16e Jaargang^ WOEÜSDAG 7 JANUARI 1S25 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN No. 4336 0 Êcicbotve Sou/fco/nf Dit blad verschijnt eiken dag nitgesssderd Zoo- en Feestdagen L de advertentieprijs bedraaot: i i mm. "i i I. in.- i Gewone «dvertentlBn 30 eeni per rep^ T^L« INT» ADMINISTRATIE 935 REDACTIE IS I jüolno adv6rienliën( t&q ten hoogste SO voordeo,!!! GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. lï 8im8*d'hum L'öABONNEMENTSPRUSbedraag! bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week fi 2=50 psr kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per weck 12.60 per kwartaal, franco per post fl 2.95 per kwartaal, Het Geïllustreerd Zondagsblad Ia voor de AbonnéTs ver» krijgbaar tegen betaling van 50 ot per kwartaal, by voor* jiiitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cL, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. JJït nummsp bestaat tót twea bladen. De circulaire van de H. B. 8. f In een der bladen zagen wij, bij een be-» Bpreb'ng van de door ons Maandag mede-» .gedeelde circulaire wan directeur ein lee- "raren der H. B. S. aan de ouders der leer lingen, de opmerking gemaakt, dat in die circulaire in het geheel niet gesproken iwoi'dt over den Godsdienst, als factor bij de opvoeding. Voor deze opmerking is wel alleszins re lden. - Maar men vergete bierbij toch niet, dat, zooals wij Maandag schreven, deze circu- flaire speciaal bestemd schi jnt te zijn voor hen, die de „ouwerwetsche" moraal heb ben afgeschaft". Den-zulken kan men niet zoo maar 'ns even in een circulaire van het belang van den Godsdienst bij de op voeding overtuigen Eu, vervolgens, de H. B. S. is nu een maal neutraal. Onder bet corps leeraren Zullen er ook wel zijn, die de waarde van een godsdienstige opvoeding, als Zoodanig, helaas, niet erkennen. De Ka tholieke ouders der een© neutrale H. B. g. bezoekende leerlingen hebben daarom de verplichting voor dezer godsdienstige Ontwikkeling zooveel mogelijk door ander 'onderwijs zorg te dragen ■Er zijn, naar wij vernamen, nog perso nen, die het verzenden der bedoelde circu laire afkeuren, omdat men den ouders liun vrijheid moet respecteerenl Wat 'n enorme dwaasheid! Als iemand hij u op visite komt met ongewasschen gelaat en handen en vieze kleeren. vindt ge zulks 'dgvn goed. omdat gijde vrijheid van ^ffizen persoon moet respecteeren? Wel- necn, er zijn immers wetten Van de etiquette, de beleefdheid, waaraan ieder fatsoenlijk anensch zich moet houden. Welnu, m de K. B. S.-circulaire wordt al leen gewezen op wetten van het ge zond verstand, waarnaar ieder mernsch, :die op beschaving wil aanspraak maken, zijn leven moet inrichten Wij wilden op die onzinnige opvatting van „respect voor vrijheid" of „respect voor beginselen" beginselen dus om té gen het gezond verstand in te handelen' en daardoor het geluk der kinderen te. onder mijnen! eens de aandacht vestigen, om dat de R B. S.-circulaire niet verdient daardoor beduimeld te worden. (Ret „Leddsch Dagblad", dat gasteren onder „Laatste Berichten" van bedoelde circulaire melding maakte, schreef, dat zij dat alleen deed, omdat andere bladen zich reeds aan „onbescheidenheid" hadden mede schuldig gemaakt doordat zij dit stuk met. „vertrouwelijk karakter" hebben ge publiceerd. Wij kunnen verzekeren, dat Zoowel uit verzending als inhoud dezer circulaire geenszins een vertrouwelijk ka rakter kon blijken en dat dus o.i. niet van ^onbescheidenheid" mag worden gespro- Ken.)' u» V rijwielbelastinn. - 't Schijnt, alsof 't er om 'te doen is, de rijwrelbelastrng gehaat te maken, en vele belastingambtenaren tevens! - Met een hatelijk fanatisme toch" is in de eerste dagen van het nieuwe jaar de wet toegepast. Met honderden zijn er mensehen beboet, 'die nog geen nieuw rijwieTplaatje hadden. £ij waren ongetwijfeld van plan, het zioh aan te schaffen, dachten er niet over om het geheele jaar 1925 door te „smokke len", maar hadden waarschijnlijk tijd en (of) geld gemist, om zich al voor Jan. een nieuw rijwielplaatje te gaan halen. En die mensehen zijn onmiddellijk „ge- maszregelt" op een hatelijke manier. Kan dit de bedoeling van den wetgever zijn? BUITENLAND Volkenbond. Hei Protocol van Genève. Do houding der Engelse he Dominions. Na de overige Dominions hebben nu ook Canada en Australië definitief verklaard, dat zij het momentcel overbodig achteai san, eon rijksconferentie ter bespreking van het Geneefsche protoool deel te ne men. Waarschijnlijk zal dus de bijeenroe- Ping van een Britsche Tijksconferentie in 'Maart niet plaats hebben. Do opium-conferenrtie. Hervatting a.s. Maandag. E Naar gemeld wordt, zal hoogstwaar schijnlijk een minister worden toegevoegd i jhn de Britsche delegatie, die deze week 1 baar Genève terug keert, ter hervatting Van de opiumconferentie op a.s. Maandag. 'iQ°-nS men 'wee^ "ïverd do conferentie op GGem^er verdaagd. Er zijn thans ge- sohilpunten gerezen, die buiten hot gebied hggen van do deskundigen, dit tot nu toe gtau de delegatie verbonden waren, Duitschlanó. De groote Coalitie in Pruisen. De regeering treedt niet af. Gisteravond heeft een zitting van hét Pruisische kabinet plaats gevonden. Vóór de kahinetszitting werd namens de Duitsche Volkspartij een officieel© verkla ring uitgegeven, waaTin gezegd wordt: „De Vertegenwoordigers der Duitsche Volkspartij hebben Maandag verklaard, dat het ingevolge de Grondwet de plicht van het kabinet is, na de nieuwe verkiezin gen af te treden, opdat de Landdag gebruik zal kunnen maken van zijn recht om eeai minister-president te kiezen. Indien het kabinet dezen constitutioneelen plicht niet zal nakomen, zouden de ministers der Duitsche Volkspartij zich onder allo om standigheden aan de' Grondwet houden en aftreden." Mot algemeen© stemmen, uitgezonderd die der heide tot do Duitsche Volkspartij behoorende ministers, werd daarop uitge maakt, dat er geen gronden bestaan voor het aftreden van den minister-president Braun, en dientengevolge evenmin Voor het aftreden van het kabinet. Daarop hebben de beide leden der Volkspartij Boelitz en dr. v. Richter hun ontslag aangeboden. Hiermede is de groote coalitie in Pruisen uit elkaar gesprongen. De Keulsche zone. Duitscbland antwoord op de geallieerde nota. In haar antwoord op de geallieerde no ta in zake de Keulsche zone verzoekt de Duitsche regeering, dat het rapport der inter geallieerde militaire controlecommis sie, wanneer dit door de geallieerden zal zijn ontvangen, woordelijk te liaTe ken- nisse wiorde gebracht, opdat het haar mo gelijk zal zijn de verschillende punten to onderzoeken en te weerleggen. Tegen het niet ontruimen der Keulsohe zone, waartoe, volgens de Duitsche regee ring, de geallieerden krachtens het ver drag van Versailles verplicht waren, wordt krachtig geprotesteerd. De juistheid der in de nota aangevoerde gronden wordt met nadruk bestreden; met name wordt ontkend, dat de groote gene rale staf weer in het loven is geroepen, en dat er aanwervingen plaats hebben ge-» had. Tevens wordt erop gewezen, dat de te gen Duitschland uitgebrachte beschuldi gingen veel te algemeen zijn gehouden en uit dien hoofde moeilijk weerlegd kunnen worden. De stemming ïn DuitscÏÏland. De Berlijnscke redacteur van de „Msb." schrijft: Het rijkskahinet heeft gister ver gaderd en een antwoord op de gisteren overhandigde nota dér entente opgesteld. Dit antwoord werd den verschillenden be- trobkeit diplomaten gisteravond ter hand gesteld. Donderdag zal de inhoud er van publiek worden. Datgene, wat de bladen erover bevatten, moet dus al's verzinsel worden aangeven. Men vergist zich, wanneer men meent, dat de stap van de entente bier diepen in druk heeft gemaakt, Baat staan veront waardiging heeft gewekt. De algemeen© moreele inzinking is daarvoor nog te groot. Bladen als de „Vossische" of de „Vorwarts" bevatten zelfs geen syllabe over het geheele geval. Frankrijk. De financieele conferentie. De voornaamste gedelegeerden. Zooals men weet begint heden 'do infer- geallieerde conferentie van ministers van financiën. De Belgische gedelegeerde Theunis schijnt niet heel optimistisch te zijn, daar hij reeds van te voren verklaar de, dat het niet gemakkelijk zal zijn tot overeenstemming te geraken, aangezien de kwesties, die aan de orde zullen komen buitengewoon delicaat zijn. De voornaamste gedelegeerden zijn: Churchill (Engeland), Theunis (België), Bratiano© (Roemenië), Clement el (Frank rijk), Stefani (Italië), Stovanovitsj (Joego slavië) en de Japansohe ambassadeur te Parijs. Tevens zullen de volgende „obser vers" voor Amerika aanwezig zijn: Myron Herrick, 'Amerikaansch ambassadeur te Parijs, Kellog, ambassadeur tc Lenden en James L'ogan. Italië. De maatregelen van Mussolini. Nieuwe incidenten. Volgens de „GAornale dTtalia" zijn ge arresteerd Gino Cazalpini, leider der dis sidente fascisten, Baltistóni, Ilaliaansch journalist, Cianfara, correspondent vain Amerikaanscho bladen, -Platono, corres pondent van een communistisch blad te Rome. Voorts zijn in verschillende steden, met name te Ancona, Pavia, Bergana en Perugia arrestaties en huiszoekingen ver richt. Door den koning is een besluit tot be noeming van drie ministers geteekend. De nieuwe functionarissen zijn Fedele, minis ter van Onderwijs; Clurlati, minister van Openbare "Werken cn Rocco, minister van 'Justitie. Deze drie ministers zijn fascia- Te Milaan schijnen door de fascisten strenge maatregelen te worden genomen; in een conferentie tusschen den prefect, den commandant der fascistische militie en dien der carabinieri is bevel gegeven tot gedeeltelijke mobilisatie der fascisti sche militie, ter versterking der politie. Alle vereen! gingen met anti-fascistisch ka rakter zullen worden ontbonden; ieder die de openbare orde verstoort, zal worden gearresteerd. De bladen maken melding van talrijke incidenten in verband' met de overspan ning der politieke hartstochten. In Venetië schijnt het zeer roerig te zijn toegegaan. Hier had de politie groote moeite, de fas cisten te bedwingen, die .trachtten, twee hunner kameraden, die gearresteerd wa ren wegens het dragen van wapenen, te bevrijden. Do politie treedt in Venetië, evenals trouwens in Rome en Milaan zeer krachtig op. Daarentegen wordt uit ver schillende provincieplaatsen gemeld, dat do politie niet snel1 en energiek genoeg op trad. In alle steden wordt voort aan met het doen van huiszoekingen cn arrestaties. In Florence en Milaan is een groot aantal verenigingsgebouwen gesloten. Uit de streek van Carrara en Ferrarra worden aanvallen van communisten op fascisten gemeld. De „Nuovo Paese" bericht, dat groote fascistische demonstraties plaats hadden te Bologna, en dat aldaar de Raad van Toezicht van do orde van advocaten en bloc zijn ontslag heeft genomen wegens do verwoesting der kantoren van verscheide ne advocaten. Hetzelfde Mad deelt mede, dat gisterenavond het bo'vel tot mobilisatie van de zesde afdeoling der fascistische militie werd gegeven. Spanje. De strijd fn Spaansch-Marokko. Een proclamatie van A b d-e 1-K r i m. Abd-el-Krim heeft, volgens een telegram uit Madrid, in een preclamatie, tot d. Riff bowoners gericht, verklaard, dat de Riff republiek de beschikking heeft over 50.000 krijgslieden, een groote hoeveelheid op dien, vijand veroverde mitrailleurs en vliegtui gen en diat hij met Spanje niet op voet van gelijkheid izal onderhandelen. De Spanjaarden, zoo voegt hij er aan toe, zullen al onze voorwaarden moeten accepteeren. Indien zij dit niet doen, is de dag gekomen, dat wij hen in zee werpen. Rusland. Eer» complot tegen Zinovjeff. Talrijke larrostaiiieis. Naar de „Daily Tel/' uit Riga verneemt is te Moskou een samenzwering tegen Zi novjeff ontdekt welke door militaire cadet ten, trouwe aanhangers van Trotzki op touw was gezet. Tien cadetten van de militaire school zijn gearresteerd. Te Leningrad zijn ver scheidene roode commandanten, alsook officieren van de cavaleriesdhool aldaar eveneens gevangen genomen. De moord zou plaats hebben op het sta tion te Leningrad, wanneer Zinovjeff uit Moskou zou aankomen. Agenten van Tsjeka të Leningrad, die Zinovjeff moesten beschermen, slaagden erin op het station Nikolajeff twee mili tairen te arresteeren, die bekenden, dat hun bedoeling was Zinovjeff te vermoor den en hun medeplichtigen verrieden. Volgens de laatste berichten zouden verscheidene „Trotzkiïsten" in leidende po sities hij de samenzwering betrokken zijn o.m. Skilianski, Trotszki's vroegeren as- sitsent en chef van den staf. Amerika. Een communist veroordeeld. Zware gevangenisstraf en een boete van 5000 dollar De Amerikaansche communist Ruthen- berg werd door den federalen rechter te St. Joseph (Michigan) veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie tot tien jaar eh een boete van 5000 dollar. Hij werd beschuldigd de staatswet tegen het crimi neel syndicalisme te hebben geschonden. Hij behoorde tot een goheimo organisatie van de Amerikaansche Werkliedenpartij die eenigen tijd geleden had besloten te ijveren voor een goweldadige revolutie in Amerika. BBSIBEWLflBiD Uit de Bouwvakken. Voorloopige overeenstemming bereikt. De kwestie van don gemid delden 8Vi urendag. Naar wij vernemen is in de gistermid dag voortgezette conferentie tusschen de bij het collectief contract in de bouwvak ken betrokken partijen voorloopige over eenstemming bereikt van de patroonsbon den met de 4 voornaamste vakbonden. Twee arbeidersorganisaties, n.l. de Fede ratie en de neutrale Timmerdiedenbond, konden zich met de bereikte resultaten niet vereenigen. De overige bonden echter wel, doch» met dien verstande, dat zij zich op enkele ondergeschikte punten nog na der wenschen te beraden. Bovendien moe ten de ledenvergaderingen in laatste in stantie over het al of niet aanvaarden van de nieuwe coll. arbeidsovereenkomst be slissen. Vroeger deelden we reeds mede, dat be sloten was zoowel de eenerzijds gestelde eischen tot loonsvorhooging als de ander zijds voorgestelde loonsverlaging terug te nemen. Een belangrijk punt van bespre king vormde gisteren de kwestie van den gemiddelden 8H-urendag, d.w.z. de door de patroonsbonden voorgestelde werktijden van 8 uur des winters en 9 uur des zo mers. Daar de vakorganisaties daarin niet wilden treden, had nader beraad plaats, dat leidde tot het terugnemen van de voor stellen in zake den gemiddelden 8^-uren dag. Doch ook in deze kwestie is het laat ste woord aan de ledenvergaderingen, n.l. die van de patroonsorganisaties. De ver tegenwoordigers der patroonshonden hand haafdon voorts de bepaling, dat do zeg genschap in zake ontslag van arbeiders uitsluitend bij de patroons blijft berusten „Tel." Bezoek van den Franschen Min. v. Arbeid aan oons land. Gistermorgen is de Fran scha minister van Arbeid, de heer Godarfc, vergezeld van mevr. Godart te Amsterdam aangekomen. In de eerste klasse-wachtkamer van het Centraal Station werden zij en de overige leden van het hen vergezellend gezelschap waartoe o.a. Minister Aalberso behoorde, namens het gemeentebestuur van Amster dam ontvangen door burgemeester de Vlugt en den wethouder voor de,, volksgezond heid; den heer der "Miranda Aan alle leden van het gezelschap werd door den directeur van den Gemeentelij ken Woningdienst, ir Keppler, die gedu rende liet grootste gedeelte van den mor gen als leider zou optreden, een exemplaar overhandigd (met Franschen tekst), van da geïllustreerde uitgave der gemeente be treffende de ontwikkeling van de stad en den volkswoningbouw. Daarna werden bezoeken gebracht aan verschillende woningbou w-complexen en de gemeentelijke sociale dienst. Aan het diner, hetwelk Minister Aalber- s© 'gisteren in Huize Voorhout aan den Franschen Minister van Arbeid en aan mevr Godart heeft aangeboden, heeft de gastheer de volgende tafelrede in do Fran- sche taal gehouden:" „Het is mij een groot voorrecht in' dit kleine gezelschap een hartelijk woord van welkom toe te tmogen roepen aan mijn Franschen ambtgenoot, den beer Jv5tiu Godart, en aan mevr. Godart. Toen mij het bericht bereikte, dat Uwe belangstelling voor Nederland in het bij zonder voor wat wij in de laatste jaren op heb gebied van den woningbouw hebben bereikt, zoo ve,r ging, dat Gij bereid waart de reis naar Holland te ondernemen, ten einde met eigen oogen te aanschouwen, wat wij op dit gebied hebben gepraesteerd, heb ik mij gehaast TJ te berichten, dat heb mij een eer en een genoegen zon zijn U dat bezoek zoo aangenaam mogelijk to maken en U voor zoover dat in mijn vermogen lag tot gids te strekken. In de eerste plaats doe ik dat gaarne, omdat ik het. een groote eer voor mijn land acht, dat Gij deze reis hebt willen onder nemen. In dé tweede plaats stel ik dat bezoek op hooge waarde, omdat- het mij de gele genheid opent de banden van vriendschap, die Uw land met het mijne vereenigen, nau wer aan té knoopen. Na den oorlog hebben wij in dé geheele wereld een krachtige strooming kunnen zien ten gunste van de sociale wetgeving. Onze landen zijn daarin niet achtergeble ven. Overal is bovendien de overtuiging door gedrongen. dat, wil die, nieuwe sociale wet geving duurzaam blijven, door internatio naal overleg gemeenschappelijke regelen dienen te worden getroffen. Gij hebt nog onlangs, hooggachte ambtgenoota door Uwe bezoeken aan Praag cn Genèvo ge toond, hoe zeer ook die gedachte U ten harte gaat, De rcem van Uwe welsprekend, heid te Genève is tot deze lage landen waar de welsprekendheid van oudsher minder heeft gebloeid dan bij U door- gedrougen. Gij hebt door Uwe conferenties met onze Duitsche, en Engelsche ambtge- nooten getracht den grondslag voor den in ternationalen achturendag solieder te ma ken. Wil echter die internationale wetgeving tot, stand komen, dan, moet, zij gebaseerd zijn op wederzijdsch verrouwen, vriend schap en achting. Ik prijs mij gelukkig, dab Uw bezoek aan Nederland, mij de gelegenheid geeft, HET VOORNAAMSTE NIEUWS* BUITENLAND. Do groote coalitie in Pruisen verbrohen door het uittreden van de Duitsche Voks< partij. Heden begint de intergeallicerde confe rentie van ministers van financiën. De politieke overspanning In Italië. Een complot tegen Zinovjeff. s BINNENLAND. Wenschen van het R.-K. Werklieden verbond met betrekking tot het verkie* zinspregram der R.-K. Staatspartij. Het bezoek van den Franschen Minister van Arbeid aan ons land Minister Aal- berse huldigt dezen omdat hij getracht heeft den grondslag voor den internationa len achturendag solider te maken. mijnerzijds een steentje tot het grootsché gbouw der internationale verstandhouding bij te dra-gen. Laat mij U de verzekering mogen geven, dat ik alles zal doen om dit bezoek voor U zoo vruchtbaar mogelijk té maken. Mevrouw Aaibars© en ik stellen het op hoogen prijs, dat mevrouw Godart door haar echtgenoot te vergezellen, blijk geeft, hoezeer de ambtelijke werkzaamheden voni haar echtgenoot haar ter harte gaan Sta mij toe. Dames en Heeren, U uit te noodigen te drinken op dé Fransche De- publiek op haar President en op onze -gas ten, den heer en mevr. Justin Godart." Naar wij vernemen heeft de Fransche regee,ring Minister Aalberso de onderschei ding verleend van groot-officier in do Ordo van het Legioen van Eer. STABS HET CHRISTELIJK C. S DER CATACOMBEN Zooals ook in een advertentie in diÜ nummer wordt aangekondigd, zal 18 Ja nuari Leiden het voorrecht hebben van pater Hendriche' studie over „>het Chris telijk getuigenis dor Catacomben" te kun nen hooren en zien in de groote Stadsge hoorzaal. WÜj hebben reeds ©enigen tijd geleden! over deze lozing met lichtbeelden geschre ven. Hier laten we nog even volgen wat wij gisteravond lazen in de ,,Msb.", geschreven uit Nijmegen. „Hier is^ kon het anders 1 do beelden reeks van pater Hondrichs over de Chris tenheid der Catacomben ©en even groob succes geweest als elders. De toeloop was ongewoon groot. Ademloos keek en luister- de de zaal. Rustig en indrukwekkend ging het ©ene kunstbeeld na het andere do oogen voorbij. Onweerstaanbaar bouwde zich uit dit prachtmateriaal in den geest de overtuiging op nopens do geloofsopvat ting der eerste Christenheid. Het is werkelijk overbluffend. Wat lo Valkenburg, althans gedeeltelijk, in histo rische omlijsting cn volgens de vindplaat* sen gerangschikt is te zien, laat Pater Hondrichs gesystematiseerd cn meer com pleet aanschouwen. Hij bedoelt geen arche ologische uiteenzetting, neen, hij bedoelt ©en apologetisch betoog, steunend niet op documenten, doch op monumenten- En deze stoenen spreken zóó luid en meesleepend in hun praohtige kunstvormen en tastbare symboliek, dat men wel do oogen moedwillig moet sluiten, om do be wijskracht dezer afbeeldingen in schilder werk en beeldhouwwerk te loochenen. Dat is redelijkerwijze niet mogelijk Wel moe ten deze monumenten, gelijk trouwens alle monument©,n uit hun milieu worden ver kaard, maar, met deze door pater Hcn- drichs gegeven eenvoudige en klare toe lichting, valt er aan do zeggingskracht dezer stukken, schilderwerk, marmcr-reiiefs inschriften en losweg op de wanden gewor pen krabbels geen oogenblik meer te twij felen. 12 Januari gaat dezo lezing te Amster dam, 18 Januari te Leiden. 25 Januari lo Rotterdam voor de tweede maal, den eer sten keer was de Groote Schouwburg in twe dagen uitverkocht, 27 Januari te Gro ningen en 1 Februari te Roermond.... Lu dan weer verder Derde Orde. Men verzoekt ons medo to deelen, d^r Vrijdag a.s„ 's avonds na het lof van 7 uur in do Hartebrugkerk do franciscaan- sche rozenkrans "wordt gelezen voor do zielerust van de Wed. Suzanna Cathanna, Kiowe—Paddenburg, als lid der 3© Ordo overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1925 | | pagina 1