r KANTONGERECHT TE LEIDEN*
Voor openbare behandeling komen 20
Baken op dè rol voor, voor niet openbaar
geen zaken.
Honderdvoudige overtreding Arbeidswet
in de Lcidsche Katoenmaatschappij.
F. H. A. Dr., directeur van c?n katoen-
fabriek te Leiden, wiens zaak reeds in
Augustus was voor geweest doch toen aan
gehouden, stond thans terecht voor eenigo
fivevtredingen van de Arbeidswet.
In de eerste zaak staat beklaagde te
recht, dat hij op 28 Juni, toen de ar
beidstijd om half vijf had geëindigd moe
ten zijn, deze. zonder dit te belemmeren,
heeft laten voortduren en dat toen vijf
mannen tegen vijf ure nog aan den ar
beid zijn aangetroffen.
Beklaagde bekende, doch voerde als toen
aan, dat liet noodzakelijk was ge
weest, daar anders een order uit Enge
land geannuleerd zou zijn geworden, wat
zoowel tegen het belang van de zaak als
tegen dat van het personeel was. waar
omtrent beklaagde de correspondentie daar
over gevoerd, voorleest.
Gehoord wordt in deze zaak getuige
Kramp, wever, die zegt, dat hij zoowel in
het belang der zaak. als in zijn eigen be
lang niet het minste bezwaar had over te
werken. Eisch 6 geldboeten van f 5.
In de tweede zaak gold de overtreding
12 vrouwen en 53 mannen, op 16, 17, 18
en 39 Juni.
Bekl. bekent ook deze overtreding, op
denzelfden grond.
Gehoord worden als getuigen Mej. Reij-
ken-geb. Zwart, P K. Zandvliet. J. Ba-
rendse, A. Rosier. J. Fakkel en A. C Fak
kel
De eerste getuige verklaart met alle ge
noegen te werken, omdat het belang der
zaak ook haar belang is.
Van getuige Zandvliet, dre ook geen be
zwaren had, meent bekl. dat deze buiten
de wet valt. daar hij (le baas is van een
tifdceling.
Ook voor de getuigen Barendse en A. C.
Fakkel geldt datzelfde; zij zijn béide bazen
de laatste sterkersbaas" van wiens werk
de bekl. nadere verklaring geeft
Zij zijn blijkbaar allemaal baas zegt de
Ambtenaar; waarop bekl. opmerkt, dat de
verkeerde personen zijn gedagvaard.
Dit komt ook weer naar voren, bij J.
Fakkel, die weversbediende is, en A. Ro
eier, die als port'er bij do fabriek werk
zaam is.
De Ambtenaar hierna het woord nemen
de, zegt. dat wat bekl. recht meent te
geven op dit overwerk, n.l. het inhalen van
feestdagen, niet opgaat. Boven deze uren
gaat hij nog ruimschoots heen. Spr. meent,
dat hij veel meer jonge krachten moest
aanstellen en de oudere pensioeneeren.
Vergunning is hem geweigerd, op grond,
dat er nog voldoende werkkrachten aan de
arbeidsbeurs waren, en hij, met die aan
het werk te stellen, in plaats van de an
dere (door hem te pensioneeren menschen)
de orders behoorlijk had kunnen uitvoe
ren. De wet is voor allen gelijk, en. als
bekl. zich daar niet aan onderwerpen wil,
zou wel eens kunnen blijken, dat de wet
sterker is dan de heer Dr., waarna de
eisch gesteld wordt van 130 boeten
v a n f 5.
Do Kantonrechter, deelt nog mede dat in
de derde zaak, een gelijke overtreding be
treffende. bekl. is veroordeeld tot 12 geld
boeten van f 5.
Bekl. repliceerde hierop, dat hij ook
gemoedsbezwaren heeft, en daarom voor
zijn deel, de drukkerij, geen vergunning
wenscht te vragen.
Voor de weverij, waarover zijn broeder
nis mededirecteur gaat. is werkelijk ver
gunning gevraagd, en die is afgewezen, op
grond, dat er nog 14 wevers aan de Ar-
bcidsbeurs staan ingeschreven wat on
zinnig is. en totale onkunde verraadt,
want meerdere wevers vragen uitbreiding
van het aantal ,.boomen". wat juist niet
gedaan wordt om de werkzaam zijnde ar
beiders zoolang mogelijk in dienst te hou
den.
Wat de penei oen eering betreft zegt bekl.,
dat dit op tweeërlei wijze kan geschieden,
n.l. door de Staat, dan betalen het de be
lastingbetalers. en door de onderneming,
doch spr. m^t dat de Ambtenaar niet
kan beoordeelen, of het bedrijf het dragen
kan.
Uitspraak over 14 dagen.
F. M. E., onderwijzer te Leiden,
heeft op een plaats en tijd gerijwield,
waar zulks en teen zulks niet geoor
loofd was.
Bekl. bekende, en had blijkbaar schik
in het geval eens in de beklaagden bank
2e mogen staan, vooral toen de nog al
schikkelijke eisch van f 1boete hem
ter kennis werd gebracht.
W. J. M.. kantoorbdiende te Voor
schoten, had eveneens een rijwielzonde
op zijn geweten en wel zonder licht rijden,
welke de Ambtenaar taxeerde op f 3.
HAAGSCHE RECHTBANK.
DE KNOEIERIJEN RIJ DEN BOUW
VAN HET ACADEMISCH ZIEKENHUIS
Vandaag is door de Haagsche Recht
bank voortgezet de behandeling van de
zaken, welke betrekking hebken op de
bij.den bouw van bet Academisch Zieken
huis te Leiden gepleegde malversaties.
Zooals men zich zal herinneren, deelde
het O. M. bij de Haagsche Rechtbank in
eijn requisitoir bij de eerste behandeling
mede, dat de voornaamste van de aan het
licht gekomen feiten eerst in het najaar
kenden worden behandeld.
Zulks geschiedt thans en vandaag zul-
?pn terecht staan A A. van T en G. van
J) em morgen de rijksboaiwmeesiers J. A.
"W V. en J M de G. De beklaagden
zullen onderscheidenlijk worden bijge
staan do:r Mrs. Nijsingh, Ro'andus Ha-
gedoora. van Kuyk en D. van Houten.
Aan dom beklaagde. A A v. Tienhovon,
(geboren 27 Mei 1876 te ^s Gravenhage,
feomdeT beroep, wonende ie Oegstgeest,
jthams gedetineerd in het Huis van Bewa
king te 's-Gravenhaee, is im de dagvaar-
Sin g ten laste gelegd, dat hij:
I. te 'b Gravenhage, althans j.u het ar-
Tond'sseraent Gravenhage, op twee ver
schillende tijdstippen jin het jaar 1919,
telkens opzettelijk gebruik beeft gemaakt
van de hieronder te omschrijven vaksche,
althans vervalschte geschriften, a''S waren
deze echt en onverval'scht, terw'jl uit dat
gebruik eenig nadeel kon ontstaan, heb
bende hij immers in of omstreeks Juni
1919 en in of omstreeks Julli 1919 opzet
telijk valschelijk telkens een declaratie
wegens het leveren van helm-asten ten be
hoeve van bet scheikundig Taborator'urfl
te Delft aan den Staat der Neder1 an den,
repp, ten bedrage van 90.912 gulden cm
93.088 gulden, welke declaraties de be-
k1 aagde voor deugdelijk cn onvergolden
had verklaard, en met z'ju naam onder
teekend. en op welke declaraties vnVche-
lijk de verklar:ng van d°n riiksbouwkum-
d'ee voor de "©bouwen van ond"rwn',"t! enz.
was gestold, aan het Departement
van OndprwiKunsten en Waterschap
pen inced'end of door Wilt om Barnardus
Schildwacht, cnmm'e-s bij dn TVjkson'W-
wijs°rebouwen of door éé>n of meer ambte
naren. werkzaam op dat Departement, doen
ind'enen. en daarop de in d;o geschriften
genoemde bedragen van de Staat der Nc-
der1 acclcn te ontvangen, zulks hoewel be-
kkea.edp wish d-t hij in d-> declaration ver
melde VverinTTk niet had gedaan, dat hij
geen re^ht of aa/nsnraak had on de 'n d:e
decVraf'ën genoemde bedri^-i dat de
verkkarimgen van den Piikshouwkund'g"
velsoh en in strijd met de waarheid wa
ren:
TT. te '8 Gravenhage. althans »n he-
arrondie^m-nt 's Gravenhage in of om-
sfreaks 1919 onzetteliik hco'l gebruik ge
maakt van het hieronder te omsohrkivPn
varscho. altbnu-s vervalscbfe geschrift a\s
ware dit eoM cn onvevva1c,cM, terwij' uit
da' gebru'k een:g nadpel kon onts'a^n.
hebbende hij immers in of omst^^e'-s Mor»
1919 opzettelijk vabrhelljk oen d"?! era lie
wegens geden* werkzaamheden rn leve
ringen ten behoeve van het Academisch
Ziekenhuis aan den Staat der Nederlan
den, .op welke declaratie dre posten voor
kwamen, te weten, op 1 April 10'9 2°0
M3. gaszzsnd. op 11 April 1919 362 M3.
grint en 220 M3. riverzaicd tot fc"dragen
van resp. 1100, 2896 en 1045 gulden, hoe
wel deze leveringen niet waren geschied,
aan. het Departement van Onderwijs,
Kunsten en "Wetenschappen ingediend
iof door W. *B. Schildwacht, comm1'es
fhcj de Rijkeonderwj-sgehouwen of door
één of meer ambtenaren, werkzaam
aan dat Departement, doen indienen,
ien daarop het in dat geschrift ge
noemd bedrag van den Staat dor Neder
landen ontvangen, zn^ks hoewel hij. be-
een gift heeft aarenomen van 10.000 gul-
klaagde. wsf. dat hij de voorschreven le
veringen niet had gedaan, dat hij geen
recht of aanspraak had op do daarvoor ge
declareerde bedragen, en dat de verkla
ring van dm Rijksbouwkundiee valsch
was en in strijd met de waarhe'd:
subsidiair en voor de telastelegging on
der I
te 's-Gravonhage. althans in het arron-
disement 's-Gravenhage, op ver schillende
tijdstippen in of omstreeks Mei en Juni
1919, telkens met het oogmerk om zich
of een ander wederrechtelijk te bcvoor-
deelen, den Staat der Nederlanden, in de
personen van den Minister van Onder
wijs. Kunsten en Wetenschappen, vén
aan dezen ondergeschikte ambtenaren aan
het Departement, van den Rijksbetaal
meester le 's-Gravenhage en andere amb
tenaren, belast met de uitbetaling van gel
den voor den Staat der Nederlanden.werk
zaam in de uitoefening van den dienst,
die hun door den Staat der Nederlanden
was opgedragen, en als organen van den
was opgedragen in hun aangegeven
"hoedanigheid heeft homogen tot afgif
te of hel doen afgeven van do be-
diragen van 90912 gw'den 93088 gulden,
of van bedragen daaromtrent, althans van
assignaties tot die bedragen, doordat hij
listelijk, bedriegelijk en in strijd met de
waarheid als volgt heeft gehandeld:
In een akte, gedagteekend op 10 Maart
1919, doch inderdaad geruimen tijd na
dien datum gemaakt, beeft hij verklaard
mondeling te zijn overeengekomen!met
den Rijksbouwmeester voor de Onderwijs
gebouwen omtrent en tot een levering van
7000 heimasten, welke levering zou ge
schieden in twee gedeelten, waarvan de
eene partij te leveren in klei 1919 en de
andere partij in Juli 1919.
Daarna heeft hij in 2 declaraties respec
tievelijk d.d. 30 Mei 1919 en 4 Juli 1919
verklaard, dat hij de overeengekomen hoe
veelheid of ren hoeveelheid daaromtrent
had geleverd en deze declaraties voor
deugdelijk en onvergolden verklaard tot
de hiervoren genoemde bodragen.
Vervolgens he<^t hij deze declaraties op
of omstreeks voormelde dagen bij liet De
partement van Onderwijs, K. en W. - in
gediend of doen indienen, welke declara
ties, nadat zij valschelijk. voorzien waren
van de verklaring van den Rijksbouwkun-
dige voor de gebouwen van Onderwijs,
dat het in de declaratie vermelde was ge
schied op zijn mondelingen last, onder de
bepalingen, vervat in de in afsehrift daar
bij gevoegde verklaring, zijnde de hiervo
ren omschreven verklaring, d.d. 10 Maart
1919, dat cle oplevering behoorlijk had
plaats gehad en zonder afwijking van de,
bovenbedoelde bepalingen en dat de de
claraties derhalve door hem werden goed
gekeurd tot de hiervoren genoemde be
dragen, op zijn, beklaagde's last of met
zijn medeweten en goedvinden aan den
Minister van Onderwijs, K. en W., ten
einde daarop voldoening te verkrijgen,
zijn doorgezonden en ingediend, waarop
afgifte van voormelde assignaties en uit
betaling aan hem, beklaagde, door voor
melde ambtenaren van de voorschreven
bedragen is gevolgd, zulks hoewel geen
levering van heimasfen, door hem, be
klaagde, zooals hiervoren bedoeld, had
plaats gehad en hij geen recht of aan
spraak had op de hiervoor genoemde be
dragen.
Bekl.. Gevardus v. Drecht, geboren 2
klaart 1879. bouwkundige, wonende to
's-Gravenhage, gedetineerd in het Huis
van Bewaring te 's-Gravenhage, staat vol
gens de dagvaarding terecht ter zake
dat hij:
I. te 's-Gravenhage, althans in Neder
land in of omstreeks 1920 opzettelijk een
bedrag van ongeveer elf duizend gulden,
toebehooremde aan den Slaat der Neder
landen, althans aan een ander dan aan
hem, bekl., en welk bedrag hij van Johan
nes Hendrikua Cornelis v. d. Hurk had
ontvangen, ten einde daarmede vorderin
gen van leveranciers op den Staat der
Nederlanden te voldoen, althans ten einde
dit bedrag aan den Rijksbouwmester Vrij
man af te dragen en welk bedrag hij uit
dien hoofde onder zich had, wederrechte
lijk zich heeft toegeëigend,
subsidiair op plaats en tijd voormeld
opzettelijk een bedrag van ongeveer 11 000
gulden, dat door valschheid in geschrifte,
althans door hot opzettelijk gebruik maken
van een valsch geschrift als ware het echt
en onvervalscht. terwijl uit dat gebruik
eenig nadeel kon ontslaan, was verkregen,
u t winstbejag beeft vervoerd, bewaard, al
thans verborgen;
II. te 's-Gravenhage. althans in Neder
land in of omstreeks 1919, terwijl hij was
ambtenaar in dienst van den Slaat der
Nederlanden.' te w<den districtsbomvkun-
digo of architect-afdeelingschef bij den
Dienst der gebouwen van Onderwijs,, van
Ant'nonie Alexander v. Tieuho"©!* aan
nemer van leveringen en werkzaamheden
voor de 'gebouwen van Onderwijs van den
Staat der Nederlanden of van een persoon
betalende voor genoemden v Tienhoven,
den. althans van een bedrag daaromtrent,
wetende dat deze gift hem gedaan werd
tengevolge, althans naar aanleiding van
hetgeen door hem in strijd met zijn plicht,
in zijn voormelde bediening was gedaan
en nagelaten, hebbende immers hij. bekl
in sir: id met zijn plicht in zijn voormelde
bediening bij den aankoop ten dienste van
het Onderwijs in of omstreeks 1918 voor
een bedrag van 153090 gulden of voor een
bedrag daaromtrent van een terrein er ooi
3 IT.A. 6 en 18 cA kadastraal bekend
gemeente Vrij-nba-n, sectie C no. 816 en
817 door den Minister an Staat, minister
van Binnenlftndscbe Zaken, handelende
voor den Staat der Nederlanden van voor
noemden aannemer v. Tienhoven, het aan
genoemden M'nister of aan den Ambte
naar, die deze zaak voor en in opdracht
van den Minister behandelde, bedrieglijk
en in strijd met de waarheid doen voor
komen, dat voornoemde v. Tienhoven bij
de aankoop van gemeld terrein van don
oorspronkelijken eigenaar alleen en uit
sluitend als tusscl onpersoon zou ontreden,
dat deze geheel belangeloos zijn diensten
zou verleenen. dat hij v. Tien hoven, geen
voordcel van een<ge beteekenis voor zijn
tusschenkomst zou genieten, hebbende bij,
bekl., verder in strijd met z'jn plirlit in
zijn voormelde b^dlojvng opzet fel5 .ik aan
voornoemden v. Tienhoven middellijk of
onmiddellijk gelden verstrekt om den door
dozen verschuldigde aankoopprijs voor
gemeld terre'n aan oen derd© te voldoen
en hebbende bij, bek), vervolgers in strijd
met zijn plicht in zijn voormelde bedie
ning nagelaten den voornoemden Minister
of den Ambtenaar, die deze zaak voor en
in opdracht van den voornoemden Minis
ter behandelde te doen weten, dat voor
meld terrein dooi clen genoemden v Tien-
hoven, ten tijde van de onderhandelingen
over den verkoop aan den Staat der
Nederlanden, van den oorspronkelijken
eigendom was of zou worden aangekocht
voor een bedrag van 3.50 gulden per M2.
en voor een totaal bedrag van ongeveer
107.CC0 gulden dat hij en de Rijksbouw
meester of Rijksbauwkundige bij den
dienst der gebouwen van Onderwijs Vrij
man en de arrhiter»-afrlce!:n*Tscbef of J's-
trictsbouwkund'go bij den dienst (lcr ge
bouwen de Groef, gelden aan voornoem
den v. Tienhoven voor den aankoop door
dezen van gemeld terrein zouden verstrek
ken en hadden verstrekt, en dat het voor
nemen bestond, dat ieder hunner van den
aannemer v. Tienhoven een ec deel te van
het bedrag an op'"•veer 45990 gulch.:,
waarvoor de Staat der. Nederlanden bij
den aankoop van gemeld terre'n benad .IJ
zou worden cn werd, zou ontvangen.
De eerste zaak is die tegen A. A. van
T voor wien als verdediger optreedt Mr.
Nysingh.
In deze zaak zijn 11 getuigen gedag
vaard vanwege het O. M. en 4 van de zijde
der verdediging.
Allereerst worden door den griffier ver
schillende stukken, w. o. missives van de
Algemeene Rekenkamer e. d., voorgelezen.
Verhoor van den beklaag.de.
Vervolgens verhoort de president den
bekl Deze deelt mede als aannemers be
trokken te zijn geweest bij (len bouw van
het Academisch Ziekenhuis.
In Mei 1919 is bekl. door den Rijks
bouwmeester V. ontboden op diens kan
toor in de Parkstraat. Deze vroeg hem als
tusschenpersoon op te treden voor de leve
ring van heimasten voor den bouw van 't
Laboratorium te Delft; bekl. had reeds
eerder iets dergelijks gedaan. Bekl zou de
palen koopen (van een Duitscher.) V. heeft
er niet over gesproken, dat het een voon-
deelig zaakje was, doch hem verwezen
naar van Dregt. Deze deelde bekl. precies
mede, hoe de zaak in elkaar zat, Het con
tract was reeds kant en klaar; als een
heidsprijs werd i?i het contract f 1.20 per
paal genoemd.
Bekl. beeft het contract geteekend; de
koopsom, groet f 13800, zou in marken
gestort worden. Kort nadat dit gebeurd
was, is een declaratie opgemaakt. Derge
lijke declaraties werden altijd naair het
kantoor van den rijksbouwmeester gezon
den. In de betreffende declaratie werd als
eenheidsprijs genoemd f 1.60. Bekl. hoor
de dit toen voor bet eerst. Van Dregt zeide
tegen hem, dat zoodoende een winst van
f 30.000 kon gemaakt worden. De eerste
declaratie, groot f 90912, werd ingediend
wegens leveranties van heipalen, hoewel
op het oogenblik van indiening nog geen
enkele paal geleverd was.
De President: De declaratie was
dus in alle opzichten valsch!
Bekl.: Pardon, ik had het geld voorge-
1 schoten en dat zou ik zoo spoedig mogelijk
terug krijgen.
De President merkte op, dat*hoewel
in het contract met de Duitschers f 1.20
als eenheidsprijs werd genoeand, in bekl.'s
declaratie f 1.60 werd opgegeven. Er moest
dus een valsch eorftract worden opgemaakt
om naar de Algemeene Rekenkamer te
zenden. De datum van het contract klopt
dan ook niet.
Heeft u, zoo vroeg mr. (1e Joncheere aan
bekl., een en ander met den rijksbouw
meester overlegd?
Bekl. ontkent dit. Er is met hem nooit
overgesproken, hij heeft het contract ter
goede trouw geteekend. Bekl. geeft toe, dat
hij nu erkennen moet, dat het contract
valsch was.
Bekl. deelt vervolgens mede, dat een
tweede declaratie is opgemaakt, groot
f* 93088. In totaal ontving hij f 184000.
Hij ontving dus f 46000 te veel; hiervan
heeft hij f 30.000 afgedragen. Vrijman, de
Groot en van Dregt zouden dit bedrag dee-
len: bekl. zelf hield dus nog f 16000 over.
Mr. Ban duin: Is er na afloop van
de leveringen door den Duitscher nog niet
f 80.000 aan marken op de Bank blijven
staan?
Bekl. zegt dat dit juist is.
Mr. Bau du in: Dat geld dat aan het
Rijk toekomt, is dus ook verloren; (lie
marken zijn niets meer waard.
Bekl.: Dat is mijn schuld niet.
Mr. Bauduin: U had er met den
Minister over kunnen spreken!
Het getuigenverhoor.
De eerste getuige, de adjunct-accountant
A. A. J. v. Riemsdijk, deelt mede, dat
bekl. inderdaad van eigen rekening
f 138.000 bij de Rott. Bankvereeniging
heeft gestort. Aan hem is uitbetaald
f 184000. In 't geheel heeft 't R;,jk bij deze
affaire f 120.000 schade geleden.
Op een vraag var den verdediger, hoe
getuige aan dit cijfer kwam, verklaart
deze, dat slechts voor pl.m. f 64.000 aan
palen geleverd is. Trekt men dit bedrag af
van de f 184 000. dan komt men tot het
verschil van f 12C 000
Wat op gefingeerde de
claration is uitbetaald
heeft hij dezen .dienst zeker het
mill'ioen overschreden. Ge
tuige geeft enkele beelden uit de vele
gevallen, die voorgekomen zijn. om een
denkbeeld te geven van de wiize, waarop
gehandeld v""d.
De volgende getuige is de Du'tsche koop
man F. A. W. MayeV. Dez3 is in Mei 1919
in Den Haag geweest en wel op het kan
toor van d-n rijksbouwmeester. Daar
heeft hij met van Drrgit gesproken over
de levering van heipalen. De eenheidsprijs
werd bepaald op f 1.20. De eerste levering
heeft in Augustus plants gehad De koop
som (f 138 000) zou bij de Rofct.bank ge-
s'.ort worden. Onder bepaalde omstandig
heden mocht het contract verbroken wor-
dea; getuige heeft h'ervan gebruik ge
maakt toen hij voor ril m. f 63.000 geleverd
had. Meer dan (le helft is er nooit door
hein ge'everd; de kojpsom hiervan is hem
in marken geworden. Getuige weet nielt
meer of hij tijdens de onderhandeling ook
met den Rijksbouwmeesi'er zelf gesproken
heeft
Getuige Schildwacht, commies bij den
dienst der JR.jksgebouwen, verklaart, dat
h'j vaak voor het opmaken dor declaraties
zorgde. Hem werden hiervoor de gegevens
verstrekt; aanvat)kflijk werden wel reke
ningen overgelegd. Later kreeg getuige do
cijfers op kladjes papier. Getuige kreeg
een kleine vergoed:ng voor zijn werk.
Getuige erkent do dcolaraties betreffen
de de palcn-l-cveringen te hebben opge
maakt.
Mr. Nysingh: Heeft bekl. hiervoor reke
ningen ingeditrd?
Getuige: Neen Van Dregt heeft hem
de cijfers op een stuk jé papier doen toe
komen.
Getuige heeft he{ ook njg nagerekend
aain de hand van het contract. De cijfers
kwamen uit
Getuige geeft, naar aanleid1'ng van ver
dere vragen, toe, dat hij wist dat er din
gen gebeurden, dl-e nirt 'n den haak waren.
Dat was een publi-ek geheim
op het bureau. Dat het om dergelijke
(groote bedragen ging, heeft getujge nooiit
geween. Hij durfde er niet tegen in te
gaan.
President: Zeker omdat er van
hoog tot laag aan het geknoei mee gedaan
werd.
Getuige: Ik was toendertijd de jong
ste bediende en was bang voor mijn be
trekking De ri jk '/bouwmeester had veel
invloed en kwarn dikwijls bi!j den Minis
ter.
President: Ja zeker, 't rs zeer be-
gri'pe'iik, dat lift zoo geloopen is.
De Referendaris bij de A leem eene Re
kenkamer P. H. C. Brunt, deelt het een
ent ander mede over den gang 'van zaken,
wanneer er declaraties binnenkomen. In
het a'gemeen stelt de rekenkamer zich te
vreden wanneer een declaratie gedekt
wordt door een verklaring van een auto
riteit, die daartoe bevoegd moet worden
geacht. Als zoodanig is de Rijksbouw
meester Vrijman yltijd besnouwd.
G?tu:gb E. Cannemnn, referenda/rils bij
het Departement van-Onderwijs, is in Juni
1919 waarnemend secretaris-generaal gc-
weest. Hil heeft toen een.ige declaraties
geteekend. Hij zou dat niet gedaan heb-
benwanneer hij geweten zou hebben, dat
zij niet in orde waren. Door de verklarin
gen. welke er hij waren, is getuige Hot tee-
ken'ng bewogen.
Getuige J. G. Tromp is eveneens refe
rendaris aan het Departement van Onder
wijs. Ook deze getuige heeft een der de
claraties, betrekking hebbende op (le leve
ring der palen, als waarnemend secre
taris-generaal, namens den Minister ge
weekend. Deze getuige zou evenmin, getee
kend hebben, wanneer hij geweten had,
dat de declaraties valsch waren.
Aan de laatste heide getuigen stelt mr.
Nijsingh de vraag of er vanwege het De
partement een verklaring van den Rijks
bouwmeester Vrijman over de declaratie
werd uitgelokt, terwijl men welen kon,
dat Vrijman over do betreffopde deck
Taties niet kon oordeelem. De getuigp.
beantwoordden beiden ontkennend;
zoover zij weten, is dat nooit gebeurd.
Wanneer men twijfelde aan declaratie»
werd een nader onderzoek ingesteld.
De gedetineerde bouwkundige G. van D
als getuige gehoord, heeft de onderhandel
lingen over het koopen van heipalen go.
voerd. De Rijksbouwmeester had den
Duitschen koopman bij hem geïntrodu.
ceerd. Toen de onderhandelingen bijna ge.
slaagd waren, is bekl. ontboden, die al)
kooper zou fungeêren. De eenheidsprijs
van f 1.20 per meter, dat bekl. f 1.60 heeft
gedeclareerd, heeft get. bij den Rijkscoin-
missaris gehoord. Hij zelf kon zich dii
niet herinneren. Trouwens, hij herinnerd)
zich van de geheelo zaak niets meer.
Hij weet niet wat er precies gebeurd »i
Dat hij f 10.000 'ontvangen zou hebbe^
bestrijdt getuige. Vermoedelijk is de bekl'
met een andere zaak in de war. Ook vac
een valsch getuige weet getuige niets.
Pre s.: Het valsche contract is dm
niet met uw medeweten opgesteld?
Get.: Dat zeg ik niet. Ik weet het alleea
niet meer.
Bekl. verklaart de f 30.000 aan vaj
Dregt te hebben afgedragen. Deze zoc
voor de verdeeling zorgen. Bekl. is nooit
hij de onderhandelingen geweest.
Pres.: De verdeeling der wimst on de,
uw vieren moet toch tevoren besproket
zijn.
Bekl.: Daar is geen sprake van! Ik bel
gewoon zaken gedaan en daarmee ver<
diend.
Get. merkt op, dat het ontvangen ec
verdeelen van de f 30.000 toch niet zoó'j
alledaagsch geval is. Hij zou helt zich tool
moeten herinneren, maar weet integendeel
nergens van.
Pres.: Bekl. is anders erg pertinent io
•zijn beweringen. Trouwens, het ligt eenig*
zins voor de hand. U had tooh ook de on*
derüandelingen, enz. gevoerd. Heeft dan
een der anderen de f 30.000 ontvangen?
Get. blijft erbij, dat hij nergens van
weet.
Bekl. merkt op, dat hij zich indenken
kan, dat men hem de geheelo winst van
f 46.000 zou laten behouden. Daar zat na
tuurlijk vanzelf al in, dat hij een gedeelu
moest afdnagen.
Pres.: Natuurlijk! Ik vindt het erg
o nnatuurlijk, dat ambtenaren in een der
gelijke winst moesten deelen.
De Pres. vraagt den getuige of hij bet
tegenspreekt, de f 30.000 te hebben onb
vangen.
Get.: Dat mag ik niet! Ik weet bet
niet.
De zitting is hierna geschorscht tot
kwart na twee.
Na de pauze deelt de president medj
dat de behandeling van de zaak tegen G.
van Dregt in verband met de lange duui
der behandeling van de eerste zaak, hedea
niet meer zal plaats hebben. De getuigen ij
deze zaak worden morgenochtend 10 uur
terugverwacht.
De zaak tegen den rijksbouwmeester
Vrijman zal dan Zaterdagmorgen kunnea
plaats hebben, terwijl naderhand bepaald
kan worden, wanneer de vierde zaak in be
handeling komt.
Hierna werd voortgezet het getuigenver.
hoor in de zaak-v. Tienhoven. De gedtti
neerde rijksbouwmeester Vrijman legd»
verklaringen af omtrent de levering vaa
heipalen door den koopman Maye.r. Bs
onderhandelingen met dezen koopman zijl
gevoerd door v. Drecht. De koopprijs her
innerde getuige zich niet meer, hoewel hr;
het. waarschijnlijk acht, dat men hem dew
gezegd zal hebben. Dat er een tussche*
persoon was, wist getuige; dat gebeurdi
altijd bij dergelijke transacties. Het geva
van een belooning van f 16000 vindt getuia
in verband met het beschikbaarstellen var.
den koopsom niet te hoog. Getuige heeft
geweten, dat er wel eens te hooge declara
ties werden ingediend. Dit geschiedde cü
geld te krijgen om achterstallige betalt»
gen te kunnen doen. Dat er speciaal in dii
verband te veel in gedeclareerd, kan lif
zich niet meer herinneren. In goed vertroe
ven heeft. get. de declaratie geteekend
Schildwacht maakte de declaraties op. Gel
acht het volslagen onmogelijk de durzendee
dclaraties te eontroleeren. De hooge be
dragen, waarover het hier ging, hebbel
getuige geen aanleiding gegeven, om ri
eens wat nader te bezien.
STATEI6"BEMEBftftL
TWEEDE KAMER.
Vergadering van heden.
In de heden gehouden vergadering kw«
na aanneming zonder hoofdelijke stemmig
van de suppletoir© onderwijsbegrooticf
1924 aan de orde, de wijziging der Arbeid»
wet beoogende handhaving van het dn»
ploegenstelsel. De heer v. d. Waerdel
ontwikkelt bezwaren tegen wettelijke vast
legging van genoemd stelsel en acht special
voor het overheidsbedrijf daarvoor gée'
enkel motief aanwezig.
De heer Kersten zal tegenstemrnst
tenzij de Minister den Zondagsarbeid. dit
het ontwerp bevordert, onmogelijk maab
De heer Smeenk wil alleen Zondags^
beid toestaan, wanneer het. continubedu
een doorslaand beroep kan doen op buit?»
landsche concurrentie. De heer Sn o e c
H enkemans sluit zich hierbij aan.
mum r-
LEIDSCHENDAM.
Geboren: Johannes Leonardus klam
nus Goeman geb. van der Goes z. n
anus Johannes Cornelis "Willemse geb.
Veen z. v i
Gehuwd: Jolian nes Wilhelmus
man en Johanna Cornelia Zandbergen
Thomas van de Lijke cn Margje Hog«(
doom.
Overleden: Jacoba van Rijn 1
wed. van C. v. d. Zijden.
