binnenland 5e Jaargang. VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1924 Mo. 4753 jeABONN EM ENTS PRIJS bedreagt bij vooruitbetaling Toot leiden 13 cent per week 12.50 per kwartaal, jij onze Agenten 20 cent per week 12.60 por kwartaal franco per poet 12.95 per kwartaal Iet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'a re» jiigbaar tcgeiwbetaling van 50 cl per kwartaal, bjj toot- litbetaling. Aüondcrlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd iondagsbiad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT Gewone a d verten IIS n 30 esni per rsge3 Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. a Kleine adver'entlën, van ten hoogste EO woorden, waaiüj betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en rrg> huur, koop en verkoop 10.50. 1 it nummer bestaat uit wier den. Heilige Kerk in de Oostersche landen.' ioals we op de laatste wetenschappe- avondbijeenkomst van den Volks- waar we onder zoo'n geanimeerde ogstelling den Oosterschen ritus be ken, reeds waagden te voorspellen, in de Katholieken van Leiden eerstdaags i de gelegenheid zijn, om hun kennis evotie te vermeerderen door het bijwo- van een Oostersche Liturgie (H. Mis) s. Zondag 28 Sept., half 11 uur, in ,'arochiekerk van onzen Hoogeerwaar- Deken. De H. Mis zal worden opge- -en door den archimandriet (abt) seigneur Sergius Dabitch, die één jaar g nog tot de hoogste gezagsdragers in ifgescheiden Russische Kerk behoorde, r sindsdien zich vereenigd heeft met de holieke Kerk van Rome. Mgr. Dabitch, op de Oostersche Sectie van het 1.1. •haristisch Congres zijn belangwekkende jeringsgeschiedenis verhaalde, is op oogenhlik weer naar Holland overge- len uit PaTijs, waar hij woont temid- der Russische emigranten en ijvert hun vereeniging met de H. Katholie- Kerk. Ondanks zijn betrekkelijk jeug- tn leeftijd, draagt hij in zijn uiterlijk diepe sporen van de ellende en kwel en, welke hij, ofschoon hehoorend tot hoogste Russische aristocratie, van het sjewisme heeft ondergaan. Noch thans* ndend van ijver om zijn arme landge- ten terug te voeren in den eenig veili- Schaapptal van Christus, en «m Wes- en Oosten dichter hij elkaar te bren- door wederzijdsche kennis, liefde en trouwen, nam hij. edelmoedig de urtnoo- ng aan, om op zijn terugreis naar Pa- ons Leiden te bezoeken en er de H. irgie op Oostersche wijze te vieren. ;etwijfeld zal ook Leiden den koogen ruk helpen bevestigen, welke Holland, land van Katholieke overtuiging en Iholieke werkkracht gemaakt heeft hij Oostersche autoriteiten die uit Rome ■ea gekomen uit naam des Pausen, om Internationaal Eucharistisch Congres te vieren. Het is immers treffend om ien hoe ons kleine Nederland de wen- a van Christus' plaatsbekleeder als ware steeds voorkomt Om niet te spre- van andere zaken, wordt dit al afdoen, bewezen door de volgzaamheid en ijver >r Neêrlands Katholieken aan den dag egd inzake de missieactie voor de hei- ische landen. In verhouding tot andere den staat Holland hierin bovenaan. Zal lland ook aan de spits komen te staan wat wij noemen het Apostolaat voor Oostersche Kerken? Gezien alleen al algemeene zielenijver van onze Kabho- :en, hopen we daarop en zijn er zeker i. Maar er is nog een andere factor, Ike ons dat vertrouwen inboezemt, na- lijk de kennis, welke Holland al zoo 'htjes aan opdoet van do Oostersche rk. Kennen is de noodzakelijke voor- arde van beminnen. Zonder kennis geen ogackting, geen liefde: dat weten we uit dagelijks leven. Daarom schreef ook ze H. Vader Pius XI in Zijn encycliek ir den Oosterschen Martelaar Josaphat: !et is te wenschen, dat de Christenen i het Westen de gewoonten en gebruiken Oostersche Kerk beter leeren kennen", arom zond Zijne Heiligheid de Ooster- ie Geestelijkheid naar het Amster- msch Congres; daarom sprak Hij er ook n hooge goedkeuring over uit dat reeds or dien tijd in Holland de Oostersche prgie plechtig gevierd was; daarom zal j ook nu weer ons van harte zegenen, pdat wij Leidenaars ons opmaken om Bt devote belangstelling weer een Ooster- po Liturgie te volgen. Wij verrijken larmee onze kennis; liefde voor de Oos- Kerk, een apostolische liefde voor 160.000.000 zielen aldaar zal niet uit- ijven, en Holland zal vooraan komen te in het Apostolaat voor de Oostersche De leergierige Volksbonders, die laatste- k bijeen waren om onzó bespreking over Oosterschen ritus te hooren, weten ecies wat het zoggen wil: Apostolaat voor I Oostersche Kerk. We hopen er morgen- fontT in dit blad nog op terug te komen: p zullen dan in 't kort even de aard en [wijze van dat Apostolaat uiteenzetten. Pgen we dezen keer voldoen met er nog ps aan te herinneren dat er een handig pk je pas geschreven is, dat ons mooi kan pnea als de eerste en meestnoodzake- kennismaking met de -Oostersche prk, maar dat ook vooral erg dienstig is, pdat het do tekst bevat van de H. Mis P a.s. Zondag al worden opgedragen, de kst met vele verklarende nootcn. Het is tweede uitgave, veel vermeerderd en jrbeterd van het bekende hoekje der goddelijke Liturgie van den H. Joannes irysostomos", vertaald door H. D. Per Lemberg. Pm ons in de gelegenheid, te stellen om hoekje, dat a.s. Zondag ook aan da kerk verkrijgbaar zal zijn, reeds eens in te zien en door te lezen, kan men het alvast zich aanschaffen hij de volgende adres sen: Burgsteeg 1, en hij de firma J. A. Huibers, Haarlemmerstraat 123, tegen over do Hartebrugkerk (prijs 50 ets.) En als men het boekje dan in bezit heeft moet men eens aahdachtig de gebeden daarin nalezen, gebeden opgesteld door de grootste Kerkvaders, als Joannes Ghrysos- tomos en Basilius en men moet dan die gebeden, b.v. die der voorbereiding tot de H. Communie, in haar eenvoud en diepen zin, eens leggen naast die van vele onzer moderne kerkboeken, waarvan de kaft dik wijls wel mooier is. Misschien dat de H. Kerk uit haar Oostersche liturgische weelde ons nog een goede manier van bidden aanwijst. J. STROTMANN, Pr. BUITENLAND Volkenbond. De toetreding van Duitschland. Beieren is or tegen. De Beic^sche ministerpresident heeft een rede gehouden waarin hij de beweegrede nen uiteenzette waarom volgens zijn op vatting een toetreden van Duitschland tot den Volkenhond op dit oogenhlik een poli tieke fout zou zijn. Hij noemde hot een eerste voorwaarde voor het toetreden van Duitschland, dat er deugdelijke waarborgen moeten worden gegeven, dat Duitscrland nog niet .vaster dn het juk van het verdrag van Versailles wordt gespannen. Ook moeten er waarhor- gen worden gegeven dat de eerevraagstuk ken voor Duitschland, zooals dat van de schuld aan "den oorlog, op bevredigende wijze tot oplossing worden gebracht. Voorts wees dr. Held er op, dat ook Ame rika niet tot den Volkenbond is toegetre den. Hiermede is een der wondeplekken van het volkensbonds vraagstuk aange duid. Deze kwestie moet -eveneens nauw keurig worden onderzocht, voordat Duitsch land met een goed geweten zijn besluit kan nemen. De militaire sancties. Een belangrijke interpretatie. De Nederlandsche gedelegeerde in Ge- nève, Jhr. Loudon, heeft in de derde commissie aan de opstellers van het arbi trage- en veiligheidsprotocol een belang rijke mededeeling ontlokt. Hij wenschte te weten, wat de juiste beteekenis was van art. 12. Z.i. moest artikel 12 aldus opgevat worden dat iederen staat de vrij heid wordt gelaten, zelf de mate der door hem te verleenen medewerking aan de ge meenschappelijke sancties te heoordeelen, dat een staat in het bijzonder dus vrij is zelf te 'beslissen, of hij aan militaire sanc ties kan mededoen, doch dat hij verplióht is, onmiddellijk de economische en finan- cieele sancties in toepassing te brengen te gen den slaat, die krachtens een beslis sing van den Volkenbondsraad tot aanval ler is verklaard. Minister Benesj moest in de avondver gadering verklaren, dat dit inderdaad de juiste opvatting was. Maar hij deed het blijkbaar met bloe dend hart, want hij formuleerde deze te genstelling: een staat is verplicht, zoo eenigszins mogelijk, militairen bijstand te verleenen, maar hij blijft vrij om te be- beslissen, of hij aan die verplichting wens ch t. te voldoen. De verplichting is dus blijkbaar naar Bgnesj opvatting, slechts van moreelen aard. In de practïjk zullen kleine zoo wel als groote staten de-sabel in de schee- de kunnen houden. San Domingo vraagt toelating. Een verzoek der republiek San Domingo om tot den Volkenbond te worden toegela ten was do eenige zij het eek kleine sen satie in de voormiddagzitting van de Volkenbondsvergadering van gisteren. Het verzoek werd naar de betrokken commis sie van onderzoek verwezen. Griep te Genève. De griep woedt op het oogenhlik onder de delegaties ter Volkenbondsverga dering. Duitschland. Een nieuwe crisis te Berlijn? Uitbreiding der coalitie. De Duitsche kabinetscrisis is thans op nieuw geopend en wel door het besluit van do .volkspartij om hij den rijkskanselier aan te dringen op een uitbreiding van de' tegenwoordige coalitie naar rechts door opneming van de Duitsch-nalionalen in de regeering. Gistermorgen begaf zich het be stuur van do rijksdagfraclie der Duitsche Volkspartij naar den rijkskanselier om hem dit besluit mede te deelen. Men moet deze nieuw ingeluide crisis niet al te zeer au sérieux nemen, zegt de ..Tel.", want waarschijnlijk heeft een van de leidende persoonlijkheden van de cen trumfractie gelijk als hij zegt: Wij zullen beginnen met onderhandelingen, maar het zal tot niets leiden daar de tegenwoordige coalitie de eenig mogelijke is. In het memorandum dat namens de Volkspartij aan den rijkskanselier is over handigd, wordt gezegd: Do huitenlandsche politiek vair het rijk is door de aanne ming van het pact van Londen, de verkla ring der regeering over de schuld aan den corlog en het besluit van het kabinet in zake dé toetreding van Duitschland tot den Volkenhond als volgt vastgelegd: aan vaarding van de répara t iel asten slechts onder garantie van vrijheid; eer en be staansmogelijkheid; toetreding "tot den Volkenbond slechts onder garantie van rechten met de andere groote mogendhe den. De eisch van de linkerzijde om onvoor waardelijke toetreding tot den Volkenbond is door het kabinet van de hand gewe zen, evenals indertijd de onvoorwaarde lijke aanneming van het Dawes-plan. Daardoor is de mogelijkheid geschapen om de tegenwoordige politiek voort te zetten in den zin van een nationale roal-politiek. Thans moet op deze basis der bnitenland- scre politiek een binnenlandsoho consoli deering volgen. Wij koesteren sedert lang het doel van een. samenvatting van alle partijen die het staatsgezag in zijn tegen- woordigen vorm willen handhaven, het geen noodzakelijk is om' ook de waardevol le politie-socialê en economische krachten van de Duitsch-nationale partij op verant woordelijke wijze te doen meewerken. Een en ander hebben wij in ons besluit van 28 Augustus geconstateerd en wij houden daaraan vast. Wij zijn overtuigd, dat ook de Duitsch-nationale partij bereid is mede te werken aan de taak die voor ons ligt. Daardoor is de weg vrij voor uitbreiding van het kabinet overeenkomstig de betee kenis en sterkte van die partij. Het memorandum zegt verder, dat de Volkspartij niet éen burgerlijk bloc wil scheppen, dat Duitschland z u verdoelen in twee groepen, waarvan de ene de hezit- tendo groep zou zijn en de andere de ar beidende en betalende gro£p. i.o Volks partij heeft ook vroeger een beroep ge daan op de Duitsche sociaal-democraten, maar deze hebben zelf het kabinet van de groote coalitie ten val gebracht en zich ont trokken aan de oplossing van de groote -kwesties waarover thans wordt gesproken. Verder spreekt het memorandum zich te gen ontbinding van den rijksdag uit.* Engeland. Hel Engelsch—Duitsche handelsverdrag. Geen afbreken der onderhandelingen. De berichten in de bladen, dat de Duitsch-Engelsche onderhandelingen te Berlijn, zonder resultaat zouden zijn afge broken, zijn niet juist. Want de onderhan delingen hebben nog in 't geheel niet plaats gegrepen, alleen slechts voorbesprekingen. Zaghloel Pasja te Londen. Vriendschappelijke besprekingen. Zaghloel Pasja, de Egyptische premier, is dezer dagen naar Londen gekomen om le onderhandelen over de kwesties van ge schil tusschen Engeland en Egypte. Giste ren zijn de eerste besprekingen tusschen hem en Mac Donald begonnen. Reuter verneemt uit Egyptisch bron, dat Zaghloel een gunstigen indruk heeft ge kregen van de heden gehouden besprekin gen, die een zeer vriendschappelijk karak ter droegen. Roemenië. De Russische strooptocht in Bessarabië. Het officieele rapport van B o e k a r e st. De Roemeenscho ministers, die naar Bessarabië waren gezonden om een onder zoek in te stellen naar den bolsjewistischen inval, zijn naar Boekarest teruggekeerd en hebben verslag uitgebracht. Het geheele district Ankerman was door bolsjewisti sche benden bezet. Zij hadden daar een bolsjewistische republiek uitgeroepen. De indringers beschoten tenslotte de Roemeen sche gendarmerie, die door Duitsche ko lonisten was versterkt. Er werden Roemeenscke troepen naar het bezette gebied gezonden en deze slaag den erin, honderd indringers gevangen te nemen. Later kwam het tot een geregeld gevecht, waarhij ongeveer tweehonderd man werden gedood. Aan do zijde van de Roemcensche afdeeling^ werden 1 onderof ficier ën vier soldaten gedood en 15 solda- ten gewond. Op liet-oogenhlik zijn alle bolsjewiki van Roemeensch gebied verdre ven. Do bolsjewistische aanval begon 12 September, maar op 20 September waren de Roemeenscbe troepen weer geheel mees ter van den toestand. Rusland. Nieuwe Sovjet-republieken. In Centraal Azië. Naar het Russ, Tel. Ag. meldt, wordt in Sovjetistisclr Centraal-Azië- een andere ter ritoriale indeeling geschapen. In overeen stemming met de verdeeling der nationa liteiten zullen binnen de republieken Tur kestan, Boechara en Ghoresma twee nieu we republieken, Turkmenistan en Oesbe- kistan worden gevormd. Het Vijfde Al-Boechadische Radencon gres, de z.g. Koeroelrai, besloot de Volks republiek Boecbara om te zetten in een nieuwe Socialistische Radenrepubliek Boe chara, die zich zal aansluiten bij de Unie van Sovjet-Republieken. De in Boechara wonende Oesboken zullen burgers van Oes- bekistan, de Turlanenen burgers van Turk menistan worden. Arabië Het offensief tegen de Wahabi's. De „Moskattam" meldt, dat de strijd krachten van TIedjaz zijn opgerukt en Taïf geheel hebben omsingeld, waardoor zij de invallende Wahabi's hebben afgesneden China. De burgeroorlog. Vred/e son d.er 'handelingen. Gisteren werden vredesonderhandelingen gemeld tusschen de hevelhebbers der heide legers, welke strijden in de nabijheid van Shanghai. Thans wordt geseind, dat deze vredesonderhandelingen weer zijn afgebro ken en dat thans op dat front een groote slag wordt verwacht. Het leger van Kiangsoe, dat Sjanghai bedreigt, is vijf maal zoo sterk als dat van Tsjokiang, doch daartegenover staat, dat de regeering te Peking thans over zeer veel oorlogsmateriaal beschikt, dank zij den steun der provincies. Nabij Sjang-Hai Kwan is thans 'n artilleriegevecht aan den gang. Bombardement met vliegtuigen. Naar uit Moekden wordt gemeld, hebben vliegtuigen van Tsjang-Tso-Lin bommen geworpen op het hoofdkwartier van het le ger van Peking, dat in een hotel te Sjang- Hai-Kwan is gevestigd. Er zijn talrijke dooden. Uit Peking wordt hiervan gemeld, dat voor de vijfde maal vliegtuigen Tsjing- Wang-Tao bombardeeren zonder schade aan te rjchten. Het artillerieduel duurt voort op het front bij Sjang-Hai-Kwan. Een waarschuwing der mogendheden. De huitenlandsche gezantschappen heb ben een memorandum gericht aan den mi nister van buitenlandsahe zaken te Peking en aan Tsiang Tso Lin, waarin zij zeggen dat zij volstrekt niet van zins zijn tus- schenbeide te komen in de vijandelijkhe den, maar het bombardement van onver- sterkte steden en dorpen afkeuren, en dat, als daarbij buitenlanders worden gedood of hun goederen vernietigd, de autoriteiten die bet bombardement hebben gelast, aan sprakelijk zullen worden gesteld. Amerika. Het burgeroorlogje in Honduras. Volgens een officieel bericht uit Teguci galpa (Honduras) zijn de opstandelingen bij Naranjato verslagen. Zij hadden zware verliezen aan dooden en gewonden. Vragen van Kamerleden. Rijksregeling voor autobussen. Op de vragen van den heer Ter Hall betreffende het invoeren van een Rijks regeling van het autobusverkeer, in het belang van de veiligheid van het publiek, beeft de beer Van Swaay, minister van Waterstaat, geantwoord: Do gestelde vragen geven aanleiding om in herinnering te brengen, dat de inzich ten en voornemens der Regeering omtrent voorzieningen betreffende intercommunale autobussen uitvoerig zijn uiteengezet hij de begrootingsdebatten van 6 Maart 1924 Aan deze voornemens is bereids gevolg gegeven door den alg. maatregel van be stuur, gegrond op artikel 7 der wet van 23 April 1880 (Stbl. no. 67), bij K. B. van 13 Juni 1924 (Stbl. no. 290) aan te vullen met voorschriften tegen overbelasting en omtrent keuring van autobussen. Hierme de is de weg geopend tot strenge, op kor ten termijn to herhalen keuring, onder me dewerking van de Commissarissen der Koningin. Een dezer autoriteiten sprak reeds de mecning uit, dat thans, wat de openbare middelen van vervoer betreft, een bevredi gende regeling is verkregen, en dat door scherpe en herhaalde keuring, gepaard aan werkzame controle, de gevaren voor het met autobussen reizend publiek tot nor maio afmetingen zijn teruggebracht. Omtrent de vraag, of nevens deze vei ligheidsmaatregelen behoefte bestaat aan HET VGORHAftfiHSTE NIEUWS# BUITENLAND Jhr. Loudon lokt een belangrijke uifc spraak uit wat betreft de interpretatie vanf het protokc! van Genève. De Duitsche Volkspartij dringt aan .pp uitbreiding der coalitie met de Duitsch- Nationalen. Nieuwe Sovjet-republieken fn Centraals Azië. In China hebben aangevangen vredeson derhandelingen tot geen resultaat geleld, BINNENLAND. De Rijksregeling voor autobussen. Anti woord op vragen van een Kamerlid. De personeelraad bij da Spoorwegen, Het standpunt van „St. Raphael". LEIDEN De opening van de Leidsche Winkelweek (2de en 1ste blad). Onze Geïllustreerde Pagina Onze geïllustreerde pagina bevat van daag o.m.: Een groote Bedevaart naar Lourdes De Koningin te Vlaardingen 1 Huldiging van Lodewijk van Deyssel De militaire herhalingsoefeningen De Holland-Indië-vlucht. een vergunningsstelsel, en, zoo ja, of daar bij een uiteraard omslachtige en kostbare centralisatie onvermijdelijk zal zijn, be hoort het verslag der Staatscommissie- Patijn inzake het vervoervraagstuk te wor den afgewacht, gelijk ook reeds op blz. 8 en 9 dér Memorie van Antwoord betreffen de hoofdstuk IX der loopende begrooting werd opgemerkt. Do Invaliditeitswet.' De heer Do Groot heeft den Minister van Arbeid verzocht, om, zoo inderdaad na de wijziging van 24 December 1921 voor werklieden, die boven f 1200 verdienen, geen zegels geplakt behoeven te worden, indien die werklieden zich na 1 Juli 1922 aanmelden en den 35-jarigen leeftijd niet hebben bereikt, terwijl volgens art. 55, 4de lid, van de Invaliditeitswet zegels ge plakt moeten worden voor werklieden, die de laatste 3 jaren geen f 3000 per jaar heb ben verdiend, wat z.i. aanleiding zou kun nen geven tot groote willekeur en art. 55, 4de lid, zoo spoedig mogelijk in overeen stemming te brengen met de wijziging van 24 Dec. 1921. Congres van de neutrale Middcnstands- vereeniging. (Vervolg 2de blad). De heer W. G. van Veen, secretaris der Nederl. Banketbakkers vereeniging formu leerde de wenschen van zijn organisatie ten opzichte van de Arbeidswet aldus: a. een verlenging van den arbeidstijd per dag en per week van 8* uur per dag en 48 uur per week tot 10 uur per dag en 55 uur per week; b. een later uur voor het beëindigen van den arbeid, inplaats van 6 uur nam. 71 uur nam.; c. een wijziging van art. 29 der wet in dier voege, dat om in het bezit gesteld te worden van z.g. couponboekjes voor over- werkvergunning in spoodeischende geval len verschillende bedrijven w.o. het onze, bij algemeenen maatregel van bestuur aan gewezen worden; d. geen verplichting voor ons bedrijf om do rusttijden op dè arbeidslijst te vermel den; e. een wetsartikel, dat een einde maakt aan de oneerlijke concurrentie, welke ons bedrijf wordt aangedaan door koks, hotels, restaurants, enz; De conclusie van het rapport is, dat het hoog tijd wordt, dat aan onze bedrijven een ruimere arbeidstijd geschonken wordt en bepalingen in het leven geroepen wor den, die meer ruimte en meerdere vrijheid geven om het bedrijf uit te oefenen zooals het behoort. Do Ned. Slagershond constateert ten op zichte van de Arbeidswet ook tekortkomin gen in verband met zijn vak en zegt, dat deze wet geen rekening houdt met: le. den aard en den omvang van bet be- drijf; 2e. de verhoudingen in het bedrijf en te genover het publiek. 3e. concurrecrendo bedrijven. Als gevolg hiervan ontstaan voor het sla- gersbedrijf zeer ernstige nadeelen van eco- nomischen, socialen en financieelen aard* hetgeen in een breedvoerige toelichting uiteengezet wordt. In het wasscherijbodrijf beslaat klaar blijkelijk, aldus schrijft do secretaris van den Bond van Wascbindustrieelen, de heer, S. P. Lips, geen behoefte aan werktijdver ruiming. Toch zijn er volgons het rapport

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1