Je Mi Courant"
Vierde Blad.
t
Zaterdag 19 April 1924
Medezeggenschap der
arbeiders.
P In een. artikel in het laatsl-verschenen
nummer van het Katholiok Sociaal
Weekblad wijst dö Warmondsche
hoogleeraar, prof. J. D. J. Aengenent, op
een redevoering door den sociaal-demo
craat, den heer v. d. Waerden, op Don
derdag 3 April gehouden, bij de algemeenc
beschouwingen over hoofdstuk X der
Slaa.tsbegrooting voor 1924, in do Tweede
Kamer der Staten-Generaal, welke vol
gens den hoogleeraar onder meer dan één
opzicht merkwaardig mag worden ge
noemd. En wel niet zoozeer om het hoofd
thema, dat in. die rede behandeld werd.
•Zij bevatte namelijk een pleidooi len gun-
el o van publiekrechtelijke bedrijfsorgani
satie en van medezeggenschap der arbei
ders; een onderwerp, dat zonder twijfel
bijzonder actueel is en ten zeerste do aan
dacht verdient, doch dat overigens in tal
van vergaderingen, tijdschriftartikelen en
brochures het onderwerp heeft uitge
maakt van veler beschouwingen. Over deze
zaak zelf bevatte de rede geen nieuwe ge
zichtspunten. Zij bedoelde alleen, den Mi
nister van Arbeid te polsen, in hoeverre
van hem binnen afzienbaren tijd maat
regelen ter verwerkelijking van medezeg
genschap en bedrijfsorganisatie zouden te
yerwachten zijn.
Het merkwaardige zijner rede is veel
meer gelegen in de motiveering van zijn
meening, dat de tijd voor een wettelijke
regeling dezer vraagstukken thans reeds
rijp zijn zou zijn aldus prof. Aengenent
In de eerste plaats voert hij aan het
feit, dat de vakorganisaties, zooals zij
well in den laatsten tijd hebben ontwik
keld, veelmeer moeten beschouwd worden
als vredes-institutën dan als strijdvereeni-
gingen. Zij mogen dan al den strijd niet
geheel kunnen missen en daarom in zeke
ren zin strijdvercenigingen worden ge
doemd, doch het inzicht bij de besten
«;eeffc volgens dr. van der Waerden een
dergelijke ontwikkeling doorgemaakt, dat
zij tegenwoordig veelmeer moeten worden
aangezien als vereenigingen met opbou
wend karakter, als organisaties n.l., die
dienend willen optreden in het belang der
productie.
Deze gedachte wordt dan verder door
(Ir. van der Waerden ontwikkeld en
professor Aengenent constateert in deze
en andero uitingen van soe.-democr. zijde
inzake de vakbeweging „een ontwikkeling
van ideeën, die hoopvol stemt voor da
ïoekomst".
Maar dan vervolgt de hoogleeraar:
„Of echter de verwachtingen zóó hoog
gespannen mogen zijn, dat men reeds in
de naaste toekomst langs wettclijken weg
de verwerkelijking van medezeggenschap
en bedrijfsorganisatie zou mogen tege
moet zien? Degenen, dio zulks meenen,
geven blijk van een optimisme, dat los
staat van da reëelc werkelijkheid. Dr. v.
d. Waerden en ziedaar het tweede
merkwaardige punt in zijn rede behoor!*
tot die optimisten. En zulks verbaast-ons
in niet geringe mate. Want terwijl hij
van den eenen kant toont een klaar en
helder inzicht to bezitten in de beteeke-
iiis en de taak der vakbeweging, terwijl
hij dus van den eenen kant blijkbaar veel
te hoog staat om te kunnen sympathisee-
ren met de klassenstrijdlheorie, moet het
van den anderen kant wel verwondering
wekken, dat hij zóó weinig kijk heeft op
do feiten, dio ons omringen, dat de werke
lijkheid hem geheel en al schijnt te ont
gaan. Aan zijn optimistische verwachtin
gen gaf de heer Van der Waerden uiting
op do volgende wijze:
„Ik acht het thans reeds mogelijk, dat
oen meerderheid uit verschillende par
tijen, uitgaande van verschillende motie
ven, evenals wij dat gezien hebben bij het
algemeen kiesrecht, is vóór bedrilfsorga-
FEUH.LETQM
DE PROOI VAN DEN GIER.
Naar het Engelsch van
H. de Veré Stacpoolc.
Ü4)
1 Dus hen je terug, zei Savage, toen La
venue op zijn bureau werd binnen gela
ten. geef mij je rapport. Je bent zo dus
gevolgd naar Liverpool Streei.
t—Ja, mijnheer. Zo namen een hansom
en omdat er geen tweede voor mij was
holde ik ze na naar Piccadilly. Daar nam
ik een hansom en reed ze achterop naar
Liverpool Street. Wat toen volgde is zoo
buitengewoon dat ik het u in bijzonderhe
den vertellen moet.
HOOFDSTUK XVIL
De Vogue.
'In de eerste plaats, zei Lavenno, kon
ik in het gedrang in Liverpool Street ge
makkelijk heel dicht bij hen komen en ze
goed opnemen.
Do beschrijving van Goldberg kwam
.hit tot op de horlogeketting, maar de man
die aan de beschrijving van Moschelles
opantwoordde had een blauwe bril op en
hij had do kraag van zijn lichtkleurigen
Jvcrjas zóó opgeslagen, dat zijn nek van
Achteren geheel verborgen was evenals
4ijn baard en zulk een eig."-vaardigen
gong, dat ik heb wel zou kunnen identifi-
.ceeren zelfs zonder bril en al had hij zijn
.kraag neergeslagen.
Leien wii maar onderstellen* dat het
nisatie fn wettelijko regeling ervan. Mijn
bedoeling is, dat to bevorderen en de niee-
ning van de Regeering over dit vraagstuk
te vernemenIk wijs ten aanzien van
dit vraagstuk op de artikelen in de Eco-
nomisch-Statistische Berichten. Ondanks
alle verschillen, nuances, is men meer en
meer geneigd tot medezeggenschap der ar
beiders in de ondernemingen. Er zijn er,
zooals de beer Kuiper, die voorkeur heb
ben voor bedrijfsorganisatie, al -staat hij
niet afwijzend tegenover medezeggenschap
in do onderneming; er zijn er, zooals de
hoer Smeenk, dio beide willen, dus ook
ondernemingsraden. Prof. do Vooijs is
voor medezeggenschap en ziet de onderne
ming als de constructieve cel. En do heer
Hermans heeft een boekje geschreven, dat
in het bijzonder op ondernemingsraden is
toegespitst en do bedrijfsorganisatie op
den achtergrond stelt. Het staat bij mij
vast, dat, als de Minister zou komen met
een ontwerp, waarin is opgenomen wat nu
reeds duidelijk is gecristalliseerd, en dat
regelen zou do ondernemingsraden en een
mantelwet zou zijn voor bedrijfsorganisa
tie, er een groote meerderheid voor zou.
zijn en dat hij dan oen werk zou doen,
waabrij hij niet weer, ozoals hij de „Ar
beidswet, zou moeten terugkrabbelen".
Nu valt ten opzichte van deze redenec-
ring van den heer Van der Waerden le
zeggen, dat hij zich absoluut vergist in de
feiten, waarop die redeneering is opge
bouwd. Immers tweeërlei springt een
ieder, die onbevangen ziet, onmiddellijk in
bet oog.
V o o i' e e r s 1, dat 'Overeenstemming bij
de verschillende politieke partijen, om
trent de vraagstukken van medezeggen
schap in de verste verte niet bestaat. Dr.
van der Waerden erkent wel „verschil
len, nuances", maar hij meent, dat die
slechts zijn van ondergeschikten aard, en
dat in de hoofdpunten overeenstemming
is bereikt. Dit nu is ver bezijden de wer
kelijkheid. Juist het rapport, dat door
den Hoogen Raad van Arbeid omtrent
die vraagstukken is uitgebracht en waar
naar de heer van der "Waerden verwijst,
is een afdoend bewijs, dat er van over
eenstemming niet in het minst sprake is.
Iptegendeel levert dat rapport een staal
kaart van meeningen, dio alLe onder het
woord medezeggenschap en bedrijfsorga
nisatie worden ondergebracht. Dat woord
is als een looverwoord, waaronder men do
meest uiteenloopende opvattingen, kan
bergen. En het is dan ook volstrekt on
juist om te meenen, dat, nu velen datzelf
de woord gebruiken, de tijden ook rijp
zijn voor een verwerkelijking krachtens
de wet van daaronder liggende begivp-
"pen. Het meest diepgaand verschil loopt
wel over de 'VTaag, of do medezeggen
schap moet worden toegekend aan d.e ar
beiders in de ind'ividueele ondernemin
gen, dan wel aan de arbeiders in een
complex van bedrijven, m. a. w. in een
geheelen bedrijfstak; cn dus ook over do
•vraag, of de bedrijfsorganisatie, die toch
van do medezeggenschap niet kan worden
losgemaakt, moet worden opgebouwd cp
de eerste dan wel op de laatstgenoemde
basis. Welnu, de sociaal-democraten, ook
Dr. van der Waerden, ijveren voor mede
zeggenschap in -de individueel e onderne
ming; zij willen dus ondernemingsraden,
zooals die ook in Duitscliland zijn inge
voerd. Buiten de sociaal-democraten zijn
er slechts zeer, zeer weinigen, die dat
zelfde systeem voorstaan. Het katholieke
badrijfsradenstelsel bevat echter geen syl
labe over dat systeem, en-bedoelt alleen
medezegeenschap in het complex van on
dernemingen. En de christelijke vakorga
nisatie gaat hiermede accoord. Zulks nu
is maar niet oen nuance van eenzelfde
meening. Neen, hier heeft men te doen
met twee totaal verschillende systemen.
En feitelijk is de toestand dus zóó, dat er
van een gemeenschappelijke basis, waar
op men zou kunnen samenwerken, abso
luut geen sprake is.
Do wetgever staat dus voor een hope
loos probleem; hij vindt in degenen," die
het woord medezeggenschap en bedrijfs
organisatie gebruiken, volslagen gemis
aan homogeniteit. Welnu, wij zijn het
•volkomen eens met Dr. v. cl. Waerden, als
bij op een andere plaats in zijn rede zegt,
dat wettelijk geregelde medezeggenschap
alleen kan heteekenen „het codificeeren
'van wat gegroeid is en daarvoor rijp is",
en .dat de wet slechts heeft te geven „vas
ten vorm aan hetgeen reeds voldoende
ontwikkeld bs". Doch wij zi.in overtuigd
Moschelles was, omdat hij toch met Gold
berg uit zijn huis kwam en aan de be
schrijving beantwoordt, zei de detective.
Ga voort.
Ik drong dichtbij ze, toen ze hun
kaartjes namen en Moschelles vroeg om
twee kaartjes naar Groot Weston. Ik nam
er ook een, en steeg in. Wij stapten over
in Bishop's Storfford. Ik volgde hen en
toen zij uitstapten te Groot Weston, deed
ik het ook.
In do dorpsherberg huurden zij een
ponnywagentje. Goldberg nam de teugels
in handen en toen zij weg zouden rijden
hoorde ik Goldberg legen den stalknecht
roepen: Welke is do weg naar Thaxted?
en do stalknecht antwoordde: Ai maar
rechtuit, mijnheer, tot u aan den hand
wijzer naar Stehbing komt. Chickling Hall
ligt maar een halve mijl verder, het is aan
den rechterkant. U kunt het niet missen.
Eerst had ik hen willen volgen, maar
dat denkbeeld verwierp ik weer, want zij
moesten toch met het ponnywagentje terug
Icomen en ik_kon nog meer goed doen als
ik te Groot Weston bleef on eens naar
Chickling Hall informeerde. Dus bestelde
ik een maaltijd en trad in gesprak met
den waard. Ik kreeg uit hem, dat er op
Chickling Hall iemand woont, dio de Vo
gue heet en een zonderling is. De Hall is
eigenlijk een boerderij met een gracht er
omheen, zooals wel meer het geval is in
Essex. Do Voguo heeft een soort menage
rie van buitenlandscho dieren die hij op
kweekt, maar het schijnt niet te vlotten;
hij hec-ft er meer bij verloren dan gewon
nen 'en Jiu wil hij liet huis verhuren.
Kweekt die de Vogue dieren uit an
dere werelddeelen,
niet 'te veel té zeggen, als wij de meening
uitspreken, dat de ideeën omtrent mede
zeggenschap en dus ook omtrent bedrijfs
organisatie nog onvolgroeid en onrijp
zijn, en dat zij zich nog heel wat zullen
moeten ontwikkelen, al'vorens do wetge
ver er aanknoopingspun'ten in zal kunnen
vinden voor een regeling in een vast om-
fijndo richting.
Ten tweede, al zouden alle politieke
"partijen, eenstemmig denken omtrent de
grondlijnen, waarlangs wettelijk geregel
de medezeggenschap zich zal moeten be
wegen, al zou dus het diepgaande Ver
schil tussohen het streven naar medezeg
genschap in de individucele ondernemin
gen en. dat naar medezeggenschap ih liet
complex van ondernemingen van een be
paalden bedrijfstak absoluut verdwenen
zijn, dan nog zou de wetgever zich moe
ten afvragen, of de mentaliteit der arbei
ders voor de medezeggenschap wel ge-
Rchikt js. En zurks moet nog aan sterken
twijfel onderhevig worden geacht. Im
mers, al mag het verblijdend worden ge
noemd, dat b:j de voormannen der so
ciaal-democratische partij, zooals bij Dr.
van der Waerden in ons land cn ook bij
vooraanstaande socialisten in Duitscli
land, gezondere gedachten omtrent de
'vakbeweging rijpen, dat zulks cok liet ge
val is bij do groote massa der socialisti
sche arbeiders, kan moei el ijk worden aan
genomen. Dat bij het sociaal-democrati
sche N. V. V. de klassenstrijdgedachte
volstrekt nog niet is losgelaien. blijkt on
ophoudelijk uit hetgeen het officie el o or
gaan onder leiding van den heer Sten-
kuis te fez en geeft. Van de solidaritcils-
gedach'te is daar al heel weinig te bespeu
ren. Welnu, zoolang de idee van den klas
senstrijd bij -do groote massa der socia
listische arbeiders bl'jft bestaan en wordt
aangewakkerd, zijn medezeggenschap en
bedrijfsorganisatie onmogelijk te verwer
kelijken. Do soüdariteitsidee is de onnrs-
barc voorwaarde voor medezeggenschap;
anders wordt deze veeleer een ramp voor
de samenleving. En zoolang dus de wet
gever niet ziet, dat de. klassonstrijd:dee
bij de groote massa is verdwenen, zal hij
wettelijke regeling van medezeggenschap
onmogelijk kunnen bevorderen. Ook met
•dit feit heeft Dr. van der Waerden geen
rekening gehouden.
Tot zoover prof. Aengenent.
Hij besluit dit kHar-voorlichtende arti
kel over het -zoo actueelo onderwerp van
de medezeggenschap der arbeiders met
een woord „dat ten doel heeft de hand
having der cenlie'd in eigen gelederen".
En ile hoogleeraar waarschuwt voor de
bewering (van prof. Veraart. Red. L. Crt.j,
dat „de inzet van de stembusactie in 1925
de leuze moet zijn: wettelijke regeling der
beide inst'tuten" (n.l. medezeggenschap
en bedrijfsorganisatie).
Overtuigd voorstander van de mede
zeggenschap der arbeiders, poneert hij
toch met beslistheid deze stelling: „dat
een wettelijke regeling op dit oogenhiik
een volstrekte onmogelijkheid moet wor
den geacht." En wel om .de twee itn het
hierboven geciteerde aangegeven redenen: -
er beslaat in het geheel gc-en eenstem
migheid over wat onder medezeggen
schap der arbeiders' meet worden ver
slaan; en: de ldassenstrijd-idee is in de so
ek aal-democratische vakbeweging nog
lang niet verdwenen.
Buiten!. Weekoverzicht.
Mors et vita duello
Conflixere mirando....
Dood en leven streden
Een wonderbaren strijd
Zoo zingt de Kerk in haar Paasch-
gezang „Viclimao Paschali laudes", doe
lend op Christus de Heer des Levens, die
gestorven zijnde, den dood overwon. Aldus
is ook het beeld van de herlevende natuur,
waarin nu eveneens zoo'n wonderbaren
slrijd wordt gestreden met de koude des
doods, een strijd waaruit het bloeiende
lente-leven ten c-inde zegevierend zal te
voorschijn treden. Nog verder zouden wij
liet beeld kunnen doorvoeren cn wijzen op
den kamp, die gevoerd wordt tusschen oor
log en vrede, tusschen haat en vertrouwen.
Reeds jaren ligt de winter van den oorlog
achter ons, maar nog steeds houden do
Maartsche buien aan en de weldadige
warmte van den vrede wil nog niet door
breien. Er is echter hoop dat do laatste
strijd tusschen dood en leven, tusschen
oorlog cn vrede nu zal worden uitgevochten
Ja, mijnheer, dat heeft hij tot nn
too gedaan,
Ga voort, sprak de detective.
Nu, antwoordde Lavenne, ik trachtte
zooveel mogelijk inlichtingen omtrent de
Vogue te krijgen en ik hoorde ook dat hij
Chickling Hall wou verhuren. Do dag ver
liep en geen van mijn twee heeren kwam
terug. Chickling Hall was maar drie mijl
ver, dus de rit kon niet lang duren. De
laatste trein naar Londen vertrok om vijf
uur en om kwart voor vijf hoorde ik het
gedruisch van wielen op den weg. Daar
was het ponnywagentje,maar er zat slechts
éen persoon in.... Moschelles.
Ha! Dus kwam Goldberg niet terug?
Neen. Hij kwam niet terug. Toen
Moschelles binnenreed, riep hij tegen den
stalknecht dat zijn vriend op Chickling
Hall bleef. Toen vroeg hij of hij nog bij
tijds was voor den trein naar Londen en
toen hij hoorde, dat dit zoo was, betaalde
bij voor het wagentje en ging te voet naar
het station.
1Ben je hem gevolgd?
Noen, mijnheer.
Waarom niet?
Wel ik dacht: Moschelles do mil-
lionair, gaat naar zijn huis in Park Lane
Daar kan hij later wel gevonden worden.
Maar ik wil zien waar Goldberg is.
Chickling Hall is te huur. Daar zal ik ge
bruik van maken om er heen te gaan en
eens rond te kijken,
Dat was een wijs plan, zei Savage.
Ga voort.
Eerst bad ik ook het ponnywagentje
willen nemen, maar toen bedacht ik
weer, dat het huis niet ver was en ik wel
loopen kon, omdat ik toch .dien, avond
De deskundignrapp or I en.
Het gaat er thans om: do rapporten aan
nemen in hun geheel of zo verwerpen.
Worden zo aangenomen, dan hoeft do
vrede in den wonderbaren en zwaren
strijd van jaren gezegevierd, mag men
hopen. Worden zo verworpenja, wat
dan?
Do Commissie van Herstel was de eer
ste, clio do rapporten lor aanneming den
regeeringen aanbeval, indien Duitscliland
tenminste toezegging deed zo uit to voeren.
Duitscliland heeft thans officieel en
schriftelijk deze toezegging gedaan na
overleg van de rijksregeering met de mi
nister-presidenten der bondsstaten. En het
besluit daartoe werd genomen met. alge
meenc stemmen. In deze mededeeling werd
verklaard, dat de Duitsche regeering in de
rapporten een practischen grondslag ziet
voor de spoedige oplossing der schadever
goedingskwestie on dat zij dus bereid is
hare medewerking te verleencn aan de uit
voering daarvan.
Dat is een simpele en duidelijke ver
klaring. Dat Duitsckland nog cenige reser
ves zou hebben gemaakt, wordt wel be
weerd door de Fransclie bladen Frank
rijk zou in z'n schik zijn als Duilschland
bet deed maar wordt nergens officieel
aangegeven.
Wel beweren eeuigo reebtsebe Duitsche
bladen, dat Duitscliland slechts heeft toe
gegeven, dat de rapporten een basis tot
onderhandelen waren, hetgeen dus een
blindelings aannemen van zelf zou uit
sluiten.
Engeland heeft eveneens te kennen ge
geven, dat het de conclusies aanvaardt, eu
er tevens op gewezen, dat de rapporten één
geheel vormen, waarmede niet kan worden
geschipperd.
Italië sprak zich in denzelfden geest uit.
Mussolini, als altijd krachtpatser, zou
zelfs met Engeland een accoordje willen
treffen, om die eenheid der rapporten met
kracht te handhaven. Tegen Frankrijk na
tuurlijk. Want Frankrijk wil dio eenheid
ocnigszins anders interpreteeren. O zeker,
de rapporten hebben de politiek van Poin-
caré volkomen in 't gelijk gesteld. Duitscli
land kan best betalen, zei Poincaré altijd,
maar het wil niet, en daarom hebben wij
de Roer bezet.
Eh bien! Nu blijkt het, dat de experts
Duilschland tot betalen in staat achten.
Wij hebben dus gelijk.
Dat de deskundigen voorop stellen, dal
do economische eenheid van Duilschland
wordt, hersteld, is uitstekend, maar nie
mand kan van ons eischen, dat wij onze
productieve panden aan de Roer en onze
veiligheid zoo maar prijs geven voor dc
onbetrouwbare belofte van een Duitsche
regeering, dio hoogstwaarschijnlijk hij de
a.s. rijksdagverkiezingen de nederlaag zal.
lijden. Derhalve gaan wij niet van do Roer
en geven wij de Regiespoorwegen niet op,
aldus Poincaré op het banket der demo
cratische republikeinen.
Dat ziet er niet erg hoopvol uit.
Het is als een weerbericht, dat nacht
vorst en hagelbuien voorspelt.
Maar misschien is do wind aan het
draaien en is Poincaré bezig ongemerkt
z'n bakens te verzetten. Het is altijd nog
mogelijk, dat de militaire bezetting wel een
beperking zal blijven voor de politieke
soevereiniteit van Duitscliland, maar niet
langer voor de fiscale en economische soe
vereiniteit. M. a. w. misschien blijven do
Franschen aan do Roer als dwarskijkers
zonder actief deel te nemen aan dc exploi
tatie. Er zal evenwel nog wel heel wat on
derhandeld moeten worden voordat do
kwestie definitief geregeld is.
Do M ic u m verdrag en. -Daarop
wijst al eenigszins de termijn van de ver
lenging der Micum-overcenkomslen. Deze
zijn voorloopig weer verlengd totdat de
rapporten in werking zullen treden. Maar
langer dan 2 maanden wil men er toc.h
niet mee doorgaan. Inlusschen zijn de
voorwaarden een weinig verzacht met hel
oog op de buitenlandsche leening van 800
millioen mark, in het rapport-Dawes voor
gesteld. Er wordt door do Micum dus wel
degelijk rekening gehouden met do rap
porten, hetgeen weer een sprankje hoop
meer geeft.
De a.s. rijks dag verkiezing en.
Wanneer Poincaré zijn Roerpolitiek
verdedigt, zorgt hij er wel voor, steeds
partij te trekken van die omstandigheden,
wcïke de vijandigheid van Duitscliland
niet meer naar Londen terug kon. Dus
ging ik to voet en vond het huis. Het is
liet eerste groote gebouw voorbij den
handwijzer naar Stebbing, een groot, rood
bakstecnen gebouw, dat een eindje van den
weg af staat. Ik liep over de velden heen,
klopte aan de voordeur en wachtte. Er
kwam een jongen opendoen, die er gewoon
uitzag, een boerenjongen, maar hij was
doofstom.
Ik deed mijn best om hem uit to leggen
wat ik wou, toen er een stem binnen uit
het huis kwam, die vroeg wie er was en
een forsche oude kerel met een groot bleek
gezicht kwam naar huilen.
Ik vroeg naar de Vogue en hij zei, dat
hij dat Zelf was. Toen vertelde ik hem
dat ik gehoord had dat het huis to huur
was. Hij was een heelo poos stil en scheen
verward en zenuwachtig, maar tc-en zei
hij, dat dit zoo was.
En wat voor indruk maakte de man
op je?
1 Een heel slechten indruk. Zoo slecht
zelfs, dat ik besloot om het huis eens to
onderzoeken, maar daar scheen hij niets
op tegen te hebben. Toen ik zei, dat ik
zoo'n huis zocht en vroeg, of ik het eens
zien mocht, vroeg hij mij dadelijk om bin
nen te komen.
En heb je liet onderzocht?
Van den zolder naar den kelder.
En zag je Goldberg?
Neen. Geen spoor van hem.
De twee heeren keken elkander aan.
Ik onderzocht alles nauwkeurig en
er was geen spoor van Goldberg to zien.
Eindelijk nam ik afscheid van de Vogue
en keerde naar Groot Weston terug, ivaar
ik den. nacht doorbracht.
t. o. v. Frankrijk het best iÖustrecron.-
JJaarvoor is in een overwonnen en onder
drukt land natuurlijk slof genoeg te vinden'
En wanneer do Franscbe premier beweert i
(lat hef woord van do tegenwoordige rijks
regeering hem weinig vertrouwen kan In
boezemen, omdat liet 'lang niet zeker is 1
dat zij- nog steunen kan op oen moerdop
heul ouder do kiezers, dau beeft deze be-:
wering veel waars. Wij hebben reeds meer-
malen symptomen aangegeven van do
„Riick nacli Rechts en ook dezo week lig
gen zo weer voor het opscheppen. Graaf
Arco, do moordenaar van den rood en'
Beierschen minister-president Kurt Eis
ner, is „voorloopig" op vrije voeten gesteld
In Breslau krijgt de ex-kroonprins een
ovatie, men zingt hem toe: „Deulschland
uber Alles" en de rcpublikoinscïie rijks-
weer speelt militaire marschen. In Thürin-
gen behalen de Deutsch-Völkischen succes
met hun anti-semietisch drijven en zijn
Joodschc staatsambtenaren uit hun functie
ontzet, geheel tegen do lettii en don geest
van do grondwet van Weiraar. En de Bc-r-
liju sche kranten spreken hun vrees reeds
uit, dat de uiterst rechtscho partijen wel
eens een meerderheid kunnen behalen bij
(le a.s. verkiezingen. Wij hebben er reeds
op gewezen, dat er dan een kolossale ver-
schuiving zou moeten plaats hebben.
Do Doensche verkiezingen.
Het eeno land schuift naar rechts, het an
dere naar links. Denemarken heeft nu ook
zijn socialistische rcgcering gekregen
met verbazend groote plannen, zooals men
gisteren heeft kunnen lezen. Do regeering
wil maar liefst in het najaar bet gelieeio
leger naar huis zenden. Zoo gaat-ie goed!
Doch bet kabinet-Stauning mag wel een
beetje op z'n (ellen passen, want het be
schikt, evenals de regeeri.ng in Engeland,
niefc over een meerderheid en moet regee-
ren met den steun der radicalen.
Labours c n Liberalen. Even
als liet Deenscho socialistische kabinet
steunt op de radicalen, zoo steunen de
Labours in Engeland op de Liberalen. Maar
zooals je aan een stok niet vraagt, waar
je samen naar toe zult gaan, zoo negeeren
do Labours absoluut de wenschen der
Liberalen bij 't ontwerpen van wetgevende
maatregelen. Dat zet natuurlijk kwaad
bloed, en in dc kwestin met de huurwetten
hebben de liberalen lu-t nog eens flink dui
delijk gemaakt, dat zij zoo maar niet als
slok wenschten te worden gebruikt. Nu.
richt zich de ontevredenheid bovendien
tegen dc leiding van Asquith, dio te slap
zou zijn en daardoor oorzaak van de min
achting der Labours. Lloyd George is. na
tuurlijk handig genoeg om zich aan het
hoofd der opposilio to stellen. Zoo blijft
men „in the running."
Na de Paschen, aks liet parlement weer
bijeenkomst, zal men elkaar eens geducht
de waarheid zeggen.
Mocht het komen'tot een breuk met dc
Labours, dan staan groote veranderingen
in de Britschc politiek voor de deur.
De Engelsch-Russische con
ferentie. Terwijl deze donderbui do
regeering hoven liet hoofd hangt, onder
handelt zij met de Russen. Er moest eens
gepraat worden over alles en nog
wat met do bolsjewieken, want do betrek
kingen wederzijds waren nog lang niet ge
regeld. (En zijn het, tusschen twee haak
jes, voorloopig ook nog niet) Er zijn
verschillende punten te bedisselen. Voor
eerst de geldkwesties: de Russische oor-
logsschuld aan Engeland (600 millioen pd.
st.); particuliere vorderingen van Britschc
crediteuren; vergoeding voor in Rusland
verbeurd verklaarde Engelscho goederen;
vergoeding voor schade door de anli-bolsje-
wieksclie legers in Rusland aangericht; on
derhandelingen over Britschc credieten aan
den Russischen handel enz. Vervolgens do
politieke kwesties: vaststelling der houding
van de Russische regeering t. o. v. vóór
den oorlog gesloten traclaten: grensrege
ling, bolsjewieksche propaganda in Enge
land; toetreding tot den Volkenbond, c-nz.
Stof genoeg om er over te kibbelen. En
dat zal ook wel braaf gedaan worden, want
do Russische heeren schijnen tamelijk on
handelbaar te zijn. En het wederzijdse li
vertrouwen is niet zoo bijster groot.
Rusland e n R oemeni Niet
alleen voor de Hollanders geldt het Engel-
sche gezegde, dat onze fout is „giving to
little and asking to much" (to weinig
Waarom kwam je niet dadelijk naar
Londen terug?
Er was geen trein voor zes uur van
morgen, ik ben nu met den melk!rein te
ruggekomen.
Savage liep nadenkend de kamer op en
heer.
Weet je wat ik denk? zei hij einde
lijk.
Ik vermoed dat u hetzelfde denk: als
ik, dat Goldberg vermoord is.
Ik vrees hel wel, maar ik kan onge
lijk hebben. Misschien was hij uit wan
d-el en.
Ik denk, dal hij nooit meer wandelen
zal. De Vogue schrok, toen hij mij zag.
Wat u zegt, kwam bij mij ook op, maar
ik ben om zekerheid le hebben niet dade
lijk naar Groot Weston teruggekeerd maar
op een heuveltje gaan zitten en heli de
boerderij in het oog gehouden tot bet
donker werd en niemand is er in of uit
gegaan.
Nu, dan moeten wij handelend optre
den, ik zal zelf naar Groot Weston gaan,
maar laat ik eerst eens iets te weten zien.
te komen omtrent de Vogue. Ik vermoed,
dat Goldberg en Moschelles een bezoek bij
hem brachten om hem le raadplegen over
het cryptogram. Do Voguc schijnt een1
wetenschappelijk man le zijn met die
boerderij voor tropische dieren. Zou hij
ook een autoriteit zijn op het gebied van
het ontcijferen van crytograms? Als dat
zoo is, zal hij er wel over geschreven heb
ben. Laat inij eens zien.
Hij sloeg het telefoon-adresboek oren
en belde bet Britsch Museum op.
Inspecteur Savage. New Scotland
.Yard. Onderzoek u den catalogus eens en
