Js3rQ3ncj»
No. 4863
lONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
heiden 19 cent per week 12.50 per m kwartaal;
izo Agenten 20 cent per week 12.60 per'kwartaal.
per po3c t 2.95 per kwartaal.
Jeillustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's vcr-
aar tegen betaling van 50 cfc. per kwartaal, bij voor-
ding. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
jblad 9 ct.
Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regeL
Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het
dubbele van het tarief berekend, n
Kleine advertentiën, van ten hoogsto 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop IO.SO.
nummer bestaat uit wijf
en, waaronder het Geïl.
reerd Zondagblad.
i'"/
1
75 Q 1925
8 Februari
gen, 8 Februari, zal liet 350 jaren ge-
zijn, dat 's lands oudste Universiteit,
jdsche plechtig werd geopend en
lag 9 Februari £.s. zal dit Leteekenis
'eit door een stemmige en waardige
ering worden herdacht.
behoeft niet to vergeten, dat hare
ug, 'als belooning voor waarachtige
trouw, mede beoogde een bolwerk te
leu van prolestantsch-wetensohappe-
odgelecrdheid ter bevestiging der her
religie, en dat zij dit tot 1S15 offi-
[ebleven is, noch ook behoeft men uit
te verliezen, dat om velerhand, op
jstdag liefst niet nader te ontleden
n, bet Katholieke volksdeel in haar
iatige glorie maar weinig aandeel
fin toch, ook-als Katholiek van harte
feestvreugde dezer eerbiedwaardige
ng van ïïooger Onderwijs" te kunnen
men.
it welke bezwaren van Katholieke
ook naar aanleiding der Leidsclie
siteil in vroegst en jongst verleden
te formuleeren zijn, toch zeker niet
t zij in de lange jaren van haar be-
Iiiet het liarc gedaan heeft om den
der Nederlandsclie wetenschap tot
c doelen der wereld uit te dragen,
urlijk, zij liceft, als elke andere Uni-
S it, perioden gekend van inzinking,
jaren van allerhoogsten bloei afwis-
A, maar het is toch onweersprekelijk,
lkaast al hare faculteiten 'langere-
3 hebben doorleefd, waarin zij ston
de spits der internationale welen-
en waarin vreemdelingen rati verre
omden, om zich te scharen rond de
ra i&fc katheders en in de Leidsclie werk
>n de eerste geleerden der wereld asjn
beid te zien.
heeft zij zoodoende gedaan om den
j? ffelijken naam te grondvesten, dien
Jl lerlandsclie wetenschap thans in de
wereld geniet en dat de geest noch
kkracht liarer geleerden zijn ver-
of verzwakt wordt wel schitterend
door do internationale vermaard-
ie de Leidsclie Natuurkunde en de
ie faculteit van letteren als centrum
studie der Oostersche talen onbe-
genielen, ook op den dag van hc-
zij zoodoende den roem en het aan-
r vaderlandsche wetenschap naar
vergroot, zij mag eveneens met trots
dat zij als oudste universiteit in
ind van meet af den grondslag
elegd voor liet deugdelijk onderwijs
mistige beoefening der wetenschap,
oiihcuglijkcn tijd hier te lande in
voor het algemeene hesclia-
il van ons volk T an onberekenbare
ais is geweest.
toen na het voltrekken der schei-
lussclien Noord en Zuid de aloude
jiteit van Leuven voor de bewoners
Noorden niet meer voetstoots toe-
k was en diensvolgens deze gowes-
eigen hooger onderwijs verstoken
is door de stichting der Leidsclie
hooi in dezen noodtoestand voor-
larbij de onafgebroken zorg der
bestuurders, voortkomend uit de
ing dat voor do toerusting eener
iteit moeite nog kosten gespaard
vorden, voor goed een tradilie heeft
vest, die zich ook in zorg voor liet
andere vormen van ouderwijs
>P zeer bijzondere ..wijze heeft ge-
ifd.
lijk, de Leidsclie Universiteit is niet
schade uit de geschiedenis des Va-
weg te denken en ook voor de
is haar voortdurende bloei van
•iionaal belang. Meer dan 'ooit toch
de kleine naties- de handhaving
zelfstandigheid te zoeken in de al-
i cullurceiö beteekenis, die d:t zelf
bestaan heeft, en wat met de wape-
fêlijk niet steeds zal te verdedigen
kan in de toga sterkte vinden en
van zelfstandigheid.
u2 den ook het bezit en roemvol
laan van een eerbiedwaardige
teit als de Leidsche mag gelden
lend getuigenis voor de eigen cul-
bt van een volk. zoolang ook mo-
r begroeten als een der bolwor-
ons volksbestaan, ons verheugen.
1 bloei en mede feestvieren wan-
pnbeli. Ad muitos annos!
J. A J. BARGE
BUITENLAND
Volkenbond.
De saneeriiigsarbeid.
De financieele commissie van den Vol
kenbond heeft gister onder voorzitter
schap van den Ncderlandschen gedele
geerde Tcrmeulen, in tegenwooridgheid
van den Hongaar-schen minister-president
graaf Betlilen alsmede van den commis
saris-generaal van den Volkenbond Ie
Boedapest Jbsua Smith een aanvang ge
maakt mot de behandeling van het sance-
ringswerk in Hongarije.
Gisteren kwam liet grootste gedeelte Tan
de Oostenrijksche delegatie te Genève aar.
lieden of morgen zullen waarschijnlijk de
besprekingen omtrent den toestand van
Oostenrijk in tegenwoordigheid van den
commissaris-generaal van den Volken
bond. Zimmerman en den Oostenrijkschen
minister van Financiën aanvangen.
Ook de financieele toestand van Danzig
zal een punt van bespreking uitmaken,
daar de vrije stad aan de financieele
commissie eenigo van iiaar zorgen he tref
fen de de bcgrooting wensclil voor te leg
gen
Ten slotte, beeft ook de regeering van
EsUand eon rapport aan de financieele
commissie voorgelegd omtrent hel herstel
van liet evenwicht in do hcgrooliaig en de
maatregelen noodig 0111 deze te verkrijgen,
hoewel zij gcenerlci won sol ion lol lïi'.ni-
creelen hijstand heeft geuit.
De opiumccnfcren'ie.
De A m e r i k a a n s c h o delegatie
trekt zich t e r u g.
Bericht wordt, dat 'de Ainerikaauscho
delegatie met goedkeuring van den presi
dent van de Verecnigde Staten zich van
de tweede opinin.confo.ront ie. terugtrekt.
Zij zal hedenmiddag uit Gcn'ève vertrek
ken.
Ouitschland.
De ontwapening van Duitschland.
He t nve-o ningsverschil in de
control c-c o m m i s- s i e.
De ..Evening Standard*' bevestigt, dat
een der redenen van. het uitblijven van 'l
rapport der intergeallieerde militaire con-
trolc-commiss'c nopens dc ontwapening
van Duitschland is verschil van meening
tüsschen do Fransche en de Engolsche le
den der commissie. De Fransclien hechten
de grootste waarde aan de technische
overtredingen van het verdrag van Ver
sailles, zooals b.v. een te groote sterkte der
groene politie. De Engclschen letten cch-
Tor veel meer op de toestanden bij Ivrupp
en in - andere fabrieken en op bet voor
banden zijn van machines, die later voor
•het vervaardigen van groot geschut kun
nen worden gebruikt. Alle leden der com
missie zijn het er over eens, dat Duitsch
land op liet oogenblik geen oorlog kan be
ginnen, maar de geest van de militaire
autoriteiten wordt toch a's een gevaarlijk
symptoom beschouwd.
D: kabinetscrisis in Pruisen.
M a r x c a n d i d a a t-p remi e r?
Verschillende bladen melden, dat er in
Pruisische Gentrnmskringen ernstig over
wordt gedacht den oud-rijkskanselier dr.
Marx Ie presenteeren voor het ministcr-
prcsidentschap in Pruisen. Dit is juist.
Het is echter zeer twijfelachtig o"f Marx
bereid zal worden gevonden een candi-
daatsfclljng voor Pruisisch premier te
aanvaarden.
Dc zaak-Barmat.
Corruptie en laster.
De onthullingen inzake de Barmat-af-
faire duren nog steeds voort.
Drie Barmat-cqmmissies zijn aan het
werk. Tegelijk hebben gerechtelijke onder
zoekingen plaats. Het rogent beschuldi
gingen tegen allerlei o/ficieelo personen
en partijleiders. Hieronder schuilt heel
wat laster, maar er blijkt ook veel waars
aan het licht gekomen to zijn.
Zoo zijn voor de Pruisische Barmat-
commissie o.m. de goede betrekkingen ter
sprake gekomen, die tüsschen vooraan
staande-leden der Duilscbc Volkspartij, in
de eerste plaats minister Strosemann en
den beruclilen „Spirilussohieber* Weber
heb.ben bestaan. Het Berï. Tag. meldt, dat
deze Weber niet alleen door Stresemann
tegen een entreegeld van 2500 mark in
de club der Duitsclie Volkspartij was ge
ïntroduceerd, maar dal "Weber later bo
vendien tweemaal aan Stresemann een
som gelds had betaald ten behoeve van
Die Zeil, lo samen meer dan 20.000 mark.
Een beschuldiging tegen den
o u d-r ijkskansclier Baue r.
ïn de Barmat-commissie van den Prui-
sisclien landdag heeft cle gewezen rijks
kanselier Bauer enkele dagen geleden ver
klaard, nooit financieele voordeden uit
zijn omgang met Barmat ie hebben ge
trokken,
Nu publiceert dc Lokal Anzciger echter
oen brief, 27 October 1923 namens de
Amcxima aan Bauer geschreven. In den
brief, die in opdracht van Barmat zou
zijn geschreven, wordt o.a. gezegd, dat
bet tegoed van Bauer nog 805.31 dollar
en 1.915.700 mark groot is. Voorts wordt
o.a. gezegd, dat Bauer geen provisie kan
•eisehen voor bet crediet van G milliard,
dat hij bezorgd heeft, aangezien hij hier
voor reeds 2000 dollar heeft gekregen.
Be brief zegt voorts, dat Barmat dooi
de informaties, die Bauer lieni had ver
strekt, zware verlicz. tl bad geleden. Ten
slotte wordt er aan herinnerd, dat Bauer
van Barmat in Nederland honderden
guldens en later GOO aandcelen van de De-
ma Gesellsóhaft, a'.sook cenige honderd
duizenden mark heeft gekregen iu een
tijd, dat de mark nog waarde bad.
De sociaal-democratische fractie van
den Rijksdag heeft zich met dezo aange
legenheid beziggehouden en Bauer-ver
zocht zich uit het politieke leven terug te
trekken, zoolang deze zaak niet voldoende
is opgehelderd.
Gistermorgen vroeg werd Bauer uitvoe
rig door cle eoinnii -Mo van onderzoek ver
boord en hij moest in den loop van dit
onderzoek toegeven, dat de door -den „Lo-
kal-Anzcigcr*' gepubliceerde brief van de
Amexima inderdaad bestaat. Ook schijnt
het hem niet gelukt to zijn de in d^en
brief vervatte beweringen omtrent de zeer
Aanzienlijke bedragen, die Bauer van Bar
mat zou hebben ontvangen, te ontzenu
wen'. Dc gfeè'aal-democratische oud-rijks
kanselier heeft dus verleden week voor de
'Barmat-commissie uit den Pruisischen
Landdag slaan liegen, toen hijpertinent
verklaarde nooit eenig pecuniair door
deel Van zijn relatie met Barmat te heb
ben genoten. Met algeïneene stemmen
sprak de sociaal-democratische commis
sie van onderzoek dan ook als haar op
vatting uit, dat Bauer zijn mandaat on
middellijk diende neer te leggen. Bauer
verzette zich hiertegen niet en heeft reeds
aan den president vau den Rijksdag me
degedeeld, dat hij zijn mandaat beeft neer
gelegd. Daardoor verdwijnt hij voor goed
vuu het politieke tooncel.
Frankrijk.
De brcotlkc-renvocrziening.
Een wetsontwerp.van de
regeer ing aangen om e n.
Gisteren had de Fransche Kamer een
motie aangenomen, waarin de regeering
werd uitgenoodigd, onmiddellijk een wet
aan te nemen, welke de volgende bepa
lingen bevat:
J. Verplichte aangifte van de aanwezige
voorraden koren.
2. Directe aankoop door den slaat van
den inlandschen broodkoren voorraad en
eventueel vorming van een opslag van
buitcnlandsche koren.
3. Instelling van een nationaal koren-
bureau.
ïïerriot deelde mede, dat de regeering
onmiddellijk stemming zal vragen over
een wetsvoorstel in dezen zin.
Nog in den nacht is dit wetsontwerp
met 332 tegen 223 stemmen aangenomen.
Herrict en de socialisten.
T u s s c hen t tv e o vure n.
Terwijl in dc zillijig van de Kamer
ïïerriot blootstond aan aanvallen wegens
de prijsverhooging van het graan en er
van- werd beschuldigd, den prijs van het
brood Ie hebben doen stijgen, vielen tege
lijkertijd achter de schermen de socialis
ten hom lastig mot eisehen met betrek
king tot hun congres, dat heden to Gre
noble word geopend. Do parlementaire
fractie der socialisten wil het ministerie-
Herriot blijven slcimen, doch in do partij
klaagt een groeiende oppositie erover, dat
Herri o L dc beloften, die hij aan de socia
listen heeft gegeven, niet nakomt. De af
gevaardigden van de fractie, die gister
avond naar Grenoble vertrokken, wensch-
len aan liet congres geruststellende ver
klaringen te geven. Harriot zegde toe, be
paalde sociale hervormingen, zooals de
sociale verzekeringen, en de bestrijding
van de speculatie, te zullen bespoedigen,
doch de socialisten, die daarmede niet te
vreden waren, eischlen méér en verkregen
de formeelbelofte van Herriot, dat hij
een wetsontwerp zal indienen tot vermin
dering van den militairen diensttijd tot
twaalf maanden. Deze concessie heeft in-
tnsschen groote ontevredenheid gewekt
onder talrijke radicale volgelingen van de
régeering, die het gevaarlijk achten om
op liet oogenblik over te gaan tot ver
mindering van bet leger en uiting geven
aan de vrees, dat een dergelijk wetsont
werp voor het niinistcrie-T-Ierriot wel eens
noodlottig zou kunnen zijn.
Frankrijk en het Vaiicaan.
Hel o o r fl. e e 1 va n
k a r d i n a al D u b o i s.
In een onderhoud, waarvan het te Pa
rijs verschijnende blad Excelsior" oen
overzicht geeft, beeft kardinaal Dubois,
aartsbisschop van Parijs, zijn oordeel ge
geven over do voorgenomen opheffing der
Fransche ambassade bij liet Vaticaah.
Kardinaal Dubois zoide onder meer, dat
er in de diplomatieke geschiedenis geen
precedent is to vinden voor dc opheffing
van een ambassade, tenzij men den vorst,
bij wien de betrokken' vertegenwoordiger
is geaccrediteerd, een verwijt kan maken
van cenïgc vijandige daad L m liet land
in kwestie. Wanneer, zoo zeide do pre
laat, hot Concordaat aan do Fransche re
geering moeilijkheden op!" ver do, met
namo in verband mot Elzas en Lotharin
gen dan was juist de ambassade het
aangewezen middel, om tot overeenstem
ming te geraken, en van dit intermedium
heeft de mooring thans zich zelf beroofd.
„Een bij-ander vertegenwoordiger, als
terv van dm. ambatesadeUr, de geï-
disk.-id van het Concordaat in een klein
gedeelte van liet land, dc voortdurend (e
■verwachtenopheffing er van ook in die
streken dat olies i- niet om de
equatie op te klaren".
Enge:and.
De immigratie in Engel.md.
E en verklaring va 11 d e n
m i n i s l c r van binnenland se li e
zake n.
•Een Joodschc deputatie van de voor
naamste gemeenten in Engeland, waarvan
ook lord Rotschild deel uitmaakte, had
gisteren een conferentie met den Brit-
schen minister van Binhenlandsche Za
ken. over mogelijke faciliteiten voor de toe-
latiug in liet land van buitenlandsche jo
den, alsmede voor de naturalisatie van
die builcnlandsehe joden die reeds gedu
rende vele jaren in Engeland gevestigd
zijn en in liet EngelscJie leger tijdens den
oorlog hebben dienst gedaan.
De minister verklaarde, dat bij in gce-
nen declo anti-semiet is, doch dat z. i.
elk land het recht heeft te beslissen of
liet buitenlanders wil toelaten of niet.
„Wij hebben op het oogenblik een mil-
lioen wcrkloozcn", aldus de minister, „"eiT
wij zullen voorloopig niet meer buiten
landers toelaten, tenzij wij overtuigd zijn,
dat zij liet land voordeel aanbrengen".
Turkije.
Het conflict met Griekenland.
Het antwoord van T u r k ij e.
Turkije is bereid, het conflict met Grie
kenland over dc uitzetting van den Griek-
schen patriarch uit Constantinopel, te re
gelen door de benoeming vaïi' een Turk-
schen onderdaan van Griekselic afstam
ming lot patriarch.
De houding van Joeg o-S 1 a v i
Het Grieksch-Turksrhe conflict vindt hij
de openbare meening in Joego-Slavië wei
nig weerklank, zoo wordt uit Belgrado ge
seind. De bladen onthouden zich vrijwel
van commentaar. ïn rcgcoringskringen
hoopt men dat hel conflict op vreedzame
wijze zal worden bijgelegd. De Joegoslavi
sche rcgeeriHg is bereid, Griekenland
langs diplomaticken wég te steunen. Joe
go-Slavië wordt echter op bet oogenblik
door dc komende verkiezingen geheel in
beslag genomen. In politieke kringen ver
klaard men overigens, dat in geval van
oen Turksch-Griekselien oorlog Joego-
Slavië neutraal zal blijven.
Een interpellatie in li e t
B r i-t.s c h e H o o g e r h u is.
'De aartsbisschop ^van Canterbury zal
Dinsdag bij do opening van bet Iloog'er-
liuis over do kwestie van bet Patriarchaat
interpellcercn, tenzij op dat tijdstip door
nieuwe gebeurtenissen een uitstel der
openbare bespreking wenscbelijk mocht
zijn.
Ruslantl.
Bccrencnlusten nabij Perm
Moskou a er v i s e e r t tot
g e m a t i g d o p trede n.
Iu de laatste week van Januari 'hebben
de boeren in de dorpen Poeatinka en Lie-
eliovilsjt nabij Osa (aan de Karna, ten
Zuiden van Perm), opgewonden door den
gedwongen graanverkoop voor de betaling
van belastingen, gewapend met zeisen,
bijlen en dergelijke Wapens de bureaux
van het plaatselijk executief comité ver
nield en alle communisten in de dorpen
gedood, zelfs de iiieuwsagenlen cn de le
den van den Gomniunistischen Jeugdbond.
Afdeclingcn dor gendarmerie tracht ten. te
vergeefs de.boeren uiteen te drijven, die
twee van hen doodden.
Ten slotte werd de orde "door een spe
ciale afdoeling van de geheime politieke
politie hersteld en werden strenge straf
fen uitgedeeld.
Een kort officieel verslag van deze on
lusten werd. alleen plaatselijk gepubli
ceerd.
Ook uil andore doelen van Rusland wor
den dergelijke onlusten gemeld, welke
e venwel allo op zichzelf slaan. De leiders
lo Moskou hebben echter aan do commu
nisten in dc landelijke gemeenten bevolen
gematigder op te-treden logen de boeren.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Ainerikaansche delegatie bij de
opiumccnfersntie te Gencve trekt zich
terug.
De Barmat-affaire. De cud-rijkskanse-
üer Bauer gedwongen zijn mandaat al?
afgevaardigde neer ie leggen.
Een paar eisehen van de FransChe so
cialisten aan der. minister-president Her
riet.
Kardinaal Dubois ever dc opheffing van
cle Fransche ambassade bij het Vaticaan
BINNENLAND.
Ingediend is een wetsontwerp, strekken
de cm de strafrechterlijke sanctie cp de
naleving van den stemplicht te dem ver
vallen.
Uil de Memcric van Antwccrd cp het
entwerp to! regeling der ziekteverzorging
blijkt, dat aile voorschriften, die op den
Staal ten behoeve van cle zicklcvèrzorging
geldelijke lasten legden, uit hc! entwerp
moesten werden gelicht.
Verschenen! is het v/c':: t.vrrp TéhMo-
en Onneva!!enY/et-1925.
LEIDEN
Een tentoonstelling in de L,< ter
gelegenheid van hel 350-jarig beslaan der
Leidsche Universiteit.
Een Engelsche labour-man over Rusland.
Turner, Hel dor hibour-clelogiitie, die uil
Rusland kort geleden Ie Londen is lerug-
gckecrcl, hield eergisteravond een lezing
over zijn ervaringen in .Sovjet-Rusland.
Hij sprak o.a. over het „snobisme (e
Moskou", Tvanr rle sovjet-maiinen /irh ct
op beroemden, „werkman"' to zijn, men
droeg dan ook inderdaad werkmansklee-
ren, maar men verrichtte geen handen
arbeid.
Leningrad maakte geen gelukkigen in
druk. Moskou was vreeselijk overbevolkt.
In alle steden liepen duizenden liaveloo-
zc kinderen, die hapjes voedsel wr-i-nap-
ten, waar zo konden.
China
Een aanval cp Kar.lc n.
l il Hongkong wordt blijkens ren draad
loos bericht gemeld, dat T.sjen Tsjiocng
Ming zijn lang verwar h ten aanval is be
gonnen op Kanton. Tl ij nam de belangrij
ke positie van hot f.jit Foemoon. Do
strijd duurt voort.
Amerika.
Een negerleider gevangen oarjcmcn.
De negerleider Marcus Garvoy, die zich
zelf president der Afrikaansche republiek
noemt, is eergisteren gevangen genomen
en in de gevangenis goZcl.
BflKftk'.NLAKD
Vragen van Kamerleden.
D e r e o r g' a u i s a l i e van het
S I a a t ,s b g (1 i' ij T.
N Oji een vraag van hol lid van dc. Twee
de Kamer, den hoer Oud, inzake de uit
voering van de plannen (ut reorganisatie
van het Staatsbedrijf, van de posterijen,
de telegrafie en telefonie, heeft de minis
ter van waterstaat geantwoord:
De regeegjn.g is van oordeel, dal een re
organisatie van liet Staatsbedrijf der pos
terijen, telegrafie en telefonie, waarvan
do voorbereiding haar afsluiting nader,
spoedig moot worden doorgevoerd.. Zoodra
moclvt komen vast to staan, dat ter uit
voering van do reorganisatie eenigo voor
ziening bij de wol nodig zou zijn, zal on-
dorgeteokendc zorg dragen, de desbetref
fende voorstellen tijdig aan de Kamer
voor te leggen.
D c steénfabricage en
de la n fl b o u w.
De heer Weitkanjp. lid van de Tweede
Kamer, lieeft- aan den minister van liin-
nenlandsehe zaken en landbouw de vol
gende vragen gesteld:
1. Is het den minister bekend, dal langs
de oevers onzer groote rivieren, vooral in
de gemeente Rbeden aan den Lis-el, onder
de landbouwers groote onrast bestaat over
het feit. dat ten behoeve der steenfabri-
cagc vele uitstekende weilanden door te
diep afgraven der specie in moerassen
worden herschapen?
2. Is de mini-Ier b-u-cid. :ti jn het he-
lflBlg van den landbouw in die stroken een
verordening in bel leven Ie roepen mol da
strekking, om'Ie verhinderen, dat bedoel
de landen voor de laiidboiiwpro'Iirl.e on
herstelbaar ivurden bedorven?
