15e Jaargang.
DINSDAG 5 AUGUSTUS 1924
No. 4528
e Seidóoke Sou/temt
peABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi] vooruitbetaling
.Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Lij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post I 2.95 per kwartaal.
Pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 60 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen ,L
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 035 REDACTIE 13
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I
Gewone ad vortsn tlSn 30 eenl per rege»
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt 1m4
8 dubbele van bet tarief berekend. s
Kleine adverlenlISn, van ten hoogBte 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buor en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
gMBLMnmag^™— I a—
Dit nummer bestaat uit tnrae
bladen.
*Ël»TËggLftSgö
De Londensche conferentie.
He! rappor! der 3de Commissie.
Heden is de laatste en beslissende pe
riode van de Londendsche conferentie be
gonnen. Hedenmiddag komen de Duit-
Bchers ten tooneele.
De Duitsche delegatie is gisteren per
$xtra-trein naar Hoek van Holland geko
men en vandaar naar Harwich overgesto
ken. In de loop van dezen middag zullen
dan de besprekingen worden geopend in
het. tweede stadium van de conferetie.
Wat betreft na de gelukkige beëindiging
van het eerste stadium:
Het rapport van de eerste commissie in
zake de te volgen procedure in geval van
een in gebreke blijven van Duitschland,
werd door de conferentie zonder discus
sie aangenomen.
Daarna ging men over tot bestudeering
van het rapport van de derde commissie.
Eenparig werd hierin geadviseerd dat
Duitschland verzocht dient te worden op
de volgende punten zekerheid te geven:
1. Dat het erkent het recht van de com
missie van overdracht om de fondsen die
haar ter beschikking zullen staan aan te
wenden voor het koopen van waren in
Duitschland op gewone commercieele basis
2. Dat het (Duitschland) erkent dat zul
ke transacties niet onderhevig zullen zijn
aan grenzen, tot stand gekomen door een
overeenkomst in zake de leveringen in
natura.
3. Dat het de tot standkoming en de uit
voering der contracten aal vergemakkelij
ken welke op gewone basis gesloten zul
len worden i
4. Dat het in geval van in het oogloo-
pende tegenwerking of obstructie de noo-
dige stappen zal doen die leveringen te
verzekeren volgens prijzen welke bij over
eenkomst of door arbitrage zullen worden
vastgesteld.
De commissie adviseert verder in haar
rapport dat de Duitsche regeerdng ge
vraagd moet worden toe te stemmen in de
benoeming van een commissie, welke zal
worden samengesteld uit gelijke aantallen
geallieerde en Duitsche leden waaraan
neutrale leden zullen worden toegevoegd
üi geval van meeningsverschil in zake de
iefalingen in natura.
Tenslotte werd een procedure voorge
steld tot wijziging van ligt plan-Dawes,
wanneer deze noodzakelijk mocht bevon
den worden.
Elke regeering die bij de uitvoering van
hot plan geïnteresseerd is, kan, indien zij
van meening is dat er een onvolkomenheid
bestaat in de werking van het plan, welke
hersteld kan worden zonder zijn substan-
ticele principen aan te tasten, deze kwes
tie voorleggen aan de Commissie van Her
stel.
Deze Commissie zal na overleg met haar
Amerikaansch lid beslissen of een wijzi
ging wenschelijk is. In geval er eenparig
beslist wordt tot wijziging zal de Duitsche
regeering worden uitgenoodigd hierin toe
ie stemmen. Om de meest mogelijke eens
gezindheid te bevorderen en om er zooveel
mogelijk zorg voor te dragen dat Duitsch
land niet weigert om de voorgestelde wij
ziging te accepteeren doet het rapport de
zelfde procedure aan de hand als gevolgd,
zal worden in geval van een in gebreke
blijven van Duischland. Nadrukkelijk
wordt hieraan toegevoegd dat dit voorstel
ip geen enkele zaak betrekking heeft wei-
co uitsluitend behoort tott de competentie
van de commissie van overdracht.
Twee gewichtige moeilijkheden moesten
echter nog opgelost worden. De eene was
dio van het Fransche voorstel tot arbitra
ge in geval de leden der commissie van
•overdracht in geJij'k aantal van meening
verschillend in zake de kwestie van „af
gesproken finanoieele manoeuvres" door
de Duitschers. Het Fransche voorstel
werd aangenomen.
Een ander moeilijk punt'was de kwes
tie van meeningSA'erschil over tegenwer
king in zake de levering van een bepaalde
hoeveelheid natuurlijke producten van
Duitschland.
De voltallige zitting onderschreef het
pleidooi van MacDonald, dat geen actie
zou worden begonnen tenzij er gebleken
was dat er achter genoemd meeningsver
schil of genoemde tegenwerking vijande
lij ko bedoelingen zouden .zitten. Indien bij
voorbeeld Duitschland door een vreemde
macht werd binnengevallen en óprecht niet
in staat is de loopende leveringen te ver
strekken, zal hieruit geen, actie togen dat
land kunnnen voortvloeien.
Toen ten opzichte van deze twee punten
jpvoreenstemming was bereikt, werd het
rapport- van de derde commissie aangenb-
in'en en was het pad geëffend vóór het ver
eenden van de uitnoodiging aan Duifcsoh-
land.
De leening.
Men seint uit Berlijn:
Een Amerikaansche bankier, die zoo
even van de Londensche conferentie is te
ruggekeerd, heeft in een interview gezegd,
dat do leening van 800 millioen gould
mark aan Duitschland binnen 3 4 weken
te verwachten is.
De helft van het bedrag zal in de Ver-
eenigde Staten ter inschrijving worden
aangeboden. De rentevoet is vastgesteld op
7 pet.
Overeengekomen is reeds, dat de commit
sie van herstel, de Duitsche delegatie en
de bankiers, gemeenschappelijk over de
voorwaarden van deze leening van 800
millioen goudmark zullen beraadslagen.
Mac Donald over de resultaten
IJoyd George heeft gisteren, zooals was
afgesproken, zijn vraag aan Mac Donald
herhaald aangaande den stand der bespre
kingen in de geallieerde conferentie.
Mac Donald zeide, dat een voorloopige
overeenkomst tusschen de bondgenooten
was bereikt, waarvan hij een overzicht
gaf.
Hierop volgde een reeks vragen van do
zijde der oppositie aangaande de moge
lijkheid van nieuwe sancties. Mac Donald
zeide, dat het niet uitgesloten is, dat de
mogendheden na een verklaring dat
Duitschland in gebreke zou zijn gebleven,
het niet eens zou zijn'over de te treffen
maatregelen, zoodat zij dan hun eigen weg
gaan. Deze vrijheid van handelen vloeit
voort uit het verdrag van Versailles en de
tegenwoordige regeering, die voor dit ver
drag niet verantwoordelijk is, betreurt de
zen staat vanzaken ten zeerste. Doch het
verhéugde spreker te kunnen zeggen, dat
het vraagstuk van afzonderlijk te nemen
sancties een ver verwijderde mogelijk
heid is.-
Naar aanleiding van- verdere vragen
aangaande het arbitrale principe in de
overeenkomst neergelegd, zeide Mac Do
nald te hopen, dat deze overeenkomst op
overtuigende wijze het nut "van arbitrage
omtrent geschilpunten zou bewijzen, ter
wijl hij voorts gaarne zou zien, dat even
eens het denkbeeld van arbitrage werd
aanvaard voor de uitlegging van het ver
drag van Versailles, zoodat alle daarom
trent rijzende geschillen bijv. aan het In
ternationale Hof te 's-Gravenhage zouden
kunnen worden overgelegd doch hij vrees
de dat in den tegenwoordigen staat der
openbare meening niet in Engeland maar
elders zulk een overeenkomst nog moge
lijk zou blijken. Hij hoopte echter, dat
men in ongeveer 6 maanden tot een rege
ling dienaangaande zou kunnen komen.
Öp een vraag of Mac Donald een af
zonderlijke bezetting van het Roergebiejr
door Frankrijk als gerechtvaardigd b*>-
schouwde, zeide Mac Donald, dat de tegen
woordige regeering nog meer dan oeit
overtuigd was dat haar voorgangster juiët
gezien had, toen zij zich aan deelneming
aan deze actie onttrok.
Naar verluidt, zal de conferentie met
de Duitschers heden te 12 uur plaats heb
ben. Do delegatie, die circa 30 personen
omvat, zal in het Pitz-Hotel logeeren,
waarvan de Britsche regeering een geheele
verdieping afhuurde.
He! fweede stadium
De plenumzittin g
In de zitting van de leiders der dele
gaties, gistermorgen, verklaarde Herriot,
dat hij niet zou toelaten, dat de Duit
sche gedelegeerden te Londen do kwestio
der verantwoordelijkheid voor den oorlog
zouden ter sprake brengen. Hij voegde er
aan toe, dat een dergelijke houding van
het Reich een incident zou uitlokken.
Mao Donald antwoordde, dat het duide
lijk was, dat er geen reden bestond om
een debat .te openen over een onderwerp
van dezen aard bij een gelegenheid, waar
de uitvoering van 't plan Dawes moest be
sproken worden.
De leider der Fransche delegatie was
voorts van meening, dat de kwestie van de
militaire ontruiming van de Roer niet
meer door de Duitschers ter conferentie-
tafel kon gebracht worden, daar zij ook
niet in het eertse gedeelte der conferentie
tusschen de geallieerden naar voren was
gebracht.
De debatten van hedenmorgen en de ge
nomen besluiten zijn een gunstig voortee
ken voor het vervolg der conferentie, waaT-
in de geallieerden een front der conferen
tie zullen vormen en zich zooveel mogelijk
zullen houden aan de rtesoluties, waar
over de geallieerden het geheel eens zijn
geworden.
Do conferentie met do
D u i t s ch e r s
Men verneemt, dat de eerste zitting der
oonferentie, waarin de Duitschers heden
middag zullen verschijnen, zeer kort en
geheel formeel zal zijn. Na een begroeting
zal de overeenkomst, waartoe de bondge
nooten zijn gekomen, aan-de Duitschers
gorden overhandigd, waarna de datum
der volgende zitting zal worden vastge
steld, waarin de Duitschers hun opmer
kingen te berde zullen kunnen brengen.
De aldus gemaakte opmerkingen zullen
niet in de verschillende commissies wor
den onderzocht, doch alleen door do ver
schillende premiers, dio hierbij hun col
lega's of deskundigen in do commissies
zullen kunnen raadplegen van de delega
ties der andere geallieerd© mogendheden,
d.w.z., van die der kleine landen zullen
alleen de chefs zitting hebben in de alge-
meene vergaderingen.
Van Duitsche zijde zullen 4 gevolmach
tigden en 4 deskundigen tot de verschil
lende beraadslagingen worden toegelaten.
Men verwacht dat het vraagstuk van het
al of niet behoud van Fransche en Belgi
sche spoorwegambtenaren in het Roerge
bied ter beslissing zal worden gelaten aan
de Fransche en Belgische gedelegeerden
met de Duitschers tezamen. Zoodoende
hoopt men voor het einde der loopende
week tot resultaten te kunnen komen.
De meening in Duitschland
Het Duitsche volk volgt zijn vertegen
woordigers met groote spanning en, of
schoon. het haast niet gelooven kan aan
mislukking van de onderhandelingen, ont
veinst het zich toch niet den ernstigen
aard van de moeilijkheden, die overwon
nen moeten worden.
Het heeft van uit de verte gade gesla
gen, hoe uiterst moeilijk het voor de ge
zamenlijke woordvoerders van de entente
geweest is, om het onder elkander eens te
worden en het beseft, boe weinig lust de
tegenpartij koestert om een moeilijk be
vestigde eenheid in gevaar te brengen door
den Duitschers ter wille te zijn.
Toch kunnen dezen de Londensche be
sluiten niet onderteekenen, zooals deze
op 't oogenblik luiden.
Wat de voorstellen van do derde com
missie betreft, deze zal Marx eerst heden
middag te Bentheim in offioieele vertaling
onder hét oog krijgen.
Het is derhalve nog te vroeg daar nu
reeds een oordeel over te vormen. Zeker
is het echter toch, dat deze legen alle af
spraken in een verandering ten nadeele
van Duitschland van het Dawesplan betee-
kenen. Grooter zorg Jiaart misschien nog
de militaire ontrurmtSg van de Roer.
België.
4 Augustus,
Het was gister tien jaar geleden, dat de
Duitschers de Belgische neutraliteit schon
den en om half 10 uur 's morgens het
land binnenvielen.
Dit feit werd in veel steden en dorpen
herdacht door gedurende een minuut alle
werk stil te leggen, door het luiden van
klokken, het gillen der stoomfluiten van
locomotieven on fabrieken en het lossen
van kanonschoten.
De communist Höllein te Verviers
gearresteerd.
Het communistische Rijksdaglid Höl
lein werd in Verviers door de Belgische
politie gearresteerd, omdat 'hij zonder ver
lof een vergadering wilde toespreken. Toen
de vergadering een portret van Höllein op
de plaats van den Dui'tschen afgevaardig
de neerzette, kwam het tot een gevécht met
de politie.
Duitschland.
De dooden-herdenking.
„De twee minuten stilt e".
Onder stralend zomerweer had Zondag
voor het rijksdaggebouw het feest der doo-
den plaats.
De plechtigheid had een waardig ver
loop, tot op 'het oogenblik van de twee mi
nuten stilte, welke de communisten natuur
lijk gebruikten om de internationale aan
te beffen. Dit gaf aanleiding tot vechten
en er ontstond in de dicht samengepakte
massa een heftig gedrang, dat 300 klanten
aan het Roode Kruis en 45 aan de politie
Om het pijnlijk schandaal te beëindigen,
offerde men de twee minuten maar op en
liet men de militaire kapel „Deutschland,
über alles" aanheffen, welke door de be
volking met veel jubel werd begroet
Gelukkig werd de rust vrij spoedig her
steld. Van afzettingen was echter niets
meer te merken: met veel moeite kon de
schupo een weg banen voor 'i muziekkorps
en de eerecompagnie van de rijksweerbaar
beid, die in parademarsch onder het ge-
juioh van de toeschouwers het plein ver
lieten. De twee-minuten-betooging was
overal elders beter geslaagd; op straat wa
ren trams, autobussen, taximeters en rij
tuigen blijven staan, ook de voorbijgan
gers stonden stil en ontblootten het hoofd.
In trams en autobussen verhieven zioli
do reizigers zwijgend van hun plaatsen.
Een geweldige politiemacht zorgdo in het
centrum van de stad voor de goede orde;
honderden met geweren, handgranaten,
gummiknuppels en revolvers bewapende
Schupo-agenten waren op de been op de
Pariser Platz, waax de Fransche ambas
sade geheel was afgezet.Hetzelfde was met
de Wilhelmstraase het geval. Het aantal
vlaggen i de stad was ui torst gering; al
leen van de meeste offlcieele gehouwen wap
porde de vlag der republiek,
Hughes te Berlijn.
Do Duitsche bladen zijn in do wolken
over het bezoek van Hughes, de Ameri
kaansche Staatssecretaris te Berlijn. Na
kennismaking had Hughes besprekingen
met Marx en Stresemann.
Engeland.
De lersche grenskwestie.
Minister Thomas naar Dublin.
De lersche kwestie heeft thans een ver
rassende wending genomen. Men ver
wachtte, dat minister Thomas gister het
wetsontwerp tot benoeming van de grens
regelingscommissie bij bet Lagerhuis zou
indienen. Hij verliet echter plotseling de
Zitting, waarna MacDonald verklaarde,
dat Thomas onverwacht naar Dublin en
Ulster moest vertrekken, om met de par
tijen ter plaatse te onderhandelen. In ant
woord op een vraag van Baldwin zeide de
premier, dat hij Woensdag inlichtingen
over de lersche kwestie zal kunnen, geven
Deze mededeeling komt neer op een ver-
blaring, dat het in uitzicht gestolde wets
voorstel om tegen den wil van Ulster als
nog over te gaan tot wetgeving ter oplos
sing van het- grensgeschil, onmogelijk
wordt voor einde October en dat zelfs het
indienen van een wetsvoorstel dienaan
gaande voor het reces onmogelijk is.
Polen.
De staking in Opper-Siiazië.
De communisten hebben een levende ac
tie georganiseerd en pogen op verschillen
de fabrieken in Opper-Sliezië stormtroe
pen te vormen. Op mijnen in het district
Rybnik is geschoten op beambten, die
werkzaamheden verrichtten, welke voor
het behoud der mijnen noodzakelijk zijn.
Eergisteren zijn vertegenwoordigers der
arbeiders naar Kattowitz ontboden om een
reorganisatie van de commissie van eenr
en-twintig te bewerkstelligen. Vertegen
woordigers van de autoriteiten hebben zich
naar Warschau begeven om nieuwe in
structies te halen.
De minister van Arbeid
idient ontslag in.
De Poolsche minister van Arbeid heeft
wegens meeningsverschil in het kabietaan
gaande de crisis in Opper-Silezië, zijn ont
slag ingediend. Dit is evenwel niet aan
vaard.
Balkan-Staten.
De terugkeer van Raditsj.
Naar de „Tinies"-correspondent te Bel
grado meldt, schijnt de voornaamste voor
waarde voor een steun door de Kroatische
boerenpartij aan de nieuwe Joego-Slavi-
sche regeering te zijn, dat aan Raditsj
wordt toegestaan naar Joego-Slavië terug
te keeren.
Een officieele mededeeling dienaan
gaande is nog niet verschenen.
Mexico.
Mevrouw Evans vermoord.
De agitatie tegen vreemde
lingen in Mexico.
Mevrouw Evans, die te Mexico optrad
ten behoeve van den Britschen zaakgelas
tigde Cummins, wiens uitzetting ©enigen
tijd geleden door de Mexicaaiische regee
ring was gelast, is Zaterdagavond nabij
haar hoeve, gelegen in de nabijheid van
Texmelucan in den staat Peubla, doodge
schoten. De moordenaars zijn onbekend,
doch men gelooft dat dit landbouwers zijn,
opgehitst door de agitatie tegen vreemde
lingen, Strauss, de Duitsche bedrijfschef
van de Evans-hoeve, werd ernstig gewond.
De aanvallers ontkwamen met medeneming
van 2000 dollar. De bondsautoriteilen
doen een scherp onderzoek naar degenen,
die mevrouw Evans hebben vermoord. De
Amerikaansche zaakgelastigde, die belast
ia met de behartiging van de Britsche be
langen, heeft een onderhoud gehad met
den minister van Buitenlandscbe Zaken.
SIKNOLAND
Koninklijke Besluiten.
Universiteit te Groningen.
Bij Kon. besluit is benoemd aan de Rijks
universiteit te Groningen, in de faculteit
der geneeskunde, om onderwijs te geven in
de huid- eh geslachtsziekten, tot buitenge
woon hoogleeraar dr. J. W. van. der Valk.
geneeskundige aan het Wilhelminagast-
huis te Amsterdam.
Technische ïïooge jchool
Bij Kon. besluit is benoemd aan de Tech-
nisohe Hoogeschool te Delft, in de afdec-
ling der bouwkunde, om onderwijs te geven
in de bouwkunde, tot gewoon hoogleeraar
ir. M. J. Granpró Molière, architect
Rotterdam.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS,
BUITENLAND.
Nadere bijzonderheden over het accocrcf
der 3e commissie der Londensche confe
rentie.
De vooruitzichten der Dawes-leening.
Mac Donald heeft een uileanzetting ge«
geven der bereikte resultaten.
De lersche kwestie. Thomas naar Dublin
Wanordelijkheden bij de staking in
Polen.
BINNENLAND.
Koninklijk Bezoek «aan Zeeland.
De Tweede Kamer-verkiezing in 1925.
De aftreding der Tweede Kamerleden
In 1925,
In verband met gerezen twijfel of aan d®
hand van de wetsbepalingen de verkiezin
gen voor leden van de Tweede Kamer in
1925 of in 1926 zouden moeten plaats heb
ben, heeft de Minister van Binnenlandsch®
Zaken en Landbouw, in antwoord op een
deswege door een gemeentebestuur ge-
Helde vraag, geantwoord, dat art. 11 der
wet van $3 Juni 1923 is tot stand gekomen
in den gedachtengang, dat da wijziging
bij die wet aangebracht in art. 145, tweede
lid der Kieswet niet van toepassing, zoude
zijn op de thans zitting hebbende Tweede
Kamer. Alleen in dien gedachtengang heb
ben dan ook de woorden „doch uiterlijk
met ingang van 15 September 1925" in eerst
genoemde bepaling voorkomende, redelij
ken zin.
Naar de meening van de Regeering al
dus de minister staat het dan ook vast,
dat het tijdstip van periodieke- aftreding
van de thans zittende Tweede Kamer i#
15 September 1925.
Nieuwe portzegels.
Naar wij vernemen zullen de frankeerze
gels van 3, 1, 1^ en cent werden over»-
drukt tot portzegels van resp. 4, 5, 10 en:
12^ cent.
Deze portzegels zullen zoo spoedig moge
lijk aan de loketten worden verkrijgbaar
gesteld.
Voorts vernemen wij, dat het, eenigen tijd
geleden verspreide bericht cmtrent een
overdruk van de z.g. brankastzegels, niet
juist is. De brandkastzegels hier te lande
bestaan niet meer. Wel zullen de Indische
brandkastzegels worden overdrukt en daar
gebruikt worden als frankeerzegels.
De pensioenen van het spoorwegpersoneel.
Omtrent de pensioenregeling van het
spoorwegpersoneel kan worden medege
deeld, dat nog geen definitieve beslissingen
op het departement van Financiën zijn ge
nomen.
Forensenbelasting.
Naar de „Msbd." uit de beste bron ver-»
neemt, zal het wetsontwerp tot wijziging
van de Forenbelasting een dezer dagen bij
de Sta ten-Generaal worden ingediend.
De rijwielbelasting in werking.
Vrijdag ia de wet op de Rijwielbelasting
in werking getreden. Zij, die nog geen
plaatje op him fiets hebben, worden thans
nog niet beboet, meldt de „Tel.".
Gedurende deze maand onthouden de
ambtenaren zich namelijk, blijkens een
Kon. Besluit, nog van het instellen van
proces-verbaal, teneinde het publiek in de
gelegenheid te stellen, zich met de bepa
lingen der wet bekend te maken. De amb
tenaren der invoerrechten en accijnzen en
de rijks- en gemeentepolitie bepalen zich
dus thans tot het geven van waarschuwin
gen.
Van 1 September af is de ambte
naar bevoegd, wanneer hij iemand op een
fiets ziet, zonder rijwielmerk, dezen aan
te houden. Hij kan dan den overtreder er
op wijzen, dat deze een strafvervolging
kan voorkomen door met hem een trans
actie aan te gaan. De overtreder gaat me®
naar den ontvanger. Dezo beoordeel) 'het
feit en legt hem, wanneer er geen verzwa
rende omstandigheden zijn, een boete
op van f3, tevens den raad gevende een
rijwielmerk to koopen.
Het nieuwe rijwielmerk geldt tot 1
Januari van het volgend jaar. Dan
zal er een nieuw merk komen. Of
dit van een andere kleur zal zijn, dan wel
voorzien wordt van het jaartal 1925, is
nog niet bekend", "VVel zal getracht worden,
het een dusdanig uiterlijk te geven, dat het
minder gemakkelijk is ua te maken dan 't
tegenwoordige.
De gewon® audiënties van d® Minis
ters van Marine en van Waterstaat zullen
deze week niet plaats hebben.
De gemeenteraad van Eindhoven
heeft, tot wothouder (vac.-dr. J. van Beet)
den heer F. Smits van Oijen gekozem
Te Utrecht is, 58 jaar oud, overleden
