16e Jaargang.
WOENSDAG 31 DECEMBER 1924
No. 4831
S)e&2ldócli^©oii^cmt
fceABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vdorciibetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per weck 12.60 per kwartaal.
Franco per post 12.95 per kwartaal.
Het Geïllustreerd Zondagsblad !s voor de Abonné*» ver»
krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, by voor
uitbetaling. Afzonderlek# nummers 5 ct, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt elkea dag uitgezonderd Zon- ra Feestdagen II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TIL INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT*
Oawon. advertantlSa 30 «aal par rage]
Voer Ingezonden Mededeelingea wordt bet
dubbele vn het tarief berekend, a
Kleine ndvorlanüên, ren ten hoogste 10 woorden, wiaeH
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ve9»
huur, koop en verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen.
Morgen, I Januari, zal „De Leidsche
Courant" niet verschijnen.
NIEUWJAAR,
i. x
J To Deurn laudamus.IT, o
God, loven wij....
Doze machtige dankbede stijgt weer op
in onze kerken. En priesters en geloovigen
huigen zich neer in diepen ootmoed en
staan rechtop in jubelende dankbaarheid
voor den Heer onzen God..Moge deze
kerkelijke hymne van dankbaarheid door
dringen in onze harten en mogen onze zie
den doorvoelen wait deze prachtige zang
dn woord en klank tot uiting wil brengen 1
In het Te Deum danken wij God voor
het verledene en smeeken wij Hein voor
jdo toekomst.
Dankbaar zijn wij voor het verledene.
'Dankbaar!en misschien schrijnt ons
ttiet hart de smart om het verlies van een
'dierbare! Dankbaar!... en misschien
hangen rondom ons, waarheen wij ook
zien, in donkere dreiging sombere wolken
'(van zorgen! Ja en tóch dankbaar! En
ftóch: Te D e urn laudamus; en tóch
loven wij, wij allen, God onzen Vader in
den hemel. Hij heeft ons in het afgeloopen
jaar weer zooveel genade geschonken,
zooveel goeds gegeven, zooveel kwaads
jkwijt gescholdenEn Hij heeft ons
(willen laten behouden tot op den liuidi-
gen dag, het leven, den tijd, waarin wij
kunnen verdienen, verdienen voor een
(eeuwigheid... En wij zebten uit al
jdo krachten onzer ziel en wij spannen
samen al onze gevoelens in een dankbede
'pan God, krachtig-gewild en en innig-
gem eendTo Deum Laudamus. U,
jo God, lov.cn wij!
Wij danken God voor het verledene*
^naar wij smeeken Hem ook voor de toe-
ionist.
Het jaar is uit en teneinde geleefd -
iet is misschien geweest vol stof, veel
(Weemoed en vol zorgen.Maar nu niet
tmeer omgezien, doch nu geschouwd in de
(toekomst, die wij met God willen ingaan
als een nieuw leven, als nieuwe men-
Schen, die, werkend en biddend, vast
besloten zijn, te blijven staan, hoe 't ook
rondom ons moge stormen, in blijs tem
mend en hoopvol vertrouwenIn Te,
Domme, speravi; non c'onfimdar in aeter
mum. Op U, o Heer, vertrouw ik; in
jeeuwigheid zal ik niet beschaamd worden'
'i
'Zoo bedoelen wij het als wij elkander
'Jfcenschen een Zalig Nieuwjaar.
„Een Zalig Nieuwjaar" in het bijzon-
Üer aan de lezers en vrienden van „De
(Leidsche Courant''.
Aan do Ealholieke pers worden door de
tijdsomstandigheden steeds hoogere
jeischen gesteld; de taak, die zij te verrui
gen heeft, is in dezen tijd zeker niet ge-
snakkeljk. Wij zijn er ons van bewust. V
Süj die taak, met Gods hulp, werkend in
?ia^we geestverwantschap met de Katho
lieken aller standen'in Leiden en Omge-
.Ving, in 1925 vervullen zóó dat wij ons
Verantwoord weten.
BUSTEBLAilD
Duitschland.
De Keuische zone.
Ver-klaringen van
S treseman n.
De rijksminister van Buitenlandsche
Zaken Stresemann heeft aan de buiten-
.üandsche dagbladcorrespondenten een ver
klaring gegeven met hetrekkig tot het be
sluit van den gezantenraad te Parijs en
,'de gevolgen daarvan voor de Duitsche po
litiek.
Do minister wees er op, dat de inter
pretatie, welke men dezer dagen te Pa
kijs aan het vredesverdrag heeft gegeven
moeilijk ito aanvaarden is.
Het is een dwaashe'd dat de Keuische
feone ter bescherming van Frankrijk bezet
*ou worden.
De minister was overtuigd, dat geen
isnkel jurist deze interpretatie zal onder
schrijven.
Van nog grooter beteekenis dan de juri
dische zijde van de kwestie beschouwde
do minisiter de psychologische zijcle van 't
jgcval. Op de conferentie te Londen had
an en niet alleen de financieel-economi-
j'fclie kwesties geregeld, die in het Dawes-
'xapport zijn vastgelegd. Men heeft te
(Londen ook de politiek van verzoening in
geluid. Duitschland had het Dawes-plan
(aanvaard in de overtuiging dat ook de te
genpartij haar verplichtingen zou nako
men. Juist met het oog op do ontruiming
|was het te Londen toit een ernstige crisis
gekomen, die Herriot aanleiding had g&-
geven, in den loop der besprekingen naar
Parijs terug te koeren om daar de ont
ruimingskwestie ter sprake ite brengen.
Als men thans Duitschland berooft van
een der weinige rechten, welke het rredes
verdrag het geeft, dan zal dit op het volk
een zeer slechte uitwerking hebben. De
nationalisten, die steeds geroepen hebben,
dat de goallieerden hun verplichtingen
(tegenover Duitschland niet zouden vervul
len, zouden zich in het gelijk gesteld
zien.
De minister legde er den nadruk op, dat
Duitschland ook in de ontruimingskwes
tie tot een compromis bereid is. Het wil
gaarne onderbandelen maar verlangt, dat
men de weinige rechten die voor Duitsch
land uit het vredesverdrag voortvloeien
zal erkennen. Do minister gaf te verslaan
dat een miskenning der Duiitsche rechten
ook op ander gbied noodlottige gevolgen
zal hebben.
Waarschijnlijk had hij hierbij het oog
op do onderhandelingen over een Fransch
Duitsch handelsverdrag, die gisteren te
Parijs werden hervat.
Frankrijk.
Het communistische spook.
De wapenen der schiet-
ereenigingen ingeleverd.
Bij alle emotie, welke het door den
één denkbeeldig, door den ander werke
lijk bestaand geachte communistisch
gevaar" in Frankrijk reeds heeft ge
wekt, is een nieuwe emoitie gekomen ten
gevolge van de onverwachts bekend ge
maakte verordening, dat alle schietver-
eenigingen in den lande de wapenen, wel
ke zij van den staat in bruikleen hebben
ontvangen, onverwijld moeten inleveren.
Deze wapenen zouden bovendien nog
door de militaire autoriteiten onbruikbaar
worden gemaakt.
Aanstonds werd beweerd, dat deze
maatregel was genomen om een mogel^ke
vermeestering der wapenen door de com
munisten te voorkomen. De heer Bonazet,
commissaris-generaal van het ministerie
van oorlog, heeft echter verzekerd, dat
dit niet het geval is. De schietvereenigin-
gen, die met goedkeuring van den staat
bestaan en zelfs een subsidie genieten,
hebben slechts zooals elk jaar het ge
val is een gedeelte barer geweren moe
ten inleveren om ze te laten vorifieeren en
er opnieuw het kaliber van te laten vast
stellen.
De vervolging der „Éclair".
In den Senaat heeft De Jouvenel zich
accoord verklaard met een verdaging van
zijn interpellatie over de vervolging van
het blad de „Éclair", totdat Herriot her
steld is.
Italië.
Groeiende oppositie.
Mussolini's aftreden
goëischt.
Uit Rome wordt gemeld, dat de opno-
sitiepers eischt, dat Mussolini zal aftre
den en dat hij zich zelf ter beschikking
van de Justitie zal stellen, in verband met
de beschuldigingen, geuit door Cesare
Rossi, die momenteel in de gevangenis
vertoeft.
Salandra n eemt ontslag.
Er heeft zich door de laatste gebeurte
nissen een scheiding voltrokken tusschen
de regeering en de rechtsche liberale
groep, die geleid wordt door Salandra. Sa
landra heeft om gezondheidsredenen het
voorzitterschap der begrootingscommissie
uit do Italiaansche Kamer neergelegd.
Wegens de daardoor ontstane veran
dering in den politieken toestand is de mi
nisterraad gistermiddag bijeengeroepen in
een buitengewone zititing. Do beraadsla
gingen duurden vier uur. Algemeen ver
wachtte men. dat deze zitting tot het uit
treden uit de regeering van de liberale
leden van het kabinet en misschien ook
tot liet uittreden van nog eenigo andere
niet-fascistische ministers zou leiden. De
lange duur der besprekingen had de ge-
nicht en omtrent een crisis nog meer waar
schijnlijk gemaakt.
Rusland.
Bolsjewistisch Kersifeest.
Da atheïstische campagne
De „Times"-correspondent te Riga ver
neemt over do uiterlijk tamelijk rustig
verloopen Kerstviering in sovjet-Rusland
nog het volgende:
Do bolsjewisten hadden de komsomoltsi
of jonge communisten gemobiliseerd, om
de Kerstmisviering in anti-godsdienstige
kanalen to leiden.
Overeenkomstig do waarschuwingen in
de pers om do meer walgende dan over
tuigende openbaro parodieën te vermijden
hadden zij de oudere en meer ervaren
agitators in allo groote centra gemachtigd
om de leiding dor „feestelijkheden"
zich te nemen.
Zinovjeff hield een anti-godsdiensligo
rede, waarin hij verklaarde, dat ofschoon
de anti-religieuze campagne tot nog toe
was mislukt, door het loepassen van ver-
koerde methoden, de communisten geens
zins uit het veld geslagen waren.
Hij zeide o.a: „Wij zullen te zijner tijd
mot God den Heer worstelen. Wij zullen
Hem in Zijn hoogs ton hemel overwinnen.
Waar Hij Zich ook trachten zal te verher-
gen, wij zullen Hem voor altijd ten onder
brengen".
Na dezo godslasterlijke taal wees hij
er op, dat men nog rekening moest hou
den met de boerenbevolking, waaronder
het communistisch werk van cultuur en
opvoeding nog pas begonnen is. Men
moest echter voorzichtig zijn, veel en veel
voorziphtiger dan tot nog toe.
De komsomoltsi van Leningrad hebben
een twintigtal anti-godsdienstige vergade
ringen belegd, waarop voornamelijk le
zingen werden gehouden als „hoe de gods
dienst de bourgeoisio dient" en „weten
schap tegen godsdienst".
Overigens zijn gedurende deze dagen
talrijke artikelen in de sovjet-pers gepu
bliceerd, waarin da nadruk wordt gelegd
op de onmogelijkheid om de diep ingewoï
telde populaire godsdienstige feestdagen
af te schaffen, weshalve aangedrongen
wordt om alle krachten in te spannen, ten
einde zo tot communistische feestdagen te
vervormen.
De „Svestia" meldt, dat naar de dorpen
oen aanzienlijke hoeveelheid anti-godsdien
tigo geschriften is verzonden om daar
gedurende den Kersttijd verspreid te wor
den.
Hetzelfde blad deelt ook mede, dat een
permanente organisatie van anti-God
werkers is opgericht onder een voorzich
tig centraal bestuur. Do ervaring moet ge
leerd hebben, dat frontaanvallen, hoe
schitterend ook georganiseerd, tegenover
den godsdienst weinig effect hebben. De
openbare manifestaties waren te plomp
en werkten prikkelend.
Hervorming van het Sovjet-bestuur?
Uit Riga wordt gemeld, dat do speciale
commissie, welke c* u hervorming van
het sovjet-systeem zal tbestudeeren, Za
terdag bijeenkomst Do vraagstukken, dio
in behandeling worden genomen, omvat
ten o.m. den omvang van de bevoegdheden
der plaatselijke sovjets, en een herziening
van het kiessysteem.
Het anti-bclsjewistisch front.
Zankof naar Parijs en Londen?
In verband met de organisatie van een
anti-bolsjewistisch front acht men een
reis van den Bulgaarschen minis ter-presi
dent Zankof naar Parijs en Londen bin
nenkortte verwachten.
Amerika.
Do Inter-geallieerde schulden.
V erontwaardiging
tegenover Frankrijk.
De New-Yorksche correspondent van
„Financial Times" meldt, dat men in toon
aangevende Amerikaanscke kringen cri-
tick oefent op de politiek, die Frankrijk
ten opzichte van zijn oorlogsschuld volgt
Men schijnt den indruk te krijgen, dat
Frankrijk zich aan zijn verplichtingen
tracht to onttrekken, waarbij wordt opge
merkt, dat door het volgen van een zoo
danige politiek het Fransche credaet in
Amerika zal verminderen. Volgens den
correspondent zal binnenkort over deze
aangelegenheid een nota aan Parij3 wor
den gezonden. De correspondent wijst er
op, dat het pond sterling thans het hoog
ste punt van de laatste 6 jaren hoeft be
reikt, waaruit Frankrijk kan leeren, dat
do voorspoed van het Engelscho pond te
danken is aan de fundeering van do En
gelscho oorlogsschuld. De topvalting in
Amerikaansc-he kringen is dat aan Frank
rijk wel een moratorium, doch in geen go-
val een vermindering van zijn schuld kan
worden toegestaan.
Van hst Vaticaan.
Kardinaal Giorgit.
Een particulier telegram uit Rome
meldt:
De igroot-poenitenliarius, Kardinaal
Oreste Giorgi is overleden.
ring van hoogstens 15 pGt. kunnen on-
BiHisEa8.flMD
Het Bezoldigingsbesluit wordt uitgevoerd,
maarniemand valt er ender.
Zeer binnenkort is er een wijziging
van hot Bezoldigingsbesluit 1925 to ver
wachten, in hoofdzaak hierop neerkomen
de (gelijk wij gisteren in een gedeelde
onzer oplage hebben gemeld):
lo. voor alle ambtenaren, die op 31 De
cember e.k. gehuwd of kostwinner zijn,
blijft de achteruitgang in inkomsten be
perkt tot 10 pCt., behoudens voor ambte
naren-werklieden, werkzaam in een ge
meente der 3e klasse, die een verminde
2o. voor de vorige ambtenaren wordt
de achteruitgang gelimiteerd tot 20 pCt.,
tenzij zij als ambtenaar-werkman in een
gemeente der 3e klasse zijn geplaatst, in
welk geval de limiet op 25 pCt. is gesteld;
3o. voor zoover het Bezoldigingsbesluit
1925 aan een functie, die volgens het Be
zoldigingsbesluit 1920 met meer dan
f6000 in maximum werd gesalarieerd,
een hoogere wedde toekent dan daarin op
1 Oct. 1924 werd genoten, wordt voor die
funotio de op 31 Doe. geldende regeling
gehandhaafd.
,Do Residentiebode" 'toekent hierbij
aan:
Do beteekenis van deze drie wijzigingen
is de volgende:
Do bepaling sub 1 beteekent do uitvoe
ring van de toezegging, door minister
Ruys gedaan bij do inlerpellatie-Gerhard,
dat zij die na 1 October maar vóór 1 Ja
nuari 1926 in het huwelijk treden, nog
worden geacht als t9 zijn gehuwden en
dus niet meer gekort korden dan 10 pCt.
plus 81 pCt. pensioenbijdrage, dus 18i
pCt. Wie echter op 2 Januari 1926 of
daarna trouwt* valt niet meer onder deze
bepaling, maar ondergaat de volle korf ing
dor ongehuwden.
De bepaling sub 2 beteekent een kleine
concessie aan de gehuwden, die geen groo
tere korting dan 20 of 25 pCt. zullen kun
nen ondergaan. Voegt men daarbij de 81
pCt. voor de pensioenbijdrage, dan zal
dus voorloopig in 1925 geen ambtenaar of
onderwijzer meor dan 25 81 331 pCt
op zijn salarüs kupnen \worden gokort.
In de gemeenten 1ste en 2do klasse zal
maximum-korting zijn 20 81
28v. 1 Gt. Wat intusschen nog een zeer
aanzienlijk bedrag is en ruim 3 maanden
traktement beteekent.
Do bepaling sub 3 bevat een teleurstel
ling voor dio ambtenaren, die door hot
Bezoldigingsbesluit, vergeleken bij het
Salaris dat zij .t'hans na 1 October geno
ten, nog Iets voortuigingen en wier sala
ris minder dan f 6000 bedraagt. Ook zij
vallen niet meer onder het Bezoldigings
besluit, maar behouden het salaris dat zij
op 31 December genoten, met andere
woorden dus: wanneer zo gehuwd zijn,
worden ze 181 pCt. gekort en wanneer ze
ongehuwd zijn, 281 of 331 pCt.
Alleen blijkt uit de bepaling sub 3, dat
de hoogere ambtenaren, wier wedden
door de Regeering afzonderlijk geregeld
worden en die meer dan f 6000 genieten,
wel vooruit kunnen gaan in salaris,
iets was ons inziens volkomen in strijd is
met de beslissing, door de overgrooto meer
derheid van do Tweede Kamer op 23 De
cember j.l. genomen.
Maar het grappigste van de heelekwes
tie is nu, dat niemand meer onder het
Bezoldigingsbesluit valt. Immers, noch de
gehuwden, noch de ongehuwden krijgen
de salarissen van het Bezoldigingsbesluit,
maar een korting lot een bepaalde limiet.
Wanneer de Regeering dan ook zegt,
dat zij het Bezoldigingsbesluit invoert, zij
het met enkele wijzigingen, dan heeft deze
verklaring alleen formeele beteekenis*
want in de practijk heeft niemand het
volgend jaar het salaris dat het Bezoldi
gingsbesluit hem toekent.
Zoodat ondanks de offic-icele tegen
spraak, het bericht van „De Residentie
bode" van 18 December, n.l. dat hot Be
zoldigingsbesluit op 1 Januari niet zou
worden ingevoerd, andermaal volkomen
juist in gebleken.
Het Bondsbestuur en St. Michael.
Mr. A. baron van Wijnbergen deelt aan
do „Msb." hot volgende mede:
Nu meu, alvoreii3 professor Aengenent
iets heeft kunnen doen. reeds beschou
wingen uitlokt, acht ik het van groot
belang, dat dan ook wordt meegedeeld,
dat verleden Zondag door professor Aen
genent aan professor Veraart, als voot-
zitter van „St.-Micliaëi", is verzonden do
brief, inhoudende de bereidverklaring tot
bespreking.
Uit tie kleedmgindustrie.
Onder lx andeli n g.
Do samenwerkende vakbonden iu de
klëedingindustrie hebben voor do afsluiting
van een nieuwe collectieve arbeidsovereen
komst in het hrerer.kleedingbedrijf de vol
gende voorstellen aan de patroonsorgani
satie gezonden: 10 pet verhooging van het
uurloon, wederinvoering van de oorspron
kelijke bepaling der vacantie voor do ate
lierwerkers niet uitbreiding van de vacan
tie tot de huisarbeiders(sters), wedcrinvoe
ring van de garantieregeling van f 2200.
per jaar. vergoeding van bedrijfskosten
voor de huisarbeiders en betere toepa-ring
der tarieven.
ARTIKEL 123.
De „Java-Post" wijst e.r op, dat de
nieuwe redactie van artikel 123 van bet
Indisch Rogeeringsreglemenb in schijn een
milderen geest ademb, maar in de practijk
erger zal blijken dan het oude artikel,
HET VOORNAAMSTE HSEUW&
BUITENLAND.
Verklaringen van Sfresemann omtrent
de Keuische zöne.
De Jouvenel heefi in den Franschen Se
naat zijn Interpellatie uitgesteld.
De oppositie tegen Mussolini groeit
steeds aan. Men spreekt reeds van een
crisis.
Kerstmis in Rusland.
BINNENLAND.
Het Bezoldigingsbesluit voor het Rijks
personeel.
Onze Geïllustreerde Pagina
Onze photo-pagina bevat vandaag o.m.:
Photo's van de HollandIndiö-vlucht
De stranding van het stoomschip „Pro
mus" nabij Texel De biljartkampioeft
van Europa Do marsch-koning Sousa
Een nieuw model tractor.
Want, hot al of niet toelaten onzer mis
sionarissen zal dan niet alleen afhangen
■an één persoon, maar ook de Volksraad,
straks oveneens da Wetgevende Raad, zul
len daarin een woordje hebben mee lo
spreken.
Dit beteekent: de missie-aangelegenhe
den worden in de politieke arena gedreven.
Maar aangezien nu de Volksraad (en zoo
al het ook wel zijn met den eventueel™
Wetgevenden Raad) voor de grootste helft
uit logebroeders bestaat, weet men reeds
van to voren, wat van dezo hceren ifl lo
verwachten voor ons Katholieken
De Bali-affairo gaf al een voorproef.
Ieder heidensoh cultuurstaatjó zal dan in
beroering kunnen gebracht worden, om ook
daar de z.gn. „cultuur" te redden En ia
deze zullen die ,.cultuur"-redders zonder
twijfel gesteund worden door communisten,
theosofen, hadji's enz. Natuurlijk enkel en
alleen om de cultuur"!!
Nogmaals, onbegrijpelijk, zegt de „Java'
Post" verder, hoe men in Holland en
dab nog wel onder een christelijke ministe
rie mot zulk een wangedrocht (een bete
ren naam verdient het niet) voor den dag
is durven komen Niet eens nagedacht over
wat de toekomst zal brengen?
Derhalve afschaffing, geheel en al af
schaffing van art. 123 en niets andera, dient
aldus het Katholieke blad, het parool van
ieder weldenkend en logisch redeneerend
Christen te zijn.
Misleiding.
Onder dezen titel schrijft De Suri
namer:
In „De West" stuitten wij tot onze niet
geringe verha<zin<g op een berichtje, ge
citeerd uit de „Nieuwe Courant" van l
November, waarin onder het hoofd „Hoop
voor het melaatsohe kind?" o.m. het vol
gende te lezen slaat:
„Naar wij vernemen, is de secretarie
van Financiën te Suriname, de hoor T.
J. Bruyning, met verlof hier aangeko
men. Hij wil zijn verlof tevens dienstbaar
maken voor het melaatsohe kind in Su
riname.
Do wcteuschap heeft j.l. hoop, het mo-
laatedh© kind, mits spoedig geïsoleerd,
van de vreeselijke ziekte te kunnen ge
nezen of althans de ziekte tot staan to
brengen.
Het bestuur van Bcihesda, eon gesticht
voor melaatschen, dat niet direct door een
kerkgenootschap in het leven werd geroe
pen en dus om zoo te zeggen, neutraal is,
wil aan de verwachting der wetenschap
een kans geven en zoo'n kinderinrichting
in het leven, roepen. Het gaf don heer
Bruyning de opdracht,, om het Nedei-
landscho volk dat reeds zooveel voor Su
riname deed en daarom ook zoo oprecht
door do Surinamers wordt bemind te be
wegen, ook in dezen te willen steunen. Mee
beeft dan ginder uitgerekend, dat( als er
10.000 Nederlanders gevonden zouden
kunnen worden om jaarlijks f 1.50 bij te
dragen, het hei-linstituut voor het ramp
zaligste van alle kinderen, het melaat
sohe kind, in het leven kan worden ge-
roepon".
Een dergelijke misleiding van het Xo-
derlandsche publiek kunnen wij niet an
ders noemen dan lang.
Wio met de geschiedenis van BcLhesda
bekend is, die weet, dat Bethcsda is op
gericht en wordt in stand gehouden door
de Veroenigdo P rotes tan tsche gemeenten
alhier, juist om voor de Protestanten een
eigen gesticht te hebbenl
Bobhesda neutraal'
Welk een misleiding om van het Neder-
landsche volk geld los te krijgen voor
Bethcsda.
Betfaesda neutraal!
Evenmin als do St. Gerardua Majella
neutraal is, cvenonin Bethesda.
Gelijk de St. Gerardus Majella Katho
liek is, zoo is Bethcsda Prctestantsch.
