15e Jaargang^
VRIJDAG 11 JULI 1924
No. 4507
Bte Sou/temt
peABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi) vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 0 2.50 per kwartaal,
pij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
franco per post I 2.95 per kwartaal,
pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnee ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TüL. INT. ADMINISTRATIE 035 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gawone advertentlSn 30 cent per rage*
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
K dubbele van het tarief berekend, a
Kleine adverlentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver.
huur, koop en verkoop fO.SO.
Bit nummer bestaat uit drie
Bladen.
'j Over: beelden.
yóigens de „Tel." worden te Amsterdam
st.appeii gedaan om tq komen tot de op
richting van ©en monumentaal gebouwi
gevrijd aan de nagedachtenis van de
groote mannen, die Nederland in den loop
der tijden, van Willem den. Zwijger af,
heeft voortgebracht. Het ligt in het voor
nemen om deze hulde niet in te beperkten
i op te vatten, zoodat onze groote doo-
den op elk gebied in dit gebouw zullen
jrorden geëerd.
Tot zoover dit bericht, dat, uit de ,,Tel."
overgenomen, door heel de pers circuleert.
Wij staan er ©enigszins sceptisch tegen
over. Wel willen wij aannemen, dat er
eenige menschen mot zulk een plan rond-
ïoop-en, doch verder dan een plan zal hun
denkbeeld het wel niet brengen, 't Trekt
,ons daarom ook niet erg aan, om er al
iets over te schrijven; de vermelding van
liet bericht is al ruim voldoende, ons in
ziens.
Toch dringt dit bericht ons wel de ge
legenheid op, cm naar aanleiding daar-
yan iets op te merken.
Men spreekt daarin van een soort Ne-
derlandsch pantheon, of een soort heel
den-galerij v Maar hebben wij dan niet
in ons land de beeldenstorm gehad?
Zijn dan niet de beelden van de heili
gen uit de Katholieke Kerk moeten wor
den verwijderd en vernietigd V...Staan,
de Protestantsche Kerken nóg niet leeg?
En zou men dan nu wéér beelden
gaan oprichten; ©en soort wereldsche
„heiligen"-galerij gaan bouwen?
En waarom? Om onze groote dooden to
eer en, zoo staat 't er letterlijk!Du»
precies dezelfde reden, waarom de Room-
6chen hun heiligen-beelden hebbenn.l.
om daardoor te worden opgewekt om eer
ie brengen aan degenen, die deze beelden
voorstellen, en om het door hen gegeven
yoovbeeld na te volgenEn, in welken
vorm men die eeT ten slotte brengt, is
lot op zekere hoogte bijzaak en kwestie
van persoonlijken smaak.... Of men in
het pantheon het beeld van een groot
man in marmeren omluistering plaatst of
dat. we in onze huiskamer rondom een
hciligen-beeld bloemen zetten dat
maakt, in het wezenlijke van de zaak geen
Verschil.
Waarlijk, als bij de initiatief-nemers
van het plan voor een Ned er land sch pan
theon de groote mannen-reeks niet begon
metWillem de Zwijger, mèn zou gaan
Veronderstellen, dat de Roomschen or
achter zaten, om hun „beeldem-vereering"
ie populariseeren!
QyiTEKiLMüö
Ds Hsrstelkwestie.
DE RESULTATEN VAN PARIJS.
Mac Donald in het Lagerhuis.
De G. v. H.-kwestie nog niet
geregeld.
De Britsche premier Mac Donald- heeft
gistermiddag in hei Lagerhuis een verkla
ring afgelegd over de resultaten van zijn
onderhoud met Herriot.
De Fransche natie is niet bereid, zeide
hij, te gedoogen, dat het experts-rapport
"wordt beschouwd als een substituut voor
de bepalingen van het Verdrag van Ver
sailles. Zij wil echter wel instemmen met
hel rapport, wanneer dit is bedoeld als
een nieuwen en beteren weg voor de oplos
sing van de herstelkwestie.
Aan den anderen kant ligt aan het rap
port ten grondslag het toestaan van een
leening van 40 millioen pond sterling. Een
zoodanige leening is evenwel niet mogelijk
tenzij degenen, dio op de leening willen
roekenen, eenige garanties zullen ont
vangen, dat het door hen belegde geld niet
verloren zal kunnen gaan door een mili
taire of politieke actie van eenige gealli
eerde regeering of van Duitschland.
Met het oog op den toestand te Parijs,
vond ik het bij aankomst aldaar noodig,
deze kwestie verder te bespreken dan te
Chequers was gebeurd en te trachten, met
do Fransche regeering een voorloopige
.overeenstemming te bereiken.
p De Britsche regeering wenscht niet terug
to komen op de door haar geopperde mee
ring omtrent de kwestie van de bevoegd--
heid der G. v. H., maar zij kon er mede
instemmen die kwestie niet tot een defini
tieve oplossing te brengen voordat de toe
passing van het rapport ter sprake zal
ffomen.
.Wij kwamen overeen, om als de G. y.
0- aan de hand van het rapport, een in
gebreke blijven van Duitscbland moet be
handelen, aan die commissie een Ameri
kaan toe te voegen. Ten behoeve van de
belangen der beleggers zouden wij dan
Jan de diensten van dezen. Amerikaan ge-
ruik kunnen maken door hem te laten
fungeeren als Amerikaansch controleur
voor de schadevergoeding.
Engeland was van meening, dat hij zou
moeten optreden als scheidsrechter, als de
commissie geen eenparige beslissing kon
nemen.
De Fransche regeering verzocht tijd tot
het overwegen hiervan. Zij zal haar beslis
sing dienaangaande aan de Londensche
conferentie overlaten. Intusschen zullen
wij financieele experts voor deze aange
legenheid raadplegen. Alleen als dit vraag
stuk kan worden opgelost kan de leening
succes hebben.
Mac Donald zeide tenslotte, dat de
Fransche regeering verder het waagstuk
van de onderlinge schulden wenschte vast
te knoopen aan het plan der experts, doch
daarin had hij niet kunnen treden.
De meening der landen.
Engeland tevreden.
Hoewel de bladen over het algemeen te
vreden zijn, dat het Mac Donald is- gelukt,
het eenheidsfront te herstellen en de posi
tie van Herriot te versterken, ontveinst
men zich niet, dat Mac Donald in hoofd
zaak aan de Fransche eischen heeft toege
geven.
Zij zijn evenwel geneigd om een gere
serveerde houding aan te nemen, *in af
wachting van nadere verklaringen.
Voldoening te Par ij s.
De bladen zijn met het onderhoud-Mac
Donald-Herriot zeer ingenomen, en onder
strepen speciaal die passages uit de
Fransch-Britsche nota, waarin de eer
biediging wordt uitgedrukt van het ver
drag van Versailles en de Commissie van
Herstel gemachtigd, de kwesties der schul
den en der veiligheid te onderzoeken.
Het „Journal" is van meening, dat de
nieuwe nota sterk Fransch getint is en
dat het eerste deel der nota geheel en al
Fransch is, terwijl brac Donald daarop
slechts eenige reserves heeft gemaakt, ten
behoeve van de rechten der geldgevers.
Poincaré brengt huld-e aan
Herriot.
De Senaat heeft gister de buitenlandsche
politiek besproken. Poincaré bracht hulde
aan de vaderlandsliefde en den moed van
Herriot, wiens actie hij niet wil tegenwer
ken. Hij wenschte Herriot geluk, omdat
deze de samenwerking met Engeland heeft
kunnen versterken, maar betreurde het,
dat brac Donald, die in Januari verklaarde
bereid te zijn de samenvoeging van de
kwesties der schadevergoeding en inlerge-
•allieerde schulden in overweging te ne
men, thans van meening is veranderd.
Teleurstelling te B e r 1 ij n.
Het communiqué van de besprekingen
te Parijs, heeft in Berliinsche regeerings-
kringen groote teleurstelling gewekt, voor
al omdat daarin, in tegenstelling met de
besprekingen op The Chequers, met geen
woord melding is gemaakt van een uitnoo-
diging van Duitschland tot de LoncLensche
conferentie.
De Duitsche regeering is thans voorne
mens, haar standpunt te handhaven, dat
'zij ter Londensche conferentie moet deel
nemen aan de besprekingen, opdat zij niet
eenvoudig voor een fait accompli wordt ge
plaatst.
Een voor Duitschland voorts zeer on
gunstige wijziging adht mjen het, dat bij
de besprekingen te Parijs geen termijn is
vastgesteld, waarop, nadat de wetten ter
uitvoering van het Dawes-rapport zullen
zijn ingevoerd, Frankrijk beginnen zal
met het herstel van de economische en
staatkundige souvereiniteit van het Rijk
in het bezette gebied. -
De Amerikaansche arbiter.
De meening te Washington.
Officieele persoonlijkheden.te Washing
ton achter de regeling van Mac Donald en
Herriot, waarbij aan Amerika volle stem
'zou worden gegeven in de Commissie van
Herstel in verband met de toepassing van
het Dawes-rapport van Amerikaansch
standpunt bezien onuitvoerbaar.
Van den anderen kant wordt medege
deeld, dat de kwestie, of Goolidge zonder
toestemming van den Senaat den Ameri-
kaanschen gedelegerde Young kan mach
tigen als arbiter op te treden met betrek
king tot een ingebreke blijven van Duitsch
lanij, eerst zal moeten worden onderzocht
door den rechtsgeleerden raadsman van
het departement van Buitenlandsche Za
ken en waarschijnlijk ook door andere-
adviseurs der regeering.
De oplossing, door een der autoriteiten
van het Ministerie van Buitenlandsche
Zaken voorgesteld, komt hierop neer, dat
Young zou kunnen optreden als arbiter
met een strict speciaal beperkte bevoegd
heid.,
Duitschland.
Ds deskundigenrapporten.
De houding van den R e i o h
landbund.
Het bestuur van den Reichslandbund
heeft te Berlijn een vergadering gehouden
«waarin de houding van het dagelijksch be
stuur in het bizonder ten aanzien van het
rapport-Dawes werd goedgekeurd.
Met algemeene stemmen werd een motie
aangenomen, den eisch inhoudende, „dat
de in den aanhef van het rapport her
haalde leugen omtrent. Duitschlands schuld
aan den oorlog door de Duitsche regeering
formeel en nadrukkelijk worde terugge
nomen en dat ook de in 1919 to Versailles
afgelegde bekentenis van schuld officieel
worde herroepen". Het rapport wordt in
den tegentvoordigen voTm onaannemelijk
geacht.
Rumoerige zitting van den
Thüringschen Landdag.
In de Thiiringsche Landdag is gisteren
het optreden van de politie noodzakelijk
geworden, daar de van de zittingen uitge
sloten communistische afgevaardigde Beek,
toch weer in de zaal verschenen was. Hij
moest door een twaalftal polilie-agenten
gehaald worden uit een kring van zijn
politieke vrienden, die hem in hun midden
hadden genomen, ten einde zijn arr-.Tatie
te verhinderen.
Engeland.
Nieuw echec der regeering.
„Z ij zal haar positie
overwege n."
De regeering heeft gisteren andermaal
een nederlaag geleden, dit keer in de ver
gadering van de Lagerhniscommissie, die
het wetsontwerp tot regeling van de loo-
nen der veldarbeiders moet bespreken. On
danks het verzet van den minister van
Landbouw Buxton, nam de commissie met
27 tegen 17 stemmen een liberaal amende
ment aan. waarbij de bevoegdheden en in
te stellen loonraad zoodanig worden inge
krompen, dat een Lahour-afgevaardigde in
de commissie het wetsontwerp daardoor
waardeloos geworden achtte.
De minister schortte de verdere behan
deling door de commissie op. Hij vond
deze nederlaag-zoo ernstig, dat, naar hij
zeide. de positie der .veering dient tie
worden overwogen.
Dit is dan ook reeds de achtste neder
laag van de regeering tijdens haar nog
kort bestaan. Zij mag van geluk spreken,
als haar positie bij hel begin van de
zomervacantie niet onmogelijk is geworden
De aanslag op den Roemeenschen consul.
De Roemeensche student, die dezer
dagen een mislukten aanslag pleegde op
den Roemeenschen consul te Londen, blijkt
uit wanhoop te hebben gehandeld. Hij was
sedert drie maanden in Engeland en had
geen geld meer en wende zich tot den con
sul om hulp. De consul deelde hern mede,
dat hij op het oogenblik niet in staat was,
hulp te verkenen. De student .zeide daarop
dat hem dan niets anders restte dan zich
dood te schieten. De consul herhaalde, dat
hij, aangezien hij den man niet kende,
hulp moest weigeren. De student haalde
toen een revolver te voorschijn en loste,
vóór iets kon worden gedaan om hem dit
te beletten, twee schoten in de richting
van den consul, die dezen echter niet
raakten.
Amerika.
De democratische conventie.
Uit New-York wordt gemeld, dat de be
noeming van Davis een nederlaag betee-
kent voor W. J. Bryan's leiderschap der
democratische partij, omdat Bryan heftig
gekant was tegen Davis, daar deze uitge
sproken „nat" is.
Een revolutie in Santa Cruz.
Tegen den president van
Bolivia.
In Santa Cruz, een afgelegen departe
ment van de republiek Bolivia heeft, naar
de „Times'-correspondent to La Paz
meldt, de oppositie-partij getracht een
revolutie te verwekken tegen de regeering
van dr. Saavedra. De opstandelingen heb
ben zelfs de plaatselijke autoriteiten ge
vangen genomen.
De regeering beweert, dat de leiders
dezer opstandige beweging geen enkelen
steun van het overige gedeelte van het land
hebben. Er zijn troepen gezonden, om de
orde te herstellen.
Reeds den 16den April meldde de cor
respondent, dat er groote onrust heerscht
in Santa Cruz. De beweging was gericht
tegen den president der republiek, dr. Bau-
tista Saaevdra, en zijn broeder Abdon,
prefect van La Paz, en eigenlijken leider
van het land.
De vrijheid van woord en drukpers
werd daarop onderdrukt, terwijl ongeveer
150 liberale leiders werden verbannen of
gevangen genomen, en de openbare orde
nauwelijks kon worden gehandhaafd door
do republiketnsche garde, een goed be
taalde semi-militaire politiemacht. Deze
beweging schijnt thaijs tot een uitbarsting
te zijn gekomen.
aiMHEHLAMP
Het Intern. Eucharistisch Congres.
Naar wij vernemen zal de Pauselijke
Legaat, Z Era. Kardinaal van Rossum,
tijdens het Eucharistisch Congres zijn inj
trek nemen ten huize van den heerW.
Dreesman aan de Johannes Vermeerstraat
te Amsterdam, welke woning geheel voor
Z.Em. is disponibel gesteld.
Het Schoencnv/etje.
Een gunstig rapport.
De commissie uit den Nijverheidsraad,
die de opdracht had een onderzoek in te
stellen omtrent de werking van de Schoe-
nenwet. heeft na raadpleging van fabrikan
ten, ('grossiers en winkeliers, een gunstig
rapport er over uitgebracht en verklaard,
dat tegenover de voordeelen van stabiliteit
en rust die er het gevolg van zijn geweest,
geen enkel nadeel staat, terwijl het thans
geen geschikt oogenblik zou zijn om de
wet geheel op te heffen.
De commissie had mot machtiging van
den voorzitter van den raad haar oordeel
reeds vroeger aan den betrokken minister
medegedeeld en de raad heeft dit achteraf
goedgekeurd.
Korting cp ds pensioenen.
Weer een tegenspraak
Wij vermoeden zegt het „Vad."
dat de Centrale van Vereenigiugten van
Personeel in 's Rijks dienst, waarvan we
gi-steren een bericht- opnamen, zich met
een formeel kluitje in het riet heeft laten
sturen, toen men tegenover de heeren ont
kende, dat een wetsontwerp op de korting
van pensioenen in de maalc zou zijn.
Van een nieuw ontwerp is inderdaad
geen sprake, maar van wijziging der Pen
sioenwet, door welke wijziging de korting
cp de pet si'enen on .-saat We kunnen er
bijvoegen dat de w;jv g:::g reeds bezig is
du stations e doorloepen, welke liet, voor
baar kom;- in do Km,er dporloopcn moet
Tn zake. de gorueh er, ómtren'i verkorting
van den wac'itgeldtijd, kuinon we mede
beden, dat al staat er nog niets vast,
niet van gitu d zijn (nibicot Een wijzi
ging in de Pensioenwet daartoe is mede
tv wachten -
Herdenking mobilisatie.
Radio-rede van dan premier.
Augustus 1914! Die datum zal nog langen
tijd in het geheugen blijven. Thans zal het
weldra 10 jaar geleden zijn, dat het eerste
ooriogsgeruchb onze soldaten opriep te,r
mobilisatie om het land te behoeden tegen
niccsb-uring in den maalstroom van den
oorlog.
Dat is tien jaar geien.
Reden tot- feestvieren is er niet. Maar
men herdenkt toch gaarne de tijden van
.druk en tegenspoed als men ze gelukkig is
te boven gekomen.
Een comité heeft zich gevormd om aan
die nationale herdenking een passenden
vorm te geven. O.a. heeft Z.Exc. jhr. mr.
Ruys de. Beerenbrouck zich op verzoek van
dit comité bereid verklaard Donderdag 31
Juli een korte redevoering te houden, die
door den radio-telefoniezender van Scheve-
nïngen-Haven over het heele land zal
worden verspreid.
Deze rede zal precies te 8 uur 's avonds
aanvangen. De uitzending heeft plaats op
een golflengte van 2500 M.
Het bezoek der Nederlandsche pleegouders
uan Hongarije.
H. N. seint uit Boedapest d.d. heden:
Pester Lloyd publiceert e'en schrijven
van het Nederlandsche kamerlid Van der
Bilt, waarin do dank wordt Uitgesproken
van de Nederlandsche pleegouders voor
de ontvangst die zij op hun re's naar Hon
garije hebber, genoten.
De heer Van der Bilt schrijft:
In de benarde tijden van den ocrlog
heeft het kltinè Nederland, hoewel liet zelf
niet veel bezat, dat. weinige gaarne ge
deeld en do armen geopend oni duizenden
Hongaar«nke kindereen te oatvangen Ze,
medelijden met het lot van uw schoon land
heeft ons, die noch den oorlog noch zijn
onvermijdelijke gevolgen konden verhinde
ren, ten zeerste bevangen; niets bleef óns
over dar te Irachten balsem in de wonden
te druppelen, die in Uw land en uw volk
waren geslagen. Met echte en ware liefde
hebben wij dit gedaan. God, de Vader der
Barmhartigheid, leert' ons onzen even
naaste lief te hebben als ons zelf: wat gij
den minsten der mijnen gedaan hebt, hebt
gij mij gedaan. Zoo zijn vriendschapsban
den ontstaan tusschen uw volk en het onze
en niet voor het eerst in de geschiedenis.
Met spanning zien wij de ontwikkeling der
dingen in de toekomst tegemoet.
De kleuren van Uw vlag zijn rood, wit,
groen en groen is de kleur der hoop. Hoop
en vertrouwen wenschen wij u toe en dat
er spoedig een heerlijke ochtend voor uw
land zal aanbreken. Een volk als het uwe
met een geschiedenis als de uwe kan niet
ondergaan. Eens zal de dag komen, dat
Hongarije weder verrijst in ouden glans
NET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Mac Donald legt verklaringen af in het
Lagerhuis over de resultaten van Parijs.
De meening der verschillende landen
over deze resultaten.
De Britsche regeering heeft wesr een?
een nederlaag geleden.
Een revolutie in Santa Cruz.
Onze Geïllustreerde Pagina
Onze foto-pagina van lieden bevat o.a.
De plechtige Intronisatie in den voor
tuin van de pastorie te Voorschoten 1
Een kijkje op de verwoesting door den
windhoos te Alphen aan den Rijn Een
kostbare monstrans op de tentoonstel
ling van Kerkelijke kunst te Amsterdam.
en zijn plaats in de rij der volken van
Europa zal heroveren, een plaats die het
steeds zoo eervol heeft bëïdeed.
Generaal J. B. van Hcutz f
Hedenmorgen is te Amsterdam bericht
ontvangen dat generaal J. B. van Heul;
hedennacht te Montreux is overleden. Dc
overledene werd den 3den Februari 1851
te Goevorden geboren.
Naar ons gemeld wordt, zal de teraarde
bestelling Maandagmiddag te half 3 «re-
schieden in de 'donts van overte'dm.
kerkmieuws
Toediening H. Vormsel.
Z. I). H. de Bisschop van Haarlem heeft
het H. Vormsel toegediend in het Deke
naat Zoeterwoude en wel te Zoeterwouds
aan 126 j. en 145 m.; te Stomp wijk aan
92 j. en 90 m.: te Zoolermeer aan 98 j.. en
96 m.: te Rhijndijk (Hazerswftude aan 61
j. en 72 m.; teHazcrswoude (dorp) aan
54 j. en 72 m.; te-Leiderdorp (parochie)
aan 57 j. en 41 m.; te Leiderdorp (Gesticht)
aan 13 m.: te Groenendijk aan 53 j. en
53 m te Nootdorp aan 84 j. en 84 m.; to
Leidschendam aan 220 j. en 171 m.; wat
een totaal maakt van -1682
CSt. Bavo.)
UIT DE OMGEVING
BOSKOOP.
Extra boot. Voor rekening van do
beide Patronaten Boskoop en Waddinx-
veen vaart er Zondag a.s. een extra boot
naar Gouda, voor de deelnemers aan do
Patronatendag in laatstgi noemde plaats.
Deze extra dienst vaart uitsluitend voor
de leden van genoemde Patronaten en do
R.-K. Harmonie „St. Caecilia" van Bos
koop.
Reddiirtgbrigade. Door de Badhuis-
commissie alhier worden pogingen in hot
werk gesteld, om te komen tot de oprich
ting van een vrijwillige brigade tot het
redden van drenkelingen. Dit pogen ver
dient aller medewerking.
HILLEGOM.
De verbouwing Sint Martinuskerk. 1
Langzaam, maar zeker gaat dit hoogst
interessante bouwwerk voort. De kelders
en fundeering van gewapend beton een!
prachtwerk dat veel belangstelling trekt
naderen hunne voltooiing en de muren:
en «pijlers rijzen omhoog. Do steigers wor
den reeds gemaakt, om hoogcr te kunnen
gaan en de steenhouwers arbeiden met
noesten vlijt. Thans lean men niet alleen
van de teekening, maar in werkelijkheid
een beeld krijgen, hoe het worden zal:
een mooi stuk werk, een sieraad voor Hil-
legom.
Herwonnen Levenskracht. De jaar
lij les che bloempjesdag ten bate dezer
mooie charitatieve instelling wordt met
goedvinden van den Burgemeester alhier
gehouden: op Zondag 20 dezer. Wel zullen
dien dag zeer vele Hillegommers naar heb
Gewestelijk Eueh. Congres te Noordwijlc
gaan, maar zij zullen tceu eerst de arme
lijders van Dekkerswald gaarne willen
gedenken.
Geitenkeuring. Zaterdagmiddag te 5
uur zal op het terrein aan de Mar ia-
straat de jaarlijksche Provinciale keuring
plaats hebben van Geiten en geitelam
meren. De Regelingscommissie looft
daarvoor 2 medailles uit. ij vertrouwen,
dat alle geitenhouders hunne dieren ter
keuring zullen brengen daar dit van heb
grootste belang is voor de subsidie door
Rijk en Provincie te verstrekken»
NOORDWIJK.
Inkwartiering. Van 22 lot 26 Juli zun
len 200 manschappen en 8 officieren van
het regiment Jagers uit Den Haag worden
ingekwartierd in Noordwijk-Binnen, alleen
met nachtlogies, dus zonder voeding. Dit