16e Jaargang.
VRIJDAG 12 DECEMBER 1924
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
Vo. 4817
LeABONNEMENTSPRIJS bedraagt bf] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal
Bij onze-Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver*
fcrijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal by voor
uitbetaling. A&onderlyke nummers 5 ct, met Geïllustreerd
Zondagsblad O ct
<WBSlgmLjAJlu_L.^"^
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- sn Feestdagen
TEL. INT. ADMINISTRATIE 035 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 t; POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAOf
Gewon. B d vort an II8 n SO oeal por rsg«9
Voor Ingesondto M*ded«lhig«n word)
3 dubbel* na b*t Urirf t-i-J
Kleine adverlontlëB, t»c tan hoogst* K woorden, rudi
betrekkingen worden aangeboden of genaagd, huur eu r®
hnnr, koop en Terkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit drie
bladen.
Een nuttig en noodig vlugschrift.
Zulk een vlugschrift willen wij op deze
plaats ouder de aandacht onzer lezers
brengen.
Het ia getiteld: „Hot nieuwe Kiesregle
ment van de R.-K. Staatspartij" en ver
schenen bij „Futura".
Het geschrift wordt aldus ingeluid:
De Kamerverkiezingen van 1925 nade
ren weer snel.
Men merkt het dn ons Parlement, waar
de tegenstelling rechts tegen links zich
aanmerkelijk verscherpt; men merkt hot
in do pers, waarin do ridders van do pen
de degens al beginnen te kruisen; men
merkt het in gesprekken, waarin de ka
merverkiezingen en de candidaatstelling
daarvoor reeds schering en inslag zijn.
Van ons, Katholieken, mag gevraagd
worden, dat wij voor do groote gebeurte
nis van Juli 1925 do noodige belangstel
ling betoonen en dat wij van nu af ons
gaan beijveren den strijd waardig te voe
ren en te zorgen voor de beet mogelijke
Katholieke Kamerfractie.
Daarvoor is zeker ook noodig, dat wij
van het werk der candidaatstelling in onze
Katholieke partij goed op do hoogte zijn.
dat wij het verloop van heel die Candi
da atstolling kermen, dat wij weten wat de
taak en de beleekenis is van het Auvisee-
ï'cnd College, welke invloed aan dé kie
zers en kiezeressen op het werk der can-
flidaats telling is toegekend, enz.
Op dezo en dergelijke vragen zullen wij
in dit vlugschrift op bevattelijke wijze een
antwoord trachten te geven.
En bet antwoord, hetwelk dan vervol
gens op de bedoelde vragen wordt gege-
yen, is inderdaad bevattelijk, uit
muntend juist en beider.
Dit vlugschrift is daarom zoo nuttigen
noodig omdat de kennis van bet Kies
reglement buitengewoon gering is zelfa
ju kringen, waar men beter zou verwach
ten I
De laatste dagen kan men b.v. herhaal
delijk constateeren bij de bestrijding van
het Democratisch Verbond „St. Michaël"
dat er beweringen worden gedaan, waar
uit klaarblijkelijk i3 het gemis aan kennis
van het Kiesreglement. En dat is
zoo jammer; alleen al omdat men dan.
langs elkaar been blijft praten.
Zou het Bestuur van de R.-K. Kamer
centrale Leiden njet goed "doen met aan
elke locale Kiesvereen. b.v. een tiental
exemplaren van dit actueel vlugschriftje
toe te zenden, opdat althans de bestuurde-
ren kennis kunnen, moeten nemen van
1 1 het nieuwe Kiesreglement?
de?
BUITENLAND
Volkenbond.
De VoJkenbondsraad.
Het toe'zicht op de
bewapeningen. -
In do zitting van gister van den raad
van den volkenbond, die twee uur duurde
en niet openbaar was, is beraadslaagd over
de uitoefening van bet recht van toezicht
op de bewapening van Duitschland, Oos-
da h'nrijk, Hongarije en Bulgarije.
a;l Do raad nam een resolutie aan, vol
ei- geus welke de permanente adviseerende
ail commissie van den -volkenbond voor inili-
-r vraagstukken belast wordt met de
indiening van voorstellen tot uitvoering
van de artikelen 1 en 5 van bet door den
volkenbond opgestelde plan van organisa
tie, tot uitvoering van de bepalingen van
bot verdrag van Versailles mot betrekking
tot de ontwapening van het Rijngebied'.
Volgens deze artikelen kan de voorzit
ter der commissio van onderzoek perso
nen aanwijzen, om in bepaalde gobieden
Jen onderzoek in to stellen.
Afscheid van Chamberlain.
Aan hot slot van de zitting nam Cham-
ierlain afscheid. Hij zal heden Rome ver
tóten en dan door den Engelschen gezant
<e Rome verder vertegenwoordigd worden
ohainberlain wees cr op, dat, nu het de
tóatste keer is, dat hij aan de zitting deel-
Siain, hij zijn dank wil uitspreken voor de
groote welwillendheid waarmede hij door
den Raad ontvangen on behandeld is.
.«Ik geef gaarne de verzekering, zcido
hij, dat ik terugkeer naar Engeland met
oen e leeds grootcre hoogachting voor den
■Volkenbond. Ik heb den Raad zelf aan den
arbeid gezien, weliswaar niet bij de groo
te vraagstukken, die de al gemeen e aan
dacht plegen te wekken, doch bij proble
men, die, wanneer wij ze niet hadden op
gelost, tot onrust in de wereld aanleiding
uadden kunnen geven. Ik heb ook kunnen
Waarnemen, met hoeveel goeden wil, zake
lijkheid on wederzdjdsclio hoogachting deze
vraagstukken hier worden behandeld. Ik
keer aldus met een vermeerderd vertrou
wen in do toekomst van den Volkenbond
naar Engeland terug".
Duitschland.
Het onderzoek der militaire controle
commissie. kj
Het resultaat
De „Daily Mail" verneemt, dat. als re
sultaat van het onderzoek, door de inter-
geallieerdo militaire controlecommissie in
Duitschland ingesteld, de verantwoordelij
ke autoriteiten te Londen en Parijs van
het volgende in kennis zijn gesteld:
1. Do in tergeallieerde militaire controle
commissie heeft tekort geschoten door de
hardnekkige weigering van Duitschland,
om geallieerden officieren toe to staan, mi
litaire inrichtingen en munitiefabrieken te
bezoeken en militaire documenten in te
zien.
2. Onder deze omstandigheden is liet
onmogelijk voor de volkenbondseoinmissie,
waaraan liet toezicht op de Duitsche be
wapeningen zou worden overgedragen, aan
te dringen, op Duilschland's ontwapennig
in overeenstemming met het verdrag van
Versailles.
3. Duitschland bewapent zich. De gene^
rale staf is opnieuw ingesteld en is ge
reed, om den nieuwen aanvalsoorlog te or-
ganiseeron.
4. Duitschland bezit een geheim en on
wettig poHlieleger van minstens honderd
duizend man, behalve het geregeld leger.
5. Machinerieën voor 'het vervaardigen
van munitie zijn niet vernietigd, gelijk
door de geallieerden gelast was. In plaats
daarvan worden kanonnen, en munitie van
allerlei aard aangemaakt. Krupp was on
langs bezig geweerloopen te fabriceeren.
De regeeriiigscrisis.
Het kabinet treedt begin
volgende- woek af.
Het Duitsche kabinet heoft in zijn gister
middag gehouden zitting besloten, bet be
sluit om af te treden, dat eergisteren ge
nomen werd, in het begin van de volgondo
week officieel aan -den Rijksprésident te
overhandigen.
Inmiddels duren in de Duitsche pens de
polemieken over de kabinetscrisis voort,
zonder dat evenwel positieve mededeelin-
gen over het verdere verloop gedaan kun
nen-worden.
De houding van Gentrum
en D. V o 1 k s p a r t ij.
Het hoofdbestuur van de Duitsche Volks
partij heeft bekend gemaakt, dat de par
tij bij de komende besprekingen over de
kabinetsvorming zich moet stellen op de
basis van de vorming van een burgerlijke
rogeering. De „Deutsche Allgemeine Zei-
tiyig" meent goed ingelicht te zijn, als zij
aanneemt, dat de Gentrumfractie zich in
meerderheid hij deze opvatting zal aan
sluiten.
De „Gerinania", het orgaan van het
Centrum, becritiseert de houding van de
Volkspartij, die de voornaamste schuld
voor de huidige situatie draagt. Het blad,
en het is van groot gewicht, wijst niet on
der alle omstandigheden deelneming van
het Centrum aan een burgerlijke regeering
af, waarin ook de Duitsch-nationalen zit
ting zouden hebben. In'verband met de
Duitsch-nationale eischon zegt bet blad,
dat het gevaar bestaat, dat dan het zwaar
tepunt in de nieuwe regeering niet onaan
zienlijk naar rechts wordt verschoven. Het
is- niet goed mogelijk, dat een kabinet,
waai-van de meerderheid zal bestaan uit
Duilscli-nationalen en leden van de Volks
partij, onder leiding van het Gentrum kan
staan. De houding van het Centrum tot
iedere rogeering, zegt het blad, is en blijft
daardoor bepaald, of zich de toekomstige
politiek langs do oucje lijnen zal bewegen.
In verband met de eischen der Duitsch-
nationalen, zegt het blad, dat hun bluf-
methode op de Centrum-partij zonder in
vloed is gebleven. Verder richt de „Ger-
mania" tot de Duitsch-nationalen de ge
wichtige vraag, welke politiek zij denken
te voeren.
De „Zeit", het orgaan van de Duitsche
Volkspartij, meldt, dat de Centrumfractie
begin volgende week voor een beslissende
zitting te Berlijn bijeenkomt.
Het Beiersche concordaat.
Landdagontbindin g?
De strijd om bet concordaat mot den H.
Stoel in Beieren begint uit te ldopen op
een kans tot landdagontbinding.
Het verzet tegen hot concordaat wordt
n.l. steeds scherper. Do Duitsch nationalen
die aanvankelijk ook tot de tegenstrevers
behoorden, maar zacli later bekeerden, zijn
op het punt, opnieuw om te slaan. Aan
leiding daartoe is het besluit van de evan
gelische gemeenten geweest, om het con
cordaat en de beide wetten ter regeling
van de protesfarische kerken te verwerpen
Mocht de regeering inderdaad op door-
loopende tegenwerking blijven stuiten, dan
is het niet uitgesloten, dat zij haar minis
ters uit de regeering neemt.
In dat geval kan geen enkele regeering
verder werken en zal men lot ontbinding
van den landdag moeten overgaan.
Engeland.
De irstergcalliccrde schulden.
Het Haagsche Hof.
Er heerscht te Washington eenige on
gerustheid over Churchill's verklaring in
het lagerhuis, dat Engeland er op zal aan
dringen, dat bij de betaling van schulden
door landen, die zoowel debiteuren van
Engeland als van do Vereenigde Staten
zijn, beide landen evenredig moeten wor
den voldaan.
Men geeft te Washington to verstaan,
dat Churchill's opmerkingen zouden kun
nen worden opgevat als eon aansporing
tot de Vereenigde Sfaten cm hét schulden
vraagstuk, in zijn geheel genomen, aan
oen beschouwing ie onderworpen, iets wat
de Vereenigde Staten tot dusver steeds ge
weigerd hebben.
Naar het schijnt, aldus wordt rat Lon
den gemeld, zal in de eerst folgeudo we
ken het Haagsche Hof voor internationale
aangelegenheden zeer op den voorgrond
treden.
Het as bekend, dat de It tliaansche re
geering dit hof lioogn* stelt dan het nieu
we gerechtshaf van den volkenbond en dat
ook de regeering der Vereenigde Staten
zich herhaaldelijk op hetzelfde standpunt
heeft geplaatst. Dit geschiedde vermoede
lijk in hoofdzaak, omdat 'zij in het nieu
we hof van den volkenbond een recht
bank met eenigszins partijdige karakter
trekken meenden te zien.
Tlians schijnt men'ook in Engelsche
kringen het oudo Haagsche Hof meer naar
voren te willen brengen, cn dit voorname
lijk in verband met het vraagstuk der ge
allieerde schuldregelingen. Het schijnt
dat Engeland zoozeer is overtuigd van zijn
goed recht o maillot te willen goedvinden,
dat Frankrijk op eer^arlei wijze aan
Amerika een prioriteit verleent, dat Lon
den juist het door Amerika steeds voorop
geschoven hof de beslissing in deze zaak
wil opdragen. Amerika zou moeilijk de
autoriteit van hot oudo ook door de Ver
eenigde Staten erkende hof kunnen ontken
nen, en zou zich zoodoende moeten neer
leggen bij een beslissing, die naar bet oor
deel van do Britsche regeerjuristen
niet anders dan gunstig voor hel Arische
standpunt kan uitvallen.
Zwitserland.
1 De nieuwe Bondspresident.
Do nieuwe Zwitsersche Bondspresident
Jean-Marie Musy, is uit bet kanton Fri-
bourg afkomstig en katholiek. Zijn verkie
zing tot president, die met zijn benoeming
in Dec. 1923 tot vice-president reeds be
klonken was, is een uitvloeisel van het
streven, om de twee voornaamste gods
diensten in Zwitserland om beurten de
eereplaals in te ruimen.
Estland.
Aftreden van den President.
Do president van de Estlandsche repu
bliek, Avol, beeft bekend gemaakt, dat het
hem om gezondheidsredenen onmogelijk
was, zijn functie te blijven waarnemen.
Rusland.
Geheimzinnig order van Moskou.
Het einde van den
economischen steun.
Het Deensche regeeringsorgaan „Social
Demokraten" publiceert een telegram van
zijn correspondent te Parijs, waarin de
ze uit zeer goede bron meldt vernomen
te hebben dat de so v jet-regeer mg ie Mos-
-kou in Juni van dit jaar allo communis
ten in de geheele wereld heeft doen we
ten, dat vóór Maart 1925 de wereldrevo
lutie moest zijn uitgebroken, daar anders
de economisrho steun uit Rusland zou
ophouden to vloeien. De communistische
activiteit die thans overal in de wereld te
bemerken s, zou het gevolg van doze order
zijn.
Tegelijkertijd publiceert „Ekstrabladet**
van Kopenhagen een bericht dat uit Mos
kou ontvangen is en waarin gemeld
wordt, dat de Russische regeering be
vreesd is voor de pogingen van groot
hertog Cyril, om den keizerskroon terug
te winnen, aangezien do Russische re
geering het voor een feit houdt, dat Hen
ry Ford achter Cyril slaat. Henry Ford
zou gaarne grootvorst Cyril op den Rus-
sischen troon geplaatst zien, daar deze
hem dan groote concessies zou verleenen
in Rusland.
Volgens een te Stockholm verschij
nend blad zou grootvorst Nicolai Russi
sche uitgewekenen om zich heen hebben
verzameld en zich aan het hoofd van de
resten van het Russische leger hebben
gesteld, die uitdrukkelijk bevel hebben go-
kregen slechts zijn orders te eerbiedigen.
Als doel van de beweging wordt de be
vrijding van Rusland van de tegenwoor
dige tyrannen aangegeven.
China.
Het Chineesche bandietenwezen.
Do ontroerdo studenten.
Drie van de studenten van het christen
college, die Zaterdag door bandieten zijn
ontvoerd, zijn weder vrijgelaten en naar
het college te Kanton ileruggezonden met
do boodschap, dat een losprjjs voor de ge
vangen gehouden studenten betaald moet
worden.
BINNENLAND
De Kamerverkiezingen.
Het Kamerlid W. J. F. Jute®.
Da buxgemcester der gemeente Wouw,
do beer W. J. F. Juten, tevens lid der
Tweede Kamer, heeft den voorzitter der
R. K. Kamerfractie meegedeeld, dat hij
zioh voor de verkiezingen van 1925 niet
meer beschikbaar stelt als Kamerlid.
De Arbeidswet in de slagerijen.
Men deelt aan de „Msb." mede:
De besturen van den Ned. Slagersgezel-
lenbond den R. K Slagcrsgezellenbond en
den Bond van Christel, arbeiders in de
voedings- en genotmiddelenbedrijven, heb
ben aan do slagersgezellen ter dezer stede
een manifest verspreid inzake de Arbeids
wet in ihet slagersbedrijf
Dit bedoelt te zijn een woord van voor
lichting voor de slagersgezellen. Met de
feiten wordt aangetoond, dat, ondanks bet
streven van de slagerspatroons tot ophef
fing van de Arbeidswet, de wettelijke be
palingen volkomen van kracht blijven.
Do gezelien worden opgewekt om onver
kort te staan naar handhaving van de 48-
urige werkweek den vrijen middag en het
recht op een vastgesteld en rusttijd.
„Voor Eer en Deugd"
Op Donderdag 1.8 December a.s zal de
Dioc. Bond van V. E. D in heb Bisdom
Haarlem zijn vierden Congresdag houden
te Rotterdam (St. Jozef-gezellen Stations
plein 10)
Des namiddags te half 3 zal de huis
houdelijke vergadering van de afd. Vrou
wen en Mannen nlaats hobben, waar een
spreker een inleiding zal houden over de
practische werkzaamheid der vereeniging.
Des avonds te 8 uur zaJ de Algemeene
Vergadering plaats hebben, waarop als
spreker zal optreden de HoogEerw. Hoog-
gel Heer Professor J. D. J. Aengenent,
met het onderwerp „De strijd tegen heb
Neo Malthusianisme".
Na de pauze worden eenige nummers
ten gehoore gebracht door heb dames-
zangkoor van mcj. Fr. de Waal en wordt
een lezing met lichtbeelden gegeven
Het Haarlemsche Hanzegebouw
Ter voorkoming van misverstand ver
zoekt men ons mede te deelen. dat het
geplaatst verslag der te Haarlem gehou
den vergadering van houdera van big>o-
thecaire obligatiën heb Haarlemsch Han
zegebouw betrof. Do N. V. Hanzebaak te
Delft treedt slechts als Trutseo (beheer
der) op.
STATEN-GENERAAL
TWEEDE KAMER
Vergadering van gisteren
Staatsbegroting voor 1925.
Buitenlandsche Zaken.
Aan do orde is stemming over art. 8
(Gezantschap in Egypte) van de begroo
ting van Buitenlandsche Zaken voor 1925.
Hot art. wordt goedgekeurd met 76 tegen
1 stemmen. Tegen de heer van Ravesteyn.
Het wetsontwerp wordt goedgekeurd. Do
heer van Raves ley n wensclit geacht te
worden tegengestemd te hebben.
Verschillende ontwerpen.
Aan de orde zijn o.m. de navolgende
wet so nl weipen:
Naturalisatie van J. H. Bolken on 19
anderen en G. E. J. d'Atpiin en 19 anderen
Naturalisatie von A. ArnDvritz cn 19
anderen.
Wijziging der wet van 5 October 1841,
houdende instructie voor de Algemeene
Rekenkamer, zooals die wet is gewijzigd,
laatstelijk bji do wet vau 1 Mei 1924.
(Wedden voorzitter cn leden Algemeene
Rekenkamer).
De lieer Gorliard (S. D.) merkt op,
dat het den indruk maakt alsof hier een
definitieve regeling wordt ingevoerd. Het
Bezoldigingsbesluit mag dat karakter niet
hebben en deze regelingen, dio daarbij
aansluiten, evenmin. Hij ontkent, dat het
liet juiste moment is voor verlaging der
salarissen. Spr. ziet in deze wetsontwerpen
oen laakbare listigheid om do salarissen
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
Chamberlain vertrekt heden uit Roma
Het Duitsche kabinet zal begin volgende
week aftreden.
Het Haagsche hof en de intergeallieerdi
militaire schulden.
De mist over Engeland en het Kanaal
duurt voort. De scheepvaart ondervind'
groote belemmering. (Buitenl. Boricliten).
Plannen voor een Holiandsche vijf-we-
relddeelen-vlucht In 1926. (Luchtvaart).
BINNENLAND.
Tweede Kamer. Binncnlandsche Za
ken en Landbouw. Marine (Staten Ge
neraal).
LEIDEN.
Het St. Elisabeihsgesticht heeft besloten
tot aankoop van eenige panden, teneinde
het Ziekenhuis te kunnen uitbreiden.
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina van vandaag bevat
o.m.: photo's van Bernard Zweers t, Gi-
priano Castro t, dcai prins van Wales1
De havenstaking te IJmuiden; In da
Leuvehaven to Rotterdam gezonken sche
pen; De oersto Duitsche radio-ten toom
stelling; Aardige kiekjes van de ontwik-*
koling van hot vrwkeer te Amsterdam
dor hoogo andilenaren min 1 -v to /orlagen"
dan die der lagere. Beneaen f i v i rdt
10 pet. gekort, boven f 6000 een vast be
drag van f 500. Dit acht hij zeer onbillijk
en zijn fractie zal er tegen sfemmeD. Wie
f 5000 inkomen heeft zal f 550 verliezen,
wie f6500 beeft f500. Do lioogero salaris
sen worden dus gespaard.
De heer Schouten (A.-R.) acht da
regeling niet juist, op dezelfde gronden
als de heer Gerhard. Hij acht oen over
gangsbepaling noodig, n.l. dat over 1925
geen hoexger salaris zal worden genoten
dan op '1 October 1924 het geval was. In
1925 zal dan oen algemceno herziening
noodig zijn.
De heer Snoock Henkoman.s (C.-
H.) acht de regeling ook niet billijk, o.a*
niet wat betreft den pensioengrondslag,
Hij begrijpt niet hoo de Regeering rad
dit voorstel kan komen en niet voor aller
een gelijk voorstel deed, omdat het hier om
het brengen van een off et gaat
Do heer Nolens (R.-K.) Iaat buiten
beschouwing of do salarissen der hoogore
ambtenaren hoog genoeg zijn of onbillijk
heden bevatten. Het blijkt hem echter,
dat in den nog zwovenden toestand de
gansche salarisregeling niet op deze ma
nier moet worden behandeld. Het hoofd
moment is een korting met het oog op do
financiën des lands en spr. vindt de voor
stellen niet den juisten weg.
De minister van Financiën, do lieer
Co lijn, herinnert er aan, dat hij vroc-
gero regeling dezer salarissen de golijk-
maligo korting voor allo salarissen toch
in hoogo mate onbillijk is geacht. Bezwa
ren zijn daartegen in do Kamer met na
druk aangevoerd. Do rogeering heeft daar
medo' rekening gehouden. Nu zij dat deed,
wonsclit men weer gelijke korting voor
allen. Er zijn verschillende ambtenaren,
die op 1 Januari a.s. in salaris vooruil-
gaan, bij 1 October 1924 vergeleken. Wat
de regeering dus thans voorstelt, is niet
alleen voor de hoogere amlbenaren het
geval.
Eön overgangsbepaling, als de lieer
Schouten wil, zou spr. kunnen aanvaarden
als ze niet gold voor nieuw in dienst to
stellen ambtenaren.
De heer v. d. Tempel (S.D.) zegt, dat
sommige lagere ambtenaren inderdaad op
1 Januari a.s. vooruitgaan in salaris als
gevolg van do lierklasseering der salaris
sen. In het voorstel van den minister hecf>
geen herclasseering plaats en dus gaat de
vergelijking niet op. Het onderling ver
band van alle salarissen dient bekeken te
worden.
De heer Ketelaar (V.D.) stolt voor
de beraadslaging over deze ontwerpen te
schorsen.
Do lieer Schouten (A.-R.) heeft
geen bezwaar tegen do motie.
De heer Nol ons (R.-K.) acht het ook
beter de behandeling der ontwerpen te
schorsen.
Do Minister vraagt aanhouding van
de wetsontwerpen om do voorstellen van
den heer Schouten nader te overwegen.
De nos. 6-^10 worden van de agenda af
gevoerd.
Nos. 1116 worden goedgekeurd.
Staatsbcgrccting voor 1925.
Binnenlandsche Zaken.
Voortgegaan wordt met de behandeling
van hoofdstuk V (Binnenlandsche Zaken),
van de Bcgrooting voor 1925.
