15e Jaargang.
W0EHSDAG 13 AUGUSTUS 1924
No. 4535
Stó Geicbohe ©ouYo/nf
UeABONNEMENTSPRlJSbedraegtblJ vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal
Jïet Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonnee ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen ",-
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE ©35 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
J)it nummer bestaat uit twee
bladen.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverfenfISn 3D cent per reget
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hot
8 dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën» van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver*
huur, koop en verkoop 10.50.
Pensioen.
Volgens een persbericht zou de Tegee-
ring van plan zijn, de pensioenwet aldus
te wijzigen, dat het pensioen na het ver
vullen van een betrekking niet altijd meer
dadelijk ingaat.
Daar is veel voor te zeggen: althans
moet in den bestaanden toestand op een
of andere manier wijziging worden ge
bracht.
De pensioenkwestie is in de laatste ja
ren onder zeker opzicht een caricatuur
geworden.
Daar zijn er velen, die, in de volle
kracht van hun leven en in 't bezit van
tal van andere inkomsten, pensioen genie-
ten.
Wanneer iemand enkele jaren gedepu
teerde of wethouder is geweest, krijgt hij
een pensioen, al is hij pas 40 jaren en
vervult hij een andere betrekking, die hein
een ruim inkomen verschaft.
Er zijn oud-ministers, die een vrij
groot pensioen hebben per jaar en door
het vervullen vaii een andere betrekking
een volledig inkomen genieten.
Wanneer iemand een openbare functie
heeft verricht, dan moet hij daar behoor
lijk voor worden bezoldigd: maar dan gaat
het ook niet aan, hem tot aan zijn dood
toe, al is hij nog in de kracht van zijn
leven, een pensioen te verleenen, op kosten
van de gemeenschap.
Pensioen moet zijn een steun, wanneer
het onmogelijk of moeilijk is té werken,
b.v. bij ziekte of ouderdom: het moet al
thans niet een douceurtje zijn, waarvan
men b.v. zegt: Als ik enkele jaren wethou
der hen geweest, haal ik tot mijn dood
loe telken jare een aardig bedragje binnen.
Het pensioenbegrip móet meer zuiver
worden gesteld en uitgewerkt.
Men moet zich meer concreet de vraag
gaan stellen: Wat is pensioen; waartoe
dient het?
En dan zal .men komen, tot een toesta ■•d.
die minder indruischt tegen het rechts-
en billijkheidsgevoel, dan die van heden.
BaJITESSLftlllB
De Londensche conferentie.
Geleidelijke ontruiming van de Roer
Overeenkomst tusschen
H e r r i o t e'n Stresemann
Gistermfddag werd een pTenaire zitting
van de conferentie gehouden.
Alle partijen zijn het er over eens, dat
de conferentie voor het einde dezer week
afgeloopen zal zijn.
Herriot en Stresemann zijn tot over
eenstemming gekomen over een geleide
lijke ontruiming van bet Roergebied, zoo
als door fierriot was voorgesteld.
Na afloop van de Londensche conferen
tie zullen de experts hetzij te Parijs of te
Berlijn bijeenkomen, teneinde de ontri"
ming in details te regelen.
Een handelsverdrag, en de economische
beveiliging van Frankrijk, zijnde de voor
waarden voor deze ontruiming zullen aan
dat land een bevoorrechte positie geven
wat betreft de douane-tarieven. De ter
mijn dezer overéénkomst zal door de ex
perts wofden vastgesteld.
De geleidelijke" ontruiming van de Roer
•al tegelijkertijd door het spoorwegperso
neel en de militairen geschieden.
Te groote toegevendheid?
De te Breslau verschijnende „Volks
macht", het orgaan van de Silezische
jociaal-democratie, dat onder leiding van
den vroegeren rijksdagpresident Lóbe
itaat, oppert ernstige bezwaren tegen een
*1 t.e groote toegevendheid van de Duit-
.jche delegatie te Londen op het stuk der
in trui ming van het Roergebied. Het- blad
freest, dat de Duitsche regeering om re-
lenen van prestige bereid zal zijn, d<
iranschen voor oen spoedige ontruiming
van hel Roergebied te groote concessies te
doen. De leveringen in natura en vooral
de door'Frankrijk geëisckte garantie in
zake het betrekken van een zekere hoe
veelheid weolde-artikelen beteekenen eem
belasting van de Duitsche industrie en
•yjn strijdig met den zin en den geest van
bet rapport-Dawes.
Fransch-Duiisch handelsverdrag
Definitieve schikkingen
getroffen
De diplomatieke medewerker van de
.«Daily Mail" meldt, dat gisteravond te
Vonden tusschen Clementel en dr. Luther,
•Va Fransche en Duitsche ministers van
financiqn, definitieve schikkingen zijn ge
troffen voor het sluiten van een Fransch-
Dnitsch handelsverdrag.
Fransche en Duitsche deskundigen zijn
naar Londen ontboden ter bespreking der
voorloopige plannen en het ontwerpen
?an voorstellen. Volgens het blad werd
oorgcsteld, het verdrag op 1 October a.s.
te Parijs te teekenen. i
De overdracht der schadevergoedingen
Eenig meeningsverschil
Tijdens de conferentie der veertien
voornaamste gedelegeerden deed zich gis
termorgen eenig meeningsverschil voor
wegens de ontevredenheid der Duitsche
ministers over zekere bepalingen in het
rapport der derde commissie nopens de
overdracht der schadevergoedingen. De
ciuaestie werd opnieuw naar de deskundi
gen verwezen.
Frankrijk.
Tusschentijdsche verkiezingen
Opschuiving naar rechts
Bij de tusschentijdsche verkiezingen
voor een volksvertegenwoordiger voor het
district der Boven-Ppreneeön, is Maurice
Rothschild met een aanzienlijke meerder
heid gekozen. Bij de verkiezingen van 11
Mei j.l. werd in dat district de lijst van
het karfel der linksche partijen met groo
te meerderheid gekozen. Rothschild, die
altijd in de politiek Poincaré had ge
steund, bleef ver in de meerderheid.
Thans, bij de tusschentijdsche verkiezing,
noodig geworden door den dood van de-
puté Planche, die aan de vermoeienissen
der verkiezingscampagne bezweek, zijn
bij herstemming de gematigde radica
len op den republikeinschen candidaat
overgegaan.
Ook in Maine et Loire heeft bij de kan
tonnale verkiezingen een belangrijke os-
schuiving naar rechts plaats gehad, zoo
dat daar een conservatief met enorme
meerderheid werd gekozen.
Engeland.
De Engelsch-Russische conferentie
De sl o t zft t in g
Gisteren werd onder voorzitterschap
van 'Ponsonby in het Foreign Office de
slotzitting gehouden van de Engelscli-Rus-
sische conferentie ter oplossing van pen
paar punten, uie na ue onaerteekéning
n het verdrag nog niet geregeld waren
Rakowski maakte van de gelegenheid
gebruik om enkele politieke quaesties ter
sprake te brengen, die liggen buiten het
terrein der verdragen en las eenige ver
klaringen voor nopens de zienswijze der
sovjet-regeering omtrent de ontwapening
en de territoriale regelingen der vredes
verdragen.
-Aan Rot slot der zitting werd van beide
zijden voldoening uitgesproken omtrent
den goeden afloop der onderhandelingen.
Een huurdersstaking.
70.000 pond a ch t e r s ta 11 ig e huur
Er is een krachtige poging aangewend
om een einde te maken aan de „huur-
dersstaking" langs de Clyde-oevers, die al
3 jaar aan den gang is, 150.000 huizen
betreft en geleid heeft tot een oploopen
van de achterstallige huren tot een bedrag
van 270.000 pond sterling ("meer dan 3
millioen gulden). De huiseigenaars heb
ben nu de huurders laten aanzeggen, dat,
wanneer niet binnen 48 uur met de huur
betaling begonnen wordt, bevelen tot ont
ruiming zullen worden gevraagd.
De besprekingen zijn tot dusver vruch
teloos gebleven, daar de huurders vast
houden aan de basis der vóór-oorlogsche
huren.
Zwitserland.
Geen Russen meer naar Zwitserland.
De Zwitsersche Bondsraad beeft een
decreet uitgevaardigd,, waarbij bet aan
alle Russische onderdanen verboden is,
in Zwitserland te komen.
Zuid-Slavië.
De terugkeer van Radits.
Een fout der regeering?
Radits is met den Weenschen sneltrein
to Agram aangekomen. Hij werd ingevol
ge instructies van de vorige Zuid-Slavi
sche regecring aangehouden; hij toonde
daarop een diplomatiek paspoort en werd
doorgelaten. Er werden hem te Agram
geestdriftige ovaties gebracht.
De Neue Freie Presse verneemt uit
Belgrado, dat de terugkeer van Radits
ontzaglijk opzien wekt. Het werd bekend,
dat bij in bet land terug was, juist toen
Pribicevits in de Skoeptsina een heftige
redevoering tegen Radits hield. Een aan
tal politieke personen te Belgrado acht
het een groote fout van de regeering, dat
zij Radits veroorloofd' beeft terug te
koeren.
Rusland.
De Russjsche bepwaening.
Het Estlandsche blad Paevalelz bevat
eenige bijzonderheden over de bewape
ning in Sovjet-Rusland. Gedurende de
laatste maanden heeft de sovjet-regeering
voor het roode leger in Nederland, Italië
en Engeland ongeveer 700 vliegtuigen, 40
tanks, 75 duikbooten en talrijke machine
geweren en karabijnen en veel technisch
oorlogsmateriaal gekocht. Binnenkort zal
in de buurt van Moskou een filiaal van
de wapenfabriek Junkers geopend wor
den. Te Kronsiadt hebben hoofdofficieren
van het roode leger, vergezeld van Duit
sche ingenieurs, een inspectie van de ver
dedigingswerken en versterkingen ge
houden.
Egypte.
De Scedankwestie.
Heimei ij ke troepencon
centraties.
De laatste dagen werden heimelijk
Egyptische troepen geconcentreerd in
enkele Egyptische havenplaatsen, met na
me Alexandria, Als reden wordt opgege
ven,, dat de autoriteiten, belast met het
onderzoek naar den aansla- -m het leven
Zagloel Pasja bewijzen --den heb
ben gekregen van een beraa.- vaf, )-istand
die in den loop van deze maand -rf^^ xan-
drië zou uitbreken tegen de huif* Egyp
tische regeering. De opstand is "^Turk-
sche agenten ten gunste van den"^ óorma-
ligen Khedive op touw gezet.
De troepen-concentraties boeten ten
doel te hebben, deze samenzwering in de
kiem te smoren, maar het publiek van
Egypte ziet er heel wat anders in. Men
herinnert eraan, dat de Egyptisch© mi
nisterraad onlangs de kwestie van de
grens van Tripoli besproken hooft. Italië
beweert, dat de woestijn van Djaraboek
binnen zijn gebied moet liggén, terwijl de
Egyptische regeering deze woestijn binnen
haar gebied rekent. Egypte eisclit tevens
een landstrook ten westen van Solium en
men vindt het al heel toevallig, dat Egyp
te tijdens dit grensgeschil troepen in ver
schillende hayenplaatsen concentreert en
vooral ten westen van Alexandrië, nog
wel zonder voorkennis van de Britsche
autoriteiten. Men vraagt zich te Caïro af,
of de Egyptische regeering de beweerde
ontdekking van een Khedïvhtisch complot
kunnen bijzetten aan haar eischen betref
fende de Westgrens. In ieder_ geval baart
de troepenbeweging niet weinig zorg.
De cadettenbetooging.
Uit latere telegrammen uit Khartoem
blijkt, dat do betooging van de cadetten
der militaire school eindigde met een ern
stige muiterij. Toen zij in hun kwartieren
waren teruggekeerd, weigerden zij de
wapens en de munitie uit te leveren en zij
dreigden vuur te geven, indien men hen
wilde dwingen. De school werd door Brit
sche troepen omsingeld en dè cadetl en
moesten ten slotte capituleoren. Tien der
deelnemers werden gearresteerd.
Zaterdagavond had een ernstige betoo-
gi'ng plaats van het personeel van het
spoorwegbataljon te Afbana. Zondag werd
de betooging voortgezet en de officieren
verloren alle controle over de manschap
pen, die een aantal werkplaatsen in brand
staken.
Amerika.
De vrouwen en de presidentskeuze.
Een vrouwenconventie.
De Nationale Vrouwenpartij in de V. S.
heeft besloten op 15, 16 en 17 Augustus
(o Westport (Staat New-York) to verga
deren met liet oog op de a.s. presidents
verkiezingen.
Dertig staten hebben reeds de namen
hunner gedelegeerden naar deze conferen
tie opgegeven. Deze gedelegeerden zullen
de diverse candidates voorstellen, waaruit
ter conferentie een keuze zal worden ge-
dhan.
Miss Alice Paul, de vice-presidenle der
Vrouwenpartij, aldus de „Chicago Tribu
ne", heeft bet program der vier nationale
politieke conventies bestudeerd en er geen
enkel bij gevonden, dat gelijkheid van po
litieke rechten voor fle beide gesla'chten
eisclit. Zij kondigde daarop dan ook de
bijeenkomst eener „eigen" conventie aan,
welke de beste middelen zal bepalen ter
verdediging van de belangen der vrouwen
bij. de as. verkiezingen.
Uit de mededeelingen van Miss Paul
.blijkt, dat de repubiikeinsche rartij in
geen enkel district een vrouwelijken can
didaat heeft gesteld, terwijl de democraten
enkel daar een paar candidates voorstel
den, waar deze geen enkele kans hadden,
gekpzen te worden.
In het Congres beeft tot heden maar
één vrouw zitting.
Nieuwe president in Ecuador.
Dr. Gonzalo Cordova, staatsman en ad
vocaat, behoorende tot de liberale partij,
is tot president der republiek Ecuador ge
kozen voor den duur van vier jaar, en
heeft het bewind uit handen van zijn
voorganger, Dr. José Luis Tamayo aan
vaard.
ISÜaÜ^LMD
EEN BORSTBEELD VAN KARDINAAL
VAN ROSSUM TE AMSTERDAM.
Onder eere-lidmaatschap van het ge-
heele Nederlandsche Episcopaat en van
de Katholieke Ministers' heeft zich, op ini
tiatief van liet Comité voor Pers en Pro
paganda, een commissie gevormd tot het
plaatsen van het borstbeeld van Zijne
Eminentie W. Kardinaal van Rossum. op
een daarvoör passende plaats te Amster
dam, ter herinnering aan het Internat.
Euch. Congres en het Pauselijk Legaat-
schap van den Nederlandschen Kardinaal.
Reeds een weoik wa-s de beeldhouwer
Gerard Hoppe te Witem, waar Zijne
Eminentie welwillend dagelijks eenigen
tijd voor hem poseerde tot dit doel werk
zaam. Gistermorgen werd de voorzitter
van het Comité voor Pers en Propaganda,
de heer Leonai'dus van den Broeke door
den Kardinaal in particuliere audiëntie ont
vangen ter aanbieding van de plannen.
Het borstbeeld is reeds nagenoeg^ ge
modelleerd en zal in brons worden gego
ten; een afgietsel zal worden aangebo
den voor de bibliotheek van het kloos
ter te Wittem, welke geschiedenis zoo
nauwe aanraking heeft met het leven van
den Kardinaal. Zijne Eminentie betuigde
zijn groote ingenomenheid met het plan,
verleende gaarne zijn toestemming en
zegde het Comité dank voor al den arbeid
voor het congres verricht.
Zijn Eminentie was nog vol lof over de
organisatie e'i het schitterend welslagen,
en zei met belangstelling de film te zullen
bezichtigen, welke hedenavond voor Hem
wordt vertoond, en welke hem het beeld
der schoone dagen weer roor oogen zal
tooveren. Nog denigen tijd onderhield zich
de Kardinaal daarop met den heer Van
den Broeke.
De film van het
Internationaal Eucharistisch Congres.
werx .,H"abro xs" film
dagen van het 27e Intern. Eucharistisch
Congres weer voor oogen voert, is gistei--
middag geopend met een eere-voorstelling
te Amsterdam, waartoe de Eerw. geeste
lijkheid der hoofdstad en van geheel Ne
derland was uitgenoodigd.
Ruim een 500-tal Eerw. Heeren Geeste
lijken hadden aan deze uitnoodiging ge
hoor gegeven en waren gistermiddag in
het gebouw Carré aanwezig. Onder hen
bevonden zich ook Z.D.H. Mgr. A. J. C al-
lier. Bisschop van Haarlem, vergezeld van
den Vicaris-Generaal van het bisdom Mgr.
M. P. J. Möllmann.
Bij afwezigheid van den Voorzitter van-
bet Locaal Comité, den HoogEerw. Heer
P. Stroomer, Deken van Amsterdam, die
verhinderd was tegenwoordig te ïijtï, beeft
de secretaris, de Zeereerw. Pater van Dijk,
de aanwezigen met een kort woord wel
kom geheet-en. waarna de vertooning van
hei filmwerk een aanvang nam.
Uit de schitterende opnamen van de
aankomst van Z.Em. Karinaal van Ros
sum te IJmuiden, van zijn triumphalen
intocht door het Noordz-ee-kanaal en over
het T.T, van de stichtende Kindercommunic
in het Stadion, en van de alles overtref
fende plechtigheden op den sluitingsdag
van het Congres, werd ieder toeschouwer
duidelijk, wel'k een waardevol -historisch
document door de goede zorgen van den
Zeereerw Pater Hermans en de heeren D.
Hermsen en Mullens voor het nageslach'
is vastgelegd geworden.
De duidelijke fotografie vooral van den
Kardinaal-Legaat op verschillende punten
in de film werd levendig toege.juic.ht_ en
de voorstelling aan het slot met een jube
lend applaus beloond.
Mgr. Callier betuigde aan de boeren van
het A nis te rd amscb e Consortium zijn op
rechten dank en onverdeelde bewondering
vóór hetgeen de film geboden had, en
zeide dat zij Rem meer van het verloop
van bet Congres getoond had dan hij ge
durende de dagen zelf door eigen aan
schouwing Rad kunnen zien.
Gisteravond werd de eerste voorstel
ling voor Ret- publiek gegeven, welke
aanstonds door een zeer groot aantal be
zoekers werd bijgewoond.
Namens het Comité van Uitvoering
sprak de heer J. A. J. de Jong een woord
van welkom.
Spr. deelde-mede. dat deze avond de
film ook voor Kardinaal van Rossum in
het klooster te Wittem zou worden ver
toond, waarom Rij voorstelde, het vol
gend telegram aan Kardinaal yan Rossum
te verzenden:'
„Katholiek Amsterdam bij het zien^van
den officieelen congresfilm „Adoro Tc", in
den geest andermaal met u veveenigd en
opnieuw belevend de onvergetelijke da een
van bet- Eucharistisch Congres, biedt Uwe
Eminentie Zijn dankbare hulde en vraagt
eerbiedig haren zegen voor het welslagen
dezer schoone onderneming.
Eilmcomité „Adoro Te" afdcoling Am
sterdam."
HET VOORNAAMSTE NIEUWS,
BUITENLAND
Gisteren is tusschen Herrict en Strese
mann overeenstemming bereikt aangaande
een geleidelijke ontruiming van het Roer
gebied.
Door de Fransche en Duitsche ministers
van financiën zijn schikkingen getroffen
voor een FranschDuitsch handelsverdrag
Heimelijke troepenconcentraties ia
Egyote.
RINNENLAND
Een borstbeeld van Kardinaal v. Rossum
te Amsterdam.
Een oproep van hel Centraal Bureau
der K. S. A. (2de blad).
Dr. Fabius, Directeur der Geoische H.
S., is in de zweminrichting te Bussurn
overleden. (2de blad).
Overwerkvr-rgunning voor het heeren-
kleedingbedrijf.
voorlezing van dit telegram werd
met luid gejuich begroet, waarna de voor
telling een aanvang nam. welke opnieuw
herhaaldelijk een krachtig applaus uitlok
te. De toejuichingen aan het slot, welke
minuten lang aanhielden, golden op de
eerste plaats het zoo uitnemend geslaagd
filmwerk maar daarnaast zeker ook de
ooi-treffelijke muzikale illustratie door
den heer Hub. Cuvpers. die het orkest ge
durende een gedeelte van den intocht on
ze aardige nationale wijsjes deed uitvoe
ren en het verder gedeelte door een ge
mengd koor met gewijde gezangen deed
afwisselen, ..Msb."
Uit het heerenkleedingbedrijf
De arbeidstijd.
De Minister an Arbeid, H. en N. heeft
m hoofden of bestuurders van onderne-
Rijks vergund, dat- in hun ondernemingen
an 13 Oct. tot en met 29 Nov. 1924 en
van 30 Maart tot en met 6 Juni 1925 door
arbeiders van 10 jaar of ouder, in afwij
king van bet bepaalde bij artt. 23 en 21
der Arbeidswet 1919, gedurende 9'/a uur
per dag en 53 uren per week arbeid wordt
erricht, onder voorwaarde:
lo. dat, behoudenshet bepkalde in art.
22 eerste lid, van het Weiktuidenbesluit
oor fabrieken of werkplaasen 1923, betref
fende liet. werken op Zaterdag tot 9 uur
des namiddags, de arbeidstijd van bedoel
de arbeiders in zijn geheel gelegen is het
zij tusschen 7 uur voorm. en 7 uur nam,
hetzij tusschen 8 uur voorm. en 8 uur
nam.
dat de betrokken arbeiders in de
week, waarin zij arbeid verrichten op
Zaterdag na 1 uur nam., geen arbeid ver
richten hetzij op ten minste één anderen
werkdag na- én uur nam., hetzij op Maan
dag voor 12K» uur nam.
Ned. R-K. Bond van Hcfel-, Café- en
Resiaurani-geëmpicyeerden.
Onder voorzitterschap van den heer
Th. v. d. Wilik,"hield de Ned. R.-K.
Bond van hotel-, café- en restaurant-ge-
eraployeerden ,,St. Antonius" zijn jaar
vergadering in gebouw „Veritas", aan
het Wwfeinde te 's-Gravénhage.
In zijn openingsrede constateerde d©
voorzitter, dat bet ledental in het afge
loopen jaar is toegenomen. De afgeloo
pen staking heeft aan het bondsbestuur
heel wat moeite en zorgen gebaard, waar
van het leeuwenaandeel op de schouders
kwam van den secretaris en van den
penningmeester.
Aan het jaarverslag van den secreta
ris, den heer W. J. Fennis, ontleenden
wij, dat in het afgeloopen jaar veel is
bereikt, o.a. is aansluiting aan liet werk
loosheidsfonds verkregen en is liet on
derlinge ziekenfonds geregeld. De bond
kreeg in het afgeloopen jaar een nieuw
vakblad.
Uit het jaarverslag van den penning
meester, den lieer Mooymau, bleek, dal
de ontvangsten hebben bedragen f4:>00.50
de uitgaven f4053.90, zoodat er een ba
tig saldo is van f446.60.
Het Onderling Ziekenfonds koerd©
uit f 301.50, de Werkloo.sbeidskas f420.40
Besloten werd de uitkeering van het
Ziekenfonds te bepalen op f2.50 per
dag, gedurende ten hoogste 8 weken.
Hierna was aan de orde de bespre
king van de oprichting van een vakcur
sus, waarbij tegenwoordig waren de bc
sluursleden van de vakschool van
R-K. Volksbond to 's-Gravenhagt
hoeren v. d. Euch en Jac. Stein.
Aan het hoofdbestuur werd overc
ten een subsidie voor den on to neuten
Haagsclien vakcurus vast te stellen,
Besproken werd vervolgr"
beidswet en de uitvoering
wezen werd op vcisch.;
den.
ola-
Ar-
rvan. Ge-1
o slocUlo
