15e Jaargang. DINSDAG 12 AUGUSTUS 1924 No. 4534 DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bï] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. J3ij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal Pet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's vei> fcrijgbaar tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, by voor* uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. -ssgssmmimmgsasesm Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertenllën SO eenl per rogeK Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het u dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine^ advertentlen, van ten hoogBte SO woorden, waariq betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en veiv huur, koop en verkoop f 0.50. Oil nummer beslaat uil twee bladen. BERICHT. Vrijdag a.s., Feestdag van Maria Hemelvaart, zal De Leidsche Courant niet verschijnen. H.H. Adverteerders worden be leefd verzocht hunne advertentiën voor het nummer van Donderdag, tijdig te willen afgeven. V Het particulier initiatief, „Het particulier initiatief moet vrijheid worden gelaten". Met deze uitspraak zijn wij het niet eens, volstrekt niet. En: met deze uitspraak kunnen wij ons ver eenigen, volkomen. Het maakt namelijk een groot verschil, hoe men deze bewering verstaat. Daar zijn er, die met deze sympathiek* aandoende stelling als met één breeden zwaai heel de sociale wetgeving in het kot der oeconomische ketterijen willen zetten. En dan zijn wij het er, zooals den lezer welhaast vanzelf sprekend zal zijn, niet mee eens Wij weten, wat het particulier initiatief uitwerkt voo* de oeconomiscli .zwakken, als er geen bescherming is door de sociale wetgeving. Wij weten, hoe het particulier initiatief zorgt voor den zieken en invaliden en ouden arbeider. 'Wij weten, hoe het particulier initiatief kinderen in de fabriek exploiteert en volwassenen laat werken tot dat ze als machines zijn afgeloopen Zeker, lang niet voor alle werkgevers is de macht van de wet noodig om hen in hun optreden tegenover de werknemers te dringen binnen wat recht en billijkheid als eisch voorschrijft. Er zijn altijd ge weest en er zijn, gelukkig, nog goede pa troons inderdaad: patroons, wat wil zeggen: beschermers die inzien en er kennen, wat den arbeiders toekomt en er naar handelen. Doch er zijn ook ge weest en er zijn, helaas, nog patroons, die van een gansch andere mentaliteit door trokken zijn. En hoe de bandelooze vrij heid van dezulken wordt een rechteloozo onderwerping voor heel een klasse dat heeft ons geleerd het bloeftijdperk van het oeconomisch liberalisme. „Het particulier initiatef moet vrijheid worden gelaten". Van ganscher harte ktfnnen wij ons met deze uitspraak vereenigen, als daarmede wordt bedoeld, dat de overheid zich rede lijk moet weten te begrenzen bij het in grijpen in de arbeidsvoorwaarden; dat de overheid niet zelf moet gaan optreden als industrieel of handelaar. 't Is onze besliste overtuiging, dat de Katholieken, die leiding geven in het so ciale leven, een ernstige stadie moeten ma ken van het vraagstuk, hoever de overheid lil de sociale verhoudingen kan ingrijpen, zonder te raken aan de voorwaarden, waar- onder de bedrijven kunnen bloeien en bij dit vraagstuk van zeer concrelen aard zal men dan elkanders wei-gegronde afwij kende inzichten moeten weten te eerbiedi gen. 't Is ook onze besliste overtuiging, dat de Katholieken, die invloed hebben op be stuur van staat en gemeenten, hebben te waken, moet groote zorg. dat de overheid biijve op li a a r terrein en zeker niet fabrikant of koopman worde. Zoo zijn wij bet dan volkomen eens met. wat wij lezen in oen hoofdartikel van het weekblad „Nieuw Nederland": „Aan het individualisme juist danken wij den ondernemingszin, den bijna koort sig gloeienden. die zooveel gronden in de 19e eeuw heeft ontgonnen en bevrucht. Hij heeft aanleiding gegeven tot de on weerlegbare misbruiken van de vrije con currentie, misbruiken, die eerst tot staan sijn gebracht door de wetten tot bescher ming de arbeiders. .Maar thans, nu die Wetten alom aanvaard zijn en toegepast worden, is het tijd tot erkenning te komen van de voordeelen van het particuliere initiatief en een krachtige actie te begin gen tot het opwerpen van een slagboom «Rgen buitensporige uitbreiding der open bare diensten." BUITENLAND 'J Ds Londensche conferentie, De ontruiming van de Roer. B i n ne n 1 j a ar. Do zes leiders der delegaties kwamen gisteren om 10 uur bijeen. Herriot stelde Zijn collega's op de hoogte van do beslui pen betreffende de militaire ontruiming $an het Roergebied, welke door den Fran- $Chen ministerraad genomen werden, Her- ïiot verklaarde, dat de Fransclie meening uitsluitend bezorgd is, ten opzichte van Duilschlands ontwapening, en dat voor het einde der conferentie gedachtewisse lingen moeten plaats hebben met de Duit- sche rijksministers, opdat de arbeid der in tergeallieerde militaire controle-copi- missie zonder verwijl hervat wordt. Mac Donald sloot zich onmiddellijk bij dit voorstel aan, hetwelk hij, naar hij zeide, zelf had willen doen. - Zoo zal dus het vraagstuk van Duitsch lands ontwapening als van essentieel be lang voor Frankrijks veiligheid te Londen behandeld worden. Herriot stelde onmiddellijk generaal Noliet met deze belangrijke beslissing in kan nis, in verband met het plan, datte Parijs is voorbereid, met 't oog op een latere overdracht van de controle op de Du it sche bewapeningen aan den Volken bond. Herriot gaf voorts uitdrukking aan zijn voldoening over de -ontvangst, welke hem te Parijs te beurt is gevallen. Er is, zeide hij, hedenmorgen te Lon den geen enkele moeilijkheid geweest met betrekking tot de aanneming van het rap port der tweede commissie. De geest is sinds onzen terugkeer van Parijs geheel veranderd, en Frankrijk heeft er thans nog meer vrienden dan reeds vooraf het geval was, nu men zijn waar gelaat ziet, en zijn verlangen naar vrede begrijpt. Herriot besloot met te zeggen: „Thans is het succes der conferentie ver zekerd". Groote ontspannnng. Groote ontspanning kwam gister in conferentiekringen tot uiting, na het be richt, dat Frankrijk bereid is, zijn troepen aan de Roer een jaar na het in werking treden van liet plan-Dawes terug te trek ken. Algemeen wordt geloofd, dat. Duitsch- land zonder meer de voorwaarde der Franscbe regeering ten opzichte der mili taire ontruiming van het Roergebied, te weten het vooraf sluiten van een Fransch Duitsch handelsverdrag, zal aanvaarden Voortaan zal de conferentie bijna uit sluitend het middel tot directe gedachten- wisseling tusschen de geallieerde of Duit- sche ministers zijn. Herriot en hef parlement. In een interview met de „Petit Pari- sien' heeft Herriot nader verklaard, dat, wanneer te Londen volledige overeenstem ming zal zijn bereikt, hij het protocol zal parafeeren om daarna de Kamers bij een te roepen. Pas na een motie van ver trouwen van beide colleges zal hij defini tief het accoord teekenen. Overeenstemming in dg 3de commissie. Hard werk. De commissie, die de overdracht en de leveringen in natura behandelt, heeft ook nog tijdens het. week-end een moeilijken tijd doorgemaakt. De werkzaamheden duurden ook nog op Zondag en namen feitelijk Zondagavond eerst een einde, doch de Duitsche deskundigen voelden zich niet bevoegd om het rapport te tee kenen zonder de goedkeuring van hun chefs. Dientengevolge werd de zitting otn 8 uur hervat en voortgezet tot Maandagmoi gen vier uur, toen overeenstemming wérd bereikt. Na eerst een paar uur te hebben gesla pen, kwamen de deskundigen weer bijeen cm het eindrapport op te stellen, dat om elf uur bij den raad van veertien werd ingediend. In het eindrapport is op vele punten aan de wenschen van de Duit- schers toegegeven inzake de economische ontruiming. De eerste clausule, betrek king hebbende op de contracten, waar voor Duitschland verantwoordelijk is, is geschrapt. In de vierde plaats zal de overdracht- de economische ontruiming vervroegd, 'waardoor de voltooiing op 5 October, in plaats van 15 October werd gesteld. Ten derde is er een reductie van vijf millioen tot twee millioen goudraark op de kosten van het inzamelen van de gel den, voortspruitende uit de tarieven die van kracht blijven tijdens de opdrachts periode. 1 1 In de vierde plaats zal de overdracht maatschappij, zooals in het plan-Dawes wordt vobrzien, op 20 December haar be slag krijgen en ten vijfde is men vrijge vig geweest op het punt van de amnestie bepalingen volgens welke geen arrestaties of vervolgingen zullen plaats hebben in do bezette gebieden naar aanleiding van de politieke gedragslijn, gevolgd tijdens de bezetting van bet Roergebied. Een accoord in de amnestie-kwestie. Volgens een draadloos bericht uit Lon den is in de kwestie tan de amnestie voor do Disjfsche veroordeelden uit het bezette gebied een accoord getroffen, krachtens hetwelk allo wegens politieke misdrijven sinds het begin der Roerbezetting gestraf te personen, begenadigd worden, met uit zondering van degenen die schuldig zijn aan misdrijven tegen het leven met doo- delijk gevolg. Frankrijk. De schuld aan den oorlog. Zw enking in de Franscho m e e n i n g. De Parijsche correspondent van de „Frf. Ztg." erop wijzende, dat den laatsten tijd een opmerkelijke zwenking in Frankrijk is waar te nemen wat aan gaat de kwestie van de z.g. uitsluitende schuld van Duitschland aan den oorlog, zoodat zelfs een blad als de „Temps" sinds ewiigen tijd, den eisch stelt van opening der archieven, in navolging van het Duitsche, Oostenrijksch en Russische voorbeeld vestigt de aandacht op den arbeid in dit opzicht van den historicus Renouvin en Mathias Morhardt, die een brochure „Les Preuves" heeft doen ver schijnen, en op het werk van den politi cus Alfred Fabre-Luce, die „La Victoire" schreef. Ook de bekende romanschrijver Victor Margueritte protesteert in artikelen in „Ere Nouvelle" en „Peuple" tegen de vervalschingen van de officieele geschied schrijving. Aan de hand van de officieele Russi sche en Duitsche publicaties van na den oorlog en het onlangs door Gouttenoire de Toury in het Fransch vertaalde werk van generaal Montgelas, komt .Margueritte tot de conclusie, dat al heeft ook het Duit sche en Oostenrijksche imperialisme een behoorlijk aandeel van de schuld te dra gen, noch Wilhelm II noch Frans Jozef het zwaarste gedeelte van de verantwoor delijkheid dragen. Margueritte wijst daarbij in het bijzonder op de rol van Poincaré en van de Russische oorlogs partij. Ierland Da Daü EVeann De bijeenkomst van het Zuid-Iersche parlement op morgen wordt met groote be langstelling tegemoet gezien. Men ver wacht stormachtige tooneelen, doch vol gens den correspondent van de „Morning Post" te Dublin zou president Cosgrave over een voldoenden aanhang beschikken om te voorkomen, dat een crisis uitbreekt. Spanje. De gevechien in Marokko Bij een lievig gevecht in de Oostelijke zone van Marokko zijn 6 Spanjaarden ge dood en 12 gewond. Abd-el-Malek, die aan de zijde der Spanjaarden stond, én lei der der Spaansche hulptroepen was, is ge dood. Voorts zijn twee Spaansche vlieg tuigen neergeschoten; een officier werd ge dood, 3 gewond. De Balkan. De onrust in Macedonië. Actie tegen Bulgarije De bladen vernemen uit Athene: De onrust aan de grenzen-van Griekenland en Joego-Slavië. neemt toe. Bulgaarsche komi- tadjis blijven de grenzen overschrijden, dorpen plunderen en brand stichten op Grieksch en Slavisch gebied, waarna zij naar Bulgarije terugtrekken. Volgens de bladen zond de Grieksche regeering een ultimatum aan Sofia, waarin wordt betoogd, dat, als deze toestand voort duurt, Grieksche troepen een zone langs de grens zullen bezetten. Joego-Slavië zond eveneens een nota op Bulgaarsch ge bied. Gelijk wij gisteren in een gedeelte van onzen oplaag konden melden, wordt uit Parijs een gezamenlijke militaire actie ge meld van Griekenland en Joego-SlaviÖ tegen Bulgarije. De Joego-Slavicirs concen- treeren troepen langs de grens, terwijl volgens berichten uit Athene, de Grieksche regeering aan Sofia een ultimatum heeft gestuurd, waarhij gedreigd wordt, dat Griekenland de Macedonisch benden tot op Bugaarsch gebied zal achtervolgen en ze kere grenszones zal bezetten. Egypte. Een complot ontdekt Uit Cairo wordt gemeld, dat. gisteren een aantal personen is gearresteerd onder ver denking van medeplichtigheid aan li com plot. Dit werd ontdekt bij 't onderzoek naar de omstandigheden, waaronder de jongste aanslag op Zaghloul Pasha heeft plaats gehad. Het complot zou uitgaan van den vroegeren Khedive, die sinds 1920 blijkbaar in bet geheim werkt om te trach ten weer op den troon te komen. De Soedankwestis Nieuwe betoogi. De correspondent ,van de „L-uhy Tel." te Cairo seint, dat liet Soedanvraagstuk weder groote afmetingen heeft aangeno men in Egypte, waar de inlandsche pers munt slaat uit de onlangs plaats gehad hebbende arrestatie van een Socdaneesclie ingenieur, omdat deze zou hebben uitge roepen: Leve Fiad, den koning van Egypte en van den SoedanI Volgens een der inlandsche bladen zou de Egyptische regeering, die den ernsi van den toestand in den Soedan erkent, de Soedan-regeering gevraagd hebben haar de betreffende documenten te doen toekomen en de waarnemend premier zou zich tegen over een deputatie hebben verbonden krachtig op te treden. Te Karthoem. waar een tijd lang vol komen rust heeft gelieerscht, hebben thans 40 cadeten van de militaire school een politieke betooging gehouden in den vorm van een marsch door de stad. Zij waren gewapend metgeweren en bajonetten en droegen een groot vaandel. Zij trokken naar bet spoorwegstation en van daar naar het huis van den agitator Abdel Latif, waar zij de wapens presenteerden ter eere van een vrouw. Vervolgens mar cheerden zij naar de. groote moskee, waar zij na hun gebeden te hebben verricht uit riepen: Lang leve Fiad, koning van Egypte en van den Soedan en lang leve onze vrij heid' Toen zij de moskee weer verlieten werden zij aangehouden door een Britsch officier, die hun vruchteloos poogde over te halen om naar hun kwartier terug te keeren. Er werden nog betoogingen gehouden voor het ministerie van oorlog en voor het paleis. De marsch had zeer ordelijk plaats en de politie kwam niet tusschenbeide, be halve om nu een dan de dichte menigte te verspreiden, die de cadetten volgde. Men maakt zich ernstig ongerust over de hou ding van het Egyptische leger en een on derzoek is ingesteld. BlftÉHIHLAND Salarisregeling onderwijzers en administr. ambtenaren. Naar de „N. Crt." verneemt, zal voor de onderwijzers de salarisregeling als volgt zijn: Onderwijzer, die niet de acte van be kwaamheid bezit, bedoeld in art. 134 Lager. Onderwijswet 1920, noch de acte van be kwaamheid bedoeld in art. 77 der wet van 17 Aug. 1878, aanvangswedde f 1200. Mn.ximumwedde voor gehuwden (te be reiken in 92 jaar) f 2000, voor ongeliuwden f 2200. te bereiken in 14 jaar. Voor den onderwijzer, die niet de acte van bekwaamheid be,zit, bedoeld in art. 134 Lager Onderwijswet, doch in het bezit is van de acte bedoeld in art. 77 der wet van 17 Aug. 1878, aanvjtngswedde f 1400. Mammum voor gehuwden f 3100 (te be reiken in 22 jaar) en voor ongehuwden f 2700, te bereiken in 14 jaar. De U. L. O. marge zal bedragen, mits de betrokkene in bet bezit is van nader vast te stellen acten. Voor het beZit van bij-acten zal f50 per acte worden betaald, tot een maximum van f200. Wat betreft de administratie, is het volgende vastgesteld. 'Zij die belast zijn met eenvoudige,n, min of meer werktuigelijken arbeid (rang van schrijver) f 1000—f 1500, met 5 jaarlijksche verhoogingen van f 100. Gediplomeerden klerken en administra tieve ambtenaren met vak-radicaal, die belast zijn met arbeid, welke, verstande lijk oordeel vereischt en waarvoor gevor derd wordt de kennis, wat den inhoud be treft van de regelingen, wetten en beslui ten enz., waarvan de toepassing behoort bot bet betrokken dienstvak, f1100 f 1800, met 2 tweejaarlijksche verhoogin gen van f200 eu 3 driejaarlijksche verhoo- ginige.n van f 100. Adjunct-commiezen, die belast zijn met arbeid gelijk aan die van gediplomeerde klerken en ambtenaren met vak-radicaal, en bovendien bekwaam tot het voeien van meer belangrijke correspondentie, tot interpretatie van eenvoudige wetsbepalin gen e.d., f 1500—f 2600, met 4 tweejaarlijk sche verhoogingen van f 100. Commiezen, die belast zijn met moeilij ker redactioneelen arbeid en bekwaam leiding te geven f 2400f 3-100 met 3 tweejaarlijksche verlioogin-gen f 200 eu 4 tweejaarlijksche verhoogingen van f 100. Hoofdcommiezen, die belast zijn met wetgevenden arbeid en bovendien be kwaam om als hoofd een er onder-afdeo- ling of als plaatsvervangend chef op te treden f 3400—jf 4400, met 3 tweejaarlijk sche verhoogingen van f 200 en 4 twee jaarlijksche verhoogingen, van f 100. Referendarissen chefs van afdeelingen f 4500—f5400 met 3 tweejaarlijksche ver hoogingen van f 300. Pensioenregeling spoorwegpersoneel Geduld tot 1025 Naar wij vernemen heeft het hoofdbe stuur' van den B.A.N.S. dozer dagen een onderbond met den minister van Finan ciën gehad over de invoering van de nieu we pensioenregeling voor het spoorweg personeel. Uit de besprekingen bleek, dat, hoewel de minister alle medewerking wilde vcrlee- HET VOORNAAMSTE NIEUWS.' BUITENLAND Herriot heeft voorgesteld op de confe rentie, dat Frankrijk het Roergebied bin nen een jaar na de inwerking treding van het Dawes-plan zal ontruimen. Toenemende onrust op den Balkan. Een militaire actie van Griekenland en Servië tegen Bulgarije. Opleving van de Soedankwestie in Egypte. BINNENLAND De salarisregeling voor onderwijzers en administratieve ambtenaren. Benoemingen in het Bisdom Haarlem, (Kerknieuws). nen om de indiening van het wetsontwerp te bespoedigen, de invoering van de nieu we regeling waarschijnlijk eerst in 1925 zal kunnen, geschieden. Koninklijk bezoek aan Hilversum H. M. de Koningin heeft vanmiddz vergezeld van haar dochter Prinses Juliana, een bezoek gebracht aan de ge meente Hilversum. Te ongeveer half 3 kwam H. M. aan de grens der gemeente Baarn en Hilversum, waar zij ontvangen werd door den burgemeester van Hilver sum, mr. P. J. Reijmer. De klokken luid den en saluutschoten klonken. De burge meester sprak een kort woord van welkom, waarna de Koninklijke stoet naar het ge meentehuis reed, waar de officieele be groeting plaats had en de burgemeester een rede uitsprak, die door de Koningin werd beantwoord. Nadat de redevoeringen waren uitge sproken, begaven de Koningin en haat dochter zich naar het met een baldakijn in de oranjekleur versierde bordes van het raadhuis, om het défilé van een 85 ver- eenigingen gade te slaan. Na het défilé trokken de hooge. gasten zich in de raadszaal terug. Daarna begon de tocht door een groot deel van de gemeente, waarbij aan de Ko ninklijke gasten de gelegenheid werd gebo den den bouw van eenige nieuwe woon wijken in oogenschouw te nemen Langs den geheelen weg stonden menschen ge schaard en op vele plaatsen werden do hooge gasten hartelijk toegejuicht. Op niet minder dan 37 plaatsen werd halt gehouden om bloemstukken in ont vangst te nemen. Het eindpunt van den tocht was het sportpark, waar verschillende gezangen werden uitgevoerd. Hierna verliet de Koningin de gemeente. De „Zwarte Bende" bij de Spoorwegen,: Hel Haarl. Dgbl. heeft een onderhoué gehad met den heer P. J. Arnoldt, chef der Treincontrole der Spoorwegen, meer bekend- als „de Zwarte Bende", zooals de 12 controleurs naar hun uniform ge-* noemd worden. Ik zou boekdeelen kunnen vullen, bij wijze van spreken, aldus de heer Arnoldt, met verhalen betreffende de verschillends manieren waarop men tracht de spoorweg ambtenaren te bedotten en kan in het al gemeen zeggen, dat onze ervaringen treu rig zijn." Het bedrog wordt waarlijk niet alleen door derde klas-reizigers gepleegd, maar ook door reizigers eerste en tweedo klas. Menschen uit alle rangen en stan den doen er aan mee. Met dames is het soms ergerlijk. Meer malen worden die in hoogere klassen dan waarop zij 'blijkens haar plaatsbewijs recht hebben, aangetroffen en als zij be trapt worden hebben zij soms allerlei praatjes tegen den conducteur of contro leur. Ook schamen sommigen zich niet een valschen naam op te geven. Maar ook advocaten, officieren, inge nieursoch, u kunt u niet -voorstellen, wie er al niet trachten-4nc;l een onjuist plaatsbewijs, een vervalscbt abonnement of alleen maar met een perroukaartjo op een goedkoope manier te reizen 1 De ver nuftigste dingen worden uitgedacht. En de treincontrole moet maar zorgen, dat: zij nóg slimmer'en vernuftiger is dan de sluwste bedrieger. Het is ongelooflijk wat er gebeurt. Toen de werkmanskaarten nog boston-» den, werd daar veel mee geknoeid t-n thans gebeurt dit nog wel met de abonne menten. De vervalschingen worden soms zoo prachtig aangebracht, dat je er voor slaat Van een kort traject wotut op de kaart een veel langer traject gemaakt Ook wordt geknoeid met wat den tijd betreft. Op een abonnement, geldig van .Januari tot April, wordt b.v. April in Juli veran derd. En dan niet te vergeten het knoeien met do prijzen' Door z.g. radeeren van abonnementen! bedriegen kinderen hun ouders of v.< er- den en reizigers bun patroons of firma s 1 Zoodra hot bedrog ontdekt wordt, geeft

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1