16e Jaargang.
VRIJDAG 7 N©VEÜBER 1924
h'o. 4787
e Eeidóohe Sou/tomi'
DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12»50 per kwartaal,
feij onze Agenten 20 cent per ireek f2.60 per kwartaal
Franco per poafe f 2.93 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zondagsblad is toor de Abonnee ver*
krijgbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ck, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dtt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zou- en Feesidagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TüL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Ge two no ad verlontlSn 30 esnl per
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bal
3 dubbele van het tarief berekend. 3
Kleïno acivorieniiën, van ten hoogate SO woorden, waarbl
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hunr en ve&
huur, koop en verkoop iO.SO.
git nummer bestaat uit drie
bladen.
Niet leven zonder God.
Een predikant in Den Haag zou in een
gondagspreek onlangs hebben gezegd
eoo meldde een krant dat mr. P. J.
Troelstra dezer da-gen tot het belijdend
Christendom is teruggekeerd.
„Het Volk" noemt dit een nonsensikaal
bericht.
iWat is er gebeurd1?
De predikant zou een ouden versregel
vaa Troelstra hebben aangehaald, waarin
Jij zegt: ,.Ik kan niet leven zonder God".
„Het Volk" stelt nu de verontruste le-
ïers weer gerust. Troelstra heeft dezen re
gel weieens geschreven, 'fc was in zijn
dichter-jaren, 't dateert uit Troelstra's stu
dententijd, meer dan veerig jaren gele
den, zegt „Het Volk" en het lijkt wel
een.... excuse.
Een verontsculdigi n g dus
die indruk wordt positief gewekt voor
een uitlating van den leider der S. D. A.
P.. dat hij niet zou kunnen leven zonder
God.
De uitlating is al van zulk 'n ouden da
tumEn 'n mensch, zeker 'n menseh als
Troelstra, kan zichvergissen.
Maar is 't niet typeerend voor het
harakter van de S. D. A. P., voor het w e-
zen van het socialisme, dat ,.Het Volk"
die uitlating van Troelstra tracht t© be
knibbelen, terug te duwen, te negeeren?....
1 Niet leven zonder GodOch, mocht
de Troelstra van heden kunnen herhalen
vat hij. de Troelstra van voor veertig jaar.
neerschreef, dat hij niet ka-n leven zonder
God.
't Zou hem in de oogen van ieder wel
denkend mensch niet minder maken!
Voor zichzelf ook zeker niet!....
BIHTEMLAIP
Volkenbond.
Hei arbitrage-protocol.
Paraguay veertiende
onderteekenaar.
Paraguay heeft het protocol van Genè-
ve, betreffende de interoatinale ontwape
ning en de vredelievende beslechting van
internationale geschillen, geteekend. Tot
dusver is dit hiermede door veertien sta
ten onderteekend, terwijl Tsjechoslowakije
het reeds heeft gegratificeerd.
Frankrijk.
Een manifest van Millerand.
Straffe critiek op Herriot.
Millerand, de oud-president van de re-
publiek, heeft zich gisteravond, mede na
mens zijn politieke vrienden, met een
manifest tot het Fransche volk gericht.
Dat manifest is een noodkreet over den
treurigen toes tand, waarin de politiek van
het kartel der linksche partijen het land
heeft geworpen en een oproep tot een
kracktigen weerstand van alle republikein
fiche elementen tot verdediging van den
ouderlingen vrede.
Het manifest vangt aan met een straffe
critiek op de leiding van het ministerie-
Herriot en de politiek van het kartel.
Bij de conferentie van Londen is de
Boer, die langzamerhand eerst verlaten
moest worden, prijs gegeven; alle kaarten,
die Frankrijk in handen had,- zijn even
eens prijsgegeven.
To Genève 'heeft Frankrijk opnieuw het
bewijs gegeven van zijn vredelievendheid,
maar door de bijeenkomst een er conferen-
fie van ontwapening te accepteeren, zon-
'ler tevoren waarborgen te hebben gekre
gen, heeft de regeering de Fransche vei
ligheid in gevaar gebracht.
Ondanks zijn verklaringen en beloften
heeft het bloc van de linksche partijen,
ook wat de inwendige politiek betreft, niet
anders dan teleurstellingen gebracht. De
franc is niet gestabiliseerd, de begroo-
Ifrgstoestand niet verbeterd. De belastin
gen vermeerderen, de Fransche staarts-
fondsen dalen voortdurend in waarde en
de levensduurte stijgt onophoudelijk.
Als gevangenen van hun verkiezingsbe-
lonen en verplichtingen, om aan de socia-
kstiscke eischen toe te geven, zwichten
onze bestuurders eiken dag meer tegen-
over de revolutionaire bedreigingen.
Ook wijst het manifest op het opzwee-
Pea van haat en passies, die in het land
den vrede verstoren.
In het tweede gedeelte roept! het mani
fest alle Franschen óp tot weerstand tegen
eea politiek, die zoo gevaarlijk is voor de
natie.
Het manifest, dat in de politieke krin
gen een grooten indruk heeft gemaakt en
vooral hij de linkerzijde een ware ont-
verwekte, verkrijgt zijn helang-
Ikheid in het hijzonder door do onder-
eekenaars. Deze loopen van Millerand en
Persoonlijkheden als Le Troquer, Magi-
not en Marshal tot menschen, die gisteren
heslist als radicaal hekend stonden als
een Ratier, de vice-president van den se
naat en Emmanuel Brousse.
Naast den prachtigen katholieken weer
stand kan dit republikeinsch reveil spoe
dig een omkeer geven, waaraan de gebeur
tenissen in Engeland en Amerika niet ge
heel vreemd zijn.
Het incident-Ceretti gesleten.
Herriot ontving gisteren den Pauselij
ken nuntius Ceretti, en had een langdu
rig onderhoud met hem over de rede van
den minister van Onderwijs. Hij verze
kerde den nuntius, dat Frankrijk in het
bijzonder waarde stelt op de handhaving
der gebruiken waarbij de rechten van
het corps diplomatique in stand gehouden
worden.
Ceretti verklaarde zich voldaan, en
bracht Herriot dank voor zijn houding in
Ouitschlanü.
Hitier.
In den Beierschen Landdag heeft de
minister-president Held medegedeeld, dat
de Beiersche. regeering zich nog niet met
de vraag heeft beziggehouden, of Hitier
al dan niet uit Beieren zal worden uitge
wezen. Men weet, dat de Oostenrijksche
regeering heeft verklaard, Hitler in Oos
tenrijk niet te willen toelaten. Van deutsch
völkische zijde werd naar aanleiding van
deze Ootsenrijksche mededeeling een in
terpellatie bij den Beierschen landdag in
gediend, waarin gezegd wordt, dat het
standpunt van de Oostenrijksche regee-
"ring beleedigend is voor het Duitsehe leger
en onvriendelijk tegenover Beieren. Minis
ter-president Held ontkende dit.
Engeland.
Hel nieuwe kabinet.
De ministerlijst.
De nieuwe regeiering Baldwin is als
volgt samengesteld:
Stanley Baldwin: premier, eer
ste lord van de schatkist en leider van het
lagerhuis, -
Austen Chamberlain: staats
secretaris van huitenlandsche zaken en
waarnemend leider van het lagerhuis,
Markies Salisbury: lord privy seal,
Markies Curzon: lord president of
council en leider van het hoogerhuis,
Burggraaf Gave: lord kanselier,
Winston Churchill: kanselier
van de schatkist;
Sir William Joynson Hicks:
minister van huitenlandsche zaken,
A m e r y: minister van koloniën,
Worthington Evans: minister
van oorlog,
Lord Birkenhead: secretaris voor
Indië,
Sir Samuel Hoare:- minister van
luchtwezen,
Sir Philip Lloyd Greame: mi
nister van handel,
Neville C h amber lain: minis
ter van gezondheid,
Edward Wood: minister van land
bouw en visscherij,
Sir John Gilmour: secretaris voor
Schotland,
Lord Eustace Percy: minister van
opvoeding,
Sir Arthur Steel M a i 11 a n d: mi
nister van arbeid,
Sir Douglas Hogg: attorney ge
neral.
Verrassingen
Het bekend worden van deze lijst heeft
een verrassing meegebracht wat betreft
de portefeuille van Financiën.
Door het kanselierschap van Financiën,
dat gewoonlijk in Engeland wordt be
schouwd als de laatste sport van de ladder
naar het premierschap, op te dragen aan
Churchill, hefet de premier bewezen het
oprecht te meenen met zijn verklaring, dat
hij na de uitspraak van de vorige verkie
zing niet denkt aan de doorvoering van
een beschermend tarief.
Winston Churchill, die in 1903 de con
servatieve partij verliet wegens de toen
door vyijlen Joseph Chamberlain op touw
gezetite tariefbeweging), wordt nog altijd
als een vrij handelaar beschouwd en heeft
tot dusver de vrijhandelspolitiek niet af
gezworen.
De vlaotbasis van Singapore
De preimer van Nieuw Zeeland Massey
heeft aan het parlement meegedeeld, dat
de regeering geen gelegenheid of tijd zou
laten voorbijgaan om bij de Britsche re
geering den nadruk te leggen op de waar
de der basis van Singapore voor Australië
en Nieuw-Zeoland
(Bladwin heeft tijdens de verkiezings
campagne reeds verklaard dat do conser
vatieven, wanneer zij weer aan het bewind
kwamen, deze kwestie opnieuw onder de
oogen zouden zien). j
Asquith naar Egypie
De „Manchester Guard in" verneemt, dat
de heer Asquith, die thans 72 jaar is,
voornemens is zeer spoedig een vacantie-
reis naar Egypte te maken.
Het conflict met Mexico
De sluiting der consulaten
Het Mexicaansche ministerie heeft slui
ting gelast van alle Mexicaansche consu
laten in Canada en andere Britsche Domi
nions.
Letland.
Een aanval op de gevangenis te Riga
Gisteravond is te Reval de gevangenis
aangevallen door een gewapende bende,
wier doel was bevrijding van de 149 com
munisten, die cenigen tijd geleden gear
resteerd werden en a s. Maandag voor dö
rechtbank zullen terechtstaan wegens een
beraamde samenzwering om met hulp van
Sovjet-Rusland het huidige regiem in Est
land opiver te werpen en door een Sovjet
republiek te vervangen. De militaire wachit
van de gevangenis bood krachtig tegen
stand en na hevig vuren van beide zijden
werd de aanval afgeslagen.
China.
De nieuwe toestand te Fe; ïng
Een vferklaring van den
minister van Bui te n lands che
zaken
De 18-jarige Mandsjoekeizer Poe Yi,
die na zijn troonbestijging den bijnaam
Hsoean Toeng kreeg, wordt sinds zijn ver
drijving uit het keizerlijk paleis nauwkeu
rig bewaakt in de woning van zijn vader
prins Tsjoen.
De minister van Buitenlandsclio Zaken
deelde gisteren in antwoord op een des
betreffende vraag mee, dat de voorloopige
regeering de geheele verantwoordelijkheid
op zich neemt voor het optreden jegens
den jongen keizer, en dat het geschiedde
zonder overleg met Tsjang-Tso-Lin, den
dictator van Moekden, o- met Twan-Tsji-
Joei, den militairen candidaat voor het
presidentschap.
De minister van Buitenlandsche Zaken
liet ook nog een verklaring puhliceeren,
dat de Christen-generaal Feng naar de
hoofdstad terugkeert en dat na zijn aan
komst groote veranderingen kunnen wor-
deen verwacht.
Woe Pei Foe
Volgens een bericht uit Washington heb
ben zmb de gouverneurs van negen provin
cies in Midden- en Zuid-China aaneenge
sloten ter ond .n'ng v,Woo Pei Foe
en iter bestrijding van de generaals Feng
en Tsja'ng Tso Lin.
Amerika.
De republikeinen
Een meerderheid in
Senaat en Huis
Het totaal aantal bij de presidentsver
kiezingen uitgebrachte st ramen1 bedraagt
ongeveer 31 millioen. Op Coolidge zijn on
geveer 18 millioen utgebrac'ht. Hij kreeg
379 stemmen van 34 staten in de kiescol
leges. Davis kree™ acht millioen hemmen
in bet algemeen en 139.in de kiescoUeges.
La Folette's naam kwam vier millioen
v'jfhr-TulerdduizenJ i"~-1 uit de stwnbus en
hij wist dertien stemmen in de klescolle-
De Republikeinen hebben 52 zetels in
den Senaat bemachtigd tegen de Demo-
crnir>-n 40. en het Fanncrsblok. 2.
In 't Huis van Afgevaardigden bezetten
de Republikeinen thans 241 zetels, de De
mocraten 190 en het Farmers-blok nog 16
zetels. De Republikeinscke meerderheid op
do oppositie; bestaande uit democraten en
radicalen, zal vijf stemmen bedragen. Op
de wip zitten de progressieve senator Bo
rah met een zestal zijner aanhangers.
Australië.
Dreigende havenstaking
Do havenarbeidersstaking in Australië
heeft zich ook tot de haven van Melbourne
uitgebreid. Men verwacht dat in alle Aus
tralische havens het werk zal worden ge
staakt.
BIHMEBILAaiD
Koninklijke besluiten
Notariaat
Bij. Kon. besluit zijn benoemd tot no
taris binnen het arrondissement:
Almelo, ter standplaats de gemeente
Hengelo (O.) J. van der Borgh, candidaat-
notaris te Amersfoort;
Gronnigen. ter standplaats der gemeente
Zuidhorn Oh. J. Vink, candidaat-notaris
te Goor;
ZwoUe, ter standplaats der gemeente
Zwolle H. L. M. Willemse, 'candidaat-no-
taris te Zwolle;
Breda, ter standplaats de gemeente
Udenhout A. A. V. M. van Spaendonck,
candidaat-notaris te Tilburg.
TWEEDZ KAMER
Overzicht.
Behalve den interpellant en het uiter
stenduo van Ravesteyn-Braat hebben gis
teren afgevaardigden van vrijzinnig-demo
cratische. katholieke, anti-revolutionaire en
christelijk-historische richting zich doen
hooren. (Een uitgebreid verslag vindt de
lezer in het tweede blad).
De afgevaardigden van de rechterzijde
hebben verschillende wenscben naar voren
gebracht, o.w. de Katholieke afge
vaardigde de heer ir. Bongaerts, doch ver-
eenigden zich in hoofdzaak noodgedwon
gen met do Regeering.
Er zullen echter, hoogstwaarschijnlijk,
ook nog wel andere leden der Katholieke
Kamerfractie spreken. In andere vorm?
De dag van heden is een dag van span
ning.
He! eerste kamerlid Ossendorp
De heer F. L. Ossendorp, die de zetel
van den heer van Kol in de Eerste Kamer
zal bezetten, is 61 aar oud. Hij bezocht
de gemeentelijke kweekschool voor onder
wijzers en onderwijzeressen te Amsterdam
en was onderwijzer hij het lager onder-'
wijs. Later werd hij als bezoldigd be
stuurder en voorzitter de leider van den
Bond van Nederlandsche Onderwijzers.
Van 19181922 maakte hij deel uit van
de Tweede Kamer. Sedert 1921 is hij lid
van den Amsterdamschen Gemeenteraad.
STAATSBEGROTING VOOR 1325.
Financlee'e vcoruifzich'en.
Bezuiniging.
Verschenen is de memorie van antwoord
op het voorloopig verstag van de Tweede
Kamer nopens de begrooting van finan
ciën voor 1925.
Inderdaad zijn de donkere voor
uitzichten. aldus de memorie, welke
zich bij de indiening der begrooting voor
1924 openden, in meer dan één op-zicht
lichter geworden, al moet hieraan reeds
aanslonds gelijk ook reeds in de laat
ste Millioenennota is gecchied met al
len nadruk worden toegevoegd, dat u:t het
feit, dat thans de gewone uitgaven weder
uit de gewone nrddelen kunr en wonier
bestreden (als althans de Tarefwet en de
Tabakswet worden aangenomen) aller
minst mag worden afgeleid, dat thans we
der een normal toestand in 's lands fi
nanciën zou ziin teruggekeerd.
Een vergelijking van de gewone uitga
ven in de jaren 19130914 en 1925, die in
deze ruim 10-jarige periode stegen van
f220 a f230 tot ongeveer f610 millioen
terwijl in dat t'jdperk ie algemeen'1 volks
welvaart n'et noemenswaard Is toegeno
men, is reeds een afdoend bewijs van het
tegendeel.
De minister herinnert er vooras aan. dat
hij reeds in de memorie van antwoord op
Hoofdstuk I der Staatsbegrootin"- voor
1924 op hoeft gewezen, dat van de f30 mil
lioen, welke ten slotte als netto- resultaat
uit een reorganisatie van den S'aatsdiensi^
verkregen zouden moeten worden, in de
naaste toekomst niet meer dan f 10 mil
lioen te verwezen1 ijken zouden ziin.
Overigens is het te'.* weerlegging van
verdere opmerkingen noodzake'ijk eenigs-
z:ns uitvoeriger in een vergelijking te tre
den tussehen de begrooting voor 1924 en
die voor het koöiende jaar
De ontwerp-hegrook'ng voor 1924 raam
de aanvankelijk*de gewone uitgaven, op
1646.8 millioen en de gewone middelen op
548 6 millioen en had derhalve een tekort
van f 98.2 millioen. welk tekort later door
een hoogore raming der inkoms'enhe'as-
ting.tot f88 2 millioen kon worden vermm-
dred. De storting voor de Vrijwillige
Ouderdoms ver z ekerng ad f12 millioen en
de overbrenging der. crisisuitgaven naar
den gewonen dienst ad plm. f 6 -millioen.
op we'kë beide uitgaven voor 1925 in elk
geval moest worden gerekend, deden dit
tekort tot f 106 millioen stijgen, terwijl
voorts rp eer. verder accres der uitgaven
van f 24- millioen gerekend moest worden,
waardoor het tekort op f 130 millioen zou
worden gebracht.
Dat dit accres van f 24 millioen geens
zins te -hoog was gesteld, moge reeds bli j
ken nit het enke'e feit, dat de dienst der
Nationale Schuld voor 1925 met niet min
der dan f.14 millioen moest worden ver
hoogd, terwijl alleen het bedrag benoodigd
voor pensioenen met f5 millioen steeg.
Deze be:'de posten saam leveren dus reeds
f 19 millioen van de 24-, waarmede naar
destijds herekond werd het tekort van
f 106 millioen wegens stijging der uitga
ven zou worden vergroot. En voorts zitten
er in de diverse hoofdstukken verschillen
de kleinere verhoogingen die het overschie
tende verschil van f5 mklioen verklaren.
Het bovengenoemd tekort van f88.2
mklioen was ïntüsschen berekend op grond
van een totaal aan uitgaven voor den
dienst 1924 van f646.8 millioen, het eind
cijfer der begroojingen, zooals zij wo,ren
ingediend. Door schrapping van de uitkee-
ring van f 18 5 millioen aan het Invalidi-
teitsfonds daalde dit tekort tot f70 mil
lioen en moest er voor het jaar 1925 dus
voorzien worden in de dekking van: f 70
millioen gewoon tekort; 6 millioen over
brenging crisisdienst naar gewoon; 12 mil-,
BUITENLAND
Een manifest van Miüerand tegen heC
beleid van de regeering-Herriot.
Het incident-Ceretti gesleten.
Dc ministerlijst van het nieuwe kabinet<
Baldwin.
Woe Pei Foe vindt steun bij de gouver*
nuers van Midden- en Zuid-China.
De meerderheid der republikeinen in de
Vereen. Staten.
BINNENLAND.
De Ambtenaarssalarissen in de Tweed®
Kamer. -
De Hollandsche vliegers naar Indië zijis
te Bagdad aangekomen (Luchtvaart).
OMGEVING.
De installatie van den nieuwen burgemees
ter te Bodegraven (2de blad).
Onze Geïllustreerde Paqina
Onze geïllustreerde pagina bevat van
daag o/tir.: Photo's van de overstrooniin-
geri in Limburg Overbrenging van hei
lijk van Paus Leo XIII van het Vaticaan
naar de crypte van St. Jan van Laterancn.
De Zuid-Afrikaansche voetballers De
Ghrvsantententoonstelling te .Amsterdam
Ca-lver Coolidge (president van de "Ver
Staten) en Colonel Theodore Roosevelt Jr.
lioen V.O.V.: 24 millioen wegens te ver
wachten accr.s der uitgaven; totaal der
halve f112 nrllioen.
Terwijl dan tegelijkertijd maat-^gelen
genomen moesten wórden om t z.t de stor
ting in hpf ïnvalidifeitsfonds ad f18.5 nrl
lioen weer te kunnen hervatten, zonder dat
zulks tot verhoo^ing van bet eindcijfer der
uitgaven zou leiden, m a.w tegenover hei
bedrag van d:e storting moest, op tijd-
st'p der hervatting, een equivalente ver
laging van andere u'tgaven verkregen zijn
De bovengenoemde f112 mil'ioen ver
meerderde met de later te hervatten stor
ting in het ïnvalidifeitsfonds vormen d»
f130 mill'cnn, waarvoor dekking gezoeh
menist worden.
Hieruit blijkt derhalve, dat de meenin^
dier leden, welke van oordeel waTen, da'
de toestand ten vorgen jare te donker wa»
voorgesteld ongegrond moet worden ge
acht.
De uitkomst heeft integendeel die voor-
steking volkomen gerechtvaardigd.
Dat de dekking van het tekort vergemak-
kek jkt is geworden door het ruimer vloeien
der middelen, is juist, maar de inv'oed
daarvan is geringer geweest dan de leden,
die op bladz 2 van hef voorloopig vers'ag
aan het woord z:jn. verondersteld- hebban.
Daar toch wordt aangenomen, dat de be
staande middePn f30 mklioen zijn rr.ee-
gevaUen, terwijl het juiste cijfer daaren
tegen f 19 mill'oen is De leden, dm de
daar opgenomen becijfering maakten, heb
ben k'aarblijkekjk over het hoofd gez en,
dat :n de hooaere raming deT nuddkeu.
voor 1925, tot een bedrag van f31 nr'iioen
f 12 millioen begrepen is wegens nieuwe
heffinven (b:er, thee. riiwie'en). we^e
deel ui'maken van het algemeen" dnkVrms-
plan.
Trekt mmn dezen meevaller van f 19 mil
lioen van de hierboven genoemde- f112
millioen af, dan is de toestand in 1925
ten gevolge van aFerle1' getroffen maatre
gelen effectieT met f93 mklioen verbeterd,
terwijl wettelijke voorzieningen om de uit
gaven nog verder te verlagen, met het be
drag dat -noodig zal zijn om de stort'ng der
18 5 millioen in het Invaliditeitsfonds
weer te kunnen hervatten, bereids tot
stand kwamen.
In die f93 mklioen zullen dan plm.
f32 mil'ioen aan nieuwe belast'ngen se.iui-
len, zoodat de verbetering in den toestand
voor f61 mklioen is toe te schrijven aan
verlaging der uitgaven, als gevolg van di
verse besparingen, verlaging van sa'aris-
sen en loonen en verlaging der bedrjfste-
korten.
De nieuwe heffingen ten bedrage van
f 32 millioen of f 34 millioen, als men de
boogere opbrengst der rijwielbelasting
meetelt, vertegenwoordigen ongeveer 30
pet. van het totaal van het tekort dat wer
kelijk gedekt moest worden (n.1. 130 mil
lioen minus 19 millioen meevallers) het
geen nijt onbelangrijk verschkt van de
40 pet. in het voorloopig verslag vermeld.
De minister ontkent niet, dat inderdaad
de omstandigheden zich sedert verleden
jaar eenigex-mate in gunstigen z:n hebben
gewijzigd, doch hij acht z:eh ook thans
nog verplicht tegen alle overdr'jving in
deze richting ernstig te waarschuwen. De
hoogere raming der middelen ad
f3L394 263 komt voor een bedrag van
f 12.389.263 op rekening van inkomsten,
die een volslagen wiesc-Ivalilg karakter
dragen en in geen enkel opzicht als bewijs
van eene opleving mogen dienen. De ove
rige midde'en, dc ciger,l:jke belastingen,
zijn weliswaar f 19 mi'l'oen hooger ge-<
