15e Jaargang.
ZATERDAG 26 APR8L 1924
WO. 4444
D©ABONNEMENTSPRlJSbedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 8 2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal
Franco per post I 2.95 per kwartaal
Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnft ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TgL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
<SnSLi LLL....I
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone a d verten lldn 30 cent per regel.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van bet tarief berekend. a
Kleine adverlentiën, van ten hoogste SO woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden o£ gevraagd, huur en ver-
huur, koop en verkoop 10.50.
Dit nummer bestaat uit wijf
bladen, waaronder het Geïl
lustreerd Zondagblad.
Vanaf I Mei 1924 vervalt
het 8ste dividendbewijs in de
N.V. De Leidsche Courant
Uitbetaling van het dividend, groot
7 °/0, geschiedt vanaf genoemden
datum ten kantore van de N. V.
De Hanzebank, Breestraat 39 te
Leiden, en bij de correspondent
schappen van die genoemde Bank,
Dividendbewijs no. 5 is vanaf I
Mei vervallen
DE DIRECTIE
V Bezuiniging.
Een ingezonden artikel in „Het Han
delsblad", onder clen titel: „Democratie" en
geld, kan niet in haar geheel onze in
stemming trekken, maar in de volgende
passage ligt een gedachte, welke o.i. moei
lijk tè dikwijls kan worden in liet licht
gesteld.»
Zoolang onze openbare colleges nog
duidelijk toonen, voor hot groo'.e be
lang van een gaaf financiewezen geen
of weinig oog te hebben, o a. door liet
laten van tekorten op de begrootingen,
het stoppen van deze tekorten met be
denkelijke middelen, het tegenhouden
van do zoo dringend noodzakelijke
verminderingen van uitgaven; zoolang
er nog Volksvertegenwoordigers zijn
die hun kunde ter zake bewijzen door
welwillend over „een beetje inflatie"
te spreken; zoolang een invloedrijke
staatspartij er geen bezwaar in ziet
bet volk wijs te maken dat de zorg
voor den arbeider van regeeringswege
opgeofferd wordt aan de veel minder
belangrijke zorg voor den gulden, en
dat voor de gezondheid van dezen (im
mers kapitalistiscben!) gulden, de ge
zondheid des volks verwaarloosd
wordt zoolang zal bet a-an de meer
derheid van ons volk misschien nog
wel duidelijk zTjn dat hefc financie
wezen met 's heeren Wibauts volks-
souvereiniteit in geldzaken niet bet
beste gediend is.
Hoge in werkelijkheid de meerderheid
van ons volk er van overtuigd zijn, dat in
flatie voor héél een volk een ramp is. Mo
ge zij niet do oogen sluiten voor wat an
dere landen in Europa ons zoo overvloe-
dig-duidelijk en zoo bedroevend-werkelijk
te aanschouwen geven
En, om een noodlottige inflatie in ons
land te voorkomen, moet de Staat bezui
nigen.
Er moet worden bezuinigd bet is
een der eerste eischen van een wei-be
grepen Overheidszorg.
Daarmede is echter niet gezegd, dat
alle middelen, waardoor tot bezuiniging
kan worden gekomen, goed mogen beeten,
te rechtvaardigen of te billijken zouden
zijn.
Het stoppen Aan tekorten „met beden
kelijke middelen" is verkeerd maar óók
in bet terug dringen of voorkomen van te
korten kunnen middelen in practijk wor
den gebracht, welke „bedenkelijk" moeten
worden genoemd; en ook dat is verkeerd.
Bezuinigen is noodig, doch volstrekt
niet alle middelen daartoo zijn oorbaar te
achten. Maar en dit worde ook niet ver
geten b ij n a elk middel, waardoor de
Staat tot bezuiniging kan komen, treft in
meerdere of mindere mate althans een
deel van het volk, op een aangename of
zelfs op een harde of pijnlijke wijze; de
vereischte bezuiniging kah zeker niet ge
heel worden verkregen door geheel en al
nuttelooze, volstrekt doellooze en overbo
dige uitgaven na te laten.
Eén vorm van bezuinigen moet echter
de Regeering zeer speciaal onder do aan
dacht hebben, moet zeer in 't bijzonder ook
de volksvertegenwoordiging als 'n voorwerp
van voortdurende zorg beschouwen
Zéér sympathiek is ons het geluid, dat
het Katholieke Eerste Kamerlid, de heer
van Lanschot, Donderdag in den Senaat
beeft doen hooren, n.l. dat er nog meer'be
zuinigd worden kan en dus moot - zon
der 's Lands defensie daardoor minder
doeltreffend te maken op Oorlog en
Marine.
Deze vorm van bezuiging doet het volk
niet pijnlijk aan. Integendeel, hij is het
volk bijna in zijn geheel sympathiek.
-X-
BU8TE8H.AB8D
De Rapporten der Deskundigen.
Het antwoord van Frankrijk, Engeland
en België.
Internat. Financiers
geraadpleegd.
"De Commissie van Herstel is gistermor
gen bijeen gekomen en heeft kennis ge
nomen van liet antwoord der regeeringen
van Frankrijk, België en Engeland, waarin
deze verklaren, de conclusies der experts
te aanvaarden.
In het Belgische antwoord wordt gezegd,
dat dit land zich in verbinding zal stellen
met de overige geallieerden voor wat be
treft zijn aandeel in de toepassing van liet
nieuwe plan.
Het antwoord van de Italiaansche regee
ring wordt lieden verwacht.
Zoodra alle antwoorden binnen zijn ge
komen, zullen deze worden gepubliceerd.
Do Commissie verzócht Barthou en
Bradbury, resp. de vertegenwoordigers van
Frankrijk en Engeland, om, bij wijze van
raadpleging, te confereeren met vooraan
staande financieele persoonlijkheden over
de conclusies van de experts en de moge
lijkheid van de tenuitvoerlegging der
plannen.
Barlhou, de leiders der geallieerde dele
gaties in-de Cl. v. H. en de Amerikaansche
toehoorder hebben gisteravond met Pier
pont Morgan aan een diner aangezeten, en
gijn raad ingewonnen omtrent de moge
lijkheid der verwezenlijking van do ex
perts-conclusies.
Duitschiand.
Ds Franschen in het bezette gebied.
De Duitsche draadlooze dienst meldt, dat
de Fransche bezettingsautoriteiten te Dus-
seldorf den onniiddellijken houw verlangen
van een kazerne voor 't personeel en mate
rieel van tien batterijen, waarvoor de
grond reeds in beslag is genomen.
De separatistische beweging.
M a 11 h e s roert zich weer.
De bewoners van Rijnland, West falen en
de Palts werden dezer dagen in biljetten
welke o.a. te Duisburg waren aageplakt,
uitgenoodigd, niet aan de Rijksdagverkie
zingen deel te nomen. Verder werd daarin
verklaard, dat men do misdadigerspolitiek
der verschillende Duitsche regeeringen niet
langer wilde dulden. Het biljet was namens
den .„Rijnsch-Westfaalschen Volksbond"
onderteekend door Matthes. Woensdag
hingen er nieuwe biljetten, waarin de in
woners werden uitgenoodigd tot het vor
men der z.g. Reno (republikeinsclie nood
weer) ten eindo „de laatste nog overge
bleven resultaten der revolutie voor bet be
zette gebied te behouden". Daarna volgt
het bekende separatistische program. Ook
dit manifest draagt bovenvermelde onder-
teekening.
Reorganisatie.
Do Rijnlandsche arbeiderspartij voor de
Palts en Rijnbessen en de Rijnsch-West-
faalsche arbeiderspartij hebben volgens de
„Köln. Ztg." een „Arbeitsgemeiuschaft"
gesloten. Deze is tot stand gekomen na on
derhandelingen van den separatistenleider
Kunz uit Ludwigsbafen met Matthes. Men
is daarbij overeengekomen, dat eerstge
noemde partij een afdeeling zal worden
van den Rijnsch-Westfaalschen Volksbond
Zij wordt dus een zuivere separatistische
partij.
Besloten is niet deel te nemen aan de
gemeenteraadsverkiezingen.
Uitbreiding der landarbeidersstaking
in Koningsbergen.
De landarbeidersstaking neemt voort
durend in omvang toe. De stakers weigeren
allen arbeid, ook de noodzakelijke verzor
ging van bet vee. Tot nog too zijn 250 man
van den tecbniscben nooddienst over do
betrokken boerderijen verdeeld; men beeft
echter 8000 man noodig. Men hoopt echter
beter in de behoefte te kunnen voorzien,
wanneer de studenten van de universiteit
van Koningsbergen van hun Pa a sch va can-
tie terug zullen zijn.
Frankrijk.
De ministers en de verkiezingen.
Nu Poincaré zijn groote redevoering
heeft gehouden op het verkiezingsbanket
van eergisterenavond, zullen de ministers
niet meer in do verkieizngs-eampagne het
woord voeren. Zij hebben besloten ge
durende het verder verloop der campagne
niet meer in de verkiezings-campagne bet
baas wil niet, dat zij hun mond voorbij
praten?.
Engeland.
Toch verkiezingen aanstaande.
De verwachting
der conservatieven.
Zooals men weet beeft MacDonald in een
rode ie York gezegd, dat bet nuttig was als
de Labourregeering ngg 2 jaar aan bet bo-
wind bleef. Daaruit leidde men af, dat een
accoord met de liberalen wet bereikt zou
worden.
De conservatieven evenwel gelooven hier
van niets en hebben den indruk, dat in
Juni nieuwe verkiezingen zullen plaats
hebben, waarop zij zich dan ook reeds zou
den voorbereiden. In hoeverre deze indruk
juist is, zal nog wel nader blijken, doch
opmerking verdient, dat ook de Arbeiders
partij zelf, tot ergernis van de liberalen
vooral, hard werkt aan de uitbreiding van
baar organisatie in de kiesdistricten,
waaruit zou kunnen worden geconcludeerd
dat ook zij wenscht voorbereid te zijn op
een gebeurlijkheid, die haar zou nopen,
een beroep op het kiezerscorps te doen.
De lersche grenskwestie.
Een nieuwe crisis?
Er dreigt een nieuwe lersche crisis in
gevolge de mislukking der grensconferentie
De gedelegeerden blijven nog te Londen,
maar 't is niet waarschijnlijk, dat nieuwe
onderhandelingen zullen plaats hebben.
De Ulster regeering wil niets opgeven
van haar gebied, dat volgens de wet van
1920 aan haar werd toegewezen.
Daarentegen beroept de lersche regee
ring zich op den brief van 1921, waarbij
de Vrijstaat formeel wordt ingesteld.
Ulster weigert een lid te benoemen in de
grenseommissie, welke thans krachtens het
verdrag van 1922 moet worden ingesteld.
Men verwacht, dat do vrijstaat thans de
Britschc regeering zal uilnoodigen, over
eenkomstig bet verdrag een dergelijk
scheidsgerecht te benoemen.
De weigering van Ulster, om daaraan
deel (e nemen, maakt bet, naar men in
sommige kringen opmerkt, noodig, dat een
amendeerend wetsontwerp aan het Britscb
parlement zal worden voorgelegd, waar
door natuurlijk het geschil ernstig zou
worden verscherpt. De toestand wordt
uiterst delicaat geacht.
De Britsch-Russische conferentie,
Een on orhoud met
R
f s k
Ltakofsky hóeft aan een vertegenwoor
diger van Reuter medegedeeld, dat de
Britscb-Russische conferentie lot nu (oe
een gunstig verloop beeft gehad.
Er heersebt, volgens Rakofsky, aan
beide zijden een goede wil, terwijl er geen
ernstige meeningsversehillen zijn.
Het voornemen bestaat, geleidelijk bet
werk af te bandelen, en het sluiten van
overeenkomsten over afzonderlijke punten
niet uit te stellen, totdat een algemeene
overeenstemming bereikt is.
De oppositie in Rusland.
Do „Ivestia" publiceert een onderhoud
met 10 boeren, die als vertegenwoordigers
van even zooveel gouvernementen kunnen
gelden. Allen verklaren, dat bet den boe
renstand onmogelijk is, de lasten der oude
schulden le dragen. Allen zijn bereid, bun
politieke en economische overwinningen
tegen alle aanslagen te verdedigen en ho
pen krachtig op vergoeding voor de scha
den, die zij tijdens do interventie hebben
geleden.
Zij verzetten zich met nadruk legen do
eischen der Engelsche bankiers en spre-
ken de hoop uit, dat de conferentio te
Londen tot goede resultaten zal voeren,
waarbij zij hun hoop voornamelijk stel
len op de Engelsche Arbeiderspartij.
Do vereeniging tot bijstand der slacht
offers van do buitenlandsche interventie
publiceert een lijst van 157 personen, die
zich in Engelsche gevangenissen bevon
den, in het gouvernement Archangel tij
dens de interventie aldaar en die in ge
vangenschap zijn omgekomen. De meeste
hunner stierven aan scheurbuik tengevol
ge van ondervoeding. In de Engelsche ge
vangenis te Moedioek is een nog grooler
aantal Russen omgekomen. Dergelijke En
gelsche gevangenissen hebben ook in bet
Moermangebied bestaan. Do voornaamste
daarvan waren te Alexandrofsk Moer-
raansk, en Petsjenga, gevestigd.
Spanje,
De 1 Mei-viering.
Het directoire heeft de arbeid suv' ni£es-
(atie op 1 Mei verboden.
Italië
Dc fxcessen der fascisten.
Vooraans taande fascisten
gearresteerd.
Uit Pisa wordt aan de „Tribuna" ge
meld, dat naar aanleiding van den moord
op den voorzitter der afdeeling Pisa van
den typografenbond en andere ernstige fei
ten, die zich te Pisa hebben voorgedaan,
kort na de verkiezingen, verscheidene per
sonen, die aan het hoofd staan der fascis
tische organisaties in de provincie en die
hooggeplaatste posities bckleeden, gearres
teerd zijn. Onder hen is de voorzitter van
den provincialen raad van Pisa, Morghen,
die tevens secretaris is van de provinciale
federatie der fascisten. De prefect van Pi
sa is wegens ongeschiktheid ter beschik
king gesteld. Het gerucht wil, dat hij we
gens zedelijke medeplichtigheid zal wor
den vervolgd.
Italianen uit Turkije verbannen.
Een protest van Mussolini.
Te "Wieenen zijn 50 Italiaansche fami
lies aangekomen, die uit Turkije zijn ge
zet, en naar zij mededeelden van alles
zijn beroofd.
Mussolini heeft tegen deze uitzetting
van Italiaansche onderdanen een krachtig
protest ingediend.
Polen.
Een revolutionaire organisatie.
Het Poolsch Tel. agentschap meldt: In
liet district Rofno (Oostelijk Polen) is een
organisatie ontdekt, welke sabotage pleeg
de, spionagediensten verrichtte en terro
ristische aanslagen- bedreef.
Zij stond onder leiding van een buiten
Polen gevestigd bureau. Van de leden, al
len Poolsche en Russische communisten en
Oekrainsche Joden, werden er 52 gear
resteerd, ;torwijl de organisatie op Poolsch
gebied entbonden werd verklaard.
Rusland.
De onder de bolsjewistischs E; Ers.
De officieele „Ekonom. Zjiznj", het or
gaan van Dzierzynski zelf, brengt bet be
richt dat Dzierzynski „ziek" is geworden.
Dzierzynski was de gevreesde man in Rus
land, omdat hij jaren lang aan het hoofd
van de Tsjeka en Gpoo (geheime politieke
politie) stond en over een goed georgani
seerd politieleger beschikte. Tijdens de
laatste „discussies", d.w.z. den strijd om
de macht tusschen Trotzky en liet Polit
bureau, werd in Rusland openlijk gezegd,
dat de overwinning die partij zal behalen,
welke Dzierzynski aan haar kant zal heb
ben Een poos was de houding van Dzier
zynski niet zeker, maar ten slotte koos hij
partij voor het Politbureau.
ÏBtwwVcr» scheen het Politbureau zich
niet op zijn gemak te zijn gaan voelen,
zoodra Dzierzynski deze macht in handen
had. Om hem minder gevaarlijk te maken
gaf'men hem bij do verkiezing van Rykow
diens parlement in ruil, waarvoor hij een
gedeelte van z'n andere functies moest af
staan. Nu echter vonden de regeerders een
gelegenheid om hem uit de hoofdstad te
verwijderen. De aanleiding hiertoe gaf
het volgende feit. Het Politbureau heeft
n.l. besloten de reservekapitalen van de
industrie op le eischen en daarmede het
begrootingstekort te dekken, welke anders
de valuta-hervorming tot een mislukking
dreigt to maken. Dzierzynski Tieeft er zich
tegen verzet en werd gedwongen ziek te
worden en naar het zuiden te vertrekken.
In zijn afwezigheid zal het beheer van de
Opoe, de bron van zijn macht, uitgeoefend
worden door Unschlicht, een vertrou
wensman van het Politbureau.
Opstand in Afghanistan.
De Sovjet-pers deelt niede, dat in Af
ghanistan oen ernstige opstand E-a
Emir is uitgebroken.
Amerika.
De Immigratie-Wet.
Japansche protesten.
In Tokio en Osaka worden massa-ver
gaderingen gehouden om te protesleeren
tegen de Amerikaansche immigratie wet.
Alle klassen der bevolking nemen aan deze
protestactie deel.
De unie van volkenbondsvereenigingen
heeft besloten een beroep te doen op do
unie te Washington, met verzoek haar in
vloed aan te wenden am alsnog te voorko
men, dat het ontwerp wet wordt.
Naar verluidt, overweegt do premier
het doen van een rechtstreeksch beroep
op het Amerikaansche volk.
BIÜÜENLAÜD
VERLAGING AMBTENAARS
SALARISSEN.
Staatsblad no. 200 bevat het besluit van
23 April, houdende een voorloopige her
ziening betreffende de bezoldiging van hen
die vallen onder het Bezoldigingsbesluit
Burgerlijke Rijksambtenaren. 1920 (Stbl.
no. 37).
Daariii lezen wij, dat het, in afwachting
van een algeheele herziening der salaris
sen, noodig is reecis aanstonds een voor
loopige voorziening te treffen, waarbij ook
voor de in dienst zijnde ambtenaren een
vermindering van salaris moet worden tot
stand gebracht.
Bepaald is thans:
Artikel 1. Met wijziging in zoover van
het Bezoldigingsbesluit Burgerlijke Rijks
ambtenaren 1920 (Stbl. no. 37) met de
daarop steunende regelingen wordt op de
wedden van de onder dat besluit vallende
functionarissen op den voet van de vol-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Het antwoord van België, Frankrijk en
Engeland op het plan der deskundfgen bij
de C. v. H. ingekomen. Het plan wordt
aanvaard.
De conservatieven in Engeland verwach*
ten binnenkort nieuwe verkiezingen, duf
het aftreden van de Labourregeering.
De kwestie van de lersche grensrege
ling dreigt tot een nieuwe lersche crisis
aanleiding te zullen geven.
De viering van den 1 Mei-dag in Spanje
verboden.
BINNENLAND.
Afgekondigd is het Ken. Besluit betref
fende het bezoldigingsbesluit voor de Bur
gerlijke Rijksambtenaren; bepaald is dat
met ingang van 1 Mei 5 c'° en met ingang
van 1 October 10 7ó salarisverlaging wordt
toegepast voer gehuwden en kostwinners
en cp 1 Mei a.s. een verlaging van 10
voer de overigen.
De verhocging der Tabaksaccijns.
gendé bepalingen met ingang van 1 Mei
1924 een vermindering toegepast.
Artikel 2. De op 30 April 1924 volgens
de tot dan geldende salarisregeling toeko
mende wedden worden verminderd:
a. voor zooveel betreft:
1. do gehuwde mannen;
2. de overigen, die kunnen aantooncn.
'kostwinner van een gezin to zijn;
een en ander beoordeeld naar den toe
stand op 16 April'1924 met ingang van 1
Mei met vijf en met ingang van 1 October
1924 met tien ten honderd;
b. voor zooveel betreft ben, die niet val
len onder amet ingang van 1 Mei 1924
met tien ten honderd, zulks echter met
dien verstande, dat voor de Ministers,
Hoofden van Departementen van Alge
meen Bestuur, cle vermindering met tien
ten honderd in elk geval aanstonds met
gang van 1 Mei 1924 zal geschieden.
Een overeenkomstige vermindering
wordt toegepast ten aanzien van de wed
den van met ingang van 1 Mei 1924 of een
lateren datum nieuw benoemde of bevor
derde functionarissen, zoomede ten aan
zien van verhoogingen van wedden, die
met, of na 1 Mei 1924 intreden.
Onder wedde worden voor de toepassing
van dit besluit begrepen cle in de artikelen
19 en 31 van het Bezoldigingsbesluit be-
doeldo toelagen.
Artikel 3. De vermindering, bedoeld in
artikel 2, blijft voor de in de bijlage B van
het Bezoldigingsbesluit genoemdo leeraren
aan Rijks Hoogere Burgerscholen beperk»
tot een zoodanig bedrag, dat hun wedden
niet dalen beneden naar do in artikel 2
„emaakte onderscheidingen respectieve
lijk 95 en 90 ten honderd van de som,
welke hun als wedde zou zijn toegekomen
volgens de op 31 Augustus 1923 ten aan-'
zien dier leeraren geldende salarisregeling
Artikel 4. Do ingevolge vorenstaande
bepalingen gevonden wedden worden naar
boven op tien gulden afgeroud.
Artikel 5. De bedragen, genoemd in het
eerste lid van artikel 6 van het Bezoldi
gingsbesluit, worden met tien ten honderd
verminderd.
Voor de bedragen van f 100 en f 25, ge
noemd in het. derde lid van voornoemd
artikel "6, wordt gelezen f 90 cn f23.
Artikel 6. Dit besluit treedt in werking
met ingang van 1 Mei 1924.
De verhooging der tabaksbelasting.
De percentages der
verhooging.
Naar de „Msbd." van zeer betrouwbare
zijde verneemt, beslaan er in regeerings-i
kringen plannen, om de belasting op si
garetten te verhoogen van 15 op 40 pet, en
die op sigaren en tabak van 10 op 20 pcL
Het ligt in het voornemen, na de in
voering van bovengenoemde verhoogde be
lasting, den winkeliers nog gedurende 3
maanden nadien gelegenheid te geven hun'
voorraad te verknopen.
Vragen van Kamerleden.
Mond- en klauwzeer.
De heer Braat heeft aan den Minister
van Binnenlandscho Zaken en Landbouw
gevraagd of 't den minister lekend is, dat
hot mond- en klauwzeer zich dagelijkf
sterk uitbreidt en thans reeds voorkomt m
bijna de helft der gemeenten en over g€K
heel Nederland verspreid is;
dat alle thans nog genomen voorzorg»*
en afzonderingsmaatregelen doel- en
waardeloos zijn;
dat alle veemarkten en veevcrvoermia
delen besmet geacht kunnen worden;
clat er door de thans bestaande Regee*
ringsmaatregelen door veehandelaren,
boeren, vectrausporteurs, neringdoenden*
bij den veehandel betrokken, e. a groott
financieele schade geleden wordt.
