D 163 Jaargang. Q3NSDAG 14 1924 EaABONNEMENTSFRIJSbedraagt bïj vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week II 2.50 per kwartaal £,i onze Agenten 20 cent per week 8 2.60 per kwartaal franco per post I 2.05 per kwartaal jjet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cl per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nnrnmers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag üïi'jezanöerd Zöh> en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. I! OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverienflën 30 een! per fsjeS Voor Ingezonden Wededeelingen wcri! het dubbele van het tarief berekend. a Kle:no adverfentiën, van ten hoogste 80 woorden, traaifi betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en Vc3» huur, koop en verkoop iü.50. jjji nuramap bestaat sa»4 4es fetaden. i' ongegrond en ongeooricofd. Wij lazen dezer dagen dat een afdee- jjng van een R.-K. bond, waarin een cate- „orie ambtenaren is georganiseerd, een jnotie had aangenomen, waarin: eerstens wordt betreurd, „dat de Regee- ting haar starre standpunt blijft inne men (inzake salarisvermindering) en dat noch de Katholieke Kamerfactie in haar geheel, noch de leden afzonderlijk iets ten "junsto van de ambtenaren hebben ge daan". Hier wordt een beschuldiging geuit te gen de Katholieke Kamerfractie als zooda nig en dezer leden afzonderlijk, welke on gegrond is, en daarom niet gedaan had mogen worden! Hoe weet do vergadering, die deze mo- jie heeft aangenomen, dat die beschuldi ging kan worden waargemaakt door de feiten? Nog gisteren heeft men in een yerslag van een R.-K. onder wijzers ver. in ons blad kunnen lezen, dat heUoestuur dier organisatie werkt in stilte, zonder aan ajn actie ruchtbaarheid te geven. Zou 't niet mogelijk kunnen zijn dat ook de Ka- thofieke Kamerfractie of dezer leden af zonderlijk in stilte werken ten gunste van de ambtenaren? Dat dit nie t zoo is, kan op dit oogenblik niemand bewijzen daarom aarzelen wij niet, die beschuldi ging ongegrond te noemen. Iets anders is natuurlijk de vraag, of op den geschikten tijd (welke er vandaag nog niet is) uit de Katholieke Kamerfractie niet een zeer duidelijke uiteenzetting moet gegeven worden, of er met de regee- fing onderhandeld is, om tot verzachting Ider salaris-maatregelen te geraken, en zoo ja, hoe en met welk resultaat (voorzoover natuurlijk althans daaromtrent geen ge heimhouding bestaat, hetzij uit overeen komst, hetzij uit welvoegelijkheid)in ieder geval een zeer duidelijke uiteenzet ting van het door de Katholieke Kamer fractie ten deze ingenomen standpunt. Nog erger dan dit eerste deel der be doelde motie is dat, waarin vervolgens die vergadering, na haar vertrouwen in de Regeering en de Katho lieke Kamerfractie (zonder voldoende kennis van zaken, zonder voldoende gron den) te hebben opgezegd, afwijst „elke verantwoordelijkheid van door de amb tenaren te plegen onwettige, immoreele daden!"Wij kunnen het pers-bericht haast niet gelooven; wij betwijfelen de juistheid. Maar zelfs al zou an dat bericht niet letterlijk de motie zijn geciteerd de stemming, die er op die vergadering jheerschte, zal daarin toch wel zijn weer gegeven. En die stemming is beslist: o n- geoorloofd. Nooit kan het doel in zich verkeerde middelen heiligen! Dat onze Katholieke organisaties van Overheidspersoneel zich ook in dezen tijd alle waardig mogen blijven dragen. Oók uit practische en tactische overwegingen. Met een tegenovergestelde houding komen tij zeker niet verder! BUSTEfêLAÉlIB Duitschland. De politieke toestand, i Rij ksdagontbindiing w a a r s c h ij n 1 ij k. ■r De berichten over den parlementairen jtoestand zijn verward en spreken elkan der tegen. De „Zeit", het orgaan van Stre- semann (Duitsche Volkspartij) verneemt, dat in regeeringskringen niet meer met do mogelijkheid wordt rekening gehou- I 'den, dat door middel van onderhandelin gen met de fracties nog een uitbreiding Fan de coalitie verkregen wordt. Daardoor zal men in de noodzakelijkheid van Rijks- dagontbinding en nieuwe verkiezingen .vervallen. Misschien komt nu do Rijksdag niet bij een. Van andere zijde wordt evenwel ver- Haard, dat heden de kanselier opnieuw onderhandelingen met de leidende regee- dngsparlijen zal voeren, terwijl men in iet seniorenconvent van den Rijksdag is overeengekomen, de a.s. zitting van den Rijksdag op 21 October te bepalen. Deze vergadering zal dan met een regeerings- Verklaring worden geopend. Uit Offenburg wordt gemeldt, dat op set congres van het centrum van Midden paden de vroegere rijkskanselier Wirth een rede heeft gehouden, waarin hij o.a. 2eide: Alle ernstige politiek behoort uit te gaan van het standpunt dat Duitschland oorlog verloren heeft en dat het Duit sche volk machteloos is geworden. De voör Daamste eisch, die aan do Duitsche poli hek moest worden gesteld ook na de Lon- densche conferentie, is geduld te oefenen. herstelkwestie, waarvan de Londen- iche overeenkomst slechts een begin is, moet als een wereldprobleem worden be schouwd. De eenig mogelijke politiek is die van gematigdheid, dio op het oogenblik dan ook overal baan breekt, en dat moet dan ook niet in gevaar worden gebracht door een zwenking naar rechts in Duitschland De idee van een burgerlijk bloc is wel de meest ongelukkige, die men heeft kunnen hebben. Een communistisch wapendepot. Dezer dagen heeft de politie in het Noorden van Berlijn een geheime wapen bergplaats ontdekt. Er werden veel revol vers, munitie, handgranaten en hommen in beslag genomen. Volgens de bladen be treft het hier een communistisch wapen depot. Frankrijk. Het Fransch—Duitsche Handelsverdrag. Voldoening over de eerste resultaten. Het voorloopig resultaat der Fransch—' Duitsche onderhandelingen over een han~ delsverdag wordt te Parijs met voldoe ning begroet. Het wordt bevestigd, dat Duitschland aan den Franschen handel meest-begunstiging toekent, waartegen over verschillende Duitsche goederen als electrische outilleering, kleine metallur gie, bier enz. een minimum Fransch ta rief genieten. Ook voor den handel van Elzas-Lotharingen ies een bevredigende op gevonden. De erkenning van SGvjet-Rusland. De schuldkwestie. De Fransche commissie, onder voorzit terschap van De Monzie is bijna gereed gekomen met het ontwerp voor een nota ter erkenning de jure van Sovjet-Rusland Deze nota zou gesplitst worden in een te legram, dat de onvoorwaardelijke en onbe perkte erkenning behelst, en een bevesti genden brief, waarin de Fransche regee- ring voorbehoud maakt met betrekking tot de consequenties van de erkenning en het herstel der normale diplomatieke en consulaire betrekkingen. In dien brief zal volgens den Parijschen corespondent van de „Times", de Fran sche regeering aan de Russische mededee- len dat zij haar beschouwt als de opvolg ster der oude Russische regeeTingen en dus als gebonden door de verplichtingen, welke die regeeringen op zich hadden ge nomen jegens den Franschen Staat en zijn onderdanen. Gezien echter de groote veranderingen in Rusland sinds het slui ten der vroegere verdragen, zal de Russi sche regeering worden uitgenoodigd ge volmachtigden naar Parijs tè zenden tot een onderzoek van de Russische schulden in Frankrijk, voorts van de Fransche vorderingen in verband met materieele schade door de revolutie geleden en met de inbeslagneming van Fransche eigen dommen en ondernemingen in Rusland. Over deze vorderigen en over een han delsverdrag zal dan te Parijs worden on derhandeld. Engeland. De verkiezingscampagne. De eerste rede van Mac Donald. Mac Donald heeft gisteravond in een rede te Glasgow o.a. gezegd: Iedere regee ring beoordeelde politieke vervolgingen steeds naar de uitwerking er van op de nationale belangen. Ik daag onze tegen standers uit het tegendeel te bewijzen. Ons werd echter het gebruikmaken van die gewoonte niet geoorloofd; men maakt ons er veeleer een verwijt van. Ik stel echter het volmaakste vertrou wen in mijn Attorney-General, en hij stelt dat wederkeering in mij, zoodat hij zich niemendal aantrok van de tot hem ge richte beschuldigingen. De heele affaire was opgezet om ons ten val te brengen. De beide oppositie-partijen vreesden de Labour-regeering omdat zij niet stilzat en daardoor het vertrouwen der natie won. Daardoor sloeg den beiden ouden partijen de schrik om het hart. Bij ons optreden als regeering vonden wij een warwinkel; daarin brachten wij verandering en dat konden onze tegenstanders niet verkrop pen. Zij dachten aanvankelijk dat wij, als zij ons een tijdje vrij spel lieten, ons zelf wel de strop om den hals zouden ha len. Maar daarin hebben zij zich deerlijk vergist. Nu zegt men, dat deze verklaring over bodig was; men had ons liever nog een maand aan het bewind gezien om ons dan over het Russisch verdrag te laten strui kelen. Onder dio omtsandighedeu konden wij de regeering niet voortzetten. Ik en de geheele regeering, zei Mac Do nald, wenschten de verkiezingen evenmin als het land zo wenschte. Zij zijn ons ech ter opgedrongen door het vereenigd optre den van tweo partijen, die elkander vroe ger vijandig gezind waren als God en Sa- i tan. De Labourregcering maaide hun het gras voor de voeten we.?, de Labour-regee ring die meer en meer het publieke ver trouwen heeft gewonnen. De oppositie tegen het Russisch ver drag was evenzeer gezocht. Het is niet waar, dat het geld der voorgestelde lee ning in handen van de Sovjet-regeering zou komen. De bedoeling was alleen een regeeringsgaranlie lo verleenen voor een crediet dat voor 2/3 hier te lande zou worden aangewend voor het aanschaffen van landbouwwerktuigen en andere ma chines. Spanje. De strijd in Marokko. Nieuwe successen der Mooren Alle verkeer tusschen Tanger en Tetoe- an werd gister onderboken door een nieuw gevecht op den hoofdweg binnen de Spaan sche zone. De Mooren van Jihal, die Boe- harratz veroverden, ontwapenden het Spaansche garnizoen van die stad, onge veer 400 man, en lieten hen daarna naar Tetoean vertrekken. De Jibal-volksstam houdt geen vijanden gevangen wegens de moeilijkheid om hen onder dak te brengen en te voeden, maar hij helpt de 'Spaansche garnizoenen van ontruimde of veroverde plaatsen, naar Tetoean of andere Spaansche hoofdplaat sen te gaan. Een communiqué van A b d-e 1-K r i m. Abd-el-Krim heeft het eerste officieele communiqué van de regeering van het Rifgebied uitgegeven, waarin hij de be richten in de Engelsche en Fransche bla den tegenspreekt, waarin gezegd wordt, dat de Rifbewoners in verbinding staan met Europeesche financieele en industri- eele ondernemingen, die hun wapens en geld verstrekt zouden hebben in ruil voor concessies. Het ccommuniqué verklaart, dat de te lefoon-installaties der Moorscho troepen, evenals hun wapens, op de Spanjaarden zijn buitgemaakt en dat do handgranaten door henzelf worden gefabriceerd. Ver der ontkent het communiqué, dat Euro peesche officieren over de Moorsche strijd krachten hevel zouden voeren. Rusland. De arbeidstijd verlengd. Volgens de „Economitsjeskaja Zjiszu" hebben de gezaghebbers te Leningrad be sloten, met het oog op de afgenomen pro ductiviteit der Russische industrie, overal den arbeidstijd met een uur te verlengen. Negen millioen hongerlijders. De centrale commissie voor den strijd tegen de gevolgen van den misoogst heeft van de uitvoerende comitó's van de door den misoogst getroffen provincies uitvoe rige gegevens ontvangen over het aantal hongerlijdenden, die re.ds nu gevoed moe ten worden en over de benoodigde hoeveel heden graan. Uit de ontvangen statistieken blijkt, dat in October negen millioen per sonen geen brood meer zuUen hebben en dus zonder steun van honger zuUen moe ten omkomen. Dit beteekent, dat over eenige maanden bet aantal hongerlijders de twaalf millioen zal overtreffen, want op bet oogenblik hebben sommige boeren nog de geringe voorraden graan, die zij geoogst hebben. Turkije. De Mosoelkwestie. De algemeene mobilisatie overwogen. Uit Constantinopel wordt geseind, dat de regeering te Angora met het oog op den ernstigen toestand inzake Mosoel de alge meene mobilisatie overweegt. Arabië De strijd om Mekka. Geen onderhandelingen. De Waliabieten moeten geweigerd heb ben met de gedelegeerden van Koning Ali te onderhandelen en van plan zijn verder naar Mekka op te rukken. Koning Ali en zijn regeering trekken zich terug op Bahra (halverwege Mekka-Djeddah.) China. De burgeroorlog. Een hevige slag b ij Shanghaikwan. In de nabijheid van Shanghaikwan heeft een hevige slag plaats gehad tus schen de troepen van Tjang Tso Lin en die van Woe Pei Foe. Laatsgenoemde troepen verloren 4000 dooden. Ook de ver liezen van Tsjang Tso Lin zijn groot. De val van Shanghai Sedert den vlucht van den gouverneur van Tsjekiang konden de troepen van Kiangsoe oprukken naar Shanghai. Naar uit New York gemeld wordt, heeft de be- 1 zetting van Shanghai zich overgegeven. De gevolgen van den Wapenstilstand Het zich overgeven van het Tse-Kiang- lcger aan de troepen van Peking en do blijkens de jongste gevechten to Canton de voor het verloop van den strijd in China van groote beteekenis worden. Men weel, dat de strijdkrachten van den tegen het centraal bewind in opstand gekomen gou verneur der provincie Tse Kiang. geza menlijk met het leger van Mandsjoerijc (onder Tsjang Tso Lin) en van Zuid-Ghina (Soen Yat Sen), opereerden tegen de door Woo Pei Foe gecommandeerde legers van Peking. Het is duidelijk dat de, althans voorloo- pige, beëindiging van den strijd tegen Tse Kiang, d.w.z. aan het Sjangkai-front, Pe king een aanmerkelijke verlichting ver schaft. Wanneer men er rekening mee houdt, dat Soen Yat Sen tot dusver niet actief in den strijd hooft ingegrepen en blijkens de jongste gevecht te Canon de handen vol heeft in zijn eigen hoofdstad, dan kan men nagaan, dat Peking voortaan behoudens de noodige maatregelen te gen verdere eventualiteiten thans de handen vrij krijgt voor den oorlog aan het noordelijk front, het Mandsjoerijsche, waarheen Woe Pei Foe vele troepen uit het Zuiden kan overbrengen. Vermoedelijk zal Peking dus een krachtiger tegenweer kunnen bieden aan het tot dusver blijkbaar met succes bekroonde offensief van Tsjang Tso Lin. BIÜNFJLAHD DE PENSIOENEN. Wijziging der wet van 1922, Ingediend is een wetsontwerp tot wijzi ging van de Pensioenwet 1922. Aan de Me morie van Toelichting is het volgende ont leend: „In de nota betreffende den. toe stand van 's lands financiën ten geleide van de Staatsbegrooting 1924 vestigt de regee ring er de aandacht op, dat in de finan cieele consekwentics van de nieuwe Pen sioenwet bezwaarlijk kan worden berust". In de toelichtiug tot de artikelen van het nieuwe wetsontwerp wordt o.m. gezegd, dat art. 3 der Pensioenwet vasten en tijdelijken dienst op één lijn 6telt. Dit systeem voldoet niet. Het stelsel der Pensioenwet te verlaten, acht de regeering wenschelijk. Do onderscheiding tusschen tijdelijken en lossen dienst schijnt, nu de tijdelijke buiten do wet wordt gebracht, haar beteekenis te hebben verloren. Van daar, dat de losse dienst niet meer opzet telijk wordt genoemd en dus onder den tijdelijken dienst begrepen moet worden geacht. Voorts acht de regeering het wenschelijk personen, die een wedde of een gezamen lijk bedrag aan wedden van f 400 of "min der genieten, uit te sluiten van uitzicht op pensioen. T)pr 'Regiering stelt verder voor, het z.g. war-'VasGld. vervangend pensioen te doen v -■ a den. Mode' wordt voorgesteld, in stede van dri© jaar, yijf jaar werkelijken dienst te eischen. Voorgesteld wordt, het pensioen t oor elk jaar in aanmerking komenden dienst 1.75 pet. te doen bedragen, zoodat, gelijk voor been. het maximum percentage na 40-jari- gen dienst kan worden bereikt. Een nieuw voorgesteld artikel betreft de cumulatie van pensioen met inkomsten uit na het ontslag ter hand genomen arbeid. Met betrekking tot deze cumulatie bevat de wet voor het tegenwoordige slechts een bepaling voor wat betreft heb wachtgeldr vervangend pensioen, zoomede het pensioen van den weder als minister .optredenden oud-minister. Een verdere bespreking schijnt geboden. Men kan immers zeggen dab het pensioen in het algemeen is geba seerd op de veronderstelling, dat de betrok kene niet in staat is de inkomsten, die hij tot dusver uit zijn ambt genoot, door voort gezette werkzaamheid te verwerven. Blijkt, nu deze veronderstelling te falen, doordat hij uit nieuwen arbeid geldelijke inkom sten geniet, dan is e.r alle aanleiding het pensioen dienovereenkomstig te herzien. Ofschoon men deze gedachte ook voor het ouderdomspensioen zou kunnen doorvoe ren en daartegen een beroep op de gedane premiestortingen niet kan afdoen, omdat immers de beperking der pensioenen 'n on- clerdeel van het geheel der pensioensbepa- lingen zou uitmaken, hetwelk liet bedrag der premie gunstig zou beinvloeden hebben do ministers toch gemeend, die ouderdoms pensioen ter zijde te moeten laten, omdat dit pensioen voor het bewustzijn al te zeer het karakter draagt eener verzekering van een vast bedrag. Intusschen ontkomt men er dan bezwaarlijk aan om ook voor de overige pensioenen de cumulatiebe.per- king te doen eindigen, zoodra de betrokke nen den 65-jarigen leeftijd hebben bereikt. Pensioen weduwen en weezeri van Kamerleden. Wetsontwerp. 'Aan de Memorie van Toelichting, tot het ontwerp tot uitvoering van artikel 90, HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Dr. Wirth van het Centrum heeft zich uitgesproken vóór Rijksdagontbinding. De Wahabieten weigeren te onderhan delen. Mekka ontruimd. Turkije overweegt de algemeene mobili satie in verband met den toestand «in Mo soel. De val van Shanghai. De Z. R. Ill zal hedennacht in Amerika aankomen. (Luchtvaart). 1 BINNENLAND Wetsontwerp tot wijziging van de pern sioenwet 1922. De posichèque- en girodienst voor het Gerechtshof te Amsterdam. Wij publiceeren twee brieven van v. d. Hoop over de twee eerste étappes van den vliegtocht Heiland—Indië. (Luchtvaart, lste cn 2de blad) LEIDEN De Staat heeft een civiele actie ioges'.eld tegen de beklaagde inzake de malversaties bij den Riik^b-auwsnrjififys laatste lid der Grondwet. liet volgende ontleend: Art. 90, laatste lid, der Grond wet, luidt: Aan weduwen en weezen van Kamerleden of gewezen Kamerleden wordt pensioen verleend, volgons regels, door de wet te stellen. Omtrent den omvang van de werkine der regeling bevat art. XII der additioneele bepalinben een voorschrift Het onderhavige ontwerp van wet strekt om aan deze artikelen uitvoering te geven. Do voorgestelde regeling wijkt op ver schillende punten af van die, welke voor de ambtenaren galclt. Het pensioen volgens dit ontwerp houdt verhand met het pen sioen, dat het overleden Kamerlid zou hebben genoten, indien hij niet gestorven maar als Kamerlid afgetreden was. Het pensioensbedrag is dus grooler naarmate do echtgenoot langer Kamerlid is geweest en varieert, wat het weduwenpensioen be treft, van f 75f 1500. De op grond van deze wet te verleenen pensioenen zullen evenals de eigen pensioenen der Kamer leden ten laste van den Staat worden ge bracht. Van fondsvorming is dus afgezien. Evenmin is aansluiting gezocht hij het in art. I der Pensioenwet 1922 bedoeld pensioenfonds. Echter ligt het in de be doeling de uit deze wet voortvloeiende uit gaven uit een afzonderlijk daarvoor op hoofdstuk II der Staatsbegrooting uit te trekken begrootingspost te bestrijden en do ontvangen bijdragen onder de middelen tot dekking der Staatsuitgaven afzonderlijk to verantwoorden. Genensionneerdo Kader leden betalen geen p nrr R. K. werklifoenvfrbont Te Utrecht had een vergadering plaats van de combinatie van het bestuur van bet Bureau voor de R. K. Vakorganisatie en de besturen der diocesane R. K. Volks, en Werkliedenverbonden. De vergadering werd bijgewoond door Mgr. Dr. Poels, rector Jansen uit Amster dam en pastoor J. G. van Schaik, en ge presideerd door den heer H. Hermans die deze vergadering noemde, een der belang rijksten die ooit in de werkhedenbeweging zijn gehouden. Spreker memoreerde, dat op de êerste bijeenkomst van Vakbureau en Werkliedenorganisaties gehamerd is op de centralisatie in een Centraal Bureau, die nu, na 18 jaar, feit is kunnen worden. Dank brengt spreker aan_ den voorzitter, aan het Doorluchtig Episcopaat voor zijn goedkeuring en medewerking en aan: de geestelijke adviseurs voor de door hen verrichte werkzaamheden. De statuten van het nieuw verbond wer den goedgekeurd. In het voorloopig bestuur werden geko zen de heeren H. Hermans, J. van R«JZ^ wijk C. J. Kuiper. H. Brouwer, J. Th. Nij- kamp, A. C. de Bruijn, J. A. Schutte en C. A Berkhout. Een definitief bestuur zal gekozen wor» den, als de Koninklijke goedkeuring S afgekomen. Het voorloopig bestuur werd gcmacri..^ het noodige te doen voor het aanvrage van een geestelijk adviseur. Bezoek van den Koning en de Konijn van Engeland. Het te Londen verschijnende weel nlad „Tho News of the World" deelt medfc, dat thans definitief besloten is, dat de koning en koningin van Engeland m het voowj jaar van 1925 een bezoek aa ons land zul j len brengen. In aansluiting aan dezo mededeehn, vor neemt do „Res.bodo" dat zij ook m zoek aan Den Haag zullen brengen, waar voor reeds een bezoek aan de musea P. het programma staat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1