gjt nummer bestaat uit tares lilden. 15e Jaargang. DONDERDAG 3 JULI 1924 No. 4500 'ptABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling foor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal, jij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaal, jet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- jrijgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen J. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 933 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 m POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewons adverlenlISn SO cent per rsgab Voor Ingeronden Mededeelingen word! hel dubbele van het tarief berekend. 9 Kielno adverfenHën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en vei* huur, koop en verkoop 10.50* BlHTE^LfflüD Duitschland. De Micum-verdragen. Uit Essen wordt geseind, dat het vrij- tol vast zou staan, dat de Micum-ver- Iraeen op 20 Juli a.s. tegen 1 Augustus as. zullen worden opgezegd. Gezien het feit, dat het Rijk op 1 Oc- jober a.s. een tekort van 140 millioen goud- jjjrk aal hebben, waarvoor nog geen dek king is gevonden, zal het de regeering taar alle waarschijnlijkheid onmogelijk pjn, de helft van de financieele lasten der Kicum-verdragen verder op zich te nemen De terugkeer van alle uitgewezenen. Het woningvraagstuk. Generaal Degoutte heeft een besluit g©- nubliceerd, waarhij wordt bepaald, dat un alle, door de bezettingsautoritoiten riert 11 Januari 1923 uitgewezen per ionen, ten aanzien van wie 't uitwijzings- fcduit niet reeds eerder werd herroepen, Térlof wordt verleend in het bezette ge iled van de Roer en het bruggehoofd van Dusseldorp terug te keeren, met uitzon- lering van een aantal met name genoemde personen onder wie de regeeringspresi- lent en de burgemeester van Dusseldorp en van allen, die in dienst zijn geweest lij de „Schupo". Ten aanzien van laatst- enoemden zullen echter bijzondere schik ingen worden getroffen. Zooals gemeld, bestaat de grootste moei- Jkheid echter in de kwestie van het on- derdak brengen der uitgewezenen, daar pi belangrijk gedeelte hunner woningen oor bezettingspersoneel is ingenomen. Dit tldt speciaal voor de spoorwegarbeiders, verband hiermede heeft dé Bond van Spoorwegpersoneel tegen heden te Dust- êlÜorp een conferentie bijeengeroepen, ten iade na te gaan, hoe aan de terugkeeren- spoorwegbeamhten onderdak kan wor- ita verschaft. Het nieuwe Beiersche ministerie. Programrede van dr. Held. Gisteren heeft dr. Held in den Beier den landdag zijn ministerie voorgesteld zijn programrede afgestoken. Held begon met eenige woord ert van lof tver de houding van het bezette Beier de gebied en verwees vervolgens naar «verwarring op politiek en maatschappe lijk gebied. Het grootste gevaar voor den aat ziet hij in de derde internationale. In bet afgeloopen jaar is Beieren ten prooi geweest aan allerlei verwarring, narvan de hoofdzaak gezocht moet wor- ita in de revolutie van 1918. In deze) revolutie moet zooal niet de verontschul diging dan toch de verklaring gezocht vorden van de troebelen en de Putschen, j% openbare meening in de laatste jiren zoozeer in beslag genomen hebben. Eel komt er nu op aan. de bevolking op I? voeden in liefde voor den staat als zoo- lanig. Van „nevenregeerïngen" wil Held niets *eten, evenmin zal hij aan gewapende or- Nsaties toelaten, zich met den loop der laken te bemoeien, hoezeer ook elke orga nisatie, die het heil van het vaderland be tont, op zijn steun kan rekenen. Dr. Held kondigde verder wijziging van grondwet aan, die aan de ontevreden met den huidigen staatsvorm tege- zal komen. Hij meent dat de kracht van het rijk Jid gezocht moet worden in te ver door roerde unificatie. Krachtige, zichzelf ^flerende landen zijn een betere Wcfarborg 'wr do hechtheid van het rijk dan de Jtdwongen eenheid van _Weimar. Hij fctst zich daarom op de basis van het Memorandum, dat aan de rijksregeering door zijn voorganger aangeboden werd. In Jd bijzonder sprak hij zich uit voor het herkrijgen van de Beiersche rechten op •Poor en post. Frankrijk. De Parljscbe bakkersstaking. Hoe deze eindigde. »~u 'ogeuwooruige bewindspartij die zoo keer is gegaan tegen het dure leven, Pang zij in de oppositie was, heeft JJJ.3 een einde gemaakt aan de bakkera- •Uing, Welke te Parijs en omstreken "oer de revolutionnaire elementen was «ebroken en al heel weinig succes had. i ^ijze, waarop men het conflict heeft Rvoren, is al heel eigenaardig. Men heeft Em*** Akkers in de gelegenheid ,tl de broodprijzen te verhoogen, op baarde dat zij ook de eischen van Personeel inwilligden. Het gevolg is ae broodprijzen nog nooit zoo hoog Ef geweest als op het oogenhlik. Engeland. Canada en Engeland. Een prikkelbare stemmin. In het Canadeesche parlement deed zich een incident voor, waaruit blijkt, hoe prik kelbaar de stemming is geworden tenge volge van de politiek van het labourkabinet te Londen. Een Britsch eskader, onder vice-admi- raal sir Frederic Field, bezoekt op het oogenblik Canada en de admiraal zou bij deze gelegenheid o.a. gezegd hebben, dat Canada 4 kruisers moet uitrusten. Naar aanleiding dezer uitlating vroeg een libe raal parlementslid, of de regeering bereid is admiraal Field of den bevoegden ambte naar van staat, in welks dienst hij staat, te doen weten, dat zulke uitingen ongc- wenscht zijn. Een ander liberaal lid ver klaarde, dat admiraal Field aan het ver stand moet worden gebracht, dat hij zich met zijn eigen zaken heeft te bemoeien. De minister van landsverdediging ant woordde dat hetnoodzakelijk was meer gegevens te verkrijgen omtrent een zoo belangrijke aangelegenheid. Hij zal zich er dus van vergewissen, of de bewuste uit lating inderdaad gedaan was. Gesmokkelde wapenen aangehouden. Bestemd voor Huerta? De Daily Express" verneemt dat ge demonteerde machinegewaren en affuiten, welke maer dan twee ton wegen en als machinerieën in twee kisten naar Amster dam vervoerd zouden worden, door defec tieven Èij de Towerbridge ontdekt zijn en aan de douane-beambten zijn uitgeleverd. Het blad voegt er aan toe, dat een eer- sta zending van 56 machinegeweren on langs met succes uit Londen gesmokkeld en op zee op een vreemd schip werden overgeladen. (In verband met bovenstaand telegram wijzen wij op het bericht, dat wij gisteren van de „Maasbode" overnamen waarin gemeld werd, dat generaal Huerta te Amsterdam onderhandeld zou hebben over den aankoop van wapens voor Mexico Red.) Italië De moord op Matteotti. Volgens ©en bericht uit Rome zijn de •pogingen om het lijk van Ma-lteotti te vin den, vruchteloos gebleven, en na 23 week gestaakt. Volgens de bladen zal de nationale mi litie op 13 Juli aan den koning den eed van trouw afleggen. Spanje; Marokkoruilen tegen Gibraltar. Zcoals wij gisteren reeds in een tele gram meldden, gaan er geruchten, dat Primo de Rivera, de Spaansche dictator, die de avonturen in Marokko moe schijnt te zijn, den Engélschen premier Mac Do nald heeft gepolst over een ruil van Gi braltar tegen Marokko, 'welke voor Spanje het voordeel zou hebben, dat het eindelijk de zoo lang hegeerde vesting binnen zijn grenzen zou krijgen, terwijl het tevens op niet al te oneervolle wijze een einde aan zijn campagne in Marokko zou kun nen maken. Koning Alfonso moet ten opzichte van deze kwestie geheel het standpunt van De Rivera deelen, terwijl van den anderen kant verluidt, dat Mac Donald de verze kering heeft gegeven, dat Engeland bereid is tot onderhandelingen over de afstand van Gibraltar in ruil voor Marokko. Tot nu toe is echter nog geen bevesti ging van deze geruchten ontvangen. 1 Hevige gevechten. Een hevig gevecht heeft naar gemeld wordt, plaats gevonden aan de westkust van Marokko. De Spaansche verliezen zijn nog niet hekend. Yougo-Slavië. Hoogverraad. De actie tegen Ra d i ts c h. De justitie te Agram heeft van de regee ring omvangrijk materiaal ontvangen te gen Raditsch en eenige afgevaardigden zijner partij, teneinde tegen dezen een, vervolging wegens hoogverraad in te stel- len. Raditsch moeï met de Macedonische commissie een lossscheuring van eenige deelen van den staat voorbereid hebben. Raditsch wordt verder wegens propa ganda voor de Habsburgers aangeklaagd. China. Kabinetscrisis to Peking. Uit Shanghai wordt geseind, dat hét Ghineesche kabinet is afgetreden, omdat het vreesde, dait na het sluiten van het verdrag met Japan en met Rusland, Frankrijk misschien de betaling dea* scha devergoeding uit hoofde van den Boxerop stand in gouden franken zal eischen. De eerst$ minister beloofde mede aan het parlement dat hij een betaling in gouden franken zal weigeren, maar de minister van financiën hoopt, dat het mogelijk zal zijn een accoord te sluiten. Naar uit Peking wordt gemeld, is de minister van Financiën, Wellington Koo, met de waarneming van het premierschap belast. Zuid-Afrika. Hot nieuwe bev/ind in Zuid-Afrika Hertzog zet zijn politiek uiteen. De nieuwe Zuid-Afrikaansche premier, generaal Hertzog, heeft tan een banket te Pretoria een rede gehouden, waarin hij o.a. zeide, dat in 1912 de oogmerken van jong Zuid-Afrika waren vervat in de leuze: Zuid-Afrika moet voorgaan. De nieuwe regeering aldus de premier voelt zich "geroepen aan dezen volkswil gevolg te geven. De nieuwe regeering is van meening, dat Zuid-Afrika thans ont groeid is aan de positie, die inderijd de Engelsche geschiedschrijver Macaulay be schreef, toen hij zeide, dat-de taak van de regeering louter bestond in bescherming van de individueel© belangen en handha ving der openbare orde. De kwestie van het inboorlingenwezen kan volgens spreker worden opgelost door erkenning van de belangen van het blan ke zoowel als van het gekleurde ras. Het groote doel waarnaar de nieuwe re geering streeft is de wereldvrede. Spreker zeide te hopen, dat dit land bij het ver wezenlijken daarvan een actieve rol zal spelen. Wat spreker zelf en zijn regeering be treft, Groot-Brittannië zal steeds worden beschouwd.als de eerste en voornaamste vriend van Zuid-Afrika. Te dien aanzien werden vroeger wel beschuldigingen tegen de nationalisten geuit, omdat zij*er steeds op aandrongen, dat Zuid-Afrika moet voorgaan, maar vele van deze beschuldi gers hebben zich thans vol vertrouwen met de nationalisten vereenigd. De nieuwe regeering zal steeds het oog gericht houden op de samenwerking met Groot-Brittannië en al haar best deen, de ze ook met de dominions tot stand te brengen. Voor zoover de belangen van Zuid-Afrika daardoor niet worden ge schaad, zal niets' worden gedaan ten na deel© van do belangen van andere landen. Ten slotte verklaarde Hertzog nog, dat Rhodesia in de eerste plaats weer zichzelf moest regeeren en dat, indien dit land zich zou aansluiten hij de Zuid-Afrikaan sche Unie, zulks geheel uit vrijen wil diende te geschieden. Hij sprak dan ook de hoop uit, dat tusschen Rhodesia en Zuid-Afrika nimmer conflicten zullen ont staan. Amerika. De Democratische conventie Ontstemming onder de Katholieken Het „Berl. TagebL" verneemt uit New- York, dat er onder de Amerikaansche Katholieken groote ontstemming heerscht over het verloop van de democratische conventie. Zij ergeren zich aan de half heid, waarmede aldaar tegen de Ku Klux Klan opgetreden wordt en er zou volgens den correspondent zelfs sprake zijn van het vormen eener eigen Katholieke partij. Dit laatste nieuws moet natuurlijk met de allergrootste reserve aanvaard worden. Inmiddels hebben verhoudingen zich nog toegespitst, omdat de Ku Klux Klan een nieuwe gewelddaad gepleegd heeft tegen een bewoner van Rocheford, die tot het Katholicisme was overgegaan. De man werd opgelicht, drie weken op water en brood gevangen gehouden en tenslotte vrij gelaten, nadat men hem driemaal op voor hoofd en horst gebrandmerkt had met de drie letters K. K. K. mmEULmp Tweede Kamer. Rapporteurs TariefweL De Tweede Kamer heeft gisteren be noemd tot rapporteurs over het wetsont werp vaststelling van een nieuwe tarief- wet, de heeren Dresselhuys, de Monté ver Loren, Hermans, van y uur en en Snoeck Henkemans. De belasting op rijwielen. Afkondiging. 'Gisteren is afgekondigd Staatsblad 306 bevattende de wet van den 20sten Juni J924, tot heffing eener belasting op rij wielen, R. K. Vakbureau. Derde lustrum. Naar de „Volkskrant" verneemt zal de Minister van Arbeid, mr. Aalberse, d« feest vergadering ter gelegenheid van het derde lustrum van het R. K. Vakbureau op 19 Juli a.s. te Utrecht bijwonen. „De Morgen." Verschenen is het proefnummer van het nieuwe dagblad, dat de politiek van de „Nieuwe Eeuw" vóór 1 Januari 1924 zal voortzetten. De naam van het nieuwe dagblad is „De Morgen.'' Naar het „Vad." ter oore komt wijst de gem centerekening van 's-Gravenhage over 1925 een aanzienlijk batig saldo aan. Hoewel de juiste cijfers uit den aard der zaak nog niet hekend zijn verwacht men dat het overschot 4 a 4M millioen gulden zal bedragen. STADSNIEUWS GEMEENTERAAD. Een vloekverbod. Naar aanleiding van ingekomen au. es sen om inzake het uitvaardigen van een vloekverbod adhaesie te betuigen met een aan H. M. do Koningin gericht verzoek o.m de openbare Godslastering strafbaar te stellen, en een verzoek om dé Zondagswet in haar geheel te handhaven, schrijven B. en W. aan den Gemeenteraad: Voorzoover wordt aangedrongen op handhaving der Zondagswei kan ons prae- advies al bijzonder kort zijn. De onder werpen, in d't verhand in de adressen op genoemd, zijn nagenoeg alle reeds in de Zondagswet genoemd en kunnen dus on mogelijk hij gemeente-verordening wor den gerege'd. Bovendien berust de hand having van de Zondagswet n:et bij Uwe Vergadering en wij geven U derhalve in overweging op de adressen, voorzooveel daarin wordt aangedrongen op handha ving van de Zondagswet, niet in te gaan. Een:igszinis uitvoeriger willen wij zijn over de verzoeken tot invoering van een z.g. vloekverbod, al kunnen wij hieraan al dadelijk toevoegen, dat w'j U invoering van een dergelijk verbod in deze gemeen te mean-en te moeten ontraden. Met adressanten achten wij het vloeken een zonde en een groot kwaad, dat ten zeerste behoort te worden bestreden. Of dit. echter door het-schenpen van strafbe palingen moet-geschieden is een vraag, waaromtrent zeer verschillend wordt ge oordeeld. Daarge'aten nog, dat het hoogst moeilijk is te omschrijven, wat onder „strafbaar vloeken" moet worden verstaan en dat het voor den poli Lea gent, die bij overtreding procesverbaal moet opmaken, hoogst moei lijk zal zijn te onderscheiden, wat wel en wat niet strafbaar is gesteld, rijst aller eerst de vraag, of staat en gemeente wel in de eerste plaats de aangewezen lichamen zijn om ten deze on te treden. Ligt zulks, zoo zouden wij w'l'en {magen, met veeleer op den weg van het gezin, van de kerk en van tal van maatschaepebjke krachten? Moet ook op dit gebied wederom den staatsovm worden geroepen, in plaats van ter fcestrijd'ng van het" kwaad te g-'jpen naar dé eerst-aangewezenen: gezin en school, kerk en maat-schappeb'jke kring? Is bovcnd'en de vrees wel geheel onge grond, dat' strafbepab'ngen op het vloeken juist eene omgekeerde werking kunnen hebb?n. dan er mode wordt beoogd. n.L dat zij, in stede van het euvel te bestrijden, tot vloeken prikkelen? Wij s'el'en slechts de ze vraag, doch zoud°n haar niet gaarne on'kennend beantwoorden. Doch, hoe dit alles ook zij. we'k stand punt men ten deze ook meent te moeten innemen, beslist verkeerd lijkt het ons over te gaan tot het invoeren van een plaatselijk vloekverbod. B\i de behandeling van het adres van den Bond tegen het vloeken, hetwelk tot verschillende gemeentebesturen is gericht, is gebleken, dat over het in het leven roe pen van een vloekverbod hij verordening lang niet eenstemmig wordt gedacht. Meer malen -werd in aan elkaar grenzende ge meenten een tegenovergesteld standpunt ingenomen. Het kan dus gebeuren, dat de eene tremeente het vloeken strafbaar stelt, terwijl in de onmiddellijke nabijheid daar van het kwaad onbeteugeld voortwoekert. En een dergelijk verschil in Techtsbedee- ling kan met anders dan storend werken bij de handhaving van het gezag en bet prestige van de politie. Nog om oen andere reden zijn wij tegen een plaatselijke regeling gekant. Volgens artikel 161 der Gemeentewet kan de Raad op overtreding van zijn verordeningen geen zwaardere straf stellen dan zes da gen' hechtenis of geldboete van ten hoog ste f25.Eenvoudige beleediring van iemand is echter in artikel 260 van het wetboek van strafrecht strafbaar gesteld met ten hoogste drie maanden gevange nisstraf of geldboete van ten hoe f 300.—. Opzettelijk" de eer of goeden naam van een ander aanranden, wordt krachtens artikel 261 van het wetboek van strafrecht gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of een boete van ten hoogste f 300. Het. hoonen van de eere van de hoogste Dodelijke Majesteit zou daarentegen, bij Invoering van een vloekverbod bij ge- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. De terugkeer van alle uitgewezenen uit het bezette gebied is nu mogelijk gemaakt Het program van het nieuwe Beierscha ministerie. Primo de Rivera zóu volgens geruchten Marckko willen ruilen tegen Gibraltar. Uiteenzetting van de politiek van da nieuwe Zuid-Afrikaansche regeering. BINNENLAND. De blcp.mbollcnhandel in 1923. (L. en T. 2e blad). LEIDEN Wii maken opmerkzaam cp een mede- dseling van het R. K. Huisvesting-comité, kring Lejden. meente-verordeniug, slechts kunnen wor den gestraft met 6 dagen hechtenis of een boete van ten hoogste f25.."Deze een voudige vergelijking toont o i. reeds ten du;dolijk«të aan. ho9 ongerijmd het zou zijn, ihdicn men het vloeken hij verorde ning ging {erhieden. Is mtn derhalve van oordeel, dat het vloeken door strafbepalingen van over heidswege moet worden tegengegaan, dan zullen dit geen plaatselijke, doch alge meen geldende strafbepalingen dienen te zi.in. Doch ook al -is men die meening toege daan, ook dan nog verdient het o.i. geen aaribevebng te voldoen aan het verzoek van het gemeentebestuur van Wymbritse- radeel en adhaes'e te* betuigen aa" het door den Raad d:er gemeen'e tot H. M. de Koningin gericht adres. De gemeenten toch moeten er zich. naar ons U reeds meermalen, kenbaar gemaakt gevoe'-en, 'n den regel van onthouden, omtrent al'e moge'ijk onderwerpen bij de Kroon nf de Staten-Gener,ial te rekwestreeren. Sléchts in zeer enkele gevallen, wanneer een be- paa'd eigen belang, 1. c. Leidscb belang, er bij betrokken is, bestaat daartoe aan leiding. Dnch men weet niet waar bet einde ;s. wanneer men over aTe nvogeliike maatregelen, die men !n het algemeen be lang wënschelijk zou kunnen achten, van de z'jde van de gemeenteraden zou re kwestreer. In het ©nderhav'ge geval is zulks trouwens geheel en a1 overbodig, aangezien door het adres van den Raad der gemeente Wymfrritseradoe1 de zaak reeds te bevoeg9er plaatse kenbaar is ge- ma?.11 en eok in de dagbladen on over vloedige wijze de aandacht op het punt in kw°sf"e is gevestigd. Wij geven Uwe Vergadering derhalve in overwering: a. n;et over te gaan tot het ;nvoerpn van een z g. vloekverbod bü verordening: b. de verschillende bij U ingekomen adressen verder voor kennisgeving aan te nemen. De oemcen'e en de coVesKnnde!. Naar aanleiding van een needs mede gedeeld adres van bet Bestuur d°r Coöpera'ie ,,0n=? Do*»1", a11,1 er, in zake •den handel ïn cokes, doelen B. en W. den Raad het volgende nicde. ,.5vnds het eindigen van de kolerdis'ri- bufip wordt de eokesproduebe van de S'e- del'jke lichtfabrieken voor een ee<WUe (ea. 50 pet.) verkocht aan plaatse1 hike ban de1 aren, voegen bepaalde overeenkomsten. Deze overeenkomsten worden aange gaan mot alle hrandstoffonhando'aren, d'e de gestelde voorwaarden aeeep-' teeren, terwijl a1* Tvrandstnffenhaudelaar worden aangemerkt do oart'culièT.en. fir ma's of vereen'gingen, die den brandstof-" fenhandel als beroep uitoerenen. derhalve beschikken over passende opslagruimte, vervoermiddelen en gereedschappen, enz., en zoowél des zomers als des winters regel- imat'g cokes afnemen. Volgens de bepalingen van de "©'dorde overeenkomsten stellen de Lichtfabrieken de deta-'Iprijzen voor cokes vast. Op de detai'prijzen genieten de handelaren een korting, ©venwel onder nadrukkel'lk bè-* ding, dat d© detailprijzen door hen worden gehandhaafd. Deze benalin" is noodzakelijk en onmis* baar. omdat de Lichtfabrieken zelf ©eiï detailhandel hebben en onderhouden^ waardoor o.m. de gemiddelde '.opbrengst van de cokeg gunstig wordt beïnvloed. In-» dien nu de brandstoffen bande1 aren, d'e coj kes van de Fabrieken betrekken, niet. houden waren de dezerz:ids vastgestelde detailprijzen aan hun afnemers te here-* kenen, zouden zij de gemeente met haré eigen producten beconourreeren en stap voor stap den detailhandel geheel tot zich' trekken. Indien 'de cok'eSnrij.s te hoog is, zal het publiek tot het gebruik van andere 'brand-* stoffen overgaan. Zoolang dit niet bet ge* val is, kan men zeggen, dat de prijsver* houding tusschen! cokes en andere brand* stoffen hier ter stede goed is. Zakt de ab« gemeene cokesmarkt (hetgeen Inmiddels gebeurd is), dan zal ook de gemeente hare 1 prijzen moeten verlogen, omdat anders

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1