d III 6© Jaargang. VRIJDAG 30 JANUARI tSk5 No. 4856 uzicbelic 6ouA£i/iit 0ONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, uze Agenten 20cent per week 12.60 per kwartaal. bo per post 1 2.05 per kwartaal. Geïllustreerd Zondagsblad is yoor de Abonné'a ver- I *j/baar tegen betaling van 50 cfc. per kwartaal, bij voor la taling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd agsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen l Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT* ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentlën, van ten hoogste 30 woorden, waan*, betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. nummer bestaat uil drie den. Onze cultuur-zending. G. do Roynold, professor aan de srsitoit te Bern, heeft in „Das Neus een zeer interessant artikel ge- 'on over „De cultuur-zending van atholicisme" welk artikel „Ons in de Decemher-aflevering heeft ld. f Gonzague de Reynold is lid der .tionale commissie voor intollec- samenwerking bij den Volkeren- [ilat artikel geeft de schrijver een ant- op de vraag: Welke zijn de intellec- plicliten der Katholieken? dat antwoord geeft hij zes-ledig, eerste plicht is: de plicht der r hei d. De waarheid op alle gebied alle gevolgen. In waarheid stellen maar al te veel Katholieken met kaleehismus tevreden, d.i. met de r godsdienstige waarheid. Met be- ing tot het overige wetenschap, lidlitteratuur, sociale werking of poli- U) - denken zij, zooals de meeste liun- tijdgenoolen, handelen naar eigen unken of volgen de mode: maar niet nderen Gods, veeleer als kinderen jr eeuw. Zij zoeken onmogelijke din- vereenigen, vragen zich echter nau- s af, of het met de katholieke leer instemt, indien men haar op politiek liaal gebied overbrengt, r wij in een tijdperk van ovordrij- en verwarring leven, zoo is de ide intellectueele plicht der katho- aldus de schrb'ver in de gees- ij zich zelf beginnend, de orde, de Pt en de klaarheid weder op c h te n. komt bij (wij geven slechts een lc atisch overzicht van het artikel) tot e r d e n plicht: de katholieke u u r. En die katholieke cultuur hare plaats in de thomistische wijs- Derhalve moet het onderricht ïjsbegeerte in onze colleges en in al studiekringen nog veel meer toege- e J rai'deri, zoo concludeert dr. De Rey- E( li de katholieken moeten nog ver- aan. De katholieke cultuur sluit lijds een algemeene cultuur :h. Zich op die algemeene cultuur leggen, is de vierde intellectueele der katholieken. En het beste in- int der algemeene cultuur ziju, af- de Reynold, de klassieke studiën, terugkeer tot het gezag dringt zich n gebiedende noodzakelijkheid op rreinen van het openbaar leven op. den arbeid aan de weder ge- te van de gezangsidee ziet rijver den v ij f d e n plicht van de iekon. slotte komt de schrijver aan den en plHif hier —illen wij wat iger citeeren. zesden plicht r^-7 graaf Rey- de heroprichting van den geest in ilitiek. Metterdaad is dit misschien nmschelijk of wellicht te laat, zegt i dit geval moeten echter te catas- a er toe voeren. Het verval der ro- ^ngskabinetten is heden een alge verschijning en wat is het anders geestelijk verval? Het intellectueele is echter het eerste kenteeken, dat ide van het regiem nabij is. De i e k, vergeten wij dat niet, i a voor iedereen; men denke n vooral nu dat men licht geneigd den onontwikkelden over te laten, ilitiek is een tak der phi- i h i e. Dat is een stelling, die heden' inoeg doorstraalt. Vier eigenschap- ia niettemin en trots alles den poli- oodzakelijk: Klaarheid der godach- e men niet zonder algemeene vor- 11 een zekere dosis philosophic ver verder de wijsheid des geestes, de theid aan de overlevering, de ka- terkte. Geweldgebruik en vodde- zijn hom daarentegen uiterst scha- Het is niet lastig ziin princiepa- MDE te vei'kondigen', wel echter er 1 e handelen. Het is gemakkelijk te niet echter te denken. De politiek r zoo mede beladen, dat de poli- .likwijls niet eens tijd genoeg heeft te ontwikkelen, gezwegen dan nog bezinnen. De geschiedenis zal oen iet misbruiken der politiek als oatf jevi vreemdenste dwalingen en als een =->des vervala van onzen tijd boeken. harhaarschheld voeren kan, U te waarschijnlijk'. 'Aldus profea- Reynold, uoa -JdM^vvordt' gezegd speciaal over "aa hek, is wel waard 'na te worden s°P(gen! hebben ïn' 'dezen Sjd van de po* en voorstelling, alsof daarvoor zoo to geen kennis wordt vereischt -» op Sti n il d. B a. E fKi ana u a eb 'VO drijv FAM. Jr., htsnin elscE van moreele kwaliteiten I vairaa* heelemaa! niet gedacht! de Sch« BUITENLAND Duitschland. De crisis In Pruisen. De houding van het Centrum, Het Gentrum heeft gistermiddag zijn houding in zake do verkiezing van een Pruisdschen minïts er-president bepaald. Mot uitzondering van von Papen was men het er over eens, het ingenomen stand punt te handhaven. Waarschijnlijk zal men toch trachten heden de keuze van een premier door te zetten en zal Braunn daar weer voor in aanmerking komen. Dit echter slechts als een demonstratie, want men erkent, dat de Weimarsche coalitie met een socialist aan het hoofd niet tot arbeid in staat is. Nadat aldus de krachten gemeten zijn zal Braunn het voorstel eenige dagen in beraad nemen en dan bedanken. Daarna zal vermoedelijk een centrums- man met de opdracht vereerd worden. Luxemburg. De parlenïeniaire crisis. De algemeene kwaal. Do Luxemburgse lie Kamer is gisleren ontbonden. Er zullen nieuwe verkiezingen worden uitgeschreven, daar het niet mo gelijk is een nieuwe ministerie samen te -stellen, -dat op een meerderheid kan steu nen. Het voornaamste punt van den ver kiezingsstrijd is de economische verhou ding tusschen Luxemburg en België, daar de verworpen conventie met België in za- ko do ijzerindustrie de aanleiding is ge weest tot de crisis. Frankrijk. Harriot's rede. Tot aanplakking bosloton, In de Kamerzitting van gistermiddag hcerschte groole spanning in verband met de houding, welke de socialisten zouden aannemen bij de stemming ovèr do voor stellen tot aanplakken van Herriot's rede. Zooals reeds gemeld, was die rede hij een .groot deel der socialisten niet in gunstige aarde gevallen en de rede doen aanplak ken wildo zooveel zeggen'als goedkeuring van de politiek van Poincaré, welke aan alle kanten uit Herriot's rede kwam glu ren. De spanning werd nog Verhoogd door de commentaren, welke de reclitsche bla den op die rede gegeven hebben. „Er is meer vreugd in het koninkrijk der heme len over één berouwvöllen zondaar dan over duizend rechtvaardigen", zoo schrij ven zij, terwijl de „Temps" ietwat iro nisch opmerkt, dat Hcrriot den weg naar Ganossa gevonden heeft. Bij oogenblikken meende men Millerand, Poincaré en Briand to hooren spreken. Het blad noemt verder zijn redevoeringen een opzet tot een nieuwe Union Nationale of een Union Sacrée. Do linksche bladen noemen Herriot's exposé een mooie redevoering, en zijn overigens zeer kort in hun appreciaties. Enkele Itoeken, do verklaring van den agïessicven toon in de deceptie over het Iraineeren der economische onderhande lingen met Duitschland en over 't optreden van het nationalistische kabinet-Lu (hei*. In ieder geval waren de socialisten er niets over (o spreken Het gevolg is dan ook geweest dat gis terochtend de socialisten bijeenkwamen en met 27 tegen 24 stemmen besloten hun stem niet aan het aanplakken te geven. Da kamerzitting ving dientengevolge aan in een groole opwinding en terwijl de leden van het kartel onderling hevig disputeerden. Horriot, die vernomen had wat gebeurd was, waarschuwde zijn -socia listische vrienden en do voorzitter Painlevé had voor liet eerst een helder oogenhlik, toen -hij van het tumult gebruik maakte, om plotseling de vergadering te schorsen. Van die schorsing heeft Herriot gebruik gemaakt', om onmiddellijk de aanwezige ministers bijeen te roepen en na een kort overlog verzocht hij aan de socialisten een fliouwe fractievergadering te houden, aan welke hij deed mcdedeelen, dat zoo tot aanplakken besloten werd met een meer derheid, die grootend eels was samenge steld uit leden van de rechterzijde en van de oppositie, het ministerie 'zijn ontslag zou indienen. Na oen vrij heftig overleg, waarbij de heide stroomingen onder de socialisten el kaar geduchten strijd gaven, werd beslo ten het kartel niet te laten springen en in tegenstelling met het besluit van den ochtend werd met 50 tegen 15 stemmen besloten te stemmen voor het aanplakken. Deze uitslag is des te belangrijker als men bedenkt, dat de fractie 120 leden telt, welke nagenoeg allo aanwezig waren, waaruit men mag afleiden, dat een zeer belangrijk deel van de fractie zich buiten de kwestie heeft willen houden Toen de zitting heropend werd, kwam men dan ook niet terug op een vertzoek, door Renaudel gedaan, onï de zaak to Verdagen, maar worcf mcT 511 tegen 32 stemmen besloten <le rede aan te plakken. Luther zal hedenavond Herriot's rede beantwoorden. De Duifsclie rijkskanselier is voorne mens hedenavond ter gelegenheid van de ontvangst der vertegenwoordigers van do buitenladsche pers, te antwoorden op de redo van den Franschen minister-presi dent Herriot, opdat hij daarmede niet zal behoeven te wachten lot. de heropening van den Rijksdag. Engeland. De intergeallieerde schulden. De aanstaande Engelse he nota. Volgens do „Daily Mail" is het waar schijnlijk dat in het begin, der volgende week een kabinetszitling zal plaats vin den, waarin beradslaagd zal worden over het door Ghurchill uitgewerkte memoran dum betreffende do politiek, der Engelsche regeering in het vraagstuk der intergeal lieerde schulden In aansluiting op deze kabinetsizitling zal waarschijnlijk een nota aan Fraukrijk worden gezonden, welke het atwoord zal bevatten op het verzoek van den Fran schen minister van financiën tot uiteenzet ting van de Engelsche politiek ten opzich te van het vraagstuk dezer schulden. De regeering is nog steeds van opvat ting, dat het beginsel moet worden gehul digd, dat Engeland aan schadevergoeding en uit do schulden der geallieerden niet meer wil verlangen, dan Engeland zelf noodig heeft om zijn schuld aan de Ver- cen'igde Staten te betalen. Tevens moet rekening worden gehouden met hot wis selende betalingsvcrmogen der verschil lende geallieerden. Ook is met do waar schijnlijkheid to rekenen, dat do Dawes- annuïteiten vooral gedurende de eersto jaren niet ten volle zullen worden ge transfereerd en evenzoo met het verschil in het aantal jaren, over hetwelk het Da- wcsplau on do betoJi-uren aan do Ver- eeru'gde Stalen loop en. In de Engelseho nota zal waarschijnlijk le verstaan worden gegeven, dat do Engel sche ï'ögeering ieder voorstel izal begroe ten, dat .Frankrijk op den grond van deze nieuwe verklaringen zal willen indienien, terwijl levens tie hoop zal worden uitge sproken. dat de Franscho regeering in staat zal zijn een dergelijk voorstel zon der al te veel vertraging te doen. Conventie van Liberalen. Te Londen, wordt op 't oogenhlik een convenlio Aan Britsche liberalen gehouden, met het oog op een ingrijpende reorgani satie der partij in verband met de neder laag bij de jongste verkiezingen, op wij ziging der partijpolitiek en op het. bijeen brengen van een strijdfoncls van een mil- üoeu pond sterling. Een menigte Aran 1800 gedelegeerden uit het gehecle land Avas aamvezig. Asquith blijft leider dor partij. De Britsche vlcc'basis in Indië. Een pleidooi voor Sydnoy De bekende parlemenlarier en marine- deskundige van de liberale partij, Kcns- Avorthy, breekt in de ..Dailv Ghronicle" er een lans a'oor, dat Engeland zijn nieu- avo Tloolhasis in het verre Oosten niet in Singapore, doch in .Sydney zal bouwen. De haven van Singapore zou door een lan dingsleger, dat op ccnigen afstand van lvet schiereiland Malay aan land gezet zou kunnen Avorden, gemakkelijk aange- A'allen kunnen worden, zoodat do voort durende stationneering van een grooter garnizoen noodzakelijk zou zijn. Daaren tegen zou de haven van Sydney door het reeds aanwezige Australische leger verde digd kunnen worden, zonder dat daardoor bijzondero lasten op het garnizoen gelegd zouden behoeven (e worden. Daarbij moet ook in aanmerking genomen Avorden, dat Australië Avaarscliijnlijk bereid zou zijn, voor de uitbreiding van haar grootste ha ven voor een veel belangrijker bedrag deel te nemen dan voor de uitbreiding van de haven van Singapore, dat voel vorder van Australië verwijderd is. Hongarije Do aanslag op Horthy tegengesproken. Het Hongaarsche „Telegraaf Agent schap" spreekt het bericht over een aan slag op den rijksbestuurder Horthy tegen. Polen. Polen en Danzig. Een nieuwe regeling der relaties. Het Warschjiusche parlement heeft een motie aangenomen, waarin een nieuwe regeling met den vrijstaat Danizig wordt bepleit. Het parlement sprak zich daar over uit, dat Danzig verkeerdelijk het in zicht huldigt een souverein© staat te zijn. Blijkbaar wil Polen do brievenbusaan gelegenheid in Danzig als uitgangspunt benutten voor een geheel- nieuwe regeling met dezen vrijstaat en bestaat op het oogenhlik nog het plan deze nieuwe ro- goling door den volkenhond tot stand te laten brengen. Rusland. Het Japansch-Russisoh verdrag. Officieel Russisch commentaar. De Russische officieele bladen bespro ken mot opmerkelijke openhartigheid de Leleckenis van het Japansck-Russische verdrag. Zoo zegt de PraAvda van 22 Ja nuari, dat Japan den laatsten tijd een meer tegemoetkomende houding had aan genomen inet het oog op de mogelijkheid van herstel der diplomatieke betrekkin gen tusschen Amerika en de sovjet-unie. Er Avas echter nog een andere reden, waarom het voor Japan geraden Avas tot spoedige overeenstemming met de sovjet unie to geraken: het moest een steun hebben tegenover het Engelsch-Ameri- kaansche blok. dat zich den laatsten lijd zeer agressief loont ten opzichte van Ja pan. De aanstaande manoeuvres van de Amevikaansclie vloot in den stillen oceaan en het besluit van de Engellscho regee ring om Singapore tot een vlootbasis te maken, zijn in dezen ernstige waarschu- Avingeu voor Japan. Ook volkscommissaris TsjitxSjerin legde in een gesprek met een medewerker van de Prawda nadruk op het grooto belang, dat Japan bij het thans gesloten A'crclrag beeft, in verband vanwege de internatio nale verwikkelingen die dreigen, om niet te spreken van verschillende andere poli tieke en (vooral) ecouomischo voordeden, die het verdrag met de sovjet-unie voor Japan oplevert. Ongeveer in denzelfden geest als de Prawda laat ook de Izwestia zich over het verdrag uit. Dit blad Spreekt van „de voortdurende vrees der imperialistische staten voor een Duitsch-Russisch-Ghi- ncesch-Japansch verbond", Avaar echter zeer Aveinig kans op bestaat. Niettemin maakt het Russisch-Japahsch verdrag het volgens de IzAvestia des to waarschijnlij ker, dat mettertijd het centrum der we reldpolitiek van het Westen naar het Oosten zal Avorden verlegd. Trotski naar het Zuiden vertrokken. Uit Moskou wordt gemeld, dat Trolski zich thans voor het ondergaan van een kuur naar het Zuiden heeft begeven. Spanje. Spanje's tegenspoed in Marokko. Raisoeli moet zicb overgeven aan Abd-el-Kr im. Tusschen den Rif-leider Abd-el-Krim en Raisoeli schijnt eenige dagen geleden oen oorlog le zijn uitgebroken. Gister Avcrd uit Tanger gemeld, dat Raisoeli zich met al zijn bezittingen aan Abd-el-Krim heeft moeien overgeven, dat hij dezen leider heeft erkend en zicb met hem heeft ver- eenigd tot het voeren van den heiligen oorlog tegen Spanje. Dc vesting van Raisoeli, die onoverwin nelijk Averd genoemd, werd, naar nog na- der Avordt gemeld, door Abd-el-Krim om singeld. Raisoeli was gedwongen zich over te geven. Zijn sterkte, Tazrout ge- hcclcn, viel zoodoende in handen van Abd- el-Krim met al haar rijkdommen aan geld en al het aanwezige oorlogsmate riaal, Avaaronder vele kanonnen, die de Spaujaarden, bij hun aftocht in het bezit Aran Raisoeli hadden gelalen. Deze gebdurlcnis is van groole bcteeke- nis. Raisoeli is gevallen en daarmede ia de eenige invloedrijke man, dio Spanje nog onder de Moor en had, naar den vijand ovorgeloopen. Dit is niet de eerste maal, dat Raisoeli van houding is veranderd. Nog nooit oven- wel op zulk een dramatische wijze en op een voor Spanje zoo kritiek oogenhlik. Raisoeli zal Spanje Avaarscliijnlijk wel verwijlen, dat hij in den sleek is gelaten. Dil beleckent de grootste overwinning, door Abd-el-Krim behaald na do vernie tiging van het Spaansche leger in 1921. Hij blijft daardoor oppermachtig in het Noorden van Marokko en de gevolgen van zijn nieuwe overwinning beginnen reeds merkbaar te Avorden. Ook do vrienden van Raisoeli zijn naar AM-el-Krim ovcr- gcloopen of zij zijn gevlucht. Do hoofdman van Jibel Habid is door de Rif-ICabylen gevangen genomen. Zelal, een bekend lei der van Beni Msoer is gistermorgen met zijn familie en alle bezittingen, die kon den Avorden vervoerd aan do grens van het Tanger-gebied aangekomen, om daar een toevlucht te zoeken. Do overwinning van Abd-el-Krlm Avordt allerwego verkondigd onder de Mooren en .overal klinkt de oproep tot don heiligen oorlog tegen Spanje. Ook onder de Mooren van Tanger heeft de overwinning een diepen indruk ge maakt. De luitenants Van Abd-el-Krim hebben evenwel instructie gezonden, dat er geen incidenten in de neutrale zone mo gen Aroorvallen. Abd-el-Krim wil daar mede ook aantoonen, dat zijn gezag on- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De Fransche Kamer heeft besloten Hern riot's groote redo te doen aanplakken. Ho- denavond zal rijkskanselier Luther een antwoerd-rede houden. In Engeland wordt gepleit voor vesti ging van oen vlootbasis to Sydney in plaatg van te Singapore. De rooverhoofdman Raisoeli in Marok ko heeft zich aan Abd-el-Krim overgege ven. Dat beteekent een zware slag voor de Spanjaarden. BINNENLAND. Het wetsontwerp inzake een weeldebe lasting is spcedig te verwachten. Belas ting voor verteringen in restaurants, enz.? Onze Geïllustreerde Pagina Onze geïllustreerde pagina bevat o.a: Het Hilversumscbe Draadlooze omroep orkest Het lustrum der Vrouwelijke stu denten te Leiden Een groole vergade ring der A.N.W.B. Nieuwe gezanten bij het Nederlandsche Hof Een moderne auto. der de stammen groot is en dat hij geen vijandelijke gevoelens koestert tegen En- goland, Frankrijk en de andere landen. De toestand is evenwel ernstig. ADe verzet tegen den heiligen oorlog tegen Spanje schijnt bij de Mooren geweken te zijn. Ernstiger dan ooit is thans de Spaansclio positie in Marokko. Raisoeli wordt in zijn verblijf door een slerko afdeeling Rif-Kabylen bewaakL Zijn bezittingen bleven evenwel nog on-< aangeroerd en zijn familie werd niet ge-» molesteerd. Hijzelf heeft de voorwaarden van zijn overgave met Hariro, don jong m hoofdman, die de verdediging in zijn plaats leidde, bepaald. Die voorwaarden zijn evenwel nog niet bekend. Zij werden naar Abd-el-Krim gezonden, die te Adjir vertoeft. China De zeerooverij in China. Om meer patio ui l'leereude vaartuigen gevraagd. Het minderheidsrapport van de com missie van onderzoek te Hongkong, het welk de in handelskringen heerschende meening weergeeft, dringt er met klem op aan, dat liet aantal patrouilleerende vaartuigen Ier verhindering der zeeroo- verij, zal worden uitgebreid, in plaats van, zooals thans geschiedt, den koopvaardij schepen ter bescherming een afdeeling sol daten aan boord te geven. Sjanghai door Loo Joeng-Sjiang bezel Vijftienduizend manschappen, bchoo- rendc tot het zegevierende leger van Loe Joeng-Sjiang zijn Sjanghai binnengerukt. Zij zijn heer en meester in de stad, welke volkomen rustig is. BINK "NLfifjD DE WEELDEBELASTING Indiening van het wesonlwerp aanstaande Naar do Haagsehe redacteur von de „Msb." verneemt, is een wetsontwerp tot invoering van oen weeldebelasting in ver- gevorderden slaat van voorbereiding, zoo dat do indiening ervan spoedig kan wor den tegemoet gezien. De bedoeling van dit Avclsontwerp is o.a. een belasting to heffen van de verter.ngen in café's restaurants enz. De opbrengst wordt op 25 millioen ge- Taamd, wellk bedrag de Minister van I i- nanciën wonscht te benutten om de Verde- digingsbolasting II te halveeren en voort» de Rijksinkomslenbelasting voor wat be treft de gehuwden en groote gezinnen te verlagen. Do Minister hoopt deze belast'ng nog vóór den aanstaanden zomer ingevoerd t« zien. Een sociale studievyoek. Door den Limb. R K Werkliedenbond zal dit jaar voor het eerst een sociale studieweek worden georganiseerd. Het bo- etuur heeft do voorbereiding en leiding er van opgedragen aan een commissie, waarvan Mgr Dr Poel» als voorzitter en de heer J Maenen als secretaris optreden* De studieweek zal te Rolduc gehouden worden De opening vindt plaats Zondag 19 April omstreeks drie uur n.m., dc-slot bijeenkomst Dinsdag 21 April twee uu< n.m. Het is do bedoeling, dat do deeln®. uiers gedurondo deze drie dagen to Rol» due blijven eten en overnachten. Het program luidt als volgt: I Vraagstukken van godsdiensti^ -ocia* Ion aard a). Dc betcekenis van het Chris tendom voor Staat, Maatschappij en Huis gezin, door den heer H. Herman?, lid de* Tweede Kamer; b) De bctccWenis der Ka-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1