Tweede Blad
ADSO
Zaterdag 28 Juni 1924
De wijziging der Radenwet.
Zooals een dezer dagen verschenen' Ko
ninklijk Besluit meldde, zal de op 7 Juni
?i\ lot stand gekomen wijziging der Ra-
'denTvet op 1 Juli »-s. in werking {reden.
.ytit houdt deze wijziging in?
A Ontdaan van alle omhaal, komt zij neer
-öp afschaffing van het zelfstandige
'Secretariaat hij de Raden van Arbeid.
,j)eze Raden zijn, zooals niet iedereen
weet, samengesteld uit een gelijk aantal
patroons en arbeiders.
Voorzitter, tevens stemhebbend lid, is
Cen voor zes jaren door de Kroon benoemd
'ambtenaar. Hij is de vertegenwoordiger
iTan bet Staatsgezag en als zoodanig van
het algemeen belang, dat ten nauwste bij
'de uitvoering der Sociale Verzekeringswet-
den is betrokken. Nu was aan do Raden
toegevoegd een zelfstandig, buiten het korps
ambtenaren staand Secretaris. Deze trad,
evenals zulks met den Gemeentesecretaris
'het geval is, ook op als Secretaris van het
Dagelijksch Bestuur van den Raad. Dit is
samengesteld uit één patroon, één arbei
der en den Voorzitter.
Daar nu door het niet uitvoeren van do
sedert 1913 aangenomen Ziektewet-Talma,
welker invoering bij de verkiezingen van
1918 uitdrukkelijk door de rechterzijde
beloofd was, de Raden een belangrijk deel
van-do hun toegedachte taak missen, is
een zelfstandig Secretariaat, dat f 1500
per jaar kost, in cleze omstandigheden te
duur.
Reeds voor een paar jaar was derhalve
in de Radenwet opgenomen de bepaling,
'dat ook een ambtenaar van een Raad van
Arbeid met het Secretariaat kon worden
belast tegen genot van een door den Raad
onder hoogere goedkeuring vastgestelde
toelage. Reeds 14 Raden hadden van jleze
bevoegdheid bij ontstane vacatures gebruik
gemaakt. De andere 22 konden dit niet
doen, daar de wet het zelfstandige secre
tariaat in principe handhaafde en men nu
eenmaal geen ambtenaar, wiens functie
blijft bestaan, tegen zijn wil kan ontslaan
Daarom is thans de wet zóó gewijzigd, dat
liet ambt als zelfstandige functie vervalt en
zullen op grond daarvan de nog in functie
zijnde Secretarissen met -ingang van 1
Juli moeten worden ontslagen. Daar het
salaris der Secretarissen rechtstreeks
door den Staat betaald werd, beteekent
deze wijziging een bezuiniging voor den
belastingbetaler van f 33.000 per jaar.
In de Memorie van Toelichting op het
nu tot stand gekomen wetsvoorstel zegt,
do Minister van Arbeid, dat ook z.i. de
Raden behoefte zullen hebben aan een
persoon die'de ïiotulèh der vergadering
houdt, zorgt voor uitzending der convoca
ties, enz., „Of en zoo ja, zoo vervolgt de
Minister, tot welk bedrag aan den ambte
naar, die na de totstandkoming van dit
wetsvoorstel diensten, als vorenbedoeld,
zal bewijzen, een bijzondere vergoeding
zal worden toegekend, kan aan bet oor
deel van iederen Raad, onder controle van
den Verzekeringsraad, worden overgela
ten. Die vergoedingen komen dan echter,
niet meer, zooals tot nog toe, voor rekening
van het Rijk". Wij kunnen er aan toevoe
gen: doch voor rekening der- onderschei
dene fondsen.
In ieder geval wordt door deze wet we
der een niet onaanzienlijk bedrag bezui
nigd, daar de ontslagen Secretarissen
slechts voor zeer korten tijd wachtgeld
«uilen genieten. Voor geen hunner toch
was deze functie een hoofdbetrekking.
G. 1
UIT DE OMGEVING
NIEUWKOOP.
Zitting Centraal Stembureau. De
Voorzitter van het Centraal Stembureau
heeft door aanplakking bekend gemaakt,
dal het Stembureau een zitting zal houden
in "het Gemeentehuis op Vrijdag, 4 'Juli
a.s., des namiddags 8 uur, teneinde te
voorzien in de vacature, ontstaan wegens
vertrek van den heer M. van der Vaart en
het niet aannemen zijner benoeming doof
den heer F. J. van der Burg.
NOORDWIJK.
Gemeenteraad.
Extract uit het verhandelde in de beslo
ten vergadering van Donderdagmiddag, tot
welles publicatie de raad besloot:.
De Voorz. deelt mede, dat B. en W." ge
komen zijn met hun voorstel om f800 be
schikbaar te stellen voor heb bezoldigen
van tijdelijk aan te stellen politieperso
neel gedurende het drukste gedeelte
van heb badseizoen, omdat de vaste for
matie van het personeel onmogelijk aan
'redelijk te «tellen eischen in he.t drukste
van het seizoen kan voldoen?
De heer Alkemade zegt vroeger altijd
hetzelfde bepleit te hebben, n.l. minder
vaste menschen en tijdelijk politieperso
neel bij aanstellen in den zomer. Dit
werd echter altijd door den Voorz. be
streden als zijnde onmogelijk.
De Voorz. zegt, dat dit al een paar jaar
geleden is, toen er bijna geen geschikte
menschen waren te krijgen. Thans is er
werkloosheid in alle vakkeu. Thans zijn
wel degelijk geschikte krachten te krij
gen.
Den lieer van der Wiel spijt het, dat
deze zaak hier weer ter sprake komt.
Eerst wordt Verburg ontslagen en direct
daarna wordt weer tijdelijke versterking'
van het politiepersoneel gevraagd. Als
vroeger een zoodanig voorstel uit den
raad kwam, zeiden B. en W. steeds, dat
tijdelijk personeel niets uithaalde.
De Voorz. vindt vast personeel -ook
thans nog beter dat tijdelijk. Spr. vestigt
er nog ecus de aandacht- op, hoeveel meer
vreemdelingen de badplaats thans bezoc
hten dan vroeger.
Den heer van der Wiel bevreemdt het,
dat men zoo weinig gewaar wordt van
het betrekkelijk toch groot- -personeel. De
agenten zijn gewoon bijna nooit te zien.
Op drukke dagen lijkt het toch wensche-
Iijk de agenten op de meest -drukke pun
ten te zetten.
Vreemde krachten voor een paar maan
den van buiten hier te halen lijkt spreker
■gevaarlijk.
De Voorzitter merkt op, dab O vermeer 3
vaste menschen heeft- en steeds daarbij
van 3 tot 6 losse menschen zonder dat de
raad daarmede op de hoogte is of er iets
van zegt. Dib vindt de 'raad vanzelfspre
kend. Betreft het- echter de politie dan
zet men zich schrap.
De heer Van der Wiel vindt de vergelij
king met- de gemeente-arbeiders niet op
zijn plaats en niet in staat- om den raad
te overtuigen. Ieder weet-, dat die noodig
zijn en op verschillende tijdstippen een
verschillend aantal arbeiders naar gelang
het werk medebrengt.
De Voorzitter wil thans slechts den raad
polsen. Is de meerderheid er tegen dan
brengt, hij het voorstel nie-t in de openbare
vergadering. Hij zou zulks verkeerd vinden,
voor den naam van Noordwijk. Het pu
bliek zou dan 'het- gevoel krijgen dat he.t
in Noordwijk niet veilig is. Spreker wijst
er op, dat- in 'het eerste nalfjaar 1924 alleen
150 klachten zijn ingekomen over vernie
ling enz.
De heer Liefferink kan er zich niet me
de vereenigen, dat de voorzitter het voor
stel zou terugnemen als daar geen meer
derheid voor te vinden was. Deze zaak
moet in ieder geval in de openbare verga
dering ter tafel komen, anders zou zich
het idee post vatten, dat ook de wethou
ders tegen dezo tijdelijke uitbreiding wa
ren. Spreker bejammert het, dat zich thans
de kwestie Verburg heeft voorgedaan. Al
was Verburg misschien gee.n halve dagen
ter beschikking van de politie, liij vindt
tooh altijd nog beter een half ei dan een
leege dop. Dgze zaak komt echter geheel
v<5br de verantwoordelijkheid van den bur
gemeester. Daar mag echter de gemeente
niet onder lijden. De burgemeester vroeg
aanvankelijk 4 agenten, doch spreker heeft
voorgesteld 2. Daarop komt 'heb voorstel
van Burgemeester en Wethouders ook on
geveer neer.
De wethouders zijn aan het- verzoek van
den burgemeester tegemoet -gekomen, ge
zien de vele klachten, die inkwamen.
Wethouder van Eeden wil de redenen 1
uiteenzetten', waarom Iiij voor het- voorstel
is en voor liet voorstel in dezen vorm.
Voorop stond bij hem de kwestie van ver
trouwen. Wanneer de Voorzitter als hoofd
der politie een voorstel doet om verster
king van het politiecorps -te verkrijgen,
aangezien hij zich als zoodanig voor do
rust cn veiligheid tijdens het badseizoen
niet verantwoord gevoelt-, kan men hierin
toestemmen of weigeren'. Weigert, men-
dan neemt men ook de verantwoording op
zich als de zaken verkeerd loopen. (Stemt
men' toe dan komt de volle verantwoorde
lijkheid op heb hoofd der politie, ook al
zou deze uitgav-en vragen welke ongemo
tiveerd zijn. De gang van zaken bij dit
voorstel heeft niet de - volle sympathie
van spreker. Het is een kwestie van lo
ven en biedlen geweest. Het- hoofd der po
litie vroeg f 1000, terwijl de- meerderheid
van liet ooilege er f 200 op heeft afgepin
geld en op welke gronden? Men kan alles
geven of niets. De gewone gang van za
ken in gemeentebedrijven of diensten is
toch ook anders. Vraagt de directeur der
gasfabriek een crediet voor een derden
gashouder, dan wordt hem dit op zijn
'technisch advies verstrekt. Spreker is
gèen technicus op politiëgebied evenmin
als vele raadsleden. Hiermede wil spr. niet
zeggen, dat hij als leek alles goedkeurt,
wat- bij de politie geschiedt, integendeel
zelfs na hetgeen wat hem ter oore lcomï.
Spr. ziet kans een dienst te organiseeren
met 13 agenten welker tijd voldoende is
bezet, doch ziet- zulks ook kans te doen
voor Noordwijk met 30 agenten; dit is
-een kwestie van indeeling, waarvan de
verantwoording berust bij dén Commis
saris van politie. Wil deze dit vertrouwen
misbruiken, dat is voor ons toch niet te
controleexen. Hier laat- onze Gemeentewet
de bevoegdheid van den raad en Burge
meester en Wethouders in den steek. Het
is boe men de zaak moge bezien een kwes
tie van vertrouwen, dat men kan stellen
cf opzeggen, doch daarmede laadt men de
verantwoordelijkheid over veiligheid en
rust in de gemeente op zich.
De heer van der Niet heeft op den zeer
drukken' Hemelvaart dag geen enkele
agent op of nabij den.. Noord-Boulevard
kunnen vinden. Hij is teen zelf op de
fiets gesprongen om. eens te zien waar de
agenten op zoo'n drukken dag t-och ble
ven. Hij lieefb slechts -2 agenten op zijn
tocht kunnen vinden, waa-rfan nog- 1 in
burger. In Katwijk is het nog drukker dan
hier en daar Ikccft men maar 0 agenten
met- een Inspecteur. Als men zooveel ver
trouwen eisclit, laat dan ook vertrouwen
gesteld worden in de bestuurders der orga
nisaties, als het over steun gaal.
De Voorzitter merkt op, dat Katwijk
niet met Noordwijk kan worden vergele
ken; bovendien heeft de politie heel wat
meer te doen dan alleen het verkeer te
regelen. Het is voor leeken echter onmo
gelijk zich daarover een goed oordeel to
vormen. De heeren hebben er gewoon geen
idee van. wat een werk een enkele diefstal
gewoonlijk ad meebrengt. En zoo zijn er
nog zooveel -andcro bemoeienissen van do
politie.
De lieer Vink zegt, dat- heb zooals liet
hier 'toegaat moeilijk is voor den raad
voor of tegen te stemmen'. Nu zegt de bur-
gemeester dit dan weer dat: Is de wind
gunstig, dan spreekt deze zoo, waait liij
uit een anderen hoek dan weer anders.
•Er zit geen vaste lijn in. Ook de kwestie-
Verburg vindt- spr. raar.
De Voorzitter zegt, dat Verburg bijna
geen tijd meer had voor politiedienst. Als
hij midden onder zijn politiedienst zeide:
„ik moet de havens langs, of ik moet riool-
gelden ophalen." dan had de Commissaris
daar in liet geheel geen controle op.
Daarom was er niet mee te werken.
De heer van Nes vindt het erg jammer,
dat- de voorzitter daar niet eerder op
heeft" gewezen b.v. bij de besprekingen
in de vorige vergadering, toen Verburg
werd benoemd tot ambtenaar voor alge-
in eene diensten.. Dan liad de raad mis
schien! anders beslist. Volgens een door
spr. g'emaa-lcte berekening zou Vevburg
ongeveer de lielft- van den tijd bij de po
litie zijn, al is het dan alleen voor wacht
dienst. Dan maakt hij t-och een anderen
nian vrij.
De Voorzitter zegt meermalen te heb
ben gewezen op de onmogelijke positie
van Verburg voor politiediensten.
De lieer van Nes beeft de overtuiging,
5at de heer Gooi als goc-cl politieman" met
het tegenwoordige corps de veiligheid vol
doende kan verzekeren, bij eenigen goe
den wil.
Het voorstel van B. en W. wordt hier
op verworpen mot- G tegen 4 stemmen.
Voor stemden do beide wethouders en dc
heeren van der Wiel cn van Went, tegen
de heeren Vink, van der Niet. van Nes,
'Admiraal. Caspers cn" Mcijers. Do lioei'
Alkemade lia-d tevoren ree<js de vergade
ring verlaten.
De Voorzitter vindt het treurig, dat in
een plaats als Noordwijk om een bedrag
van f 800 aan den roep van veiligheid in
onze gemeente zal worden tekort gedaan.
Spr. vestigt er uitdrukkelijk do aandacht
op, dat er geen voldoende politie is voor
het toezicht op strand en in de duinen.
WASSENAAR
Wilhelmina-Vereeniging. Donderdag
avond vergaderde de Koningin Wilhel
mina-Vereeniging in het „Wapen van
Wassenaar" onder presidium van den
eor'e-voorzitter, Jbr. B. P. S. A. Storm
van 's-Gravesande.
De notulen van de vorige algemeenc
vergadering en het jaarverslag werden
zonder aanmerkingen vastgesteld. Do ont
vangsten bedroegen f 1398.42)4, de uilga
ven f1319.55 en het batig-saldo f 78.87 K-.
Door de commissie, belast geweest met
het nazien van rekening én bescheiden
werd bij monde van den heer J. Eggink
medegedeeld, dat alles in orde was bevon
den. Dienovereenkomstig werd tot de
charge van den Penningmeester besloten.
Tot leden der commissie voor liet na
zien der rekening over 1924 werden be
noemd de heeïen J. Eggink, M. Nell en
H. H. van der Plas.
Door het Bestuur werden enkele wijzi
gingen van de statuten voorgesteld. O.rn.
werd de leeftijd voor Toelating tot het
lidmaatschap van 21 op 15 jaar gebracht
en de minimum-contributie van f0.25 op
f 1.Hiertoe werd besloten, terwijl de
Kon. bewilliging hierop zal worden aan
gevraagd.
Tot bestuursleden werden bij acclamatie
herkozen de hoeren H. Brouwer en H.
van Elk.
Hierna leidde de Voorz. de bespreking
in over de feestviering in dit jaar. Ket
Bestuur stelde voor dit jaar wederom Iwcc
dagen feest te vieren en wel op Woensdag
en Donderdag 4 September a.s. De eerste
dag zal worden geopend met koraalmu-
ziek. Vervolgens optocht der schoolkinde
ren en tractalie op het feestterrein. In den
middag zullen volksspelen worden gehou
den, terwijl er des avonds een muziekuit
voering is. Den tweeden dag zal er 's
morgens ringgestoken worden met paard
en tibury's en 's middags met motorrij
wielen, terwijl een grootsch vuurwerk het
feest zal sluiten. Getracht zal voorts wor
den een gecos turn eerden voetbalwedstrijd
organiseeren. Van uit de vergadering
klonken velschillende stemmen om dit
program uit te breiden, doch het Bestuur
meende tegen overlading te moeten waar
schuwen. Wol zal cr getracht worden een
optocht van versierde rijwielen te orgn-
noséeren, terwijl er ook een oud-Holland-
sche poppenkast zal worden vertoond. Aan
de spelen zal voorts het vangen van big
gen worden toegevoegd. Voor bet oplaten
van een luchtballon of het houden van
vliegdemonstraties bleek niet veel anima
Tenslotte werd aan het Bestuur een en
ander overgelaten.
Nog werd medegedeeld, dat liet Bestuur
had besloten de feesten en vermakelijk
heden te organiseeren op een afgesloten
terrein. De vergadering kon "zich hier
mede wel vereenigen. Zijoverwoog n.l,
dat allo ingezetenen lid konden en moes
ten zijn. Daarvoor hadden zij. me& vrouw
en kinderen vrijen toegang, terwijl vreem
delingen gevoegeliik een klein entreegeld
konden betalen. Dit werd bepaald voor
dagkaarten op f 0.50, en voor toegang voor
een enkelen keer op f 0.10.
Nog werd besloten, naar aanleiding van
een vraag van den Voorz. van de muziek-
vereen. „Excelsior", om ter opluistering
zooveel mogelijk van de diensten dier ver-
eeniging gebruik te maken.
De penningmeester deed nog een beroeji
op de aanwezigen om te trachten zooveel
mogelijk leden te verwerven.
De Voorz. maakte tenslotte van de ge-
legenlreid gebruik om een woord van dank
te spreken voor de aangename wijze,
waarop in liet vorig jaar de jubileum-
UIT DE RADIO-WERELD.
Wat er vanavond Ie hooren is.
5.20 uur Brussel 205 M. Concert.
5.20 SFR (Radio-Paris) 17S0 M.
Concert mét medewerking van
den dichtcr-zahger Eng. Le-'
mercier.
6.20 2LO (London) 303 if. Koor-
concert.
6.30 FL (Eiffcllorcn) 2600 M. Con-
cert.
8.30 PA5 (Smith cn Hooghoudt,:
A'dam) 1050 M. Concert met
7 oen electrïschf? viool (de Hup-*'
feld-Violina).
8:35 Brussel 205 M. Concert.
8.35 2ZY (Manchester) 375 M.
Dansmuziek.
8.50 2BD (Aberdeen) 495 M. Russi
sche muziek.
8.50 5NO (Newcastle) 400 M Dans
muziek en humor.
8.50.,, 5SC (Glasgow) 420 M. Dans,
humor, zang.
9.05 PTT (Poslsehool, Parijs) 450f
M. Causerie en concert.
9.20 SFR (Radio-Paris) 1780 M.
Gala-concert.
10.50 2LO )Londen) 365 M. -The Sa--
voy Bands. -
Voor Zondag.
1.50 uur S~R f Radio-Par ijs) 1780 M.
Tziganc-orkest.
3.00 PCGG (Den Haag) 1050 M.
Concert met medewerking van
de „Blue Band".
3.20 2LO (honden) 365 M. I.ight AU
British Concert.
3.20 6BM (Bournemouth) 385
Concerj van het Tank Corps.
5.05 SFR (Radio-Paris) 1780 M.
Festival Regionalisle, Le Berry.
5.20 Brussel 265 M. Concert.
6.30-,, FL (Ei f feit oren) 2600 M. Con
cert.
3.p0 NSF (Hilversum) 1050 M.
Vroolijko kunstavond mét me
dewerking van Jan van Riems
dijk, Veluwsch dich ter-zanger
(harmonica), mevr. A. v.
Riemsdijk (piano), mevr. An
toinette van Dijk. Program
ma: 1. Antoinette van Dijk.
Hollandsche levensliedjes (luit
en piano); 2. Jan Riemsdijk,
Hollandsche levensliedjes (luit
en piano); 3. Antoinette van
Dijk, Z.-Afrikaansche, Fran-
sclie, Duitsclie en Engelsche
liedjes (luit en ~»ano)4. Jan
van Riemsdijk, Veluwsche hoe
renliedjes, grappigo anecdoten
uil het boerenleven (harmoni
ca); 5. Antoinette van Dijk en
Jan van Riemsdijk. Veluwsche
samenzangen; 6. Ant. v. Dijk,
Monoloog, De Mannen-haat-
ster, van K. Speenhof f; 7. Jau
van Riemsdijk, Veluwsche lied-
t jes; 8. Antoinette van Dijk en
Jan van Riemsdijk, Oud-Hol
land sche samenzaiigen
Rombout van Riemsdijk (zoon)
zal in do samenzangen met dé
luit medewerken.
8 35 Brussel 265 M. Concert.
8.50 2LO (Londen) .365 M. Gods
dienstoefening.
8.50 6BM (Bournemouth) 385 M.
Orgelconcert.
9.00 5WA (Cardiff) 350 M. Syni-
phonje-orkest.
9.05 5NO (Newcastle) 400 M. Ka
mermuziek.
9.20 SFR (Radio-Paris) 1780 M.
Fragmenten uit de „Tannhaiu-
ser" van Wagner.
9.20 2LO (Londen) 365 M. AU Star
Programma.
9.20 FL (Eiffeltoren) 2600 M. Cau
serie en concert.
10.20 SFR (Radio-Paris) 1780 M.
Dansmuziek.
Complete TOESTELLEN en ONDERDEELEN
voer draarïSooze teletjrafie°teEe?onie
tegen concurrcerende prijzen. Zie onze étalages
INTEHNÜTIONAL ELfCÏRIC MACHINE COUP'
6764 v.h. R. GE ER A ERTS-REL TER
MARE 70 - TEL. 1118 - LSIDEM
FEUILLETON
HET STERVENDE LAND.
23)
Andró weerde zich tegen de verveling,
diö hem overmeesterde, want hij was
moedig lederen'morgen ging hij naar de
landouwen met het vaste voornemen om
ei' zo° hard te sjguwen als het maar mo-
fieüjk was, ten einde alle andere gedacli-
'flD, als komende uit den booze, te verja-
i'om En hij ploegde, egde, zaaide ofwel
mj groef geulen en grachten of plantte
ii'ruchtboomen zonder rust te nemen, met-
gausch zijn moed en hart. Maar altoos
wam de herinnering aan Francois bij
op; altoos bet verval der boerderij,
bo dagen traagden voorbij- naast den
Eprakoloozen knecht, die de leemte van
z'jn onvergetelijken jeugdlieveling innam.
'Avonds als hij van zijn werk terug
kwam,
aan wien moest hij zijn leed toe-
En wie zou hem getroost
'Gbben- Moeder was er niet meer. En va-
,er 'la(k al leed genoeg om zijn eigen krui-
fra2en en moed te houden ora niet
iIp <'ei1 kast der ongelukken neer te val-
Mathurin was verbitterd door bet
,at hem getroffen had; wel voelde
SL' 1'l 1,ie(^elijden vooj: hem, doch geen
Efhto liefde. Wellicht kon hij zijn
d aan Rousille uitklagen.
'loon°C|^.^ous^0 was maar zeventien jaar,
Soort k®1 leger trok. Hij ging
Ni hij'
ten! Dle': 'iaar 'kind le beschouwen en
|e drY D*GfS' Orerigens, zij had het .veel
«flovie |Va-n i 'S mor£ens ,ot 's avonds.
I mus- De jongen leed er des te
geweldiger onder, wijl bij van de soldaten
teruggekomn was, waar men maar weinig
'hartelijkheid vond, hoewel het or anders
aan joligheid en pret niet ontbrak.
Wieken verliepen en de verveling droef-
de door. Beu van dit dagelijksch gepeins,
liet Andró zijn igeest verwijlen ver van
het huis zijner kindsheid. Ilij geleek op
de boeren der kusten, deze stille wroeter.?,
die de zee achter de duinen aanglureu en
er'bij droonien als de wind de baren zil-
verscliuiniencl opgolft. Droevig over het
ongeluk herinnerde hij zich de akelige
kennis, die hij ginder opgedaan had; hij
dacht dat men elders dan op Fromen-
tière, aan den rand van Le Marais van de
Vendéo kon leven.
De bekoring werd prikkelenderI Twee
maanden nadat hij de kamer,waar eertijds
zijn twee broeders sliepen, in bezit geno
men bad, begon André op een avond, toen
ze allemaal naar bed waren, een brief te
schrijven naar een soldaat, dien hij ge
kend en achtergelaten bad in Afrika. „Ik
verveel mij erg, mijn broeder en mijn zus
ter hebben het huis verlaten. Zoo ge een
goedo gelegenheid weet om mijn geld in
een boerenbedrijf te steken, hetzij in Al
giers of verder, moet je liet me laten we
ten. Ik beu nog niet vast beslolem^doch ik
ben voornemens hier u-it te trekken. Ik
ben hier zoo goed als verlaten". En de
antwoorden kwamen weldra af. Tot groo-
te verwondering van Toussaint L'umineau,
braokt de brievenbesteller op Fromen-
■lière, vlugschriften, dagbladen, prosprec-
tussen, waarmede Mathurin en Rousille
gekscheerenden. De vader, die niet den
minsten argwaan koesterde tegenover An
dré, zei al lachende;
Nooit, Driot, is er zooveel papier in
huis gekomen, als sedert uw thuiskomt.
Ik hen er niet kwaad om, als het jouw ge
noegen is al die papieren te lezen. Wat
mij betreft, ik zou er mijn hersens niet
mee willen breken.
Alleen 's Zondags leed hij er een beetje
onder dat zijn zoon zoo verzot was op dat
geschrijf en die lectuur. Dien dag, bijna
altijd, na het Lof, bracht hij den ouden
Massonneau mede of den hoer van den
Prinsenhof om de landouwen van' Fro-
inentièro af te kuieren. Langs de lanen
en wegen wandelend, hadden zij het
steeds druk over zaaien en maaien, over
ploegen en bemesten, over goede en braak
landen, liet koren en de rupsklaver. En
Toussaint Lumineau, die in 't voorbij
gaan er niet gekomen was om André mode
te nemen, vertrouwde aan den boer Mas
sonneau of dien van den Prinsenhof, hij
een wegkromming toe:
1Zie je, mijn zoon André, is zoo een
wondere jongen, dat ik er dikwijls niet
uit wijs kan worden. Nietr dat hij den
grond veracht. Integendeel, hij houdt van
liet boerengedoe, en ik heb me over zijn
werk en vlijt heelemaal niet to beklagen.
Doch sedert hij van het leger teruggekeerd
is, zit hij 's Zondags steeds in de boeken
te neuzen.
Rousille was ook dikwijls verwonderd.
Zij had te veel werk om zich met den ar
beid of de genoegens van een ander bezig
te houden. Met liet huishouden belast en
tevens niet al de verdere beslommeringen
van een hoeve, zag zij enkel Aadrc bij de
maaltijden en tusschen getuigen. En dan
toonde André zich steeds opgeruimd en
plaagde hij steeds gaarne zijn zuster, om
haar te doen lachen. Zij nochtans, wijl'
zij vrouw was en wijl zij zelf leed, had
ook de gave 't leed van anderen te raden.
Aa^i kleine teekens, enkelo oogopslagen en
luttele woordjes had haar leedere ziel ge
merkt dat Andró niet heelemaal gelukkig
was. Zonder er meer van ic weten had zij
hem beklaagd.
Doch zij was er verre van af de zicle-
crisis to kennen, die hij doorworstelde cn
ïiog minder het plan, dat hij ontwierp.
Een dezer levensgetuigen had do iuzich-
ten van André gepeild: net was Mathurin.
Hij had de groeiende droefheid van Andró
bemerkt, alsmede de gedwongen vrool ij li-
beid en den gemaaktcn kalmen moed bij
het dagclijksclie werk. Dikwijls volgde hij
hem op den akker; liij loerde naar de
komst van den briefdrager en liet zich de
brieven en drukwerken, aan zijn broeder
gericht, afgeven. Al do bijzonderheden, die
bij wist te bemachtigen, bleven in zijn
denkenden geest gegrift cn kwamen er up
zekeren dag uit onder den vorm van Gen
vraag, die hij dan heel handig en onver
schillig wist te stellen.'Hij wist bij voor
beeld dat er brioven aankwamen, die nu
eens het zegel van Algiers dan eens dat
van Antwerpen droegen. En wijl dit laat
ste niets aan Mathurin zei, verklaarde
André:
Het is een groote Belgische haven,
veel grooter 'dan Nanles, waar je een keer
geweest bent.
Hoe komt het toch dat je menschen
ként zoo ver van hier en zoo ver van
Afrika?
pat is heel eenvoudig, voegde de jong
ste erbij: mijn. beste vriend te Algiers, is
een Belg van het vreemdenlegioen; die
zijn familie le Antwerpen heeft. Nu een*
schrijft Domolder mij zelf weer en dan
zijn het zijn ouders, die mij de gewcnsch-
te inlichtingen geven.
Nieuws over uw vrienden, dan?
Neen, over dingen, die mijn belang
stelling wekken, over reizen, landen
Een der kinderen heeft zieli in Amerika
gevestigd en heeft er een hoeve zoo groot
als onze geheelo parochie.
Was hij rijk?
Neen, hij is hot geworden.
Mathurin drong niet verder aan. Doch
hij zette zijn navorschingcn voort cn voeg
de de ceno aanduiding bij do andere. Als
André ergens een brochure over landver
huizers, een concesrievcrgunning te koop
of te verkoop vond, Mathurin raapte net
blad op en trachtte de plaats to vinuen
waar André de wenkbrauwen gefronst
had of een plaats waar hij een glimlach,
een wil, cf een wer.sch uil gedrukt had.
Hij meende bewijzen le over te lic-bbea
dal Driot van- plan was F romen tier o ttf
verlaten.
"Wanneer? Voor welk ?,i ver verwijderd
land waar do fortuin hem meer toe
lachte? Dit waren donkere punten.
Dan in de maand December, waar men
'dichter bijeenkomt met hot oog op do ne
vels, do dagen van rog en en sneeuw als
hij alleen was met And^c in den stal of
het huis, zei liij listig:
Spreek mij over Afrika, Driot"? Vertel
flnij de geschiedenis van hen-, die er zich
verrijkt hebben? Daarover hooren vertel
len/vind ik zoo prettig.
(Wordt vervolgd).
