15e Jaargang. VRIJDAG 30 MEI 1924 Ka. 4472 £etd6ek& Qou/tcmC DeABONNEMENTSPRIJSbedrasgt bi] vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal, gij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post I 2.95 per kwartaal 0et Geïllustreerd Zondagsblad fa voor de Abounds ver. fcrijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, by voor- nitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., m6t Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TgL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gowono advorlenflën 30 ooni per regelt Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 3 dubbele van het tarief berekend. 8 Kloina adverfentiën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver» huur, koop en verkoop 10.50» Dit nummer bestaat uit twee bladen. Onze Hoofdredacteur jubileert. Zondag a.s., 1 Juni, herdenkt onze hoofdredacteur, de heer Th. B. J. Wilmer, den dag, waarop hij 12 jaar aan „Do Leidsche Courant" verbonden zal zijn. Hoewel de jubilaris dezen dag liefst on- oügemerkt zou voorbij zien gaan, meenen wij onze lezers hiervan toch niet onkundig 'te mogen late», temeer niet, waar zijn aïbeid op politiek en sociaal terrein door zCer velen wordt gewaardeerd. Wij twijfelen er dan ook niet o-a^» dat velen deze gelegenheid zullen aangrijpen, om van hun belangstelling en sympathie TOor onzen hoofdredacteur blijk te geven. Gelegenheid om den heer Wilmer per soonlijk te feliciteeren beslaat Zondagmid dag van 05 uur op het bureau van „De Leidsche Courant". Belastingen. *D&t is een woord, hetwelk de aandacht trekt! Belastingen: en men kijkt leelijk, bromt en gromt, foetert en smaalt. Op gevaar af, alle lezers in één slag lijn recht tegenover ons te stellen, durven wij bier toch de stelling neerschrijven, dat, als in een land of in een gemeente de belas tingen bijzonder laag zijn, daaruit heusch nog niet volgt, dat het daar een ideaal t-oe- gtarid isEr zijn toch immers ooR nog plichten, die in 't bijzonder een Christen- overheid heeft, en welker vervulling onaf- echeidelijk is met het brengen van finan cieels offers. Zeer terecht merkte dezer dagen prof. mr. Diepenhorst op de vergade ring van den Ohr. Boeren, en Tuindersbond op, dat „niet moet worden toegegeven aan de gedachte, dat dit land het gelukkig ste is, waar de belastingen het laagst zijn of niet geheven worden." Dit willen wij voorop zetten, daar heb ons inziens niet geheel en al overbodig is, als kleinere gemeentebesturen het voor gaande een3 in overweging zouden nemen. Maar hierop laten wij dan onmiddellijk volgen, dat in ons land en in zeer vele .ge meenten zeker in de grootere de be lasting zoo hoog is, dat een verlaging dringend gewenscht moet worden geacht! Dringend gewenscht, eerstens omdat de hooge belasting veler persoonlijke activiteit op oeconomisch terrein belemmert, tot scha. de van henzelf maar ook van anderen; vervolgens, omdat velen in hun particulier leven veel meer goeds op sociaal en chari tatief terrein zouden kunnen doen en ook feitelijk zouden doen, als de belasting hun ia hun financieele middelen niet zoo kort wiekte. Om deze kortelijks aangegeven redenen is belasting-verlaging, inzooverrc moreel- mogelijk, zeer gewenscht en met deze Stelling zullen al onze lezers zich wèl ge makkelijk kunnen vereenigen! Doch dit geldt nog niet zoozeer voor het totaal bedrag aan belastingen, dat 'het Ne- derlandsche volk moet opbrengen, als voor de distributie, de verde/ïling daarvan. En dan zullen sommigen allereerst denken aan de zakelijke bedrijfsbelasting, waarvan de grondsalg o.i. terecht -onbillijk wordt geacht. Maar wij denken toch niet daaraan op de éérste plaats, doch allereerst aan den te zwaren druk. welke in heel ons belastingstal sel wordt gelegd op de grootere gezinnen, die in vergelijking met ongehuwde personen en hoofden van kleinere gezinnen veel meer ontlast behoorden te worden eenvoudig omdat hun financieele draagkracht veel 'geringer is. Terecht heeft de Bond voor groot© gezin nen daarop dezer dagen nog eens in een adres gewezen. In de gemeentelijk© belastingheffing te Leiden bijv. is al vrijwel alle3 gedaan, wat binnen de van hoogerhand gestolde gren zen mogelijk is maar de algemeen© lij nen van de belastingheffing dienen voor wat dit punt betreft, te worden herzien. Dat is al dikwijls betoogd, maar er mag nog wel eens bij herhaalde herhaling op worden gewezen BUITENLAMP Duitschiand. De politieke crisis De keuze der K ij ksdagp residenten Woensdag om 11 uur kwam de rijksdag iijeen tot het kiezen van zijn voorzitter. Ora de kans op een communistisch on der-voorzitterschap te ontloopen werd het getal der vice-presidenten van 4 op 8 teruggebracht. Onder homerisch gelach van not geheele huis stelden de communisten desniettemin een hunner candidaat en wel den lieer Katz, die de onbetwistbare eer geniet het hinderlijkste element van de gezamenlijke volksvertegenwoordiging te zijn. Tot president werd gekozen de katholieke Duitsch-nationaal "Wallraf, oud-biirgemees- ter van Iveulen, tot vice-presidenten Ditt- mann (socialist, Bell (Gentrum) en Rieser (volkspartij). Onder deze bedrijven door hadden er achter de schermen doorloopend bespre kingen plaats om tot de vorming van een regeering to geraken. In do ochtenduren droeg, zooals reeds gemeld, d© rijkspresi dent den heer Mars op, het nieuwe kabinet te vormen. Marx nam de opdracht aan en stelde zich dadelijk in verbinding met de Duitsch-nationalen. Deze hadden reeds een flinke strook terrein prijs gegeven. Zij stonden niet meer op het kanselierschap, maar drongen op de benoeming van Wall raf als vice-kanselier en minister van bin- nenlandsche zaken aan. Toch willen de besprekingen niet vlotten. Een groote moeilijkheid schuilt in den per soon van dr. Stresemann. De Duitsch-natio- 1 nalen hebben dezen minister zoo heftig be streden, dat het uiterst moeilijk voor hen is met hem in een en hetzelfde kabinet zitting te nemen. Anderzijds bestaat bij de middenpartijen weinig lust Stresemann overhoord te zetten, teneinde daarmede de samenwerking te koopen van een partij, voor welke zij maar bitter weinig genegen heid kostert. Toch heerschte er in de cou loirs goeden moed, dat Marx met zijn ka binet gereed zal zijn en dit heden (Vrijdag) den rijksdag kan voorstellen. De partijen en het Dawssraaport. In het antwoord der Duitsch-nationale rijksdagfractie op de vragen der midden partijen, wordt o.a. gezegd, de grondslag voor de samenwerking met andere partijen volgens de overtuiging der Duitsch-natio- naleii. in die richting zou kunnen worden gevonden, dat in de regeeringsverklaring •tot uitdrukking wordt gebracht, dat de nieuwe rijksregeering bereid is, de nood zakelijke onderhandelingen met het buiten land, met als grondslag de deskundigen rapporten, welke do afgetreden rijksregee ring als basis voor onderhandelingen aan vaardde, te voeren. Daarbij moet evenwel tegelijkertijd dui delijk worden aangegeven, dat een beslis sing nopens uit deze onderhandelingen voortvloeiende overeenkomsten omtrent de hangende economische en politieke kwes ties overeenkomstig het resultaat der on derhandelingen, in de toekomst voorbe houden moet blijven. De sociaal-democratische rijksdagfractie heeft een resolutie aangenomen inzake de voortzetting der huitenlandsche politiek op den grondslag der deskundigenrapporten, waarbij een billijke verdeeling der lasten van elke regeering wordt geëischt. Hongerstakende Duiische communisten Do Zondag te Miinchen gearresteerde communisten, onder wie drie Landdags- en tweo Rijksdags-afgevaardigden, zijn bij wijze van protest tegen de vertraging in hun invrijheidstelling een hongerstaking begonnen. De nieuwe arbitrage in het Mijnconflicï Weigering der werkgevers In het conflict van de Rijnlandsch-West- faalscho mijnindustrie is een nieuwe arbi trale uitspraak gedaan, volgens welke de loonen van April van 1 Mei af met 5 pet. en van 1 Juni af met 20 pet. (van de loonen in April) verhoogd worden. Over werk wordt slecht tot 30 November ver richt. In de cokesovc-ns wordt de wekelijk- sche werktijd van 65 tot 62 uren vermin derd. Het manteltarief blijft geldig tot 80 Juni 1925. Do werkgeversvereniging heeft de ar bitrage wegens de loonsverhooging ver worpen. 1 Stopzetting van bedrijven De „Bochumer Verein." heeft zijn heele bedrijf stopgezet, daar zijn kolen- voorraad verbruikt is. Frankrijk. Poincaré MacDonald De gevoerde briefwisseling gepubliceerd De correspondentie tusschen MacDonald en Poincaré is thans bekend gemaakt. De publicatie bevestigt den hartelijken toon van. de gewisselde brieven. In den laatslen brief van MacDonald, d.d. 23 Mei, zegt deze ervan overtuigd te zijn, dat een openhartig onderzoek van de feiten en van de posities der beide landen ziïl leiden tot overeenstemming, zonder dat de vitale belangen van Frankrijk en En geland zouden worden opgeofferd. In zijn laatste antwoord van 25 Mei zegt Poincaré, dat hij al het mogelijke zal doen om de entente tusschen de beide landen, die zoo noodzakelijk is voor den wereldvrede, te handhaven en te versterken. Engeland. De Engeisch-Russische Conferentie. Geeqyo.rderinsen. i Do RussischEngelscho conferentie heeft, onder leiding van Ponsonbey, zich bozig gehouden met do kwestie der schuld vorderingen en het foreign office publi ceert omtrent het verhandelde een zeer uit voerig verslag, waaruit blijkt, dat er niet de minste vordering gemaakt is, ondanks alle pogingen der liberale en socialistische bladen om het publiek het tegendeel te willen doen gelooven. De Britsche gedelegeerden verklaarden het op de vorige bijeenkomst gedane voor stel tot betaling van slechts een gedeelte der schulden van voor den oorlog, zonder achterstallig rente, niet te kunnen aanne men. De sovjet-delegatie gaf hierop te ken nen, dat indien Engeland werkelijk aan drong op oen formule, welke Rusland zou willen binden tot betaling der volle schul den mot de achterstallige rente, niet ver der onderhandeld zou kunnen worden, al vorens op dit punt volledige overeenstem ming zou zijn bereikt. Van Engelsche zijde werd hierop ver klaard, dat men betreffende do schulden van voor den oorlog geen onredelijke cischen wilde stellen, en dat men geen vol ledige en onmiddellijke betaling vorderde. Engeland zou te gelegener tijd bereid zijn tegenvoorstellen te doen, doch voor het oogenblik wilde men er slechts op wijzen, dat de schulden van voor den oorlog tot een andere categorie behooren dan de overige vorderingen. De sovjet-gedelegeerden willen de beta ling afhankelijk maken van het succes der loening, terwijl de andere vorderingen met de leening niets hebben uit te staan. De beide categorieën moeten dus afzonderlijk worden behandeld. De delegatie stelde voor dat beido regee ringen een ronde som zullen vasi'stellen voor do betaling van erkende en gegronde kleine vorderingen en bet maximum-be drag zullen bepalen voor elke categorie. Alleen do kleinere vorderingen zouden in aanmerking komen, terwijl de kwestie der genationaliseerde eigendommen zou wor den uitgesteld. De Britsche delegatie stelde voor tegen- voorstelen to doen, welke op de volgende bijeenkomst der conferentio zouden wor den behandeld. Men gaf te kennen tot een compromis bereid ie ujn_-en^geen oarecr-—- 'zoeniijko houding te willen aannemen. De sovjetdelegatie sprak haar voldoe ning nit over den goeden wil der Britsche regeering en kwam op tegen het pessimis me, waarmede sommige kringen de werk zaamheden der conferentie gade slaan. Onöertusschen blijkt uit de gehoudjen besprekingen, dat nog niet do minste vor deringen zijn gemaakt, aangezien op geen onkel punt eenige toenadering is -lot stand gekomen. ij i Lord Parmoor optimistisch. Lord Parmoor zeide in het Hoogerhuis in een verklaring betreffende de Engeisch- Russische conferentie, dat d9 Britsche re geering do hoop koesterde dat de confe rentie zou voortduren iotdat een overeen komst was verkregen, welke beide landen bevredigde. Er was gean reden om aan te nemen, dat zulk een resultaat niet zou wor den verkregen, wanneer buiten de confe rentie staande partijgenooten zich maar niet met de saak bemoeiden. Overeenstem ming was buitengemeen belangrijk voor de welvaart van heel Europa en Rusland. MacDonald niet naar Mussclinl Te drukke bezigheden Ramsay MacDonald is tot zijn groot leedwezen niet in staat de uilnoodiging te aanvaarden, die hem onlangs door Musso lini door bemiddeling van den Italiaan- schen gezant te Londen gedaan is, om op een nader te bepalen tijdstip elkander te ontmoeten in Zwitserland. De Britsche premier heeft het te druk. Geen mijnwerkersstaking in Engeland De crisis geëindigd De crisis in de steenkolenindustrie is definite! geëindigd. Het Congres der Mijn werkersdelegaties te Londen besloot heden met overgroote meerderheid do voorwaar den van de voorgestelde nieuwe overeen komst met de mijneigenaren te aanvaarden De straal des doods. Het ministerie van luchtvaart heeft een niededeeliinig gepubliceerd, waarin gezegd wordt, dat de proeven, welke voor de des kundigen van het ministerie werden afge legd, do beweringen van de pers over do mogelijkheden der uitvinding niet bevestig den en niet in staat stelden een meaning tie vormen over do waarde. 1 Het luchtvaartministerie bleek bereid den uitvinder voorloopig duizend pond te geven, indien hij de proef tot stopzetten van den motor herhaalde met een door het ministerie verstrekten motor. Zulks werd geweigerd. Ontevredenheid in Wembley. Volgens de „Daily Herald" is er onder do arbeiders bij de Rijkstentoonstelling te Wembley groote óntevredenheid over de loonen en arbeidsvoorwaarden. De 15 tot 20.000 monschen, die er werkzaam zijn, 1 hebben in massameetings geprotesteerd te gen de wijze, waarop zij door de onderne mers worden „uitgezogen". "Wij hebben, zeggen hun vertegenwoordi gers, niets tegen de tientoonstelling zelf, maar we willen niet, dat het een vampier- tentoonstelling wordt. Zij zullen beginnen met het publiek draadloos van de toestan den in konnis te stellen en de arbeiders-be zoekers aanraden hun eigen eten mee te brengen. Youge-Slavië. Het Yoego-Slavisch parlement. Alweer verdaagd. De skoeptsjina is Woensdag wederom bijeengeweest. Allo leden, ook die der Ra- ditsj-partij behalve Raditsj zelf wa ren tegenwoordig. De verificatie der mandaten van de nog overgebleven 43 leden der Raditsj-parüj werd eenstemmig goedgekeurd, waarna meldt do „Times" deze afgevaardigden den eed van trouw aan den koning en de grond wet aflegden. Passitsj las dan het koninklijk decreet voor, waarin de huidige zitting voor be ëindigd verklaard en do skoeptsjina tot 20 October verdaagd wordt. Lawaai-scènes volgden op deze mededee- ling en do leider der oppositie moest tus- schenbeide komen om de afgevaardigde van deze groep eraan te herinneren, dat zij aan het decreet moesten gehoorzamen. Roemenië. Aan de Bsssarabischa grens. Geruststellende verklaringen De correspondent van do „Vossisch© Ztg." te Boekarest heeft een reis door Bes- sarabiö. gemaakt en kan nu de volgende geruststellende verklaringen geven. In de grensgebieden heerscht volkomen rust, be halve dat er van Russische zijde af en toe een paar schoten gelost worden, teneinde de boeren aan de andere zijde van de grens te alarmeeren. Van bijzondere mili taire maatregelen is niets te hespeuren. 50.000 man troepen, vanaf den oever van den Dnjester tot 150 K.M. Westwaarts en aan do andere zijde liggen er nauwelijks meer over een lijn van 500 K.M. verspreid Met het oog op de spoorwegverbinding mot Odessa en Kieff zou het twee maan den duren om 3 armeecorpsen aan den oever van den Dnjester le brengen. Een on verwachte overval van de Russen is daar om buitengesloten, hetgeen den correspon dent ook door den hevelvoerenden Roe meens ch en generaal bevestigd werd. Overigens schijnen de sovjet troepen goed uitgerust en goed gedioiplineerd to zijn. Rusland. De levende kerk. Een verzoening met Tic bon. Krasnilski, het officic-ele hoofd van „de lovende kerk", bevestigt het bericht om trent een tusschen hem en Tichon tot stand gekomen verzoening, en de instel ling tengevolge daarvan een kerkelijken raad. Het programma van dezen raad valt, volgens Krasnitiski, samc-n met het pro gramma van „de levende kerk". Het ver meldt als voornaam punt: strijd tegen de in politiek en kerkelijk opzicht reactio naire geestelijkheid, herziening van de samenstelling van het corp3 bisschoppen, verwijdering uit de kerk van de contra revolutionaire kerkelijke elementen in het buitenland en do samenroeping van een synode. Een deel der geestelijkheid, dat zich om de thans bestaande synode schaart, blijft zich, naar gemeld wordt, hardnekkig ver zetten tegen een verzoening met Tichon, die zij als een „onverbeterlijk cöntra-ïwo- lutionair" beschouwt. Amerika. Dc Immigrafie-wci. De verontwaardigin'g in Japan De onderteekening van de immigratie- wet door Cooiidge, heeft te Tokio een storm van critiek veroorzaakt, echter niet alleen tegen Amerika, maar ook tegen de beweer de onbedrevenheid der Japanscho diplo maten. I i Ofschoon de onderteekening werd yer- wacht, heeft het feit in geheel Japan diepe teleurstelling gewekt. BHSNEfgLAND ^*5— De Postcheque- en Girodienst Het rapport König ter perse Tri zijn Memorie van antwoord op het voorloopig verslag van de Eerste Kamer betreffende de begrooting van de P.T.T., deelt de minister mede, dat het rapport van de commissie-König over de reorgani satie van den postcheque- cn girodienst ter perse is en dat het binnen enkele dagen zal verschijnen. Jhr. Mr. de Savornin Lobman 87 jaar 'Jhr. mr. De Savornin Lehman werd gié teren S7 jaar oud. HET t?80RHAAH2STE NIEUWS. BUITENLAND. De Katholieke Duitsch-natfonaa! Waüraf tot rijksdagpresident gekozen. Een nieuw arbitragcvoorstel inzake het Rijnlandsch-Westfaa!sch8 mijnconflict door, de v/erkgsvers verworpen. De briefwisseling tusschen Poincaré en Mac Donald gepubliceerd. Geen resultaten op de Engelsch—RussU sche conferentie. Een verzoening van de „levende kerk" in Rusland met patriarch Tichon. BINNENLAND. Da Tv/esde Kamer heeft hei wetsontwerp lot staunverleening aan den Kon. Hol!. Lioyd aangenomen met 48 tegen 28 stem men. (Staten-Generaal). Met ingang van 15 Juni a.s. wordt het invoerverbod voer schoenen ingetrokken. Ned. R. K. Grafische Bond Vrijdag 23 en Zaterdag 24 Mei hield te Amsterdam in liet St. Joseph-gezellen- huis aan de Stadhouderskade, bovengen noemde bond zijn 21e Algemeeno Vergas aering. De Voorz. wees in zijn openings woord o.m. op bet streven der socialis tische Vakbeweging om de Katholieke en Christelijke vakbonden onder den voet le loopen. Tn dit verband wees hij op eenige belangrijke gebeurtenissen, die in deze rechting wijzen. Verder wekte hij op tot flnike propaganda, vooral onder de jonge ren, om het organisatiebesef en de orga- nisatieliefde bij de leden te versterken. Als derde punt voerde hij aan de nood zakelijkheid van het handhaving der con tracten. Do jaarverslagen van Secretaris en Penningmeester werden na eenige be sprekingen goedgekeurd. Bij verkiezing voor Hoofdbestuursleden man en "Willemse herkozen. Bij de behandeling der voorstellen wer den de hoofdbestuursadviezen aanvaard. Bij sommige voorstellen deed bet hoofdbe stuur belangrijke toezeggingen. Zaterdagochtend vond een boottocht door de havens plaats, aangeboden door de Ge meente Amsterdam. Jammer, dat het weer zoo weinig meewerkte. Gedurende den ge- hcelen tocht viel de regen hij stroomen, zoodat menig deelnemer een nat pak haal de. Dit kon echter dc stemming niet beder- n. Na afloop van den boottocht werd ge dineerd en te half twee weer aangevangen. Bij de voorstellen tot instelling van een. pensioenfonds was de vergadering van meening, dat er een fonds moet komen voor de gezamenlijke bedrijven, waartoe een eigen fonds min of meer een sta-in- den-weg zou zijn. Bij de voorstellen inzake de contracts wijzigingen deed liet hoofdbestuur het voorstel tot instelling van een commissie van advies, welke het hoofdbestuur lei zijde zal slaan. Een voorstel om de beslissing over de al- of niet-aanvaarding der contracten te nemen, uitsluitend door samenstelling van. voor- en tegen-stemmers, werd met groote meerderheid verworpen. De Algemeeno Vergadering blijft souverein. Eenige andere voorstellen worden at ge stemd, deels omdat ze practisch niet uit voerbaar waren, deels omdat het hooia- bcstuur een andere oplossing aan de hand Bij het einde der vergadering hield da heer Nijkamp nog een vurig pleidooi icor_ do Katholieke Vakbeweging, gezien de po gingen di9 steeds weer in de kringen der socialistische vakbeweging worden onder nomen, de leden achter de leiding in (ia Katli. Vakbeweging vandaan ie halen. De heer Schipper, Secretaris van den Ned. Christ. Grafischen Bond woonde liet eerste deel der vergadering bij. doch liet zich, bezet door bondswerkzaamheden, ver ontschuldigen voor het tweede deel. De Ned. R. K. Grafische Bond heelt weer tweo vruchtbare vergaderdagen acu ter den rug. Do toon der critiex was wel willend. Terecht kon de voorzitter bi) het sluiten der vergadering opmerken, dat zoowel voor bestuur als afgevaardigden dit congres leerzaam en opwekkend was ge- weest. Statenkieskring Gouda. Dè Federatie van R. IC. Propaganda-Clubs in de Statenkieskring Gouda vergaderde gisterenmiddag te 4 uur in de zaal Con cordia" te Gouda; de zaal was flink bezet. Door drie sprekers werd het woord ge voerd: door den ZeerEerw. heer P. H. Wij- tenburg deken van Gouda, door den hoog- édelgestr. heer Henri Hermans en door den welcerw. lieer W. C. C. II. van Alphen. Tusschen de redevoeringen braent eon strijkje muzikale afwisseling. Openingswoord. De HoogEerw. Deken van Gouda, opende met'den Chr. groet cn heette alle aanwezi-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1