Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
15e Jaargano.
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1»?
r 'r> 45F 3
3)e£ci€b(^Soti^omt
DoABONNEMENTSPRIJSbecJreegt b!] vooruitbetaling
.Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per poat I 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné7» ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen j.
TgL. INT. ADMINISTRATIE 035 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
3)it nummer bestaat uit tvea
a tien.
V Tegen het liberalisme.
1 Er is enkele dagen geleden een nieuw
weekblad, verschenen: „De Vaderlander
Men moet dat niet verwarren met het li
berale weekblad, ook een „Vaderlander",
3at bij de oprichting van den Vrijheids
bond is verdwenen. Het is een orgaan, van
bet Verbond van Actual'isten.
Het weekblad wordt uitgegeven door de
N. V. Uitgeversmaatschappij „De Actua
list"; de redactie bestaat uit den heer W.
Lubberink, redacteur, en de heeren J. J.
M. Haslinghuis en W. H. Snijders, gede
legeerden van het Verbond. Deze redactie
beeft haar bureau in de residentie; do ad
ministratie is in onze sleutelstad.
De redactie van bet nieuwe weekblad
stelt zich ten do-el: „Herstel van Gezag".
„De Tijd" knipt uit bet eerste nummer
liet volgende citaat, waarmede bet blad
zich geheel zegt te kunnen vereenigen.
„Men schermt, ter verdediging van den
bestaanden regeeringsvorm, zoo gaarne
met het begrip van souvereiniteit des
Volks. Hierop, en op niets anders kan, zoo
'beet het, in onze dagen het staatsgezag
gevestigd zijn. Een mondig volk wensoht
zijn leiders, zijn machthebbers te kiezen,
bet machtsgebied van zijn overheid af te
bakenen en zijn regeerders en bestuur
ders tot beengaan te dwingen, wanneer
'bet in zijn geheel, of wanneer oen meer
derheid zulks verkiest. Dit is democratie
ïn hare toepassing, de giftige plant van
een zaaisel uit een vorige eeuw. Die de
mocratie is een practijk, boorende 'bij de
'theorie van den staat, aïs gebouwd op
'overeenkomst, een leer die van Rousseau
in zijn „Gontrat Social" baar scherpste
formuleering ontving.
„Geen genezing van ons zieke volks
lichaam, wanneer de ziekte niet in haren
oorsprong wordt bestreden, d.w.z. wan
neer niet een einde wordt gemaakt aan
de geestelijke heerschappij van een theo
rie, die, hoe verleidelijk zij ons ook be
schreven wordt, in wezen onwaar en on
redelijk iis.
„Wanneer prof. Ziegler in zijn werk:
„De geestelijke en sociale stroomingen der
19e eeuw" zegt, dat eerst met Rousseau
de Nieuwe Tijd begint, slaat hij den spij
ker maar al te zeer op den kóp. Inder
daad wordt bet denkleven van velen nog
beheerscht door de theorieën van den
voorbereider der Fransche revolutie.
Rousseau met zijn sociaal contract
hcerscht nog heden ten dagel Maar bet
einde dier heerschappij nadert. Reeds
wankelt zij."
Inderdaad: het wordt onomwonden, ge^
zegd, dat de wijsgeerige staats- en gezags-
idee van het liberalisme veel onheil heeft
gesticht; dat zij is „onwaar" en „onrede
lijk".
Maar, helaas wij zullen nog wel eens
gelegenheid hebben, daarop te wijzen
men breekt toch niet radicaal met die
liberale idéé! Men blijft vastzitten aan het
godsdienstig liberalisme, en,
zoolang men d a t niet loslaat, vecht men
tevergeefs tegen de liberale leerstellingen
op politiek en sociaal terrein. Men wil eten
van twee wallen; men wil de geit en de
kool sparen en zulk 'n wijze van doen
levert nooit schoone resultaten opl
BfUgTEÜLMQ
Volkenbond.
De Commissies
De Nederlandsche
gedelegeerden
De Volkenbondsvergadering heeft een
zestal commissie ingesteld, om zich bezig
te houden met do verschillende kwesties.
De Nederlandsche delegatie heeft zich
als volgt over deze commissies verdeeld:
Jhr. Limburg juridische commissie,
prof. jhr. mi'. W. J. M. van Eysinga en
prof. mr. dr. J. D. A. Frangois technische
organisaties, jhr. dr. J. Loudon ontwape
ning, Eysinga budget, Frangois sociale
humanitaire zaken, Van Lynden politieke
zaken, Limburg werd gekozen tot vice-
president der eerste (juridische) commis
sie.
Een amendement der
Nederlandsche delegatie
Aan het slot der gistermorgen gehouden
sitting van de Volkenbondsvergadering
deelde Motta mede, dat de Nederlandsche
delegatie een wijziging voorstelde van art.
27 van het huishoudelijk reglement van
do vergadering, volgens welke do com
missies hare hesluiten kunnen nemen bij
.meerderheid van stemmen inplaats van
met algemeene stemmen, zooalls tot nu
Joe het geval is.
Mac Donalds plannen
Do q ua es t i e der ontwapening
_Do diplomatieke medewerker van de
►.Daily Telegraph" schrijft: Weliswaar
gorden de plannen geheim gehouden, die
Mac Donald voor do Volkenbondsverga
dering te Genève heeft, waar hij eerst
Donderdag zal spreken over de veiligheid,
ontwapening en arbitrage, na Woensdag
met de gedelegeerden van Groot-Bri'ttan-
nië en de Dominions overleg te hebben
gepleegd, maar toch kan wel worden ge
zegd, dat de Britscbe premier van oordeel
is, dat het vraagstuk cener algemeene
vermindering der bewapening met meer
succes op een afzonderljike conferentie
buiten den Volkenbond om kan worden,
besproken, daar anders de Vereenigde
Staten niet aan deze besprekingen zouden
deelnemen.
De door president Coolidge duidelijk
geuite wensch om het initiatief te nemen
tot het bijeenroepen van een dergelijke
conferentie, verleent een bijzondere betee-
kenis aan dit standpunt. Do algemeene
beginselen van ontwapening en ook de
plannen, welke de technische details be
treffen, zouden echten, inmiddels zeer
goed door de algemeene vergadering, de
commissies en de sub-commissies van den
Volkenhond kunnen worden bestudeerd.
Duitschland.
9e 63ste Katholiekendag
Een machtige manifestatie
Onder enorme belangstelling van ker
kelijke hoogwaardigheidsbekleeders, auto
riteiten uit de provincie en stad Han
nover, van rijksdagleden enj afgevaardig
den van den Pruisischen landdag, als
mede van een massale menigte, heeft
Zaterdagavond de opening van den 63sten
Katholiekendag te Hannover plaats gehad
Do katholiekendag werd geopend door
den economischen raad Heiger, die de
afgevaardigden, o.m. ook Nederland, ver
welkomde.
Onder handgeklap nam dan de opper-
president Noske het woord, die verklaarde
altijd met voldoening terug te denken
aan den gemeenschappelijken arbeid met
mannen van andere wereldbeschouwing,
andore religieuze gevoelens, in wie hij
altijd de gehechtheid aan Duitschland
had gerespecteerd.
Hij hoopte op een uitstekend slagen van
het congres.
Bij de begroeting door de buitenland-
sche gedelegeerden bracht mr. Heerkens
Thijssen uit Haarlem de wenschen van
katholiek Nederland over.
Zondag, de eerste dag der algemeene
vergaderingen, werd ingezet met een
plechtigen dienst in de Marla-kerk, welke
ontzaglijk druk bezocht werd.
Om 12 uur had de eersite besloten ver
gadering plaats. Nadat de Pauselijke
nuntius, inrg. Pacelli, die in vol ornaat
verscheen, onder grooten jubel was ont
vangen1, werd tot de verkiezing van een
voorzitter van den katholiekendag overge
gaan. Gekozen werd als eerste president
Farwick, opperburgemeester van Aken.
Op den katholiekendag is éénstemmig
een resolutie aangenomen, waarin o.m.
wordt gezegd:
Wij betreuren het, dat, tengevolge van
een valscli economisch beginsel, een be
vredigende oplossing van de verhouding
tusschen kapitaal en arbeid nog steeds
niet gevonden is.
De arbeidskracht wordt behandeld als
koopwaar; zij is echter véél meer, zij is
een persoonlijke en moreele daad van een
mensck.
Die opvatting eischt voor dengene, die
zijn arbeidskracht geeft, een mensch-
waardige behandeling; zij eischt waar
deering van den arbeider als medelid bij
het productie-proces.
De arbeider heeft recht op een. loon,
dat hem de mogelijkheid biedt, een ge
zin te stichten en en menschwaardig be
staan te leiden.
Ook in het toekomstig economisch be
drijf zal het kapitaal een voornaam ele
ment in het productie-proces blijven,
maar het mag niet do ganscke productie
voor zich alleen opeiichen. In zijn eigen
belang m'oet het privaatbezit zich grenzen
S'tellen ten bate van den arbeider.
Do verzoening tusschen kapitaal en ar
beid kan echter alleen tot stand komen
door den geest des Christendoms die aan
beide elementen datgene toewijst, wat hun
toekomt volgens de wetten der moraal
Een rode van Marx
Marx heeft gisterochtend op den Ka
tholiekendag een rede gehouden, waarin
hij o.a. verklaarde: Ons doel kan niet een
op den spits drijven der tegenstellingen
zijn, maar het streven naai* eenheid. Alle
groepen moeten zich schikken onder de
gemeenschap. Weet men dan nog niet,
dat wij bankroet zijn en gevaar loopen,
in een afgrond te vallen? Do Duitsche
regeering heeft nooit voor moeilijker be
slissingen gestaan als in de laatste dagen
en weken. Maar zij moest die beslissing
nemen, al brak haar het hart daarbij.
De ontruiming van het Roergebied
De ontruiming van Dortmund
en Herdo uitgesteld
De „Echo du Rhin", naar men weet
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone a d vorlon «15 n 30 oen! por vos«£
Voor Ingezonden MededeeUngen wordt hot
s dubbele VAn het tarief berekend. s'
lUelne adverlentl8nf van ten hoogste 80 woorden, waaria
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en t#
huur, koop en verkoop I 0.50.
"het officieus orgaan van d9 Rijnland-
commissie, meldt, dat de militaire en eco
nomische ontruiming van Dortmund en
Herdo nog vier tot tien weken zal moeten
worden uitgesteld met het oog op de af
wikkeling van de zaken der Micum en
de liquidatie van de loopende aangelegen
heden. In verband hiermede zullen ook
de Fransche troepen dit deel van het
Roergebied voorloopig niet ontruimen'
Engeland.
Het Britsch-Russisch verdrag.
Do liberalen ook tegen het
verdrag.
Naar wij gisteren meldden, hebben de
conservatieven het voornemen een voorstel
te doen tot verwerping van het Britsch-
Russisch verdrag.
Te oordeelen naar een vlugschrift, geti
teld „A Sham Treaty" (Een schandelijk
verdrag), dat wordt uitgegeven door het
liberale hoofdkwartier, heeft het officioelo
liberalisme zich thans ook definitief te-
-gen het verdag met Sovjet-Rusland uitge
sproken.
De waarschijnlijkheid van een - neder
laag der regeering, naar aanleiding van
dit verdrag en mogelijke spoedige alge
meene verkiezingen, wordt druk in poli
tieke kringen besproken in verhand met
de verspreiding van genoemd vlugschrift.
Spanje.
De strijd in Marokko.
Ook het Tangergebied in
opstand.
Uit Tanger wordt gemeld, dat de
Andjerra en Wadras-stammen in de na
bijheid van het Tangergebied' een drei
gende houding aannemen. De postwagen
van Tanger naar Tetoean werd in brand
gestoken en de weg tusschen heide plaat
sen versperd. Eenige werklieden, onder
wie van Italiaansche nationaliteit, die
werkzaam waren bij de spoorlijn van
Tanger naar Fez, werden -"édood.
Het geweervuur van de c;Oraties in den
Westelijken sector van do Spaansche
zone wordt te Tanger en Gibraltar ge
hoord. Do Spanjaarden zenden verster
kingen uit Larache.
Uitbreiding van den
opstand.
De opstand der Mooren breidt zich nog
meer uit. Aanvallen op voorposten en pa
trouilles en bet. stuksnijden van telegra-
rische en telefonische verbindingen zijn
aan de orde van den dag, evenals moor
den en rooverijen. Spaansche vliegtuigen
hebben de laatste dagen tal van Moorsche
dorpen gebombardeerd. Er zijn nieuwe
Spaansche versterkingen aangekomen.
Opwinding te Madrid.
Er is te Madrid niet weinig opwinding
veroorzaakt over de uitbreiding van den
opstand in Marokko. Voor zoover de
openbare meening zich nog door de cen
suur heen kan uiten, is men zeer teleur
gesteld, dat het einde van den strijd voor
loopig nog niet in zicht schijnt. De Rif
aanvoerder Abd-el-Krim schijnt alle
Moorsche stammen, wanneer hij dat wil,
tegen do Spanjaarden te kunnen opzet
ten.
Rusland.
De opstand in Georgië.
Door de Sovjets onderdrukt.
Volgens berichten uit Moskou zou het
de Sovjet-regeering zijn gelukt na een
hardnekkig gevecht een einde te maken
aan den opstand in Georgië welke ten
doel had het Sovjetbestuur omver te wer
pen.
De godsdienstvervolgingen.
De godsdienstvervolgingen in Sovjet-
Rusland nemen eer toe dan af. De Sovjet
bladen dio te Riga aankomen, bevatten
telkens berichten over requisitie van ker
kelijke eigendommen en over rechtj-
streeksche priestervervolgingen.
Zoo meldt de Moskousche „ïzwesiija".
dat het klooster Pakrofski op drie mijlen
afstand van Kief gelegen, „geliquideerd"
is, en als arbeiderslogement ingericht. De
monniken zijn verdreven.
Voorts hebben de arbeiders te Kolomëe,
een naburig dorp, de vier priesters uit de
plaatselijke kerk verjaagd, en gebruiken
zij thans het gebouw als restaurant voor
het personeel der leerlooierijen.
De „Izwestija" klaagt voorts over het
toenemende aantal bedelmonniken en
-nonnen, die een slechten indruk maken
op de vreemdelingen", zegt het blad.
China.
De dreigende burgercariog.
Een groote slag op handen.
De troepen van generaal Loe-Joeng-
Sjang hebben een overval gedaan op den
spoorweg Sjanghal-Nangking op 15 mijl
afstands van Sjanghai. De verbinding
met Peking is verbroken.
Patrouilles van het leger van generaal
Tsji-Sje-Tsjen rukken naar Sjanhal op.
De elkaar vijandige generaals dwingen
elk alle valide mannen, als coldaat in hun
Jeger dienst te nemen; zij rcquirecren wat
zij maar kunnen en oefenen een volsla
gen tirannie uit overal waar zij passeo-
ren.
De troepen van maarschalk Tsji ruk
ken thans tegen de forten van Woesong
op.
De vreemdelingen, dia de zomerverblijf-
plaats Hokansjan bewonen, hebben den
raad gekregen, vóór het einde der week
die plaats te verlaten.
De troepen van de heide vijandige pro
vincies staan thans min of meer in een
hoog tegenover elkander. Op sommige
plaatsen bedraagt de afstand, die hen
scheidt, nog maar twee mijlen. De vredes
onderhandelingen, die tot Zondag ijverig
zijn voortgezet, hebben blijkbaar gefaald.
Op de reeds van Sjanghai bevinden zich
thans 9 Amorikaansche, Engelse he en
Frersêhe oorlogsschepen.
Japan
Japansch generaal doodgeschoten.
Volgens-berichten uit Tokio heeft een
socialist den Japanschen generaal Gisoe-
hoera door een revolverschot gedood, uit
wraak voor het doodschieten van socialis
ten tijdens de aardbeving.
BHëllENLAflD
R. K. Universiteit te Nijmegen.
Men verzoekt ons mede te deolen, dat op
16 September e.k. de overdracht van het
Rectoraat der R. K. Universiteit zal
plaats hebben 's middags 2 uur in de klei
ne concertzaal van „de Vereeniging".
Woensdag, Donderdag, Vrijdag en Za
terdag d.a.v. zal gelegenheid bestaan zich
als student te laten inschrijven, des voor
middags van 101 uur in de Faculteitska
mer van het Academiegebouw, Keizer Ka-
relplein 11.
De Zondagsarbeid op de Nederlandsche
Kunstzijdefabriek.
De directie van de Kunstzijdefabriek te
Ede heeft thans, naar de „N. R. Ort." meldt
■haar bedrijf zoo weten in te richten, dat
Zondags arbeid niet noodig is.
De protesten van A'. R. en Ohr. Hist,
zijde he.bben succes gehad!
Marktkaarten voor de spoorwegen.
De directie der Ned. Spoorwegen heeft
weder marktkaarten 3de klasse verkrijg
baar gesteld. Zoo zullen vanaf Vrijdag 5
September en vervolgens iedéren Vrijdag op
de lijnen Woerden—Alphen—Hoofddorp
Leiden kaarten uitgegeven worden tegen
belangrijk verlaagde prijzen, die nog voor-
deeliger zijn dan buurtverkeer. Deze markt
kaarten dragen heb opschrift: „Markt-
ba-arb", zijn voor de heenreis in alle treinen
voor 12 uur geldig en voor de terugreis in
die treinen welke voor 6 uur vertrekken.
Met de marfetkaarten mag de reis echter
niet worden onderbroken.
Reeds eerder was aan de directie der
Ned. Spoorwegen verzocht, weder markt
kaarten uit te geven maar om verschillen
de redenen was dit niet eerder mogelijk.
De gewone audiëntie van den Minister
van Financiën zal op Maandag 8 Septem
ber a.s. niet plaats hebben.
De gewone audiëntie va«n den Minister
van Oorlog zal op Donderdag 4 September
e. k. niet plaats hebben.
ICERiCliEUWS
Pastoor P. J. van Schaik t
Te Zwolle is na een langdurige riekte,
voorzien van de H.H. Sacramenten der
Stervenden, op 47-jarigen leeftijd overle
den de zeereerw. heer P. J. van Schaik,
pastoor to Klazienaveen, geboren te
Utrecht. j
Provinciaal paters Carmelieten
Het provinciaal kapittel der pators Car
meiieten te Merkelbeek heeft hedenmor
gen herkozen tot provinciaal den Hoog
Eerw. pater dr. Cyprianus Verheek.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft benoemd tot pastoor te "Wijk bij
Duurstede den Wel eerw. heer J. J. El-
berssen en tot pastoor te Stadskanaal den
"Weleerw. heer J. R. de Boer.
Do Zeereerw. pater Bartholomeus O.F.
M., professor aan het Gymnasium te Ven-
ray, is overgeplaatst als zoodanig naar
het studiehuis dèr Franciscanen te Sit-
tard.
Binnenkort zal de weleerw. heer G. L.
W. A. de Geus, kapelaan van de parochie
van den H. Jacobus te Enschedé, rich als
mi-^ionnris naar Noorwegen begeven.
HET VOORLAAGSTE NIEUWS,
BUITENLAND
De Nederlandsche delegatie ter Volken-
bon dsvorgaderirvg hoeft een amendement
ingediend.
Katholiekendag in Duitschland
De Engelsche liberalen hebben zich met
de conservatieven tegen het Britsch-Rus^
sisch handelsverdrag verklaard.
Het echec der Spanjaarden in Marokko
BINNENLAND
Een praatje over het regenweer. Kom!
or een mooie nazomer? (2e blad).
LEIDEN
De gemeenteraad heeft den electriciteits-
prijs met 3 cent verlaagd.
091DERWIJS
Dr. Sicking.
'Naar wij vernemen, heeft dr. li. J. Sin
king, rector aan'tR.K. Lyceum Den Haag,
als zoodanig eervol ontslag aangevraagd.
Voor het jeugdige katholieke lyceum it
het heengaan van dezen geleerden en bui-
tengowonen docent ongetwijfeld een zeej
ernstig verlies.
Op 1 Januari 1919 werd dr. Sicking to|
eerste rector van dit toen opgerichte lyceum
benoemd, na een eervolle loopbaan in Den
Bosoh achter den rug te hebben.
In 1883 promoveerde dr. Sicking aan de
universiteit to Amsterdam tet doctor in
de oude talen op een proefschrift: rAnno»
tationes ad A'nti-Atticistam", Kort daarop
werd hij conrector aan het pro-gymnasium
te Oldenzaal dat het vorige jaar op
nieuw als zoodanig geopend is maar
1H jaar later ging hij als conrector van
heb gymnasium naar 'a-Hertogenbosch,
waar hij 33 jaren werkzaam was, waar
van 6 jaren als rector.
Dr. Sicking gaat nu als rector hoon, om
dat deze arbeid hem te druk is en hem te
weinig tijd laat voor da studie.
En de studie ligt hem nog steeds het
meest na aan het hart.
De mogelijkheid ia echter niet uitgeslo
ten, dat hij nog als leeraar aan het gym
nasium verbonden blijft.
Laten we hopen, dat dr. Sioking nog vele
jaren van zijn Btudielust genieten zal
Roomsch Nederland kan dan nog veel
van hem verwachten, want hij 1s niet al
leen docent in de oude, doode talen, maar
ook een dichter van het levende Roomsche
lied, waarvan we elechta noemen het popu
laire: ,,'Roomschen, dab zijn we". „Res."
UIT BE OIHGE^IÜG
BOSKOOP.
Rijwielbelasting. Maandag werden al
hier een aantal rijwielen in beslag genomen
•welke nog niet voorzien waren van het ver-
eisohte belastingplaatje. Na betaling hun
ner boete bij den Rijksontvanger, en het
voldoen der belasting, konden de diverss
eigenaren hun karretje weer terugbekomeo;
Gezonken. Heden is van den aanne
mer de U. alhier een vlet gezonken in de
rivier de Gouwe inabij de halve raak. Er
zijn geen persoonlijke ongelukken bij voor-
KATWIJK.
Belasting-plaatjes. We hebben al veel
gehoord en gelezen over de misère met de
rijwielbelastingplaatjea doch hetgeen we
IJ. Zaterdag hier meemaakten, zal op dit
gebied wel het nieuwste zijn. Men ver
voegde zich bij den brievengaarder om
zich een rij wiel plaatje te verschaffen. Men
werd afgewezen. Het ging niet omdat
de brievengaarder zich eerst moest over
tuigen of deze aanvraag een gevolg wa3
van een eventueel opgedane bekeuring! In
den namiddag kon men komen hooren of
men na informatie waardig bevonden werd
voor geld en vriendelijke woorden een
plaatje te kunnen koopen. We kunnen er,
voor den goeden naam van de desbetref
fende personen aan toevoegen dat ze 's na
middags werkelijk verkrijgbaar waren.
Toch wel het nieuwste voor niet-Katwij-
kers. W;j zijn aan dergelijke nieuwigheden
aan ona hulpkantoor gewoon.
LISSE.
Verdronken. In een onbewaakt oogen-
blik geraakte Maandagavond het oudste
zoontje van 4J4 jaar van J. v. d. KI. aan
den Ringvaart alhier in den Ringvaart en
verdronk jammerlijk. Te half elf haalde
men het lijkje op.
Op hol. Gisteren sloeg het paard, ge
spannen voor een gierbak, van P. S. alhier,
op hol. Het kwam in botsing met een auto.
S. brak de knieschijf; de wagen bekwam
schade.
Erkentelijkheid. De heer van Til
schonk aan de Harmonie „Eensgezindheid."
als erkentelijkheid voor de aan hem ge-
