DINSDAG 20 JANUARI 1925 No. 4847 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN 16e Jaargang. 3)e yjaidóohz Goufratrt je ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling aai foor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal] }ij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, 'ranco per post I 2.95 per kwartaal. ;et Geïllustreerd. Zondagsblad is voor de Abonné's ver- tegen betaling tan 50 ct. per kwartaal, bij voor- itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ondagsblad 9 ct. it nummsp bestaai uit twee laden. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenllën 30 cent per regel.' Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. c Kleine advertenflën, van ten hoogste 30 woorden, waaria' betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en verJ huur, koop en verkoop 10.50. Pleizier in 't werk. Ia een fabriek te Tottenham (Engeland) aar veel meisjes werkzaam zijn, heeft i directie een groote gramofoon geinstal- erd, waarmee voontdurend de nieuwste ni daten" ten gehoore gebracht worden. oei van deze gratis muziekuitvoering is, l meisjes aan het zingen te krijgen en ze f(, lardoor af te houden van het praiten. De H rectio ziet graag, dat de meisjes zingen, nu ijl dit den arbeid aanwakkert en de aan- an cht van het werk geenszins afleadit, ter- p ijl niets zoozeer de productie benadeelt chis bet praten. Met de gramofoon heeft n uitstekende Tesultaten bereikt. 't Is voor geen tegenspraak vatbaar, dat, oals hier gezegd wordt, praten onder ,t werk vaak niet bevorderlijk, dikwijls aderlijk is voor den arbeid.. Pralen ont- arut niet den geest voor de spanne tijds, a a i n gepraat wordt, maar leidt den est af van het werk naar een ander ter- vii waarop hij A-aak ook nog nadien jf't rouddoolen. Dit wil, natuurlijk, niet bj ggen, dal op fabriek, werkplaats of kan- or een zwijgzaamheid als A-an het kerk- lle f zou moeten beslaan; men moet ook et. overdrijven. Ie Van den anderen kant is het evenzeer de cd gezien, dat de eentonigheid, welke de meerdere of mindere mate den arbeid is, dat is, zooals A^anzblf spreekt, jj(ij Verschillenden arbeid zeer verschillend gemakkelijk v'ervloeit in loomen sleur den werker, of, althans tot een slechts jchaaiisclie, Averktuigolijko uitvoering Aran in taak, zonder opgewektheid, zonder *1 oolijkheid en blijheid. En daarom is de gramopfo'on in die En- tsche fabriek en dat zingen daar nog et zoo kwaad bedoel d. Het middel is ons echter wat te. ncrikaanscb dan dat Avij het zouden dur- n propageeren! Wij zouden liever naar aanleiding claar- nog eens de aandacht vestigen op het if1 ircfl erkend als de gever van m c n s c lie- oc j k o kracht, daadwerkelijk erkend in lefjn waarde als mensch. Die eïken- ng moet blijken nietalleen in de gel- as ïlijke beloon ing, maar ook en niet mlP~ r ih de wijze, Avaarop hem'de arbeid >rdt opgedragen, en de wij'ze, waarop zijn arbeid moet verrichten. Die er'ken- moet blijken in het overleg- en de menspreking die er op fabriek, werk- di lala of kantoor bestaat. Daarin ligt vooral het aangewezen maa lt el om den menscben althans hun die 1. in goeden wil zijn pleizier in het Averk doen behouden of te geven. BUITEKSL&HD i' Duitschland. DE REGEER 1NGSVERKL AR ING De Weimarsche grondwet en de Londcnsche Overeenkomst. Gisteravond om zes uur opende Loebe s zitting van den rijksdag. Hij las een schrijven voor van den jkspresident, waarbij deze de afgevaar- igden in kennis stelde van de namen, er nieuwe ministers. Dan kwam de nieuwe rijkskanselier iubher om de regeringsverklaring af te éggen. Van communistische zijde weid. met kreten van amnestie! amnesbie! |ntvangen. Het lawaai had echter niet ie proporties van vroeger en was spoedig verstomd. Gedurende de rede flikkerde iet nog slechts een enkele maal op. Luther, dlie men eerder als een goeden les tiger zou beschouwen dan als een man !j' ran 46 jaar, las zijn verklaring langzaam in zeer duidelijk voor. Bij intcmimpties zweeg hij, zoodat zijn [ehoor geen enkel woord miste. Hij Avees ïrop, dat hij namens het Duitsche A'olk ■prak en dus ook wenscdite gehoord te irorden. Dr. Luiker verklaarde, dat de rechts- Y jrond voor den arbeid der regeering is de 'cpublikeinscbe grondwet van Weimar, iedere poging, Avij zaging van deze grond wet op gewelddadige of andere on- mottige wijze te bewerkstelligen, zal le regeering als hoogverraad met allen ladruk tegengaan en a-er volgen. Juist ook 'bij den republikeinschen staatsvorm is het hooghouden van de staaitsgedachte een eerste vereischte voor een krachtig staats leven. Door baar buiLenlandsche politiek wil do Duitsche regeering het tot stand bren- 8en van een werkelijk duurzamen ATede onder alle volken nastreven. Do richtlijnen van deze buitenladsche (politiek worden ook voor de nieuwe re- Seering in de eerste plaats bepaald door 0 overeenkomst van Londen. Helaas is aan de door de Londenscke overeenkomst ontstane politieke en psy chische ontspanning bij ihet Duitsche volk wed or veel afbreuk gedaan door bet niet- ontruimen van de Noordelijk zone van het Rijnland. De rijksregeering handhaaft derhalve de houding der vorige regeering ten opzichte der niet-ontruimiiig. In Arolle overeenstemming met het ka binet, houd Luther het voor een van de belangrijkste onderdeden van zijn taak, de kwesties, welke samenhangen met de Londensche overeenkomst, aandachtig in het oog te houden en, in het bijzonder.de vervulling van de verplichtingen te ver zekeren, welke men op zich heeft geno men. De houding van Duitschland tegenover den Volkenbond is neergelegd in het me morandum van do Rijksregeering aan de staten, die in den Volkenbondsraad verte genwoordigd zijn, en in het schrijA-en aan het Volkenbond's-sctrebariaat. De Rijks- regeerig Arolgt aandachtig de ontwikkke- ling van' de Volkenbondsgedachté, maar houdt A-ast aan de voorwaaden, welke de vorige regeering stelde voor Duitschlands toetreding tot den Volkenbond. In samenhang met het Volkenbonds- vraagstuk zal de rijksregeering de pogin gen voortzetten om Duitschland te be- vrijdon van liet onverdiende verwijt in het Verdrag van Versailles in zake de schuld aan d'en oorlog. Op het gebied van het binnenlandsche economische leven wil do regeering vooral streven naar verhooging van de productie van- den landbouw en naar versterking van do binnenlandsche koopkracht. Daar toe zal ten spoedigste bij den rijksdag een wetsontwerp voor de werkloozenver- zekering worden ingediend, voorts wets ontwerpen tot verdere ontwikkeling van de sociale verzekeringen en een wetsontwerp voor een ar beidsgerecht. Do thans geldende wet voor den arbeidstijd kan slechts als een nood wet worden beschouwd. Do verbetering van den economischen. toestand moet ook in de ontwikkeling van hot loon dor arbeiders tot uitdrukking _ko- móet Avorden verbeterd. De opheffing der diis'trihutiewetten zal Avorden voortgezet, voor zoover dit vereenigbaar is met de maatregelen tot bestrijding a-an den wo ningnood waarbij rekening moet worden gehouden met de belangen van de econo misch zwakkeren cn met de kinderrijke gezinnen, terwijl woeker-exploitatie van vrijkomende woningen moet worden ver- hindord. Voorts kondigde dr. Luther aan dat er verschillende AvelsonlAverpen voor de be lastingen in voorbereiding zijn om tot ge leidelijke opheffing te geraken van den overmatigen belastingdruk, die verleden jaar in het belang van het op waarde houden van het geld noodzakelijk was. Ook zal binnenkort een rijksschoolwet worden ingediend. Dr. Luther eindigde zijn Todo met een beroep om alle krachten des a'olks ter be schikking van liet rijk to stellen om zoo doende het omhoog komen van Duitsch land mogelijk te maken. De regeeringsverklaring ontlokte een enkele maal zwak applaus van rechts. Na do regceringsverklarring gign de rijks dag tot heden uiteen om de fracties gele genheid te geven tegenover de verklaring stelling te nemen. Inmiddels blijft heit harde vonnis hier een pijnlijken indruk verwekken in Vlaam- sohe kringen, die dit incident toetsen aan de aanvallende gesite van den Waal Coi- bacq op den Vlaamschen student VaUaeys. Golhacq, die Vailaeys neerschoot, is nog steeds dn vrijheid! Burgemeester Max Ij eg eert niet af te treden. Burgemeester Max heeft aan een mede werker van de Indépendance Beige ver klaard dat er nog niet gedacht wordt aan liet aftreden van den gouverneur A-an Bra bant Beoo. Max zelf is zeer aan het burge meesterschap gehecht, en ziet juist af A-an zijn Kamer-candidatuur om zich geheel aan zijn huidige taak te kunnen Avijden. De onderlinge schulden der geallieerden. Do Times cn de Daily Telegraph zijn eenstemmig in het afwijzen der Fransche redeneering dat volgens de nota Aran Bal four Frankrijk meer zou moeten betalen als Duitschland minder betaalt en dat dit onbillijk is. Zij Avijzen er op dat Duitsch land niet verantwoordelijk is voor Enge- lands vorderingen op (le bond genoot en en da(t Frankrijks schuld bestaat, afgezien an de Duitsche A-erplichtingen itot betaling De juiste redeneering is veeleer dat Frank rijk minder betaalt naarmate Duitschland meer betaalt. Engeland. Samenzwering ontdekt Complot tegen slags chepon en d u1k b o o t e n Naar de „Daily Mail" bericht hebben detectives van Scci' land Yard gisteren te Londen een goeden slag geslagen met de arrestatie Aran een vrouw en vijf Ieren, die beschuldigd worden van betrokken te zijn bij een complot om Britsche slag schepen en onderzeeërs in de luchit te doen vliegen. Do samenzwering as ontdekt door het onderscheppen van larieven. Het complot Avas reeds eenigen tijd gesmeed en sinds Scotland Yard er kennis A-an droeg wer- deux»aXeiT yeraonén onuerscuu^i o- opend. Zij Averden gephotografeerd en daarna langs den gewonen weg Aveer door gezonden. Do berichten omtrent de beweging Oer oorlogsschepen werden A-erkregen door be middeling Aran beambten aan de admirali teit le Portsmouth, en andere marinewerf De twee laatste ministers benoemd. Het nieuwe rijksikabinet is thans volle dig geworden door de benoeming van den „Ministerialdirektor" bij bet dept.-van fi nanciën v o n Scblieben tot minister van financiën en den staatssecretaris bdj heü ministerie van verkeerswezen K r o h n e tot minister van verkeer, ter wijl do rijkskanselier zelf nog bet minis terie voor de bezette gebieden heeft geno men. Omtrent den nieuw-benoemden minister van Financiën, vun Scblieben, kan nog het A'olgede worden meegedeeld. Van Schlieben is ridder van de Johanniter- orde en heeft als zoodanig een jaar gela den aan den koning van Pruisen trouw gozworen De reohtsohe samenstelling van het kabinet wordt door deze benoeming op nieuw duidelijk onderstreept. België. Het vonnis tegen De Man. De indruk bij de Vlamingen. Er hebben zich verschillende comité' gevormd, om gelden in te zamelen voor deze week door bet Brusselsche gerecht zoo zwaar getroffen Vlaamschen reserve- officier De Man, die met 3 jaar gevange nis en het betalen van 50.000 frs. scbade- vergoeding Averd gestraft, omdat hij, staat van wettige zelfverdediging, fascist heeft neergeschoten. Zoo bracht een Antwerpsch maxima lis- tisch blad in een paar dagen ongeveer 8000 frs. bijeen, die werden geschonken door Vlamingen uit alle rangen en standen Men neemt aan. dat het complot is ge smeed om do verhouding tusschen Enge land en den Ierschen vrijstaait ongustig to beïnvloeden. Oostenrijk. Een optimistische rede van Bondskanselier Raniek. De bondskanselier Ramek heeft in een eergisteren te Salzburg gehouden verga dering zijn overtuigde hoop uitgesproken op een welslagen van den Oostenrijkschen saneeringsarbeid. Het avos sprekers ern stige overtuiging, dat Oostenrijk ook het laatste ste'le gedeelte van den weg naar den top zonder ongelukken zal afleggen. De bondskanselier sprak zich voorts uit voor oen gezoiid federalisme der landen, Hongarije Nog een rompparlement? Het parlementaire linkerblok heeft een plenaire zitting gehouden, waarin beslo ten is voorloopig niet in het parlement te rug te koeren en te overwegen of de met geweld tot zwijgen gebrachte afgevaardig den der oppositie het parlement niet voorgoed zullen verlaten. Tijdens de be sprekingen werden scherpe aanvallen ge daan op den prenver graaf Bethlen. Een sociaal-democratische afgevaardigde var- Waarde, dat graaf Bethlen geen maatre rrelen kan nemen, omdat hij zich in de macht van do Ontwakende Hongaren be vindt. Graaf Bethlen heeft er daaTom be lang bij, dat het buitenland niets v< neemt over de gebeurtenissen in Honga- 11 Afgevaardigde Vazsony verklaarde, dat de oppositie geen revolutie in Hongarije wil verwekken, zooals men dat in Tegee- rin.gskringen beweert. De invoering van het"algemeen geheim kiesrecht en zuivere verkiezingen zullen eerst de werkelijke meening van het volkweergeven. der ing in Maart a.a. zal de aangelegen heid ongetwijfeld een onderwerp van dis cussie uitmaken. Hot kalme en verstandige optreden der regeering van Danzig heeft te Gonève een goeden indruk gemaakt. Egypte. Vorming van een Soedaneesih leger. 'Aangekondigd werd, dat onverwijld een Soedaneesch leger zal worden gevormd, dat alleen gehoorzaamheid verschuldigd is aan den Engelschen gouverneur. Aan tel lingen zullen op eenige uitzonderingen na worden aangeboden aan alle thans die- nende off;eieren, die geboortig zijn uit den Soedan. De gouverneur-generaal van den Soedan heeft in een manifest aan de offi cieren en de inlandsche notabe'en den na druk gelegd op de noodzakelijkheid, een nieuw tijdperk to beginnen van weder- zijdscb respect en begrip. De proclamatie werd in het Engelsch en Arabisch ver spreid. Arabië. Ds actie der Wahabi's. Volgens de „Daily Tel." heerscht te Djeddah groote onrust. De bezetting ver acht n.l. binnenkort 'n bestorming door de strijdkrachten die de Wahabi's tegen de slad hebben samengetrokken Bij de 1 uchtverkennin,gen is gebleken, dat een aanzienlijke troepenmacht der Wahabi's lmten Djeddah staat. De aan* al wordt binnenkort, verwacht. Naar verluidt, zijn het hoofd der Se- noc.ssi en andere gezaghebbers uit. de mos limsen© wereld (o.a. uit Britsch-Indië) te Mekka aangenomen als pasten van Ibn-e1- Saud. cb'e een pan-islamiti.sche conferentie wi! bijeenroepen om een nieuwen khalief te kiezen. China De burgeroorlog. volgens de berichten uit Shanghai is de toestand daar thans ernstiger dan ver leden najaar, wijk nu de niiimeesclie gou- Yofpeprs Jn de -omgeving dezer stad hun islrieten, is reeds groot. Do troepen van den vroogeren* gouver neur van Kiang Soe trekken in wanorde lorus uit Chinlinrv? voor flo uodcrendo re- rimrnlen wefto Tsjane Tso Li.n gevormd Iieeft van Rnss;scli0 vluchtelingen uit Manlsioerij» of geleende van den militai- ren gouverneur van Tsjeldang voor de on derwerping van Kiang Soe. Men vreest', dat Shanghai tenslotte zal worden overstroomd met troepen vluchten de so'dafen. De buitenlandsche troepen ter plaatse worden op slechts duizend man geschat. Engelse he scliopen beschoten. Het Engelsehe stoomschip ..Wenchow" ,.s op 16 Januari zeven mijlen boven Tsjin-Kianc door C.hineezen met bommen bestookt. Een bom vloog Juist over de brug van bet schip, dat niet werd geboden, inaar gedwongen was om naar Taotcmg terug to koeren, vanwaar een Engelsen oorlogsschip de „Wenchow" en twee an dere stoomschepen naar Shanghai bracht. Het Eneelsche stoomschip „Tungrhew .j g:s(ermorgen met bommen bestookt, toen bet de forten van Woosoeng passeer de. Het vaartuig werd echter niet getrof fen Amerika. Accoord met Parijs. Officieole verklaring van - H u g h e s. De 'Amerikaansche minister van Buiten landsche Zaken Hucrhes heeft verklaard, dat het accoord van Parijs noch wettelijk, nóch moreel eenige verbintenis heeft op gelegd aan de Vereenigde Staten, die ever vrij als ooit staan ten opzichte der Euro peesche aangelegenheden. BINNENLAND Polen. Hef conflict met Danzig. Hel optreden der Poolscho regeering tegen Donzig, zoo wordt uit Gonève aan dc „Fronhf. Zlg" gemeld, met name do dreigende uitlatingen van minister r hu- gult en de aanvallen der Poolsche b aden op den 'Volkenbonds-commissaris te Dan zig, hebben ir. de kringen van het \olken- bordssecretariaat groote bevreemding ge wekt. Men ziet den ernst van den toe stand zeer goed in, doch alleen de Volken- bondsraad werd competent geacht om in te grijpen. In diens eerstvolgende verga- Koninklijk Besluit Poster ij en en Telegrafie Bij Knn. besl. zijn benoemd, met ingang van 1 Februari 1925, tot inspecteur der posterijen cn telegrafie in algemeenen dienst te 's-Gravenhage de referenda!! bii het Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie H. J. J. L. Gout en met .ngang van 1 Maart 1925. tot inspecteur der pos terijen en lelegrafie te 1i',rcchLde,^'^: teur van het post- en telegraafkantoor le Winsum G. ,1. v Mansvelt, cn tot inspec teur der posierijen en telegrafie te Arn hem, de adjunct-inspecteur der poste rijen en telegrafie te Amsterdam A. B BeeTS. VOORBEREIDEND HOOGER EN M. O. Een Staatscommissie ingesteld, Bij Kon. besluit is: lo. ingesteld eeno Staatscommissie, aan welke wordt opgedragen: HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Ds nieuwe Duitsche rijkskanselier heeft gisteren in den rijksdag de regeer!ngsver- klaring afgelegd. Daarin stelt hij zich op den grondslag van de grondwet van Wel* mar en van de Londensche conferentie. In Engeland is een samenzwering ont dekt tegen de vloot. BINNENLAND. Ingesteld is een Staatscommissie inzake dc ontwikkeling van het openbaar cn bij* zonder voorbereidend hoogcr en middel baar enderwijs. Benoemingen in het Bisdom Haarlem. De arbeiders, betrokken bij hel vissche- rij-conflict te IJmuiden, Egmond en Am sterdam, hebben de reedersvoorstellen ver worpen. Een wetsontwerp inzake den zomertijd heeft het departement van Binnenl. Za ken en Landbouw verlaten. Een aanvaring bij het Maasvuursch:p; twee personen gewond. (Gemengde Be richten). Zout inplaats van suiker. Het Rijk voor een ten benadeeld. (Gemengde Berichten). OMGEVING. Wij geven een beschouwing over de kaasmarkt te Bodegraven (Do Rijn streek). Onze Geïllustreerde Pagina Onze photo-pagina bevat vandaag o.m.: Het Permanente Hof van Internationale Justitie Het Volkenbondsipaleis lo Gonève Photo's o.a. van H. Vroom Do oude moordzaak to Amsterdam. Opeuua.ro i -r> eene normale onlwikkefing openbare zoowel als van het bijzonder A'oorbereidend hooger en middelbaar on derwijs ook in de toekomst kan moge.ijk •maken, en b. oen redelijk verband kan bevorderen tusschen de salarissen van bet personeel van bet middelbaar onderwijs aan Rijks scholen, het personeel A*an het voorbord* dend hooger en middelbaar onderwijs aan. gemeentescholen, en het personeel van bet voorbereidend hooger en middelbaar on derwijs aan bijzondere scholen. 2o. aan dc commissie opgedragen van hare werkzaamheden en bevindingen rap* port uit te brengen, terwijl het den leden, wier gevoelen van dat der meerderheid afwijkt, zal vrijstaan \ran dat afwijkend gevoelen to doen blijken bij afzonder,ijk rapport, hetwelk te gelijk met dat der commissie zal worden aangeboden; 3o. in deze commissie benoemd: a. lot lid jen voorzitter mr. V. H. Rutgors. lid van' de Tweede Kamer der Staten-Gene* raai en van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland, le 's-Gravonhage; b. lot le* den: ir. J. W. Albarda, lid van dc Tweede Kamer der Stal en-Generaal, te 's-Graven hage; R. Gasinfr, rector van bet Neder* landsch Lyceum en hooglccraar aan «Ie Rijksuniversiteit te Leiden, wonende o 's-Gravenhagé: mr. dr. A van Doormnck, thesaurier-generaal bij het Departement an Financiën, te 's-Gravenhage; dr. J. P. Fockema Andrcae, burgemeester van Utrecht, voorzitter der Vereeniging_ 'van. Nederl'andsche Gemeenten, wonende le Utrecht; dr. S. S. Hoogstra, directeur der RijkshoogoVeburgorschool te Gouda, wo nende le Gouda; J. H. Keysors. reclor van het R. K. Gymnasium te Katwijk aan den Rijn. wonende te Katwijk aan den Rqn; rlr. W. J. Kolkort, directeur d?r Ghristo* lijke boogere burgerschool te Amsterdam, Avonende te Amsterdam; H. W Tilanus. lid van do Tweede Kamer der Staten-üe* nernal en secretaris van den Onderwijs* raad, to 's-Gravenhage: mr. A I M. .1 baron van Wijnbergen, lid van de Tweeda Kamer der Staton-Gencraal, te Utrecht; c. tot secretaris TT. L- Smallegange. com* mies bij bel Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, te s-Graven hage. Uitoefening der Tandheelkunst. "m em or i c van Antwoord B'iikrns de memorie van antwoord r.p hel voorloopi- verriaü dor Tweede K™"' o gaande het wetsontwerp tot wijzing de wet van 24 Ju,„ 8.0 houdende regeling van de voorwaarden lot ei„R dor afzonderlijke bevoegdhe-.d tot uitoefening dier kunst, rooals deze wet taatstol!jk is gewijzigd, heeft overwogmg van de in hot voorloopig verslag geop perde bezwaren den minister doen zoeken een oplossing, die eensdeels legemotA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1