Je Iésé Courant"
Tweede Blad
baandag 8 September 1924
HOEVEEL ROOKEN WE?
Het met dé tabaksbelasting ingevoerde
5>anderollesysteem stelt in staat na te gaan,
•*oe en hoeveel door de Nederlander wordt
terookt. Het Augustusnummer Van het
Maandschrift van het Centraal Bureau
voor de Satistiek bevat hieromtrent eenigo
cijfers over 1993. In totaal blijken over dat
Jaar ongeveer 1.060.000,000 sigaren te zijn
■afgeleverd, vertegenwoordigend eon totaal
kleinhandelsprijs van bijna 80 millioen
gulden. Sigaren van 10 cent blijken het
meest te worden gerookt (ruim 227 mil
lioen stuks), daarop volgen de sigaren van
6 een' (ruim 218 millioen stuks).
De bijna 2.000,000,000 afgeleverde siga
retten hadden een totale waarde van ruim
36 millioen gulden. De grootste aantallen
reffen we hier aan voor de 1 cents sigaret
ten (bijna 614 millioen')hierop volgen de
1V> cenls s'gareltcn )310 millioen), 290
millioen van IV: cent, 250 millioen van
2 rent en 218 millioen van 3 cent.
Wat de tabak betreft kan worden mede
gedeeld. da in totaal ruim 12.800.000 K.G.
is afgeleverd, met een totaalwaarde van
bijna 29 millioen gulden.
De totaio kleinhandelDrijs van alle over
1923 gebanderolleerde sigaren, sigaretten
trv tabak, bedroog bijna 145 millioen gut
den.
R.-K. Universiteit.
Engelsche taal en letterkunde.
Het bestuur der Sint Raclboudstichting
te Utrecht heeft benoemd tot assis
tent voor de Engelsche taal- en letterkun
de aan de R.-K. Universiteit te Nijmegen
den heer Dr. F. P. H. Prick van Wely.
De Katoenoogst.
Betere vooruitzichte n.
In bet tijdschrift ,.In- en Uitvoer" wordt
gewag gemaakt van verbeterde katoenvoor
uitzichten. Terwijl in 1921 de katoenoogst
in Amerika (het voornaamste productie
land) op 25 Augsutus op 8.5 millioen ba
len geraamd werd, in 1922 op 10,4, in 1923
op 10.9 millioen balen, was de schatting
op 25 Augustus 1924 13 millioen balen.
De betere vooruitzichten teekenen zich
reeds in den prijs van de ruwe katoen af.
Terwijl in Januari van dit jaar de gemid
delde noteering te Orleans 34.10 bedroeg,
was ze in Juni tot 30.60 teruggeloopen.
Terwijl ze eind Augustus op c.a. 24.50 was
aangeland; sinds Jan. dus een daling
van 35 pet. Intusschen is de prijs nog
n et terug op het vooroorlogsche peil; in
19)3 was de gemiddelde pTijs 12.70.
De daling van de ruwe katoen is van
geweldigen invloed op de productiekosten.
Terwijl in 1923 in do Nederlandsche ka
toenindustrie het loon ongeveer 25 mil
lioen gulden bedroeg, was do waarde van
•do gebruikte grondstoffen 88 millioen gul
den.
Indien de prijs der grondstoffen zich
In neergaande richting zou blijven be
wegen, dan zou die van grooten invloed
op den prijs der manufacturen kunnen
zijn.
Maar wij schrijven hier nog veronder
stellingen! En het zou dwaasheid zijn, z'n
inkoQpen op te schorten tot de prijsda
ling er is, men zou dan wel eens bedro
gen kunnen i.itkomen.
Dc salarieering van de onderwijzers.
Overleg met de
Organisaties.
Onlangs zijn voorzitter en secretaris van
den Bond van Nederlandsche Onderv :j-
zers, op audiëntie geweest bij den minis
ter van onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, ten einde met den minister d moge-
lijkeid te bespreken, de onderwijzersor-
gaivsaties in de gelegenheid te stellen, in
vloed te oefenen op de te verwachten wij-»
zigingen in de salarisregeling vo<de on
derwijzers, nu het overleg in de centrale
commissie tusschen regeering en ambtena-
roncentralen is afgesprongen. De minister
beloofde bet denkbeeld in den minister
rad ter sprake te zullen brengen en heeft
Vrijdag j.l. de toezegging gedaan, de ver
tegenwoordigers der verschillende onder
wijzers vereenigingen op korten termijn bij
een te zullen roepen, ten einde de door de
regeering voorgestelde wijzigingen in be
spreking te zullen brengen. Voorts zegde
dc minister toe, in overweging te zullen
nemen bet instellen van een bijzondere
commissie van overleg voor onder «vij-
Ilet hoofdbestuur van den Bond van Ne
derlandsche Onderwijzers heeft gisteren
besloten, de verschillende onderwijzersoi-
gonisaties tot een bijeenkomst uit te noo-
digon, en einde gemeenschappelijk de door
de regeering voor te stellen regeling te
bespreken.
Rondgaande kantonrechters.
Het plan.
Men schrijft aan het „Hbld.":
De minister van Justitie heeft, naar
men weet, onlangs bekend gemaakt zijn
plan om een groot aantal kantongerech
ten op te heffen. Tegen dit plan zijn,
vooral van de zijde van gemeentebestu
ren, veel bezwaren ingebracht. Daarbij
is ook in overwegnig gogeven om kanton
gerechten bij elkaar te voegen en reizen
de kantonrechters aan te stellen.
Naar wij thans vernemen zal de minis
ter met de ingediende bezwaren rekening
houden en zijn plan aldus wijzigen, dat
een kantonrechter meer dan één kanton
gerecht krijgt te bedienen. Dan worden dus
wel eenigo kantongerechten opgeheven,
doch in liet kanton waar het kantonge
recht wordt opgeheven, zal dan een reizen
de kantonrechter zitting houden. Het zou
dan in de bedoeling liggen om in sommige
gevallen aan het gemeentebestuur te ver
zoeken een lokaal bschikbaar te stellen
v/aar de zittingen van het kantongerecht
kunnen plaats hebben.
Postzegel-Tentoonstelling
Een zeer zeldzame verzameling
De internationale postzegeltentoonstel-
ling, georganiseerd door de Nederlandsche
Vereeniging van poszegelverzamelaars ter
gelegenheid van haar 40-jarig bestaan, is,
zooals reeds gemeld, Zaterdagochtend in
Pulchri Studio in Den Haag door den
minister van waterstaat, den heer Van
Swaay, in tegenwoordigheid van den
PriDs, geopend.
De voorzitter van bet uitvoerende
comité, do heer G. V. van der Schooren,
wees er op, dat in don loop van de 15
laatsto jaren het peil der philatelie in Ne
derland door het organiseeren van locale
en internationale tentoonstellingen geste
gen is. De oorzaak hiervan ligt ongetwij
feld in het toenemende aantal verzame
laars, en in de belangstelling, die de
autoriteiten aan den dag leggen voor een
genoegen van amateurs, dat de tendenz
vertoont een wetenschap te worden. Do
philatelie heeft langzamerhand haar isole
ment verlaten. Vroeger was men van gan-
scher harte verzamelaar of men was het
niet. Thans heeft de philatelie echter een
zoodanige vluch genomen, dat een ieder,
die zich respecteert, er iets van moet en
kan weten.
Minister van Swaay heeft daar
op de openingsrede gehouden.
Wie zich, aldus spr., ook al is hij geen
postzegelverzamelaar, bevindt te midden
van een kring van zulk een nationale en
internationale samenstelling, die moet wel
onder den indruk komen van den omvang
en de beteekenis der postzegeikunde.
De functie van den postzegel is zoo
merkte de minister verder in zijn rede op
hoe belangrijk ook, eenvoudig; de vor
men, waarin hij in de verschijning treedt,
zijn daarentegen schier onafzienbaar in
getal en -in aantrekkelijke eigenaardighe
den. Dit maakt het verzamelen tot een
taak van nagenoeg onbegrensden omvang
en juist daardoor van onuitputtelijke aan
trekkingskracht. Het verzamelen vereischt
kennis van honderden feiten en steeds
dieper doordringen in ontelbare bijzonder
heden. Het wordt van een liefhebberij een
tak van georganiseerd menschelijk weten.
De beteekenis vau den postzegel, aldus
vervolgde de minister, legt verplichtingen
op aan hem, die tot de uitgifte daarvan
geroepen is, verplichtingen van beper
king, van. prac'fische .en aesthetische ver
zorging. De postzegel kan, naast zijn pos
tale functie, nog een andere taak vervullen
Hij zal, zelf een cultuurfactor, het vorm
gevoel vermogen van een land in een be
paald tijdsgewricht naar buiten kunnen
dragen over de geheele wereld en voor
het nageslacht bewaard houden. Het eert
een volk, wanneer het zich ook hierin den
hoogsten eisch stelt.
De Nederlandsche zegeluitgiften ken
merkten zich in den laatsten tijd door een
grootere verscheidenheid dan in het daar
aan voorafgaand tijdvak. Vele oorzaken
hebben tot die verscheidenheid geleid:
zuinigheidsoverwegingen, maar ook hoo-
ger gestemde, als drang naar een schoo
ner vorm en een begeerte om bij te dra
gen tot den luister van het regeeringsjubi-
leum van onze Vorstin ten vorigen jare.
Het zou mij niet verwonderen, wanneer er
onder u zouden zijn, die oordelen, dat Ne
derland in den laaisten tijd de grenzen
der noodzakelijke beperking eenigszipa
heeft overschreden.
Maar ik vertrouw, dat zij hierin niette
min de gebiedende, en toch ook dikwijls
graag aanvaarde, noodzakelijheid zullen
erkennen. En ik hen er zeker van, dat zij
in de bijzondere zegeluitgifte, waartoe de
Nederlandsche regeering, ter eere van deze
tentoonstelling besloot, niet een nieuw be
wijs voor de gegrondheid van hun be
zwaar zien!
Na de openingsrede van den minister
van waterstaat heeft de heer Gerdes Oos-
terhaok nameus den minister van koloniën,
d:e verhinderd was aanwezig te zijn, diens
beste wensch uitgesproken voor het wel
slagen van de tentoonstelling.
Hierop werd de cere-wijn rondgediend en
maakte men een rondgang langs de inzen
dingen.
Er z>jn op de» tentoonstelling wij
hebben het al eerder meegedeeld ruim
250.000 postzegels en daaronder van de
beroemdste collecties. Het tentoonstellings-
comitó heeft hun zonder uitzondering een
waardige en goede plaats gegeven, zoodat
men zp, mede dank zij het bovenlicht van
de zaal alle goed kan bekijken. Tenzij 't
zoo storm gaat loopen, dat de doorgan
gen in de, zaal versperd raken.
Van de inzending van prof. dr. J. H.
Zaayer te Leiden (Nederland gebruikt
en ongebruikt ven voor 1899) trekt o.a.
een roer mooi blok van 12 1 ct. (zwart
wapentje) en een blok van 20 stuks van
f2.50 (Koningin met loshangend haar)
zeer de aandacht. Ook onder zijn verzame
ling ontwerpen en proeven heeft deze in
zender eenige zeer fraaie zeldzaamheden.
Als en bijzondere vorm van specialisa
tie vermelden wij de verzameling van den
heer J. A. A. van der Horst te L e i d e n,
die zich op poststempels heeft toegelegd en
o.a. een prachtige verzameling* puntslem-
pels heeft.
JJ8T DE OMSEVIHG
LEIMUIDEN.
Gemeenteraad.
Tegenwoordig alle leden. Burgemeester,
J. A. Bakhuizen Voorzitter, opent de ver
gadering met gebed. Nadat de notulen der
vorige vergadering zijn gelezen, goedge
keurd en geteekend, gaat men, geen inge
komen stukken aanwezig zijnde, over tot
behandeling van punt 1 der agenda.
Namens B. en W. stelt de Voorz. voor
over te gaan tot het aankoopen van een
tweewielige Magirus-motorspuit naar aan
leiding van de besprekingen eener vorige
vergadering. Bij de demonstratie met een
dergelijke spuit is deze ia alle opzichten
voldoende gebleken. De kosten hiervan
zullen bedragen f 3697. Daar de tegen
woordige handspuiten geenszins meer vol
doen, raadt spreker ten sterkste tot aan-
cshaffing aan en vraagt vervolgens of een
van de leden het woordt verlangt.
De lieer Visser zegt, dat hij niet over
zulk materiaal kan roemen, wanneer de
aan te schaffen brandspuit van hetzelfde
systeem is als die van Ter Aar. De Voorz.
stelt den heer Visser gerust.
De heer Rietdijk weet zeker, dat hij
spreekt namens hen, die bij de demon
stratie te Weesp tegenwoordig waren, als
hij zegt, dat de motorspuit in alle opzich
ten voldoet. Gezien den slechten toestand,
waarin ook de oude slangen verkeeren
acht spr. liet geen bezwaar nieuwe aan te
schaffen. Spr. zegt nog, dat de firma Gee-
sink een zeer bekende en soliede firma is.
Aan gezien niemand hoofdelijke stem
ming verlangt, wordt het voorstel van B.
en \V. z. ih. st. aangenomen.
De Voorz. hoopt da4 het niet te dikwijls
zal gebeuren dat de motorspuit gebruikt
behoeft te worden, hij is er echter van
overtuigd dat de nieuwe spuit bij eventu-
eele brand aanzienlijke diensten zal be
wijzen.
Nu het besluit genomen is, doet spreker
nog de mededeeling, dat de heer Geesink
gratis een brancard aan de gemeente wil
aanbieden, die hij brand of andere onge
vallen goede diensten zal kunnen bewij
zen. Dit aanbod wil spreker in dankbaar
heid aanvaarden. De raad betuigt hierme
de zijn instemming.
Betreffende een circulaire van Ged. Sta
ten dezer Provincie betreffende de huur
van do ambtswoning van het hoofd der
openbare lagere school, wordt besloten
met ingang van 1 Januari 1923, de huur
waarde nader vast te stellen op f 323.
De Voorz. deelt nog méde, dat nu het
Raadsbesluit genomen is tot aankoop van
een" motorbrnadspuit, hiervoor een geld-
leening moet worden gesloten. Spreker zou
een geldleen ing willen aangaan voor tien
jaren. Hij heeft hierover reeds met de
wethouders gesproken; de heer Van Dam
is echter een andere meening toegedaan.
De heer Van Dam wil de spuit uit het
batig saldo der rekening 1923 doen be
talen. op welk saldo ook de heer v. d. Ak
ker de aandacht vestigt.
De Voorz. wil het batig saldo bestem
men voor een extra aflossing op de geld
leen hg voor het voormalig gasbedrijf en
op de distributieleeningen.
De heer Rietdijk vreest, dat voor de
nieuwe leening het percentage te hoog zal
zijn.
De Voorz. zegt in een volgende verga
dering voorstellen te zullen doen.
Niets meer aan de orde zijnde, wordt
de vergadering gesloten.
NIEUWKOOP.
Brievengaarder. Dè heer J. A.
Reijnders, a-sistent bij de Posterijen te
Amsterdam, is met ingang van 16 Sept. a.
s. benoemd tot brievengaarder alhier.
NOORDEN.
Landbouwcursus. Door den heer N. J
M. KJans, hoofd der school, alhier, die in
de vorige maand zijn diploma voor tuin
bouw, tevens dat voor landbouw verwierf,
wordt ernstig getracht een landbouwcur
sus op te richten. Wij hopen, dat deze po
gingen met glans zullen slagen, omdat
grondige vakkennis een zoo groote ver-
eischte is voor de rendabiliteit van een be
drijf.
WASSENAAR.
Koningiwie-feesten. De feestdagen,
georganiseerd door de Koningin Wilhel-
mina-Vereeniging ter viering van den ver
jaardag van H M. de Koningin, zijn weer
achter den rug en we mogen met
blijdrohap constateeren, dat ze uitstekend
zijn geslaagd. Er was vooral des 's mid
dags en des 's avonds veel volk op de been
Woensdagmorgen werden de feesten in
gezet met een reveille op het Dorpsplein
van het plaatselijk muziekkorps „Excel
sior". Daarna kwamen de schoolkinderen
aangewandeld onder geleide van het on
derwijzend personeel, om vervolgens een
rondgang door het dorp te maken naar
het feestterrein, waar de kleinen zich kon
den vergasten aan poffertjes en zich kon
den vermaken in den draaimolen. Des
middags werden op de renbaan van den
heer Prins draverijen gehouden, die voor
spoedig verliepen. Als nieuwigheid was
aan de draverijen toegevoegd een draverij
voor heerrijders, om enkele geldprijzen
en kunstvoorwerpen. Na afloop van de
draverijen werden de prijzen in de com-
sumptietent, na een toespraakje van een
bestuurslid der Kon. Willi. Ver., aan de
winnaars overhandigd. Des avonds kwa
men de feestvierenden op het feestterrein
bijeen, waar „Excelsior" een concert gaf,
die niet weinig bijbracht tot verhooging
van de feeststemming. Even na midder
nacht trokken allen huiswaarts, om in een
weldadige rust kracht te zoeken voor den
volgenden, den grooten dag.
De Donderdag werd geopend met een
bijeenkomst van deelnemers aan het ring
steken met tilbury's, motorrijwielen en
UIT DE RADIO WERELD
Wat er vanavond te hooren is.
5.05 uur SFR (Radio-Paris) 1780 M.
Concert, o.a. Trio van Glihuin.
5.20 5WA (£ardiff) 350 M. Con-i
eert. m
5.20 Brussel, 265 M. Concert.
6.00 NSF (Hilversum) 1050 M.
Kinderuurlje van Antoinette
van Dijk.
8.20 tl 2LO (Londen) 365 M en ande
re B.B.C.-stations: Uiivooripg
van 3 korte tooneeistukjes.
8.30 PCGG (Den Haag) 1050 M.
Concert van de „Batavieren".
8.35 Brussel, 265 M. Nieuws en
concert.
8.50 Berlijn, 430 en 500 M. Con
cert.
8.50 SFR (Radio-Paris) 1780 M.
Concert.
9.20 2LO (Londen) 365 M. en an
dere B.B tolstations: Tweede
bedrijf uit het ballet van Don
Quichot.
10.50 2L0 Dansmuziek van hot Sa*
voy Hotel.
fietsen op het Dorpsplein en naaste am-
geving. Tijdens de opstelling liet „Excel
sior" zich weer veelvuldig hooren, zoodat
de stemming er al gauw inkwam. Daarop
werd door de dames Ballego uit Leiden de
versiering gekeurd, waarna de geheele
stoet in optocht het Dorp doortrok naar
het Molenplein. Hier werd de stoot ont
bonden en nam het ringsteken een aan*
van, begunstigd door mooi weer en ten
aanschouwe van veel menschen. Het was
bijna middag, toen alles was afgeloopen.
In de muziektent op het feestterrein wer
den de prijzen door den burgemeester uit
gereikt.
Even na den middag stormde het van
belangstellenden naar liet feestterrein, die
getuige wilde zijn van de volks- en kin
derspelen. De belangstelling was enorm
en meermalen werd er hartelijk gelach en,
vooral bij het boegsprietloopeu, waarbij
er nogal eens een nat pak opliep. De clou
van de spelen was wel het biggen-vangea
in een groote kooi midden op liet veld.
Hier was de belangstelling meer dan
enorm. Het was vermakelijk te zien, hoe
vlug de^deelneemsters de biggen hij den
staart wisten te vatten.
Na deze spelen, ver. preidde de menigte
zich over het feestterrein en maakten do
diverse molens en tenten goede zaken.
Des avonds gaf de Harmonie van Kat
wijk een uitvoering op het feestterrein en
was het een volte van belang. Trams en
autobussen voerden maar steeds mcruchen
aan, zoodat het terrein een oogenblik ta
klein leek. De feestviering duurde hier
voort tot ongeveer elf uur, toen allen het
terrein van het vuurwerk gingen opzoe
ken. Tegen 12 uur klonken de eerste scho
ten en het was bij half één, toen het was
afgeloopen. Daarna werd een rondgang
door de gemeente gemaakt met fakkel
licht. Toen begon de menschenstroom zich
huiswaarts te spoeden. Vreemdelingen,
vertrokken per tram, auto of fiets en de
ingezetenen verdwenen ook langzamer
hand van het tooneel.
Het was echter nog ongeveer half drie
in den nacht, toen alle» eerst in diepe rust
lag.
ZEGWAARD.
Gemeenteraad.
Dezer dagen kwam de raa-d in vergade
ring bijeen. Afwezig de heer Smits, ter
wijl er één vacature is n.l. die van den
heer Noordam.
Na-dat de voorzUtcr de vegadering op de
gebruikelijke wijze heeft geopend, wordt
het nieuwe Raadslid A. Zegwaard be-
eeived (een typ'sche combinatie: de heer
A. Zegwaard, wonende te Zegwaard aan
den Zegwaardsche weg!) De voorz. wenscht
hem geluk en spreekt de hoop uit dat den
heer Z. gegeven moge z:jn de belanden
der gemeente vele jaren achtereen te be
hartigen. Ook de andere raadsleden foi-
ci'eeren den heer Zegwaard.
De heer Zegwaard hoopt, dat God hem
de kracht zal schenken zijn funct'e naar
behooren waar te nemen.
De secretaris de hoer Blaauwbof, lr^st
vervolgens de notu'en voor, die onveran
derd worden vastgesteld.
De heer Duwertbodo "-aagt of e1- reeds
FEUILLETON
DE NIEUWE DOKTER
Naar het Fransch van
JULES PRAVIEUX.
(Eenige geautoriseerde vertaling.)
In de verste verte niet, riep de dokter
nit Die vogel is mij vreemd en daar ben
ik Irofsch op. Het is een stommerik.
Moge het waar zijn, zuchtte mevrouw
Ghanteau.
Met een driftige beweging dompelde
lok ter Chantcau, die lot op- dat oogenblik
-cheen vergeten te zijn, dat hij aan tafel
.-at, zijn lepel in de soep.
Pas op, waarschuwde mevrouw
Ghanteau, de roep is nog heet.
Ge zult uw mond branden, voegde
■fran^oise er aan toe.
Laat mij met rust, gromde de dokter,
ik hen toch immers geen kind meer.
Zwijgend lepelde hij zijn soep, echter
niet zonder eerst voorzichtigheidshalve
ovor de eerste lepels geblazen te hebben.
Toen daarna de dientsbode een gebraden
kuiken kwam opdienen, werd dit op een
teeken van den dokter op de tafel voor
hem neergezet en na zijn mee op den
rand van zijn bord te hebben gewet, be
lton hij het kuiken- in stukken te snijden.
Die gewichtige operatie duurde niet lang;
de dokter scheen er een opluchting in te
vinden dat kuiken te ontleden. O, had de
jonge Bravièree daar vóór hem gelegen
In plaats van het kuiken, opgebonden en
jespekt, uitgestrekt op een laag water
kers, met wellust zou hij het mes erin
hebben geploft. Wat zou hij zijn dierbare
collega fijntjes hebben toebereid.
Er bleef gedurende het diner, dat bijna
in stilte verliep, een gedrukto stemming
heerschen. Mevrouw Chanteau en haar
dochter hogen het hoofd over haar bord,
terwijl zij van tijd tot tijd tersluiks een
oogslag op den dokter wierpen, en elkan
der droevig aankeken. De dokter ledigde
zijn koffie in één teug, zonder er suikeT
bij te doen, en toen zijn vrouw erop bleef
aandringen, dat hij zijn gewoou glaasje
cognac zou drinken, weigerde Jiij kortaf,
bijna bits en verliet de eetzaal, terwijl
hij de dour met een smak achter zich
dicht wierp. Voor den eersten keer van
zijn leien had de dokter den raad opge
volgd, dien hij aan zijn patiënten steeds
gaf: gebruik nooit sterken drank na de
maaltijden.
II.
Brenay-sur-Andarge, kantonale hoofd
plaats, is een soort kleine hoofdstad, een
centrum voor de streek. Deze metropool
van vijf duizenld twee honderd vijftien
inwoners beheerscht vijftien dorpen, be
woond door landbouwers en veefokkers,
die volgaarne den invloed erkennen van
haar week- en jaarmarkten. Het is de
,stad" voor de lieden uit de spreek. Men
moet wel jaloersch zijn om aan Brenay
den titel van stad te willen betwisten.
Doorkruist de straten, die geplaveid zijn
en met trottoirs afgezet; leest de uithang
borden van hare magazijnen, die er niet
voor terugschrikken den wijdschen titel te
voeren van bazars en warenhuizen. Aan
schouwt hare huizen, waarvan verschil
lende, vooral in de Torenstraat, de rijke
wijk, zich met liet geëmailleerde bord,
waarop een romantische naam prijkt, het
aanzien willen geven van villa's en van
landhuizen en ge zult ervan overtuigd
zijn, dat ge u niet op het platteland, maar
wel degelijk in de stad bevindt. En mocht
u de lust nog bekruipen er aan ts twijfe
len, welnu, dan zou een enkele oogopslag
op de drie tolkantoren, die de drie toe
gangswegen tot Brenay bewaken, u over
tuigen, dat ge niet te •midden der neger
stammen zijt terecht gekomen, maar dat
ge zijt aangeland bij Fransche burgers,
die overtuigd zijn van hun plichten, meer
nog dan van hun rechten, en die wel we
ten, wat betalen beteekent. Trouwens,
werd tien jaar geleden het gemeentehuis
niet op sfaanden voet bevorderd tot
„Stadhuis"? Die wijdschen titel schittert
glorierijk in gulden letters boven in den
gevel.
Brenay-sur-Andarge wordt geroemd,
benijd en zelfs eenigszins bespot om haar
behaagzucht van kleine stad, die Verney,
de hoofdplaats, wil na-apen. Ge zult lie
den vinden, die het haar tot ©en misdaad
aanduiden,dat zij behagen schept in de
genoegens en bevalligheden de» levens.
Het geborduurd wit schortje in een strik
te vereischte voor de kleine dienstboden,
die inkoopen gaan doen; het Is der dames
niet geoorloofd zich zonder hoed op de
straat te vertoonen, en ^wanneer zij bezoe
ken afleggen, moeten zij openlijk haar
visitekaartjestaschje in de hand dragen.
De 'heeren gaan niet zonder handschoenen
uit en dragen gedurende de maand Juni
demi-saisons. Brenay heeft een slacht
huis. Het is de stad.
De dames uit de burgerij, „de dames",
zooals men ze in Brenay betitelt en zooals
ze zichzelf noemep, teneinde zich te on
derscheiden van de „vrouwen", vormen
een soort aristocratie, zonder veel hoog
moed weliswaar, doch niet zonder een flin
ke dosis aanmatiging. Zij hebben omgang
met elkander; ontvangen bezoeken; houden
er een bepaalden ontvangdag op na, waar
men kopjes thee slurpf en kleine gebakjes
knabbelt; men plukt dan aan het leven
van den evennaaste, dat men met uiterste
nauwgezetheid onleedt en dat men lot in
de fijnste b:'zonderheden uitpluist. Bre
nay gaat in hot kanton door voor een bab
belstadje. Het is inderdaad volkomen
waar, dat do kleine helleduiveltjes van
bakerpraatjes door de straten trippelen,
in allo huizen binnendringen, van het
©ene salon in het andere sluipen om te
rug te keeren naar de waschkuip, dio ze
maar al te vaak heeft zien ontkiemen en
aangroeien. Wat mag daar toch wel de
wonderlijke oorzaak van zijn? Praatjes
hebben zich altijd de kleine steden tot
him terrein- verkozen, zoolang er vrouwen
zijn en vrouwen, die babbelen.
Ongeveer overal in t kanton zult ge
hooren zeggen: „Brenay is een land van
renteniers". En inderdaad, het krioelt er
van renteniers, afkomstig van Brenay of
van elders. Gepensioneerden, oud-ambte
naren, hebben er wortel geschoten, aange
trokken door de oevers van de Andarge,
door de genoegens van de jacht of van de
vischvangst, die do streek hun in over
vloed aanbiedt, door omgang met kennis
sen, die zij hopen te verwerven en ook
misschien, doch het zou gewaagd zijn het
te bevestigen, door de schoonheden van
het landschap. De vallei van de Andarge,
die Brenay 'beheerscht vanaf de boogie,
waarop weleer onder de bescherming van
een machtig heer, huizen zich geschaard
'hadden roudom ©en sterken burcht, bezit
in haar uiterlijk niets geweldigs, niets
schilderachtigs, niets dat eenigszins ds
vergelijking kan doorstaan met de oevers
van den Rijn. Met haar horizont, die af
gesloten wordt door de blauwe waziga lijo
vau de eerste bergen vau Morvan, haar
uitgestrekte weiden, waarop kudden os
sen groote witte vlekken werpen, hi.o
bosschen, ha,-e rivier, die er gemoedelijk
hare slangachtig© traagheid ten toon
spreidt, schijnt de vallei, waarin in lang
vervlogen tijden Brenay zich heeft neer
gezet op de.helling van den heuvel, geschi
pen te ziin voor de rust van de cogen oo
van de ziel. Men zou rentenier willen zij#
om er zijn tenten op te slaan, zijn d s«
illusies te vergelen in do eentonigheid dei
dagen, zijn droomen don vrijen loop lf
laten gaan aan do oevers van de Andarge
en om er het geluk van liet leven te sma
ken zonder er zich rekenschap van te go-
ven.
Hoe te verklaren dat Brcnay-sur-\ti-
darge met zijn vijf duizend inwonei s nog
geen twee dokters bezat? Doktor Chan
teau, die er zijn praktijk sedert veertig
jaar uitoefende, wa3 altijd alleen geweest
in de uitoefening van zijn beroep. Zijn
norsch, stuursch karakter en zijne ver
ouderde wetenschap ton spijt, bezat een
zoodanigen* invloed, geleek do achting d;e
zich aan zijn naam had gehecht zoozeer
op volksgunst, dat hij geen coneuvrci i*
scheen te duchten. Nooit nam hij rust.
(Wordt vervolgd).
