,ge Jaargang^ ZATERDAG 14 MAART 1925 ,BONNEMENTSPf?IJSbedraagtbij vooruitbetaling i eiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal. Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. per post I 2.95 per kwartaal. Ge'ülostreercl Zondagsblad ie voor de Abonné'a ver- tuur tegen bctaEng van 50 ct. per kwartaal, bij voor ging. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd agsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. n Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. nummer bestaat uit vijf aden, waaronder het Geïl» streerd Zondagblad. Katholieke Apologie. letreffendc de Katholieke apologie boer in do allerzonderlingste opvattingen. Hs een of andere antipapist een „Pro fetie apologie" houdt, daarin be- jnde dat hij de Katholieke leer be- gjt, danwordt zulks verdedigt oen beroep op de apologetische cur- die van Katholieke zijde worden Is een dwaasheid, die wij al meer- hebben gesignaleerd. Maar zij zit Veler hoofden even vast ingeroest, het dwaze begrip van vrijheid, waar- rwÜ Donderdag schreven. Die zelfde Jieici' wordt ook hierbij aangevoerd, de Katholieken vrijheid hebben bun assen te houden, waarom kunnen wij nietzeggen wat wij willen! Alsof wezenlijke r cc h t, om een eigen, posi- p, eerlijke, objectief-gegronde-en-gear- lenleerde overtuiging uit een to en te verdedigen een „recht" zou 11 geven, over anderen te gaan ver dingen, die men zelf niet begrijpt, niet zijn overeenkomstig de waarheid waardoor die anderen, in casu de oüeken, worden boleedigd en gegriefd, verkeerde opvattingen van vrijheid en recht hangen in theorie cn in practijk nauwste samen, omdat van vrijheid iels te doen geen sprake kan zijn, al.? eerst vaststaat het recht om zoo te leien. "Wie dus van recht een echtscli begrip heeft komt ook tot een ie opvatting betreffende vrijheid, onze Katholieke apologie maken wij iiik van een vrijheid, die steunt op ons o Katholieke apologie moge ook gc- rdeerd worden door niet-Katholicken, vaak zulk een geheel en al valscli be- liebben over Rome. _,,Ik geloof" s schreef prof. Verhaar in een der af- iftgen van ..ïïct Schild" (Aug. 1924) H lat dit nog heel goed met goede (rouw jj samengaau. Want het is mij lang- rhand door de ervaring gebleken niet 1 a dat onze katholieke dagbladen en hriften bijna nooit door andersdën- mi worden gelezen, maar bovendien en K li dat men in protestantsche kringen pbeel verkeerde wijze omtrent de R.-K. wordt voorgelicht, niet het minst in de hisalie. r illuslreering een enkel voorbeeld, ik ontleen aan een brief van een Pro- at (die verlof gaf tot publicatie), ij ijver deelt o.m. mede, dat op de cate- Be, welke hij mocht medemaken, ge- lijk alleen ..gespot" en „gelachen" met ..Roomscho beelden", enz. Als inee over den Paus van B.ome begon, rStak hij zijn beido lianden in de lucht, tie heel diep, en zei: de Paus, jongens, antichrist (en wij zaten gnuivend le 9, hij is iemand, die, als hij zegt, dat iwart is, alle Roomschen verplicht om ïgelooven op straffe van eeuwig vuur. w ging het voort." ij zullen den naam van den predikant noemen, die zulke enormiteiten aan jongens" inprentte, aldus prof. V." II! f wel kunnen wij het ons levendig lellen, dat een Protestant, die in zijn een dergelijk onderricht van zijn ge- digden voorganger heeft genoten, een H|eii afkeer in zich draagt van het olicismc. En het is dan ook te be- dat bet voor zeer vele niet-katho- een verrassende openbaring is, als 30 Roomsche zijde eens hooren niteen- wat wel de R.-K. leer is, cn hoe zij b jonge jaren allerschrikkelijst mis- óju geworden. Dit is m. i. ook een der 'en, waarom do cursussen van anders- zich in zoo'n groote belangstel- mogoii verheugen." i mogen wel, zooveel ons mogelijk is, ten steimen, die voor andersdenken de Katholieke leer uiteenzetten, steun, die op verschillende wijze kan gegeven: steunt hun werk, in het 'een het werk van de apologetische liging „Petrus Canisius", door een 'ge, door uw gebed en vooral ook andersdenkenden geen ergernis r*n in uw gedragingen BUITEE3LAM9 Volkenbond. j !ET PROTOCOL VAN GCNèVE. 'sfanöiiunt van Brazilië, Uruguay cn Spanje. °uw aan hel Protocol, fjö Damiddagzitling van den Volkon- »raid zetten Donderdag na de rede ly11 yan Briand, Scialoja, Isjii en °°k nog de andere gedelegeer- s landpunt hunner respectieve rc- uiteen. Jtl-Amerikaansche leden van den c!!o Franco, Brazilië, en Griani, Uruguay, verklaarden, evenals de Spaan- schc gedelegeerde Quinanes de Leon, dat him regeeriugen het protocol trouw blij ven, ofschoon zij, zooals met name Mello Franco verklaarde, de juistheid van som mige tegenargumenten der Britschc re geering niet ontkenden. Maar continentale bondgenootschappen, van welken aard dan ook, zijn naar do meening der Zuid-Ame rikanen niet voldoende,om den wereldvrede tc verzekeren. Het rapport van Benesj. Verdediging van het Protocol In de gislervoormiddag gehouden bij- oenkomst van den Volkonbondsraad bracht dr. Benesj zijn rapport uit over het vre- desprotocol. ïïct vormde een zakelijke verdediging van het protocol tegenover de critiek van Chamberlain. De Engelsche critiek, zoo verklaarde Benesj verder, betreft hoofdzakelijk drie punten: 1. Te algemeene uitbreiding en te rigou reuze uitvoering van het beginsel der ar bitrage. De rapporteur geeft in verband hier mede een kort overzicht van den door den oorlog geschapen toestand. De volken zijn er zich van bewust, dat er vele zeer moei lijk op te lossen problemen tusschen ben bestaan, maar zij willen een poging doen, deze vraagstukken met vreedzame midde len op te lossen. J2o. De critiek van Chamberlain richt zich ook tegen het feit, dat het protocol den géprovóceerden en in stilte voorberei den oorlog niet meer zal kunnen verhin deren. Benesj meent, dat men hier te doen hoeft met een onjuiste interpretatie of een vergissing in de Britsche verklaring, aan gezien daarin wordt aangenomen, dat het pact niet zou worden nageleefd. 3o. ïïet derde cn voornaamste bezwaar van Chamberlain is, dat het protocol in strijd is met den geest van het Volken- hondspact, doordat liet te veel spreekt van militaire sancties en een oorlogs werktuig in plaats van een vrede'sinstru- ment is. De rapporteur verklaarde, dat hij meen de dit bezwaar te kunnen weerleggen door te wijzen op do groote gelijkenis van liet Engelsche voorstel met het in het proto col zelf vervatte systeem. ïïij ziet geen groote verschillen tusschen beide stolsels en is er van overtuigd, dat wanneer men werkelijk ernstig gemeende en duurzame pacten in den zin der Engelsche regeering in het leven wil roepen, men toch wederom een soort beperkter protocol zou moeten opstellen, indien men ze met medewerkino van den Volkenbond wil afsluiten. Daarop werd de door Benesj voorgestel de resolutie, om do Britsche verklaring ter kennis .to brengen van de aanstaande zesde Volkenbonsvcrgaderiug en de voor bereidende werkzaamheden ioor de ten uitvoerlegging van het protocol lot na deze vergadering te verdagen aangenomen Het Saargebied. De Fransche bezetting v o r d w ij n t. Gistermiddag kwam in den Volken bondsraad de kwestie van de Franscbe troepen in bet Saargebied Ier sprake. Do president van de regeeringscommis- sie van het Saargebied Raült hield een rede, waarin hij betoogde, dat minstens vierduizend gendarmes noodig waren om do Fransche troepen te vervangen: Chamberlain meende evenwel dat 1000 man voldoende zou zijn. 3VIen neemt algemeen aan, dat do Raad zal beslissen, dat do Fransche troepen uit liet Saargebied moeten worden terugge trokken, zoodra de gendarmerie duizend man sterk zal zijn. Danzig en Polen. Voor het ïïaagsche ïïof. Do Raad van den Volkenhond besloot gisteren do z.g. brievenbussenkweslie tus schen Polen en Danzig voor te leggen aan hot ïïaagsche ïïof van Internationale Jus titie. Maandag confereert Chamberlain opnieuw met Herriot. ïïet tweede onderhoud tusschen Herriot en Chamberlain zal Maandag a.s. plaats vinden. Duitschland. De strijd om het presidentschap. Weer een nieuwe candidaat. De democraten hebben van de candida- tuur Gessier afgezien en den Radenschen staatspresident, dr. ïïcllbach candidaat gesteld. Botsingen te ïïallc. Tijdens een communistische vergadering te ïïallc in zake do ^presidentsverkiezing is het tot ernstige botsingen gekomen tus schen de politie en communisten, waarbij zes personen godoocl werdén, vijf en twin tig ornslig en vijftien licht gewond. Duitschland's veiligheidspolitiek. Naar bckond wordt, heeft de minister van buitcnlandsche zaken, Stresemann, in do zitting der commissie voor buitenland- sclie zaken van "Woensdag verklaard, met genoegen dG mededecling van Chamberlain te hebben vernomen, dat een weg moet worden gevonden, die oen uitgangspunt kan vormen voor een werkelijk herstel van den Europeeschen toestand. Duitsch land is bereid dien weg to gaan; zijn aan bod is gedaan door een regeering, die in deze kwestie bet gehecle volk bijna zonder uitzondering achter zich beeft. Naar de minister mededeelde, hebben de Duilschc vertegenwoordigingen te Pa rijs, Londen, Rome en Brussel te kennen gegeven, dat Duitschland bereid is, toe te treden tot een veiligheidsverdrag van «alle bij den Rijn betrokken staten. De spoorwegstaking. V r ij sterke uitbreiding t e B e r 1 ij n. De stakingen van de spoorwegarbeiders heeft zich in Berlijn vrij sterk uitgebreid. Gistermorgen werd op het rangeerstation StralauRummelsbuïg, waar o.a. alle naar West-Duilschland gaande* treinen worden samengesteld, plotseling het werk gestaakt, terwijl ook het personeel van liet niet minder belangrijke overlaadsta- lion Wuslermark eveneens het werk neer legde. ïïet aantal stakers te Berlijn be draagt thans reeds circa 2500 man. Ook" elders in het Rijk en wel voornamelijk in Saksen, blijft do beweging zich voortdu rend uitbreiden. ïïet totaal aantal stakers in geheel Duitschland wordt op circa 10.000 man of ruim 2.3 van alle Duit- scho spoorwegarbeiders geschat. De directie beschouwt alle stakers als ontslagen. Frankrijk. Frankrijk's buiiènik^dscht! politiek. Besprekingen in de commissies van Kamor en Senaat. De commissie van buitenl. zaken uit de Kamer onderzocht het vraagstuk der vei ligheid van Frankrijk. Do sprekers van alle partijen, met na me Franklin Bouillon, Louchenr en Paul Boncour, waren eenparig in hun oordeel omtrent de noodzakelijkheid van de hand having der bezetting van de Keulsche zone totdat Duitschland zal hebben voldaan aan dc verplichting tot ontwapening en Frankrijk van de geallieerden een (loel- treffenden waarborg omtrent zijn veilig heid zal hebben ontvangen. De commissie van buitenl. zaken uit den Senaat beraadslaagde over de conclu- sres der rapporten van generaal Bourgeois nopens den militairen toestand van Duitschland. Bourgeois' wijst op Duilsch- lands algemeene uiet.-nakonv.ng der mili taire bepalingen van bet vredesverdrag. Na een breedvoerige discussie droeg de commissi© den president op aan ïïerriot haar opvatting te gaan uiteenzetten om trent liet nut van de publicatie, in overleg met de geallieerden, van het rapport der controle-comnrssio en omtrent de noodza kelijkheid om de intergeall. controlecom missie le handhaven, totdat Duitschland geheel aan de vijf punten der nota van Sept. 1922 van -den gezantenraad zal heb ben voldaan, alsmede over het groote be lang van hot ondergeschikt maken van het sluiten oenor overeenkomst met Duitsch land aan zijn voortgaande toetreding tot den Volkenhond onder de algemeen gelden de voorwaarden. De zomertijd in Frankrijk, De miiv'sler van Openbare Werken Pey- tral heeft in den ministerraad medege deeld, dat in accoord met de nabuurstaten, de zomertijd voo^ Frankrijk in den nacht van 4 op 5 Mei zal worden ingevoerd. Het herderlijk schrijven van hei Fransch Episcopaat. Een protest der radicalen en socialisten. ïïet schrijven van het Fransche episco paat houdt de gemoederen ten zeerste bo zig en vooral in do kamer en haar om geving was hel bet eenige onderwerp der gesprekken. De radicale cn «socialistische groepen hebben al over liet belangrijke staatsstuk vergaderd en een protest en tegen-declara tie opgesteld, waarin zij bet episcopaat be schuldigen, „op te ruien tegen de wetten en tegen' dc republiek". Zij wilden hun tegen-manifestatie in dc kamer behandeld zien bij gelegenheid cener intepcllatio over den toestand, ont staan door het optreden van het episco paat, doch Herriot beduidde hun, dat daarvoor do tijd op het oogenblik al boel ongeschikt is. ïïij vroeg den heeren, hun interpellatie voor zich te houden, totdat de senaat over do Yaticaansclie kwestie beslist heeft. Engeland. De Engelsche zomertijd. ïïet Lagerhuis heeft gisteren met 289 tegen 03 stemmen de tweede lezing van het wetsontwerp aangenomen, betreffende de invoering van een permanenten zomertijd loopendo van den eersten Zondag in April tot den eersten Zondag in October. De af gevaardigden der landbouwdistricten had den scherpe oppositie togen voorstel ge voerd. De minister van Binnen! Zaken heeft thans, zooals aangekondigd was, het wetsontwerp overgenomen. Het is echter mogelijk, (lat het wetsontwerp niet binnen den vereischlen lijd tot wet wordt, in dat geval zal dit jaar de zomertijd loopen van 19 April tot 20 September. Egypte. De verkiezingen. Halfom half. Volgens een officieele mededceling zijn bij (le gehouden verkiezingen voor het par lement in totaal gekozen 105 aanhangers van de rcgcering en 101 Zaghloelisten. In vijf districten moet een herstemming plaats vinden, doordat geen van de candidaten een volstrekte meerderheid heeft gekregen. Over ccnige weken zal nog in drie' grens districten een verkiezing plaats vindeu, waardoor het totaal aantal afgevaardigden zal stijgen tot 214. De Wafd-partij verklaart, reeds de be schikking te hebben gekregen over lil ze tels in het nieuwe parlement. De partij re kent lot de aanhangers van Zaghloel ver- sehillencio onafhankelijke afgevaardigden, die zoowel voor als na da verkiezing hun steun aan de partij heeten te hebben toe gezegd, hoewel ,do regeering deze ook hij haar eigen aanhangers voegde. ïïet is daarom nog onzeker, of de regeoring over een kleine meerderheid kan beschikken. De Zaghloel-parlij bezat in 'I vorige par lement 192 zetels. Amerika. Coolidgc wil vlootbeperking. Als het protocol is opgegeven. Naar wordt vernomen, is president Coo lidgc van meening, dat de jongste ontwik keling van zaken in het buitenland wijst op een belangrijke verandering in do kwes- tio der ontwapening, waardoor een weg wordt geopend voor het bijeenroepen van een nieuwo ontwapeningsconferentie door do Vereen:gdo Staten. De president wil zicli ernstig bezig houden met do kwestie der vloolbcpcrking in een conferentie met Kellogg zoodra het definitief vaststaat, dat het protocol van Gcnève voor goed is óp- gegeven. De tarweprijzen le Chicago. Verdere scherpe daling. Ouder do heftigste opwinding hadden gister abnormaal groote verkoopen v«in roode w:ntor-tarwe plaats. Reeds spoedig na de opening der beurs daalde de nolee- ring voor Mei-contract van 1.81 3/8 do'lar, bet slot van eergisteren, met tien punten, waarna do markt op 1.G6 5/8 dollar sloot. Deze scherpe daling moet worden toege schreven aan den grooten regenval, waar door algemeen verwacht wordt dat dit van gunst:gen invloed op de oogstopbrengst der Ver. Staten zal zijn. EERSTE KAMER. Overzicht. Na de lieer ïïeerkens T h ij s s e. n (R. K.) hebben over „Justitie" nog het woord gevoerd (le hoeren M e n (1 e 1 s (S. D.) en V e r k o u-t c r en (G. H.) Do heer Mendels drong aan op wijziging in do huwelijkswetgeving, teneinde de echt scheiding gemakkelijker te maken(l) Minister Heemskerk begon met de opheffing der kantongerechten, wat een bezuinigingsmaatregel was, maar waarbij zooveel mogelijk met de belangen der justi tiabelen rekening was gehouden. Wat de salarissen der rechterlijke macht betreft, wees de minister op (le beslissing der Tweede Kamer, waarbij men weigerde voor do rechterlijke macht een uitzonde ring te maken. Minister Heemskerk zeide, dat wanneer bij een wijziging van de Huwelijkswet tot stand wilde brengen, hij allereerst rekening wenschto te bonden met de wenscben dio bij dc rechterzijde in deze materie leven, al merk to bij wel ietwat merkwaardig op, dat het niet gemakkelijk is do wenscben der rechterzijde in deze tc kennen. De begrooting is z..h. st. aangenomen. Bij de begrooting van Onderwijs kregen wo een uitvoerige rede van den Vrijhoids- bondcr do beer Do Mura 11 (V. B.), naar aanleiding van de plannen om in Utrecht eenige leerstoelen op te richten voor de opleiding van toekomstige Indische be stuursambtenaren. HET VOORNAAMSTE NIEUWSr BUITENLAND. Rapport van Benesj over het protocol van Genève. Repliek op Chamberlains cri tiek. De spoorwegstaking in Duitschland breidt zich nog uit. Een protestmotie tegen het herderlijk schrijven der Fransche bisschoppen. De zomertijd in Engeland en Frankrijk BINNENLAND Eerste Kamer. De Eerste Kanier is, na aanneming van de Justitiebegroting, begonnen met die van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. De.heer De Murai! be sprak hierbij de oprichting van Indische leerstoelen te Utrecht en de opleiding van Indische bestuursambtenaren te Leiden. Tweede Kamer. De Tweede Kamer heeft afgewezen het voorstel in zake de ambtswoning voor den minister van bui- ienlandsche zaken. De Bondsvergadering van den Ned. Mijnwcrkersbond adviseert tot staking in verband met de aangekondigde loonsver laging. Overleden is te Utrecht op 89-jarigcn leeftijd de oud-hoogleeraar Dr. B. H. C. K. van der Wijck. Te Rotterdam zijn twee arbeiders gedood door het losschieten van een bpk, die door een kraan werd vervoerd (Gemengde Be richten). De Intern. Bloemententoonstelling te Heemstede (4de blad). Deze leerstoelen zouden bekostigd wor den door den Indisclien Ondernemovsraad. Deze plannen zijn voor den heer De Mu- ralt aanleiding geworden om een felle cn dikwijls grove rede (e houden tegen do be staande Lcidscho ïïoogeschool. waarbij mannen als prof. Hazen en prof. Snouck Hurgronjo werden uitgekreten als monu menten van opruiing, omdat ze volgons de heer De Müralt le democratisch waren. Hij sprak van de I.cidschc bierkaai, waartegen krachtig moest worden opge treden. Mannen als bovengenoemde pro fessoren. met een Europeeschen weten- schappeliken naam, werden ovenals prof. Carpentier Al ting, voorgesteld als een stel opruiers, omdat (lezo hooglceraren een meer idieelo koloniale politiek voorstaan dan de heeren van den Indischen Ondcr- nemersraad. Vermelden we nog, dat de heer D Mu- ralt bij dit onderwerp de merkwaardig© verklaring deed, dat bij te veel van liet onderwijs afweet om nog te gelooven in do neutraliteit er van» Ook niet bij bet bonger onderwijs. De boer D e V r i e s (G. II.) bespreekt do opleiding van onderwijzeres. Het komt hom voor dat do normaalscholen gehandhaafd moeten worden. De opleiding aan een nor maalschool kost beduidend minder dan do opleiding aan een kweekschool, daarom wenscht spr. een subsidie van f 500 per geslaagden leerling dor normaalscholen. Do vergadering word- le 4 uur verdaagd tot Dinsda^midilii' 2 nu:- Het voorstel lv Heffende een ambts woning voor den Minister van Bnitenland- sche Zaken is. met algemeene slommen verworpen. "Waarom (le Regeoring het wetsontwerp vóór de openbare behandeling niet had teruggenomen, werd door (len heer v. R a- vcste ij n (C. P.) gevraagd. Het antwoord van Minister G o 1 ij n, die bet wets ontwerp to verdedigen had, was, dat do koop van het perceel aan het Plein 1813 te 's-Gravenbage was aangegaan onder voorbehoud van do goedkeuring der Staton- Generaal. ïïet zou dus niet aangaan, dat de minister na het ongunstig Voorloopig Verslag op eigen boutje den eigenaar mededeelde, dat de koop niet doorging; er moest een beslissing van (1e Kamer worden afgewacht. ïn beginsel was do licelc Kamer bel er over eens we mogen dan den beer v. Ravestcijn misschien uitzonderen dat er oen ambtswoning voor den Minister ^an Buitcnlandsche Zaken behoort te zijn. Maar om een half milliocn daarvoor be schikbaar te stellen, vond men toch wel wat al te kras. Dat kan wel wat minderl Bij de stemming mankeerden verschil lende anli-revolutïonairo Kamerleden. d'-0 wel de presentielijst halden getcckc^id, °P bet appèl» maar do drie nog aanwezige leden dier fractio brachten toch oo.c hun stem tegen liet wetsvoorstel, uit. Hierna was aan d<- orde dr der commissie voor de Slaatsuitga\cn in zake do levering van melkbussen cn vaten. Een nabloeiertje van den cn - u

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1