a, ge Jaargang.
d^elie Gou/tcmt
MAANDAG 9 FEBRUARI 1925
No. 4864
gONNBMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Leiden lö cent per week 12.50 per kwartaal,
nze Agenten 20 cent per week f 2.60 per kwartaal,
jo per post I 2.95 per kwartaal.
Pi geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
jaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
taling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
igsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
I.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlën 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het
dubbele van het tarief berekend.
- SLIoin© adverlentlën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
nummer bestaat tót twee
len.
Nogmaals de radio.
z« effende de oprichting van een Ka-
Wi Radio-vereen, wordt de laatste
a"f van verschillende zijden aangedron-
Maasbodc" constateert, dat „zeker
terrein voor den Katholiek-van-de
iets te doen valt",
dan vervolgt het blad:
Het is cellier de vraag, of daartoe
lereerst de oprichting van plaat-
i e I ij k e organisaties gewenscht
uMioet heelen. Zien wij de zaak goed,
lit an is het naaste doel: een katholie-
e radio-avond te Hilversum. Is daar-
oor niet een landelijke organi
se het eerst aangewezen middel?
u zou dit doel zelfs niet zonder ex-
ra-organisatie te bereiken zijn? Men
eeft al het denkbeeld geopperd, er
K. S. A. voor te spannen. In elk
eval met het stichten van louter
jcale clubjes rijdt men o. i. een for-
10: che doelslroving ten dezen in de wie-
j zijn het er volkomen mede eens, dat
i 1 a n d e 1 ij k e organisatie moet
p dat „locale clubjes" het streven
aar in de wielen zouden rijden, zien
a6fhter niet in.
i weet, dat wij de Apologetische Ver
lig „Petrus Ganisius'" als de aange-
organisatie beschouwen, om de ra-
ationaal, ter hand te nemen, voor de
7 lieke propaganda.
J zich de K. S. A. er voor spannen
1 maar iels „forscli" gebeurt!
BUITENLAND
13 4
Volkenbond.
De cpium-roriferentie.
de Ghineezcn gaan heen.
halve de Amerikaansche delegatie
thans ook deGhineesche dele-
liet (er opium-conferentie te' Geneve te-
•ai trokken
a a ina motiveert zijn vertrek met het
iel jven eener definitieve overeenkomst
;e het uitroeien van het opiuni3chui-
koloniale gebieden van het Ver-
islen, doch het ligt voor de hand, dat
rai zo heeft ingezien, dat na het verzoek
ir.1 Daladier om opheldering omtrent be
side feilen in Ohina zijn positie on-
oi lijk is geworden,
Iritiek van jhr. Loudon,
ar aanleiding van het "Amerikaansch
irandum voerde de Nederlandsche af-
irdigde jhr. Loudon Zaterdagmorgen
srste spreker het woord,
n begin was een volledige erkenning
Imerika's verdiensten op het gebied
piümbestrajding. Daarna spaarde hij
niet zijn eritiek op de houding der
atio van Amerika op deze conferen-
ie hier gekomen was, totaal gebonden
een resolutie van haar Parlement.
in Genève moest met diet oot
tnslige internationale bijeenkomsten
eens ge./.egd worden, dat- een 'infer
nale conferentie goeden wil aan bei-
iden oisclit en dat zij gedoemd is tot
kken, zoodra een der partijen bet
nd mandaat meebrengt zijn wil aan
op te leggen op straffe van een
Nooit had de heer Porter de moeite
Hen zijn standpunt nader toe te
n, noch op de argumenten van zijn
standers in te gaau.
betreurenswaardig ook, men zou
;unnQn zeggen, dat het incident scha-
Tvas voor den volkenbond. Heel de
rentie had in een geest van verzoe-
Sezindheid gearbeid, behalve de de-
e> die wegging toen zij bemerkte, dat
stellipg onaannemelijk was voor de
terheid
ls de conferentie nog verder gegaan
j& ^eg der concessies, dan zou deize
heid den volkenbond schade hebben
ai.
Ys Amerika weggegaan, niets ver-
we de anderen voort te gaan om
eSonnen werk te voleindigen. Dan
1 allen die nadenken, beseffen, dat
erk, öiier volbracht, toch een" groote
'°onvaarts is.
Duitschland.
schandaalaffaires.
^Vergoedingen conti
r 111 a t-o n t hullingen,
^uitscho bladen brengen zonder uit-
fo* .^°^ommenlango bijzonderheden
T-j sc'iandaal-affaires, welke den
ui J aan bet licht zijn gekomen.
kortaf1 feit baarbij is, dat het
er TT «n den vr0(?Seren rijkspost-
■üoelle een voor hem ongunstige
wending hoeft genomen, en men volgens
de officieele mededeelingen ieder oogonblik
kan verwachten, dat togen Hoefle rechts
ingang zal worden verleend, op grond van
wederrechtelijke aanwending van postgel
den.
De bladen van links exploitoeren ver
der vooral de kwesties van de credieten
aan de Itoerindustrieelen.
Men berekent het bedrag, dat de hon
derd grootste firma's in het Roergebied
hebben uitgekeerd gekregen, op meer dan
2 milliard goudmark, welk bedrag, daar
dit als „papiermark crediet" is verstrekt,
nooit is terugbetaald.
Deze mcdedeelingen moeten vooral wor
den beschouwd als een tegenaanval op de
vele Barmat-onthullingen, welke de recht-
sche bladen brengen.
Frankrijk.
De opgeheven ambassade.
Een delegatie uit
den Senaat.
Herriot beeft Zaterdag een delegatie
ontvangen van Senaatsleden, behoorende
tot de Union Républicaine. De delegatie
gaf uitdrukking aan do bezorgdheid van
deze groep met betrekking tot de ontwor
pen opheffing van het Fransche gezant
schap bij het Vaticaan. Zij zette de mo
tieven van buitenlandsch- en binnen-
landsch-politieken aard uiteen, welke haar
toeschijnen de handhaving van het ge
zantschap op» dwingende wijze te recht
vaardigen. Zij drukte levens de hoop uit,
dat de 'regcering, handelend in een geest
van verzoening en harmonie, elke wijzi
ging in de bestaande verhoudingen zal
uitstellen tot het parlement een definitieve
beslissing heeft genomen over de kwesties
betreffende liet concordaats-stelsel voor de
herwonnen departementen. "De delegatie
verzocht Herriot dit voorstel te overwegen.
Herriot antwoordde, dat hij in een
geest van verzoening en gedreven door een
vurige liefdé voor Elzas-Lotbaringen was
laarL-iu&t -het twlvie«-van den Staats-
raad(I) De regcering geloofde in gemoe-
de, liberaal te hebben gehandeld, en haar
goeden wil aan den dag te hebben gelegd,
door de aanneming van het crediet voor
de vertegenwoordiging van Elzas-Lotha-
ringeh bij. het Vaticaan van de Kamer te
hebben verkregen. Hij gaf ten slotte der
delegatie do verzekering, dat de rechten
der Katholieken in Frankrijk op geener
lei wijze zullen worden aangetast.
•De Fransche schulden aan Engeland.
Het antwoord van Churchill.
Do Britsche gezant te Parijs heeft Za-
terdagmidag om 4 uur aan den Franschen
premier overhandigd het Britsche ant
woord op Clémentel's nota inzake de
schulden.
Het antwoord is in "uiterst vrimvUrviap-
pelijken toon opgesteld.
Deinhoud.
De Engelsche regeering houdt vast aan
het principe van de Balfour-nota. Het
principe van de Balfour-nota is, dat
Groot-Britlannië van Europa, betalingen
zal ontvangen gelijk aan het bedrag, dat
het zelf verplicht is -te betalen aan de Ver.
Staten. De Britsche regeering kan even
wel geen po.si.tie aanvaarden, waarin aan
dit principe alleen kan worden vastgehou
den, wannecr.de volledige Dawes-annuïtei-
ten betaald worden of vorderingen tegen
haar nominale waarde worden aangeno
men, welke niet als volwaardig zijn te be
schouwen.
Engeland heeft er reeds in toegestemd
niet slechts om Sijn. eischen tegenover de
geallieerden te verminderen tot een be
drag, noodig om zijn eigen betalingen voor
Voldoening der Britsche oorlogsschulden
aan de Ver. Staten te verrichten, maar
heeft zelfs toegestaan om het geheele En
gelsche aandeel in de Duitsche schadeloos
stellingsbetalingen voor dat doel aan te
wenden. Dit beteekent, dat Groot-Brittaq-
nië niet alleen op zijn schouders neemt
den geheelen last van zijn eigen oorlogs
schade, doch eveneens de 800.000.000
buitenlandsche waardepapieren, door haar
voor de algemeene zaak opgeofferd, voor
dat de Ver. Staten aan den oorlog deel
namen.
De Engelsche regeering meent dat het
aanbeveling verdient dat de Fransche be
talingen verdeeld zullen worden in:
lo. Vaste jaarlijksche bedragen, te be
talen door Frankrijk, geheel onafhanke
lijk van de betalingen, krachtens het Da-
wesplan in een bepaald jaar te ontvangen;
2o. Een verdere jaarlijksche betaling uit
het Fransche aandeel in de Dawes-an-
nuïteiten.
Hieruit volgt, dal:
lo. Alle tegen vorderingen van Frank-'
rijk op Engeland zullen worden geschrapt,
en
2o. Dat indien en wanneer de betalin
gen door Engeland te ontvangen uit Euro-
peescho oorlogsschulden en schadeloosstel
lingen voldoende zou zijn om in de volle
dige afbetaling van de Engelsche schul
den aan dq Ver. Staten te vooriign gedu
rende do volledige periode van de jaar
lijksche verplichtingen, inclusief dë beta
lingen die reeds gedaan zijn, eenig daar
na blijvend surplus gebruikt zal worden
om de lasten le verminderen, die op Enge-
lands geallieerden rusten.
Zwedeiv
De legerinkrimpirig.
Van betrouwbare zijde wordt medege
deeld, dat de Zweedsche regeering nog in
den loop van deze maand een ontwerp
bij het parlement zal indienen, betreffen
de eene vermindering der legersterkte.
Het Zweedsche leger wordt dan vier corp
sen groot met elk één regiment cavalerie,
een regiment artillerie, één trein-bataljon
en 17 a 18 infanlerie-regimenten, elk van
6 compagnieën Thans zijn er 28 infan-
teric-regmenten, elk van 12 compagnieën,
zoodat men de sterkte met 1/3 gedeelte zal
verminderen. De militaire diensttijd wordt
voor de infanterie 110 dagen korter, voor
de artillerie en cavalerie 200 dagen. De
kosten zullen 100 mililoen zijn legen 140
millioen in het vorige jaar en 180 mil
iloen in 1914.
Polen.
Anti-semietische relletjes Ie Lodz.
Talrijke Joods che kooplieden
ernstig mishandeld.
Kaar aanleiding van de verordening
der Poolsche regeering, volgens welke de
katholieke feestdag Maria-Lichlmis niet
meer -erkend wordt als officieele feestdag,
hebben te Lodz anti- semiotische excessen
plaats gehad, omdat de Joodsche winkels
op grond dezer verordening /open hieven.
Een aantal kooplieden werd ernstig mis
handeld en hun winkels geplunderd. Op
het laalste'oogenblik gelukte het de poli
tie erger te voorkomen. Twaalf Joodsche
kooplieden werden ernstig gewond en een
groot aantal licht, terwijl de aangerichte
schade zeer groot is. Do politie heeft 50
personen gearresteerd
Rusland.
De plaatsvervanger van Frunze.
Tot plaatsvervanger van. den volbscom-»
missaris voor Leger en Vloot is Unschlicht
benoemd. Hij is lid van de Russische
Communistische Partij, en heeft van 1918
tot 1920 al's militair bevelhebber \ersehil-
lende functies bekleed.
Roemenië.
Een Roernoensch patriarchaat.
De H. Synode te Boekarest beeft in een
plechtige zitting de instelling afgekon
digd van een Roonicenseh patriarchaat en
den metropoliet-primaat tot den rang van
patriarch verheven. Deze beslissing moet
door het parlement worden geratificeerd.
Griekenland.
Ds uitwijzing van den patriarch.
Geen oorlogsgevaar.
Het antwoord der Turksche regeeTing
op bet Griekscho protest in zake de uitwij
zing van den Patriarch, is Zaterdag op
het ministerie van Buitenlandsche Zaken
te Athene ontvangen.
De inhoud van dit antwoord hebben wij
onzen lezers reeds medegedeeld. Turkije
beschouwt de geheele kwestie als een hin-
nenlandsche aangelegenheid. Inmenging
van buitenlandsche zijde zou dus onge
rechtvaardigd zijn.
Op dezelfde gronden aldus het ant
woord is het Haagsche Hof van Arbi
trage onbevoegd in dezen. De toon van
de nota is hoffelijk. Als gevolg van. her
haalde slappen van de Engelsche en
Fransche gezanten te Athene en de me
dedeelingcn over stappen van de groote
mogendheden te Angora is de toestand te
Athene inderdaad rustiger geworden.
De Grieksche regcering hoeft besloten,
zich op het Haagsche Hof te beroepen. De
ministerraad zal een protest tot den Vol
kenbondsraad richten. Het oorlogsgevaar
is hierdoor geweken, in ieder geval voor
het oogenblik.
Men gelooft dat de Volkenbond het
Grieksche standpunt deelt en zich zal ver
klaren voor de verkiezing van een nieu
wen patriarch die zicb heeft teruggetrok
ken.
De Grieksche bladen bevatten thans ge
matigde artikelen. In militaire kringen en
onder de z.g. vluchtelingen wil men bet
Grieksche deel van Thracië bezetten en
zoo de vluchtelingen-kwestie oplossen.
Te Saloniki is een aantal communisten
gearresteerd, die proclamaties uitdeelden,
waarin de soldaten, matrozen, boeren en
arbeiders worden opgeroepen, de onaf
hankelijkheid van Macedonië en Thracië
door te voeren.
Arabië.
De toekomst van den Hedsjaz.
Zooals in het kort gemeld, heeft de In
dische Mohammedaansche commissie, die
een bezoek heeft gebracht aan Djiddah,
s.an dc regeering van den Hedsjaz voor-s
gesteld een republikeinsch régime in den
Hedsjaz te vormen, geheel vrij van bui
tenlandsche invloeden. Deze republiek zal,
naar „El Mokattam" te Caïro mel'dt, in
geenerlei relatie mogen staan met Koning
Hoessein en zijn familie. Ook moet een
bond van alle Arabische emiraten worden
gevormd voor de bescherming daarvan te-;
gen buitenlandsche aspiraties.
Mekka zal de stad zijn, waar het pan-
Islamietisch congres bijeenkomst als de
omstandigheden het toelaten. De datum
van het congres zal zoo spoedig mogelijk
worden vastgesteld, in ieder geval voor het
aanstaande pelgrim-seizoen. De Sultan
van Nejid en de Imman van Jehia zullen
de uilnoodigingen voor het congres ver
zenden. Voor het geval het congres niet
kan hesUssen over de toekomst van den
Heclsjaz en den regeeringsvorm van dat
land. zullen de gekozen gedelegeerden van
den Hedsjaz. hierover een besluit nemen
onder lc;ding van Ibn Saoed.
BINNENLAND
Vragen van Kamerleden.
De toelating tot het voor-
oefeningsinstituut.
Op de vragen van den heer Duymaer v.
Twist betreffende de voorgenomen sluiting
voor het jaar 1925 van do toelating tot het
vooroefeningsinstiluut heeft de heer Van
Dijk, Minister van Oorlog, het volgende
geantwoord:
De gelegenheid om een verbintenis bij
den vrijwilligen landstorm te sluiten, ten
einde daarbij te oefenen ter verwerving
van liet bewijs van voorgeoefendheid, is
lijdelijk gesloten,' echter eerst nadat aan
de jongelieden, die tot de lichting 1926
behooren, ruimschoots gelegenheid is ge
boden, bedoelde verbintenis aan te gaan;
zulks houdt verband met liet ingediende
wetsontwerp tot wijziging van de Dienst
plichtwet (Gedrukte Stukken, Zitting
19241925 285), waarin in art. TT is
opgenomen, 'dat de geldende regeling
blijft gehandhaafd voor hen, die de oefe
ningen bij den vrijwilligen landstorm vóór
15 Januari 1925 hebben aangevangen en
vóór 1 Mei 1926 het bewijs van voorge
oefendheid zullen verwerven.
Ondergëteekende vertrouwt, dat be
doeld wetsontwerp in het loopende zitting
jaar tot wet zal worden verheven. Ten
einde te ontgaan, dat in dat geval de over
gangsperiode waarin twee stelsels naast
elkander in werking zullen zijn, langer
zou duren dan noodzakelijk is, is met liet
oog op de belangen van de schatkist de
onder 1 en 2 bedoelde maatregel opgeno
men.
Mocht de voorgestelde wetswijziging
onverhoopt niet vóór 1926 tot stand ko
men, dan zal ondergeleekende tijdig de
noodige maatregelen nemen, om het in de
ze vraag bedoelde gevolg te voorkomen.
De Posireorganisatie.
Een interpellatie te wachten.
Naar de „Tel." verneemt, zal mr. P. J.
Oud, Dinsdag a.s. in de Tweede Kamer
een interpellatie aanvragen in zake de re
organisatie van den dienst der P. T. T.
De lieer Oud acht het antwoord van mi-
niter van Swaay op zijn schriftelijke vra
gen terzake onvoldoende.
Bestrijding der Horzelvlieg
De slagers in actie
Naar de Slagerscourant verneemt,
wordt a.s. Dinsdag le Utrecht op initiatief
fan den Nederlandschen Slagershond een
vèrgadering gehouden van belanghebben
den bij bestrijding van de horzelvlieg.
De gewone audiëntie van den Minis
ter van Oorlog zal op Donderdag '12 Fe
bruari 1925 niet plaats hebben.
UIT DE OMGEVING
OEGSTGEEST.
R. K. Volksbond. De afd. Oegstgeest
van do R. IC. Volksbond hield Vrijdag
avond in het gebouw „St. Willibrord"
haar jaarvergadering, die vrij goed was
bezocht.
De voorz., de heer G. Bout, opende de
vergadering met gebed, heette de aanwezi
gen hartelijk welkom en uitte zijn beste
wenschen voor de verceniging in dit jaar.
Ingekomen was een schrijven van het
hoofdbestuur van het "Werkliedenverbond,
waarin wordt aangedrongen om een pro-
paganclacomilé t-e vormen, lot versterking
van het ledenaantal. Door den heer Zand
vliet werd dit schrijven nader verdedigd.
Het bestuur zal dit overwegen en daarna
met voorstellen komen. De notulen der vo
rige vergadering werden onveranderd
goedgekeurd.
Met een toepasselijk woord werd door
den voorz. wederom een nieuw lid geïn
stalleerd.
Door den secr. werd verslag uitgebracht
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Behalve de Amerikaansche is ook do
Chineesche delegatie ter opium-conferenti*
heengegaan
Antwoord van Engeland aan Frankrijk
inzake de Fransche schuldenkwesUe.
In hot conflict omtrenft de uitwijzing van
den Griekschen patriarch is een licht»
entspanning merkbaar.
LEIDEN
Het 350-jarig bestaan der Leidsche Uni
versiteit Aanbieding van het eere-doc-
toraat aan H.M. de Koningin.
Gouden jubileum van het Liefdewerk
Oud-Papier Een pauselijke onderschei
ding aan den heer Th. Bergers.
van de werkzaamheden over het afgeloo-»
pen jaar, hetwelk door de vergadering
werd goedgekeurd.
Door den penningm., den heer de Duin
belden, werd vervolgens verslag uitge-ï
bracht* over den fiuancieelen toestand der
afdeeling, die niet zoo gunstig mag ge-<
noemd worden. De begrooting werd aan
geboden en goedgekeurd. De voorz. dankte
den penningm. voor zijn moeite en nauw
gezet beheer.
De geestelijk adviseur vervolgde zijn
zeer boeiende cn leerzame lezing over de
bekeeringsgeschiedenis van Johannes
Jörgensen, die met de grootste aandacht
gevolgd werd.
Na het beëindigen der lezing was do
voorzitter voorzeker de tolk der vergade-i
ring, toen bij den kapelaan met eenige
welgekozen woorden hartelijk dankte. -
Tot bestuurslid word gekozen do heer A'.
Driessen inplaats van den heer J. v. d.
Post, die zich niet meer herkiesbaar stel
de. De andere periodiek aftredenden wer
den herkozen.
De geest, adviseur sprak een hartelijk
wobrd van dank lot den afgetreden secre
taris voor het vele werk, dat hij vanaf do
oprichting reeds voor de afdeeling heeft
gedaan. De voorz. sloot zich bij de woor
den van den geest, adviseur aan en stel'd»
voor den heer v. d. Post het ecrelidma&t-
sch'ap aan te bieden, wat door de verga-;
dering met applaus werd begroet.
De heer v. d. Post dankte den geest, ad-;
viseur en den voorzitter voor do herte-;
lfjke woorden tot liem gericht. Na de ge-»
bruikelijke rondvraag, waarvan door en-i
kele leden werd gebruik gemaakt, die
hunne vragen tot genoegen beantwoord
zagen, sloot de voorz. de vergadering met
gebed.
Hulp in Nood colecleerde f 1.05.
Hanzebank. Op iuiatiaticf van eeni
ge crediteuren uit deze gemeente is gis
teren in „St. Willibrord" cên bijeenkomst
gehouden van crediteuren, die door velen
is bijgewoond.
Na een kort inleidend wóórd van den
voorz. zette op diens verzoek Mr. Bolsius,
rechtskundig adviseur, het doel van deze
bijeenkomst uiteen en toonde duidelijk
aan, dat al het mogelijke moet worden ge
tracht om tot een minnelijke liquidatie
der Hanzebank te geraken. Een faillisse
ment immers gaat gepaard met groote
kosten, ten nadeele der crediteuren. Komt
men echter tot een minnelijke liquidatie,
dan worden dio kosten vermeden en zal
die liquidatie door directie en commissa
rissen geheel belangeloos geleid worden,
ten voordeel e der crediteuren.
Om tot een minnelijke liquidatie lo ge
raken is echter de medewerking van alle
crediteuren noodig.
Verder werd nog medegedeeld, dat na
nauwkeurig onderzoek door 'n accountant
was komen vast te staan, dat men bij
minnelijke liquidatie wel op 100 pet. uit-
keering kon rekenen, terwijl bij faillisse
ment de uitkeoring hoogstens 50 pet. zou
bedragen.
Niemand der aanwezigen sprak zich
tegen minnelijke liquidatie uit en werd z.
h. st. de volgende motie aangenomen:
„De Oegstgeester crediteuren van de
Hanzebank in het Bisdom Haarlem, in
vergadering bijeen op 8 Februari 1925 in
het gebouw „St. Willibrord" te Oegst
geest: 1
gehoord dc besprekingen ter vergade
ring gevoerd,
gehoord het advies van Mr. E. J. M. H.
Holsius, gegeven op verzoek van crediteu
ren, besluit met alle kracht mede te wer
ken tot het verkrijgen van een minnelijke
liquidatie, als zijnde in het belang van
crediteuren."
Uit de crediteuren werd een commissi*
van 2 leden benoemd, die verder alle af
wezige belanghebbenden zullen verzookei
zicli voor minnelijke liquidatie te verkla
ren. Mr. Bolsius drong er nogmaals o
aan, dat toch alle crediteuren zich voc
minnelijke liquidatie, onjuist is. Wel heet.
Spr. kwam verder op tegen een bericht
in het Lcidsch Dagblad, als zou op de Ver
gadering te Leiden geen eenstemmigheid
hebben gehcersclit, en zeido dat ook de,