Derde Blad.^
Het eerst nooMeliike in het
der Ontwapening.
Vrijdag 24 October 1924
til
iet len 1
Goddank er komt langzaam meer klaar
zet in het vraagstuk der ontwapening of
de vredesbeweging. En wat nog meer
er komt eenheid van zienswijze en
eenheid van actie onder de Kalho-
En dat is ook hoog noodig. Want
verwarring was nog voor «enige maan-
groot, dat men het spreken
ver onafwendbaarheid van
len oorlog misdadig achtte en
ederen toek'omstigen oorlog
oor onrechtvaardig en on
edel ijk wilde verklaren. Waarheen
wij met zulke tkeoriën nog
Het is toch eene waarheid en een
'eit dat er in de afgeloopen tijden recht
vaardige offensieve oorlogen geweest zijn;
'elfs oorlogen door God bevolen, door hei-
igön gepredikt, aangemoedigd en zelfs on-
ffernomen. En ook in de toekomst zullen
[oker niet alle oorlogen afwendbaar zijn;
in evenmin onrechtvaardig. Ja er kunnen
iffensieve oorlogen ontstaan, welke een
[iscli zijn van rechtvaardigheid, harmhar-
jgheid en liefde. Stellen wij maar eefTs
iet geval, dat in België de Vlamingen op
lens bolsjewiki werden en alle Walen
bcigden te vermoorden of omgekeerd. Zou
j iet dan niet een werk van rechtvaardig-,
ïeid, barmhartigheid en liefde zijn, de
lanvallers te beoorlogen en den ondergang
fan een volk te beletten? Hier zou het
.niet oorlog voeren'\ de door de
{erk vérworpen stelling van „non-intor-
rentie" of „niet beletten" eene misdaad
fijn. Het is eene natuurwet, zoowel voor
ndividu's als voor volken, het kwaad toch
illen. als-pb'cht of liefde het verlangt en
in staat is het te doen. En zou het
orns niet geoorloofd zijn koppensnellers,
annibalen of mensch en eters offensief te
ijf gaqg. zelfs als 't moest met gif-
assen, om de uitrotting van geheele volks
tammen te^en te houden? Dat alles neemt
ibter niet weg. dat in het verleden verre
peg de meecfe oorlogen hadden vermeden
nnnon worden, en dat zij ook in de
ïecste gevallen onrechtvaardig waren. En
loo zal bet nok wel in de toekomst blijven;
rant de menseben zullen altijd mensehen
lijven, gene'gd tot bet kwaad. En zoo lof-
vaardig het is dronkenschap en zcdeloos-
Jeid te bestrijden, evenzoo dwaas zou het
lijn te meenen dat. men dronkenschap en
édeloosheid geheel zou kunnen uitroeien
f afschaffen. Nog dwazer echter zou het
zo lijn zich te verheelden in de toekomst alle
•br orlop en te kunnen voorkomen of af te
jliaffen, geliik men eene kermis afschaft;
miners dronkenschap en zedeloosheid zijn
dlijd kwaad; oorlog daarentegen kan
vo echtvaardig en geoorloofd zijn.
Dwaas en onzinnig is 't dus te roepen
n te preeken op allerhande vergaderingen
h congressen: „Weg met den oorlog";
kep met het leger"; „geen man en geen
lee ent". Dat alles is wel goedkoop; maar
Ji lelpen zal het niets. En het kan in som-
gevallen onrechtvaardig zijn. Im-
wrs de oorlog is niet altijd een kwaad;
ilj kan zelfs een eisch zijn van rechtvaar
digheid en liefde. Nog minder is het leger
f de soldatenstand een kwaad. Beide zijn
elfs noodzakelijk; en de soldatenstand is
:e't ien.levensstaat oven eerbiedwaardig als
iciÉen andere levensstaat: Onrechtvaardig en
patuurlijk is alleen de dwangdienst of
lenst dwang, waaruit ontstaan is het „te
otf oei van soldaten" do gedwongen soldaten
if met andere woorden het „militairisme".
Het militairisme met zijn dienstdwang
dan ook de eigenlijke oorlogskweeker en
on voortdurend gevaar voor den vrede
)at militarisme met zijn dienstdwang was
lok de oorzaak van de algemeenheid, uit
lui 'estrekthe'd en alle andere gevolgen van
en laatsten oorlog.
'Als wij dus vrede willen, oorlogsgevaar
oorkomen, en oorlogsuitgestrektheid be
ierken, moet op de eerste plaats de dienst
wang weg.
De dieDsfdwang moet weg en wel op de-
Ste'plaats omdat hij een kwaad is in
zicli zelf, een onrecht en eene slavernij;
2. omdat hij -de hoofdoorzaak van den oor
log was en is; 3. omdat hij de oorzaak is
van de algemeenheid en uitgestrektheid
van den oorlog met al zijne gevolgen; 4.
omdat do dienstdwang medeoorzaak is van
het financieel bankroet der meeste lan
den, zoodat zonder afschaffing van den
dienstdwang het economisch herstel in
Europa niet mogelijk zal zijn; 5. omdat
de dienstdwang ten slotte tot sociale- be
roeringen zal leiden, gelijk Paus Benedic-
tus XV duidelijk heeft gezegd. En einde
lijk ten 6e de dienstdwang moet weg om
dat daardoor ontelbare roepingen tot
priester- en kloosters la at verloren gaan.
En deze laatste omstandigheid weegt in
vele landen van Europa zelfs het zwaarst.
Ten slotte willen wij nog eene laatste
oorzaak bijvoegen, waarom de dienst
dwang weg moet, en dat is, (lacht niet)
omdat wij zonder' afschaffing van den
dienstdwang geen betrouwbaar leger meer
zouden krijgen, maar een leger van .sol
daten, waarop in tijden van gevaar niet
meer gerekend kan worden.
Willen wij dus vruchtbaar strijden voor
een groot doel en eenheid van actie ver
krijgen en verwarring vermijden, dan
moeten wij op de eerste plaats dat be
strijden wat een kwaad" een onrecht, een
gevaar is, en wat strijdig is tegen de
natuurwet, en dat is enkel de dienstdwang
Dus niet het leger, niet de soldaten, en
zelfs niet den oorlog, waar hij rechtvaar
dig of noodzakelijk kan zijn. En op deze
wijze zullen wij meer voor den vrede doen,
dan al de dwaze schreeuwers van „"geen
man en geen cent."
Hoe het ook zij, of iemand op de eer
ste plaats wil werken voor de vredesbe
weging. of voor de ontwapening, of voor
vermindering van oorlogsgevaar, of voor
bezuiniging en financieel herstel van
Europa, of eindelijk sociale beroeringen
wil tegenhouden, dan zal men toch de af
schaffing van den dienstdwang als het
eerst noodzakelijke moeten betrachten. Om
-dus tot een eenheid van actie te koihen in
do vredesbeweging en het ontwapenings-
vraagstuk moesten wij trachten alle ver
warring uit te sluiten door als eerste punt
op te stellen de leuze van Benedictus XV:
„afschaffing van den dienst
plicht voor alle land en."
Wij weten" het heel goed, dat wij in ons
vaderland betrekkelijk het. militairisme en
dienstdwang nog in een land van belofte
leven, en dat moeten wij met dank erken
nen. Priestercandidaten en religieuzen zijn
van dienstplcht vrij en ook voor het
overige wordt de dienstdwang nog al soe
pel toegepast. Immers zij die de vooroefe
ningen met goed gevolg hebben medege
maakt, komen er met 6 weken dienstdwang
nog al goed af. Doch in de meeste landen
moeten allen, ook de priestercandidaten, 2
jaar in vieze kazernes doorbrengen tus-
schen atheïsten, communisten, vuilspre
kers en godslasteraars.
De vredes-actie moet echter internatio
naal zijn evenals de ontwapening en af
schaffing van dienstdwang internationaal
moeten zijn volgens den wil van Benedic
tus XV. Wij mogen dus in de vredesbe
weging en het ontwapeningsvraagst.uk niet
alleen aan de toestanden van ons eigen
land denken, maar ook aan de veel treuri
ger verhoudingen in de overige landen.
Doch er komt in den laatsten tijd niet
enkel klaarheid, en eenheid van actie in de
vredesbeweging, maar men stuurt ook
reeds meer doelbpwust naar het eerst
noodzakelijke in dit zoo belangrijk en ac
tueel vraagstuk van ontwanening; men
doelt reeds op „een v r ij w i 1 i g e r s
lege r."
Twee artikelen in „Tijd" en „Maas
bode", dus in onze twee Katholieke hoofd-
bladen verschenen, zijn reeds hoogst be
langrijk en wijzen duidelijk naar 't groote
doel. In het artikel „Tucht" van den des
kundigen kan it ei n Alting von Geusau lezen
wij dezen zin. .In stede van een behoor
lijk geëncadreerd en geoefend leger, li eb
ben wij thans een troep slecht geoefende,
tuclitelooze lieden." Zoo in „De Tijd" van
21 Oct. 1924. Dat. zal toch wel waar zijn,
als 'f, zoo iemand als Alting von Geusau
schrijft.
En wij voegen enkel dit er aan toe;
„Zou de onnatuurlijke en onrechtvaardige
dienstdwang niet de hoofdschuld daarvan
zijn?-In de „Maasbode" wordt er dadelijk
echter een oplossing gevonden in het zeer
belangwekkend artikel „Nu of nooit" van
M. H. Jansen, dat wii met de grootste in
stemming gelezen hpbben.
Daar wordt eens duidelijk gezegd waar
heen 't moet. „Wij moeten hebben vrije
mannen, beroepssoldaten' .die er-een eer
in stellen het vaderland te dienen, om «on
wel den binnenlandschen als buitenland-
schen vijand het hoofd te bieden. Wij
moeten e-n kunnen hebben een
vrijwilligers leger." En ziet, dat
is 't wat nu de leuze zijn moet in de algc-
meene vredes- en ontwapeningsactie. Dat
moet, dat kan, en het kan reeds
dadelijk gebeuren, het kan ge-
schieden zonder het land weer
loos te maken, en het zal maar
weinig kosten.
Deze 6 punten hopen wij in een volgend
artikel te bespreken en te bewijzen.
J. M KEULERS, Pastoor,
ong. Karmeliet,
Groenendijk, Octaaf van St. Teresia.
UIT DE OS8IGEVBN6
KATWIJK.
Gemeenteraad.
Dë raad dezer gemeente kwam gisteren,
in openbare vergadering bijeen. Voorzit
ter was Burgemeester J. H. de Waal Ma
lerijfc. Afwezig met kennisgeving do heeren
P. Meerburg, D. C. van Leeuwen en A. Jt
van Walsem.
De notulen der twee vorige zittingen
worden goedgekeurd.
Ingekomen een schrijven van Ged. Sta
ten meldend dat de schoolgeldvcrordening
is goedgekeurd doch slechts tot 1 Jan.
1926. Goedgekeurd tevens de raadsbeslui
ten van 10 Jan., 12 Febr., 4 Maart, 11
April en 9 Mei waarbij de gemeentebe-
grooting is gewijzigd. Bericht van Ged.
Staten dat tot zetters bij de belastingen
zijn benoemd do heeren M. v. d. Bent, J.
Verloop en J. Minnee. Bericht is ingeko
men van de besturen der Ned. Koninklij
ke Automobielclub en van den Alg. Ned-
Wielrijdersbond dat zij ieder f 250 zullen
bijdragen in de weg verbetering hoek Com-
mandeurslaanKarne-melksbuurt. Een
dankschrijven zal aan beide besturen ge
zonden worden. De Oranje vereerd ging te
Katwijk aan Zee welke f 250 subsidie
krijgt voor het organiseeren van kinder
feesten bij Oranjefeesten vraagt wegens
het'-steeds grooter wordend aantal kinde
ren. dat hiervan profiteert en de hoogere
prijzen der te koopen ingrediënten ver
hooging dezer subsidie tot f 750. Wordt
in handen gegeven van B. eii W. voor prae
advies.
De Voorz. deelt mede dat sinds 18 Jan.
3916 de gemeente in erfpacht heeft het
stukje grond bij den tol waarop de zie
kenbarak is gebouwd. Hiervoor wordt f10
per jaar betaald. Opzegging kan ten alle
tijde geschieden mits 6 maanden t-e vo
ren. B. en W. stellen voor in verband
met den bouw van het ziekenhuis der Kat
wijksche ziekenverpleging de erfpacht per
1 Mei 1925 op te zeggen. Hiertoe wordt,
besloten. Voorts dat met den heer W. Tom
is gesproken over de verbetering van het
terrein bij genoemde Tom waarover in de
vorige raadszitting is gesproken. Behou
dens goedkeuring van den raad zal de
heer Tom zorgen voor het in orde brengen
van het talud, terwijl de gemeente voor
de af heining zal zorg dragen. De onder
houdskosten kernen voor rekening der ge
meente. Nadat eén en ander in orde ge
bracht is zal van gemeentewege aldaar
een trottoir worden aangebracht. De kos
ten zijn thans voor afzetten f 25, terwijl
de ba zultstukken totaal f 60 zullen kos
ten. Z. h. st. aangenomen.
B. en W. stellen voor do verlichting in
de Voorstraten te Katwijk aan den Biin
en Zee te versterken met 2 lichtpunten in
iedere lantaarn, een voor 's nachts en
voor den avond beide lichtpunten. Mede
om~~op enkele andere plaatsen de lampen
te versterken. Ook hiermede kan de raad
zich vereenigen.
Punt 2 der agenda: Benoeming leden
der Commissie van Plaatselijk toezicht op
heb L. O. Benoemd worden hiervoor de
heeren J. Raadsvelrl en R. Varkevisser.
Benoeming commissarissen Gemeen te-
Spaarbank. Benoemd worden de heeren
P. Haasnoot Jac.zn.. A. Wassenaar en C.
Haasnoot Dzn.
Benoeming bode gemeente-spaarbank.
Eerst wordt eervol ontslag verleend aan
den heer B. van Velthoven en het voorstel
om hem na ontslag toch zijn salaris te la
ten genieten, aangenomen. Daarna wordt
tot bode benoemd de heer W. Lagemaat,
gemeen teb ode.
Volgt voorstel disrensatie art. 22 der
Bouwverordening. De heer L. v. Druiven-
bode wenschb in de Zuidduinen een kamp-
hut te plaatsen. Hiervoor wordt door dën
raad, toestemming gegeven.
Punt 6. Verzoeken om voorschot op de
vergoeding overeenkomstig art. 101 der li.
Onderwijswet 1920 (kosten van instand
houding der scholen, behalve salarissen.)
Voor de Leidsche Buitenschool wordt met
47 leerlingen gevraagd f 426,10, voor dë
met 1 Aug. geopende Gereformeerde
school met 103 leerlingen! f 432,74. 'Als
voorschot wordt gegeven 80 der genoem
de bedragen.
Punt 7. Voorstel tot het aangaan van
een geldleening voor den bouw van een
Ziekenhuis. Aanvankelijk was dë raming
hiervoor f 24000, bij de inschrijving werd
dit verhoogd met f 25400, terwijl voor en-
kele andere dingen als gasverwarming
(kachels enz.) nog ongeveer f 3000 noodig
zijn zal waarom B. en W. voorstellen een
leening aan te gaan van f 28000 tegen een
rente van 6 1/4 met een aflossing van
f 1400 per jaar. Besloten.
In verband met het aannemen van punt
7 moet wijziging der begrooting dienst
1924 plaats hebben omdat in de vorige
raadszitting f 24000 benoodigd scheen
voor den bouw van het ziekenhuis terwijl
dit thans voorloopig tot ruim f 28000 ver
hoogd is geworden. Ook dit .wordt goed
gekeurd.
Laat U niet meer
kwellen, door
spierpijn,
stramheid,
rheumatiek,
spit in den FUg
Wrijf die pijn
dadelijk weg
met Akker's
Kloosterbalsem
het heerlijk verwarmende
wrijf middel dat direct een
heha&glijke verlichting
geeft en afdoend geneest.
Komt aan de orde voorstel tot wijzi
ging der verordening, regelende de wed
den van het politiepersoneel. De Voorz.
zegt dat in de thans bestaande regeling
wel wordt aangegeven dat bet hebben van
©en politiediploma vergood wordt met
f 100 doch van oen diploma voor den in
specteur wordt niet gesproken. B. en W.
stellen thans voor de regeling aan te vul
len met de zinsnede dat aan den Inspec
teur van politie voor 't hebben van een di
ploma een vergoeding van f 500 wordt
toegestaan. Dit ingaande 1 Nov. 1924, als
de nieuw te benoemen inspecteur in func
tie treedt. Do heer v. d. Zwan zegt het be
drag ontzettend hoog te vinden. Ambtena
ren krijgen voor een diploma f 100. Spr.
zou liever verhooging van salaris willen.
De heer Houwaard is van hetzelfde gevoe
len. Het hebben van een diploma moet
iets gewoons ziin. Het moet dienen als
aanbeveling. Zulk een functionaris moet
een belooning hebben naar zijn prestatie
doch niet een diploma vergoeden, althans
niet met f 500. De heer v. Tongeren acht
ook het bedrag veel to hoog. Een onder
wijzer krijgt voor 5 acteu slechts f 500.
Mochten B. en W. iemand op heb oog heb
ben die voor heb vastgestelde salaris niet
bereid is te komen tegen het gestelde sa
laris, laten B. en W. dan voorstellen het
salaris to verhoogen. De heer Wouda zegt
te kunnen begrijpen dat ceu inspecteur
moeilijk te kriigen is voor het aanvangs
salaris. Spr. meenb echter dat er ia Né*
deriand geen plaats is waar een! dergelijke
vergoeding voor een diploma gegeven;
wordb. Heb lijkt meer een kunstmatig om,*
lioog brengen 'van het salaris. Spr. zoq,
ook liever het salaris verhoogd Willed!
zien. De Voorz!. zegt dat een schrijvortl
van 'den Commissaris der Koningin aanleS*
ding is geweest hiertoe te komen. De com1*
missaris schrijft n.l. dab heb gewenschb ïffi
met inspecteursbenoemingen zeker op heö
hebben! van een' diploma të letten. 'Spfaf
had ook liever salarisverhoogïng g&
wenscht, doch heeft zich bij den wenscK
van de wethouders neergelegd. !Als wél
maar een goede inspecteur krijgen. Em
hiervoor worden! tamelijk hooge eischehl
gesteld. Kennis van verschillende talen;
wiskunde, meetkunde, enz. enz. Zonder v^ii f
dere discussie wordt het voorstel van 'B* f
en W. aangenomen1. f f
De wijzigingen in de verordening regë*
lende de heffing der havengelden in dë i
vorige vergadering aangenomen worden! j
thans voorgelezen en vastgesteld.
Dan punt 2. voorstellen betreffende vëfjJ
betering van heb deel van den Zeeweg!
vanaf de Kerksbraat (bij het Wittel
paard") tot den Callaoweg. De voorstellen
van B. en W. zijn: de boomenrij vanaf 1
,.het Witte paard" tot aan' de woning vatü
P. van Duivenbode Jr. rooien, vanaf liefj
„Witte paard" tob aan den hoek Achter-
kerkweg bij den heer v. Prooien oen trot
toir aanbrengen, vanaf Achterkerkweg
tot aan den heer v. D. Jr. den straatweg
verbreeden tot 5 M. Bij den Calaoweg 2
boomen rooien en aldaar voor de fietsers
een goede verbinding maken vanaf het rij
wielpad op den straatweg. De heer v. d-
Zwan zegt het jammer te vinden dat met
het rooien der boomen langs de tram
rails een deel natuurschoon moet verdwij
nen. Hij zou zich willen bepalen tot het
gedeelte Achterlcerkweg-Kerkstraat. Dë
heer Houwaard spreekt in gelijken geest
doch zou als het toch moet, vooral voor
een goede afwatering gezorgd willen zien.
Meerdere heeren voeren het woord hier
over. Wethouder R. Ouwehand zegt dab
het, uitgangspunt is geweest dat de toe
stand van heden niet bestendigd kan blij
ven. Zoo'n trottoir als er nu is daar heeft
men totaal niets aan. De weg is te smal,
het pad wordt voetpad. Spr. meent %to
moeten ontraden om on het vori" boshut
terug te komen, want dat zou men!
toch, als gebeuren meet we do heer v.
Tongeren wil, n.l. heb rijwielpad la
ten cloorloopen tot de R. K. begraafplaats,
om daar liet pad tc verlaten en op den
straatweg te komen. Besloten is om hier
van voetpad te maken. Een straat van
4 M. is aldaar te smal. Spr. zou daarom
geen half werk willend oen doch do weg
tot aan de Callaoweg op 5 M. brengen.
Later kan de weg tob aan. Katwjilc aan
Zee met 1 M. verbreed worden. De voor
zitter licht de zaak nog uitvoerig toe. Do
heer Wouda is voor algeheele afdoening
aldaar. De weg is, vooral op den bocht bij
den hoek Achterkerkweg veel te smal. Do
heer v. Duyn zegt dat aan het verzoek
van heb B. K. Kerkbestuur in vqrige zit
ting is voldaan doch men nu weer niet
moet gaan terugkrabbelen. En de veilig
heid gaat bij spr. boven het natuurschoon.
De heer v. Tongeren blijft zijn standpunt
handhaven en acht ook in verband met de
verbinding Achterkèrkweg de beste oplos
sing de verbinding te maken bij het hek
van de R. K. begraafplaats en het pad dat
er nu officieel of formeel is, ook .^moreel"
te maken (Corr.) Wethouder Ouwehand
wijst er op dat reeds in onderhandeling is
getreden met de commiss:o voor den.
straatweg en de verbinding straatweg
fietspad bii Callaoweg geheel in orde kan
worden gebracht. De gemeente zal ook
voortaan den weg schoonhouden. Do heer
v. Tongeren handhaaft zijn voorstel dab
in stemming gebracht, verworpen wordt
met 84 sl. Voor stemdendo heeren
H. Parlevliet. L. v. d. Zwan, J, Houwaard
en C. v. Tongeren.
De aannemers der Otto Baron van Was-
senaer van Catwijckschool hebben kwijt
schelding gevraagd der opgelegde boete
voor te late aflevering der school. In vo
rige zitting al reeds behandeld. Op voor
stel van B. en W. wordt dit thans zooda
nig gewijzigd dat het totale bedrag der
boete slechts f 86 blijft.
Belastingreclames. De heer v. Duyn
zegt er zijn verontwaardiging over te
moeten uitspreken dat het mogelijk is dat
iemand als de heer D. Taat, rceder te
Katwijk aan Zee. bewoner cener pas ge-
FEUILLETON
DE NIEUWE DOKTER
Naar het Fransch van
JIJLES PRAVIEUX.
(Eenige geautoriseerde vertaling.)
Haar moeder oefent op haar een waarlijk
«ispatisch gezag uit, maar het zal niet ge-
kei ijk vallen om Laura uit te huwe
lijken, de natuur heeft haar te stief moe
ilijk bedeeld. Men zou een jongen man
joelen vinden, wijs genoeg om slechts op
^^stoffelijke hoedanigheden te letten.
Alaar die jonge man is zoo gevonden,
.-eP eerw. heer Monié uit. Het is mijn
eer Noccourt, de jonge notaris van Bre-
aY; Twee honderd duizend frank als
ruidschat. Hij zal verblind worden. En
I lendien is hij bijziende.
Ik heb er reeds over gedacht, ver-
ia 0 eerw. heer Tharot; sedert doen
S waarop het huwelijk van dokter Bra-
fs, met Prangoise Ghanteau besloten
is, schijnt mevrouw Legros eindelijk
erzaken aan het idee een dokter als
fe aon,zoon fe hebben. Zij is mij komen
0® dp6 Gn aan mijnheer Noncourt het
te blazen om Laura ten huwelijk
en ra^0n e! sterke vermoedens die
ferpplr waar(* zijn, waardoor ik
iomm to £ëIooven, dat hij zal in-'
leib maar dan moet ik mij weer in
laten met een huwelijksgeschiedenis. En
ik heb mij vast voorgenomen niet weer te
beginnen.
A, mijnheer de deken, zei de eerw
heer Maillange, wanneer men eenmaal op
het pad der misdaad is
Het onderhoud tusschen de drie pries
ters duurden een half uur, toen twee sla
gen op de deur weerklonken.-
1 Binnen, riep do eerwaarde heer
Tharot.
Het was dokter Bravières, die, terug
van de Heidevelden, met den deken kwam
spreken over den datum van het huwelijk
die men thans vast kon stellen, nu men
de meening wist van de familie Chan-
teau, van mevrouw Bravières en van me
vrouw Poncet, aan wie de jonge genees
heer gedurende ^iet korte bezoek dat hij
hij haar had, afgelegd, den lijd en dag had
voorgesteld.
Toen Pierre den eerw. heer Maillange
groette, sprak deze tot hem:
"VVelnu, dokter, heeft de kleine re
clame, die ik voor u in mijne parochie
heb gedaan, geholpen? Al mijn parochia
nen willen slechts door uw hand sterven.
Zi^'t ge tevreden?
Of ik tevreden ben, mijnheer pas
toor, riep dokter Bravières uit. U vraagt
me dit vandaag nu het leven me slechts
toelacht.... Nooit heb ik mij zoo geluk
kig gevoeld op de wereld te zijn.Mijn
heer. pastoor, ik heb het genoegen u mijn
huwelijk aan te kondigen met. mej. Fran-
coise Ghanteau. A, ais men mij dat was
komen vertellen een maand geleden. Ik
zou volstrekt niet hebben durven verhopen
u vandaag oen dergelijke tijding te kun
nen brengen. Mijn huwelijk was nog ver,
bijwijlen stonden de kansen zeer slecht.
Het feit is,, bevestgde dé deken, dat
sommige dagen de lust mij bekropen te
wanhopen.
En de eerwaarde heer Tharot vertelde
aan de eerwaarde heer Maillange de ge
schiedenis van het huwelijksplan, dat dien
morgen bekroond was geworden. Hij schil
derde hem de moeilijkheden, die over
wonnen hadden moeten worden, de hin
derpalen, die men had moeten ontwijken,
den afgrond, dien men had moeten over
bruggen. Hij verhaalde hem de angsten,
die men had uitgestaan gedurende de
'ziekte van dokter Ghanteau, die gelukkige
ziekte, die juist express gekomen scheen
om: de ontknooping mogelijk te maken.
Hoe alles toch terecht komt, riep de
eerw. heer Maillange uit. Men moet zien
om te gelooven. En dat loopt op een hu
welijk uit.
Zooals in de romans, dat heb ik
reeds gezegd, zei de kapelaan. Maar nu
ik er aan denk, oerwaarde heer Mail
lange, u die geestig zijt, wees u dan toch
het personnage waaraan de schrijver op
dracht zou geven om het slotwoord te
spreken en dat hij juist mot dat doel zou
uitsrenoodigd hebben.
De pastoor van Saint-Martin-sur-Sauve
scheen een oogbenlik in gepeins te gera
ken: iT.!',-- i
Ik heb steeds geloofd, zei hij, maar
wat ik sedert zes maanden gezien heb: uw
succes als geneesheer, uw gelukkig huwe
lijk, alles scheen mij in mijn opinie te
bevestigen: dat het geluk slechts voor de
schurken is weggelegd.
Terwijl de deken, zijn kapelaan en
Pierre over die mop lachten, voegde de
eerwaarde heer Maillange er aan toe:
En toch, aangezien mijn parochianen
er niet hij zijn om te hooren, kan ik u
wel de grondgedachte van mijn geest ver
openharen: ik heb u steeds beschouwd als
een bemin nel ij ken dokter, een rechtscha
pen, geleerden en geestigen dokter, als den
besten der toekomstige echtgenooten on
die de edelmoedigste der menschen zal
zijn als aan deze hoedanigheden hij die
van vriend van den pastoor van Saint-
Martin-sur-Sauve wil voegen.
De eerwaarde heer Maillange drukte
met kracht en overtuiging de hand van
dokter Bravières.
Door het voorbeeld meegesleept! nader
den de deken en de eerwaarde heer Monié
den jongen man en gaven hem dezelfde
bewijzen van vriendschap: een ontroerden
handdruk.
Dat is wel de crisis van algemeeno
verteedering waarmee een roman moet
sluiten, riep de kapelaan uit. Wat zou ik
graag romanschrijver zijn om deze ge
schiedenis to verhalen.
Sst., sst., sst, zei do eerwaarde heer
Tharot, terwijl hij zijn wijsvinger op de
lippen legde. Laten wij hierover niet spre
ken. Stilte, stilte. Die letterkundigen heb
ben den duivel in het lijf, steeds zijn zo
op den uitkijk, liggen steeds op den loer
en hebben onophoudelijk de ooren ge
splitst. Daar is in do streek niet ver van
hier, zeggen ze, een romanschrijver, die
er behagen in schept om ons geestelijken
op scène te brengen. Waarlijk, een
vreemde manieren ut ita dicam, een beetje
gek erbij. Als hij vernam, wat sedert ses
maanden to Brenay is voorgevallen en
welke rol wij in dit geval hebben gespeeld,
geloof mij vrij, hij zou er wel profijt van
trekken. Laten wij op onze hoede wezen.
Ge zult ons, neen, ge zult ons in geen ge
val romanhelden zien worden. En waar is-
het goed voor om aan reëele feiten, die
wij met onze eigen oogen hebben gezien,
wantrouwen van een verdichtsel, het
uiterlijk van een sprookje te geven? Welk
belang zou er aan verbonden zijn om dezo
gcvoelsgeschiedenis, die niets buitens©-
woons om het lijf heeft, trouwens en dio
zooveel andere geschiedenissen, moet gelij
ken, in een hoek om te tooveren, gestoken!
in oen geel, blauw of wit kleedje?
Daar zouden misschien lui gevonden
worden, die haar zouden lezen, maar ook.
zouden er zijn die zich zouden verbeelden,
omdat het een roman is door een romans
schrijver geschreven, dat er niet van!
waar is.
En toch...", zei do ecrw^ardn -bee*-
Monié.
EINDE
