16e Jaargang. DINSDAG 13 JANUARI 1925 No. 4841 ©e- CeidAelve (Bou/to/nt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling >r Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, delnco per post I 2.95 per kwartaal, nti Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ers gbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- me jetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd idag3blad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 403003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverlenliën 30 cent per regel. Voor Ingezonden Mcdedeelingen wordt het n dnbbele van het tarief berekend. Kleine advertenllën. van ten hoogste 30 woorden, waarin, betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver-' huur, koop en verkoop IO.SO. gfif nummer bestaat uit twee !t taden. Nijmegen volgen? De R- K- Ki^svereenigiiiig te Nijmegen left een nieuw element gebracht in de o«ram-kwestie. Zij gaat niet mee noch kt het entwerp-program van den Alg. :<?3 ind r.och met de program-wenscken van ok' Michael. an' Zij heeft op een druk bezochte vergade- g de beslissing genomen, dat in het pro- im van actie alleen prin cl- eele punten moeien worden opge- imen en daaruit alles verwijderd gehou- n wat naar .vrije kwesties" zweemt. Hel gevolg is, dat, krijgt Nijmegen zijn 3, in hel kort program van actie alleen 1 worden gewaagd van do christelijke be- ;elen in de huwelijkswetgeving, van orvoering der gelijkstelling van open- ar en hijzonder onderwijs, van mede- irb'ng met den Volkenhond tot oplossing n internationale geschillen door scheids- chlerTüke uitspraken, van doorvoering vrijheid van ©eredienst in Nederland koloniën (opheffing van het processie- irbod en afschaffing van artikel 123 .n het Regoeringsregiement)terwijl ten >tte oen bezoldigingsbesluit woidt ge- aagil, dat een „menschwaardig bestaan" ekent. Het financieel© waagstuk, het militaire aagstuk en do arbeiders wetgeving zijn schrapt. Prof. v d. Heyden, hoogleeraar aan de K. Universiteit te Nijmegen, heeft in n artikel, geplaatst in eenieo katholieke iden, in geestdriftig optimisme be- ogd. dat in deze beslissing de weg. om eenheid in de B. K. Staatspartij ie ko. ^n, ligt aangegeven. En in zijn openingswoord op de Nii- Jj eeesfihe vergadering, waarop genoemde [slïsirtg i's genomen, zeide de professor. jelenJ op die hesl'ssïmr, dat de ver ca do ng er een was, die een zegepraal doch ilc een nederlaag kon worden voor de R. Staatspartij. 't Ts n'et weinig! Wij zien treen van heide groote gevol- m. in afwijking met prof. v. d. Heydpn. al de zegepraal' voor 3e B. K. faaïspartii sehlint nabij te zien! ged a chte-Ni jmegen toch wekt? aan en van heide kanten beVredigrng! Noch aan de ziide van hen. die zich msJniténbij de leiding der R. K. Staahï- trji'? noch aan de zijde van de St. Mi- aëHsfen. Getrouw aan 3e tot nu toe gevolgde liin d de ■meerderheid in onze parfii wel wil- hl'iveu behouden in het program een nv?i;r"*ng en een richtsnoer,voor de W jkste concrete vvaags'nVkën "Dat ons waarscliiinliGc ktpn zie he't PrsovCTzirht in het tweede lVad.^ En aan do zijde van St M-'ehaël Ta/ men pief met zuTk een beginselprogram y reden Tn "NT:imo^en had hot den schiin nJat do M'chaeh's'en daar het er wel de eens waren. Maar om. hhiVp-ns hef 'Slavan de hu'Shondel'iiVe vergadering. iot St Mmhaël j.l. Zaterdag te 'Utrecht iSoilden, is Prof. Veraart en het Ver tild in zün meerderheid liet niet met •of. v. d. TTeyden eens. Het standpunt van Nijmegen Ts Tntus- hon HAwnrden de meenin g van 3en Ki es- me Ge1 der!and. zoodat het Niimeegsdhe •orsM. neergelegd Tn een motie, ter nclsvPTgadoring te TTfreeï?t zal worden sproken. De motie luidt: Be R. K. k> es vereen'ging .RectTf Voor Allen" te Nijmegen on 9 Januari lö#> bijeen ter bespreking van het onf^ern-program van actie 1925 der R K. Staatspartij, van oordeel, dat onze SfaaTspartn behoort te worden b:ieengehaudpn door wpTnselen en zoodanige gevoTgtrek- kingpn daaruit aks onder ernstige ka- thpheken redeliik nief-afwiisbaar zijn. dat de partij niet verdoeM mag wor den Joor een program, hetwe'Hc op' an dere punten, bepaalde meeningen op- ,Ieet of uitsluit, dat het ontworpen program van acKo in de 3 aar on vermelde' punten 3, 5 en 6 deze vrijhe'd niet eerbiedigt en beperkt moet worden tot die pun ten, welke noodzakelijke toepassingen pijn der beginselen op den tegenwoor- digen tijd; p besluit hef mogelijke te doen, opdat de volgende wijzigingen in het aange boden ontwerp-pro gram van actie ,1925 worden aangebracht; 1. Art. 1 to doen ïuiden: Doorvoering «er christelijke beginselen in de hu welijkswetgeving; 2. Art. 2 fe doen luiden: doorvoering Jan Je gelijkstelling van openbaar en .bijzonder onderwijs; n- de artikelen 3, 5 en 6 vervallen; 4. in te voegen een nieuw art. 3 lui dende doorvoering der vrijheid van eeredienst in Nederland en kolomen; 5. in te voegen een nieuw artikel 5 nu «Jende: invoering van een bezoldi- S'Bgsbesluit, dat aan alle rijksambte- «aron en aan het Overheidspersoneel in Rijksdienst een menschwaardig be staan toekent. Behalve dat men dus eenige punten op het program van actie wil schrappen, wil men in de andere vier wijzigingen bren gen, welke eveneens door prof. v. d. Hey- d'en worden bepleit. In een deel' van deze wijzigingen ziet de locale Kiesv. van Leiden haar meening uitgedrukt (n.l. in 2, 5 en in een deel van 4)1 BUITENLAND Duitschland. DE KABINETSCRISIS. Zal Luther toch slagen? Een extr a-p arlementair kabinet? Eindelijk en ten laatste schijnt er dan toch schot in de quaes tie van de regee- ringsvorming te komen. Zag het er gis termorgen nog naar uit, dat het dr. LutheT al juist zoo vergaan zou als dr. Marx, na melijk, dat hij échec op échec zou lijden, gisteravond was men in parlementaire kringen ietwat optimistischer gestemd. Nadat het Centrum door zijn Zondag avond genomen besluit de vorming van een regeering op de basis van*het burger- bloc verhinderd had, heeft dr. Luther het gisteren over een anderen boeg gegooid. Hij wil nu trachten huiten de partijen om een kabinet tot stand te brengen, een zoo- "genaamd „iiberparteiisches Kabinet". Of het gelukken zal? Het heeft er op het oogenblik eenigon schijn van. Den gehee- len dag heeft dr Luther besteed aan be sprekineen met de verteeenwoordigers der burgerlijke partijen. H:j zou gaarne den Centrumman dr. Brauns a^s minister van arbeid in zijn kabinet overnemen. De hee- ren van het Centrum maakten daarop de houding van hun fractie tegenover hot nieuwe kabinet afhankelijk van Luther's antwoord op vier vragen, die betrekking hebben, op de buiteularulscho politiek, de constitutie, de quaes tie van de Duitsche vlag en vooral de houding van de Duitsoh- naf kin alen. Terwijl dr. Luther onderhandelde met vertegenwoordigers van de andeTe burger lijke partijen, kwam de fractie van het Centrum gistermiddag weer hijeen en be sloot dr. Brauns toe te staan, deel uit te maken van een ..uherpaTteiisches Kabi- nett", op voorwaarde evenwel dat ook de overige samenstelling van dit kabinet de "goedkeuring van het Centrum zou wegdra gen en dat de democraat dr. Gessier rijks- weermin'ster zou blijven. Naar wij hooreu, schijnen do Duit'seh- na't'onalen weer moeilijkheden gemaakt te hebben. Hongerstaking ïn Keulen. Het grootste deel van de personen, dne in de gevangenis hier in gevangenschap van de Engelschen zitten, is een honger staking begonnen als protest tegen het voortduren van de bezetting van do Keul- sche zone. Frankrijk. De financiee'e conferentie. Amerika keurt in beginsel goed, De régeering heeft de ontwerp-overeen komst, te Pariis tot stand gekomen tus- schen de Amerikaansche vertegenwoordi- crers en de geallieerde minister van Finan ciën, aanvaard. Daar do bijzonderheden van de overeen komst nog niet in Washington zijn ont vangen, heeft de goedkeuring der regee ring echter slechts betrekking op het be ginsel, waarop de overeenkomst is verkre gen. Heden een plenaire zitting verwacht. Indien 3e deskundigen ter financieele conferentie ie Parijs güsteravond gereed kwamen met het geven van ooncreten vorm aan de bepalingen van de overeen komst, die de vertegenwoordigers der ge allieerden in niet-formeele besprekingen hebben bereikt, zou daaraan vandaag een voltallige zitting haar aandacht w'iden en •zullen resoluties worden voorgesteld, die het gehoele veld der hesprek:nge,n bestrij den. Algemeen wordt verwacht, dat deze resoluties zullen worden aangenomen en dat aldus de bijzondere qua es ties van de toewijzing der ontvangsten krachtens het plan-Dawes en de beschikking over de op brengst van do Fransch-Belgische bezet ting van het Ruhr gebied zal zvin geregeld ïn politieke kringen te Londen wordt groote voldoening geuit over de vorderin gen, die ter conferentie z'jn gemaakt en over het vooruitzicht van haar welslagen. Door do Fransche pers wordt het aan gekondigde accoord met zichtbaar voorbe houd ontvangen. Alleen de kartelbladen, die den laatsten tijd zoo weinig aanleiding tot vreugdekreten hebben, zdjn van opti misme vervuld. Doch de overigen laten alle gevoelen, hoe het accoord dat aangekon digd Wordt, slechts het vooruitzicht is. de deskundigen tot leiddraad moeten dienen de deskundigen tot leidraad moeten dienen voor het rapport, dat de beslissingen der conferentie moet voorstellen, belet niet, dat de deskundigen zich voor een bijna onmo gelijke taak achten 'gesteld, zoodat men in sommige kringen verzekert, dat de des kundigen de redactie der conclusies weer naar de ministers zullen terugkaatsen en zelve slechts s taadpunt-formuleeringen zullen, gev.en Herriot's1 herstel. Herriot heeft voor de eerste maal zijn kamer verlaten en een wandeling door den lu:n gemaakt. De minister heeft den na middag met zijn medewerkers in zijn ka binet doorgebracht. Herriiot zal heden bij de opening van ,de Kamer tegenwoordig zijn. Algemeen wordt aangenomen, dat een nederlaag der regeering in de naaste toekomst zoor on waarschijnlijk is. Een verijdelde aanslag. Naar aanleiding van een door het par ket ontvangen anonymen brief, waarin werd gezegd, dat een zekere Luigi Contini, een te Parijs woonachtig Italiaansch fas cist, voornemens was een aanslag te ple gen op de redactiebureaux van de „Huma- nité" en de „QuoHdien", heeft de politie een huiszoeking gedaan hij Contini en een handgranaat en revolver gevonden. Conti ni werd gearresteerd; uit het verhoor b:j den rechter van instructie bleek dat hij de Action Francaise" had aangeboden te gen een bedrag van 500.000 frames de aanslagen te plegen. De „Action Francaise" bevestigt dit, doch voegt er aan toe hot aanbod van de hand te hebben gewezen. Engeland. Het Engelsch—Russisch Verdrag. Opnieuw aan de orde. De Britsche regeering heeft besloten, het Engelsch—Russische verdrag opnieuw aan de orde te stellen. Do conservatieve avondbladen verkla ren, dat de conservatieve partij het ont- werp-verdrag, dat de Labour-regeering met de vertegenwoordigers der Sovjets heeft gesloten, niet in zijn geheel afge keurd doch slechts bepaalde gedeelten er van heeft verworpen. Het ontwerp heeft het voordeel, dat het vele wijzigingen in den vroegeren toe stand brengt, die geenszins verwerpelijk zijn. Op grond hiervan heeft de conser vatieve regeering pogingen aangewend om tot oen overeenkomst met de Sovjets te geraken, waarbij van het verworpen ont- werp-verdrag datgene gehandhaafd blijft wa/t de tegenwoordige Britsche regeering wenschelijk acht. De minister van Buiten- landsche Zaken, Austen Chamberlain, heeft dienaangaande besprekingen ge voerd met Rakowskï, met het gevolg, dat deze naar Moskou is vertrokken om de kwestie persoonlijk met dè Sovjet-regee ring te bespreken. Kiezers-taktiek. In conservatieve kringen volgt men thans het voorbeeld van de Labour-re geering door erop te wijzen, hoeveel het kabinet-Baldwin binnen korten tijd tot stand heeft woten te brengen, op een ter rein, waar de vorige regeering geen suc ces kon behalen. In het bijzonder wordt er den nadruk opgelegd, dat Churchill te Parijs duide lijk heeft gemaakt, dat Engeland niet de dupe wenscht te worden van een regeling tusschen Frankrijk en Amerika betref fende de fundeering der schulden. Luchtvlootstation fe Singapore. Volgeins de „Daily Express" overweegt de regeering een belangrijk luchtvlootsta tion te Singapore. Albanië Een nieuwe overwinning van Achmed Zogoe. Uit Prizrend wordt gemeld, dat de lei der van de Albaneesche revolutionairen Achmed Zogoe, zijn verbittersten vijand Bajram Vur met het overschot van zijn soldaten over de grens heeft gedrongen. Bajram Vur moest op Joegoslavisch ge bied vluchten en is zonder tegenstand door de Joegoslavische grenstroepen gevangen genomen. Bajram Vur streed ook voor het losscheuren van Joegoslavisoh gebied dat door Albaneezen werd bewoond. Hij was levens organisator van den inval in Joe goslavië. Bajram Vur trachtte, voor hij door de troepen van Achmed Zogoe over de grens werd gedrongen/ eerst nog met de Joegoslavische autoriteiten to onder handelen, waarop echter niet werd inge gaan. Zijn gevangenneming is nog niet officieel bevestigd. Uit het Noorden des lands wordt een kleine beweging tegen Achmed Zogoe be richt. Troepen zijn gezonden om dit op standje to onderdrukken. China Nieuwe strijd in China. Sjanghai aan de revolutionairen. De gouverneur van Tsjekiang en de vroegere gouverneur van Kiangsoe Tsjihi Sjië-yuan hebben door een coup d'état Sjanghai aan de regeering te Peking ont rukt. De door Peking benoemde militaire gouverneur Tsjang Yen-ming werd ver dreven en de stad door de revolutionaire troepen bezet. Tsjang vluchtte in de Fran sche wijk, waar hij wordt aangevallen door Soen Tsjoean-fang, den gouverneur van Tsjekiang en Foekion. Bij dit gevecht werden ruiten in de Fransche wijk ver brijzeld en Fransche marine-soldaten ge wond. Men verwacht, dat Tsjhi Sjië-yuan en Soen Tsjoean-fang zullen oprukken naar Nanking. Aan den anderen kant zal Tsjang Yuen-ming waarschijnlijk pogen weer liet gezag over zijn troepen te krij gen en Sjanghai te heroveren. Men vreest dat het vreemdelingenkwartier hierbij ernstig gevaar zal loopen. Het Engelsche oorlogschip Carisle is uit Wei-ha-Wei naar Sjanghai ontboden. Amerika. Hef aftreden van Staatssecretaris Hughes Kollog tot opvolger benoemd. Het bericht, dat Staatssecrearis Hughes 4 Maart a.s., op denzelfden dag, waarop de nieuwe ambtsperiode van den herkozen Amerikaanschen president Coolidge be gint, zijn ambt van Amerikaanschen mi nister van Buitenlandsche Zqken zal neer leggen en door den Amerikaanschen ge zant te Londen, Kellog, zal worden ver vangen, zal van groote beteekenis voor de toekomstige Amerikaansche politiek zijn. De grond voor het plotselinge aftreden van Hughes, die in Washington wordt op gegeven, n.l., dat de minister in de nood zakelijkheid geraakt is, om na jarenlang laag bezoldigde gouverneurs- en minis- tersbe(rekkingen te hebben waargenomen zijn sterk verminderd vermogen weer ©enigszins te herstellen, door wederopvat- ting van zijn zeer lucratieve advocaten praktijk, die in trust- en kartel-kwesties was gespecialiseerd, geeft 'zeker slechts de halve waarheid. Deze officieele reden is slechts de gevel, waarachter zich maandenlange politieke strijd in Washington verbergt. Hughes heeft in zijn kabinet en in liet verkeer met den senaat steeds drie stollingen verde digd. In" de eerste plaats een scherpe be strijding van de pan-Aziatischo politiek van Japan. In de tweede plaats de uitslui ting van Sovjet-Rusland buiten de vol kengemeenschap; en in de derde plaats, dat Amerika, steunend op sterke machts middelen, een buitenlandsche politek vol gen moet, vrij vani ederen band mot an dere landen. Deze stellingen, welke eenigszins door Coolidge en Kellog, ten volle werden on derschreven, vormden een ernstigen hin derpaal voor de door Engeland in den laatsten tijd ijverig nagestreefde Engelsch Amerikaansche toenadering. Wanneer deze politiek tot haar uiterste consequen ties zou worden doorgevoerd, zou Ame rika ten slotte in een oorlog met Japan en Sovjet-Rusland gewikkeld worden. Zijn opvolger, Kellog, tot dusverre ge zant der Vereenigdo Staten bij het Engel sche hof, is evenals Hughes rechtsgeleerde Hij is 58 jaar oud, doch nog in do volle kraoht van zijn leven. Gelijk bekend, is Kellog voorstander van een voorwaarde lijk toetreden van Amerika tot den vol kenbond; tegenover het arbitrage-protocol neemt hij echter een afwijzende houding aan. Zijn benoeming is 'zeer kenmerkend als een nieuw symptoom van het zoowol in Amerika als in Engeland zeer duidelijk op den voorgrond tredende streven om de betrekkingen tusschen de Angel-saksische volken steeds nauwer te maken. Te Lon den is Kellog steeds ©en vurig voorstan der van deze idee geweest. Men kan bij na zeggen, dat hij z© daar opgedrongen heeft. Als staatssecretaris der Vereènigde Staten zal hij ongetwijfeld met nog meer gezag in die richting blijven doorwerken Mexico. Hef banditisme in Mexico. Do Duitsoher John Strauss, de manager op de boerderij van de vermaarde me vrouw Rosaline Evans, is gisteren ver moord. Te Puebla City is een andere Duitscher, Wijliam Hintzpelor, een bekende figuur in handelskringen, eveneens door bandie ten vermoord. Dezen ontvoerden verschei dene van zijn employé's. De gouverneur van den staaf Puebla heeft troepen uit gezonden om de moordenaars te achter volgen, die in de bergen zijn gevlucht. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Een oplossing der Duifsche kabinet** crisis mogelijk geacht. Amerika keurt in beginsel de te Parijs gesloten financieele overeenkomst goed. Door een spoorwegongeluk bij Gent zijn 39 personen gewond, 3 ernstig. (BuitenL Berichten). Hef Engelsch—Russisch verdrag op- nieuw aan de orde. Kellog staatssecretaris van Amerika. BINNENLAND. Ingesteld is een commissie, die een on< derzoek moet instellen naar de wijze, waarop een belasting ware te heffen, drukkende op de ruwe fabak, bestemd tof vervaardiging van tabaksfabrikaten. Arrestatie van ccmmunistcn in verband me! brandstichtingen in forten en eer- kruitfabriek. (Gomengdo Berichten). Bijzonderheden betreffende de vondsl van hel geraamte van den 10 jaar geleden verdwenen makelaar Busch. (Gemengde Berichten) Onze Geïllustreerde Pagina Do photo-pagina vau vandaag bevat o.m.: De Buick-auto voor de garago vau den heer Stalhnga to Leiden Do voet balwedstrijd A.S.C.—Haarlem te Leiden De eerste locomotief voor personen vervoer, waartegenover een bestuurbaar luchtschip Een snippenjacht te Biltho* BifÉÜENLAND DE TABAKSWET. Onderzoek naar een andere belasting heffing. Een commissie van onderzoelf ingesteld. De Minister van Financiën heeft goed gevonden: lö. een commissie in te stellen, tcnr'a- de een onderzoek te verrichten naar de wijze, waarop een belasting ware te hef fen,, drukkende op de ruwe tabak, bo- stemd tot vervaardiging van tabaksfabri katen, met dien verstande, dat: a de daarvan te verwachten jaarlijIc- sche opbrengst niet kleiner dient to zijn dan de bate. welke do geldende heffing aan do schatkist oplevert; b. de nonnen van heffing, indien en vocrr zoover mogelijk, verband behooren te houden met de waarde van het fabrikaat, hetwelk uit de tabak zal worden verkre gen; 2o. de commissie uit te noodigen bij haar verslag een ontwerp voor een web met Memorie van Toelichting in te dienen! waarin hare denkbeelden zijn belichaamd 3e. t© benoemen in die commissie: tot lid en voorzitter: den heer Mr J. II. R. van Schaik, lid van de Tweede Earner dor Staten-Gencraal, te 's-Gravenhagc; tot lid on secretaris: den heer L. Meijcrs referendaris aan het Departement van Fi nanciën, te 's-Gravenhage tot leden de heeren: F. C. van den Arend, directeur deT Tabaksmaatschappij Arendsburg te Rotterdam; S. Banken, voorzitter van den Coöperatieven Tabaks- handel „Lceuwenboven" te Leeuwen-bene den; A. M J Dresselhuys, directeur der N.V. Sigarettenimport en -fabricatie Ab- dulla en Oo., Scheveningen; H H J. Feitz, directeur der N.V. Tabaksfabriek ,,De Oldehove" voorheen Hendrik Taco nis Szn., te Leeuwarden; Fred Meerkamp van Embden, makelaar in tabak, to Rot terdam; M Smith, to Heemstede; H Jos van Susanto, sigarenfabrikant, te Boxteljj J. A. Unger. directeur van de N.V. Schel- tema en Co 's Tabakshandel, te Amster dam; O G Vattier Kraano, directeur van de N.V BLaauwhoedenveem-Vriesscveem, te Amsterdam; H. van de Ven, hoofdin- speteur der invoerrechten '<£i accijnzen, ts Amsterdam. Het Verbond „St Michael." De houding tegenover hot Nijmeegsche voorstel. Tweede Kamer-candidaten. In tegenstelling met een mededeeling van Prof Vefóart dat het gcheele Michael bestuur afwijzend*staat tegenover do mo tie Nijmegen, zegt .,Hct Oentrum" te wo< ton, dat de onder-voorzitter van St. Mi chael, Jhr Wittert van Hoogland, op dN Zaterdag te Utrecht gehouden vergado* ring een motie heeft voorgesteld, aansluK tende op de gedachte" Nijmegen, aangot zien deze hem sterk sympathiek was.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1