buitenland n(ilj ,r(1 luchtvaart sport 16e Jaargang. MAANDAG 1 DECEMBER 1924 No. 4807 Ste £eidóoh&(2ou^<MvJ U o ABONNEMENTSPRIJS bedreagt bi] voorultbetallRg Voor Leiden 10 cent per -week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post 12.95 per kwartaal. Het Geïllnatreeid Zondagsblad !s toot de Abonnffs ver krijgbaar tegen betaling van 50 ot, per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afïotiderigka nummers 5 et, met Geïllnstreerd Zondagsblad O ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen L Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TgL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewono advortentiftn 30 cent per s*q«| Voor Ingezonden Mededeeliugen wordt bal a dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine adverlentiën, van ten hoogste 80 woorden, raaifi betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en huur, koop en verkoop 10.50. j)it numnies* bestaai uit twea bladen. 7 Twee opmerkingen. Wij bebben in dit nummer geplaatst *eii uittreksel van een verslag der Kies- v er-vergadering te Nijmegen. Daarop leurde niemand minder dan het Tweede Kaïnerlid Henri Hermans bet huidige kiesreglement wat betreft de candidaat- flelling- en verkiezing af. En wij heh- beu hier voor ons liggen een ingezonden stuk, daf ons vandaag ter plaatsing is toegezonden, waarin de schrijver o.m. gt: „Moet derhalve ook in de toekomst lud eenheid der R.-K. Staatspartij be waard blijven, dan dient o.i. een algeheel© reorganisatie plaats te hebben vaii de wijze, waarop onze Katholieke lijsten bij de verkiezingen worden samengesteld." Vooral naar aanleiding van deze laat- zinsnede van een kiezer uit den Leid- jchen Kieskring willen wij vandaag twee dingen opmerken. Eerstens een herinnering aan wat gebeurd is; niet om daarin eenig verwijt uiting te brengen, doch alléén ter lee ring voor de toekomst. Toen het nu vieeerende reglement ver- 8" schenen was en aan de kiezers ter goedkeu- werd voorgelegd, heeft „De Leid- sche Courant" onmiddellijk gewezen op die bepalingen, waarover nu bij velen k ontevredenheid bestaat en die ook onze ij: bewondering niet konden wegdragen. Wij merkten echter weinig van belang stelling daarvoor; wel is ons die critièk - kwalijk genomen! Verder was het. do lo- - rale Kiesver. van Leiden, waarin men het onhverp-reglemenit is gaan bestudeer ren, en die daarna op de Kringvergade- ing heeft voorgesteld het niet aan te ne- ,_nen en ter bondsvergadering in overweging I0 geven, om, nu men. dit stelsel voor zich k rag, terug le komen op een vorig be- :et sluit en alsnog bet stelsel-Bargo te aan- hi narden. In dienzelfden geest_ heeft ook Bondsvergadering de kring Amstert- lam gesprokon, wolko dotx» oohW com weinig medestanders vond. Op den ngadertag van den Kring Leiden was denkbeeld van de locale Kiesv. te Lei- Im haast geen aandacht waard geschon- Nogmaals: wij herinneren hier alléén in, omdat daarin een aanwijzing ligt, hoe'belangstellenden in de politiek in de toekomst niet moeten bandelen, als er weer 'ns een reglement moet worden sa mengesteld. Zij moeten dan tijdig hun belangstelling daarvoor toonen! Vervolgens willen wij opmerken, nat het nu niet de tijd is, om te gaan praten over hoe de candidaatstellmg en ■verkiezing moest zijn. Maar nu moet do aandacht hierop rim gericht, hoe die iei- teljk in het reglement zijn geregeld, waar omtrent is alsnog wel voorlichting noo- - Is daarvoor de Kringvergadering van 10 Jan liet als aangewezen? En dan moet de kiezer aan de hand van het vi peer end reglement, voor zoover mogeüjK en door hem gewenscht, bij de candidaat- ftelling en- verkiezing van rijn rechten ibruik maken. Volkenbond. Het protocol van Geneva. Do ho uding van Japan. Het Japansche kabinet is voornemens het door Engeland gegeven voorbeeld wat betreft liet protocol van Geneve in zake de ftedelievende oplossing van internationale geschillen te volgen. Men acht hier een onderteekening van het protocol van geen nut voor Japan, als ook Engeland niet tot toekenning overgaat, dar Engeland het «enige Jid van den Volkenbond is, dat wer lelijke materieele belangen in het Oosten heeft, terwijl anderzijds Japan te ver weg is gelegen, om in geval van nood op veel Europeescho hulp te kunnen rekenen. België. Een radicaal-socialistische partij. Organisatie van het anti-c lericalisme. Gisteren is een Belgisch radicaal-socia- lisüsche partij gevormd. Zij heeft to Brus een algemeeno vergadering gehouden, daaraan ongeveer 50 personen hebben Ptelgenomen. nieuwe partij wil in België invoeren ttat men in Frankrijk noemt de politiek Tau het linksche bloc; ze wil „'het anti realisme weer in het parlement wak- lar roepen frankrijk. t- Een cheque-schandaal. v Do minister van handel. In de Fransche Kamer is do vorige *eek gedebatteerd over bet overbrengen an het stoffelijk overschot van Jaurès naar het Panthéon, hetgeen leidde tot een discussie over het gebruik van de verkie zingsfondsen van do Union des Intérêüa Economiques. De beschuldiging werd ge uit, dat ook leden der tegenwoordige re- nering van die verkiezingsfondsen gepro-^ fiteerd hadden. Zoo verklaarde de afge- aardigde Taittinger, dat de huidige minis ter van Handel Raynaldi, in 1923 van de Union des Intéréts Economiques een che que van 10.000 francs had getoucheerd ter voorbereiding van de verkiezingscampagne Daar de Union des I. E. de rechterzijde steunde, was deze openbaring voor de re geering oen zeer ernstig feit. Minister Raynaldi verklaarde inderdaad 10.000 francs getoucheerd te hebben, niet oor hem persoonlijk, maar als directeur ■an een courant, de „Courier Républi- caine", die in het departement van de Averon uitkomt. Meerdere onthullingen volgden en het bleek dat personen, die wel recht op de fondsen konden doen gelden, waren afge wezen. De positie der regeering is door dit schandaal zeer geschokt; men meent, dat de minister van Handel zijn ontslag zal moeten nemen. Een enquête-commisse naar den oor sprong der verkiezingsfondsen zal Dins dag worden benoemd; zij zal onmiddellij ke rechterlijke bevoegdheden vragen, ten einde getuigen te kunnen oproepen. De „Action frangaise" heeft de doop ceel gelicht van minister Raynaldi en daar uit blijkt, dat bij de kleinzoon is van een beruchten schelm, die tot dwangarbeid werd veroordeeld en tot het bagno, we gens roof op de postwagen en de groot mama i9 betrokken geweest in de beluch te zaak van Fualdes. De „Action fran- caise" vraagt dan ook, in welke omgeving de radicaal-republikein zijn ministers heeft gekozen. Herriot in gevaar. Een groot aantal socialisten dringt er op aan, zich van den radicalen rommel td-desolidariseeren en Blu-v» Un.-.ri --1- sto moeite cie gemoederen tot to brengen. Raynaldi beeft zijn portefeuille ter be schikking gesteld, doch Herriot moet ge weigerd hebben, daar hij heel goed weet, dat do val van een der ministers den val van het heele ministerie met zich zou slepen, schrijft He „Msbd.". Do bladen van het kartel geven blijk van in de uiterste moeilijkheid te verkeeren. Men verwacht een ontknooping in den loop van deze week. i/uitschland. De a.s. rijksdagverkiezingsn. Kansberekeningen. Zooais men weet zullen volgende week Zondag do verkiezingen voor den Rijks dag, plaats hebben. Zoover thans beoordeeld kan worden staan de partijen van het midden er zeer gunstig voor. De kansen worden als volgt berekend: De Duilscho volkspartij van Slrese- mann en bet centrum kunnen op een aan zienlijke stemmenaanwas rekenen, betgeen reeds blijkt uit de vergaderingen dezer partijen, die overal druk bezocht worden. De Duitsch-nationalen zullen zich daar entegen slechts in Oost-Pruisen, Pornme- ren en Mecklenburg kunnen handhaven, overal elders in het rijk zullen zij gevoe lige verliezen lijden. Men schat het aantal Duitsch-nationalo mandaten in den nieu wen rijksdag op 10 tot 75. Do vooruitzichten der democratische partij schijnen veel gunstiger. De partij zal vele zetels winnen. In den nieuwen rijksdag zal de democratische partij 35 tot 40 mandaten verwerven. De sociaal democratische partij zal talrijke commu nistische stemmen terug winnen. Het blijkt de laatste dagen, dat de positie der communisten nog veel ongunstiger is dan aanvankelijk gedacht werd, zoodat het niet te verwonderen zou zijn, als do so ciaal-democraten met 140 mandaten terug komen. Nog slechter dan de communisten staan do Duitsch-völkischen ervoor. Men rekent op een debacle dezer partij. De völkische i fractie zal ongeveer 10 mandaten tellen, terwijl de communisten van de G2 zetels hoogsten 25 tot 30 zullen over houden. De radicale oppositie, die 100 manda ten in den ouden rijksdag telde, zal op hoogstens 40 tot 50 zetels kunnen rekenen zoodat een sterke regeering gevormd zal kunnen worden. Oostenrijk. De aanslag op Seipel. Do dader voor het gerecht. Heden l>egint te "Weenen liet proces te gen Karl Jaworesk, die indertijd een aan slag op den gewezen bondskanselier Sei pel heeft gepleegd. Tot groolo teleurstelling van het publiek zullen alleen de getuigen tot de zitting worden toegelaten. Verklaard wordt, dat wegens een defect aan een radiator in de groote gerechtzaal de zitting in een kleide zaal moet plaats hebben, dio weinig ruimte, biedt. Hongarije, Een aanklacht tegen Bethlen. Ernstige wanordelijkheden in de Kamer. De vorige week las de afgevaardigde Friedrich vóór den aanvang eener zitting van de Nat. Vergadering een brief voor aan minister-president Bethlen omtrent gelden, die de minister van landbouw, Mayer, op onrechtmatige wijze voor het verleenen van uitvoercertificatcn zou heb ben gebruikt. Onmiddellijk na de opening der open bare zitting stelde Bethlen voor de deuren te sluiten, daar hij eenige belangrijke ver klaringen had af te leggen. Wat hij pre cies mededeelde, is nog niet bekend gewor den, maar hij schijnt do oppositiepartijen niet to hebben kunnen overtuigen, dat be doelde tarief vervalscht was. Onmiddellijk na do heropening der deu ren vroeg een soc.-dem^lid het woord. Hij beschuldigde zoowel den minister-presi dent als den minister van landbouw van meineed. Hem werd door den voorzitter het woord ontnomen. Daar hij bleef door spreken, moest hij door de parlementaire politie worden verwijderd. Er ontstond een. vreeselijke herrie, waarbij achtereenvol gens 14 afgevaardigden van de oppositie partijen, in het geheel dus 15, waaronder 14 soc.-dem. door de politie uit de zaal erden gesleurd. Friedrich stelde voor een parlementaire commissie te benoemen, die de aangele genheid zou onderzoeken. Bethlen weigerde echter voor zulk een commissie te verschijnen. De regeering heeft in verhand niet de algemcenc opwinding v nader order alle openbare vergadering' verboden. Do po litie blijft in gereecthoi voor alle mogelij- ke voorvallen, In de f 'alen wordt door Egypte. De onlusten in den Soedan. De muiter ij bedwongen. Volgens berichten uit den Soedan is de muiterij ite Khartoem bedwongen. Zoo als men weet begon zij Donderdagavond, toen oen deel van het elfde Soedaneesoho bataljon in opstand kwam. De muiters, die ook machinegeweren bij zich hadden, begaven zich 's avonds op weg naar Gor don-College. maar werden in de buurt van het militaire hospitaal tegengehou den door twee compagnieën van het Brit- sche regiment. De Britsohe bevelhebber trachtte de muiters te overreden tot ge hoorzaamheid, maar deze poging faalde. Er ontstond een verward gevecht i duisternis dat eindigde met den terug tocht der muiters. Den volgenden ochtend bleken zij zich verschanst te hebben op de binnenplaats en in bet voorgebouw van 't militair hos pitaal. Bij de nadering der Britsche troe pen openden rij het vuur, waarop de Britsche artillerie tot een bombardement van het gebouw en de binnenplaats over ging. Bij dit gevecht werden 2 Britsche officieren gedood en 8 manschappen ge wond, terwijl van do muiters 1 officier en 14 man omkwamen. Na het bombarde ment gaf de hoofdmacht der opstandelin gen zich over. Slechts een paar wisten le ontsnappen. Do jongste berichten, door Reuter uit Egypte ontvangen, wijzen er op, dat de toestand te Khartóem minder gespannen is en dat men hoopt dat de evacuatie van den Soedan door de Egyptische troepen zonder moeilijkheden verloopt. Verlaat Zag hl oei het land? Uit Cairo wordt gemeld, dat do af; treden premier Zaghloel Pasja, zich do Egyptische regeering heeft gewend om een paspoort, ten einde het land te ver laten. Bemiddeling van Perzië bij den Volkenbond? Volgens berichten uit Perzië zou dit land bereid rijn in naam van Egypte de kwestie van een interventie door den Volkenbond in de Egvptisch-Britsche ge schillen ter sprake te brengen. Amerika. De toestand in Mexico. Ceon gevaar voor revolutie.' Naar aanleiding van de berichten over oen nieuwe dreigende revolutie in Mexico heeft het Mexicaansche gezantschap in Den Haag zich tot zijn regeering gewend en het volgende telegram ontvangen: „De berichten betreffende een oproer zijn absurd. Het land verkeert in volko- emn rust en er bestaart geen vrees voor ernstigo onlusten. BINNENLAND KAMERKIESKRING LEIDEN. Vergadering 10 Januari. De eerstvolgende vergadering van den Leidschen R. K. Kamerkieskring is bepaald op Zaterdag 10 Januari 1925. De agenda vermeldt o.a.: Verslag van de voorloopige besprekingen, gehouden in het adviseerend college in zake de a.s. Kamerverkiezingen, uit te brengen door den hoogeerw. heer prof. J. D. J. Aengenent. Politieke rede door het lid der Tweede Kamer, den heer Henri Hermans. Gedachtenwisseling over het gehoorde. Behandeling der Agenda voor de a.s. Bondsvergadering. Het Adviseerend College. Geen onrechtstreekse he verantwoording. Zaterdag heeft, zooals hekend, het Ad- viseernd College een vergadering gehou den, ten einde overleg te plegen met per sonen of organisaties, die daartoe den wensch hebben te kennen gegeven. De „R.-K. Vakbeweging" deelt mede, dat het bestuur van het R.-K. Vakbureau besloten heeft zich niet aan te melden, om door het Adviseerend College gehoord te worden. Als reden voor deze handelwijze heeft gegolden hetzelfde motief, dat destijds de medewerking bij het samenstellen van den erkiezinsraad volgens het rapport-Barge deed afwijzen, n.l. dat het Vakbureau geen onrechtstreeiksche verantwoording wil aan vaarden ten aanzien van de personen, die de Katholieke Partij in het Parlement moeten vertegenwoordigen. Ook het voorloopig Dagelijksch Bestuur van het R.-K. "Werkliedenverbond heeft in zijn jongste vergadering besloten om dezelfde reden geen verzoek om in zake de candidaatstellmg door het Adviseerend Collego to worden gehoord, in te dienen. Het komt ons inlusschen voor, merkt waarin de R.-K. ArJ)eiaersjJuwcg...a - -w* plaatst was tegenover den verkiezingsraad an het rapport-Barge, een geheel andere was, dan waarin zij gesteld is tegenover het Adviseerend College. De organisaties, die heden worden ge hoord, nemen o.i. geen enkele, ook geen. indirecte verantwoording voor de toekom stige R.-K. Kamerfractio op zich. Proiestmeeting Overheidspersoneel Zondagmiddag had te Maastricht een groote prcitestmeeting plaats van R.-K. Overheidspersoneel. De groote zaal bleek te klein alle meetingsgangers te kunnen bevatten. Als sprekers traden op de hoe ren Conijn (Arka) en Waterborg (St.-Pe- itrus) Ds. A. W. Bronsveld, t Gistermorgen halfzes is in den ouder dom van 85 jaren overleden de emeri tus-predikant ds A. W. Bronsveld. Dominé Bronsveld was bekend door de „Stommen voor Waarheid en Vrede'. Helaas, bij heeft de waarheid zijn le ven lang willen dienen door Rome met onwaarheden to bestrijden" en don vre de willen zopken door vijandschap rtegen Romo te stichten God moge zich over den overledene ontfermen en hem nu de waarheid open baren en den vrede geven, die hem aardo zijn onthouden gebleven. Mooi weer vandaag Een „Telcgraaf'-redacteur heeft tracht Mgr. Nolens, „den prelaat, die in M staatkundig leven van Nederland een zoo gewichtige rol speelt", le interviewen over do „St. Michaël"-beweging. De re dacteur heeft het echter niet erg getrof fen met zijn interview en niet veel „ko- pio" opgedaan. Hij vertelt van zijn interview bij ar. Nolens in het Sint-Borromeus-gesticht in Den Haag als volgt: „Wij kondigen 't doel aan van onze komst: de beteekenis der St. Michael-bc- weging. Maar wij begrijpen dr. Nolens dadelijk, wanneer hij met dien vastbera den trek om de dunne lippen, die op het stevige, gconden gelaat maar even zijn aangeduid, zegt: „neen, daarover kan mij niet uitlaten, dat begrijpt u wel". „Is er een crisis in de partij v gen wij openhartig. Monseigneur weet cr niets van, staat er geheel buiten. „En wat een prachtig weer, mot woa zegt hij een héél klein beetje spottend En hij wijst op een breeden bundel zon nestralen, die aan het einde dor zaal bin nenvalt op de boekon en do dossiers en ze doet glanzen als ware het zomerdag. Dr. Nolens zegt ons, dat liij voor zijn werk hier geen secretaris heeft. Hij doet alles zelf. Vroeg opstaan en arbeiden lot in den nacht, ja, dat heeft hij in zijn jon- ge jaren geleerd toeu hij voor zijn docto- HET VOORNAAMSTE NIEUWS^ BUITENLAND De houding van Japan ten opzichte van! het Portocol van Genève. Eed chèque-schandaal In Frankrijk. Hel kabinet-Herriot in gevaar. Beschuldigingen tegen den Hongaar* schen premier Bethlen. De muiterij in den Socndan is bedwong gen. Gemeld wordt, dat Zaghloel Pasja het land wil verlaten. De bercemde componist Puccini te Brusv sel overleden (Lettoren en Kurust) Hevige stormen op de Zwarte en Kas* ïche Zee. Honderden visschcrsbootenf vergaan. (Buitcnl. Berichten) 1 BINNENLAND. j De stijging der kosten van het levens* onderhoud (2de blad). Een sleepbcct in de lucht gevlogen^ (Laatste Berichten). raai zat in het seminarium. En zoo worden wij onder een kort gesprek over enkele algemeenheden, waarin hot zulk goed ontsnappen is, weer naar do deur geloodst. De non doet vriendelijk en be leefd de groote huisdeur voor ons open wij staan weer, kmendo uit de stille, astbcraden ingetogenheid, plotseling ia de drukte van het moderne verkeerslo* DE HOLLAND—INDië-VLIEGERS NAAR BANDOENG. Ook een enthousiaste ontvangst. ncidont met een Avro-toestoL Do „F VII" is Zaterdagochtend onge* V~ V** ,"1T1 Weltevreden opgesto* daar geland. Nader wordt nog uit Bandoeng gemold: De „F VII" is van hier tegemoet gevlo gen door een cere-escorto van zestien toe stellen. Van een der Avro-toeslellen, be stuurd door luitenant Van Randwijk, bleef, toen hij zou landen do motor stil staan. Het vliegtuig is van geringe hoogte neergestort. Do vleugels en do schroef wer den vernield. Do bestuurder bleef onge deerd; een soldaat werd gewond. Do „F. VII" werd ontvangen door een enorme enthousiaste menigte. Do leden der bemanning, omhangen met lauwer kransen, werden toegesproken door generaal Gerlh van Wijk. Daarna volgde een zegetocht naar het gemeentehuis. Daar werd de bemanning op het hordes door den burgemeester toegesproken, dia aan Van der Hoop, Van Weerden Poel man en Van den Broche zilveren plaquet tes overhandigde. korfbal. De uitslagen. Westelijke 1 e k 1 a s se N. Amsterdam: Nausikaa. .D.E.V. Amsterdam: Westerkw.K. Zaand. Amsterdam: ReadyAdvendo Westelijke le klasse Rotterdam: O.S.C.R.Fluks Leiden: Vitesse (L.)ÏÏ.S V. Den Haag: H.K.V—Veioj Oostelijke le klasse A. Arnhem: E.K.G.APhilips 1- 1 Arnhem: QuickBo Quick Oostelijke le klass 0 B Zutphen: RapiditasH.K.C. Overgangsklasse N. A'dam: K.V.Ó.—D.V.V. A'dam: Westerkwartier IIHercule. Overgangsklasse Z. Den Haag: HB S.—Rozenburg Den Haag: A.L.O.-T 0 V W e st e 1 ij k e 2e klas s e F Do n Ilaag: Emma—Ons Eibernest 35 3—2 4—2 Z 3—2 7—2 3—1 5—5 3-7 1— 6 1—2 6-3 Viiesse—H.S.V. 7—2. t Was een futlooze wedstrijd. In reserves c rs te leek het wel, of H.$Vzijn had gestuurd, inplaats van liet twaalftal. Na de pauze werd dat gelukkig heter. Ook Vitesse speelde een spel van ernst en luim, waaraan de ernst don m .e. - len tijd ontbrak, liet doelen van 'le Leie naars was slecht. Alleen mej. Scmi'-ma maakte een gunstige uitzondering, vile.--.-o moet er voor oppassen zich niet aan -9 wennen gedekt te doelen en Uncnbroek. moet eens trachten het appeleeren on som mige onsympathieke trucjes af te0Cl0'1' anders worden dezo fouten hem tot

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1