WOENSDAG 11 MAART 1925 Bte £eidóoh/C 0ou/tont ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling j Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, ïinco per post I 2.95 per kwartaaL t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- letaling. Afzonderlijke nnmjmera 5 ct, met Geïllustreerd indagsblad 9 'A. \qq Jaargang. No. 4890 Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlentlën 30 cent per regeL Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentien* van -ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen wtwden aangeboden of gevraagd, huur en ver*, huur, koop en verkoop 10.50. lit nummer bestaat uit drie jaden. De Kerkmuziek. Gisteren hebben wij een uitvoerige me edeling opgenomen van den zeereérw. pastoor W. F. H. Jansen ('s-Graven- jge) over de oprichting van een school jor Kerkmuziek te Utrecht. Wie zou een tiental jaren geleden zulk n vooruitgang van do „liturgische be- tging", in 't bijzonder van de veredeling, verinnerlijking van den kerkzang heb- j verwacht? Wij zijn vooruitgegaan met groote sclire- i, met bewonderenswaardige energie aarvoor hulde aan de pioniers, aan de voor deze schoone zaak gevende ieslers en leeken. Dankbaar mogen wij zijn, dat onze in :h zoo schoone godsdienstige plechtig- len, door de zuiverder toepassing der rkelijke liturgische voorschriften, door zuiverder vertolking der gewijde ge- igen, steeds nog krachtiger zullen gaan reken tot ons Katholiek harten óók den voor de ware schoonheid ontvan- lijke ziel van den niet-Katholiek. Hogen al onze zangkoren met deze wtsche „liturgische beweging" mede- rken! Uedowerken niet alleen op de wijze, gis- n door Pastoor Jansen aangegeven, door steun aan de Utrechtsche Mu- kscliool,- maar ook en allereerst door llizolf zooveel mogelijk te vervolmaken kfirkeliiken geest. Wij hebben in onze streek den Koren- 'ld De Rijnstreek, di» prachtig, werk Wij kunnen ook in onze stad een ichtigo vooruitgang van de zangkoren Étateeren waardeering moge openlijk voor het ijveren van Kap. Nieveen v. turn voor den kerkelijken zang. ilovgen viert de Kerk het feest van don Grogorius, den Paus, die de grondlegger Tfpvl-rmi7.ipTc -is. lal alle onze kerkelijke zangers, alle van al onze kerkkoren dezen feest- mogen vieren door, zoo noodig, te ver- ;en en verlevendigen hun streven en willen om hun, toch zoo mooie taak meer en beter te doen beantwoor- aan de bedoelingen der Kerk daar- eere brengend aan God en stichtend opheffend de geloovigen en, God weet ook mischien vele niet-geloovigen! BUITENLAND Volkenbond. De zitting van den -Raad. Branting herdacht, Indcr voorzitterschap van Chamberlain ira de Volkenhondsraad gistermorgen uur in eerste openbare vergadering bij- lalië is voor de eerste maal door Scia- vertegenwóordigd en Zweden door fborg, als tijdelijke plaatsvervanger deu minister-president Unden. De fige mogendheden hebben hare beken- vertegenwoordigers gezonden, hamberlain herdacht fti zijn openings- allereerst den ©verleden Zweedschen Igenwoordiger in den Raad, Branting, hij een voorvechter voor den Bond mdo. Voor de door Chamberlain uit i vau den Raad tot het Zwecdsche gerichte woorden, dankte de Zweed- ouderstaatssecretaris SjÖrborg. ervolgens ging de Raad over tot be- jdeling van de agenda, voornamelijk 'So economische en financieel© vraag den. 'a afloop had een geheime conferentie als over Duitschlands nota inzake toe tot den Volkenbond. Duitschland. Marx weer premier van Pruisen. n geringe meerderhoid. 'a Pruisische Landdag heeft gister voor tweede maal den voormaligen rijkskan- ar dr. Marx tot minister-president ge- eD* ou wel met de kleinst-mogelijke ftlerheid. Marx kreeg n.l. slechts 222 de 443 uitgebrachte stemmen. Het weer dezelfde constellatie als bij de Se verkiezing; Marx verkreeg weer de "nen van de zoogenaamde coalitie van "tor, namelijk van het Gentrum, de acraten, en de sociaal-democraten, rbij nog de twee stemmen der Polen ®on. De Centrumsafgevaardigden, die öen vorigen keer bij de motie van ver zou voor Marx afzijdig hadden ge- hebben ditmaal voor Marx gc- Dit bewijst echter nog niets ten van hun houding bij de volgende Jig, die over een motie van verlrou- ot wantrouwen, daar dezo kleine R8m?cl Tan het. Centrum zich de toon1 00^ ^as l^e stemming over e van vertrouwen afscheidde, tor- wijl zij bij de stemming voor de verkie zing van Marx, op dezen had gestemd. Aan den anderen kant is het mogelijk, dat na het loslaten door den minister-pre sident van den sociaal-democraat Seve ring als minister van Binnenlandscho Za ken, hetgeen waarschijnlijk zal geschie den, ook voor de motie van vertrouwen een kleine meerderheid verzekerd is. Definitief opgehelderd is de toestand in Pruisen ovenwei nog niet, nog afgezien van de omstandigheid, dat Marx wordt genoemd als een ernstige candidaat voor het Rijkspresidentschap. De presidentsverkiezingen. De k a n s en van Stegerwald. Uit centrumkringen wordt aan het „Berl. Tag." gemeld, dat de meerderheid in het bestuur der rijksdagfractie van het Centrum voor de caudidatuur Stegerwald is en dat de Beiersche Volkspartij'schrif telijk aan do centrumfractie heeft mede gedeeld, dat -zij de candidatuur-Steger- wald steunt en die van Marx zal bestrij den. De katholieke zegsman van het „Berl. Tag." acht het absoluut niet uitgesloten, dat Stegerwald het van Marx zal winnen. De spoorwegstaking. Solidariteit der ambtenaren Alle organisaties van ambtenaren bij de Duitsche rijksspoorwegen hebben Maan dag een gemeenschappelijke vergadering gehouden ter bespreking van de staking der arbeiders, waarin adhaesie werd be tuigd met de eiscben der arbeiders: alge- meenc loonsverhooging, ingaande 1 Maart; benoeming eener commissie, welke voor stellen zal hebben in te dieneh nopens de arbeidsvoorwaarden, met name den werk tijd, die zoowel voor ambtenaren'' als ar beiders moet worden verbeterd. In een manifest deelen de ambtenaren mede, dat zij de zijde der arbeiders kiezen Friedrich Wilhelm van Pruisen t Prins Friedrich Wilhelm van Pruisen, een neef van den ex-keizer, is gisternacht na een operatie overleden. Frankrijk. Millerand naar den Senaat. Zijn verkiezingsbeloften. Millerand, die binnen enkele dagen, zoo niet allo voorteekenen bedriegen, door Pa rijs en omgeving tot senator zal worden gekozen, heeft zich met een manifest tot de senaatskiezers gericht om zijn caudi datuur aan te bevelen. In het uitvoerig stuk zegt hij uit plicht de Candida tuur te hebben aanvaard, daar een politiek van eendracht tusschen alle Franschen krachtdadig moet worden na gestreefd. Met liet breken met die politiek heeft 't kartel van linksche partijen in weinig maanden tijds over 't land een crisis van vertrouwen gebracht, waardoor de wel vaart ten zeerste bedreigd wordt. Hij wil ook lotsverbetering voor do werkende klasse, terwijl zijn reeks voorstellen tot herziening en uitbreiding der sociale ver zekering door het partijbelang-zoeken van de radicalen en socialisten is stil gelegd. Bovenal wil hij den godsdienstvrede en een eind gemaakt zien aan de vervolging en do bedreiging der Katholieken. Even zeer komt hij op tegen de oogluikende wijze, waarop de radicalen en socialisten de communistische opruiing toelaten on ongestraft laten. Engeland. De intergeallieerde schulden. Het Fransche antwoord op Churchill's nota. Naar do diplomatieke medewerker van de „Westminster Gazette" verneemt, heeft de Britsche regeer-ing het antwoord ont vangen van de Fransche regeering op Churchill's nota betreffende de geallieer de schulden aan Engeland. Het antwoord is klaarblijkelijk slechts formeel. Er is geen ïeden om aan te ne men, dat in de schuldenkwestie eenige definitieve vooruitgang is gemaakt. Toch schijnen de meeste Fransche mi nisters tot liet inzicht gekomen te zijn, aldus wordt uit Londen gemeld, dat terug betaling van do schuld aan Engeland zoo spoedig mogelijk en met vastberadenheid moet worden ter hand genomen, hoe on aangenaam het Fransche publiek dit ook moge vinden. In bevoegde kringen erkent men, dat de fiancieele politiek des lauds van zoodanigen aard is, dat elk verder uitstel in het nakomen der verplichtingen het nationaal crediet ernstig, zal moeten schaden. Dit beschouwt dc „Westminster Gazet- te" als een feit van groote beteekenis en een ander belangrijk feit ziet het blad hierin, dat Clementel den wensch zou heb ben te kennen gegeven, dat hij en Chur chill door persoonlijke onderhandelingen tot een schikking zouden trachten te komon. Er wordt hier en daar gespro ken van een intergeallieerde schulden conferentie, doch het schijnt, dat Clemen tel de voorkeur geeft aan een snellere af doening door middel van een persoonlijk bezoek aan London. - Ontbinding van het Ulster Parlement. De grenskwestie. Do correspondent van de „Daily Ex press" to Belfast seint, dat het parlement van Ulster Zaterdag zal worden ontbonden en dat er onmiddellijk een algemeene .ver kiezing zal plaats hebben. Dit plotseling besluit is genomen door den eersten minislc-r James Craig, die het land uitspraak wil laten doen over do grenskwestie. Hij wil van het volk een nieuw mandaat krijgen voor dit vraagstuk en er bestaat geen twijfel aan, dat hij een sterke partij achter zich zal krijgen, die elke inmenging in Ulster's geb'ed zal weer staan. De candidaatstëMingen zullen op 20 Maart, do verkiez'ngon in een van dè eer ste dagen van April plaats hebben. Het ontbonden parlement werd in M°i 1021 gekozen. Polen. De eventueele grenswijziging. Een verklaring van Korfanty. In een te Katlowifz gehouden vergade ring verklaarde Korfantv volgens een be richt uit Berlijn, dat elke poging om de Poo'schc grenzen te herz'en a's; ron casus belli zal worden beschouwd. Griekenland. De spoorwegstaking. Een ultimatum der rcgeecring. De Grieksche regeering heeft besloten, allo spóorwègarbe'dcrs, die niet binnen 24 uur den arbeid hervatten, te zullen ont slaan. terwijl de dienstplichtigen terstond gemobiliseerd zullen worden. Turkije. De opstand'der Koerden. De aanval op D i a r b e k i r. Over den Koerdischen opstand wordt uit Constant-'nouel gemeld, dat er hevige go- vechten hebben plaats gevonden tusschen de rebellen en de troepen van de Turksche regeering om de stad Diarbekir. Volgens het officieel© communiqué en de aanvul lende bijzonfierheden, gemeld door de cor respondenten der Turksche bladen, die wegens do pas uitgevaardigde wet tegen liet verspreiden van onjuiste berichten niet licht zullen overdrijven, hadden de rebel len zich tegen het eind© van de vorige week met 5000 man onder persoonlijke leid:ng van him aanvoerder Said bij ge noemde stad verzameld. In den nacht van Zaterdag op Zondag werd tot den aanval overgegaan. De gevechten duurden den ge- lieeten nacht en waren zeer bloedig. Een van de drie colonnes der opstande lingen wist langs loopgraven, die waren aangebracht voor de drameering, in de stad door te dringen, waar zij steun kregen van zekere inwoners. Zij werden daarop evenwel door Turksche cavaterie terugge dreven en achtervolgd. Op andere punten van de stad werden de rebellen tegenge houden door Turksche artillerie en mitrail leurs, waarbij vele dooden vielen. In het bezit van gedood© opstandelingen werden brieven gevonden, waaruit bleek dat het plan bestond, na inneming van do stad al daar een onafhankelijk Koerdisch konink rijk uit te roepen. Ook werden brieven ge vonden van huilentendsch© wapenfabri kanten aan het Koerdische ministerie van Oorlog. Do Turksche regeerng zendt versterking naar het terrein van don strijd. Te Angora is men tot de overtuiging gekomen, dat de rebelten krachtiger zijn georganiseerd dan werd vermoed. Britsch-lndië. Gandhi in een nieuwe functie. Gandhi, die zich zooals men weet. als politiek leiden' der Swarajisten op den achtergrond heeft teruggetrokken ten gun ste van Das, wiens politiek van actie meer aantrekkingskracht bleek te heziten dan Gandhi's pob'tiek van lijdelijk verzet, heeft zich blijkens bericht u;t Delhi aan de „Manchester Guardian", een nteuw terrein van actie gekozen. Hij heeft n.l. de leiding op zich genomen van den striid tegen do maatschappelijke en sociale beperkneen, waaraan de laagste kasten der Hindoes, die de hoogere kasten het heneden hun waard:pheid achten zelfs aan to to ken, zijn onderworpen. Het aantal H'ndoes, waarop deze beperkingen worden toege past, bedraagt n;et minder dan vijftig mil- lioen. Dezo slap van Gandhi is van groote beteeken:s, daar de emancipatie van de la gere Hteidoekasten, v.;aarnaar Gandhi thans streeft, de heéle structuur der Indi sche samenleving zou veranderen. China Nieuwe burgeroorlog? Volgens bericht u;t Pek:ng is men al daar bevreesd dat de burgeroorlog op nieuw in zijn vollen omvang zal uitbreken. BINNENLAND TWEEDE KAMER Overzicht. Aan do orde was de zomertijd, waar over reeds zoo ontzaglijk veel is verpraat en verschreven! En waarover geen woord meer was" te zeggen, dat niet reeds ge zegd is. De positie was deze: De Regeering stelde zulks naar den zin der minderheid van de Tijdcommissie afschaffing van den zomertijd voor; do heer Vliegen had een amendement, bedoelende een regeling to treffen, eenigszins overeenkomstig het voorstel der meerderheid van de Tijdcom missie, dat wil zeggen van den eersten Zondag in April tot den eersten Zondag in October den zonnetijd met 40 miniTlen lo vervroegen, dus een zomertijd van 40 mi nuten in te voeren, evenwel zonder het an dere doel van het meerderlieidsvoorstel: van den eersten Zondag in October tot den eersten Zondag in April den zonnetijd met 20 minuten te verlaten, dus gedurende den winter den Greenwichtijd in te voeren; van den heer Staalman was or een reeds verle-^ don jaar ingediend initiatiefvoorstel, dat thans zoodanig was gewijzigd, dat het bijna geheel overeenkwam met het denk beeld der meerderheid van de Tijdcommis sie en slechts in zooverre daarvan ver schilde dat het den zomertijd wat korter wilde doen duren, namelijk van den laat- sten Zondag van April tot den laatsten Zondag in September. Als de Regeering het meerderheidsvoor- stel tot het hare had gemaakt, zouden wellicht ook vele voorstanders van den zonnetijd zich ermede hebben vereen igd. Dat de tegenstanders van den zomertijd nu geen kamp gaven en, zich sterk voelend door den steun der Regeering, zich in spanden om te beloogen, dat ook het com promisvoorstel de bezwaren van liet platte land niet zou ondervangen, ligt voor de hand. We hoorden de li eer en v. cl. Wacr cl en (S. D.), Staalman (V. B.), en van R a v o s t e ij n (C. P.), die opkwamen voor het Tijdcommissie-meerderheidsdenkbeeld, en de heeren van Voorst tol Voorst (R. K.), Bakker (G. H.), Knigge (R. K.), Braat (G. P.), v. d. Heuvel (A. R.>, G o 1 ij n (A. R.) en Rut ten (R. K.), die van geen zomertijd in welken vorm dan ook, wilden hooien, evenmin als de heer Kersten (G. H), die den zomertijd bestreed, omdat door de vervroeging van den tijd het zondeleven zou worden verlengd. De Minister van Binnenlandscho Zaken, de heer Ruys de B e c r e n- brouck, antwoordde. Hij herinnert aan vroegere discussies. Permanente invoering van den zomertijd, die door do Kamer btj amendement in het wetje is gebracht, is reeds, door minister Gort van der Linden afgekeurd. Spr. heeft zich altijd huilen de kwestie gehouden en zich alleen bereid verklaard door een commissie het vraagstuk te laten onderzoeken. Tot zoolang schorschle hij zijn meening op. Het belang van den spoorwegdienst werd in acht genomen bij de vaststelling van begin en einde van den zomertiid. Spr. brengt hulde aan de Tijdcommissie voor de wijze waarop zij haar taak heeft verricht. Zij heeft spr. de noodige, gegevens verstrekt om een oordeel te vormen. In de minderheicLsnota is op zaakkundige en objectieve wijze een uit éénzetting gegeven van de nadeelen die de zomertijd voor land- en tuinbouw heeft. De commissie in haar geheel erkent die be zwaren. De electricileitsfabrieken besparen slechts een zeer klein .percentage als gevolg van den- zomertijd. Het winstverlies drukt voornamelijk op do overheidsdiensten. De economische winst van den zomertijd gaat vrijwel verloren als het uur tot 40 minuten wordt ingevoerd. Ook ideëele bezwaren, o.a. voor het huisgezin en voor de gods dienstplichten, zijn aangevoerd. Do ver- keersbelangon heeft de Regeering steeds zooveel mogelijk behartigd. Het spoorweg verkeer op zichzelf heeft weinig'belang bij het invoeren van den zomertijd; alleen aansluiting bij den tijd in aangrenzende landen is daarvoor van belang. De hy giënische voordeden voor de stedelingen worden niet algemeen erkend, al ontbre ken de gegevens. De bezwaren voor do jongo kinderen worden erkend door ver schillende geneeskundigen. De opvoeders zijn niet unaniem in hun oordeel, maar velen erkennen het bezwaar van een te korte nachtrust voor de kindoren. De Rc- gecriug heeft ten slotte besloten met de meerderheid der commissie mee te gaan. Men mag geen andere motieven bij de Re geering veronderstellen: zooals de waard is vertrouwt hij zijn gaston. Het sub-amondement-Staalman wordt verworpen met 04 tegen 15 stemmen. Vóór de leden Gerritsen, Westerman, Oud, Kalz. BakkerNort,. de Groot, Bo- mans, Ter Hall, v. Vuuren, Dresselhuys, van Dorp, van Gijn, Ketelaar, Staalman, Bongaerts. Het -amendement-Vliegen wordt ver- 1 worpen met 51 tegen 25 stemmen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS» BUITENLAND. Marx Is met 1 stem meerderheid weer, tot Pruisisch premier gekozen. i Een verkiezingsmanifest van Millerand. Zaterdag zal het Ulster-parlement wor« den ontbonden. De opstand der Koerden. De organisatie is krachtiger dan werd vermoed. BINNENLAND. Tweede Kamer De Tweede Kamer heeft het wetsontwerp tot afschaffing van den Zomertijd aangenomen met 52—24 stemmen (Kameroverzicht). Eerste Kamer De Marinebegrooting is aangenomen. De oorlogsbegrooting is in behandeling (Kameroverzicht). Wij geven een kaartje van den pJatten- grond der intern, bloemententoonstelling te Heemstede, die a.s. Vrijdag wordt ge opend. Vóór de leden: Staalman, Groeneweg, IJzerman, Westerman, J. ter Laan, v. d. Tempel, Wijkamp, do VriesBruins, Mar- chant, Oud, Katz, BakkerNort, de Groot, Bomans, Ter Hall, v. Zadelhoff, v. Dijk, v. Rijsewijk. Albarda, v. Dorp, -Kleerekooper, v. Waerden. v. Gijn, Ketelaar, K. Ter Laan. Het wetsontwerp wordt aangenomen 'met 52 tegen 24 stommen. Tegen do leden: v. Rijsewijk, Meyer, Albarda, van Dorp, Kleerekooper, v. Waer den, Ketelaar, K. Ter Laan, Staalman, Groeneweg, IJzerman, Wosterman, .T. Ter Laan, v d. Tempel, Wijkamp, Gerhard, Kaz, BakkerNort, de Groot, Ter Hall. v. Zadelhoff, Reamer, v. Dijk, van Gijn. De vergadering wordt verdaagd lot he den één uur EERSTE KAMER. Overzicht. Do behandeling der oorlogsbbgrool:ug heeft in onzen Senaat wenig om het lijf. gehad. De Minister heeft bovendien nog maar een begin gemaakt met zijn beant woording der gehouden redevoeringen. Volstaan we met de mededeeling, dat de fractie van den Vrijheidsbond, naar du D e Mu ral t (V. B.) zeidc, overeenkom-* slig den godsvrede, in afwachting van de Staatscommissie voor de bestudeering der legcrorganisatie, met den Minister van Oorlog in de andere Kamer gesloten, vóór de oorlogsbegrooting stemmen zal, dat de lieer V e r k o u t o r o n (Ghr. II.) op zijn bekende populaire manier den ontvvapc- naars heeft pogen duidelijk te rnakwi, dat „hel nationalisme een station op den weg naar liet international isme" is en-dat la -r M o 11 m a k e r (S. D.) liet adres van de gemeente Utrecht aan de Koningin, om toch vooral bevrijd te mogen worden van de knellende fortenlinie, krachtig heeft ondersteund, dan mogen wij voor liet ove rige het antwoord van minister Van Dijk, dat nog komen moet, afwachten. De Kamer nam do Marinebegrooting met 24 tegen l'O'slenun -n (die der sociaal- en vrijzinnig-democraten) aan. R. K. RADIO. In opdracht van Z. D. IT. den* Anrlsbis-» schop van Utrecht, wordt aan de p'aatse- lijk beslaande en nog op te richten P. K. Radio-Vcreenigingen, welke willen mede-' werken tot stichting van een Rond van R. K Rad:o-Vereenigingon, verzocht zich hij onderseleekende op te geven. De Bond zal zteh ten dool stellen om, indien moge1:jk en wensehePjk, mede te werken aan de. opj richting en instandhouding van een eigen, .zendstation of aan do organisatie van een eigen omroep. Dr. W. VAN KOEVERDEN Voorzitter der Anologetische Ver. Petrus Ganisius. Culemborg. Tn aansluiting aan bovenstaand herteld, wordt medegedeeld, dat de reeds bestaande Amsterdamscho cnJEfaagsche R. K. Rndte- Veveenigingep gaarne bero'd z'jn, om in-" lichtingen te verschaffen en stal uien en reglementen ate model te zenden. Men wende z"cb hiervoor lot don Zcerccw.- Heer Pastoor L. H. Perqinn OP., Spui straat 12 te Amsterdam, nf tot d« u beer Fr. Meeuwsen.R nqanastraat 93, Den Haag. De reis der Koninklijke famüic De correspondent van de „Hb'd." te Ge neve ber'cht: Ondanks de groote gehoimzmnigte id i1 hier algemeen bekend geworden, dat de Koningin en Prins Hendrik voor oeniga dagen naar Genève komen. Er was al 'ets van uitgelekt, doordat in Hotel des Bor gnes een onbestelbaar telegram hing, gc-« adrosseerd Van Buren. Hoewel de vorste-» lijk© gasten streng incognito reizen als gr.°«af en gravin Van Buren en op den Vol-*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1