WOENSDAG 18 JUNI (924 No. 4487 Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN ibo IN UWE-- 'retard 15e Jaargang. PeABONNEMENTSPRIJSbedraegt bl] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal fejj onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal pinco per post I 2.95 per kwartaaL jget Geifllnstreerd Zondagsblad Is voor de Abonnee ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal^ by voor uitbetaling. Afeonderiyke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feesidagen TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 y POSTBUS No. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT» Gewone advertenfSSn 30 cent per regejj} Voor Ingezonden Mededeelingen wordt h*t a dubbele van het tarief berekend. f Kleine adverlentlön, van ten hoogste 30 woorden, wi betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en huur, koop en verkoop 10.50* Pit nummep beslaat uit ia bladen. iü Plaatselijke keuze. Drie jaar geleden heeft de Tweede Ka- ier het w e t-s vo o r s tel-B u tgers, inzake laatselike Keuze aangenomen. De Eerste fomer heeft toen echter het voorstel ver- ^orpen. In „do veranderde omstandighe- ^en» hebben de heeren Rutgers c.s. aanlei- )nhul| ding gevonden, opm uw een kans te wagen. iW'elkc dia veranderde omstandigheden wa ren hebben de heeren in hun toelichting niet uiteengezet. Gisteren deelden zij echter mede dat men op de gewijzigde samenstel ling van de Eerste Kamer doelde. De voorstanders van P. K. rekenen er op, drinJ Bat de Eerste Kamer in haar tegenwoordige LAaH^mermtelling nu meegaander zal zijn. (Wij zullen afwachten. Voorstanders van de Plaatselijke Keuze ïijn wij niet om redenen, die wij al meer San eens hebben aangegeven. Hier volge in 't kort de strekking van J 'de ..Plaatselijke Keuze" keun£ Volgens het gisteren in de Tweede Ka- er aangenomen wetsontwerp zal een vijf- tiende deel van hen, die op de geldende lijst 's 1 der kiezers voor den gemeenteraad zijn .geplaatst, een voorstel tot uitbanning PI®* van alle vergunningen kunnen doen. Dit poors tel is echter slechts geldig, wanneer bij eene daaromtrent gehouden geheime (stemming ten minste drievierden van hen, die aan de stemming deelnamen, zich voor de indiening daarvan aan de Kroon verkla ren. Deze voorstanders moeten tevens de meerderheid uitmaken van de personen, wier namen op de kiezerslijst voorkomen. 'Als dus bijv. een zekere gemeente 12.000 kiezers en kiezeressen telt, zijn er 800 aan vragers noodig om een stemming uit te lok ken en moeten er op zijn minst 6001 stem men voor het verbod van drankve.rkoop in het klein worden uitgebracht. Als er in het geheel 8000 Idezers gestemd hebben, is bovenbedoeld cijfer voldoende; stemden er echter 9000, dan is he.t onvoldoende, aange zien 6001 minder dan driekwart von 9000 is. Wij gelooven met den heer Dresselhuya, ie gisteren het wetsontwerp in de Tweede Kamer heeft bestreden, dat de Plaatselijke Keuze juist dahr het gemakkelijkst ot café sluiting zal kunnen voeren, waarhet 'l minst noodig of gewenscht zal zijn. Intusschen, hoewel. zooal3 gezegd, wij 'volstrekt, ge,en bewonderaars zijn van de 'Plaatselijke Keuze willen wij toch wel opmerken, dat de voorwaarden voor café- sluiting, in het wetsontwerp gesteld, wel zoo zijn dat men er niet al te gauw zal toe kunnen komen; dat de mentaliteit in een gemeente wel heel erg anti-drankge bruik-gezind moet wezen, wil men bij Plaatselijke Keuze de sluiting der café's er door kunnen krijgen. Het wetsvoorstel is 44/30 aangenomen. Voorstemmers waren alle socialisten en Christelijk-Historischen, de communist, de plattelandersbonder, 8 katholieken en de antirevolutionairen op 2 na; tegen hébben gestemd do Vrijheidsbonde.rs, de Vrijzin nig democraten, 17 katholieken en 2 anti- xcvolutionairen. Ku wordt het oordeel der Eerste Kamer afgewacht. Duitschland. Geen spoorwegstaking. 10% loonsverhooging. Inzake heit dreigende conflict op de Duitsche spoorwegen is volledige overeen stemming tot stand gekomen. Do loonen der spoorwegarbeiders zullen met 10 worden verhoogd. Duitschland en de Volkenbond. Herriot cn Mac Donald vóór toelating. Horriot heeft aan een vertegenwoordi ger van de „New-York World1" verklaard, bij, ten einde den Volkenbond sterker ija rnaken, en Duitschland belang te doen hebben bij een definitieve regeling van de Bcbadevergoedingskwestie voor een opne- van Duitschland in den Volkenbond Volkenbondsraad zal opkomen!. Mac Donald beeft in het LagerHuia ver gaard, dat de Britsche regeering voor een zoo spoedig mogelijke toelating van yuilschland tot den Volkenbond is, en dat oen Duitsch verzoek daaromtrent ten rs,e zal begroeten. Zwitserland. Ge Volkenbondsraad. De militaire controle. He Volkenbondsraad heeft in beginsel tt ^Hitaire controle over Oosten* jSSï nsar^e en Bulgarije te aanvaor- vJü9 ?verbHging bestaat algemeen, dat-de l~ enbond hierdoor een beslissenden stap gezet heeft op den weg, die den volken bond en niet de gezantenconferenties de leiding der internationale politiek zal ge ven. Daarom wordt dit besluit een der aller belangrijkste geacht, die de volkenbonds raad ooit beeft genomen. De raad heeft gister zijn 29ste zitting beëindigd. De vraag van het door Albanië aan onzen landgenoot Hunger gegeven ontslag als financieel raadsman is niet behandeld, met het oog op den algeheelen onzekeren toestand in Albanië. Frankrijk. Het nieuwe bewind. De boodschap van Doumergue. De nieuwe president van de republiek, Doumergue, heeft gister in senaat en ka mer de boodschap doen voorlezen, waar in hij aan de beide kamers zijn dank brengt voor het vertrouwen, dat in hem Hij zegt in die verklaring, (wat in beide kamers op alle banken uitstekend is ont vangen), dat hij de constitutie zal eerbie digen, er de trouwe wachter van zal zijn en altijd binnen de rol zal blijven, die de constitutie bom aanwijst, n.l. boven de partijen te staan en wanneer de omstan digheden het vorderen de onpartijdige en onbesproken scheidsrechter* te zijn. Hij wijst er op, dat Frankrijk een voor beeld heeft gegeven van in kalmte over zijn lot te willen beslissen, toen het hij de jongste stemming in allo kalmto zijn uit spraak heeft gegeven. Vervolgens zegt hij, dat Frankrijk de herstelbetalingen verlangt te krijgen, die plechtig beloofd zijn en veiligheidswaar borgen, waarop te vertrouwen valt. Sprekende over de internationale ver houdingen en over het feit dat Frankrijk het expertenrapport met het meeste ver trouwen aanvaardt, zegt hij, dat evenwel noodig is, dat de schuldenaar evenveel goeden wil aan den dag legt als de scliuld- eischer goede trouw heeft en dat het be wijs daarvan moet vooïL vloei en niet uit het eenvoudig aangaan van verplichtin gen zonder verzekerde toekomst, doch uit tastbare feiten. De rogeeringwveriklarxng. Nadat zoowel in kamer als senaat deze verklaring was voorgelezen, kwam de re- geeringsverklaring aan de orde, die in de kamer word afgelegd door Harriot, en in den senaat door den minister van justitie Renoult. "Wij hebben de hoofdpunJten reeds ge publiceerd, zoodat wij er niet op behoeven terug te komen. Wat betreft de afbreking der betrekkin gen met bet Vatdcaan zegt de verklaring: De zedelijke vrede moét vooropgaan. Zoo wij besloten zijn om geen gezant te band haven bij het Yaticaan en de wet op de congregaties toe te passen, dan is bet in geenerlei opzicht met bet denkbeeld van vervolging of van onverdraagzaamheid. Wij beweren alleen de souvereiniteit van de republikeinsche wetgeving te hand haven en het noodzakelijke onderscheid tusschen het gebied der geloofsovertuiging en dat der publieke zaken te maken. Het denkbeeld der laiciteit, zooals wij dat opvatten, komt ons voor de beveiliging te zijn Vein de nationale eenheid en. broe derschap. De persoonlijke overtuiging, zoolang zij niet in botsing komen met de wet, zijn wij verplicht te Ignoreeren. Wij kunnen ze slechts kennen in voorkomen de gevallen, om ze te beschermen. Dit deel van de verklaring werd in de kamer met het noodige gemompel van den kant van rechts aangehoord en verwekte in den senaait zoowel rechts als in het onidden veel opmerkelijke protesten. Harriot en de Duitsche gevangenen, Een Havas-telegram uit Parijs meldtv Ter bevordering van heit herstel der normale betrekkingen tusschen Frankrijk en Duitschland heeft Herriot aan gene raal Noliet opdracht gegeven, onmiddellijk een onderzoek in te stellen inzake hetver- leenen van amnestie aan de veroordeelde Duitschers uit de bezette gebieden, over eenkomstig den aard der delicten!. Het antl-godsdienstprogram. Beschouwingen van d 9 „Grol x". Jean Guiraud geeft in de „Croix" een appreciatie van het ministerie Herriot, waaromtrent hij zich natuurlijk niet de minste illusie maakt. „Het is vooral uit een oogpunt der religieuze vrijheden, dat de samenstelling van dat ministerie wei nig geruststellend is. Zijn voorzitter, de heer Herriot, beeft reeds zijn program uiteengezet in den brief aan den heer Blum en het bevat de opheffing der be trekkingen met het Vatioaan, de volledige toepassing der fameuze laiciteitswetten, waarvan zooveel gemodereorden de eerbie diging hebben beloofd, en eindelijk de „eenigo school". Het meerendeel zijner collega's behoort tot de ergste anti-cleri- kalen: de heeren Renoult, Ghautemps, Du- mesuil, Peytral, Dalbiez. Een hunner, de heer Francois Albert, onderscheidt zich onder allen. Men heeft zijn aanvallen, in de „Oeuvre", niet ver geten tegen den apostolischen nuntius en de verwoedheid, waarmee hij in den se naat het herstel der betrekkingen met bet Vaticaan heeft bestreden. Hij is de voor zitter van den onderwijsbond; men weet, dat die bond werd gesticht door den vrij metselaar Jean Macé, in 1867, en van den beginne af door den moedigen bisschop van Metz, Mgr. Dupont, als een volko men maconnieke instelling werd aan de kaak gesteld, als een soort „derde orde" van de loge, die zich bezig hield met onder wijszaken, om de vrije gedachte door mid del van de school te propageeren. Dat samentreffen van loge en gouver nement hebben wij Zondag reeds beves tigd gezien in het openbaar bij de apo theose van Zola. "Heel hei anti-clericale leger was daar, aan den voet van het standbeeld van den man, die aan het ma terialisme het meest verfoeilijk aanzien heeft gegeven, en aan het anti-clericalis- me zijn meest groven vorm ^Alle terugge keerden van het Gomhisme" en de Drey- fuszaak hadden zich voreenigd met den heer Merhardt, president van het Zola- comité en advocaat van Dreyfus zelf, mef de chefs van het Groot-Oosten, de lai- cistische en republikeinsche jeugdorgani saties, de vereeniging de vrije gedachte, de liga van de rechten van den mensch, en eindelijk de roodo vakcentrale; die vroe ger met de anarchisten do bonden van de Roode vlag vormen." Engeland. De Briisch-Russischc conferentie. Niets opgeschoten. De politieke berichtgever van de Daily Telegraph constateert, dat" de conferen tie tusschen Engeland en de Sovjets even ver is als toen ze begon. Een confe rentie tusschen Rakofski en de houders van Russische obligaties 1 ad tot resul taat, dat do -houders dA mond van Rakofski zelf vernamen, dat de Sovjet- regeering de vooroorlogsche schulden met tachtig procent wilde verminderen en dat de rest zal worden botaald, indien de Sovjets te Londen een leening kunnen sluiten. Italië De zaak-Matteotti. D e daders gearresteer d. De directeur van de „Corriere Italiano", Fillipelli, is gearresteerd. Met behulp van zijn collega, den dag blad-directeur Naldi, was het hem gelukt, terwijl de politie hem op de hielen zat, tot Merdi te vluchten. Daar werd hij evenwel gearresteerd. Ook zijn medeplichtige Naldi werd te Rome in zijn villa gevangen genomen. Naldi en Fillepelli worden door de bladen beschreven als echte avonturiers. Beiden zouden voortgekomen zijn uit zeer lage kringen. Fillipelli was een jaar gele den nog advertenliereiziger en heeft kans gezien in den tusschentijd een groote som geld te besparen en zich een viertal auto's aan te schaffen. Intusschen is aan de Zwitsersche grens Volpi gearresteerd, de laatste van hen, die beschouwd worden als de onmiddellijke daders in de moordzaak-Matteotti. Rusland. De priestervervolging In Rusland. Naar de „Rzèezpopolita" verneemt heb ben de Sovjet-autoriteiten te Zjitomir tal rijke Polen gearresteerd, o.w. zich ver scheidene katholieke priesters bevinden. Op bet oegenblik zijn alle katholieke pries ters van de stad Zjitomir in de gevange nis opgesloten. Het gerucht doet de ronde, dat de Sovjet-regeering deze priesters naai Archangel wil deporteeren. China. China en de Sovjet-redering. Een campagne tegen den Nederlands ohen gezant. Volgens den correspondent van de „Mor ning Post" te Tientsin voert de sovjet-af gezant Karakhan, thans een heftige cam pagne tegen den Nederlandschen gezant in verband met de overdracht der vroegere Russische legatie. Sedert bet vertrek van den vroegeren Russischen gezant is het legatiegebouw onder de hoede van den Nederlandschen gezant. De ze is sleohta de woordvoerder van zijn collega's als hij eischt, dat het verzoek tot overdracht moe komen van de geaccro- diteerdon Russischen vertegenwoordiger en niet van de Ghineesche regeering. Japan Tegen de immigratiewet Een boycot van Yokohama. In een groote vergadering van ingeze-' tenen van Yokohama is besloten als pro test tegen do Amerikaansche uitzonde ringsmaatregelen, welke op Japanscke immigranten worden toegepast, den Amerikaansohen handel te boycotten door uitsluitend Indische katoen in te voeren en Japanscke zijde naar Europa uit te voe ren. Amerika. Het Mexicaansch-Engelsche incident. Mexico houdt vol. De Mexicaansche regeering heeft een mededeeling uitgegeven, waarin gezegd wordt, dat ze besloot korten tijd te wach ten op de uitkomst der vriendschappelijke pogingen van den Ghileenschen gezant ten behoeve van Engeland, opdat Cummins het land kan verlaten. Indien Cummins niet vertrokken is wanneer deze periode voorhij is, zal het uitwijzingsbevel worden uitgevoerd. Zuid-Afrika. De verkiezingen in Zuid-Afrika. Smuts verslagen. Bij de gehouden verkiezingen in Zuid- Afrika, heeft Smuts in zijn district West- Pretoria de nederlaag geleden. De Rijksmiddelen. De rijksmiddelen hebben in Mei ruici f V\ mi'lliioen minder opgebracht dan ver leden jaar, ondanks een vrij sterke stij ging hij de inkomstenbelasting. Sedert 1 Januari is de achterstand tegenover ver leden jaar nu reeds tot nagenoeg f 8 Yi mi Ufo en geklommen. Vragen van Kamerleden. Wachten op belasting kantoren. Op die vragen van den heer Mich felsen betreffende bet nemen van maatregelen in verband met het langdurig wachten van het publiek voor d.e afdoening hunner za ken teS IcantoTe van den ontvanger dier •directe belastingen te Haarlem (blnnenge- m een te), antwoordde de Minister van Fi nanciën Bij een op 23 Mei persoonlijk gebracht bezoek aan het belastingkantoor te Haar lem is gebleken, dat de oorzaak van 't lan ge wachten niet aan onvoldoende ruimte voor het publiiek is te wijten. Do oorzaak b'gt in het groot aantal betalingen, welke sedert de heffing der gemeentelijke in komstenbelasting door het Rijk belangrijk zijn vermeerderd en ock door de malaise nog zijn toegenomen. Het euvel, te Haarlem bestaande, komt op drukke dagen ook aan vele kantoren in andere grootejplaatsen voor. Om ver betering daarvan te bevorderen, zijn de ontvangers aam de groote kantoren on langs aangeschreven liet afboeken van be taalde belastingen óp' de kohieren in hot vervolg ni.et meer te doen uit de aanslag biljetten, maar uit de journalen, waarin de ontvangen belasting geboekt is. Zoo doende kan het aanslagbiljet dadeli jk, na dat het betaalde bedrag lis geboekt, wor den teruggegeven en wordt de tijd voor wachten belangrijk verkort. Ligplaats voor visschers^ vaartuigen te K a t w ij k. De beer Lo'vink, lid van de Tweede Ka mer, heeft aan den minister van water staat de volgende vragen gesteld: 1. Is het den minister bekend, dat de Katnvijksche zeevis3chersvaaxtuigen, die sinds vele jaren ligplaats hebben aan den binnenkant van de kleine sluis in het Noordzeekanaal, vaortaan van die lig plaats geen gebruik meer mogen maken voor bet uitrusten ter visscharij en voor het lossen van hun Hading en dat voor deze vaartuigen een plaats is aangewezen in dé haringhaven te IJmuiden? 2. Zijn de bezwaren tegen bet behoud van deze ligplaats, in verband met het scheepvaartverkeer door de kleine sluis, van dien aard en is het gevaar voor het 'toebrengen van schade aan voorbij-vaten de schepen inderdaad zoo groot, dat tot dezen maatregel moest worden overge gaan? 3. Is het den mimaster bekend, dat de haringhaven to IJmuiden nog in zulk een toestand verkeert, dat deze niet geacht kan worden een veilige li'gplaats voor de vi's- schersvaartuigen te bieden, tarwijl vooral bij ongunstig weer de lichters, die, zooals gebruikelijk is, dé lading baring van de viasckers vaarlui gen overnemen voor ver voer naar Katwijk,- gevaar voor ongeluk ken zullen Hoopen, wanneer zij van ui't de haringhaven vol geladen naar de kleide 'schutsluis moeten varen? 4. Is het den minister bekend, da't door den genomen maatregel de Katwijksche reederijen niet alleen zeer in' haar bedrijf zulltan worden geschaad, doch haar ook onnodige kosten zullen worden opgelegd, die het visscher ij bedrijf in dén slecht eg, toestand, waar in het thans verkeert, be zwaarlijk kan lijdien? 5. Is de minister in verband met het bovenstaande bereid, den genomen maat-? HET VOORNAAMSTE NIEUWS: BUITENLAND. Toelating van Duitschland tot den Votx kenbond. Herriot en MacDonald vóór toe lating. De nieuwe politiek in Frankrijk. Hof Katholieke dagblad „Le Croix" riet dei toestand donker In. De Brltsch-Russische conferentie is ncf even ver als bij het begin. De daders van den aanslag op Matteottf gearresteerd. BI] de verkiezingen In Zuid-Afrika heeft generaal Smuts de nederlaag geleden. BINNENLAND. De Tweede Kamer neemt het voorstel* Rutgers betreffende Plaatselijke Keuze aan met 44 tegen 30 stemmen. (Staten- Genoraal, 2de blad). Maatregelen zijn getroffen om het wachten op de belastingkantoren belang rijk te verkorten. De rijksmiddelen hebben over de afge- iocpen maand weer minder opgebracht. LEIDEN. Met ingang van 15 September a.s. is aart dr. J. W. Muller op verzoek eervol ontslag verleend als hooaleeraar aan de uniyersl- teit. Inwijding van de nieuwe kapel in het Wees- en Oudeliedenhuis aan de St, Jacobsgracht. regel in te trekken en weder aan de Kat- wüjksch-o vissch-ersvaartuigen, te vtetrgam* nen tijdens de haringvisscherijvan Juni tot eind December, gebruik te maken van de oude ligplaats aan den binnenkant van de kleine sluis in het NoordZeekanaal'? Het Koninklijk bezoek aan Arnhem Heden heeft het Koninklijk Echtpaar een bezoek aan de gemeente Arnhem ge bracht in verband met de plechtige inge bruikneming van het nieuwe Provinciehuis. Om ruim 10 uur kwamen da koninklijke auto's en die van het gevolg in de gemeente aan. Op den Zijpendaalschen weg bij de boerderij ,,de Teerplaats" werden de Hoog© Bezoekers verwelkomd door den burgemeester van Arnhem, mr. S. J. R« de Monchy. Hier stapten de Koningin, Prins Hendrik en gevolg in de gereed staande rijtuigen ove,r. waarna een tocht aanving door West-Arnhem en- een ge deelte van de oude stad. De rit werd een:cra malen onderbroken om aan do koningin een bloemenhulde te brengen. Dit geschied de o.a. bij het Diaconessenhuis, de Johanna- Stichfcing, en het Elizabeth's Gasthuis. Tegen elf uur kwam de stoet bij de Groote Kerk op de groote markt aam Daar werd de koningin ontvangen door, mr. E. O. G. Scheidias, president-kerkvoogd der Nederduitsch Hervormde Gemeente, de kerkvoogden en den hec.r F. A. Hoefer. Het bezoek aan de kerk vond plaats naar aanleiding van het dezer dagen aan brengen van twee koperen, gedenkplaten, ee.n ter herinnering aan Ernst Graaf van Solms en Philips graaf van Nassau <?a een ter nagedachtenis van Lodewijk Gunther graaf van Nassau en diens ge malin, wier stoffelijke overblijfselen ini deze kerk zijn bijgezet. Het koninklijk Echtpaar kwam deze ge denkplaten bezichtigen, welke, zijn aange bracht aan de pilaren ter weerszijden van het bekende praalgraf van Hertog Karei van Gelder, bij de graven van hen, wier herinnering zij zullen levendig houden. De heetr F. A. Hoefer. voorzitter der Commissie, die het initiatief nam tot het aanbrengen van deze gedenkplaten, hield daarop een rede. Nadat het Koninklijk Echtpaar dc. ge denkplaten bezichtigd had, verliet de stoet de kerk, terwijl de organist, do heer C. de Wolf, het „Wilhelmus" speelde. Na het verlaten dcx kerk werd een korté rondrit gemaakt. Tegen half elf kwam de stoet aan bij de ambtswoning van den Commissaris der Koningin in Gelderland, Jhr. S. van Citters, die de lxooge bezoekers ontving. Spoedig verscheen het Koninklijke Echt paar op het balcon, waar een koor van 2400 kindexen. een 400-tal dames en heeren: en een aantal muziekvereenigingen haar een aubade aa-nbood. Daarna had een défilé plaats van de vereenigingen, die de aubade brachten en een aantal plaatselijke vereenigingen. Nadat het défilé was afgelocpen had id de woning van den Commissaris der Ko ningin het noenmaal plaats. Na 'het noenmaal werd een rit gcmaa.cb naar het Provinciehuis. In do vestibule van dit huis werden H. M. de K»vdngia en Prin3 Hendrik ontvangen door het vol-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1