15e Jaargang.
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1S24
No. 4755
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
binnenland
9e Rzidóohe Sou^omt
jUeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.30 per kwartaal.
jÈlij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post 12.95 per kwartaal
pet Geïllustreerd Zondagsblad la voor de AbonnéPs ver»
ïrijgbaar tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cL, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Zondagsb!
Dit nummer bestaat uit twM
bladen.
Dit blad verschijnt eiken dag nitgeznnderd Zoo- en Feestdagen L
T6L. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
ja^waisgeinii^iwtgHi5ftHKg^awKaBtagMMegMBMnEBaB
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewon, adverlentlSn 30 oeat per ng<
Voor Ingezonden Mededeelingeo wordt bet
a dubbele vin bet tarief berekend. 3
Kleins advertenllën, vin ten hoogrte 80 woorden, ««li*
betrekkingen worden langeboden of gevnagd, huur en v^p
hnur, koop en verkoop 10.50.
BÜ8TEMLAMD
Volkenbond.
De toetreding van Duitschland.
De stemming te Gèneve
v, omgeslagen.
De Duitsche regeering is er in geslaagd
le te Genève heerschende „deutschfreund-
liclie" stemming geheel te doen omslaan,
meldt het „Hbld." Haar „schacher-poli-
tiek" en voortdurende chicanes vervreem
den haar warmste vrienden van haar.
Kansen zelf toont zich onaangenaam ver
rast en noemde de situatie rampspoedig.
De meening wint veld, dat de speciale
'Assemblée tot toelating van Duitschland
niet zal doorgaan, en algemeen is men van
oordeel liever "te wachten totdat Duitsch
land een nieuwe regeering heeft.
i Arbitrage en ontwapening.
Het groote debat.
De algemeene vergadering van den Vol-
I kenbond heeft bijna zonder debat het rap-
j port van de commissies voor de ontwape-
de controle op den handel in wape-
nen en de burgers in den oorlog aangeno-
men.
Do vergadering besloot een amendement
I der Engelsdhe regeering op artikel 16 van
het pact paragraaf 10 van den origineelen
tekst ter behandeling naar de 'zesde com
missie te verwijzen.
Do vergadering zou hedenmorgen het
groote debat over de arbitrage en de ont
wapening aanvangen.
In verband met een conflict met de Ja-
pansóhe delegatie is het evenwel best mo-
dat de vergadering niet vóór mor
gen kan plaats hebben. In dat geval zal de
Volkenbondsvergadering eerst "Woensdag
De militaire controle.
Het opgestelde schema.
Het schema voor de organisatie van de
Yolkenbondscontrole, welke in de plaats
moet komen van die der intergeallieefde
militaire commissies, is zoo goed als ge
reed. Lid van de Volkenbondscommissie
zullen 'zijn de tien landen,welke in den
vertegenwoordigd zijn. Een uitzon
dering zal echter worden gemaakt ten op-
e van het vroegere vijandelijke land,
dat deel van den Raad zou gaan uitmaken
Uiteraard zullen de neutrale in den
Raad vertegenwoordigde landen ook lid
de controlecommissie worden. Indien
er in een buitengewoon geval geen neutraal
land in den Raad zou zetelen, zal een der-
I gelijk land als consultatief lid van de con-
trolecommissie worden benoemd.
Hetzelfde zal gelden voor de landen wel-
ko aan de vroegere vijandelijke landen
I grenzen.
De controle zal permanent zijn in dien
zin, dat de Raad op elk oogenhlik een on-
1 derzoek zal kimnen laten instellen.
De Fransche onderhandelaars zijn van
I oordeel, dat het schema, zooals het. is op-
I gesteld, aan Frankrijk en de geallieerden
de grootste waarborgen geeft, welke men
kon verwachten.
Duitschland.
Een moordenaar van Erzberger.
Zal aan Duitschland worden
i uitgeleverd.
Ecnigen tijd geleden werd in Hongarije
een Duitscher gearresteerd, van wien al
spoedig bleek, dat zijn naam Heinrióh
Foster niet zijn ware naam was, maar dat
men hier te doen bad met Heinrich
Sdhulz, een der moordenaars van Erzber
ger. Herhaaldelijk drong 'de Duitsche re-
geering op uitlevering aan. De kamerveer
i uitleveringszaken van het gerechtshof te
j Boedapest heeft nu dat verzoek behandeld
en heeft den officier van justitie gelast in
toestemmenden a"zin te .concludeeren op het
verzoek der Duitsche regeering.
De beirekkingen met Frankrijk.
Een aanval van Herriot op
Streseman n.
De „Vorwarts" publiceert een opzienba
rend interview met den Franscben minis
ter-president Herriot, dat niet zal nalaten
in Duitschland groote opschuddiiig te ver
oorzaken daar Herriot een scherpen aan
val op Stresemann doet en tevens waar
schuwt tegen de vorming van éen burger
lik blok.
„Ik heb den diepslen wensch, zeide
Herriot, tot een organisatie van den vrede
in de wereld en in het hijzonder in ons
Europa hij te dragen. Dit werk van den
vrede zal echter utopistisch blijven zoo-
lang Duitschland en Frankrijk niet ge
meenschappelijk aan de taak van de be
schaving en aan de verbetering van het
lot der lijdende menschheid werken..
Daarom zal de Duitseh-Fransohe toena
dering nooit te bereiken zijn zoolang de
Fransche democratie niet als tegenpartij
in Duitschland een republikeinsche meer
derheid zal vinden, die besloten is volko
men met het verleden te breken. Ik moet
verklaren, dat ik niet begrijpen kan, waar
om het Duitsche volk, als zekere lieden de
kwestie van de verantwoordelijkheid aan
den oorlog weer opwerpen, niet den een-
voudigsten en naar mijn meening ook den
eervolsten weg opgaat, namelijk iedere so
lidariteit met de leidende mannen in 1914
afwijst, met hen die de schending van de
Belgische neutraliteit bejubeld hebben en
die Noord-Frankrijk wilden annexeeren.
Gij zult hegrijpen, dat wij in Frankrijk
niet voor de democratie gestreden hebben
om terug te wijken voor de nationalisten
in Duitschland. Er zijn feiten, die ons met
onrust vervullen. Wij hebben den indruk,
dat niet allen in Duitschland het Verdrag
van Londen zoo oprecht aanvaard hebben,
als wijzelve. Dat is 'het, wat ons bedenke
lijk toeschijnt".
De woorden over de politici, die den
inval in België bejubeld hebben en dié
Noord-Frankrijk wilden annexeeren, slaan
blijkbaar op den tegenwoordigen minister
van Buitenlandsche Zaken Stresemann.
Overigens is het duidelijk dat Herriot zicb
kant tegen de toetreding van de Duitsch-
Nationalen tot de regeering.
I
Frankrijk.
De brief der Kardinalen.
Het antwoord.
In politieke kringen wordt de brief der
Fransche kardinalen levendig besproken
on beschouwd als een daad, welke open
lijk de clericale betoogingeoi tegen de re
geering aanmoedigt.
Het antwoord der regeering zal kalm
waardig zijn; aldus wordt uit Parijs ge
seind, doch de radicale partij daarentegen
zal krachtiger reageeren, vooral als 't mo
ment der parlementaire debatten over de
religieuse kwesties nadert,
een tegenovergestelde uitwerking zal heb-
bon en tot een hervatting van de anti-elo-
rieale beweging- van vóór den oorlog zal
leiden. De radicale partij zal verder dan
Herriot kunnen gaan wat betreft de wet
gevende bepalingen inzake de betrekkin
gen tusschen de Kerk en den Staat na de
scheiding. -
De „Temps" veroordeelt den brief der
kardinalen en noemt hem een verzet tegen
de wetten.
(Het is de oude tactiek, de verantwoor
delijkheid op de schouders te schuiven van
hen, die op de onrechtvaardigheid van een
anti-godsdienstige wet durven wijzen).
Engeland.
Het Engelsch-Russisch verdrag.
Rede van Mac Donald.
In' een rede te Derby heeft premier Mac
Donald de conservatieven en liberalen uit-
,gd om te verklaren of de labourregee
ring aan de bestaande reputatie van de
stabiliteit van Engeland afbreuk had g<*-
daan.
Dan sprekend over het Engelsch-x\us-
sisch verdrag zegt Mac Donald dat hij het
verdrag beschouwde als de tweede etappe
van de pogingen der labourr^eering om
vrede met Rusland tot stand te brengen.
Hij erkende, dat er moeilijkheden beston
den, die een explicatie noodzakelijk maak
ten.
Het handels- en scheepvaartverdrag ver
zekerden aan Engeland de positie van de
meest begunstigde natie en omvatten vele
waardevolle concessieh. De* Russische
markt zou voor de Engelsche goederen
heropend worden, de sovjet-propaganda
zou een einde nemen.
De lahourregeering heeft weten te be
reiken, dat Rusland erin toestemde, om ten
aanzien van de schulden een instituut te
scheppen, welke de verplichtingen zou
vaststellen.
De eenigo moeilijkheid was een togen-
eisch der sovjet-regeering terzake van de
anti-sovjetcampagne, die door de geallieer
den gesteund werd, doch het document,
dat is opgestel, zou, naar Mac Donald
van meening was, dezen eisc'h wel tot op
lossing brengen.
worden, tenzij door een parlement, waar
van de betrokkenen zelf deöl uit maken.
Mac Donald zal Dinsdag a.s. persoonlijk
de debatten over hét wetsontwerp tot in
stelling der grenscommissie inleiden.
Yougo-Slavië.
Een Albaneesche inval.
In den avond van den 25sten zijn Al
baneesche benden over de Servische grens
getrokken ten Noorden van Skoetari, al
waar zij vele dorpen plunderden. De bevol
king bood tegenstand, waarop zij tenslotte
terugtrokken, doch niet zonder eerst zich
van twee vrouwen te hebben meester ge
maakt, die als gijzelaars werden wegge
voerd.
Britsch-lndië.
De godsdienstwisten in Britsch-lndië.
Een conferentie te Delhi.
Een conferentie, waaraan 800 gedele
geerden van alle godsdienstige gezindten
in Engelsch-Indi'ë deelnemen, is dezer da
gen te Delhi begonnen, ten einde middelen
te beramen om een eind te maken aan de
herhaalde geschlilen tussöhen Mohamme
danen en Hindoes. De conferentie was bij
eengeroepen naar aanleiding van de vrij
willige vasten van Gandhi in verhand
met de ernstige onlusten tin Kohat, Luek-
now en andere plaatsen.
Motilal Nehru, de leider der Hindoes,
was voorzitter van de conferentie, welke
was geopend door Mahomed Ali. den lei
der der Mohammedanen. Gandhi was af
wezig ten gevolge van zwakte, veroorzaakt
door 9 dagen vasten, maar hi heeft
schriftelijk plannen geopperd,
China.
De burgeroorlog.
Aanval op emplacementen
Standard Oil
Okineescke troepen uit de provincie
Tsje-kiaog hebben een aanval gedaan op
Sgfë^Soz^fö'ofelSiSlijk aan"iS»
gingen 'ter bescherming van de Amerikaan
sche eigendommen en die thans de em
placementen bewaken. Het is nog niet be-
kCnd of er bij dit incident schoten zijn ge
vallen. 11
Spionnen te Sjanghai
gefusilleerd.
Een aantal spionnen o.w. eenige vrou
wen, is te Sjanghai gefusilleerd. Zij wa
ren, naar verklaard wordt, in de buurt
van het arsenaal aangetroffen.
De Peking-troepen rukken in snelle mar-
schen naar Sjanghai op.
Amerika.
Nieuwe opstand in Braiilif.
Een nederlaag der
regoeringstroepen.
Volgens berichten uit Buenos Ayres is
de revolutionaire beweging in Brazilië op
nieuw begonnen.
Officieren, die over een zekeren aan
hang beschikken, hebben in Parana een
onafhankelijken staat geproclameerd, dien
zij den naam Brazilonia willen geven. Het
manifest waarbij het proclameeren der
nieuwe republiek plaats had, is geteekend
door 4 generaals en eenige kolonels,
nieuwe staat omvat het Zuidelijk deel
Mat to G rosso en een deel van Parana.
De regeeringstroepen, door den gou
verneur van Parana uitgezonden, zijn
door do opstandelingen verslagen en moes
ten in Zuidelijke richting vluchten. Men
verwac-ht, dat het groote moeite zal kos
ten, den nieuwen opstand te dempen.
Dat is iels, waarover ieder, die een blij
vende en bij hernieuwd traotaat vastge
stelde verhouding itusschen de beide goede
buurstaten als een dringende noodzake
lijkheid beschouwt, zich ten zeerste moet
verheugen.
Höt zou voorbarig zijn, uit het feat, dat
er een ohderhoud heeft plaats gehad, de
conclusie te trekken, dat tusschen do bei
de staatslieden thans reeds algeheele
overeenstemming is bereikt. Maar wanneer
men dn het oog houdt dat van beide zijden
ten zeerste naar een bevredigende opjiois-
simd wordt verlangd, gelijk ook tusschen
buurstaten niet wel anders denkbaar is,
en dat bovendien de ontwerp-traotaiten se
dert eenige jaren gereed liggen, dian schijnt
de hoop, dat een gunstige uitslag der her
vatte besprekingen mag worden tegemoet
gezien, zeker geenszins ongegrond.
De Postchéque- en Girodienst.
De bekendmakingen van den directeur
van den Postchéque- en Giro-dienst over
de geleidelijke heropening van den dienst
in groepen hebben bij sommigen vragen
doen rijzen welke het Hbld. als volgt
beantwoord:
Zooals bekend zal de dienst met 1 Oc
tober voorloopig weer heropend worden
met de nummers 1 tot en met 9999. De
houders dezer postrekening-nommera kun
nen onderling, gelijk van ouds, overschrij
vingen op him rekeningen doen (gireeren.)
Zij kunnen van het saldo op hun reke
ning ook een chéque afgeven. Het maakt
daarbij geen verschil, aan wie die cheque®
zijn gericht,, aan rekeninghouders of niet.
Indien echter een' post rekeninghouder van
oen! nommer boven d'e 9999 een chéque ont
vangt. kan hij het bedrag niet doen stor
ten op zijn eigen! rekening, want die valt
nog niet onder de groepen met welke de
dienst heropend1 is. Iedereen, postrekening-
houder of niet, kan ook geld storten (niet
overschrijven tenzij van een bankrekening)
op de rekeningen van 1 tot en met 9999.
-Aangezien alle .belastingkantoren zijn
ten (alweer: niet giréortoii tornsij "'■onl
bankrekening) op de rekeningen der belas
tingontvangers.
Het is dus heel eenvoudig. Als men
goed in het oog houdt, dat a-leen de reke
ninghouders tot en met 9999 onderling
kunnen gireeren, van derden geld kunnen
ontvangen door stortingen en aan derden
geld kunnen zendien door chéques, dan is
men er. De houders van de nommera bo
ven 9909 kunnen tot nader arder op hun
rekeningen nog niets doen.
De omzet van het Rljksinkoopbureau.
Volgens een mededeeling, voorkomende
in het maandbericht van het Rljksinkoop
bureau, dat, zooals men weet, de bedoeling
heeft den tusschenhandel zooveel mogelijk
uit te schakelen bij heb doen yau aan
schaffingen ten behoeve van rijksinstelin-
gen werd er gedurende de drie jaren dat
net'bureau thans bestaat, van verschillen
de leveranciers in totaal betrokken: over
het tijdvak 1 Aug. 1921—31 Juli 1922, voor
f 1.123.358.35; over heb tijdvak 1 Aug. 1922
—31 Juli 1923, voor f 2.709.224.96; en over
het tijdvak 1 Aug. 1923—31 Juli 1924, voor
f 3.114.249.74.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS^
BUITENLAND
De stemming te Genève is ten nadcels
van Duitschland omgeslagen.
Herriot spreekt zich uit tegen een to6L
treden der Duitsch-Nationalcn in de regeoM
ring van Duitschland. n'
Te Delhi Is een conferentie bijeen om eeri
einde te maken aan de godsdiensttwisten in
Britsch-lndië. a
.tl
Nieuwe opstand in Brazilië.
Mekka door de Wahabieten ingenomen?'
(Telegrammen).
BINNENLAND.
De salarieering dv Rijksambtenaren.
LEIDEN
Dertig jarig bestaan R.-K. Volksbond
(lste en 2de blad).
Bezoek van Mgr. Serge Dabitch.
De lersche grensquaestie.
DeVrijstaa^enhet
scheidsgerecht.
James MacNeill, de hooge commissaris
voor den Ierschen Vrijstaat heeft aan ver
tegenwoordigers van do pers verklaard,
dat de lersche kwestie geheel als een in
ternationaal probleem moet worden opge
vat en dat de lersche Vrijstaat iedere uit
spraak van een scheidsgerecht zal aan
vaarden, al mocht die ook nog zoo ongun
stig uitvallen.
De premier van Ulster, Sir James Graig,
heeft een brief gericht aan den burge
meester van Belfast, waarin hij zegt, dat
do zes graafschappen op het standpunt
blijven staan, dat de rechten en privileges
welko aan een ondergeschikt parlement
werden toegezegd niet gewijzigd mogen
NEDERLAND—BELGIS.
Het overleg ie Genèvit
Zooals men weet, werd Lont voor de Vol
kenbondsvergadering door do Belgisch©
Waden medegedeeld, dat minister Hymans
van plan was, de besprekingen me:t onzen
minister van Buitenlandsche Zaken, jnr.
Van Karnebeek bij de gelegenheid die zich
tijdens beider verblijf te Genhvegemakke-
lijk on ongezocht zou voordoen, to hervat-
ton.
Dia besprekingen, zooals men ook weet,
Wagen destijds over de herziening van do
Tractaten van 1839 en van do daaruit
voortgevloeide lalere regelingen. Daar jhr.
Van Karneibeek herhaaldelijk to kennen
gegeven hooft, dat Nederland niet kon
treden in bcpaa'do eisckem dio Beügie had
gestold, vooral niet in die, welke betrek
king haddon op de souvoreiniteit over do
Wielingen (men herinnere gich het ge
vleugelde woord: Wielingen—Schel tie—
ZeelandNederland) en oveT do gemeen
schappelijke verdediging van Limburg,
zou men uit den wensch van minister Hy-
mans mogen afleiden, dat België de aige-
meene overeenstemming thans niet meer
1 op die punten zal doen afstuiten.
SALARIS RIJKSAMBTENAREN.
Wijziging in de plannen?
Nadat onlangs de besprekingen in het
Georganiseerd Overleg tusschen de verte
genwoordigers der ambtenaren-organisaties
en die der Regeering niet tot eenig resul
taat hadden geleid, werd van de zijde der
Regeering de herziening van het Bezoldi
gingsbesluit met kracht ter hand geno
men, om de voorgenomen bezuinigingen
met 1 Jan. 1925 to doen ingaan. Sindsdien
werden van de zijde der organisaties tal
van pogingen in het werk gesteld cm van
de Regeering to verkrijgen, dat zij alsnog
zullen worden gekend in de voorgenomen
bezuinigingsplannen.
Naar „Het Centrum" verneemt, ligt net
in het voornemen der Regeering om in de
eerste helft van 1925 opnieuw te overwe
gen, indien en voor zoover de verbetering
in de opbrengst der Rijksmiddelen, welke
is ingetreden, van bij venden aard zal blij
ken te zijn.
1 Inmiddels zou het nog niet volkomen ze
ker zijn dat per 1 October a.s. do volle
10 korting voor de gehuwden zal worden
o'etbeven-. Verder was aanvankelijk be
paald dat do maximum-verlaging voot ge
huwden en kostwinners op 1 Januari 1925
krachtens het nieuwe salarisbesluit ten
hoogste 15 zou bedragen. Ook hierom
trent bestaat nog geen volstrekte zokeriieia
Do mogelijkheid behoeft niet uitgesloten
worden geacht, dat de toestand der Rijks
financiën alsdan zoodanig zal zijn. dat op
dat tijdstip met een maximum-verlaging
van 10 kan worden volstaan.
het bezoldigingsbesluit.
Een ontwerp-besluit.
Het, Maandagochtendblad ontleent eeni
ge gegevens aan een aan de vakbonden
toegezonden „ontwerp-besluit tot vaststel
ling van regelen ten aanzien van de bezol
diging van burgerlijke rijksambtenaren".
Het nieuwe artikel 1 luidt in conce.pt al«
volgt
Art. 1 1. De bezoldiging van de burger
lijke Rijksambtenaren, behalve van hen,
wier bezoldiging elders, bij de wet of alge-
meenen maatregel van bestuur, wordt gere
geld, wordt, behoudens het bepaalde in ar
tikel 24, met inachtneming van de hierna'
volgende regels en van de in bijlage A ge
stelde normen, door ons voor ieder depar
tement en de daaronder ressorteereudö
diensttakken en inrichtingen afzonderlijk
vastgesteld op voordracht van onzen minis
ter, hoofd van het betrokken departement!
van Algemeen Bestuur, met medewerking
worden voor de ambten, waarbij periodiek#
verhoogingen worden toegekend, de aan-
vangswedden verminderd met f 100.
Deze vermindering blijft beperkt tob f 10<J
voor hen, wier aangewezen standplaats,
naar het oordeel van onzen minister, hoofd]
van het betrokken departement van Alge
meen Bestuur, of door dezen aan te wijzerii
autoriteit, ten opzichte van de woonplaats
van het gezin, waartoe zij behooren, zooda
nig is gelegen, dat zij bij dat gezin niefe
kunnen inwonen.
3. Met ingang van den eersten dag der
maand, waarin de 21-jarige leeftijd wordt
bereikt, treedt de ambtenaar in bet genot
van de aan zijn ambt verbonden aanvangs-
wedde. Diensttijd, welke voor dien dag i*
vervuld, telt niet mede voor de periodiek#
verhoogingen.
4. Wij behouden ons voor te bepalen, dab
voor met name te noemen ambten de aan-
vangsbezoldiging alsmede de periodieke
•erhoogingen worden verminderd, indien mi
orband me.t den arbeidstijd daartoe ter
men aanwezig zijn.
5. Ten aanzien van daarvoor door ons
in het bijzonder aan te wijzen ambten zal
onze minister, hoofd van het betrokken
departement van Algemeen Bestuur, mefe
afwijking van de in bijlage A gestelde
normen, een lagere bezoldiging kunnen:
vaststellen wegens minderen omvang van
het ambt, wegen3 waarneming daarvan t#
zamen met een ander of wegens toelaat-
bijverdiensten. daaruit voort
vloeiende.
6 "Voor zoover een ambtenaar in. au
maand, waarin ziino benoeming ingaat)
den 13-jarigen leeftijd nog niet bereikt, stel#
liet gezag, dat hem benoemt, de wedde ras#
op 'n bedrag, lager dan de aanvangswedda
'at in verband met den jeugdigen leeftijd
en do to stellen eischen geacht kan "e™6.1*
behoorlijk te zijn. Indien in het beslmb
van benoeming geen dag van ingang is ver-
meld, treedt, voor de toepassing van dit lid,
daarvoor in de plaats de dag, waarop het
nïbt wordt aanvaard.
Artikel 2 luidt als volgt:
'Art. 2. l.De bezoldiging, voor zoover noo
dig verminderd overeenkomstig het bepaal
de bij art. 1, 50 lid, wordt, behoudens d.
in dit besluit gemaakte beperkingen, me#
inbegrip van de in de artt. 19 en SO bedoel.
d„ toelagen, voor de gemeenten of onder-
doelen van gemeenten, gerangschikt in de
50 en 3e klasse, onderscheidenlijk vermin-
derd met 4 en S ten honderd. De adrek,
den vorigen volzin bedoeld, keeft moS
plaats voor ambten, waaraan een vaste be
zoldiging is verbonden.
2. Aftrek van kost en inwoning heet»
plaats over de volle wedde; het over^ "-en.
de bedrag wordt. zo<
naar gelaug van de k
bij het eerste lid van
Art. 3 sub 1 bevat 1
Wij beh
ambte
in hc
dig. verminderdj
=se. op de wijze ali
it art. bepaald.
volgende:
or ten aar? i va*
afwijking v he#
artikel, een .zon-
