j5ö DONDERDAG 19 JUNI 1924 No. 4488 9e fcektóohk Sou/tont peABCNNEMENTSPRIJSbedraegt bl) vooruitbetaling ■Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Rij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaal, jjet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TgL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advorlenilSn 30 oenl per ngeft Voor Ingezonden Mededeelingen wordt b*t s dubbele van het tarief berekend. g ül*'??- ö^v3r*en*'®nt Tan ten hoogste 80 woorden, waaria betrekkingen worden aangeboden óf gevraagd, hum1 en ver* huur, koop en verkoop 20.50» Dit nummep beslaat uit twee Waden. „Eigengerechtigheid." Bij de discussie over de weigering der Koninklijke goedkeuring op de gewijzigde Dageraad-Statuten heeft men gisteren in de Tweede Kamer weer allerlei rarigheid gezegd, voortkomend uit gebrek aan in zicht" en ook wel, ons inziens, aan niet wil len begrijpen. Zoo o.a. de bewering van den sociaal-de- mocratischen afgevaardigde Gerhard, dat de weigering der goedkeuring berustte op zelfingenomenheid, zelfgenoegzaamheid, eigengerechtigheid" der Christelijke par- tüen- En met zulke minder m.ooie eigenschap pen of hebbelijkheden heeft die weigering niets te makenl. De „Dageraad" had statuten, zoo her innerde minister Hoemske r k, waarin als doel stond a^- "-ven: het be vorderen van de vrije gedachte tot zede lijke en verstandelijke ontwikkeling van 'den raensch. Dat was een doelstelling waar de Minister, als Minister, niets tegen had en waarmee de vereeniging had kun nen werken tot 1940; dan zou er weer Koninklijke Goedkeuring moeten zijn ge vraagd. Maar in de g e w ij z i g d e statuten, Waa-oor nu de Koninklijko Goedkeuring .was gevraagd, lir'ddo de doelstelling heel anders'. Daarin immers werd uitdrukke lijk gezegd dat rte vereniging staat op iel slandpr van het atheïsme en dat ze op dien grondslag streeft „naar de vrije «n volledige ontwikkeling van do men- schelijke persoonlijkheid". Fn nu ging 'fl Ministers bedenking niet, zooals men 'dacht, tegen het belijden van het atheïs me, maar tegen die „vrije en volledige ont wikkeling" in verband met het atheïs me. Want dat was, principieel, niets an ders dan anarchie, in strijd met de openbare orde en de goede zeden. Zede lijke normen immers zijn altijd en overal op religieusen grond gevest; verlaat men dien grondslag, dan bedreigt men het be staan zelf van de goede zeden. En ddar- om was de Koninklijke Goedkeuring ge weigerd. Als men deze zoo zuiver juridisch op gezette verdediging leest, dan kan wèl de «edaclite opkomen aan eigongerechtig- fieidmaar: waar? Is het niet aan den kant dergenen, die toeenen, dat de mensohen uit zichzelf en in zichzelf de kracht heb- èen om zelf goed -waarachtig: goed te leven en de maatschappij gebs- \lijk op te heffen en te vervolma ken?.... Niemand in de Tweede Kamer heeft ferklaard sympathie te gevoelen voor de ^Dageraad'De interpellant, de Vrij- ceidsbonder Boon, zeide zelf, voor genoem- vereeniging geen sympathie te ge voelen. Wij gelooven het graag, maar, in- lusscken, liet bloed kruipt toch ook hier •lijkbaar weer waar het niet gaan kan! BUITENLAND Frankrijk. Intcrgeaiiieerde besprekingen. H ij m a n s t e P a r ij s. De Fransche premier heeft gistermor gen langer dan een uur besprekingen ge voerd met den Belgischen minister van huüenlandsche zaken, Hijmans. Na afloop der conferentie verklaarde Hijnians aan de journalisten, dat zijn be zoek slechts een beleefdheidsbezoek was. Do staatslieden hebben evenwel van de 'gelegenheid gebruikt gemaakt om den poli jieken toestand te hespreken. Ofschoon nog geen enkele kwestie was opgelost, heeft de conferentie aldus Hijmans 1 geleid een basis voor toekomstige Frans ch—' Selgische besprekingen. Herriot bevestig de minister Hijnians, dat hij op den. terug tteg van zijn bezoek aan Londen, een be doek aan Brussel zal brengen om.met den Belgischen premier Theunis besprekingen M voeren. 1 L o r d P a r m o o r b ij H e r r i o L Herriot heeft gistermorgen den Brit- iclien vertegenwoordiger in den raad van Sen volkenbond, lord Parmoor, ontvangen Lp Hel nieuwe bewind. V Het Gezantschap bij het 'I Vaticaan. i j Men ^eet nog niet op welke wijze de I geering zal trachten het gezantschap ten aaticane teniet te doen', k 1 de wandelgangen van do kamer zijn meeningen daaromtrent versohillend. meenon, dat Herriot mot een t Wn'li za* tornen bij de kamer, hetgeen lal ^aab brusciueeren vindt. In dat ge- •Jinl-iw-1 boucheur namens de radicale t 3« t onafhankelijk staat van - artel, het voorstel bestrijden. Ook Briand zou er dan, om consequent te zijn, tegen moeten 6teanmen. Men acht het echter meer waarschijn lijk, dat de zaak eerst bij de behandeling van de a.s. begrooting aan de orde zal ko men en zal worden opgelost eenvoudig door het schrappen van de credieten. Hei Ministerie en do Pers. Geen lang leven voorspeld. Be beoordoeling, die de regeeringsver- klaring in de Parijsche bladen ondor- gaat, doet wel zien, met welk een sfeer van wantrouwen het radicaal bewind omringd is, zelfs vanwege lien, die het nauw ver want zijn. In den langen duur van Her- riot's bewind gelooft niemand meer. Be „Petit Bleu", die niet tot de oppo sitie kan worden gerekend, zegt bijvoor beeld„Het (e uitgebreide program van Herriot is wel gevaarlijk voor hem en dreigt den duur van het ministerie te compromilteeren. Zoo 'hij het niet ten uit voer brengt, zal men hem 't niet houden zij ner verplichtingen verwijten; zoo hij het echter toepast, zal hij stuiten op de groot ste moeilijkheden en do gevaarlijkste complicaties". En Gustavo Hervé roept in de „Victoi- re" uil: „Er zijn 250 nationalistische re publikeinen in de kamer. Bij de eerste ge legenheid, bij het eerste voorwendsel, bij het eerste keerpunt, zuilen zij niet nala ten het ministerie van onverdraagzaam heid, vervolging en godsdienstoorlog te beschuldigen". Be „Gaulois" noemt het program er een van humanitair idealisme, doch tegelij kertijd van stelselmatige verwoesting van alles, wat de ruggegraat vn Frankrijk uit maakt: „Kerk, leger, onderwijs, individu eel en eigendom". Be „Figaro" zegt, dat het voor Herriot een eer is, dat de Buitschers het 't kabinet Noliet noemen. Maarhet binnenlandsch politiek program, hoe uitgebreid ook, zal niet bijdragen het kabinet te versterken. Be radicalen hebben met een lawaaierige vreugde ontvangen, de socialisten met een levendige tevredenheid, de twee dominan ten van het ministerieel monument: Het anti-clcricalisme en de amnestie". Be „Radical" zegt: „de senaat zal niet over de regeeringsverklaring stemmen. In de kamer zal zij een groote meerderheid hebben. Men zal haar vertrouwen schen ken en blocmaar we zullen later zien in détail". Be „Echo do Paris" meent, dat Herriot het heden tracht te redden door zijn re serves. Maar de toekomst? Be bedreiging waaraan hij bloot staat is geheel neerge legd in de verklaring zelf. Hij bevindt zich tusschen twee vuren en na de vacantia zullen de socialisten met do vordering ko men. De Fransch-Duitsshe relaties. Een artikel van Poincaré. Be „New York Evening Post" kwam eergisteren uit met het eerste artikel van een serie, welke Poincaré voor dit blad schrijft. In het artikel, dat niet minder dan 0 kolom beslaat, verzekert de gewezen pre mier zijn vrienden in het buitenland, dat zijn nederlaag niet beteekent, dat de Franschen voornemens zijn, een minder krachtige houding aan te nemen met be trekking tot de reparaties en de veilig heid. Hij voorspelt, dat Frankrijk zijn 'poli tiek tegenover Buitschland zal handha ven. Het Fransche volk zal een zwakke politiek niet dulden. Poincaré verklaarde dat Buitschland reeds begonnen is met zijn beloften tot uilvoering van het Bawesrapport te ont duiken en het Yerdrag van Versailles te schenden, door zijn oorlogsorgauisatios weder op te houwen. Be kracht der gebeurtenissen zal ster ker zijn dan de inzichten van de huidige Fransche regeering en wanneer het offi cieel© en duurzame belang van Frankrijk op het spel komt te staan, zal het volk het verleden niet willen verloochenen, van zijn rechten geen afstand willen doen en geen politiek van zwakheid dulden. Buitsche gevangenen overgebracht. Radiografisch wordt gemeld, dat der tig Buitschers uit het Ruhrgebied, die veroordeeld waren wegens deelneming aan het lijdelijk verzet, van St.-Martin op het eiland Ré naar Parijs zijn overge bracht, om in gevangenissen in het Rijn land te worden opgesloten. Een B. T. A.-telegram bevestigt, dat de Buitsche gevangenen uit Frankrijk naar het Rijnland zijn overgebracht en voegt er bij, dat Buitschland van zijn kant de invrijheidstelling heeft gelast der Fran schen, die in Buitschland worden gevan gen gehruden. 1 Engeland. Home-rule voor Schotland Niet het g e s ch i k t e oogenblik Be Engelsche premier verklaarde gister in het Lagerhuis, dat de regcering niet de samenwerking van aJJe partijen had kunnen verkrijgen, voor het instellen van een commissie van onderzoek inzake in voering van zelfbestuur voor Schotland, Wales en Engeland, en dat het derhalve niet hot geschikte ©ogenblik was, om met deze aangelegenheid voort te gaan. Het confilct op de spoorwegen Het s takings gevaar verminderd Ofschoon de leden van. do geassoci eerde vereeniging ran machinisten en sto kers nog hebben te stemmen over de sta- Icingskwestie, is het gevaar voor een stop zetten van den arbeid, volgens de bladen, veel verminderd. Be gedelegeerdencGnforentie der orga nisatie heeft veertien dagen geleden vast gehouden aan de gestelde eischen. J)och sindsdien hebben besprekingen plaats ge had met do spoorwegdirecties. Beze con ferenties zijn voor een groot deel met suc ces bekroond en de secretaris der vakor ganisatie verklaarde 'gisteren, dat de spoorwegdirecties zeer tegemoetkomend zijn. Be stemming is echter noodig vol gens de statuten van de organisatie. Een acsoord in den mijnbouw Be conferentie van gedelegeerden der werkgevers en het bestuur van den Mijn- werkersbond hebben een nationale over eenkomst geleekend, welke voor allo Brit- sche ko.: cmijnen zal gelden tot 30 Juni 1925. Zwitser! ami. Intern. Arbeidstonfcrentie. Een conflict mot Ital i In Italiaansclie kringen ter internatio nale arbeidsconferentio te Genève heersch- te gisteren groote opwinding en veront waardiging, omdat de arbeidersgroep aan den fascistischen arbeidsgedelegeerde Ros sini geen enkele plaats in een der zes voor bereidende commissies had ingeruimd. Men dacht er zelfs aan, dat do Italiaan sclie delegatie Genève als protest zou ver laten. Het heeft echter zoo'n vaart niet geloopen. De arbeidersgroep verklaarde name lijk aan den Italiaanschen regeeringsver- tegenwoordiging op diens desbetreffende vraag in de voors-tellencommissie, dat de niet-verkiezing van Rossoni een gevolg hiervan is, dat deze ontijdig na do stem mingen voor de eerste commissie de ver gaderzaal verliet, waardoor diens Candi da tuur nergens gesteld was. Door aldus niet uitdrukkelijk het fas- cismo als reden der niet-verkiezing op te geven had het geschil zijn gevaarlijk' principieel karakter verloren en kon de Italiaan;.- be delegatie berusten. Italië De positie van Mussolini Het begin.van het einde? Zou de moord op het socialistische Ka merlid Mattcotli het begin zijn van het einde van het fascistische bewind? Dit is de vraag, die men zich allerwego stelt, nu het gebeurde de positie van Musso lini zoo danig geschokt blijkt te hebben. Omtrent de samenstelling van een „con centratie-kabinet", met welk doel de Ko ning de ridders der Annunziata-orde, waaronder verschillende niet-fascistische voormalige minister-presidenten, had bij eengeroepen, is nog niets hekend. Het feit, dat alle ministers uit Mussolini's kabi net him portefeuilles ter beschikking heb ben gesteld, biedt Mussolini de gelegen heid zijn kabinet grondig te horzien om er misschien het uitsluitend fascistisch karakter aan te ontnemen en het op oen breeder© politieke basis te plaatsen. Een opmerkelijk bewijs dat de regee ring in de Kamer reeds veel van haar gezag heeft ingeboet, is het volgende: Dezer dagen is do geheele oppositie uit de Kamer weggebleven om aldub tegen den moord op Matteotti te protesteeren. Men besloot toen slechts de begrootings- credieten voor zes maanden in behande ling te nemen. Slechts 285 afgevaardigden van de 585, welke de Kamer telt, waren aanwezig, waarvan 278 A'óór de credieten stemden, ofschoon feitelijk 356 afgevaar digden door Mussolini zijn benoemd en deze de regeering dus dienden te steunen. Trouwens, alleen reeds het verdwijnen van Finzi, onderstaatssecretaris van bin- nenlandsche zaken (de intieme medewer ker van Mussolini), van het politiek too- neel, alsmede van Rossi, het hoofd van den persdienst hebben het kabinet deerlijk geschokt. i i Rusland. De doodvonnissen Ter beveiliging van haar gezag achten de Sovjet-autoriteiten het klaarblijkelijk noodzakelijk, dat onder haar vijanden voortdurend een radicale opruiming wordt gehouden. De doodvonnissen en executies „zijn niet van de lucht". Werd dezer dagen, gemeld de terechtstelling te Lenin grad van den contra-revolutionair Ozolj, wiens laatste ontvluchtingspoging op een mislukking uitliep, thans brengt de „Iz- westija" het bericht van de veroordeeling van den spion Rosseljewitsj, van diens vrouw en van den oud-officier Okoenef. Allen waren volgens het Moskousche blad werkzaam voor den spionnagedienst van don contra-revolutionairen leider Sawin- kof. Rosseljewitsj werd tot den dood door den kogel veroordeeld, terwijl zijn vrouw vier jaar gevangenisstraf kreeg. Okoenef werd eveneens tot gevangenisstraf veroor deeld en we! voor den tijd van zeven jaar. Japan Do Kï-jS-suh-Japansche onderhandelingen De voorstellen van Tokio Be „Times" meldt uit Tokio: Baron Kato neemt een verzoenende houding aan ten opzichte van de Rus sisch- Japanschê onderhandelingen te Pe king, en de ontruiming van Noordelijk Sachalin door de Japansche troepen. Ver wacht wordt, dat Josjizawa, de Japan sche gedelegeerde, naar Peking terug zal koeren met machtiging tot het aangaan van een overeenkomst op de volgende grondslagen: Annuleering van alle oudeverdragen, uitgezonderd het Verdrag van Ports mouth, en de vervanging dier verdragen door nieuwe, een visscherij-conventie en een handelsverdrag, stopzetting van alle propaganda, annuleering der schulden, het vcrleenen van concessies aan Japan op Sachalin en in Oost-Siberië, en rege ling van het Nicolajefsk-incident. Het concept-protocol bevat een excuus der Sovjet voor den moord te Nicolajefsk. Graaf Goto, die veel voelt voor hervat ting der relaties met Rusland, heeft een langdurig bezoek gebracht aan den pre mier. Zuid-Afrika. De verkiezingen De nederlaag der regeering Volgens do tot dusver bekende uitsla gen der algemeeno verkiezingen zijn ge kozen: 37 leden van do Zuid-Afrikaansche Partij. 18 Arbeiders. 27 Nationalisten. 1 Onafhankelijke. v Twaalf Volksraadsletlén hebben hun zetel aan generaal Smuts aangeboden. BlMHEMLflMD De arr.btenaren-saiarissen en het proces tegen den Staat Nu van de zjide der ambtenaren, uitvoe ring schijnt te -worden gegeven aan het denkbeeld om den, Staat een proces aan J/e deen over de rechtmatigheid der sala ris-korting, beeft het „Hbld." aan een be voegde autoriteit de vraag gesteld, wat er gebeuren zou, indien de Staat dit proces zou veiiiezen. Do zegsman achtte het zeer onwaarschijnlijk dat do Staat zou verlie zen', maar gebeurt het, dan moet de kor ting, welke voorloopig in afwachting van de definitieve salarisregeling op de ambtenaren-salarissen! is toegepast, 'weer worden uitbetaald. Mjaar dan kan de Staat het er toch niet bij laten, omdat hij den groofcen salarislast niet op de be grooting kan behouden. De Regeering zal dan al die maatregelen moeten toepassen welko onder hot vigeerende bezoldigings besluit mogelijk zijn, teneinde dien' salaris last te drukken. D© zegsman wees or op, dat feitelijk tot dusverre slechts één der Christelijke amb- tenareaerganisatis schijnt te hebben be grepen! do beteekenis van dit standpunt en de eigenaardige en schadelijke consequen ties, welke eventueel uit het winnen van heb proces voor do ambtenaren zouden voortvloeien. Het Hoofdbestuur dier orga nisaties blijkt goed te hebben geluisterd naar d'e waarschuwing, welke Minister Heemskerk bij de behandeling van Wets ontwerp 312 in de Tweede Kamer in de volgende bewoordingen heeft geuit (Han delingen, bladzijde 1945, 2de kolom): „Met toepassing van den regel, in hot ingetrok ken art. 40 gesteld (dit mag in dit ver band efen opgemerkt worden), zou toch een zeer belangrijke verlaging van de in komsten der ambtenaren kunnen plaats hebben 1 immers terugneming der sinds 1 Juli 1922 toegekende verhoogingen en stopzetting der v.erdere vexhoogingen valt, evenals een eventueele intrekking der kin dertoelage en een verhooging der pensioen premie, daarbuiten, maar dat zou zijn een bezuiniging op de personeels-uitgaven op zoo zeer ondoelmatige en onbillijke wijze, dat wel niemand daarnaar zou ver langen." Hoe onbillijk de maatregelen zouden wprkenj, welk® de Regeering zou dienfsn te nemen, wanneer de Staat hot procs ver loor, heeft de zegsman met een enkel voorbeeld duidelijk gemaakt. Hij nam ter vergelijking aan» dat van twee telegrafis- MET VOORNAAMSTE NIEUWS^ BUITENLAND. De Boigische minister van buitenland* sche zaken Hijmans op bezoek bij Herriot Wat de Fransche pers zegt omtrent het nieuwe ministerie. Een incident op de internationale ar* beidsconfererrtie te Genève. De positie van Mussolini. De verkiezingen in Zuid-Afrika. BINNENLAND. De Minister van Arbeid heeft het voor ontwerp van een nieuwe Ziekte- en Onge vallenwet bij den Hoogen Raad van Ar beid aanhangig gemaakt. Bankoplichiing te Hoorn (Gemengde Berichten, 2de blad). OMGEVING. Een waterleidingbedrijf voor verschil lende gemeenten. (Zie ZoetermeerZeg- waart). ten, die beiden het maximum-salaris ge nieten van f 2700 per jaar, de jongste zijn maximum eerst in dit jaar heeft gekre gen. Dan zou de bestaande redactie van het bezoldigings besluit toelaten het sala ris van den jongste met f 200 te vermin deren. Was hij getrouw en had hij één kind., dan zou hem bovendien zijn kinder toelage nog kunnen worden ontnomen, zijnde 2è van f 2700, dat is f G7.50. Mot inachtneming van het bestaand© Bezoldi gingsbesluit zou er dus tusschen het sa laris van de beide telegrafisten in dit ge val oen verschil van f 267.50 ten ongunste van den jongste kunnen ontstaan, terwijl op het oogenblik de jongste j'iisb f 67.50 (de kinderbijlage) moer verdient. Zijn er meer kinderen, dan worden de verschil len voor do betrokken ambtenaren nog grooter. Een ambtenaar met zes kinderen zou door intrekking van den kinderbijslag al leen reeds 6 X 2i 15 moeten mis sen van zijn salaris, afgezien nog van de^ andere verlagingen, die, zonder aantasting van het Bezoldigingsbesluit zullen worden toegepast. Ilooge ambtenaren, die in het algemeen, grootere periodieke verhoogingen hebben gehad, zullen die voor een deel weer moe ten afstaan. Maar vooral ook op het le venspeil der minst draagkrachtige gezin nen zullen maatregelen, gelijk zij door Minister Heemskerk in uitzicht zijn ge steld en voor do Regcering uiteraard on vermijdelijk zijn wanneer de Staat een proces verliest, een bijzonder funesten in vloed hebben. Do Regeering heeft steeds getracht do korting voor de gezinnen zoo draaglijk mogelijk te doen zijn, maar bij handha ving van een bepaling als vervat in het beruchte art. 40 van het Bezoldigingsbe sluit zal in de toekomst de billijkheid ge heel uit het oog verloren moeten worden. Omdat voor de Regeering dan slechts overblijven de maatregelen, door Minister Heemskerk genoemd. En omdat het on denkbaar is dat het Nederlandsclfo budget oen salarislast, als er thans op rust, kan blijven dragen. liiT de oaasoesss ALPHEN AAN DEN RIJN. Vorkooping. Gisteren had ten over staan van Notaris R. v. d. Berg in Hotel „Be Vergulde Wagen" de verkoop plaats van de navolgende perceelen: Het Heeren huis aan de Hooftstraat in bod ep f 6200 werd afgemijnd op f 3 en toegewezen aan G. de Jeu alhier. Showroom in bod op f 4200, afgemijnd op f GOO.en toegewezen voor f 4700.aan. L. Gesman alhier. Grond met fabrieksopstallen in bod op f 2650, afgemijnd op f 8.en toegewezen aan G. de Jeu alhier. Ongeluk. Bij het uitgaan der scholen geraakte Woensdag een 7-jarig dochtertje van K. uit da Tolstraat, in de Julianastraat onder een auto. Het kind werd bloedend aan het hoofd door P. O. opgenomen en met de auto naar Dr. de G. gebracht, van waar het per rijtuig naar huis werd ver voerd. NIEUWKOOP. Zitting Centraal Stembureau. Do Voorz. van het Oentraal Stembureau heeft door aanplakking bekend gemaakt, dat heb centraal stembureau een zitting zal hou den in het gemeentehuis op Vrijdag, 20 Juni a.s. nam. 8 uur, teneinde to voorzien in de vacature, ontstaan wegens vertrek van oen' heer M. van der Vaart. Dijkgraaf Polder Nieuwkoop. Bij do gisteren gehouden stemming is tot Dijk graaf van den Polder Nieuwkoop gekozen de heer P. Kroon te Ter Aar. ,.j

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1