16e Jaargang. DINSDAG 3D DECEMBER 1924 No. 4830 e S^icbofie Sou/^omi' He ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12,50 per kwartaal. Dij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post 12.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad li toot de Abonnee vo> krijgbaar tegen betaling van 50 oi per kwartaal, by voor» Uitbetaling. Afzonderlijke nummers o ct, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II <033 nummer bestaat bH twee bladen. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertontlën 30 eest per r#o4 Yoor Ingezonden Mededeelingen wordt bil d dubbele van het tarief berekend, a Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, muutia betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en v®i huur, koop eu verkoop 10.50. BUITENLAND Ketting Albert op reis. Dwars door de Sahara. ,De firma Citroen, de bekende Fransche magnaat, heeft een automobiel-route door de Sahara aangelegd, met eigen hotels op d:e halte-plaatseai. Eén van de eerste pasagiers van Citroen is koning Albert van België. De koning heeft na lang aar zelen de ultimo diging aanvaard en zal nu de reis met een z.g. rups-auto dwars door de Sahara naar Timboektoe mee maken. 'Hij zal op 2 Januari Brussel verlaten en izich te Marseille naar Afrika insche pen. Dezelfde auto zal vervoeren maarschalk en mevrouw Fétan'n, den Franschen oud eminister Albert Saraut, en den beer en mevrouw Citroen. Duitschland. De bezetting der Keulsche zóne. De indruk te Keulen. 1 Het besluit van den gezantenraad om x£Le bezetting van de Keulsch© zone ook 'na 10 Januari te bandhaven, wordt te 'Keulen betrekkelijk rustig opgenomen. Men had een ontruiming ten zeerste toe gejuicht, doch de berichten van de laat- jis.te weken maakten het ree'ds waarschijn lijk, dat de volgens het vredesverdrag op 10 Januari vastgestelde ontruiming voor lopig niet zou doorgaan. •(j Hoewdl als argument daarvoor het niet nakomen 'door Duitsc'hland ■van de 'pntwapenings-bepalingen van het vredes verdrag wordt genoemd, voelt men wel, flat het besluit van den gezantenraad niet geheel vrij is van andere overwegingen, -die verband houden met de bezetting van, het Roergebied. In industriële en handelskringen acht men het evenwel beter, dat de huidige be zetting gehandhaafd blijft, dan dat de Engelsche regeering de Brditsche troepen had temggetrokken en de Keulsche zone dan door Fransche troepen bezet waa De wapenvondst te C B e r 1 ij n. De reden, waarom de Keulsche zóne niet ontruimd wordt,, is, zooals men weeit de niet na-köming van de geëischte ont- wapening door Duitschland. Als bewijs gold o.a. een vlak vóór Kerstmis gedane ontdekking van geweer-onderdeelen te JJerlijn. Rijksminister Gessier verklaarde daar- omtrent o.m. het volgende: Een Kerstnachtverrassing vormde de z.g. reuzeuvondst van 10.000 stalen sta ven voor het fabriceeren van geweren en machinegeweren. Hierbij is de rijksweer in het geheel niet betrokken. De l 'komt op het volgende neer: De controle- T commissie vond 'op 23 December in Berlin-Karlsruher Indus triewerke te Mit- v ten au in de opslagplaatsen 40 k 50.000 iz.g. „RoMmg©'' d.z. stalen staven, waar- uit men geweerloop en kan maken. Nu vervaardigt deze fabriek jacht- ensport- wapens en er was niet de miliste aandui ding, dat het plan bestond om uit deze „Rohlmge" geweren voor het leger te ma ken. J De staven waren niet verborgen, maar lagen sedert 1919 of nog langer in oude niet gesloten houten schuren, welker deu gen met spijkers ware vastgemaakt. On- (geveer 10.000 deizer „RoMinge" hebben y^en ietwat grooter formaat. De firma .zond om deze stukken te kunnen verwer ken reeds voor geruimen tijd aan de tommissie eenige monsters daarvan mét piededeeKngeoi omtrent de verwerking tot dubbelloops jachtgeweren. Ook dit as niét iflirect een aanwijzing, dlat deze opslag plaats geheim was. De meening van Engeland -Het besluit van den gezanteraad om fcni ruiming der Keulsche zóne op w .tekorten, vindt volstrekt geen algemeen© Instemming in welingelichte Engelsche kringen. H Het voornaamsLe bezwaar, dat wordt ïpopperd is, dat uit de tot dusver gepubli jpeerde uitlatingen in het minst niet blijkt, |ioe lang de bezetting nog zal moeten gooit duren. Dit wordt oen fout geacht, om nat Duifsehlad1, zoodra het in kennis j:°i'df gesteld van de geconstateerde te- k-orikomingen en van de oventueel gerezen jrordere vermoedens, zonder voel inspan- ïfiug die punten in het reine kan brengen jMen vermoedt dan ook, dat het desbe^ effende besluit in hoofdzaak samen hangt met dé ontruiming ran het Roerge- 't^° -Augustus zal volgen en Frankrijk ongaarne zou zien, dat id'oor de ontruiming der -Keulsche zone het Roergebied eCn afgescheiden enclave werd. Hiérbij komt, 'dat men zich" in Enge land zeer wel bewust is, dat een ontrui ming zonder toestemming van Frankrijk zou be Lee kenen, dat Frankrijk izelf de bezee'tting ter plaatse ter hand zou ne men, hetgeen om verschillende andere redenen evenmin wensohelijk wordt ge acht. Vandaar dat van verschillende kanteil stemmen opgaan om de verlenging der be zetting tot hoogstens 3 maanden te beper ken in de verwachting dat Duitschland in dien tijd zal hebben kunnen voldoen aan de gestelde eisoken en dat Frankrijk togen dien tijd ook zijn tegenwoordige la tente bezetting van het Roergebied zal kunnen beëindigen. Over het algemeen is men te Londen weinig geneigd om de z.g. tekortkomingen van Duitschland zoo hoog aan te slaan als de Fransche pers dêed, vooral omdat de Parijsche bladen reeds vóór de gezanten- raad of eenige regeering der bondgenoo- ten een besluit had gevat, wisten, hoe de beslissing zou uitvallen. A m o r i k a's s a n d p u n t. Uit betrouwbare bron wordt gemeld, dat Hughes den Amerikaanschen verte genwoordiger in de bers tol commissie op gedragen beeft den geallieerden infor- aneel te doen weten, dat het succes van het Dawesplan in hoog© maté afliangt van de vriendschappelijke regeling van de Keulsche kwestie. De ontruiming van Keiden en de Roer dn April wordt door Amerika een compro mis geacht, dat door alle partijen kan aanvaard worden. Frankrijk. De positie van het Kabinet. Een publicatie eu oen vervolging. Eenigen lijd geleden publiceerde- het dagblad de „Éclair" een nota, welke go ne ra al Nollet als voorzitter van de mili- litaire controle-commissie op 24 April '24 aan maarschalk Foeh heeft gezonden. Wegeps deze publicatie heeft de regee ring een vervolging itegon het blad inge steld niet op grond van de wet op de pers, doch wegens de publicatie van geheime documenten, welke voor de veiligheid van den staat van belang zijn, op grond van de wet van 18 April 1886. De geheele pers, ook die van links, keurt deze vervolging af. Het rapport van generaal Noliet is een document, dat reeds acht maanden oud is en in wijde kringen bekend is, zoodat het moeilijk is aan te nemen, dat de publicate daar van in de „Éclair" het land in groolore moeilijkheden zou brengen. Do directeur van de „Ec-lair" verklaarde, het docu ment zelf reeds zes maanden in bezit ge had te hebben. Daar dus niets nieuws i9 gepubliceerd is moeilijk vol te houden, dat de publicatie de huitenlandsche veiligheid van den staat zou aantasten. De Fransche regeerng kan van deze vervolging nog heel wat onaangenaamhe den ondervinden. In de Kamer waren reeds verschillende interpellaties aange kondigd over deze kwestie, maar de op positie heeft zich gisteren teruggetrok ken omdat men zich op 't oogenlbik toch in de onmogelijkheid' bevindt om de re geering omver te werpen. Mot een inter pellatie zou niets anders bereikt zijn dan een vertrouwensvotum voor de regee ring. Dit wilde de oppositie natuurlijk vermijden, temeer daar de Jouvenel toch een interpellatie in de eenaait heeft aan gekondigd en er ook in den senaat een ware storm tegen de regeering opgaat. De oppositie gaf er dus de voorkeur aan den senaat te laten handelen, doch de regeering, die deze tactiek wel doorzag, had zich daarop voorbereid en heeft zich doen interpe'lleeren door een harer vrienden. Deze nam natuurlijk genoegen met verklaring van minister Renoult, dat over een loopende instructie geen debat kon worden toegelaten, terwijl ook generaal Noliet gelegenheid kreeg van de zaak een andere voorstelling ite goven door te ver klaren, dat het vooral ging tegen de tal rijke „ontsnappingen van documenten" die in den laatsten itijd geconstateerd wor den. Hij zeide o.a. dat de documenten geal lieerde documenten en geen Fransche wa ren en dat de publicatie de regeering in een moeilijk parket bracht itegenover huitenlandsche regeeringen. Het debat, dat met de noodige nervosi teit plaats had, liep dientengevolge uit op een vertrouwensvotum met 309 tegen 0 stemmen gegeven. Zoowel de oppositie als de communisten hielden zich buiteh stemming. Dientengevolge is de zaak gelalen bij wat zij is en zijn aller blikken gericht op den senaat, die heden bijeenkomt en wier wandelgangen gisteren buitengewoon ru moerig waren. Het meest waarschijnlijk is echter, dat ook do senaat de zaak op do lange baan traéhit te schuiven, totdat Herriot zelf kan verschijnen. Maar ondanks de gisteren door do ka mer aangenomen houding en de beslis sing, dio de senaat heden zou kunnen ne men, is het ministerie verloren schrijft de „Msb.". Het kan, dank zij de tijdsom standigheden, nog'eenige dagen of mis schien eenige weken aanblijven, maar zijn val is onvermidelijk. Spanje. De aetie van Ibanez. „Alfonso XIII ontmaskerd" Do Spaansche schrijver Blasco Ibanez is zooals men weet een heftige actie be gonnen tegen het Directoire en tegen den koning. Hij heeft pamfletten laten ver spreiden per vliegmachine onder den ti tel: „Spanje onder militaire terreur; Al fonso XIII ontmaskerd". Deze felle actie schijnt echter, zooals uit de Engelsche en Fransche bladen valt op te maken, juist de tegenovergestelde uitwerking te heb ben van die, welko de schrijver wenschite te bereiken. De populariteit van het ko ningspaar neemt vooral in de laatste da gen buitengewoon toe. Bonden, organisa ties en alle mogelijke patriottische vereeni gngen houden protestyergaderingen en zenden hulde-adresscn. Op een adres van de vrouwenliga ant woordde de koningin, dat deze betui- ging van trouw, baar in de huidige bit tere uren diep getroffen bad. De burgemeester van de stad Madrid zal in de eerstvolgende zitting van den ge meenteraad een aldus geformuleerde mo tie aan de OTde stellen: „le. De koning en de koningin zullen tot eere-v.oorzititer van den gemeenteraad van Madrid benoemd, worden; 2e Allen gemeenteraden van Spanje wordt verzocht hetzelfde te doen; 3e Op 23 Januari, den naamdag van den vorst, zullen commissies uiit alle pro vincies aan de souveToinen dezo onder scheidingen aa^bi^don China. Een massa-ierechtstelllng? Uit Tientsin wordt geméld, dat 800 sol daten ite Kalgan zijn terechtgstéld, we gens het plunderen in de stad, toen zij hun soldij hadden ontvangen. Van het Vaticaan. Beatificatie-processen. Een particulier telegram uit Rome meldt d.d. 28 December aan de „Msb.": Ten Vaticane heeft heden in tegen woordigheid van den Paus de voorlezing plaats gehad van het decreet „de tuto" voor de Canonisatie van den Gelukzali gen Vianney, pastoor van Ars benevens van do decreten over twee wonderen in verband met de beatificatie van de Geluk zalige Marie Barait, stichteres van de con gregatie der zusters van het H. Hart. Do H. Vader hield een toespaak. BINNENLAND EERSTE KAMER. Overzicht. Dezo vergadering van de Eerste Kamer was alleen noodig om den heer de Mu- r a 11 (V.B.) gelegenheid to geven zijn bezwaren uitéén te zetten tegen do wijzi ging in de- officiers-opleiding, die over Kampen en Breda verdeeld zal worden. Met de verklaringen van don minister niet tevreden, diende d'e hoer de Muralt een motie in, waarin uitstel werd ge vraagd van do wijziging. Rechts tegen links werd die motie echter verworpen, waarna rechts tegen links het v ontwerp werd goedgekeurd. Zonder hoofdelijke stemming word aangenomen een wetsontwerp tot verlen ging van den termijn genoemd in art. 88a der Tabakswet. Verder do wijziging der wettelijke be palingen betreffende aan deurwaarders toegekende vergoeding en schadeloosstel ling wegens derving van inkoms t en. Bij den aanvang van do vergadering heeft de Voorzitter heel hartelijk den griffier der Kamer, mr. Zi less en, dlie gis teren juist 25 jaren zijn ambt vervulde, gehuldigd. De voorzitter mocht terecht zeggen, dat do heer Zilessen do man was, die achter de schermen het werk van do Kamer aan den gang hield, De griffier mag zich ze ker in de algemeene achting van do Ka- mor (en de pers) verheugen. Ook tot den jubileerenden heer Goed hart, die kort egleden vijftig jaren aan den stenografischon dienst der Staten- Goneraal verbonden was, richttodo voor zit ter daarna nog woorden van hulde Do St. Michaël-actie. Heb bemiddelingsvoorstel van E r o f. Aengenenfc. Naar aanleiding van de circulaire van hofc Bondsbestuur inzake de bemiddeling van: prof. Aengonont tusschen 'bondsbestuur en „Sb Michael" heeft de Haagsche redac teur van de )rMsb." den, ondervoorzitter van S-t. Miehaël, baron "Witterb van Hoog land, naar zijn meening gevraagd over deze bemiddeling. De lieer Witterb verklaarde, dab bij bet zeer zou hebben toegejuicht wanneer de onderhandelingen zouden worden hervat. Hij vreesde echter, dat er niets van zal komen, niet omdat hij den persoon van den bemiddelaar niet geschikt acht, maar door de ontijdige cn tendentieuze bericht geving daarover van het bordsbestuur. De voorzitter van St. Mieliaël, prof. Ver aart, die bij later cok nog naar zijn stand- punt in deze kwestie kon vragen, meende dat de sfeer, waarin het schrijven van prof. Aengenent hem bereikte, boe sympathiek hij dit schrijven op zichzelf ook vond, zoo ongunstig mogelijk was geworden. voor eerst door de. wijze, waarop het bondsbe stuur aan deze bemiddeling openbaarheid heeft gegeven en vervolgens door hetgeen baron Van Wijnbergen in een interview met ..De Tijd" (zie hieronder Bed.) heeft gezegd over zijn rede te Alkmaar. Ook prof Veraart had daarom weinig vertrouwen in deze bemiddelingspoging, waarover bet hoofdbestuur van St. Miehaël nog deze week zal vergaderen. Wij hopen, dat genoemde twee leden van het hoofdbestuur van „Sb. Mieliaël" niet do meening van dat bestuur vormen. En wat bet bovenstaande betreft: men kan meenen, dat de berichtgeving van bet Bondsbestu#r in dien vorm beter achter wege bad kunnen blijven: men kan het in terview in „De Tijd" ontijdig vinden (deze laatste meening zijn wij niet toege daan) maar in beide feiten ligt toch o.i. beusoh geen reden om niet te willen onder handelen, om geen besprekingen te willen voeren met een bemiddelaar, die toch bui ten dat alles staat. De Aikmaarsche rede van den heer Van Wijnbergen,^ Een -redacteur van ..De Tijd" heeft oen uitvoerig onderhoud gehad met Baron van "Wijnbergen over diens veel besproken Aikmaarsche rede. Be heer Van Wijnbergen toonde daar bij aan, dat ook volgens den indruk van aanwezigen, dio zulks hebben verklaard, in die rede niet in 't bijzonder gezinspeeld 'ié op St. Michael. i—Maar wat io dan 'het verband tus-» schen Uw Aikmaarsche rede en het Ver bond St. Michael? vroeg de „Tijd"-redac- teur. - U heeft de laatste rode van Minister Colijn gelezen? Toen de Mmi-ster sprak over de Vennootschap geschiedenis, zei hij: Er moest één leugen bij. Dat beeft me getroffen. Want het verband tusschen de Aikmaarsche rede en St. Michael wordt ook gevormd door een leugen. En die leugen is. dat door mij met name St. Mi ehaël in dio bewuste^Tede is genoemd. Dio leugen is bedacht en' per brief aan profes sor Veraart overgebracht. Den naam van den briefschrijver heeft prof. Veraart on3 meegedeeld. Indien beslist nooclig zal ik hem later oioemen. Daarna verdedigde de heer Van "Wijn- hergen zijn houding bij de bespreking tusschen hem en do heer v. Rijckevorsol ©enerzijds on eon politieke deputatie uit het hestuur van St. Miehaël anderzijds, waarop het bekende incident heeft plaats gehad. Ook hierbij hebben volgens den heer V. W. „leugenachtige berichten" en „val- Sche voorstellingen" dienst moeten doen, om don Bondsvoorzitter te beschuldigen. Is er dan voor u een aannemelijke reden, waarom u in deze qua os lie wordt betrokken? Laat ik u dit zeggen, antwoordde de Bondsvoorzitter. Speciaal de belde be stuursleden Veraart en Wiltert van Hoog land hebben volop reden, om to trachten mijn invloed mot allo passendo middelen to verkleinen. Do.actio toch, dio zij voe ren, is ten slotte een actie, die moet ten gevolg© hebben een scheuring in de rech terzijde, waaruit dan m. i. noodzakelijk een scheuring moet volgen in do R. K. Staatspartij. In zooverro stel ik mij be slist tegenover hen. Daarom ben ik bet volstrekt oneens met degenen, dio het Verbond „St. Miehaël" als een onbedui dend relletje beschouwen. Ik vind het een alorgevaarlijkste beweging, die baar grond allerminst vindt in de ontevredenheid der ambtenaren, al maakt zij daar handig gebruik van. Ik heb haaT reeds geruiimen tijd kunnen volgen. Het slot van het inlcrvieuw geven we hier verder in zijn geheel: Hoe gelooft TI, dat de Bondsvergade ring zal reageeren op liet besluit van het Bondsbestuur inzake St. Miehaël? O, ik twijfel er niet aan, of men zal met onze opvatting accoord gaan. Heusch dank zij ons jarenlang vereenigingsleven i3 het organisatorisch besef bij ons volk wèl zoo ontwikkeld, dat men reeds op de gronden van organïsalorischen aard, door het Bondsbestuur aangegeven, zal moeten besluiten, dat d© tegenwoordig© Michaël- actie binnen de partij niet toelaatbaar is. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De meeningen in verschillende landen over de voortduring van de bezetting detf Keulsche zóne. Een publicatie met een staartje. De ver< volging van de „Éclair". 800 Soldaten In China tarechtgesicld? BINNENLAND. De Eerste Kamer heeft gister het wets« ontwerp tot wijziging van de officiersop leiding (de vestiging van de school voof verlofsofficieren te Kampen) aangenomen met 25 tegen 13 stemmen (rechts tegen links). Het wetsontwerp tot verlenging van den termijn, genoemd in art. 88a dar Tabaks wet, is door de Eerste Kamer z. h. st. aangenomen. De voorzitter en ondervoorzitter van „St. Miehaël" verwachten niet dat het bemiddelingsvoorstel van prof. Aengenent een oplossing van de hangende kwestie tusschen „St. Miehaël" en den Algenicenen Bond zal brengen. Onze Geïllustreerde Pagina Wij geven onze photo-pagina fnplaats van heden, in ons numimor van morgen, 31 December. Nieuw Feuilleton; Wiij maken morgen een begin met een nieuw feuilleton een roman van Anclró Lichtenborg, welke bekroond i3 door de Fransoke Academie, en waarvan wij hot auteursrecht voor onizo courant hebben verkregen WÉhAp konden wi'j niet nalaten toch nog te vragen, wat zullen, denkt U de Mi- chaël'sten dan doen? Ik verwacht dat zij zich conform do uitspraak van het communiqué bij de bev slissing zullen neerleggen en evenals df andere katholieke kiezers gezamenlijk en niet groepsgowijze in de kicsvcreen'g'mgCD zullen medewerken. Daarmede dachten wij het onderhoud beëindigd, aldus de intervieuwonde redacv teur. Maar het bleef nog even een interes sant napraten over de Partij. Ja, zeide de Bondsvoorzitter, het ergste zijn d e menschen, die altijd spreken over reoriM- nisatie, maar het daarbij laten. Indertijd is bij de commissio-Barge een plan inge diend om de partij le splitsen in democra ten, conservatieven en agrariërs, alle drie groepen met afzonderlijke lijsten te la ten uitkomen en tusschen hen oen federa tief verband le doen bestaan. Dio indiener was ten m;nste iemand, die concrete voor- slellien deed, al zou de verwezenlijking ervan leiden tot ondergang van de partij. Tegenover bepaalde voorstellen kan mor. dat echter aarTlnnrièn Mijn wenjv^eu zijn! een partijbu reau rit eert beTe? contact met do pers. Is het niet onbestaanbaar, dat het Bonds-» bestuur al het „vuile" werk (de uitdruk king is van de „Haagscho Post") voor den Bond zelf moet verrichten zonder lrulp. Wij hebben niemand, die ons assisteert. Denk eens aan het knipsels -verzamelen, archieven bijhouden, drukproeven corri-» geer on. Zoo'n bureau zal veel geld kosten, minstens 1 mill'ioen, maar het is onmis baar. En de zooveel kleinere anti-revolu-» tionnair© partij kan hot wel tot sland brongen. Uit het schildersbedrijf. De Onderhandelingen De Patroonsbonden in het Schildersbe drijf hebben aan de schildersgezellcnorga» nisaties meegedeeld, dat zij bereid zijn, voor 1925192G een nieuw collectief con tract af te sluiten op de thans geldende loonen en verdere voorwaarden. Slechts en kele redactie-verbeteringen woeden voor gesteld. In den brief wordt gezegd d;V* „hiermede van de zijde van de patroons organisaties hefc laatste woord is gespro ken." Do arbeidersbonden hebben nieuwe be sprekingen voorgesteld, onder mededecling dat zij niet in staat zijn voor 31 dezer de gevraagde definitieve beslissing te nemen. Tabaksaccijns. Bij resolutie van den Minister van Fi nanciën is, met ingang van 1 Januari, het vcrhoudigscijfer, boven hetwelk agenten, commissionnairs en makelaars accijns a-d f 1 per kilogram verschuldigd zijn voor door hen ingeslagen monsters tabak die •bij minder dan 100 kilogram tegelijk zijn uitgeslagen, vastgesteld op f 10. Dr, Seipcl naar ons land. Het) ,,'H-bld." verneemt, dat dr. Seipel, da gewezen Ooatenrijksche Bondskanselier,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1