16e Jaargang.
D3MSD.&G 18 NOVEMBER 1924
No. 4796
L'aABONNEMENTSPRIJSfcedraegtbl] vooruitbetaling
.Voor Leiden 19 cent per week 12.SO per kwartaal.
Pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franco per post 12.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
pitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd
{Zondagsblad 9 ct.
Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen l
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 v POSTBUS No. II
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gawona adverlanlISn SO eerst per ngeft
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
a dubbele na het tarief berekend. 8
adv®Uenflën, Tan ten hoogste SO woorden, wtarfO
betrekkingen* worden aangeboden of gerraagd, huur en
huur, koop en verkoop 10.50.
nummer» bestaat uit toe
Pit nui»
bladen.
Een bond of een federatief
verband?
'„Het Kamerlid Kuiper schrijft ia „De
fiVolkskrant":
Wij hebben ons nu wel algemeen
vertrouwd gema-akt met de idéé, dat
onze R.-K. Staatspartij richtingen her-
.bengb, welke in practische vragen van
staatkundig beleid uiteenloopende ver
langens koesteren en dientengevolge
van elkander afwijkende doeleinden' aia-
streven.
En verder:'
Voldaanheid over deni huidigen toe
stand dat schijnt ons niet overdre
ven is bijna nergens waar te ne-
1 men; en men bedenke daarom, dab een
meer federatieve organisatie-vorm, die
ihet meeleven der samenstellende dee-
len opvoert, een aanwinst kan zijn
r en versterking kan brengen.
Wij staan wel eenigszins verwonderd, dat
oo ,,mir nichts, dir nichts", zoo alsiof 't
gewoonste zaak ter wereld betrof, een
rieratieve organisatievorm der Katholieke
jolitiek-georganiseorden wordt voorgesteld
plaats van do bestaande.
Ha dat. omdat er onder de Katholieken
o practische vragen van staatkundig bc-
eid „uiteenloopende verlangens" worden
ekoesterd en ,.van elkander afwijkende
oeleinden" worden nagestreefd.
Hier dringen zich 'n paar vTagen op?
"eratens: Zijn die verlangens* zoo
uibeenloopend, en liggen die doeleinden
ver van elkander afwijkend, dat ze
iet met elkaar althans bot toenadering zijn
brengen in onderling waardeerenden
eest? Wij spreken niet van een alge-
!l© overeenstemming, welke niet moge-
jk, maar ook niet noodig en zelfs niet
enschetfjt zou zijn.
Wil houden er ons van overtuigd, dat op
ez9 vraag bevestigend kan worden ge
ntwoord mits bet streven er nrv ererioM
j, van ajie kanten, om zulk een toestand
a een politieke onverdeelde eenheid
ader de Katholieken te hebben! en te
juden.
r, op de tweede plaats, nog een
ndere vraag:
Zal die federatieve' organisatievorm"
iet juist de bestaande verschillen in ver-
ngen „en streven toespitsen, verscherpen
do bestaande Moven verdiepen en ver
reeden?
Wij meenen op deze vraag bevestigend
moeten antwoorden.
Indertijd zijn er bezwaren! gemaakt te-
heb kiestelsel-Barge met bet lijsten-
lelsel, omdat, daarin gevaar lag voor split-
ug. En, ongetwijfeld, er zouden uit de
sten-groepen kunnen ontstaan aparte en
e" organisaties in de organisatie,
ilks zou kunnen geschieden, maar het
niet per se aan dat stelsel vast.
och het Kamerlid Kuiper schijnt er
nea recta, in rechte lijn te willen heen
ovenen.
Waarover onze verwondering ©ven groot
als onze teleurstelling.
Wij hadden van den heer K. een andere
pvatting en een ander optreden verwacht,
niet zonder grond, naar we meenen;
BÜITEiLilTO
Duiischland.
De trek naar links.
Verkiezingen in Schwerïn
eergisteren in Schwerin gehouden
aadsvorkiezingen hebben een toeneming
tol zien van het aantal socialistischo en
emocratische stemmen, terwijl vooral de
olkiscke en de communistische stemmen
1 aantal verminderden. Ook de raadsver-
fflingen in Anhalt zijn, zooals raen weet,
'l?eloopen op verliezen voor de Volki-
ijtoi en communisten.
De monarchie in Beieren
l^eeningsverschil it u s s cli o n
Premier en Volkspartij
'Naar de bladen melden, is tusschen den
'Dister-president Held en een deel van de
eiersche Volkspartij een tegenstelling
'•staan, daar Held de kwestie van den
rokeer van Beieren (ot de monarchie
een Duitsche kwestio beschouwt, ter-
anderen, onder wie von Kahr, van
filing zijn, dat het hier een zuiver
he aangelegenheid betreft, welke
de Rijksgrondwet om en zelfs op
8'aar af van een ernsitig conflict, onder
"S gezien dient to worden.
'neer de nieuwo verkiezingen in
e'eren geen monarchistische meerderheid
'toeren, dan moet, volgens de meening
tsitgenocmde, de Landdag ontbonden
om aldus de mogelijkheid te schep
net 2/3 meerderheid tot wijziging van
fieiersche grondwet te kgmen.
/p"nt het als gevolg van de Rijksdag-
giezmgen tot een rochtsche rijksregee-
ring, dan zal deze de Beiersche wenschen
niets in den weg leggen; in het andere
geval moet Beieren zelfstandig optreden.
Nog verder wordt gemeld, dat de Beier
sche Volkspartij in meerderheid achter
Held staat.
Frankrijk.
Beschuldigingen tegen Poincaré.
Het verweer van den ex-premier
De Fransche pers houdt zich do jongste
dagen zeer bezig met publicaties uit de
„caijiets secrets" van den vroegeren Fran-
schén gezant te St. Petersburg, Georges
Louis, behelzende den inhoud van gesprek
ken, die hij met verschillende vooraan
staande personen heeft gehad. Louis was
gezant in 1913, doch zou zijn terugge
roepen omdat hij niet welgevallig was aan
Poincaró en aan den Russischen gezant ite
Parijs, Iswolsky. Bedoelde publicaties ko
men voor in ,,L'Oeuvre", het democratische
blad, en zijn vooral gericht tegen Poin-
caré.
O.a. bevatten de gepubliceerde gedeelten
uit do „carneis" Van Louis gesprekken
met Jules Carnbon en Pichon. Er wordt,
in beweerd, dat de geest, door Poincaxé
in de jaren vóór den wereldoorlog gescha
pen, mede aanleiding zou zijn geweésit tot
do aanvalsdaad van Duitschland in 1914.
Poincaró heeft het antwoord op deze
aantijgingen te zijnon opzichte niet willen
schuldig blijven.
In een schrijven aan Havas verklaant
hij:
Het is mij onbekend of de op naam van
Georges Louis gepubliceerde mededeelin
gen, welke reeds eenigen tijd geleden in
de Duitsche pers worden aangekondigd,
uit een authentiek manuscript afkomstig
zijn, dan wel of -ze apocrief zijn; zeker is
echter, dat zo evenveel onwaarschijnlijk
heden als objectieve onwaarheden bevatten.
Jules Carnbon schrijft n.l., dat de ver
klaringen, die men hem en zijn broer toe
schrijft., betreffende Poincaró, absoluut on
juist zijn. Heit spijt hem, dat zijn gestor
ven broer niét meer in deze zaak getuigen
Kern, iriao-r ii ij veiKiaa.it, nat mj ai Z.jn
broer -naar best vermogen met Poincare
hebben samengewerkt, om het dreigend
oorlogsgevaar af te wenden; zij waren er
zich van bewust, dat men onmogelijk aan
de Fransche regeering ook maar de minste
verantwoordelijkheid aan do gebeurtenis
sen van 1924 kon verwijten.
Zwitserland.
De opium-conferentie.
Het Japans ch Engel sch incident
Het Japansche incident is nog niet op
gelost en, tenzij de Engelschen en Britsch-
Indiërs tenslotte toit toegeven bereid wor
den gevonden, is het niet in te zien, hoe
men tot een regeling kan komen.
De Nederlandsche gedelegeerde, Van
Wettum, heeft duidelijk de rechtmatigheid
van het Japansche standpunt in herinne
ring gebracht, toen hij opmerkte, dat de
Volkenhond op onderling vertrouwen tus
schen de staten, die deel van den Volken
bond uitmaken, berust en dat dus met de
volkenbondsbegiuselen kwalijk vereenigbaar
is, dat volkensbondsstaten weigeren bij
voorbaat de goede trouw aan te nemen van
de invoerverklaringen, namens regeerin-
gen van andore volkenboudsstaten afgege
ven.
De Japansche delegatie, die zeer gevoe
lig was voor dezen Nederlandschen steun,
verklaarde onmogelijk te kunnen aanvaar
den het Engelsche systeem, dat integendeel
op wederkeerige verdenking gegrond is.
Op voorstel van Frankrijk werd de ver-
dero beraadslaging over dit incident ge
schorst tot Vrijdag opdat de gedelegeerden
instructies hunner regeeringen kunnen in
winnen.
De conferentie is voor het overige met
haar arbeid gereed gekomen.
O p i u m-m onopolies
De opium-conferentie heeft een Fransch-
Engelsch-Japansche resolutie aangenomen,
waarbij een algemeen staatsmonopolie voor
den verkoop van opium wordt ingesteld.
De verkoop bij kleine hoeveelheden zal
daar waar do overheid zelf er zich niet
mede kan belasten, plaats hebben door be
middeling van personen, die daartoe een
speciaal verlof zullen krijgen.
Oostenrijk.
MGR. SEIPEL TREEDT DEFINITIEF AF
Ramek zijn opvolger?
H o t v e r a n t w o o r d o 1 ij k h e i d s-
gevoel slijt af.
Mgr. dr. Seipel, de Oostenrijksc-he bonds
kanselier, heeft gist°cen een schrijven ge
zonden aan den president van den Natio-
nalen Raad, waarin hij zegt, dat^ hij de
hem verleende opdracht tot vorming van
een nieuwe regeering neerlegt en dat hij
het lid der clirislelijk-sociale Partij Ramek
als zijn opvolger aanbeveelt.
In de zitting van de Christelijk-sociale
partijleiders is het standpunt van Seipel
goedgekeurd.
.Gisteravond heeft Seipel een uitvoerige
uiteenzetting gegeven van de redenen, die
hem hebben bewogen, definitief zijn ambt
neer ite leggen. Hij zeido, dat de belang
stelling en de wil der bevolking voor de
saneering van den Staat beginnen te ver
flauwen. In het bijzonder is gebleken bij
de spoorwegstaking, dat een groote cate
gorie van beambten en ambtenaren hun
speciale belangen vóór de algemeeno be
langen hebben geplaatst en hebben getoond,
te weinig inzicht te hebben voor den nood
toestand.
Deze opvatting van den moeilijken toe
stand maakte het hem onmogelijk, langer
de verantwoordelijkheid te dragen en Sei
pel beschouwt het als belangrijker, zijn
vrijheid te hernemen om.zich mat al zijn
krachten aan de propaganda-arbeid te
kunnen wijden om het verantwoordelijk
heidsgevoel in allo kringen der bevolking
te versterken.
Spanje.
De revolutionaire woelingen.
V r ij s p r a a k dor hoofd-
beklaagden v^n Vera.
Het „Journal" verneemt uit Madrid, dat
de krijgsraad te Pamplona de vier voor
naamste beklaagden in liet proces inzake
de oproerige beweging te Vera heeft vrij
gesproken. Sommigen meenen in deze on
verwachte beslissing een bewijs te kunnen
zien van den geest, die op het oogenblik
in het Spaansohe leger heërscht. Daar de
kapitein-generaal bet vonnis niet bekrach
tigd heeft., zal de zaak nog eens behan
deld worden voor den hoogs ten Marine-
Krijgsraad te Madrid.
Turkije.
De Mosoel-kwestie.
DeTurksche troepen
trekken terug.
De Turksche regeering heeft aan den
Britse hen vertegenwoordiger te Gonstan-
tinopel meegedeeld, dat *i- troepen, die
«S&P Jl£L_ViUa-
kregen zich terug to trekken op de grens
lijn, die in het voorloopige Britsch-Turk-
sche accoord is vastgesteld.
Estland.
Het communisteBccmplot.
Een ex-parlementslid
gefusileerd.
Het vroegere parlementslid van Estland,
Tom'k, een der leiders van de 149 commu
nisten die terechtstaan wegens een poging
om in Estland de sovjet-republiek uit te
roepen is ter dood veroordeeld en gister
nacht gefusilleerd. Hij had voor de recht
bank met nog een aantal andere beklaag
den zich zoodanig gedragen cn de rechters
op zulk een wijze beleodigd, dat zijn zaak
naar een afzonderlijken krijgsraad werd
verwezen, die hem ter dood heeft veroor
deeld.
Het getuigenverhoor bracht dingen aan
het licht, die ook .in de andere randstalen
veel indruk hebben sy, maakt.
Het bleek, dat de .Sovjet-legatie in Est
land in verbinding had gestaan met de
samenzweerders en dat deze laats ten uit.
Moskou veel steun hadden ontvangen,
voorts dat de gezinnen der beklaagden
door geld uit Moskou worden ondernouden
en dat het revoluticplan door Moskou was
opgesteld. Het plan hield o.a. in brand
stichting op groote schaal.
Egypte.
Zaghloe! Pasja.
Kairo weer rustig.
De woelingen in de stad Kaïro zijn ge
ëindigd. De stad is weer gerust. Do rede
nen van Zagbloel's aftreden blijven een
mysterie.
Zaghloel Pasja had, alvorens zich naar
het Parlement te begeven, do menigte van
het balcon van zijn woning toegesproken.
Hij verklaarde, dat hij niet alleen om ge
zondheidsredenen zijn ontslag had inge
diend. Bij zijn terugkeer uit Engeland had
hij gemerkt, dat er van zekere zijde tegen
hem werd geïntrigeerd Dio intriges kwa
men echter niet van de zijde der opposi
tie of van de oonstitutioneélo liberalen.
Maar op het oogenblik, dat hij tegenover
een bui tentendschon vijand had kimnen
staan, was hij niet geneigd1, die intriges,
welke hem met verachting vervulden, te
ontmaskeren.
Mexico.
Anii-Japansche maatregelen.
Gemeld wordt, dat de gouverneur van
Noder-Californië (Mexico), alle zich in
handen van Japanners bevindende vis-
scherij-concessies op 'de kust van die pro
vincie heeft te niet gedaan.
-X-
BIMBIEI1LAHD
DE RIJKSMIDDELEN.
Vooruitgang.
De rijksmiddelen hebben (de rijwielbelas-
fcing buiten beschouwing gelaten) over da
ftfgeloopen maand f4.12 millioen meer op
gebiecht dan over Oct. 1923; over de eer
ste tien maanden van dit jaa-r f4.13 mil
lioen meer dan over die periode van het
vorig jaar.
Arbeidsbemiddeling.
De strekking van het
wetsontwerp.
Naar de Haagsche redacteur van de
,,Msb." vernemt, moet het in de Memorie
van Antwoord op de Arbeidsbegroofcing
aangekondigde wetsontwerp op de Arbeids
bemiddeling hoofdzakelijk tot strekking
hebben do tegenwoordige regeling der Ar
beidsbemiddeling, voor zoover die van
overheidswege geschiedt, wettelijk vast te
leggen en voorts maatregelen te nemen ten
aanzien van particuliere bureaux voor ar
beidsbemiddeling, welke tegen betaling
werken.
Onze postzegels.
Een buitenlands ch oordeel
over onze philatelist ische
toestanden.
De Donauposfc van 5 October schrijft:""
Het philabelische fatsoen van Holland is
weg!
Ten eerste is een nieuwe serie zegels be
zig te verschijnen. Tot. dusverre zijn in
hypermoderne cijferteekening verschenen 1
c .rood. enz., in de vorige kolouiaal-teeke-
ning (type) 1998 met borstbeeld dor Ko
ningin, 10 c. vermillioen, enz.
Ten tweede zijn er vier porto-provisoriën
verschenen, n.l. 4 c. op 3 c.. olijfgroen, enz.
Ten derde, zijn op 15 September welda-
digheidszcgels ten gunste der Nederland
sche Beddingsmaatsohapnii verschenen in
onbeschrijfbare afschuwelijk moderne tee-
TéïT vim,rc£l: .2 e. bruin, enz.
gels verkocht, naar aanieimrfg
gêltentoonstelling in Den Haag, in afwij
kende Meuren, 10 c., grauw-groen, enz.
„De meer of mindere juistheid van boven
staande daarlatende, deden bij 't lezen
zoo zegt het Ned. Ma-andblad voor Phila-
tejie twee dingen me toch genoegen. Om
in bovensta and en stijl te blijven: ten eer
st©, dat men ook in 'b buitenland van mee
ning is, dat we druk op weg zijn t© stre
ven naar de philatelistische renommée van
een Seebeckstaat en ten tweede, dat -ook
in be,t buitenland nog lui wonen, die die
producten van onze moderne kunstenaars
foeielijk vinden cn.... den moed hebben
dat te zeggen."
Fietsplaatjes.
Me{j den verkoop van de rijwielmerken
1925 zal aan do kantoren de- postovijen op
t December worden begonnen.
Uit den Haagschen Raad.
De gemeenteraad heeft gisteren verwor
pen een motie-Albarda om onmiddellijk
door t© gaan met de doorbraak van de
Joost van den Vondelstraat voorloopig tot
de De Ttiemerstraat en aangenomen een
motie-Harms om in beginsel de doorbraak
lo handhaven, maar eerst _200 goedkoopc
woningen te bouwen, waarin de bewoners
van do hofjes, die ontruimd moeten worden
kunnen worden ondergebracht,
j Do gewone audiënties van. de minis
ters van koloniën en van oorlog zullen
dezo week niot gehouden worden.
\uchtvaabt
DE VLUCHT HOLLAND—INDI8.
De laatste étappe's.
Naar wij gisteren in een deel van onze
oplage nog hebben kunnen berichten, zijn
de vliegers naar Ned. Indië le Bangkok
aangekomen. De vliegers staan nu voor de
laatste étappes.
Voor do vlucht over Straat Malakka
van Sengora naar Medan zal een marine-
vaartuig de vliegers vergezellen, teneinde
in geval van noocl hulp te kunnen verlee-
nen- i i
Verder zal van Sengora uit luitenant
van "Weefden Poelman vervangen worden
door den luitenant der infanterie E. T.
Kengen van de luchtvaartafdeeling van
het 0.1. leger, die, beter bekend zijnde in
onze koloniën, alstweede bestuurder bot
toestel Medan in Deli cn verder Munitok
en Buitenzorg binnen zal loodsen.
De luchtweg Engeland—Indië
De Daily Mail meldt, dat de vice-lucbt-
maarschalk Sefton Brancker, directeur van
het burgerlijk luchtwezen, deze week in
een vliegtuig, dat door den bekenden vlie
ger Alan Oobbam zal worden bestuurd, het
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND
Beschuldigngen legen den Franschen
ex-premier Poïncaré aangaande de schulA
aan den oorlog.
Mgr. dr. Seipel, da OostenrijkschP
bondskanselier, thans defIniief afgetredea
De hoofdbeklaagden inzake de aanslag
op het Spaansche directoire vrijgesproken
Weer een groote brand te New Yersey.
(Buitenl. Berichten).
BINNENLAND.
De opbrengst van de Rijksmiddelen.
Er valt vooruitgang te constateercn.
Een oyerzichl van de index-cijfers.
De prijzen der levensmiddelen stijger.
(2de blad).
Een verslag van 'de protestvergadering
van de R.-K. Centrale van Burgerlijk
Overheidspersoneel (2d© blad).
Nadere berichten betreffende de aardbe
ving op Java (Gemengde Berichten, 2de
blad).
De petroleumkachels-zaak def firma Ja-
min is afgewikkeld. De firma Is door
den Hoogen Raad in het gelijk gesteld.
(Rechtzaken, 2de blad).
traject LondonIndië zal gaan verkennen,
dat een deel vormt van de voorgenomen
rijksluchtverbinding met Australië. Branc
ker zal in verschillende Europeesche hoofd*-
steden landen om t© spreken over een uit
breiding der Britsche vlfegdiensten, die dei?
dienst o.p den langen afstand, die met ee.n
luchtschip zou worden onderhouden, kun
nen voeden. Voorts zal de inrichting van
stations voor de luchtschepen met masten!
waar zij aan gemeerd kunnen worden, moe
ten worden overwogen, terwijl in Indiö een
Pn landingsgelegenheid mootf
U1T DE OMGEVING
ALPHEN AAN OEN RIJN.
De kleerenvernielers. Zooals men zich
zal 'herinneren, werd vorige week in de,
kleerenkast van 'n dochter van wethouder,
v. L., een aantal kleediagstukken ver
nield of beschadigd, waarvan do dienst,-*
bode en haaf vrijer werden verdacht.
Omtrent hun aanhouding en verhoef
deelt de „Rijnbode" het volgende mede:
Zich van niets bewust, werd den volger»
den morgen de dienstbode,'door do politie!
gehaald en naar het bureau gebracht, alï
verdacht van kleeren bij haar patroon Is
hebben vernield. Ook Do K., haar vrijer,
werd van zijn werk gehaald en beiden,
werden verhoord. Tot het meisje zeido dff
commissaris van politie o.m.: „Zeg ma-ar;
dat je het gedaan hebt, je vrijeer heeft at
bekend", en „ja, meisje, aan je oogen kanj
ik bet rien dat je kleedingstukken hebt
vernieldals je het niet zegt., sluit ik ju;
op en kom je vandaag niet meer thuis1
Het meisje werd nog gedreigd met over*
brenging naar Den Haag, doch daar het
kind volkomen onschuldig was, bleef zij
natuurlijk voor dit zonderlinge verhoor)
onvatbaar en zij ontkende. Ten slotte
drukte de commissaris op de schel en
werd het hevig ontdane en zenuwachtige
meisje in bet cachot aan do Schoolstraat)
gestopt.
Haar verloofde had intusschen een zeil
de verhoor te doorstaan, ook tegen hem,
speelde de commissaris de onwaarheid uil
dat het meisje reeds bekend had. De jon
gen, wiens psychologisch Inzicht blijkbaar
minder oppervlakkig dan dat van zijn
rechter was, zeido o.a. nog zeer terecht.
„Als U mo van zoo'n vreemde vernieling
verdenkt, stuur me dap liever naar een
gekkenhuis 1''
Dezo openhartigheid, hielp hem nieH
veel, ook hij kwam in de cel terecht!
Van 's morgens ongeveer elf uur, loti
's avonds bij zessen zijn de twee, afwisse
lend in de cel of op het politieburau, vast
gehouden.
Toen kwam de verontwaardigde vader
van het'meisje, die no'a bene langs oen
omweg gewaarschuwd moest worden das
zjin dochter gearresteerd was, naar hoC
bureau, om het kind, tegen wie- geem
zweempje van bewijs was ingebracht kun-,
nen worden, op te eischen. Do commissi
ris stuurde de man naar... den betrokken
notabel. En toen dezo telefonisch zijn toe
stemming had gegeven, kreeg do vadoe
zijn dochter, totaal van de kook en zie»
van zenuwachtigheid, terug! Het jneis.i<>
heeft zich onder geneeskundige behanüy-
ling moeten stellen. Ook haar verloofd®
mocht huiswaarts gaan.
i Het onderzoek, dat den geheelen 11 S
