VRIJDAG 16 JANUARI 1925 'buitenland binnenland 16e Jaargang. No. 4844 e (Sou/umü De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal. Franco per post f 2.95 per kwartaal. Jet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver-; crijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ïitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: 1 Gewone adverlenllön 30 cenl per regelt Voor Ingezonden Mededeelingea wordt het i dubbele van het tarief berekend. n Kleine advcrtentiën, van ten hoogBte 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, bnur en verf huur, koop en verkoop IO.SO. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Duitschland. DE KABINETSCRISIS OPGELOST. Een rechtsch kabinet. Dr. Luther kanselier, U, Stresemann buitenl. zaken, Gisteravond te 8 uur werd officieel me- Segedeeld, dat Rijkspresident Ebert dr. Xutlier lot Rijkskanselier heeft benoemd. I-Het kabinet is intusschen nog steeds niet geheel gevormd. De portefeuilles van Fi nanciën en Verkeerswegen zijn geweigerd. De portefeuille van Justitie is aan Schu macher, lid van den Rijksdag, aangebo- den. De besprekingen hieromtrent zijn nog niet geëindigd. Tot leden der nieuwe Rijksregoering ïijn benoemd: Dr. Stresemann, Minister van Builenlandsche Zaken (Duitsche Volks partij); S c h i o 1 e, Minister van Binnenland- sche Zaken (Duitsch-Nationaal); Nou ba us, Minister van Economische aangelegenheden (Duitsch-Nationaal) Braun, Minister van Arbeid (Cen- trum); Gessier, Minister van Rijksweer (Democraten); S tinge, Minister van Posterijen, [Beiersche Volkspartij); Graaf Kan'itz, Minister van Voedsel- [voorziening (D-Nat.) Het kabinet-Luther-zal morgen zijn eerste zitting houden om de regeerings- verklaring vast te stellen. De Rijksdagzitting is in verband kler- mede vastgetseld op 6 uur 's avonds. Ver wacht wordt do aanneming van het voor stel, waarin do goedkeuring der regee- triagsverklaring wordt uitgesproken, na- I 'dat de Duitsch-Nationalen van hun eisch inzake een uitdrukkelijke motie van ver trouwen in verband met de- besliste weige ring van het Centrum hebben afgezien. De democraten en de linkervleugel van bet Centrum zullen zicih bij de stemming «over bet voorstel inzake do goedkeuring (Ier regeeringsverklaring onthouden. De sociaal-democraten zullen eerst heden een besluit nemen over de vraag of zij een motie van wantrouwen zullen indienen^ De democraten behouden zich hun houding voor. i De democratische Rijksdagfractie heeft i fisleren omtrent haar houding ten. op zichte van de regeeringsvorming met al- femeene stemmen de volgende resolutie angenomen: „De democratische Rijks- dagfractie keurt goed, dat de voorzitter de ïpneming van een vertrouwensman der partij in het kabinet-Lnther heeft afge- wezen. Zij koestert ernstige bedenkingen ten opzichte van het kabinet-Luther en iehoudt zich hare houding ten aanzien Fan de regeeringsverklaring voor". De tijd is nog te kort geweest voor de pers om het nieuwe ministerie te bespre- tan. De Voss. Zeit. noemt het een met schaamte verborgen rechtsch kabinet. Bespotting van de rijkskleuren. Een bezem met een' beddelaken a Is vlag. Tg Chariottenburg is de koopman Ben£- wite, oud-officier en' D,-nationaal, ver- Jordeeld tot 150 M. boete wegens be schimping van de rijkskleuren. Op den verjaardag van de invoering fan de republiik. grondwet van Weimar pad hij n.l. een bezem uit zijn raam ge doken met met een beddelaken «eraan. Dg rechtbank was van oordeel, dat deze banier om te demonstreeren toch wat te far ging. Ernstig incident in den Thüringschen Landdag. ,.ïn den Thüringschen Landdag heeft Bisteren een ernstig incident plaats ge- lad. Tijdens de debatten over een commu- ïistisclie interpellatie overvielen drie 'communistische afgevaardigden in het Foorporlaal van bet gebouw het Duitsch- 3atonale lid Otlo en. bewerkten bem mot iiuiue vuisten. Otto bloedde hevig uit het Achterhoofd. Andere afgevaardigden scheidden de vechtenden; de zitting word feachorst. - A De campagne legen Ebert. r Een moedig woord. *Do kwajongensachtige houding van den ''■-nationaal Graf, die, gekozen tot vice- r°°rzitter voor den Rijksdag, echter wei dde als lid van het bureau van de volks- rertogenwoordiging zijn opwachting te aan maken bij het staatshoofd, zooals de faditie dit wil, heeft do verontwaardiging Pgowekt van de democratische rijksdag- rgjjie> die daarom den Rijksdag heeft voorgesteld zijn afkeuring over die hou ding uit te spreken. Natuurlijk een nutte loos gebaar, nu D.-natiouaal troef is in ihet rijks-bestier, maar toch een gebaar, dat wel even onderstreept mag worden, vooral nu de campagne tegen den soc.- dem. rijkspresident onder het rec'htsche ministerie-Luther wel spoedig in een nieuw en verscherpt stadium zal treden. Bestrijding der werkloosheid. Ter bestrijding der werkloosheid op de Duitsche werven en om de Duitsche koop vaardijvloot op sterkte te houden heeft bet Rijk uit liet fonds voor productieve werkloozenonders leuning middelen ter beschikking gesteld om den reederijen credielen te verstrekken voor het bouwen van schepen op Duitsche werven. Deze credieten kunnen tot 50 van den met do weTf overeengekomen prijs van den aanbouw bedragen. Het Beiersche concordaat. Het Beiersche concordaat met den Paus werd gisteren door den landdag met 73 tegen 52 stemmen aangenomen. Frankrijk. Painlevé voor de Kamer. Een aanval op de rechterzijde. Painlevé heeft, gistermiddag opnieuw het presidentschap van de Fransche Kamer aanvaard met een uitvoerige rede, waarin hij op zijn beurt het tegenwoordige regi me prees. i Zijn toespraak, die een uitgesproken partijkarakter droeg en op uiterst krachti- gen toon werd voorgedragen, had rechts groote woede gewekt, welke, nog vergroot door een ovatie, die het linkerblok aan zijn herkozen president bracht, tenslotte een gewelddadigen uitweg zocht. Aanleiding zoekend in een beweerde fout tegen het reglement van orde, door Pain levé begaan en wèl door terstond behan deling van de interpolla-tis over de sta king te Douarnenez aan de orde te stellen alvorens den datum van behandeling van andere ingediende interpelalties te doen vaststellen, maakte de rechterzij zoo l'ang en luid rumoer, dat sommige socialisten en radicalen opnieuw trachtten de obstruc tion nisten met de vuisten tot stilzwijgen te brengen. Dit noodzaakte Painlevé reeds den eer sten dag zijn hoed op te zetten en de zit ting te schorsen onder enorm tumult, waartoe de communisten het hunne bij droegen door een virtuose uitvoering van de internationale en het fluiten op schelle, blijkbaar speciaal daarvoor meegebrach te fluitjes. Na de hervatting konden de interpella ties onder betrekkelijke "kalmte worden voortgezet. Het voorval bewijst echter, dat de rechterzijde weinig geneigd blijkt het gezag van den president te erkennen, hetgeen het vooruitzicht opent van uiterst rumoerige zittingen. Bo herkiezing van den meer behouden den eandidaat De Selves tot president van den Senaat, onderstreept opnieuw het verschil in de opvattingen van de radica len ii Knmor en Senaat. Engeland. De intergealiieerde schulden. Een briefwisseling Glémentel- Churchill. Het voornaamste onderwerp van discus sie in den gister 'gehouden ministerraad, waaraan een onderhoud was voorafgegaan van Churchill met den premier en Cham berlain, was do brief van de Fransche re geering, door elemental aan de Britsche regeering gezonden, over de kwestie der schulden. De schulden aan Engeland zullen, als •eenmaal een overeenkomst getroffen, is, op de vastgestelde vervaldagen moeten wor de® voldaan, ■onversclvtllig of Duitschland' in gebreke blijft of niet. Gelijk men weet heeft de Fransche re geering ernstige bezwaren tegen het laatst genoemde punt Zij stelt zich op het juist tegenovergestelde standpunt, dat de beta ling van haar schulden afhankelijk' moet worden gesteld van de werking van het Dawesplan. Churchillo zeide in zijn antwoord, (lat de Ibeele zaak spoedig in ernstige overwe- ging zou worden genomen bij zijn terug keer te Londen en dat hij zou wachten een antwoord te zenden, dat de Fransche re geering in staat zou stellen, definitieve voorstellen te doen. Churchill voegde er aan toe. dat de nota van Balfour een beginselgids blijft voor de Britsche regeering. Er moge aan herinnerd worden, dat de Balfour-nota het beginsel bevatte, dat En geland niet meer van de geallieerden en Duitschland tezamen verwacht te ontvan gen dan voldoende zal zijn om zijn schuld aan Amerika te voldoen. Kardinaal Bourne over partijpolitiek. Een kijkje op Engel sche partijverhoudingen. JCenscbclsend voor de zoo geheel van de oiizo verschillende partijverhoudingen in Engeland is de rede, die kardinaal Bourne, het hoofd der Roomsch-Katholie^ ke Kerk, dezer dagen gehouden heeft in een vergadering van R. K. mannen uit Oost-Londen. De kardinaal nam, blijkens de instem ming terecht, aan, dat schier zijn geheele gehoor tot de Labour-par tij behoorde. Trouwens hij vond in zijn rede gelegen heid op te merken, dat er zoowel in de con servatieve als in de Labour- en de liberale partij goede katholieken jvaren. Geen de zer partijen komt echter in bepaalden strijd met de beginselen der katholieke kerk. Tot welke partij een katholiek echter behoort, hij moet in de eerste plaats ii. gedachte houden, dat hij niet steeds heelde maal met -zijn partij kan meegaan, omdat iedere partij .in Engeland wordt geleid door mannen, die- heel vaak niet alle be ginselen der katholieke kerk kennen en zeker nog niet aanvaarden. Als hun partij beginselen aanvaardt openlijk en bepaald in strijd met do beginselen der katholieke •kerk, dan kan er een oogenblik komen voor de katholieken, dat het hun plicht is hun partij te veijaten. Kardinaal Bourne achtte liet in ieder opzicht een geweldige fout, dat de Labour Party zichzelf de socialistische partij noemde of toeliet, dat zij zoo genoemd werd. Labour en socialist waien (wee geheel en al verschillen de d i -n g e n. Als men in Engeland over socialisme spreekt, weet men zelden wét men bedoelt. Men kan er sociale hervor mingen, vooruitgang of verbetering mee bedoelen, alle uitstekende dingen, maar er is ook een socialisme, dat een beslist technische beleekenis heeft en dat socia lisme wordt door de katholieke, kerk ver oordeeld. Italië. De Partijstrijd in Italië. D Communisten in de Kamer teruggekeerd. De Kamer heeft eergisteren hare werk zaamheden in een .zeer gewijzigde atmos feer* hervat. Tn d-e eerste plaats zijn de communisten, zooals reeds aangekondigd op de Monte Citlorio teruggekeerd; talrij ke sprekers hebben zich laten inschrijven voor de debatten over de nieuwe kieswet. De afgevaardigden schijnen van deze gunstige gelegenheid terdege gebruik te willen maken om betreffende bun stand punt alles te zeggen wat hun -kranten on der de heerschappij van de pers-censuur moeten verzwijgen. De trage rust van het rompparlement zal in de komende dagen van communistische zijde wel onderbroken worden. Bondgenootschap dor oppositie-leiders. Voel 3)elangrijker is het tot! stand komen van een bondgenootschap tusschen Sa- la n d r a, Giolitti en Orlando. Al leen wie de geschiedenis van den Italiaan- schen parlementairen strijd in de laatste tien jaren kent, kan heseffen, hoe diep do indruk in 'het land moet zijn over het feit, dat Salandra, Giolitti en Orlando den toe stand zoo ernstig beschouwen, dat zij be sloten hebben, -hun oude geschillen terzij de te loggen en gemeenschappelijk een mo gelijkheid te zoeken, de verdere ontwikke ling van den huidigen toestand tegen te houden. Ook het gevaar van den oorlog bracht een dergelijken bond niet lot stand. Polen. De geschi'icn tusschen Danzig en Po en. Woensdagavond kw-am de ministerraad onder voorzitterschap van den Staatspre sident in buitengewone zitting hijeen ter bespreking van de Danzigsche kwestie. Uit de verklaringen van minister Thugutt ge daan aan een vertegenwoordiger va.n de pers, blijkt, dal Polen op het oogenblik het verdere verloop der kwcst'o zal afwachten, d.w.z. zal afwachten of de Senaat van Danzig inderdaad de Poolsche brievenbus sen zal doen verwijderen. Thugutt verklaarde, dat Polen zijn toe vlucht zal nemen tot militaire maatregelen wanneer ook maar een druppel Poolsch bloed zou worden vergoten. Overigens zal Po^n zich voorloopig beperken tot het loepassen van sancties togen een even tueel eigenmachtig optreden van Danzig (hoewel dit. een „vrije" stad is). 'Als voorbeelden van economische en fi- nancieele represailles noemt de pers ver laging van het aandeel van Danzig in de Poolsche douane-ontvangsten, afleiding van den Poolschen houthandel over Brom berg en Slottin, boycotten van de aan staande Danziger Messe enz. De bladen eischen voorts het aftreden van den H-oogen Commissaris van den Volkenbond, MaeDonncl. Australië. Da zeeliedanstaking. De regeering chartert zelf schepen. Walsh, de voorzitter van den Austra- lisclien Zecliedenhond is ^Woensdagavond gearresteerd op oen bevelschrift, te Meb bourne tegen hem uitgevaardigd, waarin hij ervan wordt beschuldigd', zeelieden tot staking te hebben opgeruid. Berichten uit Melbourne melden, dat de regeering heeft besloten schepen te char-- teren om de voedselvoorziening tusschen do verschillende staten te handhaven. Honderden inwoners van Tasmanië heb ben zich daawoor aangeboden als de zee lieden zullen weigeren te monsteren. HET ADVISEEREND COLLEGE. Over de candidaatstelling. Nu do „N. Haarl. Crt." en ons blad hebben medegedeeld ecnige door het Ad- viseerend College terzake van de candi daatstelling uilmicm genomen conclusies van algemeenéfi aard, nu vinden eenige bladen vrijheid, om besprekingen van vertrouwelijken aard, die op de Utrechtsche vergadering zijn ge houden en welke blijkbaar door afgevaar digden in de vergadering der Centrale zijn oververteld, in do courant te zetten. Zoo vertelt de „Gooische Post" dat op de Utrechtsche Ai-ga dering van de R. K. Staatspartij emmle Tweede Kamerleden genoemd zijn als komende het eerst in aanmerking om niet herkozen te worden. Zoo moet het vaststaan, aldus het 'blad (dat, naar wij mogen opmerken, niet ge heel juist is ingelicht!), dat behalve de heeren H. Stulcmeijer en W. J. F. Juten, •die zich niet herkiesbaar stellen, men wei nig voelt voor een hernieuwing van de candidatuur van den heer G. Bulten, oud- schoolhoofd te Zilk bij Hillegom, die tij dens zijn Kamerlidmaatschap burgemees ter van Voorhout is geworden. Eveneens zouden van de landbouwers voor een vaste plaats op het politiek advies ni«et meer in aanmerking komen de heeren P. .T. Rut ten, en G. Knigge, terwijl ook in dit ver band genoemd wordt de naam van den heer A. J. Loerakker. Verder is bepleit, dat wegens opcenhoo- ping van ambten niet voor een herkiezing in aanmerking zouden komen de heeren mr. J. B. Bomans, lid van Ged. Staten van Noord-Holland en A. B. Michielsen, voorz'lter van den Raad van Arbeid te Haarlem, laatstgenoemde omdat hij gewei gerd heeft, zelfs na op hem geoefenden aandrang, dit voorzitterschap neer te leg gen cn zoodoende een rationeele bezuini ging heeft tegengehouden. Door afgevaardigden van 'Amsterdam is bepleit om in Amsterdam te candideeren do voorzitter der R. K. Kamerfractie mgr. dr. W. H. Nolens, terwijl als tweede voor Amsterdam genoemd is prof. mr. J. A Veraart. Men meende, dat do voorzitter der partij in een der hoofdsteden van het land eandidaat moet worden geste'd. Een gedeelte van do Amslerdamsche deputat'e wenschle echter het aftredend lid, den heer J. B. van Dijk, niet los te laten. Wat het Zuiden betreft is moeite gedaan om den heer A. H. A. von Frijtag Drabbe te plaatsen in den kieskring Tilburg op de plaats van den heer Juten, welke plaats een twijfelachtige is, zulks ten einde de ambtenaren door de candidaatstelling van een hunner voormannen tevreden te stel len. Doch Brahant en Limburg verzetten zich op dil oogenblik nog tegen candida te® uit de Noordelijke provincies. „St. Michael" en de Limburqsche candidate® voor de Tweede Kamer. Men zendt aan de „Mslxl." het volgende bericht: De vergadering van Besturen der Clubs tot bevordering der Katholiek-democrati sche geadchte van hel Verbond St. Michael in Limburg, gehouden Zondag 11 Januari 1.1. te Sü'tard, beraadslaagde over de even- tueelo samenstelling van hot advies voor den Rijkskieskring Limburg. Met alge-meene stommen sprak zij als ha«ro meening uit, dat aan Mgr. Nolens en Z.Exc. Ruijs de Beerenbrouck do eerste twee plaatsen van het advies moeten wor den toegewezen. Zij erkendo het recht van de belangrijke arbeidersgroep op do derde plaats en meende daarom, dat aan den heer Henri Hermans of althans aan den candidaait, die door deze groep naar voren wordt ge bracht, die plaats moet worden gegeven. Zij meende ook dat de zeker eveneens be- langrijko groep van Limburgsche kiezers, die een vlugger en krachtiger voortschrij den in democratiseho richting door onze SlaaUpartiij wenschon, aanspraak op de vierde plaats mogen maken. Tijdig zullen do Limburgsche Clubs den eandidaat aanwijzen, die geacht mag wor den bet vertrouwen dezer groep te bezitten De Haarlemsche Hanzebank. Naar wij vernemen is gisteren het fail lissement van de Hanzebank in het bisdom Haarlem aangevraagd. Daar do procureur der Bank echter niet kon beschikken over de laatsle balansgege- vens, beeft do rechtbank de beslissing om- 1 trent deze aanvraag vier dagen uitgesteld. HET VOORNAAMSTE NIEUWS* BUITENLAND. De regeerings-crisis in Duitschland op-» gelost. Luther kanselier. Stresemanit' Tumult in de Fransche Kamer bij hei eerste optreden van Painlevé. FranschEngelsche briefwisseling ovep dc intergealiieerde schulden. Een verbond der oppositie-leiders in Italië. BINNENLAND. De Haarlemsche Hanzebank. Circulaire betreffende oefeningsgeidcn* enz. voor burgerwachten. De gemeenteraad van Amsterdam heeft de veel-bestreden meelvccrdracht van B. en W. aangenomen met 24 tegen 17 stenu men. Tentoonstelling en bekroningen van Avicultura te 's-Gravenhage (3de blad). LEIDEN Ged. Staten staan aan de zijde van de R.-K. Schoolbesturen inzake centrale ver-» warming voor Katholieke Scholen. Onze Geïllustreerde Pagina Onze photo-pagina bovat vandaag b.m.: De sluisbouw te IJmuidcn De vliegtocht naar Midden-Afrika Eon nieuwe mo torreddingsboot Tennis op schaatsen. Het is niet onmogelijk, dat de reclit-». bank, Maandag a.s. uitspraak doende, haar beslissing zal uitstellen tot na de op 23 Januari a.s. te houden buitengewone ver gadering van aandeelhouders der bank. N.V. Hanzespaarbank Utrecht. Gisterochtend is ter griffie van de Utrech'.scho Rechtbank -gedeponeerd (1e eerste, uitdcelfngslijs-t, in het faillissement der N.V. Hanze Spaarbank (e Utrecht. Aan de cred-ieteuren zal oen uitkeering ge- sch'ieden van 50 pCt. hunner vorderingen. Op voornoemdo lijst komen voor 7417 cre diteuren, die tezamen te vorderen hebben een bedrag van f 3.020.209. De Amsterdamsche meclvoordracht aangenomen. De R. K. Fractie niot - eenstemmig. fn de gisterenavond te Amsterdam ge-ij •houden raadszitting is de veelbesproken, meclvoordracht van B. en W. aan de ordo gekomen. Deze voordracht is aangenomen met 21' tegen 17 stemmen. Tegen stemden de aanwezigen leden der V.D., A.R., G.H Vrijheidsbond, Midden- sta ndsparlij, alsmede de hoeren Romrae,, Erftemcijer, retors (R.K.) De Nederl. Spoorwegen. Hot tekort over 192 2. Blijkens de in Slsbl. 599 npgnomen Wot van 30 December 1924. tot wijziging onf verhooging van het negende hoofdstuk der.; Staalsbegrool'ing voor het rl«ens-tiaar 1923, heeft hot verlies op de expl-oirtatie van do Nederl. Spoonvege.n over liet jaar 1022,1 met inbegrip van hel. gegarandeerde divwl dend, bedragen f 30.502.022.25. De Siaatslcigrij. D o 2000 nummers weer ingevoegd. NaaT wij vernemen, is thans weder op^-i geheven de maatregel, volgens welke hij do Staatsloterij 2000 nummers niet werden- uitgegeven, welke maatregel was inges'ckL teneinde andere, niet wettelijke loterijen, in dc uitoefening van haar bedrijf te bej lemmeren. De opheffing van den maatregel is thans geschied uit overweging, dat dergelijke loterijen geacht moeten worden niet mecrj te bestaan. Oefeningsgetdcn voor Burgerwachten. Bezuiniging. De Minister van Binneninndsche Zakeit heeft in een uitvoerige circulaire den hur- gemees^ers o.m. medegedeeld, dat dc rege ling voor de uitbetaling van oefening^gol den in 1025 gelijk zal zijn aan die van 1024 behoudens afwijking in zoover dat voor heb te 2e cn 3e kwartaal 1025 het grondbedrag do' cent, in plaats van 50 c^nt per man schap bedraagt, terwijl voor het 4e kwar taal omtrent dat bedrag nader zal wordeB beslist. Voor de berekening van subsidie* voor kring wedstrijden geldt hetgeen t© dien aanzien voor 1021 was bepaald, metf dien verstande, dat in 1925 per bring va< burgerwachten aan subsidie in hoofdsonj reen grooter bedrag wordt toegekend da*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1