Amsterdamsche 88
Anthraciet Maatschappij
Züf
1Ra Jaargang.
ZATERDAG 13 DECEMBER 1924.
N'o. 4313
Ste Êcidóclve Sou/fca/nt
UaABONNSMENTSPRUSbedraegt bi] vosrultbetallng
Voor Lelden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
|S onzo Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per poat I 2.95 per kwartaal.
Pet Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonnee ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor
uitbetaling. A&ondcrlyke nummers 5 ct, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
ma&*53B HUL. II
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen IL
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gowon© advortonf!ftn 30 een! per regefj
Voor Ingebonden Hededeelini
3 dubbel# t
Klein© advorf etitf in,
rD...Jflflft VUlll
dubbel# van het tarief berekend.
Kleine advorietöëa, van tea hoogste 50 voorden, «reasfei
betrekkingon worden aangeboden of gevraagd, huur en v€2>
huur, koop en verkoop 10.50.
Dit nwmmep beslaat uit vijf
bladen, waaronder het Geïl»
lustreerd Zondagblad.
V Program van actie.
Do Alg. Bond van R. K. Rijkski kring-!
organisaties in Nederland zal in zijn ver
gadering van Zaterdag 31 Jan. liet con
cept-program van actie 1925 behandelen.
Dit is bet program, door Mgr. Nolens
'ontvouwd in zijn jongste Kamerrede in
zijn magistraal betoog bij de algemeen©
beschouwingen van de Staatébegrooting.
Do Kafh. kiezers kunnen via de Kies
kringen wijzigingen of aanvullingen van
dit program voorstellen.De mogelijk
heid daartoe is opengesteld.
"Wij drukken hier bedoeld concept-pro
gram nog eens af; men knippe hot uit.
Met handhaving, voorzoover niet reeds
verwezenlijkt; van het program van 13 Mei
1922. worden voor de eerstvolgende le-
'gistatievo periode -door de R. K. partij
vooral de volgende punten "op den voor
grond gesteld;
1. Handhaving der Christelijke begin
selen in de huwelijkswetgeving.
2. Handhaving van (lie ge1 ijkstelling
van openbaar en bijzonder onder
wijs
3. Voortgezet herstel en behoud van
iiet f'nanoieel evenwicht
Verlaging allereerst van die belas
tingen welke liet zwaarst op de on-
en m: n vermogen den drukken, of de
noodzakelijke kapitaalvorming "het
meest tegenhouden.
Meer vrijstelling of aftrek voor
'groote gezinnen.
i. Krachtige medewerking met do plan
nen van den Volkenbond die met
do voorstellen van Genedictus XV
volkomen overeenstemmen ter op
lossing van internatiomalö geschillen
door scheidsrechter]!jko uitspraken,
en ter gelijktijdige en wederzijdsche
vermindering van bewapeningen.
5. De organisatie van leger en vloot
dient beperkt te zijn tot hetgeen
noodzakelijk is voor do liandliavmg
der neutraliteit en de verdediging
'der onafhankelijkheid binnen de
grenzen door eventueel© inter natio
nal regelingen te stellen,
Bevordering van zoodanige ontwik
keling der arbeidswetgeving, dat
steeds meer de regelingen betreffen
de de arbeidsovereenkomst in bedrijf
en onderneming, getroffen kunnen
worden door de organisaties van
werkgevers on werknemers behou
dens goedkeuring en toezicht door
Öe overheid binnen de grenzen door
'de wet gesteld.
Daarom wettelijke regeling van de
coJVctïeye arbeidsovereenkomst, in-
clus'ef de mogelijkheid tot verbin
dend -verkl ari ng.
De uitvoering der sociale verzekerin
gen worde, voorzoover mogelijk, op
gedragen aan de samenwerkende or
ganisaties van werkgevers en arbeb
ders.
Dit program is in staat begeestering te
wekken!
Kakelende kippen.
Do socialistische afgevaardigde Kleere-
koper was deze week in. de Tweede Ka-
aner heftig te keer gegaan tegen den Chr.
Hist, landbouwer Weitkainp.
Toen hij uitgesproken was, vroeg de heer
Woitkaonp het woord. Deze kreeg vijf mi
nuten en hield de volgende rede
Mijnheer de Voorzitter! Ik zal op het
geen de heer Kleerekoper aan mijn. adres
heeft gewijd niet erg diep ingaan, waait
'liet is oen gewoonte, dat op mijn boerderij
de kippen die het hardst kakelen; de
minste eieren leggen.
Kort en kernachtig
Gelijk kakelende kippen zijn woordenrijke
Kamerleden als de bovengenoemde socia
listische propagandist.
Deze kan 'b er mee doen!
BUiTEKLËKO
Volkenbond.
Kei Vaticaan en de Volkenbond.
Den t o e li o o r d o r g cw en s c li t.
Tijdens het onderhoud, dat do Britsche
minister van Buiteulandsche Zaken, Gham
berlain, tijdens zijn verblijf te Rome met
kardinaal Gasparri gehad hoeft, is ook de
positie van het Vaticaan ten opzichto van
den Bond van Naties ter sprake gekomen
De Romeinsche correspondent van de
Times" nu, heeft van bevoegde zijde ver
nomen, dat het niet de weusch van het Va-
jtieaan is, lid van den Bond lo worden,
daar dit de positie van den Heiligen Stoel
onnoodig ingewikkeld zou makon. Wol is
hot bereid, indien daarloo uttgenoodigd
®on .Toehoorder" naar de bijeenkomsten
jan Vergadering en Raad te zenden.
De codificatie van het Internationale Recht
De Volkeiihoudsraad te Rome benoemde
gister in verband mot het Zweedscho voor
stel, tot niogelijko codificatie van het inter
nationale recht, een commissie van 17 le
den, die zich, overeenkomstig het voorstel
van den Zweedschen rapporteur, met het
onderzoek van die deelen van het inter
nationale recht bezig zal houden, welke
zich bet best voor codificatie leenen. Het
zal de taak zijn van de commissie, zoo
zegt do rapporteur, om te onderzoeken,
waar en op welk gebied do interventie van
den Volkenbond tot een codificatio van het
internationale recht zou kunnen bijdragen
De Nederlander dr. Loder is een van de
commissieleden.
Duitschland.
De politieke crisis.
Besprekingen met do leiders
Gister,beeft de rijkskanselier Marx de
leiders van do drie coalitiepartijen, de
Duitsche Volkspartij, do democraten en
het Centrum ontvangen, welko hij offi
cieel met het aftreden cler regeering in
kcunis stelde.
Hij deelde daarbij mede, dat hij per
soonlijk niet zou kunnen medworkeen aan.
de vorming van een rechtscho regocring
en zette de gronden van dit besluit uitvoe
rig uiteen. Hij deed verder mededeolingen
over do positie van het kabinet, welke lot
do bekende ontslag-aanvrage leidde.
Do Democraten weigerden in him ant
woord deelneming aan een rechtscho re
geering.
De vertegenwoordiger der Duitsche Volks
partij deelde mede, dat zijn partij slechts
zou deelnomen aan een regeer ingsvorming
op zuiver burgerlijken grondslag.
Do leiders van hét Centrum konden nog
geen verklaring afleggen.
D e a.s. verkiezing en.
Aanstaande Maandag zal het Duitsche
Kabinet zijn officaeele ontslagneming in
dienen. De Rijkspresdent zal dan op
dracht geven aan dr. Strcsemann .tol
vorming van een kabinet. Dr. Strescmavui
zal echter slechts de onderhandelingen
daartoe voeren en dan een buiten den
Rijksdag staande persoonlijkheid als
Rijkskanselier voorstellen.
De militaire controle.
Tegen overdreven b er i c k t en.
Volgens do New-York Herald zat de
in tergeallieerde militaire controle-com
missie met ingang van 1 Maart haar
werkzaamheden eindigen en vervangen
worden door een commissie van den Vol
kenbond.
De in tergeallieerde commissie is in
haar rapport, aldus meent do New York
Herald op grond van authentieke gege
vens te kunnen vaststllen, tot do slotsom
gekomen, dat de ontwapening vanDuitsch
land over het algemeen is uitgevoerd. Wel
is waar zijn er nog verschillende punten,
waarop critiek wordt geoefend, o.a. dat
zich in vele streken van Duitschland nog
groote hoeveelheden handwapenen bevin
den. Zonder de Duitsche regcoring daar
van een direct verwijt te maken, zal de
commissie er op aandringen dat een
sclierpo nota aan Duitschland wordt ge
zonden.
Do Matin" bevat een blijkbaar officieus
geïnspireerd artikel over dezelfds kwes
tie, dat klaarblijkelijk ten doel heeft de
openbare meening gerust to stellen, over
de verschillende in don laatsten tijd ver
schenen berichten, volgens welke do mi
litaire controlecommissie niet veel zal
hebben bereikt. Volgens dit artikel zal de
raad van gezanten vermoedelijk vaststel
len dat Duitschland in het algemeen aan
de militaire bepalingen van het verdrag
van Versailles heeft voldaan. Ook geeft
het blad een beschouwing van een hoogen
Franschen officier, die do vraag, of
Duitschland zich weer wapent en de Duit
sche generale staf bereid is een nieuwen
oorlog te beginnen, beslist ontkennend be
antwoord. De officier wijst er op., dat in
Duitschland, sedert de controle-comniissio
haar werkzaamheid uitoefent, 47.000 ma
chinegeweren. 33.000 kanonnen en 5 mil-
lioen geweren vernield zijn. Duitschland
bezit .thans geen artillerie noch vliegtui
gen en het is onmogelijk hierin weer ter
stond te voorzien, vooral indien toezicht
wordt u'.gecefend.
Engeland.
Du vlcotbasis van Singapcre.
De houding van Aus t r a 1 ië.
De Australische premier. Bruce, heeft
verklaard dat do omstandigheden aanmer
kelijk zijn gewijzigd, sedert hi.i aan Mac
Donald voorstelde dat Australië een be
langrijk deel zou bijdragen in de kosten
van do uitbreiding der viool-basis Aan Sin
gapore ton einde te voorkomen, dat dit
plan zou worde* prijsgegeven. Sedert die
bereidverklaring beeft Australië oen vol
ledig verdedigiiigsste&sel aangenomen en
liet Australische parlement zal thans
moeten beslissen in hoe verre het wil bij
dragen in de kosten van de verdedigings
werken te Singapore.
De Campbell-affaire van de baan.
'Aan den premier, Baldwin. Averd gis
teravond in het Lagerhuis gevraagd, of
hij van plan is een onderzoek te laten
doen in' de zaak-Gampbell (den hoofd-re-
dacteur van het communistische orgaan
„Worker's Weekly" of ze te laten schie
ten.
De premier antwoordde, dat zijn voor
ganger, MacDonald, een beslissing van
liet Lagerhuis daaromtrent van de baud
heeft gewezen en liever een uitspraak
wenschle van het land 0Arer het gedrag
der regeering in deze zaak. Dat besluit van
MacDonald as definitief; en liet heeft geen
nut, de zaak Aveer op te rakelen. Do re
geering heeft den attorney-general in-
slruoties gegeven, niet Tot politieke ver
volgingen over te gaan, zonder toes lem
ming van 't kabinet daar dit een incon-
stitutioneele daad zou zijn.
Estland.
Aclic fegen Moskou.
Een defensief arerbond der
randstaten.
De Estlandscho regeering besloot lot
do instelling van een burgerwecr naar
Finsch voorbeeld.
Zooals uit Helsingfors wordt gemeld,
kan do onderteekening van 'n EsUandsch-
Litaiisch-Lettisch defensief verbond tegen
Rusland dezer dagen worden a'orwacht.
Volgens oen bericht uit Roval verwacht
men een ernstig diplomatiek conflict met
de sovjetrogeering naar aanleiding van
de Estlandscho nota aan Moskou.
Concentratie-, v a n r. o o d e
t i o e p o n.
Vo-lgens een bericht uil Stockholm is de
oorlogstoestand in de aan'Letland, Polon
en Estland grenzende Russische gebieden
geproclameerd. Groote Russische troepen-
massa's zijn aan de gren- geconstateerd.
Rusland.
De acfie tegen Trolski.
Het roode léger achter
Trotski.
ïn verhand met do groote meen-inigsver
schillen in Rusland ten opzichto van
Trotski, wordt uit Odessa gemeld, dat tus
schen den Volkscommissaris voor het le-
gerwezen en dien voor Binnenlandscho Za
ken oen ernstig conflict is uitgebroken.
Het roode leger zal de votordening, vol
gens welke Trotski van zijn post zal wor
den ontheven, niet erkennen. Voorts heeft
het Roode Leger zioh uitgesproken tegen
het huidige in Rusland regeerendo trium
viraat. Men neemt aan, dat het Roode Lé
ger gesloten achter Trolski staat en dat
gebeurtenissen Aan zeer groote draagwijd
te in Rusland te wachten zijn.
China.
De chacs.
Nieuwe s t r ij d te v o r w a c h t e n
Naar verluidt, stelt Tsjang Tso-lin 40.000
man ter beschikking van generaal Loe
Joeng-sjiang, de vroogeren militairen gou
verneur van Tsjekiang, van een expeditie
tegen den militairen gouverneur van
Kiangsoe, die in den jongs ten strijd om
Sjanghai, Toe Joeng-sjiang heeft versla
gen.
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
O verricht.
Terecht maakte Minister Ru ijs giste
ren de opmerkiug. dab bezuinigen een
moeilijk werk is Hij had nl. een voorstel
te verdedigen tot samenvoeging van den
vccartsonijkundigen dienst en den dienst
der veterinaire inspectie van de volksge:
zondho'd, waardoor een bezuiniging van
ongeveer f 35.000 zou worden verkregen.
Het voorstel stuitte aan alle zijden op
verzet.
Ten slotte heeft de Minister het echter
toch aangenomen gekregen:
De begrooting van binnenlandscho zaken
en Aan landbouw werd eindelijk aangeno
men (dat. do behandeling ervan aoovecl
lijd vorderde is zoo vreemd niet, want zij
omvat tegenwoordig eigenlijk twee depar
tementen). En toen nani minister Van
Swaay achter de groene tafel plaats
voor „Waterstaat" waaraan men gisteren
nog even is kunnen beginnen
Koninklijke Besluiten.
Burgemeesters.
De lieer F. Niéborg is benoemd tot bur
gemeester cler gemeente Stad aan 't Ha
ringvliet.
Notariaat.
Op verzoek eervol ontslagen J. Willems
als notaris to Haarlem, en mr. A. \ran
Mens als notaris te Delfshaven.
De Post en Telegraphic.
Nog ge en vorla gin g der
tarieven.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord aan de Tweede Kamer op do Be
groot ing voor Posterijen, Telefonie en Te
legrafie. Daarin wordt o.m. medegedeeld,
dat aan een verlaging van do tarieven
eerst kan worden gedacht, Avanneer de
toestands Aran 's lands financiën zulks vor-
oorlooft, vooral omdat 't geen aangelegen
heid van het bedrijf afzonderlijk, doch
eou onderwerp van algemeen regecriugs-
heloid is.
Het geheel der arbeidsvoorwaarden,
zoo wordt vervolgens medegedeeld, is in
overeenstemming gebracht mot den alge
meen en economischen toestand van liet
Rijk.
De rapporten der beide reorganisatic-
commissi es-Nol ting zijn reeds in druk
en Avorden binnenkort verkrijgbaar ge
steld.
Hot zou tegenover .de overige Rijksamb
tenaren niet te verdedigen zijn. zog.! do
minister, om de nieuwe salarisregeling
a'an het postpersóncel niet 1e doen ingaan
in afwachting van de eventueele uitvoe
ring van do ranuorlen der commissies-
Nol ling (reeds in druk verschenen),
nen).
Onlwer p-s a 1 a r i s s e u.
Naar do „Tel." verneemt is do salaris-
regeling voor hot P.T.T-personeel thans
aan do Kroon, ter goedkeuring voorge
legd.
Voor do ambtenaren op week- ou maand
lóouen treedt de aanvaugswedde op 23-
jarigon, voor do ambtenaren op jaarloon
op 21-jarigcn leeftijd in werking.
Beneden den 23- resp. 21-jarigen leef
tijd wordt hot loon met f 100 a f 300 ver
minderd.
Van alle salarissen gaat af 8 'A pet.
bijdrage voor weduwen- on weezen-pen-
sioeai.
Voor de ambtenaren op jaarloon in do
2e en 3o klasse standplaatsen wordt de
Aveddo mot 4, resp. 8 pet. verminderd.
Do ongehuwde ontvangen do twee laat
ste periodieke verhoogingen niet. Hun
maximimi-wedde bedraagt 90 pet.
Do gehuwden ontvangen een -toelage van
f 200 a f 300. Echter zal het aldus vor
kregen salaris plu's toeslag niet meer dan
f 2000 bodragen.
Gehuwden met kinderen heneden 18
jaar ontvangen 3 pet. toeslag over 1925
met een minimum A'an f 50 en een maxi
mum van f 200 per kind.
Voor de gehuwden en kostwinners met
jaarloon zal de sal a r is vermin der ing, ge
durende 1925, ten hoogste 10 pet. bcdra-
gen. Voor idem op week- en maandiooncn
in de 3e klasse standplaatsen ten hoogste
15 pet. Voor do ongehuwden is de salaris-
A'erlagmg ongelimiteerd.
De reclame op de poststempels.
M i n. ar. S ava a y over do
BI e u -B a n d-g eschiedcnis.
In do Memorie v. Antwoord op de
P.T.T.-begrooting zegt de minister het te
betreuren, dat de eerste reclame, welke
met financieel voordeel in don poststem
pel Averd opgenomen, ton gevolge van do
toen kenbaar gewordenopA'attingen, niet
kon worden gehandhaafd. Toen do be
groeting van 1924 zonder opmerking de
stempclreclamo als bron van inkomsten
aannam, meende do minister voor zich
do conclusie to mogen -trekken, dat oen
proef genomen mocht worden. Het is niet
gemakkelijk voor zulk een kostbaar ob
ject in do tegenwoordige omstandigheden
een gegadigde to a-inden Hot contract was
voor zes maanden geldig. Do haten to noe
men acht de minister minder gcwcnscht,
met het oog op do concurreerendo recla
me. Wel kan hij zeggen, dat nu hij beta
lende reclames in de poststempels niet
moor doet opnemen, voor 1925 do ge
raamde opbrengst der postreclame met
f80.000 moot worden verminderd. De be
trokken firma, die vooruit betaalde, zoo
als do gewoonte is, is gecrediteerd voor
den tijd gedurende welke do reclame niet
heeft kunnen loopen.
Do minister acht reclame op roisob-
jecten oen nieuwe bron Aan inkomsten,
waarbij echter z.i. voorzichtigheid gebo
den is. Een enkele verrassing, die zich
hierbij voordoet, zooals mot de Bluo
Band-reclame, behoort tot het bekende
leergeld. Dat een bedrijf in do tegenwoor
dige omstandigheden de reclame echter,
als zijnde een kunstmiddel, zou moeten
opgeven, meent do minister vooralsnog
niet to moeten onderschrijven.
De accijns op het gedistille-erd.
Verminderd gebruik of
fraude
Minister Colijn heeft in do Kamer weer
cens merkwaardige cijfers gegeven over de
opbrengst van den accijns op gedistilleerd.
In 1920, toen de accijns f 150 per H.L.
bedroeg, was do opbrengst van den ac
cijns, met inbegrip van de opcenten, 57
milliocn .gulden.
Thans is die opbrengst, nictlcgenslaando
1 verdubbeling van den accijns A-an f 150
HET VOORNAAMSTE NIEUWS*
BUITENLAND
Het Vaticaan zcu geen vertegenwooidi<
ging in den Volkenbond wcnschen, wel een
toehoorder.
Besprekingen van rijkskanselier Marx
met de partijleiders.
Gespannen toestand tusschen Estland en
Rusland. Concentratie van Roode troepen?
Het Roode Leger staat achter Trotski.
BINNENLAND.
Tweede Kamer. Binnsnlandsciie Za
ken en Landbouw (de samenstelling van
den vceartsenijkundigen dienst met der.
dienst der veterinaire inspectie van da
volksgezondheid). (Staten-Generaal ou Ka-
merovorzichl).
Verschenen is Memcrie van Antwoord
op de P. T. T.-begrcoiing; de rapperten den
beide commissies Nettinginzake de reor
ganisatie 2ijn rpcedig te svachien.
Het.Bezoldigir.gsbesiuit-1925 voer het
post-, telegraaf- en telefcenperscneei.
De Ncderlardsche Bank heeft al tiaar
tarieven met pet. verlaagd. (Financieel®
Berichten).
Heerensingel 34-35
Telefoon Ko. 1523
tob f 300 per H.L., lot 56 milliocn gulden
gedaald.
Wat is de oorzaaik van die verminderd*
opbrengst? Is do oorzaak alleen het ver-
minderdc gebruik, tengevolge van da
accijns verhooging of Avordt er ook oj
groote schaal fraude gepleegd?
De minister geeft loe, dat er op allerlei
Avijze ook fraude gepleegd wordt.
Hij is bezig do zaak nauwkeurig te on
derzoeken en zal bij dat onderzoek ook
overleg plegen met de verschillende Vcrec-
uigingen. die zich de drankbestrijding tcu
cioel steil on.
Het collectief contract in de bouwvakken
Handhaving van do oudo
1 o o n e n
Gisteren zijn te Amsterdam de bespre
kingen in zake do nieuwe collectieve,- ar
beidsovereenkomst in de bouwbedrijven,
tusschen de betrokken partijen voort "zet.
Naar wij vernemen werden er nog geen
resultaten bereikt en den dag vóór'Korst-
mis zal do conferentie voortgezet worden.
Wol kunnen wij reeds modedeelen. dat
do patroons dc door do organisaties ge
vraagde loonsverhoogingön afwezcai, dor'a
daarnaast do hunnerzijds vvwa-wjiolde
loonsverlaging ingolrokkon hebbeen-. Een
en ander gvomvol nader aan do orde
„Tel."
Arbeidstijd slagerijen.
Bij mlnisterioele beschikking )a nan
hoofden of bestuurders van slagerijen in
allo gemeenten des Rijks vergund, dat ge-
durendo hel tijdvak van 22 Dec. lol en
met 3 Jan. in hun onderneming door ar
beiders van 10 jaar of ouder arbeid wordit
verricht in afwijking van het bepaald o in
ai'tt. 23 en 24 der Arbeidswet 1919
LEGER EK ^LGGY
Herhalingsoefeningen
Naar men verneemt zullen do lichtingen
1919 on 1922 in J925 A"oor herhaling#*
oefeningen onder do wapenen moeten ko
men. Zelfs zal een gedeelte der dienstplieh
tigen coiiigo dagen langer moeten blijven
dan in 1924 het geval was.
Letteren en Kunst
Kerkmuziek.
Te Utrecht, zoo n.oldt het ..Centrum",
zijn twee groote heerenhuizon aan «lo
Plompelorengracht, tezamen beslaande
050 vlerk, meter, aangekocht ter vest-/ing
van do Kerkmuziekschoo!, ter opleiding
van R.-K. organisten en directeuren. Do
oprichting van dezo school stond rec-h® go
ruimen lijd op hol plan van Averkzaamhe
den der St. Gregoriusvcreeniging en do
aankoop van deze perecelen bewijst avcI,
dat de stichting thans in nabije toekomst
to Avachlen is.