15e Jaargang. DONDERDA® 1 MEI 1924 No. 4448 e £cidóohe Sou/tornt EeABONNEMENTSPRIJSbodraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cont per week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week I2.S0 per kwartaal, Franco per post f 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 cfc, per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct,, met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit biad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feesidagen 1. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TIL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAQJ: Gewone advertent iën 30 een! per regol^ Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine adverlenliënf van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop 10.50. Dit numiïsei» bestaat uit taea bladen. V De I WSei-dag. Vandaag Tieren, de sociaal-democraten [Wederom bun 1 Mei-feesb. 't Is als andere jaren, maar dan toch irnet dr"t verschil, dat do leuzen dit jaar nog dikker zijn. Men heeft nu niet meer aan één flinke genoeg, maar neemt meerdere dito's. En rondom die mooie, die „opstandige" leuzen wordt er feest gevierd! En het sociaal-democratisch Kamerlid A. B. Kleerekooper mag wel in „"Eet Volk' dichten: Laat vandaag de man van zaken Maar berekeningen maken, Hoe zoo'n dooie geldmachine Dividenden kan verdienen Maar voor m ij n opstandig lied Sohaft de massa ruim debiet! Daar heeft hij^ gelijk inInderdaad, we gelooven ook dat het „opstandig lied' oftewel de roode politiek den heer A. B. Kleerekooper wel ruim zooveel duiten ia heb zakje brengt als menige „dooie geld machine"! En als de heer K. zijn verheven en ver heffend Mei-leid aldus besluit. Alle eigenwijze menschen Zal ik heden stijf verwenschen Wég met Kamer en Ministère, Wég met Kamer en ministers, Heel de wereld moet op zij...... 'tls vandaag mijn Eerste Mei! Als hij aldus „zingt", dan zal hij het verdwij nen van de Kamer wel niet zoo lieel ernstig bedoelen Intusschen geven deze strophen den lezer wel weer 'n kijk op de geestesgesteldheid waarin het 1-Mei-feest wordt gevierd! Werkelijk staat het in het teeken van „verwenschen" en niet alleeil van „alle eigenwijze r-^asehen" waartoe personen als de heer Kleerekooper natuurlijk niet be- hooren! maar van allen, met wie men het niet eens is, en die worden aangeduid met den gemeenschappelijken naam van „kapitalisten" oftewel „bourgois" oftewel „de burgerlijke partijen". En toch wil men het 1 Mei-feest- een vre desfeest heete-n! I8ÜITE8ILAÜD De Rapporten der Deskundigen. De antwoorden van Japan aan I Joego-Slavië. IJo ego-Slavië wil vertegenwoordigd zijn De Commissie van Herstel heeft nu ook de binnengekomen antwoorden van Japan en IJoego-Slavië gepubliceerd. De IJoego-Slavische regeering verklaart zich bereid, samen te werken met de an dere geallieerde regeeringen bij de maat- ?:egelen. die algemeen als noodig zijnd er kend zijn, ten einde, wanneer het oogen- blik daartoe gekomen is, de definitieve be sluiten der C. v. H. in toepassing te bren gen. De IJoego-Slavische regeering drukt voorts de verwachting uit, dat de C. v. H. er wel nota van zal willen nemen, dat in geen van de voorgestelde organismen in oen IJoego-Slavische vertegenwoordiging is voorzien, ondanks de aanzienlijke be langen van dit land bij de verdeeling der Duitsche schadevergoeding, waarvan het vijf procent krijgt. De IJoego-Slavische re geering is van meening, dat de aanwezig heid van een IJoego-Slavischen vertegen woordiger in de z.g. Transfert-coinmissie die' commissie hij de volvoering van haar laak van veel nut zou kunnen zijn en ook de studio zou vereenvoudigen, waartoe de G. v. H. geroepen zal zijn voor het nemen van maatregelen met betrekking tot die commissie van Transfert. In het antwoord der Japansche regee ring wordt, nadat hulde is gebracht aan het werk der experts, verklaard, dat de Japansche regeering in beginsel bereid is, do conclusies, vervat in de rapporten der experts, in haar geheel te aanvaarden. Besluiten van de Comm. v. Herstel Ben oeming van commissieleden G- v. H. heeft besloten: lo. Onmiddel lijk in te stellen een comité tot .organisatie van de Duitsche spoorwegmaatschappij, voorzien in het rapport van de eerste com missie van experts en William Ackworth en Lefevre te verzoeken persoonlijk aan de werkzaamheden der commissie deel te nemen. -o. Robert Kindersley, directeur van de Hank of England te belasten met de deel neming aan de commissie van organisatie van de bank, voorzien in het rapport der eerste commissie van experts. i*Jw D? Xeerf;n Eescamps, president van de Handelsbank van Rijssel en Pirelli, in dustrieel, t0 benoemen tot leden van het comité tot organisatie der indnstrieele ver plichtingen, voorzien door de eerste com missie van experts. Een herstelplan van d e C. v. H. Naar uit Parijs wordt gemeld, is de Commissie van Herstel reeds begonnen met het uitwerken van het herstel-plan op basis van do conclusies der experts. Men neemt aan, dat deze werkzaamheden min stens een maand zullen duren, in welken tijd de geallieerde regeeringen tot alge heel© overeenstemming kunnen komen. Verklaringen van Haram In een intervieuw met de ,.Köiln. Ztg." over de economische grondslagen van de cxperlenrapporten, wees de rijksminister van economie, dr. Hamm, op de hooge waarde daarvan, doch hij verklaarde te vens, dat Duitschlands prestatievermogen daarin werd overschat. Tot het einde van 1923 had Duitsclv land reeds 43 milliard goudmark op de schadevergoedingsrekening betaald en daarnaast nog leveringen van ruim 14 mil liard. Daarbij kwam nog het verlies aan grond, landbouw, mijnbouw, industrie, en kapitaal, verder van de laatste steunpun ten van den Duitschen arbeid in het bui tenland, de Duitsche koloniën, welker ver lies een andere beoordeeling van het pres tatievermogen cischte. De bepalingen inzake de rijksspoorwe gen en de rijksbank vormen een zware belasting vooral in moreel opzicht, het geen nog zwaarder weegt dan materieele belasting, waartegen nog zekere waarbor gen bestaan. Do voorgesteldo controle vormt een ge weldigen druk voor het nationale econo mische leven, doch het herstel der souve- reinitoit en der eenheid van den Duit schen staat aan Rijn en Roer, hetwelk do deskundigen met duidelijke woorden de eerste voorwaarde voor de Duitsche leve ringen noemden, zijn het politieke doel der rijksregeering en geven een zedelijke recht vaardiging voor de aanvaarding der rap porten als grondslag voor de oplossing der schadevergoedingskwestie. Buiischland. De naderende verkiezingen Gev echt tusschen Communisten en Socialisten De communisten zoeken in den verkie zingsstrijd blijkbaar hun kracht in het in de war sturen van vergaderingen van andere partijen. Dagelijks vallen daarbij meer of minder ernstige gewonden. Dinsdagavond hadden zij het gemunt op een vergadering van de sociaal-democra ten. Daar zouden o.a. lichtbeelden worden vertoond en toen voor dit doel de lampen werden gedoofd achtten de communisten 't oogenblik gekomen. Een verwoed gevecht ontstond met messen, glazen en stoelen. Het aantal verwonden bedroeg ruim twin tig. van wie de meesten zwaar. Ook in een Dentsch-Völkische vergade ring ontstond een tumult, waarbij de po litie tegenover de copamunisten van den gummistok gebruik moest maken. D e 1-M ei-dag der communisten De communisten schijnen het er op toe te leggen, ter gelegenheid van den 1 Mei dag Berlijn op stelten te zetten. Het tot nog toe steeds geldende verbod tot het hou den van optochten en openluchtvergade ringen is ook voor dien dag niet opgeheven en zoo hebben de sociaal-democraten be sloten alleen in zalen hijeen to komen. De communisten nu hebben een meeting be legd in den Lustgarlen en zijn voornemens daarheen te trekken van 21 punten van do stad. Bovendien schijnen zij van, plan, de vergaderingen der sociaal-democraten on mogelijk te maken. Do politie heeft do noodige maatregelen genomen en het publiek gewaarschuwd, zicli niet. door nieuwsgierigheid in gevaar te begeven. -- Communistische saboteurs belegerd De politie is gisternacht de lieden op bet spoor gekomen, die dezer dagen hadden getracht in liet Roergebied tot staken te dwingen door sabotage. Toen zij de heide mannen wilde arresteeren, openden deze een aanhoudend geweervuur van uit het huis, waarin zij zich hadden verschanst. Nadat de politie versterking had gekre gen, begon een formeele belegering, welke meer dan twee uur duurde. Toen hield het wiren van uit hét huis op en kon de politie het huis binnendringen, waar zij de beide saboteurs dood vond. Het Vlaamsch-Waalsclie incident Kolbac vrij gelaten De Brusselsche kamer van inbeschuldi gingstelling heeft gisteren den "Waalschen student Kolbac, die, zooals men weet, te Leuven den Ylaamschen student Vallaeys neerschoot, op vrije voelen gesteld. Te Leuven was onlangs het aanhoudingsman daat tegen Kolbac voor een maand be krachtigd. De Brusselsche rechters hebben thans dat. besluit ongedaan gemaakt, be werende, dat de daad van Kolbac niet met voorbedachten rade werd gepleegd. Hst vrouwen kiesrecht in België. De centrale sectie van de Kamer heeft gistermorgen met 5 tegen 2 stemmen een cloor de Katholieken ingediend wetsvoor stel aangenomen, waarbij aan de vrouwen voor de provinciale verkiezingen het kies recht wordt verleend. De erkenning van Sovjet-Rusland Bolgië opent de onderhan delingen De Belgische regccring heeft besloten onderhandelingen to openen met de Russi sche regeering over de erkenning de jure. De Belgische gezant te Londen, Mouclieur, heeft opdracht ontvangen om zich in ver binding te stellen met Rakofski en de Rus sische handelsdelegatie te Londen. Frankrijk. De 'Ie Mei Het ziet er niet naar uit, dat da 1 Mei dag vandaag heel rumoerig zal zijn te Parijs. Op de spoorwegen en bij de me tro zou worden gewei Kt, terwijl de dienst bij de gas- en clectrkite-ïtsvoorziening ver zekerd is. Daarentegen zal Parijs zonder taxis zijn; ook in de bouwvakken en het metaalbedrijf zal het werk stilliggen. Het syndicaat der transportarbeiders heeft ook een stakingsorder uitgevaardigd voor het Parijsche gebied, doch er zijn maatregelen getroffen om de eventueel stopgezette dien sten op gang te houden. Engeland. De eerste begrooting van de Labour- regeering. Een goede pers De begrooting van, Snowden, den minis ter van financiën, wordt in de pers van alle kleur zeer goed ontvangen. Zij stelt met voldoening vast ,dat Snowden verlich ting brengt voor de minder welgestelde klassen in den vorm van verlaging der be lasting op suiker en thee en van andere belastingen, terwijl de zware inkomsten belasting niet word' - - aoogd, zooals men had gevreesd. er re. van revolutionair, wordt de begrooting door de liberalen'en conservatieven gekenschetst als een maat regel, die even goed door de oude partijen had' kunnen worden ingediend. Steun der liberalen De bijeenkomst der liberalen, welke gis teren in het lagerhuis gehouden werd, en twee uur duurde, eindigde met een alge- meene overeenstemming om Snowden's be grooting te ondersteunen, hetgeen Asquith zeide te beschouwen als een rechtvaardi ging van de politiek der liberale partij om de regeering-Baldwin omver te werpen. Spanje; De strijd in Marokko. Paters Franciscanen gevangen Een vredespoging, onlangs door Spanje gedaan, is^ mislukt. De leider de Rifbewo ners, Ab-del-Krim blijft zich intransigent toonen. Paters Franciscanen en kinderen, die op 13 April door een bende van Kderino te Tetócan waren gevangen genomen, zijn naar het Rif-gebied overgebracht. Italië Een verijdelde strafexpeditie. Naar aanleiding van de botsing, welke de vorige week tusschen communisten en fascisten te Nice heeft plaats gehad en waarbij verscheidene personen werden gewond, besloten de fascistische groepen in San Pier d'Arena' en S es tri-Ponen tx> een „strafexpeditio" naar Nico op touw te zetten' Maar Mussolini, die van het plan op de hoogte was gesteld, deed ijlings maatregelen treffen, zoodat een geestdrif tige scnare van ongeveer dertig jongelie den nog tijdig aan de grens in Vintimille kon worden tegengeho.uden, en een tocht die wellicht tot ernstige internationale complicaties zou hebben geleid, kon wor den, verhoed. Yougo-Slavië. Bloedige incidenten te Novigrad. Gevecht en tusschen Duitschers en Servische nationalisten. De „Matin" meldt uit Belgrado, dat tij dens een vergadering van de Duitsche Partij te Novigrad ernstige incidenten hebben plaats gehad tusschen leden dezer partij en Servische nationalisten. Er werden verscheidene personen gewond1, van wie één overleden is. Rusland. Een Icgerschandaal. Gemckl wordt, dat oen groot schandaal is ontdekt bij de Russische legeradminis- traties. Hooggeplaatste ambtenaren heb ben grove winsten gemaakt, door te knoeien op de leder-leveranties. Het goede leer werd aan particuliere handelaars verkocht, terwijl do slaat zoo goed als on bruikbaar schoenwerk voor de troepen kroeg. De staatsled er trust maakte op pa pier een winst van 8 en 900 millioen roe bel, terwijl de feitelijke winst, die veel geringer was, in de zakken van ambtena ren vloeide. Er zijn verschillende arresta ties gedaa.n Ook de vroegere medewerker van Trofzky n.l. Skoensky is in hechtenis genomen. Het recht to! staken. 51 stakers, die bij de jongste stakingen te Petersburg een voorname rol hadden gespeeld, zijn veroordeeld tot verbanning naar Siberië. Zij zouden Zondag uit de gevangenis naar bet station worden over gebracht, doch zoodra dit uitlekte, verza melde zich een groot aantal arbeiders, in hoofdzaak van de Poeltliloff-fabrieken in de huurt der gevangenis, teneinde het ver trek te belemmeren. Er kwam hereden po litie aan te pas om de betoogers uiteen, te drijven, waarbij ernstige klappen vielen. In het geheel zijn de laatste dagen te Petersburg meer dan GOO personen in hechtenis genomen. Zuiri-Afrika. Dc eerste verkiezingen in Rhodesia. Een overwinning voor de regeeringspartij. Rhodesia heeft dezer dagen voor het eerst een parlement gekozen( Deze verkie zingen zijn tot aller verrassing geheel uit gevallen in het voordeel der rogsering., die te Salisbury en Bulawayo alle zetels won. De Labourparty, die voornamelijk uit de honden van spoorwegpersoneel bestaat is over de geheele linie verslagen. Amerika. Een Gouverneur naar de g-vangenis. 2500 maal de Wet overtreden. Het federale gerechtshof te Indianopolis heeft den gouverneur van Indiana, Mc. Gray, schuldig verklaard wegens misbrui ken maken van den maildienst Volgens rechter Anderson had Mc. Gray minstens 2500 maal de wetten overtreden en honderden nota's vervalsch'. Dc Gouverneur werd tot 10 jaar gevan genisstraf en een boete van 10.000 dollar veroordeeld. Voortdurende onrust in Mexico. Een gevaarlijke beweging. In Mexico wil de hinnenlandscvhe orde en rust, ondanks de onderdrukking van den Huerta-opstand, maar niet terugkee- ren. De regeering van president Obregon ziet zich, blijkens een bericht aan het „Berliner Tageblalt", geplaatst voor een agrarische beweging, welker aanhangers hun eischen met kracht van wapenen wil len doorzetten. In de provincie maken de ze lieden zich gewelddadig meester van stukken land, zulks ingevolge hun opvat ting, dat zij aan den strijd tegen de op standelingen hebben deelgenomen en des wege op belooning in den vorm van land aanspraak kunnen maken. Zij meenen dat, daar die belooning niet vrijwillig wordt verstrekt, zij zichzelf mogen „betalen". President Obregon hoeft echter reeds ver klaard, tegen dergelijke anarchie met even groole strengheid te zullen optreden als tegen de opstandige beweging. De slakende arbeiders op do Mexicaan- sche olievelden zijn een boycot legen de Engelsche arbeiders begonnen. De arbei ders uit de Noord- cn Zuid-Amerikaan- sche staten en uit Spanje worden opge wekt, zich bij dezen boycot aan to sluiten Koninklijke besluiten. Notariaat. 'Bij Kon. besluit van £3 April is benoemd tot notaris binnen het arrondissement Bre da, ter standplaats de gemeente Oud- en Nieuw-Gastel, P. G. W. Mol, thans nciaris te Bladel. Uit de textielindustrie. Een nieuwe conferentie. 1 Oneenigheid onder de werknemers. Gister werd in verband met het con flict in de textielindustrie ten Stadhuize te Enschedé wederom oen vergadering ge houden, opgeroepen door den rijksbemid delaar, den heer Van IJsselsteyn. Op deze vergadering, waar alle partijen tegenwoordig waren, werd mededeeling ge daan, dat do fabrikanten een overeenkomst wensohten aan te gaan voor 15 maanden De loonsverlaging zou dan bedragen 74 cn het aantal overwerkuren, te verwerken naar keuze van de werkgevers, 130 per jaar. Gehuwden on kostwinners zouden ge durende drie maanden een toeslag ontvan gen van f 1.50 per week. De vertegenwoordigers van „St. Lam- bertus" verklaarden dit voorstel niet posi tief te verwerpen, terwijl do vertegenwoor digers van „Unitas" zich wenschten; te be raden. HET VOORNAAMSTE NIEUWS, BUITENLAND. De commissie van herstel zet haar werkzaamheden met spoed voort Benoe ming van nieuwe commissieleden en de uitwerking van een herstelplan. De student Colback, die te Leuven op den student Vallaeys schoot, uit de preven tieve hechtenis ontslagen. De Engelsche liberalen besluiten hui steun ie verleenen aan de begrooting van Snowden. Paters Franciscanen in Marokko gevan gen genomen docr de Riffbewoners. BINNENLAND. In de gisteren gehouden zitting der Eerste Kamer deelde de Minister van Fi nanciën mede, dat een wetsontwerp tot wijziging der forensenbelasting binnenkort bij de Staten-Generaal zal inkomen. Een wetsontwerp tot wijziging der Pensioen wet is aan de Commissie van G. 0. ver zonden. (Staten-Generaal). Verschenen is dc Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag der Tweede Ka mer betreffende het wetsontwerp tot wij ziging en aanvulling der Nijverheids- onderwijswet. Maatregelen werden overwogen tot vereenvoudiging der exa mens en tot inkrimping van het aantal akten. Ds bemiddelingspogingen ter oplossing van het twentsche textiel-conflict. On eenigheid onder de arbeiders. De nieuwe directeur voor den Post cheque- en Girodienst. Groote fabrieksbrand ie Amsterdam LEIDEN. Vijf en twintig jarig jubileum van der. concierga van het Stadhuis, den heer Brakel. De jubilaris is begiftigd met de gouden eere-medaiüe van de Üranje-Nas- sau-Orde. De vertegenwoordigers van de „Een dracht" verklaarden niet genegen le zijn, hun leden te adviseeren, dit voorstel aan te hemen, welk standpunt ook werd inge nomen door de vertegenwoordigers van de heide federatieve organisaties van textiel arbeiders, de neutrale organisatie van lex lielarbeiders en het Enschedésche comité der ongeorganiseerden. Do vertegenwoordigers van het centrale comité der ongeorganiseerden, die zich aan de zijde van „St. Lamhertus" stel den, stelde voor. de besprekingen voort te zetten met „St. Lamhertus", Unitas" gn d9 vertegenwoordigers der fabrikanten welk# laatsten zich daartoe bereid verklaarden. De conferentie werd hierop geschorst cn te 3 uur hervat. Toen waren behalve de rijksbemidde laar aanwezig de vertegenwoordigers van „St. Lamhertus", „Unitas", de commissi# ad hoe der fabrikanten en de vertegen woordigers van liet centrale comité der ongeorganiseerden. Het Nijverheidsonderwijs. Vereenvoudiging en inkrimping. Aan de Memorie van Antwoord op het voorloopig verslag betreffende het wets ontwerp wijziging en aanvulling der Nij verheidsonderwijswet is het volgende ont leend. Dc minister deelt mede, maatregelen te overwegen tot vereenvoudiging der nij* verheidsónderwijsexaméns en tot inkrim ping van het aantal akten. Hieromtrent zal met de examen-commissies overleg worden gepleegd. Bij de artikelen betoogt de minister, dat het zeer verkeerd zou zijn, voor de bijzondere scholen den cisch van goedkeu- ring der voordrachten door den -minister prijs te geven, ook omdat het departement hierin een goed middel heeft om te waken tegen onnoodige personeelsuitbreiding. iWat de wijziging van art. 25 betreft, het is nimmer de bedoeling geweest alle te stichten nijverheidsscholen en cursussen automatisch voor ten minste 70 pet. de uit gaven uit 's Rijks kas te laten putten. Do wet is ook nooit in dien. geest toegepast. Naast levensvatbaarheid en deugdelijkheid van het onderwijs hebben steeds de vraag y of aan zulk een inrichting behoeft o be- 1 stond, en ook financieelo overwegingen.' medegesproken. Wil men de bevoegdheid tot subsidieering met RijksgeM liever toe vertrouwen aan de gemeenteraden dan aan het departement met zijn goed m gcrus apparaat van dctk..r.dis .chooltocmcMJ. Door dc redactie-whziging wordt c.%, veegdheid van den minister pn uitgebreid. De terstand is v?n lw- jareti zoo dat, Sobrui£^J\ei0 ni c u- doeld véto-recht,^JftrBiikssubsidic in aan we s c h o j merking kep»''"*

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1