153 Jaarganq. PO&DERDAG 24 JUL! 1324 No. 4513 9e £eicboke Soti/toml' Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling Voor Leiden f9 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ot. per kwartaal bij voor uitbetaling. Afisonderlijke nummers 5 eL, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon. a d verten li n 30 eenf per regeh Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het a dubbele van het tarief berekend. a Kleine adverlenliëii. van ten hoogBte 80 woorden, vanfr. betrekkingen worden eangeboden of gevraagd, buur en vee. huur, koop en verkoop 10.50. Het Internationaal Eucharistisch Congres te Amsterdam. EEN MIS VAN DIEPENBROCK. OP AUDIËNTIE BIJ DEN KARDINAAL SCHITTERENDE OPENINGSVERGADERING IN HET STADION. AMSTERDAM, Woensdagavond 23 Juli 1924. Het weer was zoel, toen ik vanmoTgen do deur uitstapte, maar de lucht was een- tonig-grijs, somber-ne veilig, en voorspel de do mogelijkheid van een regenbuitje. Ik nam lijn 10 en liet me brengen naar de Maria Magdalena-kerk, waar om half 10 Mgr. Van Söhaik, regent van het Semina rie te Culemborg, een plechtig Misoffer zou opdragen, waaronder do beroemde Misa In die festo van Diepenbrock zou ge zongen worden. Pastoor Colla heeft van het Kongres buitengewoon veel werk ge maakt. Niet alleen heeft gedurende de voorafgaande dagen voor het Kongres Pa ter Borromaeus een Novene gepreekt, maar ook deze week zijn de plechtigheden n;et van de lucht. Mgr. Orsenigo, pauselijk In ternuntius te 's-Gravenhage, is gister avond met grooten luister in de kerk inge haald, logeert in de pastorie en zal mor gen een plechtige Mis opdragen, terwijl vandaag de prachtige Mis van Diepenibrock door de mooie, fraai met bloemen en pal men versierde kerk schalde. Mgr. van Schaik werd geassisteerd door den Eerw. lieer van Gastele, neomvst, en de eerw. heeren Drost en van Eeken, studenten van het Bisdom Haarlem. Alles gebeurde mot zulk een fijne- onderhouding der ru brieken, dat de Misopracht al een kunst werk was. Mgr. van Schaik zong de votiefmis van het H. Sakrament van Mirakel, terwijl de' losse stukken in keurig gregoriaansch door de Scho'a Cantorum van Warmond, de vaste stukken (Kyrie, Gloria, Credo, Sanc- (us, Atmus Dei) onder leiding van Alphons Vrancken door het zangkoor gezongen werden volgens de Missa In die festo van Diepenbrock. Deze Mis is 8-stemmig, of beter gezegd," voor twee vierstemmige ko ren, die met elkander al terneer en.. Aan bet orgel1 zat de heer W. Francois, terwijl de heer "van Bers de soli zong. 't Ging alles even uitmuntend en 't was me een feest, dat te mogen meemaken. Hot was vandaag de dag der audiënt-'es bij Zijne Em. den KardinaaMegaat. Van 10 (ot 12 uur ontving Kard. Van Rossum een stroom bezoekers, waaronder zich, zooals ik van morgen reeds seinde, bevon den loco-burgemeester Wibaut en wethou der Wierdels. Latere berichten spraken ook van wethouder Vos en den gemeente-sekre- taris mr. Falkenburg. Om ba'f 4 werden de audiënties voort gezet, en wijl ook ik, op mijn verzoek, een toegangskaart ontvangen had, was ik op den aangegeven tijd aanwezig. De eene taxi na de ander kwam aan getuft en wel dra waren de salons van het manrfieke huis vol bezoekers van heel verschillende S'hakcering. Onmogelijk ze allemaal op te aoemen, we doen maar oen greep, a^s we vermelden: minister Buys de Be&ren- brouelc en mevrouw, minister van Swaay, mr. Kooien,' Jhr. van Nispen tot Sevenaer, gezant van Nederland bij den H. Stoel, rn:r. van'Schaik; Baron van Wijnbergen, Kardinaal Sincoro, den aartsbisschop van Montevideo, den rector-magnificus der Nijmeegsche universiteit dr. Jos. Schrij- nne. prof. A'fons Steger, nier. Noots. pro curator der Norbertijnen, Dr. van Assel- donk, procurator cler Kruisheeren. daar bij liet heele t oka al-komi té van het XXVIIe Jut. Euch. Kongres, en nog vele, vele an deren. In een der salons van den rechtervleugel hield' de Kardinaal audiëntie, omringd ran zijn gevolg en 'b was daar, dat iedere bezoeker tot de begroeting toegelaten werd, meestal vergezeld van een hartelijk woord Van Zijne Eminentie. Weer in de wacht salon teruggekeerd, schreef ieder bezoeker z'jn naam in een gedaolitenisboek en daarmee was de audiëntie afgeloopen. Buiten stond een heele rits taxi's voor het huis en een menigte nieuwsgierigen. Nadat om 6 uur alle klokken der stad een tijd lang geluid hadden, bad om half 7 dezen avond de kerkelijke opening van het Kongres in de mooie, groote Sint- WiH'b r nrdskerk aan den Amsteïdijk plaats. Pastoor De Rooij deed een plechtig Lof met assistentie, waarbij tegenwoordig waren de Kardinaal-legaat Wilhelmus van Rossum met heel Zijn gevolg, alsmede de volgende 6 Kardinalen: Kardinaal Ber tram, van Breslau, Piffl, van Weenen, Ca sanova, van Toledo. Bowane, van Westmin ster, Schulte, van Keulen, en Sincero, kretaris van het H. Kollege te Rome. In het benedenkoor beeyonden zich nog on geveer veertig bisschoppen. De Kerk propvol. Onder de goede leiding van bun directeur Theo <van der Bijl, zong het koor bij het binnenschrijden van den Kardi naal-legaat het Ecce Sac er dos. Daarna klonk een. 4-stemmig Vent Creator van Pal es trina, een Adoro Te van Ph. Loots, een gregoriaansch Sacris Solemnh's, een Balve Regina (gem. koor met orgel) van Theo van der Bijl en het Tantum ergo in de bekende volksmelodie van pastoor Jan sen, dat, wijl het door allen werd meege zongen, machtig klonk onder de hooge en wijde gewelven. Na het Lof jubelde.het mooie Laudate Dominum (6 st. gem. koor) van Alfons Vrancken. Maar op het slot werd niet gewacht, want ieder begpn al spoedig naar buiten te dringen, om met taxi of tram naar het Stadion te gaan, waar om 8 uur de plechtige openingsver gadering zou plaats hebben. Bij het Sta dion -wemelden do wegen van het volk, en volle taxi's en trams vlogen er op af. Wat zou het weer doen? Van 12 tot 2 uur had het vanmiddag dapper geregend. Togen half 3 was het zoo opgeklaard, dat we'dra de zon door de wolken dreef en glanzen van feestelijkheid over de stad wierp. Het was in eens zwoel wèer, weertje voor een badplaats. Maar tegen den avond waren de wolken weer te hoop gedreven en weef den een somber,, grijs vlak over stad en stadion. Het stadion zag er keurig uit. ïn 't nvd- den had men een fraaien ontvangsttent opgericht, wit van tinten met groen tapijt bevloerd, terwijl een lange, paarsroode loo- per van de tent naar den ingang van het Stadion liep. ter "weerszijde afgezet, met groene boompjes. In de loge hoven den in gang had een macht van bisschoppen plaats genomen, onder wie we opmerkten het heele Nederlan'dsehe episcopaat, be halve Mgr. Cahier; de Aartsbsischop had het breede lint van het Grootkruis der Oranje-Nasau-orde. Ook zagen we Mgr. Paul Akel. bisschop der Maronieten van Laod-'cea, Mgr. Papadopoulos van de Ry- zantijnschen ritus, den aartsbisschop van Monti video, en nog vele andere bisschop pen, prelaten en abten. Nog merkten we op minister-president Buys de Beerenbrouc-k, en minister v. Swaay. Een weinig over achten kondigde pater van Dijk, sekretars van het lokaal-komi- té, de komst van den Kardinaal-legaat aan. Er kwam reeds beweging en gejubel onder de reusachtige menigte, En weldra kwam 'de Kardinaal, schrijdend onder een draaghemel, voorafgegaan en gevolgd door een dozijn maltezerrielders, mgr. Hevlen en mgr. Gallier, het eigen particulier ge volg van den Legaat en een zevental Kar dinalen. Dezen keer n.l. was Kardinaal Dubois er bij. die om half 6 uit Parijs ge komen was. Het was prachtig om te zren, boe het rood der Kard:nalen en het paars der bisschoppen afstak tegen de witte tent en het groene tapijt. Toen de stoet gezeten was zong de R. K. Oratoriumvereeniging. onder direktie van den heer Louis van Tulder het Sacerdos en Pontifex van J. Schouten (4 st. gem. koot) en het Veni Creator van Alfons Vrancken (4 st. gem. koor). Daarna stond de voorzitter van het Permanent Komité der Int. Euch. Kongressen op en verkon digde door den luidspreker, die alles heer lijk verstaanbaar maakte: „lil naam van den Kardinaal-Legaat verklaar ik het XXVIIe Intern. Euch. Kongres te z'jn geopend." Nauwelijks "was dit woord gesproken, of een orkaan van geluid donderde los van de tribunen. Aan 't oorverdloovend gejuich kwam geen einde. Hoeden en doeken wapperden door de lucht en het heele Stadion stond overeind. Toen het bedaard geworden was, stak Mgr. Hey'on zijn openingsrede af. (Zie tweede blad). Toen deze rede," die zeer vaak door ge juich en geklap onderbroken werd, geëin digd was, stond mgr. Callier op en sprak op zijne beurt het volgende. (Zie tweede blad). Ook deze speech kwam niet zonder her haalde onderbrekingen, waartoe geklap en gejubel noodzaakte, tot een einde, en vooral, toen Mgr. over den hoogbejaarden bisschop van Australië, van Nieuw-Zee- land n.l., sprak, stond het heele stadion weer overeind en wuifde den kranigen prelaat toe met doeken en hoeden. Nu kwam de beurt aan 'den sekretaris van het Lokaal-Komité, pater van Dijk, tot het voorlezen van de Breve van Z. H. den Paus. Ook nu aan gejubel, applaus en blijdschap geen gebrekl (Zie tweede blad). Maar het glanspunt van den avond was wel de schitterende rede van den Kardi naal-legaat Wilhelmus van Rossum. We stonden verbaasd over de mooie, krachtige stem, waarmede de redenaar zijn lange toespraak afstak, die, dank zij den luid- spreker wat is dèt een verrukkelijk in strument! overal, door ieder van al die duizenden menschen woord voor woord werd verstaan. Zijne Eminentie sprak als volgt. (Zie tweede blad). Toen d'e Kardinaal-legaat uitgesproken had, barstte opnieuw een' onweer van enthousiasme Hos, dat verschillend© minu ten aanhield. Op verzoek van Mgr. Hcylen werd nu nog even in het Fransch een kort woord gesproken door een Ooslerschen bisschop, n.l. Mgr. Paul Akel, bisschop der Maro nieten van Laodicea, die geestdriftig ge tuigde van de eenheid van het Oosten met het Westen in de aanbidding van de H. Eucharistie. Daarna gaf de R. K. Orato riumvereeniging nog 2 zangnummers: een Lauda Sion van 01. Koop en een prachtig Jesu Dulcis van Hub. Cuypers. - Mgr. Heylen verzocht den Kardinaal-Le gaat ten slotte het congres den aposfoli- schen zegen te willen geven. In zang en tegenizang tusschen Kardi naal-Legaat en congressisten voldeed Zij ne Eminentie Kardinaal van Rossum aan dit verzoek terwij! de menigte van dui zenden in stillen eerbied den zegen ont ving. Onder het zingen van het congreslied verliet Z. Em. Kardinaal van Rossum ze genend het Stadion. De openingsvergadering was tot een stralend hoogtepunt geworden, waaraan degenen, die het mochten hijwonen, onge twijfeld de ontroerende herinneringen zul len bewaren. Spoedig was nu het heele Stadion ont ruimd. 't Weer had zich goed gehouden; slechts in 't begin regende het een oogen blikje 't Is een avond geweest, om nim mer te vei'geten. H. A. ULLEMAN, Pr. BUITEBLftlSP De Londensche conferentie. De plenaire zitting. De Duitsche uitnoodiging. De geallieerde conferentie heeft gisteren na 6 dagen commissie-werk, haar aange kondigde 2e plenaire zitting gehouden. Van de drie door de conferentie benoem de commissies had alleen de derde com missie haar definitief rapport omtrent de overdracht der Duitsche betalingen aan de geallieerde landen ingediend. De tweede commissie. die het herstel van de economische en fiscale eenheid van Duitschland bestudeert, heeft 't meenings- verschil tusschen de Fransche en Engel- sche vertegenwoordigers omtrent het te rugtrekken van het regie-personeel uk het Roergebied nog niet uit den weg kunnen ruimen. Toch is de oplossing van die kwes tie minder moeilijk dan de uit den* weg ruiming van de bezwaren der 'bankiers over de door de eerste commissie opge stelde overeenkomst, wat betreft de ga ranties voor de inschrijvers op de inter nationale leening ten behoeve van Duitsch land. Dit is wel het moeilijkste vraagstuk voor de conferentie en daarover is gister voor het begin van de plenaire zitting van weerszijden druk beraadslaagd. Hoewel er nog geen officieel communi qué is - gepubliceerd, verluidt, dat de vol tallige zitting een voorstel te behandelen heeft gekregen in zake benoeming van een rechtsgeleerde commissie, die tot taak heeft eerstens na te gaan in hoeverre- het Dawes-rapport de grenzen van 't verdrag van Versailles overschrijdt, en vervolgens te onderzoeken, in hoeverre de toepassing van het Dawes-rapport kan worden be sproken met de vertegenwoordigers van Duitschland, die vermoedelijk eerst tegen het begin van de volgende week tot de con- feremtie zullen worden uitgenoodigd. Officieug had men aan Berlijn gevraagd of de Duitsche delegatie naar Londen zou willen komen alleen om de conferentie in lichtingen te verstrekken. Dit voorstel werd echter door Berlijn van de hand gewezen. Indien de bovengenoemde commissie mocht vaststellen dat het Dawes-plan de bepalingen van het vredesverdrag niet te buiten gaat, dan zou het, volgens do op vatting der Franschen, in het geheel nieit noodig zijn dat de Duitsche delegatie naar Londen komt en zou men kunnen vol staan met d9 Duitschers tot een bespre king met de Commissie van Herstel uit te noodigen. De Duitsche a.s. delegatie. Waarover zij zal spreken. In afwachting van haar '^uitnoodiging heeft de Duitsche delegatie reeds de pun ten vastgesteld, waarover zij bespreking zal vragen, Ten eerste zal gevraagd worden om toe zegging, zoo mogelijk bindend en met vaststelling van termijnen, in zake de mi litaire ontruiming van het Roergebied. En wel met een beroep op de officieele ver klaring van de Fransche regeeriug, om trent de troepen, die na Januari 1923 zijn 'binnengerukt ten einde de beveiliging van de ingenieurs-miss ie te verzekeren. Daar de economische ontruiming van het Roergebied het heengaan van de in genieurs-missie ten gevolge moet hebben, bestaat er voor de handhaving van de mi litaire bezetting geen grond meer. De Duitsche regeering'zal vooral op de militaire ontruiming aandringen, daar zij bij de besprekingen met de partijen den indruk gekregen heeft, dat, wanneer de den Rijksdag geen 2/3 meerderheid te vinden zal zijn voor de wetten ter uitvoe ring van het Dawes-plan. In de tweede plaats zal de Rijksregce- ring bezwaar maken, tegen de handha ving van Belgisch spoorweg-personeel in de zuiver West-faalsche districten, omdat daardoor de economische vrijheid en de souvereiniteit van het rijk in het Roerge bied worden bekort.- Duitschland. Duitschland en het Dawes-plan. De reorganisatie der rijksspoorwegen. De „Rote Fahno" geeft een uiteenzetting van de belangrijkste paragrafen van het nieuwe ontwerp-statuut voor de Rijks spoorwegen, zooals dat zal worden voor gesteld bij de uitvoeringswetten volgens het plan-Dawes: De onderneming draagt den naam van „Deutsche Reichsbahngesellschaft". Het kapitaal zal bedragen 13 milliard goudmark in gewone en 2 milliard in pre ferente aandeelon. Van "het kapitaal op de preferente aandeelen komt 1/4 aan het rijk. Het rijk blijft eigenaar van de spoor wegen en treedt op als aandeelhouder. De gewoue aanrleelen staan op naam van het Duitsche rijk, of, zoo de rijksregeo- ring zulks wenscht, op naam van een Duit sehen staat. Van het vierde jaar af moet de winst gestort worden bij 'de nieuw op te richten bank, 660 mil li oen per jaar. Daarvoor in het eerste jaar 200 millioen, in het tweede jaar 595 millioen en in het derde jaar 550 millioen goudmark. Bovendien worden de obligaties door de regeering gewaarborgd. Het bestuur bestaat uit een Raad van Commissarissen en een directie. De president van den Raad van Com missarissen moet een Duitscher zijn. De directie bestaat uit een directeur-ge neraal en één of meer directeuren. De geallieerde commissaris voor de spoorwegen kan de vergaderingen van den Raad van Commissarissen bijwonen; hij heeft echter geen stem. Indien hij niet instemt, met de door de directie voorgestelde maatregelen, kan hij een beroep doen op den Raad van Com missarissen, welke de eind-beslissing heeft De Bciersche Landdag-debatten. Stormachtige scènes. Toen gistermorgen bij de debatten over de interpellaties in den Beierschen Land dag betreffende de vonnissen van liet Volksgericht, de Völkische afgevaardigde dr. Rutz den volgenden zin uitsprak: „De sociaal-democratie beklaagt zich over po litieke moorden, doch zij heeft van begin af steeds den koningsmoord gepredikt", verhieven de sociaal-democratische afge- vaardgiden zich van hunne zetels en ont stond een heftig tumult tusschen de so ciaal-democraten on de Völkische afge vaardigden. De voorzitter slaagde er niet in de rust te herstellen. Hij verliet de zaal waardoor de zitting was opgeheven, ter wijl de stormachtige scènes voortduurden waarbij de sociaal-democratische en Völ kische afgevaardigden elkaar met hand tastelijkheden bedreigden. Men eischfe herhaaldelijk met groote heftigheid van dr. Rutz, dat hij zijn verklaring zou terug nemen. Toen de voorzitter om tien uur de zit ting weer kon openen, verklaared dr. Rutz dat hij geen enkel lid van het Huis het verwijt had gemaakt, den koningsmoord te rechtvaardigen. Hij constateerde ech ter, dat het sociaal-democratische princi pe den koningsmoord als programpunt kent. Ook deze verklaring giiig vergezeld van stormachtige interrupties. Frankrijk. Vlootcommandant afgezet. B a an t j e s j a g er ij. Vice-admiraal Grasset, chef van den gcneralen marinestaf, vice-president van den oppersten marineraad, die dus in tijd van oorloé opperbevelhebber is van alle marine-machten, is door den radicaal- socialist Dumesnil, die minister van oor log is zonder vorm van proces, zelfs zon der een ontslagvoordracht in den minister raad te hebben gebracht, afgezet. Men kan zich voorstellen, welk een in druk deze daad van partijklopjacht in de marine- en legerkringen, zoo goed als el ders maakt. Het is klaarblijkelijk het be- gin van het zuiveringsproces, dat de radi caal-socialisten onder den zweepslag der anti-müi'a'risten moeten ondernemen. Italië Hat kruis op het kapitool. Het „Berliner Tagcblatt" verneemt uit Rome, op bevel van de regeering zal op 4 November a.s. het z.g. Gonslantijnkruis weer op het kapitool geplaatst wordon. Dit kruis, dat als teeken van de overwin- ning van het Christendom eeuwen lang militaire" ontruiming niet is toegezegd, in door het eerbiedwaardige gebouw gedragen Dit nummer bestaat uit tarea bladen. HET VOORNAAMSTE NIEUWS* BUITENLAND. Op de gister gehouden plenaire zitting der Londensche conferentie is een nieuwo commissie ingesteld. Deze zal onderzoeken de kwestie van de Duitsche uitnoodiging. Het 25-jarig priesterjubileum van dr. Seipel. De Braziliaansche rebellen stellen zich heftig te weer. Er zouden reeds 3000 bur gers gedood zijn. Kabinetscrisis in Noorwegen. (Tele grammen). BINNENLAND Het Intern. Eucharistisch Congres. Verslag van den dag van gisteren. Pon tificale H. Missen van hedenmorgen. LEIDEN Vele gevallen van roodvonk. Waar schuwing van het Gemeentebestuur. (Ge meentelijke aankondigingen). OMGEVING. Eerste Plechtige H. Mis te Leicfschen- dam. werd, werd 40 jaar geleden door den un'.H clericalen gemeenteraad verwijderd. Het terugbrengen moet ten teeken gel den, dat een nieuwe en betere tijd aange broken is. Oostenrijk. Het priesterjubileum van dr. Seipel. Gisteren heeft de Oostenrijksche bonds kanselier Seipel zijn 25-jarig priester jubileum gevierd. Het geheele diplomatieke corps, waar onder ook de commissaris-generaal van den Volkenhond, mr. Zimmerman, en de Nederlandsehe gezant, jhr. Van Weedo, was in de Herr Jcsuskirche samenge komen, ook alle'te Weenen aanwezige kabinetsleden namen aan den plechtigen dienst deel. De kerk en de toegangsstralen tot de kerk waren met een dichte menigte bezet, die den bondskanselier na den dienst stormachtige ovaties bracht. De apostolische nuntius overhandigde dr. Seipel een brief van den paus, waarin deze hem gelukwenschte met zijn voorspoe dige genezing en -zijn jubileum. Spanje. De strijd in Marokko. Primo de Rivera terug. Primo de Rivera is van zijn bezoek aan Marokko teruggekeerd en hoeft aan don raad van het directoire "rapport uitge bracht over de bijzonderheden van zijn reis. Griekenland. De kabinetscrisis in Grienkenland. Een coalitie-regoering onder S o f o e 1 i s. Na een mislukte poging van Kafandaris tot vorming van een nieuw kabinet is de opdracht tot de vorming van een minis terie thans opgedragen aan Sofoelis, don leider van een kleine groep liberalen. Hij zal een coali'ie-kabinet vormen dat den steun zal hebben van alle partijleiders, dio de vorige regeering-ten val brachten. Z<j zullen persoonlijk evenwel geen zitting in het nieuwe kabinet nemen. Papanastasioe heeft geweigerd zi;n steun aan den nieuwen premier te geven. Hij heeft verklaard een oppositie te zullen vormen. De nieuwe premier zal heden do lijst der nieuwe ministers den nresidgnt aanbieden en Maandag aan de Nationale Vergadering een motie van vertrouwen vragen. Amerika. De opstand in Brazilië. Oorlogsschip gebombardeerd. De kapitein van het Gricksche stoom schip Andrios rapporteerde, dat hij de los sing van zijn schip te Santos niet heeft kunnen voltooien, doordat vliegmachines van de rebellen den Braziliaanschen draeil- nought „Minasgeraes" bombardeerden, en hij wegens de daaraan verbonden gevaren voor zijn schip en bemanning do haven moest verlaten. 3000 burgers gedood. Volgens do Washington ontvangen be richten werden bij de jongste gevechten te Sao Paulo tusschen Braziliaansche regee- ringstroepen en de opstandelingen niet minder dan drieduizend burgers gedood zonder dat een noemenswaardige verande ring in den stand van zaken is gekomen. De opstandelingen zijn goed gewapend en naar het heet, hcerscht er ernstige on tevredenheid onder de regeeringstrocpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1