lileicliE Courant"
weeds Biad
Zaterdag 7 Maart 1925
uuiieni.
weekoverzicht.
Zickie en dood. Onafscheidelijke gezel-
van den winter, althans in onze stre-
1 met bun kille vochtigheid, mist en
ffiudeu. In Engeland heeft op een
ijk.ernstige w.jze een inliuenza-epi-
gcbeerschl. De Engelsche koning en
u (jeorge z jn er o.a. het slachtoffer
'gewogen. In Italië (het land van de
ujeschijn!) zijn Mussolini en kardinaal
sparri ongesteld, terwijl de dood in de«ze
Q als slachtoffers heeft uitgekozen
Zweodschen ex-premier Branting en
Duitschen rijkspresident Ebert. Door
overlijden van deze be.de staatslieden
de socialistische gemeenschap ra
,a een gevoel»g verlies geleden. Bei-
'vloedrijke leiders behoorden tot de
j. Uit Spanje bereiken ons steeds,
geruchten, dal de leider der Moren
iiarokKo Abd-el-Krim eveneens over-
jii zijn.
„iden van deze berichten van ziek-
dood, kondigt de lente, het symbool
"leven en wederopstand ng, zijn bi.jde
ooisle reeds aan. En niet alieen in de
uur komt een mildere almosleer zioh
i breken, ook ra de buitenlandsche po-
i schijnt een lente-zonnetje de som-
schaduwen der internationale problo-
Dop de vlucjit te gaan drijven. ,,Komm,
-r Sonnenschein!"
.dood van Ebert. Zalerdag-
lend, nauwelijks een half uur na het
[lijden van den Duitsohen rijkspresi-
konden w.j in de stad het doodsbe-
bullptineeren. Het bericht kwam on-
iracht en bracht een heele ontroering
zoowel in Duitschland zelf als in
bu lenland. Friedrich Ebert, de vro'e-
zade maker, was de eerste president
I de jonge Duitsche republiek. Hoewel
slechts een gewone opleiding had ge
in, beeft hij toch de plichten van zijn
ig amJjt met een waardigheid en gemak-
jllieid vervuld, welke menige „hooger
'kkelde" hem benijden zou. Nagenoeg
Duitsche bladen ook de rechtsche
hebben waardecrende commentaren bij
3 dood geschreven en den overleden
sidcnt geprezen als een man, die zijn
waardige wijze en in eerlijk stre-
naar onpartijdigheid heeft volvoerd,
de communisten en de Völkischen
en een uitzondering. Zij kunnen zelfs
doodsbed niet nalaten den doode
le&tsten trap te geven.
■vl pracht en rouwbetoon .3 Eb erts
(bans in Heidelberg ter aarde be-
Voor hem begint nu de rust na con
van strijd, voor de overlevenden be-
fin tegendeel na een korte irust, een
periode van strijd. Strijd om den
ridentszelel. Verschillende candidaten
den reeds genoemd, o.a. Marx, Lu-
en Cuno. Marx lijkt de meest ge
ile Candida at. Zijn verkiezing tot
resident zou zeker geen kwaden in-
maken in het buitenland, waar men
81, dat er nu wel eens een rechtsche
:Vnt zo ij Vunnen komen, die den zetel
warm zou houden voor een eventueelen
terugkeer van den keizer. Einde dezer
maand heeft de eerste keuze plaats en
men verwacht, dat een tweede keuze noo-
dig zal zijn. De crisissen in het Rijk en
in Pruisen hebben geleerd, dat een verkie
zing, tot hooge ambten n> t op rolletjes
gaat.
De veiligheidskweslio. Bo
vengenoemde vrees, dat ook de presi
dentszetel meer naar rechts zal worden
verplaatst, komt natuurlijk het meest tot
uiting in Frankrijk, het land waar de
vrees voor Duitschland nog zeer diep ge
worteld zit. Die angst voor een herhaling
van een overval door Duitschland heeft
zelfs het aanzien geschonken aan een
probleem, dat tegenwoordig overheer-
schend is in de internationale politiek: do
z.g. voiligheidskwestie. Uit dien drang om
zich te beveiligen is voortgekomen de
ontwapening van Duitschland, de bezet
ting van het Rijnland, de militaire inter-
gealliëerde controle, de vriendschap met
Polen en Tsjeeho-Slowakije en nog veel
meer.
Frankrijk is van al dezo maatregelen
de stuwende kracht geweest het had
er als naaste buur het meeste belang bij
en de andere geallieerden meenden
hierin met Frankrijk te moeten meegaan.
Dat ging alles goed zoolang de belangen
parallel liepen, maar al spoedig kwamen
de tegenstellingen. Frankrijk gaf teveel
geld uit voor bewapening en voor leenin
gen aan Polen en Tsjeeho-Slowakije en
dacht er niet aan dat het ook schuld-
eischers had in Engeland en Amerika.
Engeland wilde bij het verstrijken van
den termijn zijn troepen uit de Keulsche
zone terugtrekken, waartegen Frankrijk
zich heftig verzette. Frankrijk voelt heel
veel voor bet Protocol van Geneve; En
geland is bang, dat dit protocol speciaal
voor hem te duur uit zal komen. Kortom
Frankrijk gaat uit angst voor zijn veilig
heid een kant op, waar Engeland liever
niet heen wil. Dat moest tol si ceil3 groo-
tere verwijdering leiden, en dat wilde
men niet, aan" beide zijden niet.
Dezer dagen echter heeft er een groote
verandering in den toestand plaats ge
grepen. Er werd n.l. melding gemaakt van
een garantie-pact, dat *Duitscnland aan
Frankrijk en Engeland lieeft aangeboden.
Van -verschillende zijden kwamen bij
stukjes en beetjes de onthullingen, er
werden vischjes uitgeworpen om te zien
hoe „de publieke opinie daarop reagceren
zou. Er zou n.l. een pact tot stand moeten
komen tusschen Engeland, Frankrijk,
België en Duitschland. Engeland zag on
middellijk, dat men hiermede op den goe
den weg zou komen om de hangende pro
blemen op te lossen. Frankrijk zou zijn
garanties krijgen, de Keulsche zone zou
ontruimd kunnen worden, het protocol
van Genève niet meer noodig, Duitschland
zou gewiliger worden om z'n verplichtin
gen na te komen, het zon betalen, dat het
een lieve lust was, kortom dat pact
opende een rooskleurig verschiet. Cham
berlain zeide dan ook Donderdag in het
Lagerhuis, dat hij deze nieuwe actie van
Duitschland ten zeerste toejuichte. In bij
zonderheden kon hij nog niet treden, ver
klaarde de Engelsche minister van bui
tenlandsche zaken, maar wel kon hij
zeggen, dat de voorstellen zeer aandachtig
moeten worden bestudeerd. Zij bevatten
een ruime vredes- en veiligheidsmogelijk
heid voor de heele wereld en kunnen een
nieuw stadium inluiden voor het werke
lijk herstel van den toestand ln Europa.
Aldus Chamberlain, die dus nogal en
thousiast schijnt te' zijn.
De Engelsche bladen hebben van te vo
ren reeds terrein verkend en de openbare
meening in Engeland en Frankrijk be
werkt.
„Observer", „Times" en „Manchester
Guardian" bevatten berichten en artike
len, waarin do Engelschen gewezen wor
den op de moeilijke positie van Frankrijk
en de blijkbare bereidwilligheid van dit
land om tot een vergelijk te komen. Ze
bevatten allerlei vriendelijkheden jegens
Frankrijk en de Franschen en allerlei
vage beloften, die Parijs aangenaam in
de ooren moesten klinken.
Het succes bleef niet uit: „Men werd
hier aangenaam verrast door de berich
ten over het inzicht, waartoe blijkbaar
de Britscho openbare meening is gekomen
dat de politiek van isolement niet langer
mogelijk is, en dat de Fransche veilig
heid als een Britsch belang moet worden
beschouwd. Do verklaringen van de Ti
mes daarover worden door de meeste Pa-
rijsche bladen gunstig gecommenteerd",
meldde do Times-corr. uit Parijs.
Alles schijnt dus goed te gaan voorloo-
pig. Alleen bestaat er nog aarzeling bij
de Franschen, wat er nu gebeuren moet
met Polon en Tsjeeho-Slowakije, want
daarover zou het garantie-pact van
Duitschland zich niet uitlaten.
En dat beteekent, dat Duitschland geen
zekerheid wil stellen, dat het geen pogin
gen zal doen om zijn Oostgrenzen te doen
wijzigen.
In verband daarmee worden natuurlijk
de noodigo tegenstribbelingen gemaakt,
doch de kwestie schijnt niet onoplosbaar.
De Poolsche minister van buitenland
sche zaken is vooc alle zekerheid maar
gauw naar Parijs gekomen, om pools
hoogte te nemen. Do Polen vertrouwen
dat Duitsche voorstel heelemaal niet.
Chamberlain is gisteren naar Parijs
vertrokken hij is op weg naar Genève
en heeft daar '11 onderhoud gehad met
Herriot. Wij zullen de resultaten moe
ten afwachten. Misschien zal Chamber
lain in Genève het een en ander kunnen
mededeelen. In ieder geval is de hoop,
dat er een nieuw lente-zonnetje zal gaan
lachen over den toestand in Europa, niet
ongegrond. Wij weten echter, dat Maart
z'n staart nog altijd roert en dat April
doet wat hij wil, zoodat verrassingen en
buien niet uitgesloten zijn.
De Koerdenopst a'n d. In 't begin
van de week scheen het, dat de Turksche
regeeringstroepen succes hadden te boe
ken en dat in ieder geval de opstand zich
niet vorder uitbreidde. De val van het
kabinet wees er echter op, dat de op
stand toch niet zoo onbeduidend was als
men het in Angora wel gaarne zag voor
gesteld. Ismet Pasja heeft than3 een
nieuw kabinet samengesteld en heeft
aangekondigd, dat er krachtige maatre
gelen zullen genomen worden.
Het laatste bericht over den opstand
geeft desniettemin weer een succes voor
de opstandelingen aan.
In tusschen zijn de onderhandelingen
met de Grieken over de patriarchaats
kwestie ook al afgebroken. Daar in het
Oosten schijnt de lentezon dus nog niet
good te willen doorkomen.
ifigelingen van ssn buitGiiinsnscti
XI.
3 Maart.
bestaat een Fransch spreekwoord,
luidt: les absents ont tort, d.
de afwezigen hebben ongelijk. De be-
?nis van deze uitdrukking is gemcen-
deze: als in een gezelschap tegen
md, die afwezig is, klachten geuit
ien, kan men tegenover hem makke-
iu het gelijk gesteld worden,, omdat
persoon zich moeilijk kan 'verdedigen
ene aats, waar hij zich niet bevindt,
we nu de vorige week daags voor
woensdag 's avonds in Leiden een
adering meemaakten, dachten wij
dit spreekwoord. Werd er dan van
getrokken tegen afwezigen? O neen,
'maal niet, maar wij hebben al me-
aal op bovenstaande uitdrukking: les
lis ont tort, een verklaring van per-
Üjko vinding toegepast, deze n.l.: de
figen hebben ongelijk met niet te
'en, en zoo opgevat was het Fran-
spreekwoord op die bijeenkomst ze
ejet misplaatst. Wij bedoelen de vor-
rtog, welke Geloof en Wetenschap de
5e week, 's avonds vóór Aschwoens-
to een der lokaliteiten der Leidsche
gehoorzaal hield en waarop dr. Ju-
ersijn uit Antwerpen een lezing uit-
1 over onzen Dr. Schaepman. Het
lor meegerekend, waren er niet meer
20, zegge twintig aanwezigen.
"en de Leidenaars ook aan 'carnaval-
D8?' vroeg Persijn aan de hoeren
tot Bestuur, terwijl hij met een fijn
tohje de zaal doorkeek. Er werd
'woord, dat dit eigenlijk niet zoo was,
dat de leden van Geloof en Weten-
1 de pretjes van den huiselijken
dezen avond blijkbaar boven al het
e stelden. Ach ja, als de bestuurde-
ezer nuttige vereeniging meer reke-
gehouden hadden met een ander
900 spreekwoord: l'e s t o m a c c'e s t
question sociale, zouden zij
'joonkomst niet gesteld hebben op
^vond. NietwaV? de maag is een
appelijk vraagstuk, houdt althans
1/appelijke vraagstukken nauw
Een Hollander stelt daags voor
njets hooger dan zijn oliebollen,
hi j'o een vergadering uit, hij komt
vér q v,al sprcekt Persijn en al gaat
öchaepman vanwege de olie-
.ma^ö is een zaak van groote be-
u het menschelük leven. Wordt
er een geleerde bijeenkomst gehouden, ge
volgd door een gezamenlijken maaltijd, de
vraag is dan niet zoozeer, of het er w e-
tenscbappelijk, dan wel of het
eten-schappelijk is. Bij vele men-
schen is de maag de weg, waar we langs
moeten om bij zijn hart of bij zijn porte-
monnaie te komen. Waf kun je bijv. niet
bereiken met een borrel? 't Is ons uit
goede bron bekend, dat iemand, dio in
bet sociale leven in Limburg een zeer
voorname plaats bekleedt, eens zeide: „ik
zou me graag aansluiten bij een organi
satie van bestrijders van drankmisbruik,
maar. jelui moest eens weten, welke be
langrijke voordeelen ik zelfs bij hoog
staande lieden weet door te drijven door
op zijn tijd een glas wijn te schen-
lc e n". En een jonge bruid kan je geen
beter raad geven, dan dat zij voor haar
man een goed potje koke, overeen
komstig een spreuk, welke wij onlangs op
oen behangselbeschermer boven do toilet
tafel lazen, toen we bij toeval builen ons
dorp gelogeerd waren:
Hast du des Mamies Magen,
Hast du des Mannes Herz.
Doe er maar 'ns wat tegen!
Jules Persijn sprak dus over Schaep
man. De heer Persijn was ons niet onbe
kend, want wij hadden zijn kennis al ja
ren geleden gemaakt op papier. We
donken hier niet op de eerste plaats aan
zijn twee deelen over Dr. Schaepman,
welke nog steeds aanvulling behoeven met
een derde deel, dat maar niet komen wil
we gissen: uit gebrek aan belangstel
ling bij het Nederlandsche publiek als
wel aan een klein, maar fijn boekje, door
Persijn in 1908 te Leuven bij de Vlaam-
sche Drukkerij uitgegeven en dat bevat
drie lezingen, welke Persijn in dat zelfde
jaar voor de vacantieleergangen der Leu-
vensche Hoogeschool gehouden had. K i e-
z e n, Smaken, S c h r ij v e n, dat zijn
de titels der drie lezingen en dat is ook
de titel der brochure. In de eerste lezing
gaat het over de keuze van literaire pro
ducten, een belangrijk punt voor wie
weet, dat volgens een lalijnsche zegswijze
do ku n s t wel lang, maar het leven
kort is en men dus wijs doet mot het
weinigjo lijd, dat God ons op dezen aard
bodem toegestaan hoeft, niet weg te smij
ten aan waardeloos leesvoeder. De tweede
lezing handelt over het proeven van het
literair-schoone en over de bestanddeelen
van den goeden smaak. De laatste lezing
KERKNIEUWS
GENOOTSCHAP VAN DEN
STILLEN OMGANG
Afdeeling Leiden.
Regeling Bedevaart
1. De Bedevaart wordt gehouden in den
nacht van 21 op 22 Maart.
2. De Bedevaart begint' met een korte
Godsdienstoefening in de Kerk van O. L.
Vr. Onbevlekte Ontvangenis (Hartebrug)
op Zaterdag 21 Maart, 's avonds te half
tien uur.
3. Do Godsdienstoefening bestaat uit
gezamenlijk gebed voor het welslagen van
de Bedevaart en voor de aangeboden In
tenties, waarna toespraak door den Zeer
Eerw. Directeur en Benedictie.
4. Bij het verlaten der Kerk begeven
de Pelgrims zich in stilte naar het Sta
tion.
5. De leden moeten zich houden aan de
leiding van het Bestuur, terwijl als alge-
meene regel is vastgesteld:
a. het luide bidden of zingen vangt
eerst aan na het verlaten van het Station.
b. Bij het stilstaan der treinen wordt
niet luide gebeden of gezongen.
Kinderen
hebben altijd wat
Zorg daarom altijd Akker's Klooster
balsem in huls te hebben om dadelijk
te kunnen helpen bijbuilen, schrammen,
ontvellingen, kneuzingen, brand-, snlj-
en stootwonden, spierpijn, wintervoeten.
Kloosterbalsem
c. Het rooken moet als niet passend
worden nagelaten.
d. De leden kunnen in den tijd dat'niet
gemeenschappelijk wordt gezongen of ge
beden, zich onderling onderhouden, of in
stilte bidden, voor eigen intentie.
6. Van het Centraal Station begeven al
len zich in stilte naar de Mozes en Aaron-
kerk.
7. In dc kerk gezamenlijk gebed en
Predikatie.
8. Daarna voor de Kerk, in alle „Stilte"
opstelion in rijen van 4.
a. liet is volstrekt verboden gedurende
den Stillen Omgang" te spreken of tee
kenen van devotie als rozenkransen enz.
zichtbaar te ck-agen; do geheele Omgang
wordt zwijgende en slechts in stilt§ bid
dend gemaakt;
b. elk lid bidt in stilte voor intenties
door hem zelf vast te stellen;
0. voor gemeenschappelijke intentie
wordt door ieder Lid in stilte gebeden vijf
maal het „Onze Vader" en „Wees ge
groet".
1. op den Dam: voor Koningin en Va
derland
2. op de Nieuwe Brug: voor de zeeva
renden en voor hen die op zee zijn omge
komen;
3. op de Lange Brug: voor do Kerk, den
Paus en de eenheid der Christenen.
9. Tijdens den omgang rond de H
Stee. dus: Enge Kapelsteeg, Rokin, Wijde,
Kapelsteeg en Kalverstraat, wordt door
elk lid in stilte gebeden vijf maal het
1„Onze Vader" en „Wees gegroet" om van
God het spoedig en volkomen herstel der
maatschappelijke orde af te smeeken.
1 10. Na het eindigen van den „Stillen
Omgang", blijft do processie aaneengeslo
ten en begeeft zich naar de Mozes en
Aaronkerk.
De leden worden verzocht, hierbij de
aanwijzingen van het Bestuur getrouw na
te komen, wijl dan aan alle leden een zit
plaats verzekerd is.
Alleen leden en weder op vertoon van
de toegangskaart hebben toegang.
11. Te 8 uur wordt in de Kerk van
Mozes en Aaron een H. Mis opgedragen,
waaronder het"~H. Sacrament ter aanbid
ding zal zijn uitgesteld.
12. In het belang der goede orde wor
den do leden verzocht bij het naderen tot
de H. Tafel de aanwijzingen van het Be
stuur to volgen.
De welwillende medewerking van de lo
den wordt hier ingeroepen, om dit plech
tig oogenblik, door groote orde, zoo
waardig mogelijk te doen zijn.
13. In de kerk zal de Benedictie vijfc
maal het „Onze Vader" en „Wees ge
groet" worden gebeden tot intentie van
Z H. den Paus, om de volle aflaat tc-
verdienen.
14. De loden mogen de kerk niet ver<
laten alvorens het gezamenlijk Dankge
bed is verricht.
15. Als gelegenheid tot ontnuchtering
is door het Hoofdbestuur van het Genoot
schap te Amsterdam uitstluitend en al
leen aangewezen voor de Leidsche Deel-
nemors: Gornelus Broorehuis, Korte
Leidsel^ Dwarsstraat 18
Vertrek per extra trein:
Zaterdagavond 21 Maart: Vertrek Lei
den nam. 10.47, Warmond 10.55, Voor
hout 11.02, Piet Gijzenbrug 11.09, Aan
komst te Amsterdam 11.49.
Zondagochtend 22 Maart: Vertrek Am
sterdam C.20, Aankomst: Piet Gijzen
brug 6.57, Voorhout 27.04, Warmond
7.11, Leiden 7.19.
P.S. Om moeilijkheden aan de trein te
voorkomen, worden de leden verzocht, het
insigne zichtbaar te dragen.
Het Bestuur zal zitting houden voor het
afgeven der reisbiljetten- op do Zondagen
8 en 15 Maart, na de H.H. Missen van
9 en half 11 uur, inde Catechismuskamer
der Hartebragskerk, en voor Iet laatst op
Woensdag 18 Maart, 's avonds van 8 tot
9 uur, in dezelfde localiteit.
Bij het reisbiljet worden (evens do Toe
gangskaart voor do Kerk on het insigne
uitgereikt.
Zij, die buiten Leiden woonachtig zijn
vervoegen zich bij do Hoeren Correspon
denten.
SPORT
VOETBAL.
R K. FEDERATIE.
Overzicht
Het programma voor morgen is al bij
zonder klein. In de tweede klasse 11 zijn
slechts een drietal wedstrijden geannon
ceerd, waarvan die in Gouda tusschen
Donk en V E. P. ongetwijfeld de belang
rijkste ontmoeting is, wijl do Woerdenseho
cïub om haar positie te behouden van
Donk zal moeten winnen. Of zulks zal ge
schieden wagen we nog wel te betwijfelen.
Intusschen zal Excelsior door een nieu
we overwinnip" O" O-vtaf Floris haar i« si-
gaat over schrijven. Want schrijven moet
van tijd tot tijd, vooral tegenwoordig,
iedereen, ook al is hij geen buitenmen-
schelijke bespiegelaar. Een brief, een in
gezonden stuk, een vakartikel, een toe
spraak moeten bij gelegenheid alle mon-
schen, die ontwikkeld willen keeten, be-
1 hoorlijk kunnen schrijven. Dit werkje
hadden we indertijd gelezen, of liever be
studeerd en goed ook, en de zuivere toon,
waarin de heer Persijn zich in dit boekje
uitte, bad zulk een aangename herinne
ring in ons achtergelaten, dat we Per
sijn aanzagen voor een knap docent, on
getwijfeld ook waar het Schaepman gold,
getuigen immers zijn twee frissche boe
ken over dezen grooten katholieken Hol
lander. Rn daarom gingen we naar hem
luisteren.
Nu weten we niet, lezer, hoe het u ver
gaat, maar als wij een bock lezen van een
ons persoonlijk, of Jiever lichamelijk on
bekend schrijver, bouwt onze fantasie
zich immer een voorstelling van den
schrijver, een verschijnsel trouwens, dat
bij velo menschen voorkomt. Dat men ra
re uitkomsten krijgt, als men zulke fan
tasie-voorstellingen toetst aan de werke
lijkheid, wien zal het verbazen? Toch is
't wel eens raak.
Zoo herinneren wij ons, hoe, toen we
op do tentoonstelling van Nederlandsche
letterkunde, in September 1923 te 's-Gra-
venkage gehouden, het spiritueele gelaat
van Louis Couperus zagen op het por
tret van Haverman, meenen we dit
konterfeitsel vrijwel overeenstemde met
hot beeld, dat onze fantasie zich had ge
vormd uit het weinige veel mag het in
dit geval voor een Christen niet zijn
uit het weinige, dat we van dezen voor
een katholiek slechts spaarzaam te ge
nieten schrijver gelezen hadden. Maar bij
Jules Persijn klopte het weer heelemaal
niet. Want Persijn, van wien we wisten,
dat hij leeraar is aan een atheneum te
Antwerpen en wiens wetenschappelijke en
blinstzmnige waarde wij zoo aangenaam
hadden leeren kennen uit zijn tijdelijk
doceeren aan de Leuvensche Hoogeschool,
hem hadden wij on.s voorgesteld als een
langen, slanken man, 'n beetje door z'n
haren heen, als je wil, een« pince-nez na
tuurlijk en tiré quatre épingles, d.w.z.
om door een ringetje le halen. Maar zoo
dra wo den gemoedelijken Vlaming, een
zwaargeladen aktetasch onder den arm,
een beetje vlug, zelfs sckis, de zaal binnen
zagen komen, bekenden we ons gedwongen
onze vergissing. Breed van schouders,
een flinken kop met haa?, een paar fris
sche, gezonde, ongewapende oogen en een
joviale spreekmanier, zoo deed de „spre
ker van dezen avond" zich aan ons voor.
Meer dan twee uur lang sprak Persijn
ons over den grooten Doctor „op reis en
op lezink door België", en dat op de wijze
van een aangenaam en goedbeslagen do
cent. Geen elokwentie, nog veel minder
rhetorika, maar kost, weet u, k o s t. Eén
zijde van Schaepman noem ze de Bel
gische, als je wil werd belicht en tot
onze verrassing, want van Schaepman's
verhouding tot Vlaanderlaud wisten we
zoo goed als niets en dat alles voor
twintig menschen. „De hoorders maken
de sprekers" (les auditeurs font les pré-
dicateurs) moet Lacordaire, die wel er
varing had op kanselgebied, eens gezegd
hebben, d.w.z. van de hoegrootheid van
bet gehoor en van de wijze, waarop het
zich tijdens een spreek- of preekbeurt ge
draagt, is ieder redenaar min of meer af
hankelijk, korter gezegd: ieder gehoor
oefent invloed uit op den spreker, een
waarheid, die iedereen ondervindt, die
van tijd tot tijd op den kansel staat. Een
klein gehoor werkt doodend, een groot
gehoor montert op. Maar Persijn behoort
tot do uitzonderingen blijkbaar. Opge
wekt, alsof hij voor 200 menschen stond,
'sprak hij voor 20. Wellicht beoefen
de spreker de bekonde fransche spreuk:
faire bonne mine a. mauvais jeu,of kende hij
't verbaaltje van dien pastoor, die eiken
Zondagavond foeterde tegen de paar men
schen, die naar zijn preek kwamen luis
teren. „Maar meneer pastoor", zeiden z'n
huisgeuooten, „u geeft een standje aan
menschen, die 't niet verdienen. Niet de
menschen, die komen, maar die i h u i s-
blijven, behoeven een uitbrander". „Je
lui hebt gelijk", antwoordde de ijverige
herder, en den volgenden Zondagavond,
toen er weer slechts een- klein groepje
menschen om den kansel vergaderd was,
dreef hij alle wrokkende gevoelens met
geweld terug, trachtte een beminnelijken
lach op zijn gelaat te leggen, boog zich
over den rand van het spreekgestoelte en
fluisterde zoel: „Ik heet u welkom, kleine
kudde.
Al de indrukken, welke wij dien avond
opdeden tijdens het luisteren naar de
rede van den heer Jules Persijn, dreven
ons per slot tot deze uitdrukking: wat
was onze Schaepman toch een „kaerel",
welk een imposante figuur, een man, die
niet alleen veel talen I en had, maar ze ook
met een voortvarendheid zonder weerga
wist aan te wenden, een man, i.ic eenvou
dig nergens voor stond! Nu mag niet ver
geten, dat ook dit uitwendig-schittcrcnde,
die makkelijkheid van beweging en uit
voering, dio uiterlijke begaafdheid, een
aparte gave was. Dat dit niet iedereen ge
geven is, kwam vooral uit in hetgeen spr.
vertelde over de rede van Schaepman tc
Kortrijk, welke rede voorafgeggaan werd
door een fiksch maal. Bij dezen maaltijd
zat Guido Gezcllc tegenover Schaepman,
die den eenvoudigen vlaamschen dichter
zoo overdonderde door zijn éclat, 'lat
deze, die ongetwijfeld dieper was dan de
Hollander, van verbazing geen woord
„uiteren" (zoggen de menschen) kon en
maar sprakeloos in zijn bord keek, of
schoon Schaepman zijn vis a vis meerma
len aan het woorcl trachtte te krijgen over
diens aesthetiek.
Gaven van verstand en hart, Schaep
man had ze ongetwijfeld in buitenge
wone mate, maar hij zou heel wat inindei
waard geweest zijn, had hij ze niet zoc
schitterend aan don man weten te bren
gen. Denk maar eens aan zijn verbluffen
do improvisatie tegen Van Vloten op hel
Antwerpsche taalcongres! Denk aan zijr
maaltijden bij zijn Antwerpschcn vriend
Frederik Belpaire, bij wien hij de heele
tafel beheerschle door zijn gekruide coii-
verstatiekunst. Denk aan zijn herkulisch6
lichaamskracht, welke hem in staat stel
de immer een ongeëvenaarde werkzaam
heid te ontwikkelen, alles aan te pakken
overal bij tc zijn, norgeus voor terug tc
deinzen
Dat zijn uiterlijke gaven. Voeg daarbl
maar dat is natuurlijk weer iunerlijk
de groote stuwkracht, welke hij haald»
uit zijn katholiek beginsel hij was im
mers een trouw zoon der Kerk, welke ht
innig liefhad en we hebben wellicht al
le faktoren bijeen, waaruit de beteekeni?
van onzen doctor Schaepman resulteerde.
Het jonge katholieke geslacht van thanc
moet bij hem Ier schole gaan, niet zoozeei
om literatuur te leeren, als wel om te gaan
beseffen, dat zij onder leiding van een
hoog en heilig beginsel moeten streven
naar do daad, naar de openplooiilig al
hunner krachten. Dan zullen zij onder
vinden dc waarheid van het Scbaepman-
niaansche vers, waarin do doctor onge
twijfeld zijn eigen ervaring uitsprak:
Een goede zaak beginnen,
Gelooven cn beminnen,
Volharden, kloek van zinnen.
Verwint hef al!
H. A. ULLEMAN
