Ti 16e Jaargang, M&ANDAG 8 D£C?M3ER 1924 Ho. 4813 De ABONNEMENTSPRIJSbedrsagt bi] vooruitbetaling Voor leiden t9 cent per week 12.50 per kwsrtaaL Pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 oer kwartaal. Franco per post 12.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad ia toot de Abonnee ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afronderljjka nummers 5 ct, met Geïllustreerd Zondagsblad O ct. MSB Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN TëL, INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone nd warton tién 30 sant per Ng«g Voer Ingesonden Mededeellngen wordt Ut a dubbele van het tariet berekend, a Kleine adverlenllënt van ten hoogste SO woorden, waeltn betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vaal huur, koop en verkoop iü.50« Onze pers. ff'Te "Weenen is een Katholieke befoo ling gehouden, waarvoor de belangstelling {200 groot was, dat de „Reichspost" spreekt van „eine der groszte Kaïtholi- [|lien Kuadgebungcn, die Wien im Jahre §924 sab". En dat zegt beel wat voor 'n Stad als Weenen l p Er waren voor die betooging ruim tien duizend belangstellenden. Aanwezig wa len o.m. do volgende hoogwaardigheids- 'Jiekleeeders Kardinaal Piffl, de pauselijke nuntius dr. Sibilia, bisschop Seycll, enz. Waarvoor die betooging werd gehou- jen? Ter propageering van een te Weenen {verschijnend Katholiek blad: „Kirchen- blalt". Wel 'n sprekend bewijs,, hoe hoog men 'Étaar schat de beteekenis van de Ka tholieke pers. - ir' ij!; Redacteur Mörzinger van het „Kir- ''chenhlatl" opende de betooging en deelde jo.m. mede, dat, dank zij de intensieve propaganda en den Meun der geestelijke iAutoriteiten, het aantal abonné's in bet ■/Vorige jaar verdubbeld, was en tot 60.000 pas gestegen. t De oud-Rijkskanselier Mgr. dr. Seipel shield de feestrede. Hij zeide o.m.: „Op een vergadering in dezen tijd bver de beteekenis van de pers spreken, |s een van de meest dankbare èn ondank bare onderwerpen. Dankbaar omdat men overtuigd kan zijn bij niemand- op een 'tegenspraak te stuiten, want iedereen, jilie niet heelemaal buiten de wereld leeft, I ireet welk een geweldigen invloed de pers J jjeeft; ondankbaar, omdat men haast 'geen nieuwe motieven meer kan uitden ken om tot steun van de goede pers aan te sporen en op te wekken.... Een goed teeken is het wel, dat te Weenen een zoo pcht Katholiek blad zulk een opgang yindt en dat er zoo talrijke vrienden van dat blad zijn" De prelaat ging dan het speciale karak ter van het „Kirckenblatt" na. „Het is een Katholiek blad." zeide hij, '„voor Katholieken. Daarboven is bet blad ook echt-Katholiek voor Katholieken ge schreven; het schrikt er zelfs niet voor te- iterug door velen miskend te worden om .vroom van inhoud te wezen en vast te houden aan Katholieke tradities, die voor .velen verloren zijn gegaan, omdat zij geen genoegzaam „modernen" indruk maakten. Maar wij, Katholieken, zonder eenig on derscheid van positie, nemen en lezen dit •blad. Wij verklaren ons er één mede, één met het Katholieke wezen, dat er uit Met andere woorden: de Katholieke pers moet zijn de katheder om onze b e- gins elen op te heffen ten aanschouw© van allen! En zij mag er niet van terugschrikken, voor „vroom" ite woTden gehouden! MgYEllLMB Quitschlancl IE RIJKSDAGVERKIEZINGEN. Grccte winst voor links. De eerste uitslagen. De eerste gedeeltelijke resultaten van Berlijn en andere doelen van het land bonen aan, dat de sociaal-democraten en democraten flink zijn "vooruitgegaan. In Berlijn hebben de democraten een gemid delde toeneming van 50 naar het ge tal stemmen to constateeren. vergeleken bij de laatste rijksdagverkiezingen. Ook de sociaal-democraten boeken een sterke stemmen-to en eming. Het schijnt, dat de Duitsche Volkspartij achteruit geloopen is, terwijl de Duitsch-nationalen zich ta melijk handhaven. De Duitsch-Völkischen leiden zware verliezen.. Overal uit het land komen berichten van toeneming van de democratische en sóciaal-deimocrati- ficlie stemmen. Kader wordt uit Berlijn gemeld: De republikeinsChe partijen boeken jroote overwinningen. De sociaal-democra 'en zegevieren volgens dö gedeeltelijke uit slagen in Hamburg, Frankfurt a. Main, Cassel, Karsruhe, Bremen, Mainz, Leip- sig, Magdeburg, Heidelberg en Goburg; bet Centrum in Keulen en Freiburg. De meerderheid verwierven dn sociaal-demo- 51-aten in Mannheim en Liibéck. De 2)uitsch-nati onalen kregen de meerderheid hi Bautzen en de stad Halle. Verpletterend de nederlaag der Volkischen en Duit sche Volkspartij in Beieren. De Völki- Schen gingen hier 75 achteruit. Dr. Marx weer rijkskanselier. I Pen republikeinse li blok. Verwacht wordt, dat Ebert den rijks kanselier dr. Marx zal verzoeken opnieuw feöt rijkskanselierschap ito aanvaarden, die daarop een ropuhlikeinsch blok zal vor men mefc medewerking der sociaaldemo craten. Ook do naam van dir. Wirth wordt genoemd voor het rijkskanselierschap. V VerkiezingsrelSetjes. Overal in de stad Berlijn werd door de ■hoofdige partijgangers te voorkomen. Zoo- ongewenschte ontmoetingen tusschen boet hofodige partijgangers te voorkomen. Zoo wel Zaterdagavond als ook nog Zondag 'kwam heb op ettelijke punten van Berlijn tot kleine hotsingen tusschen elkaar vij andig gezinde propagandisten, die ver- kiezingswerk verrichtten. Bij eenige van deze kleine rustverstoringen moest 'de po litie van de wapenen gebruik maken, doch niemand word gedood of gewond. Trou wens het bleek niet noodig, de politie voor grootere ordeverstoringen te alarmeeren. Bij een relletje in den vroogen ochtend, in een straat in het Oosten van Berlijn, waarhij communisten in botsing kwamen imet dragers vnh de zwart-rood-gouden vlag, werden eenige partijgangers gearres teerd. Verder bad een botsing plaats te Neu-Köln, een voorstad van Berlijn, waar bij de politie verschillende communisten arresteerde, terwijl in bet Westen van Bex lijn republikeinen met de zwart-rood-gou den vlag en leden van de Duits'ch-Natio- nale Webrwolfbund slaags raakten, waar bij de recktscken oen flink pak slaag op liepen. Een betreurenswaardig ongeval bad gis termiddag plaats in bet Oosten van Box- lijn, waar partijgangers met de rijksba nier, zwart-rood-goud, een troep van de Duitsch-Völkischen ontmoetten. Een rel letje ontstond, en in de verwarring werd een 6-jarige knaap door auto's overreden en zwaar gewond naar bet ziekenhuis vervoerd. Van onbekende zijde werd een schot gelost, waarbij een handgemeen ont stond. Van alle kanten holden politie agenten toe, die spoedig de menigte ver spreidden. EnrsHg incident te Halle. In Halle is bet tot -een ernstig incidient gekomen. Een groep Hitier- en Stahlhekn leden trok in auto's door de stad. Zij vernielden de verkiezingsborden, waarvan de democraten waren voorzien. Ook drongen izij bet vakvereenigingsge- bouw binnen, waarvoor zich een propa- gandawagen van aanhangers van de rijks banier bevond. Deze wagen werd vernield De boekhandel van bet vakvereonigings- ■gebouw moest bet ontgelden, nadat de vensterruiten door staalbelmlieden waren vernield. Inmiddels snelden leden van de rijksbanier zwart-rood-goud toe, zoodat een 'heftig gevecht ontstond, waarbij van knuppels en boksijzers werd gebruik ge maakt. Verschillende personen werden gpwond. De politie greep ten slotte in, met gevolg, dat verscheidene personen werden gearresteerd. De intergeaHieerde controle. Een minder gunstig rapport? Kaar de Londenscke ochtendbladen melden, zal bet rapport der intergealLieex- de controle-commissie in zake Duitsch- lands ontwapening minder gunstig voor Duitschland zijn dan verwacht werd. In verband daarmede zal de kwestie in zake de ontruiming van de Keulscke zone op 10 Januari nog wel eenige moei!'jkheden opleveren Frankrijk. Actie tegen de communisten. Een politi e-m obilisatie. Herriot beeft Zaterdag in een zeer stormachtige zitting van de kamer do ac tie van de Katholieken tot verweer tegen bet anti-clericale gedoe gelijk gesteld met de communistenactie. Hij zeide, dat de regeering van twee kan ten bestookt wordt. Op een banket echter, dat Zaterdag avond werd gehouden door de groote re- publikeinscko associatie voor handel en industrie, heeft senator Ghaumet van de aanvallen van Herriot gebruik gemaakt om den minister-president vierkant in bet gezicht te zeggen, dat het dreigende communistisch gevaar wel aangepakt zou kunnen worden, wanneer men er den wil toe had. Het is slechts een kwestie van willen. Zaterdagmiddag is een bijzondere il lustratie gegeven van het volgens Herriot dreigende gevaar. De minitsers hebben bet n.l. noodig ge vonden, een geheime mobilisatie te onder nemen om do bolsjewiki aan te pakken. Onder -leiding van 22 commissarissen van politie en 700 inspecteurs zijn alle be schikbare politiemannen geconsigneerd op één van de plaatsen in de omgeving van Parijs, Bobigni, waar een zoogenaamde communistische school het hoofdkwartier voor de aanslaande revolutie schijnt te zijn. In de verschillende kazerneswerden do troepen geconsigneerd en de garde repu- blïcaine was ook op verschillende plaatsen gewaarschuwd. In een groot aantal vrachtauto's werd de politiemacht overgebracht naar Bobig- ni, waar om 3 uur het stadhuis en de daar bij gelegen school werd omsingeld. Er hadden niet minder dan 400 arres taties plaats, doch de gearresteerde Fran* schen wei-den losgelaten. Een 70-tal aanhoudingen van vreem delingen werden gehandhaafd. Ook ten Westen van Parijs zijn hier en daar sterke detachementen aan het zoeken naar geheime wapenbergplaat-en, die zich daar mochten bevinden. Estland. De revolutie-poging te Reval. Wat de censuur geh'e'im hield. Uit Riga wordt aan de „Germania" ge meld, dat door de censuur itoch nog eenigo bijzonderheden over den communistisch en opstand te Reval zijn tegengehouden. Thans wordt bekend, dat ook een compag nie van de geregelde troepen zich bij den opstand had aangesloten, die met de wa penen in de hand tegen de andere troe pen optrad. De compagnie werd echter overweldigd, terwijl de muiters werden doodgeschoten. Ook wordt gemeld, dat de staatspresident het leven vslechts kon red den door een sprong uit bet venster. Hij vluchtte onder de schoten van zijn ver volgers naar het naburige ministerie van Oorlog. Hoewel thans overal in de rand staten rust heersoht, bestaat er toch nog eenige bezorgdheid voor mogelijke verwik kelingen. De .Sovjet-legatie te Re' al heeft de Est- landsche regeering om- een- onderzoek ver zocht betreffende do verdwijning van ©en der Sovjet-ambtenaren tijdens de revolu tiepoging. Een gevecht tusschen politie en communisten. In de n-bijh-M -an ,«j" vervolg van den mislukten communis ti- schen Putsch, een schietpartij plaats ge had tusschen politie-heamhten en com munisten. De politie omsingelde een huis, waarin verschilleende communisten verborgen wa ren. Het huis werd ten slotte bestormd. Volgens officieel© mededeelingen werden drie communisten, o.w. het lid van het parlement Sommerling, gedood en drie anderen gearresteerd. Spanje. De ontruiming van bet Rif-gebied. Volgens een bericht uit Madrid kan uit de jongste uitlatingen van Primo de Ri vera worden afgeleid, dat de ontrui ming van het Rif-gebied binnen hoog stens drie weken voltooid zal zijn. China. De chaos in China. Een onzekere toestand. De tragie-comedie in Ghina wordt voortgezet. O ogenschijnlijk is zelfver loochening door de verschillende militaire leiders voor 't herstel van den binnonland- schen vrede 't parool. Zoo heeft Tsang Tso Lin afstand gedaan van zijn functie als inspecteur-generaal Van drie districten van Mandsjoerije en heeft hij slechts het gouverneurschap over een enkele provin cie behouden. Vorder heeft hij in een bekendmaking medegedeeld dat hij van ceen nieuwe expo ditie tegen Woe Pei Foe afziet. Hij ver klaart, dat, nutPéén man aan het hoofd der regeering staat zijn wensch om het Ghineesche volk te redden, vervuld is. Hij is derhalve voornemens al zijn strijd krachten naar Mandsjoerije terug te trek ken. Hij belooft in de toekomst do heve len van de centrale regeering te zullen ge hoorzamen en wil hiermede aantoonen, dat hij van plan is de politiek te volgen, dat militairen in politeke zaken niet moe ten intervenieeren. De christen-generaal Feng, die eenigen tijd geleden Peking bezette, beweert op zijn beurt afstand te hebben gedaan van het hevel over zijn leger terwijl Woe Pei Foe om gezondheidsredenen zich in het heuvelgebied heeft teruggetrokken. Aan de zelfverloochening der generaals wordt echter niet al te vecfl. geloof go- hecht. Tsang oefent, zoo zegt men, nog steeds het opperbevel uit. Het leger van Feng houdt zich gereed weer naar Pe- 1 king op te rukken, terwijl ook Woe Pei Foe'zich blijft gereedhouden voor een nieuwe campagne. Intussehen heeft de tijdelijke president en bewindvoerder te Peking, Twan, zich beziggehouden met nieuwe benoemingen, meerendeels leden van de in een slechten reuk gekomen1 Anfoe-partij. Soen Yat-sen, die zou deelnemen aan de voorgenomen besprekingen van alle leiders heeft te Tientsin een maagkwaal opgedaan en er is wel niemand die nog gelooft, dat hij ooit te Peking zal aanko- men. Amerika. Cipriano Castro, t De vroegere dictator van Venezuela, Castro, ia te San Juan de Portorioo, waarheen hij, zooala bekend, verbannen was, op 65-jarigen leeftijd gestorven. Onder het bewind van Gastro is Neder land in „oorlog" geweest met Venezuela in 1908. De dictator had. verstoord over de gast vrije ontvangst, die zijn politieke tegen standers in de Britsche en Nederland- schejkoloniën, vooral op Curacao ten deel viel, Engelseho en Nederlandsche han delsschepen in beslag genomen. Ook had hij den Kederlandschen consul uit Cara cas verwijderd. Wij zonden toen eenige oorlogsschepen naar Venezeula, blokkeer den de kust en er werd door Nederland beslag gelegd op de. overigens niet veel beteekenende Venezolaansche oorlogs- en handelsvloten. In 1909 kwam er een ver drag tot stand, waarbij de betrokken Ne derlandsche kooplieden sohadeloos gesteld werden. Castro vluchtte en werd na zijn vertrek zelfs wegens hoogverraad ter dood veroordeeld. Van het Vaticaan. r' Het conflict met Argentinië Het conflict tusschen het Vaticaan en de regeering van Argentinië heeft zich verscherpt, doordal het Vaticaan zonder toestemming der regeering Boneo tot ker kelijk administrateur te Buenos-Ayres heeft benoemd. HET VOORNAAMSTE NIEUWS*1 BUITENLAND De voorloopige uitslagen der Duitsch# rijksdagverkiezingen wijzen op een groei* te overwinning der republikeinsche paf* tijen. Verliezen voor de communisten e£ de Volkischen. de communistische BIMWEWLA1BO DE VERHOOGING VA NDEN TABAKSACCIJNS. Memorie van .Antwoord. Verschenen is de Memorie van 'Ant woord betreffende het wetsontwerp tot ver hooging van den accijns op tabak. Het is den Minister van Financiën niet gelukt, nopens den invloed ven de invoe ring van den tabaksaccijns op de werk loosheid eenig betrouwbaar gegeven te verkrijgen. Naar zijn persoonlijke mce- ning .is die invloed de vrees, dat 'de voor gestelde verhooging der werkloosheid in de tabaksindustrie zal doen toenemen en die eertijds zoo bloeiende industrie geheel ten gronde zal richten. Integendeel, nu het wetsontwerp zich bepaald tot een verhoo- ging van den accijns voor sigaretten en rook- en pruimtabak en snuif, is het zelfs niet ondenkbaar dat het gebruik van siga ren weer eenigszlns zal toenemen ten koste speciaal van sigaretten en indien dat ge volg intreedt, zal een vermindering van de werkloosheid daarvan het gevolg kunnen zijn, omdat bij de siigarenindustrie de meeste arbeiders betrokken zijn. Do Minister geeft een overzicht van do werkloosheid in de tabaksnijverheid. Het gemiddeld ledental aan de ingevolge het Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieerde vereenigingen in de tabaksnijverheid was in het tijdvak Maart trn. December 1921 (cijfers vóór Maart staan niet ter beschik king) 10.442; het gemiddeld aantal geheel werkl'oozen was in dat tijdvak 2919, het gemiddeld aantal gedeeltelijk werkloozen 2076. Do cijfers naar deze drie rubrieken zijn in het tijdvak Jan,uaTi t.m. Mei 1923 resp. 18.515, 6393 en 2718; van Juni t.m. 'December 1922 (1 Juni 1922 is de Ta baksaccijnswei in werking getreden) resp. 17.272, 2905 on 663, in het jaar 1923 resp. 15.015, 1916 en 1209; van, Januri t.m. No vember 1924 resp. 13.197, 1525 en 1108. De Minister ach't zich na al hetgeen daarover reeds herhaaldelijk is gezegd ontslagen van den plicht om nog ccni uit een te zeötten waarom hij ter dekking van tekorten op de middelen niet zijn toevlucht neemt tot de directe belastingen. Een in het leven te roepen commissie zal een on derzoek instellen naar de mogelijkheid van een ander systeem van heffing van belas ting op tabak. Dat de Minister Van een verhooging van den 'accijns voor rooktabak zou moeten af zien, omdat daaruit werkloosheid zou kun nen voortvloeien, acht de Minister niet juist, omdat hij zoodanige werkloosheid niet vreest en omdat hij den uit de ver hooging voortvloeiende haten niet kan mis sen. Do navordering zooals die thans gere geld is, heeft dit gunstige gevolg dat win keliers zich in den aankoop van voorra den zullen beperken tot do behoefte van ten hoogste drie maanden. Ware de na vordering achterwege gebleven dan zouden enkele koopkrachtige winkeliers zich wel licht voor een of twee jaar van sigaretten hebben voorzien. Tegenstanders van het banderollestolsei wijst de Minister op de in uitzicht gestelde commissie. Uitnoodigingen om in die com missie zitting te nemen zijn bereds aan enkele daarvoor in aanmerking komende personen verzonden. NA DE GIRO-DEBACLE. Hel visschcn in troebel water, Zooals gemeld, heeft de Staat een elftal firma's on personen, voor verschillende Maatregelen tegen actie in Frankrijk. Naklanken van de revolutie in Estland. Cipriano Castro, de vroegere dictated van Venezuela, overleden. Groote overstroomingen in Aleppo (Sw rië). (Buitenl. Berichten). BINNENLAND. Een protest-vergadering te Utrecht var1 R.-K. georganiseerde onderwijzers. De beschuldigde van moord op zijn zus<. ter in de Engelenburgstraat te 's-Graveni! hage is tot levenslang veroordeeld. (Recht4 LEIDEN. Een geschil tusschen- bestuur R.-K* Scholen en Goir.eejitcbcstuur voor Ged* Staten. rechtbanken gedagvaard, die nv vid bij •den Postcheque- en Girodienst hadden qp-j genomen, dan waarop zij volgens hun ren kenioig recht hadden. Dit scheen mogelijk geweest to zijn tiJ-j deus het maken van fouten in de aireke- ningen tijdens den giro-chaos. Naar wij nader vernemen meldt do Tin 3gr., is men hier slechts toe overgegaan na alles te hebben beproefd om <lo gedag* vaarden tot teruggave te bewegen. meesten van hen gaven eenvoudig geen antwoord op brieven van den Post* cheque en Girodienst of antwoordden, dat zij het niet meer konden nagaan, hoe het mefc hun afrekening stond, Van de elf gedagvaarden zijn er twee, bij wie het onrechtmatig opgenomen lie* drag in de tienduizenden loopt. Zijn wij goed ingelicht, dan nam een firma voor meer dan een ton boven haar werkelijk saldo op. Behalve deze elf zijn er nog veel meer rekeninghouders, die te veel opnamen Met dezen is men echter nog in correspondentie in de hoop lot een minnelijke schikking te komen. Er zijn rekeninghouders, die in termij* nen afbetalen, wat zij te veel incasseer den. Gaat het niet goedschiks, dan zullen ook dezen worden vervólgd. Vergadering Doorluchtig Episcopaat. 17 en 18 December komt het Doorluch» tig Episcopaat van Nederland in vergade ring bijeen te 's-Hcrtogenboscli. Het Internationaal Euch. Congres. Z. H. de Paus heef mr. G.O JD Krop man lid van het Locaal Comité, begiftigd met het eerekruis ,,Pro Ecclesia ct Ponti- fice". Gosdkoopere woningen voor ambtenaren. Men meldt aan de Resb., -dat de Minis ter van Financiën heeft bepaald, dab aan ambtenaren aan wie een woning is aange wezen mafc een huur van meer dan f 7.50 per week; bij heb 'betrokken van een goed- koopere woning een tegemoetkoming in do verhuiskosten tob een bedrag van f 40 zal worden verleend. Salariscongres van de georganiseerde R. K. Onderwijzers Door do St. Willibrordusfederatie (fede> ratie van Alg. Dioc. Ver. B K Bijzonderi Onderwijzers in Nederland) en de St Canisiusfcderatie (federatie van onderwij zersbonden in de bisdommen 's-Hcrtogen- boscli, Breda en Roermond, de R IC. Open bare Onderwijzersbonden in 'b Aartsbis dom Utrecht en 'b bisdom Haarlem en de R. K. Onderwijzeressenvereenigiug in 't bisdom 'a-Hertogenbosch) werd gisteren in de groote zaal van het Jaarbeursge bouw t0 Utrecht een salariscongres ge houden. In zijn openingswoord memoreerde de voorzitter, do heer M. Wiltschut, het feit, dat vandaag de geheele 'katholieke onder wijzerswereld in Nederland als een geheel congresseert; spr. beschouwt dit als ceni blijde morgen van een zonnige,n dag. Spr. heet allen welkom, bijzonder do leden der Tweede Kamer, de hecren Bul ten, Machielsen en Suring. alsook dc ver tegenwoordigers der R. K. Centrale van Burgerlijk Overheidspersoneel. Hierna was het woord aan den heer A. J. W. Brugman. Rede Jlrugmafi. Spr. zegt dat de harten in opstand zijn; omdat men onmachtig is zelf wijziging in den toestand te brengen. Waarom een) congres en geen meeting? Spr. atwoordde, dat eea congres bcdoelö naar binnen to werken, in tegenstelling met eea meeting, dia naar buiten prolev

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1