16e Jaargang. DONDERDAG 11 DECEMBER 1924 No. 4S16 ^©ABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling ,Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal, Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal Franco per poet I 2.95 per kwartaal. Eet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonnee ver krijgbaar tegen betaling van 50 et per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afxonderljjke nummers 5 et, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 jj POSTBUS No. II mm IK nnmmep bestaat uit terse laden. Eenheid bij de verkiezingen. De socialistische Belgische werklieden- artij heeft besloten een millioen frank Ijcen te brengen ter betrijding der pro- agandako&ten bij de aanstaande alge- ïeene verkiezingen. Deze mededceling zegt ons, dat die so- ialistische arbeiders in België inzien de elangrijkheid der verkiezingen. Ongetwijfeld, zij zullen bet wel niet al- me t elkaar eens zijn over wat cr op •socialistisch program behoort te laan, over wie er moeten worden afge- aardigd.... Maar hierin zijn ze het >:k wel met elkander eens, allhans orzoover blijkt uit de bovenvermelde aad, dat eensgezind moet worden opge- rokken en gezamenlijk moet worden ge- ferd om de socialistische partij hij de irkiezingen een zoo groot mogelijk aan- zetels te doen behalen. Waardeering voor dat juiste inzicht en el daarbij aanpassend juiste handelen! Er is onder ons Katholieke kiezers- jrps hier en daar ontevredenheid en, geen struisvogelpolitiek wil voeren, it ®zeggen: ernstige ontevredenheid, is hier en daar een sterk afwijkend aardeer ings-versch il over Christelijke egeering, Katholieke Kamerfractie cn jptliolieke Staatspartij. Maar verwacht mag worden, dat, bij de anstaande algemeen© verkiezingen, ook ader ons, Katholieken, wèèr zal over- eerschen dei sterke drang, om tenslotte één 5 zijn in het streven naar het ééne doel: zoo groot mogelijk aantal zetels te halen. Dat mag worden verwacht, gezien de varingen van het verleden. En dat zal des te gemakkelijker wor- en bereikt, wanneer de onder ons be- aande verschillen niet te veel worden «gespitst, niet te breed worden uitgeme- niet noodeloos en nutteloos worden pgeschroefd BUITENLAND Volkenbond. De ontwapening. De n i e u we n t w a pe ning s-c ommissie. De Raad van den Volkenhond, te Rome jeen, heeff vastgesteld, dat de nieuwe ihvapeningscommi-ssio, die verbindings- mmissie zal heeten, 18 Februari te Ge- sve zal bijeenkomen om een program I ontwerpen voor de latere conferentie Verder besluit de raad dat de interna- anale conventie in zake de regeling van i particuliere vervaardiging van wapenen a munitie. Verder besloot de raad dat de nlerna- onale conferentie voor, de samenstelling )lt sn een conventie betreffende de con- role op den handel in wapenen ten aan- ien van Amerika zich bereid heeft "jttklaard er aan deel te nemen, 4 Mei te !ve zal bijeenkomen. Duitschland. DE REGEERINGSCRiSIS. Het kabinei-Marx treedt af, Naar een burgorbl o k? Gistermiddag om 5 uur is het Tijkska- inet bijeengekomen, om tegenover frkiezingen stelling te nemen. Alle mi jsiers behalve Luther, waren present. Eon besluit werd genomen, om spoedig to treden. De rijkskanselier kreeg op tocht om met den rijkspresident in over ig te treden, wat te doen staat, Do be teekenis van deze toriii te zoeken, dat Stresemann zijn wil «ft weten door te zetten, om alle deu- t voor de vorming van een burgerblok openen. De volkspartij hield gisteren did !«ls ee partijdag, waaromtrent echter g niets bekend werd. D<; meening, dat een Techtsche regeerin^ jevormd worden, wint meer en meer (M. Do avondbladen doen zenuwachtig, 'iddels gaan de gedachten reeds naar S| to kanselierschap van Stresemann met y, ögt als minister-president van Prui- 0 to. Wat laatstgenoemde betreft, met het g op de verkiezingen voor den Pruisi- ken landdag, is een handhaven der toote coalitie zeer goed mogelijk. Alles hangt echter van het centrum af, - of deze groep al dan niet aan oen ditscho regeering wenscht deel te ne-- Hot „Berl. Tageblatt" wijst er op, dat 11 de zijde der Volkspartij pogingen worden om tot een dergelijk blok braken en hespreekit in dit verband de 3 van het Centrum. Ten 'opzichte hiervan zegt liet blad, dat het Centrum wellicht meent* niet langer aan den voort- durenden druk van do Volkspartij weer stand to kunnen bieden en wellicht met een bloedend hart besluiten zal tot een dergelijk -blok itoe te treden. Na den scherpen verkiezingsstrijd, dien Marx- persoonlijk tegen de Duitsch-nationalen heeft gevoerd, zou hij in dit geval niet meer in aanmerking komen voor het kanseliersschap. Do democratische frac tie zal echter, naar het „Berl. Tagébl." meldt, direct noch indirect aan oen der gelijk blok deelnemen. Frankrijk. Herrioi ongesteld. Herriot is ongesteld. Hij moest giste ren en vandaag het bed houden. Men spreekt reeds openlijk van een diploma tieke ziekte, doch naar wij vernemen is Herriot werkelijk ziek. Hij heeft de griep. Kleingeestige godsdienstvervolging. Hoe kleingeestig de anti-kerkelijke tra wanten van Herriotoptreden, bewijst weer eens een proces tegen abbé Chaignon voor de rechtbank te Laval. De aanklacht vermeldde „ingestelde ver volging wegens het openen van een lagere school zonder verlof der autoriteiten". „Een clandestiene school", zo'oals het Ó.M. opmerkte. Het geval was dan ook ernstig. Abbé Chaignon had zonder permissie aan twee jongens van zijn parochie ter voorberei ding van hun intrede in het seminarie wat Latijnsche les gegeven. De abbé werd wegens dit vergrijp tot 166 frs. boete veroordeeld. „Het is ongetwijfeld de eerste maal, dat een priester wegens het voorbereiden van kinderen voor het priesterschap veroor deeld werd. Want dat was natuurlijk zijn „misdaad" voegt, de „Croix" er aan toe. Engeland. De troonrede-debatten. Gurzon over het proto c o 1 van Geneve. Het hoofdondewerp dat gisteren in het Hoogerhuis ter sprake kwam, was het protocol van Genève, waaromtrent Gurzon opmerkte, dat het geheel onmogelijk was voor de regeering om thans eenige defini tieve verklaring af te leggen aangaande haar politiek betreffende dit protocol. Hij wees er op dat het protocol in vele opzichten verder gaat dan het statuut van den Volkenhond. Terwijl dit statuut zelf tamelijk rekbaar en plooibaar is, wordt er in het protocol iets veel yasters en nauwkeurigere bepaald, en dit zou eventueel gevaren in zich kunnen hergen. De desbetreffende stukken waren aan de belanghebbende regeeringsdepartementen gezonden, terwijl de geheele aangelegen heid' door de commissie voor rijksverde diging werd bestudeerd. ïn het protocol schuilen verschillende groote vraagstukken, die de geheele toe komst van den wereldvrede raken. Om voor een oogenblik het vraagstuk terzijde te steden van de betrekkingen tot Frank rijk had men te maken met die tot Ame rika en spreker was in hét geheel niet zeker, dat de houding der nieuwe Ameri- kaausche regeering veel zou afwijken van die harcr voorgangster. Men moge in dut opzicht met de meening der Vereenigdc Staten Tekening houden en hij wat men ook doet, trachten de sympathiek van Amerika te verwerven voor elk plan, ten einde zoodoende de Volkenbond krachtiger en het statuut bruikbaarder te maken. Afgescheiden van Frankrijk en Amerika was er ook nog de kwestie der betrekkin gen tot de andere ondertekenaars en de vraag der dominions, die zich steeds zeeT gevoelig betoonen aangaande icderen stap der regeering van het moederland in buitenlandsche aangelegenheden, in dien zij zelf hieromtrent niet nauwkeurig zijn geraadpleegd. Hij achtte het geens zins onmogelijk, dait de dominions wensehten te worden gehoord, alvorens er een definitief besluit wordt genomen. Derhalve zal er neg vrij wat tijd ver strijken, alvorens de regeering haar po litiek dienaangaande duidelijk bekend zal mak£ii. Hij betwijfelde zelfs, of dit voor de Volkenbondsraadvergadering van Max i a.s. het geval zou zijn. Spanje. De aanval op het Directorium. Een.onhehoorlijke nota. Een telegram uit Madrid meldt, dat ad miraal Magaz, de wd.-president van het Directorium, aan do, Spaansehe ambassa deurs iu het buitenland een nota hoeft ge- zouden, waarin hij tot de diplomatieke ver tegenwoordigers het verzoek richt een be perking der aanvallen op de Spaansehe re geering to eischen. De bewoordingen de zen* nota waren zoo onbehoorlijk, dat ver scheiden ambassadeurs hebben geweigerd haar aan de regeeringen, hij 'welke zij ge accrediteerd zijn, te overhandigen. DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTt Gewon® advortentlSn 30 eenl per lag* Voor Ingeionden Mededeellngee wordt Imé s dubbels tu> hst tarief bsieksod. a Kleine advertenlfën, no ton hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of geslaagd, huur en t» huur, koop en verkoop f O.50a 1 Rusland. Trctski. Officieel ziek verklaard. Trotski is officieel ziek verklaard, wat niet te verwonderen is na de actie welke tegen hem gevoerd is den laatsten tijd. Volgens een telegram uit Moskou hebben de geneesheeren vastgesteld, dat Trotski al 4 weken lijdende is aan griep en aan koortsen. Hij moet noodzakelijk naar een warmer klimaat. Do Kaukasus hoeft juist ihet goede klimaat voor hem. Valsche documenten. Naar uit Helsiugfors wordt gemeld, wor den onder het Petersburgsche garnizoen strooibiljetten en pamfletten verspreid, welke zeer krasse beschuldigingen aan het adres van Zinovjef en de communis tische internationale bevatten. „Hit naam van Trotski" wordt in een der pamfletten geëischt, dat een controle zal worden in gesteld over de uitgaven der derde inter nationale. „Elke nieuwe zonder beleid uit gevoerde communistische aanslag in het buitenland zoo heet het kost 't bloed van het door de Internationale bedrogen proletariaat, maar brengt Zinovjef, die leeft van het bloed dei arbeiders, millioe- nen aan". Verder wordt volledige vrijheid van woord en van gewijzigde economische en sociale politiek, welke tot meer welvaart dan thans leidt, en nog het een en ander in dezen geest geëischt. - Trotski heeft aan liet presidium der communistische internationale en aan het Centraal Comité der partij doen weten, dat bovenvermelde uitlatingen niet van hem af komstig zijn en dat hij niemand gemach tigd heeft om in zijn naam te spreken. China. Erkenning van de regcering. Door de buitenlandsche mogendheden. Volgens een bericht uit Washington heb ben de gezanten vmr'-L Va\ ötateu, Enge land, Frankrijk, Japan, Nederland en België te Peking een nota overhandigd, waarin de nieuwe Chineesche regeering wordt erkend. De mogendheden gaan daarbij uit van de veronderstelling dat do Chineesche re geering alle bestaande verdragen en con venties moet eerbiedigen en uitvoeren en dat de voorrechten die krachtens bestaan de verdragen aan do vreemdelingen in Chi na werden gegeven blijven gehandhaafd. Dan zullen de buitenlandsche mogendhe den bereid zijn zoo spoedig mogelijk over te gaan tot de maatregelen en verdragen, voortkomende uit de resoluties van de conferentie te Washington. De hetcekenis van deze mededeeling is duidelijk voor hen die den stand van za ken in China kennen. Er bestaat n.l. een vermoeden, dat de christen-generaal Feng plannen smeodt met Soen Yat-sen en den Sovjet-vertegenwoordiger Karachan voor een nieuwe staatsgreep om- opnieuw aan Feng de militaire oppermacht te geven, Soen Yat-sen aan het hoofd te plaatsen van de regeering en Karachan le maken tot adviseur van de z.g. Chineesche Sovjet republiek. De bedoeling daarvan is vooral om de vreemdelingen in China te berooven van hun positie die zij krachtens de verdra gen verkregen hebben. De mogendheden achten zich daarom genoodzaakt te ver klaren, dat zij de beslaande verdragen wenschen te handhaven en dit. is ook de re den dat zij de voorloopige regeer ing wen- schen te steunen. "Van het Vaticaah. Chamberlain bij den Paus. Het Pales tij nsche vraagstuk Aan do particulier^ audiëntie, welke de Paus aan Chamberlain heeft verleend en die 20 minuten duurde, wordt te Londen politieke beteekenis gehecht. Het traditio- neele beleefdheidsbezoek van den minister van buitenlandsche zaken van een land, dat bij den H. Stoel geaccrediteerd is, wordt als een politiek eveneinent be schouwd. Uit do berichten uit Rome blijkt dat o.a. is gesproken over het Palestijnsche vraagstuk. Wat do positie van Palestina betreft, staan de standpunten van het Vaticaan en de Brilsche regeering in slechte verhou ding tot elkaar. Dat do belangrijke kwestie een punt van ernstige discussie tussohen het Vaticaan en Londen uitmaakt, blijkt vooral daaruit, dat Chamberlain, nadat hij den Paus had verlaten, ongeveer een uur hij deu kardi naal-staatssecretaris vertoefde. Het bezoek aan kardinaal Gasparri na een audiëntie van oen buitenlandschen diplomaat aan den H. Vader is protocollair min of meer voorgeschreven, doch de lange duur van het onderhoud wettigt het vermoeden, dat de beide slaatssecrelarissende tusschen den Paus en den Britschen minister gevoerde besprekingen hebben voortgezet. Men neemt aan, dat Palestina' met de bescherming van de H. Plaatsen het voor naamste onderwerp van bespreking heeft uitgemaakt. :_j De V o 1 k o n b o n d s r a a d b ij den Paus.- Na het bezoek van Austen Chamber lain ontving de Paus sir Eric Drummond den secretaris-generaal van dén Volken bond. De andere leden van den Raad zal Z. H. heden ontvangen. HUNNENLAND TWEEDE KAMER. Overzicht. Minister Ruys heeft gisteren me degedeeld, dat de Commissie-Van Lijnden van Sandenhurg, ingesteld ter bestudee- ring van de fiuaucieele verhouding tus schen het Rijk eu de gemeenten, haar werkzaamheden voorloöpdg had opge schort, totdat haar meer bekend zou wezen omtrent de werking der nieuwe voorsclirif ten nopens de inrichting der gemeentehe- grooting. De heer Vliegen (S.D.) had hoosaardig verondersteld, dat het rapport der commissie nog wel tien jaar op zich izou laten wachten. De minister zeide: „Misschien tien maanden". Hij bedoelde natuurlijk, dat de commissie, na deze pe riode van stilstand in baar werkzaamhe den, veel spoediger gereed -zou zijn dan men wel verwachtte. Dat mag ook wel, want menig gemeente ziet met verlangen uit naar een definitieve regeling, welke de onzekerheid van thans eindelijk aal doen eindigen. Natuurlijk zijn weer becrilisoerd de uit gaven voor burgerwachten (f 839.830), vrij willigen landstorm (f305.500) en polifie- troepen f488.843) bestreden; maar de minister meende, dat er geenerlei zeker heid is, dat de gebeurtenissen van Novem ber 1918 zich niet meer zullen herhalen. De heer Ruts .„onevenwichtigheid'' der sociaal-democra ten in die dagen, als op de mogelijkheid van nieuwe buitenlandsche woelingen, wel ke hun weerslag in ons land zouden kun nen geven. De afd. Landbouw is vervolgens in be spreking gekomen; d!e Minister is nog niet aan het woord geweest. DE HEER VAN WIJNBERGEN OVER DE R.-K. STAATSPARTIJ. „Waar hel omgaat". In ,.De Maasbode" schrijft mr. A. baron van Wijnbergen, onder het opschrift „Waar hot omgaat", over de huidige con stellatie in de.R.-K. Staatspartij. De schrijver dezer partij erkent, dat in een groote partij, als die der Katholieken, dan hier, dan daar moeilijkheden zijn, welke meer beteekenis krijgen, dar. zij ver dienen, wanneer zo steeds in het volle licht worden geplaatst. Verontrustend acht de 'heer Van Wijnbergen zulks allerminst, omdat de partij tegen zulke kleine strub belingen z.i. best bestand is. „Op heden, constateert schrijver, beslaat tusschen do Katholieken van Nederland eigenlijk slechts één werkelijk diepgaand meeningsverscliil. Vóór of tegen de coalitie dat is, zoo kort mogelijk saamgevat, het punt, waar het om gaat. Gelijk hekend, heeft sedert do invoering der Evenredigo Vertegen woordiging geen samenwerking aan de stembus meer plaats. Toch meenen we, in navolging van anderen, het woord „coali tie" le mogen en te moeten blijven gebrui ken, dat nu een-maal burgerrecht heeft vér kregen, en de zaak, die men bedoelt, het meest juist aanduidt. En deze tegenstelling is niet van van daag of gisteren, maar bestaat reeds vrij geruimen tijd". In het artikel wordt vervolgens betoogd, dat met twee middelen een aanslag op de coalitie wordt ondernomen. „In de eerste plaats worden do Katho lieken opgezet legen de beide andere groe pen, speciaal legen de anti-revolutionaire partij, die, gelijk de gangbare term luidt, do Katholieken „aan. den leiband" houdt. In do tweede plaats tracht men to scheppen een sfeer van ontevredenheid, tracht men steeds meer verbittering te doen ontslaan tegen de huidige regeering, die de laatste paar jaren zooveel ellende over ons volk heeft gebracht, terwijl hij, die het in ..bijzondere mate ontgelden moet wiens politiek meer dan eens gekwalifi ceerd wordt als een ramp voor ons volk, is minister Colijn, levens leider der anti revolutionaire partij. Waarlijk, wij bewonderen de anti-revo lutionaire pers voor do rustige, waardige houding, die zij bewaart. Dal wij persoonlijk wegens ons vasthou den aan de coalitie worden bestreden, be grijpen we ten volle. Wenschclijk ware het echter, indien allen het voorbeeld van de zeer weinigen volgden, die hel ronduit zeggen. Minder fraaie trucjes, onjuiste HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND De Duitsche regeering heefi besloten af te treden. De mogelijkheid van een rechtsch' regeeringsblok wordt grooler. Lcrd Curzon bespreekt in het Engelsche Hccgerhuis het protocol van Genève. Trctski. officieel ziek verklaard. Chamberlain deer den Paus ontvangers Z. H. ontvangt heden de leden van deu Volkenbondsraad. BINNENLAND. Tweede Kamer. Binnenlandsche Za ken en Landbouw. (Staten-Generaal on Kameroverzicht).. Minister Colijn vestigt zich te Wasse naar (1ste blad) Een phantasie omtrent belasting-ontduiking docr den Minister (2de blad). De mist. Berichten van de scheep vaart. (Gemengde Berichten, 1ste blad en onware mededeelingen konden dan achterwege blijven". Do heer van Wijnbergen bespreekt dan zijn houding tegenover do actie tegen hem en tegen het voortbestaan der coalitie. „Wio nochtans hopen mocht, dat we van meening zullen veranderen, zal slechts te leurstelling ondervinden. Dat nu degenen, die de coalitie liever nog heden dan morgen zagen verbroken, teneinde le komen lot andere partij-groe peering, er de voorkeur aan zouden geven, indien het voorzitterschap van den Algo- mcenon Bond berustte bij iemand, die tejf opzichte der coalitie een andere gezindheid was toegedaan, hegrijpen we ten volle. Zelf in hun positie verkeorend, zouden we juist zoo oordeelen. Terecht toch zien >.vi; im-dat. oan_Aan-jhGchisti> waarborgen voo» het voortbestaan der coalitie THerm is ge lagen, dat er tusschen hen, die in de drie partijen met de leiding zijn belast, beste, onderling, wederkeerig vertrouwen, het geen. op heden, wij constateeren het me: blijdschap, ten volle is het geval." Wetend, aldus besluit de heer Van Wijnbergen, wat Kerk en Staat in liet verleden hier te lande aan de Christelijke coalitie te danken hebben, zullen wij liet ons tot plicht blijven rekenen, al hetgeen in ons vermogen is aan te wenden, ten einde haar voor de toekomst te'behouden De R. K. Arbeidersbeweging in Limburg. Tegen do actie vatn „S t. M i c h a 1". Zondag vergaderden in heb Volkshuis te Heerlen de gesalarieerde bestuurde» cn voormannen uit de Ka bh. Arbeidersbewe ging in Limburg. Na uitvoering© besprekingen werden d& volgende conclusies genomen: 1 De georganiseerd© R. K. arbeiders ia Limburg zullen n i e fc t-ofc den Bond „St. Michaël" boetreden. Zij zullen dezen bond evenmin op eenige wijze steunen, aan gezien door splitsing, welke daardoor on der do zoogenaamde democratische deuk richting zal ontstaan, liet gevaar niet denk beeldig is, dat een andere denkrichting daarvan zal profiteered. 2. Ze zullen pogen om do R K. arbeiders allen te bewegen, lid. te worden van de R. IC. Kieisvereenigingon, en. waar deze nog niet. bestaan, deze te gaan oprichten. Van do R K. arbeiders 'werd gevorderd een zoo actief mogelijk optreden en heb vol" brengen van hun plichten, om bij het nieai- wo kiesstelsel, welk geldt, voor den bond van. R. K. Kiesverenigingen, die mannen gekozen te krijgen, welike hun volle ver trouwen hebben. 3. Ofschoon va] daarbij in geen enkel op zicht zich op een eng standpunt gaan plaatsen en zo bijv. zoo sterk mogelijk voor d'e candidatuur van d-r Nolens zullen ijveren, komen zo met kracht op tegen do hetzo door de Miohaölisten on touw gezet tegen het Kamerlid Henri Hermans, die door zijn jarenlange werkzaamheid op so ciaal terrein meer recht heeft op den naam van democraat, dan vele nieuw-baikken de mocraten, d>c thans, om der. wille van en kole guldens meer of minder loon, het lioog» sto woord gaan voeren. Aan de vergadering werd toegezegd. (O een persbericht tot uiting doen komen dat een zeer belangrijk deel der verga-dcv ring, om een betere verhouding in de par tij-organisatie te bewerkstelligen het af treden van baron van Wijnbergen als bondsvoorzitter met kracht vorderde. De wenscli werd tevens geuit, dat de heer \an Wijnbergen deze vordering ernstig zal (in vatten en niet onder malligheden zal gaan rangschikken. MINISTER COLIJN. Naar .,Dc Nederlander" uit Wasse naar verneemt, heeft de minister van Financiën, de heer Colijn. zijn intrek ge* i nomen in Hotel Kasteel Oud-Wassenaaf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1