15e Jaargang.
MUtmB&G 18 AUGUSTUS 1924
No. 4539
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
De Londensche Conferentie geslaagd.
3)c £jzidóob<i &owïa^iï
DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12750 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal
Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
2onddgsblad 9 ct.
OH blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen f
TEL. INT. ADMINISTRATIE <535 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 v' POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlenlISn 30 eent per rage*
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
:i dubbele van het tarief berekend. a
Kleine adverlenffën, van ten hoogste 80 woorden', waarfq
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ve?«
huur, koop en verkoop 10.50a
Het protocol (geteekend.
DUITSCHLAND TELEURGESTELD. MARX DREIGT
MET RIJKSDAGONTBINDING.
Zaterdagavond, eenige minuten voor 9
uur is het protocol geteekend. De confe
rentie is daarmede geëindigd. Dit is de
eerste conferentie na den ooriog, welke is
geslaagd.
De mededeeling der aan
vaarding aan Her riot
Het Duitscke besluit om de geallieerde
voorwaarden te aanvaarden, dat feitelijk
onder protest werd genomen, is 'op merk
waardige wijze aan de Fransche delegatie
medegedeeld. Verscheidene malen in den
nacht van Vrijdag had de Rijkskanselier
telefoongesprekken met president Ebert te
Berlijn. Om 4 uur Zaterdagmorgen kwam
men overeen, dat de aanvaarding neerge
legd zon worden in een formule, waarin
er de nadruk op werd gelegd, dat de
Duitsckers de voortgezette bezetting van
het Roergebied als onwettig beschbuwen.
Een secretaris werd met dit document
door de Duitsche delegatie naar het Hyde
Park Hotel gezonden, waar de Fransche
dolegatie vertoefde. Hij had opdracht om
het stuk onmiddellijk aan den Franschen
premier te overhandigen. Het werd naar
de kamer van Herriot gebracht, die in
diepen slaap was. Hij werd wakker ge
maakt, las het antwoord en verklaarde:
„O ja, dat heb ik wel verwacht, inaar
ik had niet gedacht dat het zoo gauw zou
komen".
Daarna viel hij onmiddellijk weer in
«laap. Pas om 10 uur Zaterdagmorgen
werd het Duitsche antwoord aan den
secretaPSr-generaal van do conferentie
niedegecftcld.
Een verklaring der Duitsche delegatie
De Duitsche delegatie gaf de volgende
«fficieele verklaring aau het „Central
News":
„Wij zijn buitengewoon, ja, ten diepste
mogelijk om de noodige wetten door den
Rijksdag aangenomen te krijgen, doch
zulks slechts met een kleine meerderheid.
Onze minister zal er den leden van het
parlement op wijzen, dat wij in de nood
zakelijkheid verkeerd hebben, ons te on
derwerpen aan force majeure en dat wij
thans slechts op een spoedige ontruiming
van het Roergebied kunnen hopen omdat,
wanneer de tijd komt voor de emissie van
de leening aan Duitschland, de bankiers
tusschenbeide zullen komen en zullen aan
dringen op een spoediger militaire ont
ruiming."
De teekening
Augustus 1925 ontruiming
Zaterdagavond te half zeven kwam de
laatste voltallige zitting der conferentie
bijeen, om aan te hooren de algemeene
tekst van de getroffen overeenkomst. Het
protocol werd voorloopig alleen door Mac
Donald geteekend en door de secretarissen
der delegaties.
De definitieve onderteekening van alle
overeenkomsten zal op 30 Augustus plaats
hebben, waarbij men uitgaat van de vee-
onderstellin"- dat alle in aanmerking ko
mende parlementen de overeenkomsten
dan zullen hebben goedgekeurd. Terstond
na de definitieve onderteekening zullen er-,
Franschen Ruhrort en Dortmund ontrui
men. Op. denzolfden dag zullen alle ge
meenten^ en districten, die buiten hol
Roergebied en huiten het bezette gebied in
verband met de Roeractie bezet zijn, ont
ruimd worden. Het Fransche en Belgische
spoorwegpersoneel wordt onvoorwaarde
lijk teruggetrokken
De algemeene militaire ontruiming van
het Roergebied is bepaald op Augustas -
1925.
Dc houding van den rijksdag
Met ontbinding'gedreigd
De Rijksdag zal Donderdag bijeenkomen
om over de Dawes-wetten te beslissen en
de regeering te machtigen, het Londensche
protocol namens liet rijk te teekenen. In
de kringen der Duitsche delegatio rekent
men stellig op de aanneming van de Da
wes-wetten.
De Duitsche rijkskanselier Marx heeft
voor het einde van de conferentie aan de
geallieerden medegedeeld, dat hij niet zai
aarzelen, om den Rijksdag te ontbinden,
wanneer voor de Dawes-wetten niet een
meerderheid van twee derden wordt be
reikt.
Wat zullen de p a r t ij e n doen?
Do Duitsch-nationalen verklaren zich
tegen het acc.oord, daar het op verscheide
ne essentieels punten in strijd is met de
eischen dezer partij en naar hun meening
ook in economisch opzicht geen verbete
ring brengt.
Voor zoover men op het nnrrr*-**1^"*t—]
-tfaTsöcbaal-democraten, demo
craten en centrum de regeering zullen
steunen.
De houding van de Duitsche Volks
partij staat nog niet vast. Wel schijnt zij
zich tamelijk achter Marx en Slresemann
te scharen, maar zij laat zich nog niet uit
over den parlementairen weg, dien zij zal
gaan.
De amnestie
De overeenkomst in zake de amnestie is
Zaterdag eveneens geteekend. Zij bevat,
behalve de bepalingen omtrent de amnes
tie en den terugkeer der verbannenen, nog
de volgende punten: De Rijnlandovereen
komst en do a.lgemeene organen van het
landsbestuur treden weder in werking. Dc
binnen-tolgrens wordt opgeheven, evenzoo
de verkeersbelemmeringen tusschen het
bezette en onbezette gebied. Het douane-
beheer, het beheer der in- en uitvoerrech
ten, het staatsboschbeheer en dat over de
domeinen wordt weer aan de Duitsche
overheid overgedragen. De Fransch-Bel-
gische regie over de spoorwegen wordt op-
gekeven.
BUITEGSLAÜD
Duitschland.
Een meerdenaar van Erzberger
gearresteerd.
Schulz, een der moordenaars van Erz
berger, is op een Hongaarsch landgoed ge
arresteerd.
Yougo-Slavië.
De politieke crisis.
Zelfbestuur van Kroatië?
Naar de „Politicia" mededeelt, is de
- Joegoslavische regeering voornemens aan
Kroatië autonomie le verleenen.
Prins Paul Karageorgewit^j zou dan tot
SMiderkoning van Kroatië benoemd worden
Een aanslag op Radits.
Terwijl Radits te Zagreb in oen gesloten
bijeenkomst een causerie hield over zijn
indrukken van Rusland, heeft iemand ge
tracht hem met een dolk te vermoorden.
Radits' parlijgenooten wisten den aanslag
te verhinderen en lieten den man arres
teeren. Hij bleek lid te zijn van do Servi
sche Zwarte Hand, die besloten had Ra-
fiils uit den weg te ruimen om de eenheid
ian het land te redden.
r-r Italië
r~ Het lijk van Matteolti gevonden.
Tusschen Scrofano en Castelnuovo, op
ongeveer 22 KM. afstand van Rome, na/-
bij de plek, waar dezer dagen een kleo-
dingstuk van Matteolti werd gevonden,
hebben twee politiehonden een daar be
graven en reeds in staat van ontbinding
verkeerend lijk ontdekt.
De autoriteiten hebben zich onmiddellijk
derwaarts begeven, om te onderzoeken, of
dit het stoffelijk overschot van Matteolti is
Volgens de bladen is het nabij Scrofano
gevonden lijk zoo goed ajs onherkenbaar.
Oud-afgevaardigden zouden aan een gou
•den snijtand liet lijk van Matteotti erkend
hebben.
Het lijk was bedekt met een laag aarde
van nauwelijks 20 centimeier.
Transjordanië.
Hevige gevechten in Transjordanië.
Een overval van Wahibi's.
Uit Caïro wordt gemeld, dat er ernstig
gevochten is in Transjordanië, waar 350Ö
Wahilib's de dorpen .van «den stam der
Beni Salcr overvielen en platbrandden,
waarbij vele menschen werden gedood. De
Beni Sakr wisten naderhand de na hun
euveldaad weggetrokken Wahibi's op 40
mijl bezuiden Amman te achterhalen,
waarna zich een nieuw gevecht ontspon.
De Wahibi's zijn bestookt .door lommen
uit Engelsche vliegtuigen.
Afghanisian.
Weer een revolutie in Afganisfan.
Een nieuwe troonpretendent.
Het Russische persgezantschap meldt,
dat in Afgauislan plotseling een nieuwe
revolutie tegen den emir is uitgebroken,
in weerwil van het feit, dat zijn positie
zich in verband met de door hem teDjirga
bijeengeroepen volksvergadering, heeft
verbeterd.
De rebellen hebben 'n nieuwen troon
pretendent aangewezen, die-vele jaren in
Indisch en dienst heeft doorgebracht.
De verbinding tusschen Kaboel en de
regeeringstroepen is gestoord. Onder de
buitenlanders heerscht een paniek.
BiÉ^NEULfiHD
21 LIMBURGSCHE KATHOLIEKENDAG.
De 21ste Katholiekendag te Maastricht
ging gepaard met de viering van het 20-
jarig bestaan van de R.-K. Werklieden-
vereenig ing „St. Joseph". Een groote al
gemeene biddag door de stad ging den Ka
tholiekendag vooraf
Nadat Vrijdag le 9 uur'een solemneela
H. Mis in dp. r>arnahifll.-fuilr..po» i''
rrgaueinifgg gehouden
Daarna trok te half twaalf de O. L.
Rusland.
De toestand in de gevangenissen.
45% der gevangenen
tuberculeus.
Volgens mededeelingen van de sociaal-
revolutionairen zijn de toestanden in de
Russische gevangenissen aan de Witte Zee
ondragelijk.
Vijf en veertig percent der politieke ge
vangenen zijn door tuberculose aangetast.
Drie gevangenen werden krankzinnig,
Daar de gevangenissen op de Solowetz-
ki-eilanden overvol waren, is thans een
nieuw concentratiekamp gevestigd op een
nog Noordelijker gelegen eiland. Do ge
vangenen." zijn er overgeleverd aan al de
verschrikkingen van den Pool-winter.
Een delegatie van do sociaal-democrati
sche arbeiderspartij van Rusland heeft de
aandacht der vakvereenigingsinternatio-
*^le op deze aangelegenheid gevestigd.
•1
De Russische wapensmokkel naar
Bulgarije.
'Aan boord van een bark uit Sebaslopol,
welke in de buurt van een kaap Emineh
(Zwarte Zee) in beslag genomen werd, is
een groote hoeveelheid wapenen en muni
tie gevonden. Een. groot gedeelte van de
lading was reeds gelost. In verband hier
mee zijn verscheidene personen gearres
teerd. t -
Vrouwe Processie uit. Achter liet Aller
heiligste schreden Z. D. H. Mgr. Schrij
nen, de Minister-president, de Commissa
ris der Koningin, de leden van Gedepu
teerde Staten, de burgemeester van Maas
tricht en andere geestelijke en wereldlijkea
autoriteiten.
Te half drie werd door de verschillende
R.-K. Bonden een stoet gevormd, die voor
Z. D. H. Mgr. Schrijnen een défilé op het
Vrijthof hield. De Bisschop sprak aau hel
slot de deelnemers toe.
Hierna werd de algemeene vergadering
gehouden. De openingsrede sprak Mr. E.
J. H. Jaspar. Dr. Felix Rutten hield de
feestrede met het onderwerp: „Limburgs
trouw". Hij ontwikkelde met historische
bewijzen het betoog dat Limburg altoos
trouw is geweest aan God en trouw ook
aan Oranje. 1
Historisch verklaarde hij waarom Lim
burg vroeger meer in genegenheid georiën
teerd was naar het Zuiden; doch dank zij
het streven van Z. D. H. Mgr. Drehmans
z.g. erï den oud-gouverneur jhr. Ruys de
Beerenbrouck, liet thans zijn liefde moer
uitstrekte naar het Noorden. Zonder liefde
is trouw niet bestaanhaar, en dat Neder
land op den trouw van Limburg rekent, is
schitterend gebleken "in 1918, toen zijn
zonen gezonden werden naar'het Noorden
des land, voor de oproerige elementen, die
het' Huis van Oranje en het wettig gezag
bedreigden.
Na deze feestrede, die meermalen met
applaus was onderbroken, nam jhr. Ch.
Ruys de Beerenbrouck het woord, om nog
eens to onderstreepen het onderwerp van
den dag: „Eerbied in Gods Huis". Vooral
wees hij op de kleeding der vrouw. Geen
enkele stand heeft het recht om den eer
bied jegens God te krenken en vooral mo
gen hier de hoogero standen, in hun dure
verplichtingen om een goed voorbeeld te
geven, niet te kort schieten. Vooral deze
laatste woorden werden met een krachtig
applaus en een levendig hoorah begroet.
Op U vooral doe ik, aldus spr., een be-
crep, leden van Jong Limburg en opgroeien
de geslachten, die straks uit onze handen
do vaan zult overnemen om haar verdef
te dragen in een toekomst, die zal wezen,
wat gij er van maken zult. "VVeest niet voor
die toekomst zonder beteekenis, leeft niet
bewegingloos in een van pleizicr verza
digd bestaan, maar kent de inspanningen
en de vreugd van het offer, behoudt door
uwen socialen arbeid uwe worstelingen en
uwe niet. aflatend© wilskracht. Limburg
voor Christus 1
Limburg voor Christus' Limburg met al
de krachten die de Schepper zoo rijkelijk
in den Limburgsclien geest heeft gelegd,
gelijk Hij do vruchtbaarheid hoeft gelegd
in Zijne landschappen, de rijkdommen in
Zijnen bodem; Limburg met zijn gastvrij
volk, dat in den oorlog Duit schors en Bel
gen opnam en verpleegde gelijk liet in
vrede den Belgischen minister Hellepulte
en den Duilschen afgevaardigden Trim-
born op de Limburgsche Katholiekendagen
het Evangelie liet, verkondigen van Hem,
hij Wiens geboorte het recht en de vrede
elkander hebben omhelsd.
Limburg voor Christus! en dit Christe
lijk Limburg voor Nederland! waarlijk, ik
ben er fier op, die leuze op dezen Katho
liekendag te mogen aanheffen, nu het een
Nederlandsche eer is Limburger te zijn,
sinds Limburg aan Nederland het meest
populaire lied heeft geleerd. Want onze
Limburgsche soldaten zongen dat lied in
dreigende dagen ook hoven den Moerdijk
en wat zij zongen was: „Limburg mijn
Vaderland".
En ik weet, dat ik eene gedachte vertolk,
van de hoogste kerkelijke en wereldlijke
waardigheidsbekleders, die ik in deze
luisterrijke vergadering begroet, tot den
geringsten bewoner van Nederlandsch
Limburg', indien ik uit naam van het na
tuurrecht, het geschreven recht, het natio
nale en internationale recht, ja, van alle
rechten, die in de menschelijke wetten en
veel dieper in de menschelijke harten zijn
gegrift en eindelijk uit naam van het
zelfbeschikkingsrecht, waarop zich zeker
onrecht heeft durven beroepen, indien ik
zeg ik de aanmatiging die gij, land
en gewesfgenoolen, in een zorgvollen tijd
zoo fier hebt weerstaan, beantwoord met
dien. éénen uitroep: Limburg bij Nederland
In den critieken tijd, waarop ik doelde,
heeft men buiten onze landsgrenzen de
reis van Neerlands Vorstin naar deze stad,
genoemd een afscheidsbezoek, wijl de Lim
burgers niet meer wilde weten van kroon
en troon der Oranjes.
Limburgs antwoord toen en heden is:
„Niemand beveiligt meer onze geliefde
Oranje-Koningin dan wij, Limburgers, die
Haar dragen in onze harten, gereed Haar
te dragen op onze handen, onze armen,
onze schouders, gelijk iedere ware Lim
burger zich gereed houdt om met lijf en
leden Maastricht te verdedigen en te hou
den als Hare hoofdstad van Nederlandsch
Limburg
slot*fh feêlT
Z. D. H. Mgr. Schrijnen zijn bisschoppe-
lijken zegen te geven.
Deze vergadering werd door een viertal
•zangnummers van het koor van St. er-
va as opgeluisterd en aan het einde klonk
indrukwekkend het; „Aan U, o^ Koning der
Eeuwen", door allen gezongen, langs de
gewelven van dien eerbiedwaardigen St.
Servaas. 1
Dit nummer bestaat uit twaï
bladen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS,
BUITENLAND
De ccnferentie te Londen geëindigd Or.t<
ruiming van de Roer cp Aug. 1Q25 vastge
steld. Men verwacht, dat de rijksdag de
noodige wetten zaj aannemen, anders ziet
Marx nïel tegen ontbinding op. De Duitsch-
nationalen tegen het accoord.
Het lijk van Matteotti gevonden.
Een nieuwe revolutie in Afganisian.
De laatste schikkingen ter Londensche
conferentie. De geallieerden zullen alge
meene wapenbeperking ter Vclkenbcnds-
vergadering voorstellen (Telegrammen).
BINNENLAND
Een vriendschapsverdrag tusschen Ne
derland en Turkije.
Het ontslag van mr. Fock als Gouver
neur-Generaal onjuist?
De 21e Limburgsche Katholiekendag.
doen, overnemen, zoodat de Emigratie C'eu
trale Holland thans met volle kracht aan
het werk kan gaan.
In eere hersteld.
Het. besluit van den gemeenteraad vait
Jutphaas tot ontslag aan den secretarie
dier gemeente is. naar het V. D.-bureau
meldt, door Ged. Staten der provincie
Utercht niet goedgekeurd. Dit besluit
werd evenals het voorafgaande tot schor
sing yan dezen functionaris niet genomen
Kopingin in de provincie Utrecht, heefb
'het eereïidmaatschap van de Vereeniging
tot het. 'houden van Jaarbeurzen in Neder
land aanvaard.
De gewone audiëntie van den mi
nister van onderwijs, kunsten en weten
schappen zal op Donderdag a«. niet plaats
'hebben. J
Nederland en Turkije.
Een vriendschapsverdrag.
Volgens een Belga-telegram zijn de Ne
derlandsche en Tnrkscho afgevaardigden
Vrijdag te Angora tot overeenstemming ge
komen inzake een vriendschapsverdrag
tusschen beide landen. De tekst van heb
verdrag dat Zaterdag zou worden ondc.r-
teekend werd opgesteld.
Het ontslag van Mr. Fock als
Gouverneur-Generaal,
Naar aanleiding van het ook door ons
vermelde 'bericht van het ,.Hbld.", dat mr.
Fock het volgend jaar als gouverneur-ge
nei aal van Ned.-Indië zou worden opge
volgd door mr. R. A. Zimmerman, ver
neemt de N. Ct. uit mededeelingen,
welker juistheid niet valt te twijfelen, dat
bedoeld bericht als onjuist moet worden ge
qualificeerd. Er is niets van beke.nd, dal
mr. Fock van plan is weg te gaan eer zijn
tijd om is. Hij is nog slechts sedert Maart
1921 in functie en de meeste gouverneurs-
generaal blijven 5 jaar aan, zooals de liee-
ren Van Limburg Stirum en generaal van
Heutz, terwijl de heer Idenburg zelfs 7
jaar i'u functie bleef. Wat den heer Zim
merman betreft, kan worden opgemerkt
dab zijn naam reeds dikwijls in verband
met heb gouverneur-generaalschap i
noemd, zelfs al voor de benoeming van
mr. Van Limburg Stirum.
'Gouden en zilveren werken.
In afwijking van het K.B. van 26 Nov.
1901, laatstelijk gewijzigd, worden voor
de buitenlandsch© gouden werken, die op
gehalte moeten worden gestempeld, vast
gesteld de merken, omschreven in de pa
ragrafen 4 en 5 van artikel 4 van dat be
sluit.
Dit besluit tre.cclt in werking met in
gang van den lsten September 1924, met
ingang van 20 Juni 1924, houdende nadere
bepalingen omtrent den waarborg en de
belasting der gouden en zilveren werken.
De Emigratie Centrale Holland.
Het Tijdschrift van do Ned. Maat
schappij voor Nijv. en Handel bericln
thans officieel, dat de weigering van het
voorgesteldo subsidie door den gemeen
teraad van "Rotterdam aan de Emigratie
Centrale Holland, waardoor ook de reeds
toegozegde bijdragen van Amsterdam, Den
Haag en "Utrecht- conform dc afspraak
vervielen, geen verandering brengt in de
financiën van de Centrale. De Regeering
is bereid gevonden, om het aandeel der
.gemeenten 75,000) door den Jdtaat te
VOETBAL.
DIOC. HAARL. BOND.
Seriewedslrijden S. N. A.
In de finale van de serie-wedstrijden
van S. N. A. te Stompwijk werd het vier
de elftal der R.K.S.V. „Leiden" eerste
prijswinnaar. Het elftal won door S.N A.
met 1O te slaan, een fraaien wisselbeker
en een lsien prijs. De tweede prijs werd
dus behaald door S.N.A., de derde duor
Blauw Zwart II uit Wassenaar.
L. F. C. I—R. V. C. I 2—3.
Deze gisteren voor de nederlaag-serie ge-s
speelde wedstrijd was het aankijken wei-»
nig waard. L. F. C, "Svas zeer onvolledig ei»
verloor met 23.
G. V. B. Bestuursfuncties.
Het bestuur van de Goudsche Voetbals
bond, dat in de jongste vergadering werd
samengesteld uit de heeren J. Bei jen. H.
M van Triet, Cr. van Tilburg, P. Ver-i
kaaik, D. M. de Vries. Visser en Schuur*
man, heeft in een gehouden bijeenkomst
tot voorzitter gekozen de heer D. M. de
Vries, Gouderak. Als secretaris zal de heer
G. van Tilburg optreden, die tevens belast
wordt met de competitie. De heer H. M.
van Triet verklaarde zich bereid het pen^
ningmeesterschap op zich te nemen.
GroningenAmsterdam.
De voetbalwedstrijd Groningen—Ampler-»
dam eindigde in een overwinning der
hoofdstedelingen, die door Siebelus voor ae
rust de leiding namen. Na de hervatting
bracht Valencia den stand op 2 O, waar
de het einde kwam. De Groningers, die,
door het bedanken der Be-Quick-spelers,
uitgezonderd Rambonnet, .zeer verzwakt
waren, hebben het den Amsterdamscben:
doèlverdediger Van Hecsvvijk nog danig
lastig gemaakt.
Voor den aap vang van den wedstrijd
werden De Na Ir is en Telzner door de res
pectievelijke honden gehuldigd voor hun
kranige prestatie in hel Nederlandsche e.i-
lal ter Parijsche Olympiade. J
Als blijvend aandenken werd hor. l.o
vendien aan het diner een bronzen beeld]a
aangeboden.
A'dam:
Groniii;
stand is nu:
«sp gw
f> 3
5 2
zei. verl. v.t. put. gom.
1_ 2 10— 9 0 1
3 0—10 4 0.8a
