15e Jaargang. VFIJDAG 8 AUGUSTUS 1924 No. 4531 DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaaL Pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnee ver krijgbaar tegen betaling van 50 ot. per kwartaal, bij voor- uitbetaling. Afzonderlijke nummers cL, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen v Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TIL. INT. ADMINISTRATIE 035 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I Gewone adverlenlISn 30 cent per rage!) Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het V dubbele van het tarief berekend. 8 Kleine adverlenlISn, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vcs* huur, koop en verkoop 10.50* Dit nummer bestaat uit twes bladen. V Rechts tegen links. ,Wij willen op deze plaats de aandacht vestigen op een ons toegezonden artikeltje van de Dir. Gentr. Bur. Voor Eer en Deugd, de Zeereerw. heer J. Bemelmans, onder het opschrift: De Etaleermode. Dit opschrift is niet oorspronkelijk, 'doch gestolen bij de „Haagsche Post". Het staat in het laatste nummer van dit weekblad boven een artikel waarmee ik het geheel eens hen en waaruit ik een stuk ter lezing wil voorleggen aan de lezeres sen en lezers van dit blad. Ik wil daarmee doen zien, dat de strijd tegen de tegen woordige mode, die zoo veel mogelijk van het lichaam wil etaleeren, niet meer alleen gestreden wordt door de benepen ver- eeniging „Voor Eer en Deugd", maar dat de uitwassen zóó erg worden, dat zelfs een redactrice van „De Haagsche Post" meent, dat men moet terugkeeren op den ingeslagen weg. Ik lees daar: „Een feit is het, dat we op de grens van de ontkleedingsmogelijkheid staan: dat we er eigenlijk al lang een stuk over heen zijn. De Katholieke overheid heeft het noodig gevonden zich met onze kleeding te bemoeien, de directie der spoorwegen is gevolgd, laten we eerlijk zijn: heelemaal ongelijk hebben de heeren niet. De vrouwen, die zich vroeger ver dronken zouden hebben uit schaamte, als*' een man haar toevallig zonder blouse zou gezien hebben, de jonge dochters, die ijse- lijk gilden, als pa bijna do kamer binnen gekomen was, terwijl ze in har corsage stonden dezelfde deinen steppend langs duizend vreemde mannen en haar blikken zeggen: hoe vin-je mijn hals, mijn bee- nen, mijn armen. Het verwondert me, dat de mannen zich nog niet vereenigd heb ben in een groot protest. Het verwondert me überhaupt, dat er nog mannen zijn, die de uitgestalde en door velen bekeken waar nog willen hebben". Mij verwondert nog veel meer. Mij ver- Wondert zeer, dat de Haagsche Post deze etaleer-mode week aan week propageert... mij verwondert het dat de Directie der Spoorwegen bespot is door alle niet-recht- fche bladen om haar kranig besluit. mij verwondert het dat de katholieken moeten wachten op de uitspraak van een blad als de „H. P." en het zou me heele maal niet verwonderen, als de toestand ook na de boven geciteerde uitspraak van zoo onverdachte zijde bleef zooals bij is. De booze geesten zijn eenmaal opgeroe pen. Ik vrees dat zelfs de oproepers ze niet zullen kunnen bedwingen. Aldus het schrijven van „Voor Eer en Deugd". Inderdaad: de „booze geesten" zijn een maal opgeroepen en de oproepers zullen ze nu moeilijk kunnen bedwingen 1 En men blijft, van vrijzinnige zijde, aldoor die „booze geesten" opgeroepen I Heeft niet de liberale, socialistische en neutrale pers groot %n' klein de di rectie van de spoorwegen belachen om haar hekend besluit ten opzichte der Mee ting van het vrouwelijk dienstpersoneel, welk besluit wij onomwonden: voorv- beeldig noemen. Het is, helaas, een feit, dat in het vraagstuk der betamelijkeikleeding de par tijen der linkerzijde eenparig de zijde der onwelvoeglijkheid kiezen. Onder het voorwendsel der vrijheid, natuurlijk, waarop wij nog gisteren we zen. Bij de stemming, in den gemeenteraad ?an Emmen, over het bekende voorstel, uitgaande van den Katholieken wethou der, inzake de klceding der onderwijze ressen van de openbare school, liep de scheidingslijn evenwijdig met de anti- ihese-lijn: al de - rechtsche Raadsleden 4temden vóór, al de linksche vrijheids- bondcrs, vrijzinnig-democraten en so ciaal-democraten tegen het voorstel. Een plattelander, wellicht linksch wat zijn politieke richting betreft, koos de zijde van het gezond verstand en van het fatsoen merkt het „Hsgz." op. Tenge volge van de afwezigheid van een paar jechtsche leden staakten de stemmen. De antithese openbaart zich telkens Weer uit de feiten voor allen die deze willen zien; 't gaat bij zoo verscheidene kwesties: rechts tegen links! eyiTEÜLAHD De Londensche conferentie. De verwachtingen goed. De besprekingen van bei Duits che memorandum. De Raad van Veertien der geallieerden keeft het rapport bestudeerd, dat na be sprekingen tusschen de geallieerden en de Duitschers is uitgebracht over het Duit- sche memorandum. Het rapport wordt bemoedigend ge noemd; het beperkt het aantal punten dat behandeling eischt aanzienlijk. Volgens de „Times" zijn de door de Duitschers aangevoerde punten in drie groepen verdeeld: lo. 'de kwesties, die door den Raad van Veertien zélf moeten worden onderzocht, n.l. de amnestie, de verdeeling der schade vergoedingsbetalingen en de problemen van de Roer en het spoorwegpersoneel. 2o. de economische ontruiming. 3o. de transfer (overmakings-) kwestie. Deze beide laatste groepen correspon- deeren met de namen der desbetreffende intergealliecrdo commissies. Voorgesteld is ook, om deze commissies te reconstitueeren, thans met toevoeging van Duitsche leden. Dat werd aangenomen. De aldus gereconstilueerde commissies zijn gistermorgen om 11 uur bijeen ge weest. Groot optimisme en goede vorderingen Hoe groot het optimisme is, dat in de kringen der conferentie heerscht, blijkt wel hieruit, dat gisteravond de persconferentie in het Foreign Office geopend werd met de verklaring, dat de journalisten - alles wat zij aan gunstigs over de conferentie te hooren krijgen, gerust kunnen gelooven. In de Belgische persconferentie werd ver klaard, dat het Duitsche memorandum het beste, verstandigste en zakeüjkste docu ment is sedert 1919. In elk geval is hot thans zokur, dat men het eens is geworden over de besluiten van de eerste commissie betreffende het vaststellen van een eventueel in gebreke blijven van Duitschland en de daaruit voortvloeiende maatregelen. De besprekingen van de rapporten der andere commissies maken goed© vorderin gen. Het formecle accoord aangaande de «xuaestie der amnestie, die door de Duit schers van zooveel beteekenis wordt ge acht, kan elk oogenblik worden verwacht. Bij geen enkele quaestïe nebben zich principieele meeniv '.verschillen voorge daan. Heriot heeft Marx en Strescinann tot een persoonlijk onderhoud uitgenoo- digd ter bespreking van de ontruiming van het bezette gebied en ter overweging van de mogelijkheid van een handelsverdrag tusschen Frankrijk en Duiischland. Er hebben gisteren tal van besprekin gen plaats g.had. De Groot" Veertien" kwamen gistermorgen om 11 uur bijeen. Zij beraadslaagden gedurende twee uur in Mac Donald's vertrekken in het Lagerhuis en kwamen opnieuw bijeen. De besprekin gen liepen in hoofdzaak over het rapport 'der eerste commissie. Een nieuw plan tot ontwapening van Duits ch land. Van de besprekingen in de commissie en van de niet-officieele gesprekken tus schen Duitschers en geallieerden is tot gisteravond slechts het volgende bekend geworden: De geallieerden hebben een door gene raal Noliet ontworpen nieuw plan tot de finitieve ontwapening van Duitschland aanvaard. Daarin is, behalve de bekende laatste strenge militaire controle de eisch vervat, dat, alvorens deze controle aan; den Volkenhond wordt overgelaten, de Schupo wordt gedemilitariseerd en in Roer en Rijnland onder bevel van de plaatse lijke autoriteiten en niet van de Rijks- regeering gesteld. In Amerikaansche kringen had men he den den indruk dat de Duitschers op dit punt wel zullen toegeven. De kwestie der Roer be zetting. Daartegenover beginnen de Franschen al toe te geven inzake de militaire ontrui ming van het Roergebied. Nadat ze eerst nog twee jaar bezetting eischten, spraken ze heden nog steeds maar over één jaar. Daarmede willen de Duitschers even-' wel nog geen genoegen nemen, volhouden de, dat volledige ontruiming van het Roer gebied een noodzakelijke voorwaarde is voor de praktische uitvoering van de in het plan-Dawes neergelegde verplichtingen De Duitsche deskundigen deelden heden in de derde commissie mede, dat Duitschland niet in staat is, zijn verplichtingen tot herstel na te komen vóór het tijdstip, waarop het plan-Dawes in werking gesteld zal worden. De geallieerden verklaarden daarmede geen genoegen te kunnen nemen, waarop de Duitschers mededeelden, dat ze hun delegatiechef nadere'instructies zou den vragen. Naar de diplomatieke medewerker van de Westminster Gazette verneemt, gelooft men in kringen der conferentie, dat het vraagstuk der regiespoorwegen door een vergelijk opgelost kan worden, maar dat het vraagstuk der militaire ontruiming van het Roergebied waarschijnlijk veel moeilijker zal zijn. De Duitschers hebben geen zip om deze kwestie tot een object van ruil te maken, aangezien zij vreezen, dat dit als een erkenning hunnerzijds van de wettigheid der Roerbezet ting zou kun nen worden aangezien. In Parijs zijn er werkelijk velen, die in ruil voor de ontruiming van het Roerge bied, op handelsvoordeelen hopen. Als de Fransche industrie onder voordeelige voor waarden kan blijven rekenen op de kolen die ze uit het Rijnsch-Westfaalsche gebied behoeft, zou men het misschien wel eens kunnen worden. Nog geen Frans cb-D u i ts ch e besprekingen Tot nog toe hebben er nog geen directe Fransch-Duitsche besprekingen over dit onderwerp plaats gehad. Wel verluidde onmiddellijk na de aankomst van de Duit sche delegatie in Londen, dat de vertegen woordigers van Frankrijk, België en Duitschland zoo spoedig mogelijk „en pe- tot comité" deze netelige kwestie zouden bespreken, doch (ot nog toe heeft de een voor den ander niet de minste willen zijn en den eersten stap willen doen. Men neemt echter aan, dat MacDonald te avond of morgen wel op de hem eigen ongedwon gen wijze van bemiddeling voor de tot standkoming van deze besprekingen zal verleenen. De inwerking-treding van hot D a w e s-p 1 a n Het verluidt, dat het Dawes-plan tien dagen eerder in werking zal worden ge steld dan oorspronkelijke bedoeld was, n.l. 5 October in plaats van den 15den. Dit besluit zou zijn genomen na de dringende verzoeken van de Duitsche delegatie, het rapport zoo vroeg mogelijk in werking te stellen. Kansen van. welslagen der 1 o e n i n g Terwijl de politieke onderhandelingen nu zulk een bevredigend verloop hebben, groeit in internationale kringen de twijfel, of de leening wel zoo gemakkelijk zal wor den geplaatst als men op het oogenblik in het algemeene optimisme aanneemt. Amerika is bereid, ten hoogste de helft van de leening te aanvaarden, doch de Engclsche leeningmr; kt is In den laatsten tijd zoo geweldig overbelast, dat de meeste buitenlandsche leeningen reeds disagio hadden. Engeland. De EngelsehRussische conferentie. Een opgewonden parlements- zitting. De zitting van het Lagerhuis was gis teren stormachtiger dan eenige zitting sinds het kabinet-Ramsay Mac Donald aan het bewind was gekomen, doch de premier .stoorde zich in het minst niet aan de vooral door sir Robert Horne op hem uitgebrachte critiek en hij is er klaarblij kelijk volkomen van overtuigd, dat de bur gerlijke» partijen wel kabaal durven ma ken, doch het niet op verwerping van het acoord durven laten aankomen. Het is duidelijk, dat Ramsay Mac Do nald gehandeld heeft onder pressie van den hond voor democratische controle, want onmiddellijk nadat het communi qué betreffende het mislukken der confe rentie buiten Mac Donald's voorkennis om was gepubliceerd, werd hij bestormd door do voormannen van den boud, waartoe hij zelf en Ponsonby behoorden voor zij aan de regeering kwamen. De voorwaar den van dit verdrag en de wijze, waarop het tot stand is gekomen, hebben, gelijk men weet, zoowel in liberale als in con servatieve lagerhuiskringen groote sensa tie en verontwaardiging verwekt. Lloyd George hoeft zich fel tegenover Ramsay Mac Donald gesteld. Lloyd George wees er op, dat het ver drag van Versailles wekenlang voor de onderteekening was gepubliceerd. Maar dit verdrag met de Russen is geteekend, voordat het publiek en het parlement den volledigen inhoud ervan kennen. Spreker beweerde, dat dit verdrag nie mand zou kunnen bevredigen. Hij kon het niet. anders dan een klucht vinden. Mac Neill, een andere tegenstander, ver klaarde, dat het heele ontwerp-verdrag het karakter van een „paniek^werk" heeft een product van de zorg, om toch vooral niet met leege handen voor hét Huis te komen. Inhoud heeft het niet. Tegenover de voorstellen van de lager huisleden om de onderteekening van het verdrag te verdagen drong Mac. Donald er op aan, om de overeenkomst dadelijk te doen teekenen, waarna hij haar later aan het huis ter ratificatie zou voorleg gen. Aldus werd besloten. Het Lagerhuis besloot daarna met 157 tegen 77 stemmen op reces te gaan. De vacantie duurt tot 30 September en niet tot 14 October vanwege de Iersche kwes tie. Het gebeurde, dat groote beroering heeft verwekt, bewijst hoezeer het labourkabi- net zijn parlementaire positie versterkt acht, dank zij de zwakheid en besluite loosheid. der burgerlijke partijen. Maar het is vooral kenmerkend voor den omne- telijken invloed, dien de bond voor demo cratische controle achter de schermen uit oefent op het buitenlandsch beleid der re- geeTing, een invloed, die zich ongetwij feld ook zal doen gelden na afloop van de conferentie over het Dawesrapport en wel tot verrassingen en verwikkelingen aan •leiding kan geven, waarvan men thans nog geen flauw begrip heeft. De Iersche kwestie. Een verklaring van Ulster. Thomas, de minister van Koloniën, sprak in het Lagerhuis de hoop uit, dat Ulster alsnog een lid in de commissie ter grensregeling zou benoemen. Vertegenwoordigers van Ulster hebben intusschen te kennen gegeven, dat er niet de minste kans op een vergelijk bestaat. Minister Thomas, die morgen naar Zuid Afrika vertrekt, zal zijn verblijf aldaar tot 3 weken bekorten, om voor 30 Septem ber weder in Engeland terug te kunnen zijn. Zijn aanvankelijk voornemen was geweest bijna 2 maanden in Zuid-Afrika door te brengen. Polen. Polen en Rusland. Uit Moskou wordt de onderteekening gemeld van het algemeene protocol van de definitieve vaststelling van de Poolsch Russische grens. Do „verovering" van Stolbce. Omtrent den overval eener gewapende bende op het aan de spoorlijn "Warscjiau- Brest-Moskou gelegen grensplaatsje Stolb ce worden aan de „Frankf. Ztg." nog de volgende bijzonderheden gemeld. De honderd man sterke bende be schikte over acht machinegeweren, verder over geweren en handgranaten. Drie uren duurde de „verovering" van het dorp. Het postkantoor, de banken en het spoorweg station werden leeggeplunderd, tien poli- tie-agenten en negen burgers gedood. Toen een eskadron ulanen uit een naburig dorp hulp kwam verleenen, trok de bende snel over de grens terug. Volgens een be richt van een officieel nieuwsagentschap werden de ulanen, die de bende wilden achtervolgen, bij de grensplaats Kolosowo door een salvo der Russische grenswacht ontvangen. Een ander agentschap meldt, dat de bende afkomstig was uit Minsk. Zij was militair afgericht, werd met vrachtauto's naar de grens gevoerd en daar met wapens en munitie voorzien. Namens de Poolsche regeering is een protestnota tot de sovjetregeering ge richt. De bladen puhliceeren opgewonden ar tikelen en beschuldigen de sovjetregeering van medeplichtigheid. Zij verklaren, dat de toestanden aan de oostgrens onhoud- haar zijn en eischen een krachtig optre den der regeering, daar de Poolsche be- ■volking in dat gebied geterroriseerd wordt. De staking in Opper-Silezië. De toestand in verband met de staking in oostelijk Opper-Silezië is in hoofdzaak onveranderd. De vertegenwoordigers der werkgevers en der werknemers zijn naar Warschau vertrokken, waar onder voorzitterschap van den minister-president onderhande lingen over het bijleggen van het stakings conflict plaats zullen vinden. Balkan-Staten. Toenemende agitatie der communisten in Bulgarije. Het standrecht afgekondigd. Volgens een bericht uit Belgrado is over geheel Bulgarije het standrecht ge proclameerd, daar de communistische de monstraties in de laatste dagen een be- denkelijken omvang hebben aangenomen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND Het verloop der Londensche conferentie tot op heden gunstig. Vervroeging der inwerkingtreding plan- Dawes. Het standrecht afgekondigd In Bul garije. BINNENLAND Het Koninklijk Bezoek aan Zeeland. Z. Em. Kardinaal v. Rcssum In Zuid- Limburg. LEIDEN De nieuwe zweminrichting aan de Zijl. Een beschrijving van deze moderne in richting (2de blad). HET KONINKLIJK BEZOEK AAN ZEELAND. Vierde dag. De vierde dag van het Koninklijk Be zoek aan Zeeland was bestemd voor een tocht door Zeeuwscb-Vlaanderen. Hedenmorgen stoomde de Koninklijke trein op van het station Kruininge-Terseke naar Vlake, waar de KoninMijke familie zich aan boord begaf van de „Hydrofraaf'". Dan wordt naar Walsoorden in Oostelijk Zeeuwsch Vlaanderen gereden, waar een eerewacht van den Bijz. Vrijw. Landstorm de Koningin de eerbewijzen brengt en waar de autorit door dit gedeelte van Zeeuwsch Vlaanderen aanvangt. De tocht voert langs Kloosterzande, Hengstdijk, Zaamslag, Axel, Westdorpe en Sas van Gent naar Terneuzen. Te Kloosterzande werd even gestopt bi; het monument, dat daar na <Ten waters nood van 1906 is opgericht en dat destijds door Prins Hendrik is onthuld. Voorts werd in de verschillende plaatsen, waar langs de tocht voerde, enkele oogenblik- ken gestopt bij het gemeentehuis, waar dan de burgemeester aan de Koningin werd voorgesteld. Op verschillende plaats- Onze Geïllustreerde Pagina Onze foto-pagina van heden bevat o.a.: foto's van het Koninklijk Bezoek aan Zee land. De herdenking van de mobilisatie in 1914 te 's-Gravenhage. De begrafe nis van den Leidschen oud-hoogleeraar in de Grieksche taal dr. .T. v. Leeuwen. Bergbeklimmers in Ttro! se® werden blenrm aangebeden en wer den den hoogen bezoekers liederen toege zongen. Tijdens het oponthoud te Zaam slag werd door den heer Dr. Kraker aan de Koningin een gedicht aangeboden. In Terneuzen reed de koninklijke Fa milie naar de Markt en verliet de auto om plaats te nemen op een daar opgerichte tribune. De burgemeester van Terneuzen werd aan de Koningin voorgesteld en daarna luisterden de hooge gasten naar de uitvoering van een cantate, die door een koor werd gezongen. Nadat de Koningin haar dank voor de ontvangst had betuigd, ging -Ie Konink lijke Familie aan boord van de „Hydro- graaf', die daarop naar Breskens voer. Te ongeveer twee uur kwamen de hoo ge gasten daar aan wal. Op den steiger werd de Koninklijke Familie opgewacht door den burgemeester van Breskens en de raadsleden. Nadat de burgemeester aan H. M. was voojgesteld, zong een zang koor begeleid door eén fanfarecorps een lied, en nadat de Koningin nog een exemplaar had ontvangen van het werk: .,Het landje van Cad- zand", begon de autotocht door Westelijk Zeeuwsch-Vlaande,ren, welke tocht voer de 'langs Sehoondijke, Oostburg en Aar denburg. In elk dezer plaatsen verbleef de Koninklijke Familie enkele minuten, zonder de auto to verlaten. Van Aarden burg werd gereden naar Sluis. Even voor dat deze plaats bereikt uerd. stopte de Koninklijke auto om den directeur van het Fransche Pensionaat „St.-Jozef", den heer Everiest Abbel gelegenheid te geven da Koningin een bouquet aan te bieden. Te Sluis aangekomen, reed de Konink lijke Familie naar bot gemeentehuis, waar in de Raadszaal da ontvangst door den Raad plaats had. De burgemeester hield een toespraak. De Koningin bantwoordde deze toespraak haar dank uitsprekend voor de goede wen- schen en voor de hartelijke ontvangst. Van het Raadhuis begaven de hooge gasten zich naar de Kon. Kantwerkschoor waar de Koningin ontvangen werd door den voorzitter van het bestuur en de di rectrice Mej. Metz. De voorzitter van bet bestuur der school sprak de Koningin toe. Nadat de Koningin de toespraak ha-d be antwoord, werd de school bezichtigd en werd de thee aangeboden. Uit Sluis reed de Koninklijke Familie langs Groede naar Breskens terug, waar zij aan boord ging van de „Hydr'ograaf", die baar naar Vlissingen overbracht. Aan den steiger te Vlissingen stond een eere wacht der Kon. Marine opgesteld, die de Koningin bij Haar aankomst de eerbewij zen bracht. o De Koninklijke Familie we.rd hier ont- gen door den burgemester van Vlissingen, die aan den steiger tegenwoordig was en na de ontvangst maakten de hooge be zoekers een rijtoer door Vlissingen. In verband met de rampen, die de Vlissing- sche bevolking de laatste weken getrof fen hebben, zijn alle feestelijkheden bij dit Koninklijk bezoek echter vermeden en de Koningin toonde tijdens haar bezoek aan deze stad deelneming in het lot vani hen, die door deze rampen bijzonder zijil getroffen. De rijtoer door Vlissingen eindigde aan he,t station, waar de Koninklijke familio in haar salonrijtuig plaats nam, dat daas* na gekoppeld werd aan den gewonen trein van 6.50 uit Vlissingen. i Met dezen trein zal da Koningin toe Touw de reis maken. Daar zullen de Ko ninklijke rijtuigen afgehaakt worden eU de Koningin zal dan daar in haar treifl den nacht doorbrengen. iiw-Jl

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1