25e Jaargang. WOENSDAG 16 APRIL 1924 No. 4430 9e£cidóctóSou^omt peABONNEMENTSPRIJSbedraagt bi) voorultbet&ling Voor Leiden 19 cent per week fi 2.50 per kwartaal. Pij onze Agenten 20 cent per week (2.60 per kwartaal, franco per post I 2.85 per kwartaal, pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ot., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewon# advertenlldn 30 oent por rage* Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het 3 dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine advertenflënv van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop (0.50. Pit oum nies* bestaat uit twee lila den. Twee opmerkingen. In „Katholiek Nederland", het maand blad van de Katholieke Sociale Actie in Nederland, lezen we: Do schoonmaaktijd is een gunstige gelegenheid voor een ieder om zijn boekenvoorraad eens na te zien. Wellicht treft men daaronder veel aan, wat zelden of nooit meer dienst doet. Het verdient overweging om zulke boeken en tijdschriften te be stemmen ten algemeenen nutte. In- dien men ze opzendt naar ons Gen- traal Bureau, komen ze, waar ze het beste op hun plaats zijn. En dan vermeldt het Centraal Bureau 'der K. S. A. waarheen er al door zijn be middeling boeken zijn gezonden de R.-K. Universiteitsbibliotheek te Nijme gen ontving niet minder dan 21 kisten! Dit berichtje in „Katholiek Nederland" is ons aanleiding om 'ns op twee geheel verschillende dingen te wijzen. Eerstens: Uit één van de vele ac- 'ties, die de K. S. A. voor haar rekening heeft genomen in casu de lectuur- bemiddeling blijkt toch weer eens, dat er in Katholiek Nederland voor een Al- gemeene Sociale Centrale wel een taak te vervullen is. Wij zeggen: één van de vele acties. Wie iedere maand „Katholiek Nederland" in ziet, weet, dat er vele acties zijn, waar aan het Centraal Bureau zich geeft. Hierbij komt dan nog zijn inlichtings dienst onder alleszins deskundige leiding. Wij willen alleen dit zeggen: Onze K. S. 'A. moet worden gewaardeerd als -een nut tige, zeer gewenschte instelling. Een tweede opmerking, waartoe bo venstaand bericht ons aanleiding geeft, is. deze: Wat kan er in den schoonmaak tijd veel goeds worden gedaan! Ja, dan vindt haast iedere huisvrouw wel wat, dat rij in den loop van het jaar over het hoofd ziet, maar dat nu hare bijzondere iandacht trekt, en waarbij zij zich af vraagt: wat. doe ik er eigenlijk mee; wat heb ik er eigenlijk aan? Welnu tracht Üan anderen er een pleizier mee te doen. Voor boeken wordt de weg u in het boven staande, voorzoover nog noodig, aange wezen. Voor andere goede dingen zult gij 'toch zelf wel den weg weten om ze anderen nuttig te doen zijn. De schoonmaaktijd loopt wel, meenen we, op z'n eind, maar misschien willen de huisvrouwen- alsnog ileze opmerking wel 'ns in ernstige over weging nemen. Iedereen moet met zijn middelen en-op zijn wijze trachten zoo veel mogelijk goed en alles zoo goed" mo- gelijk te doen! Onder partijgenooten. Het- Communistisch Congres te Hotter- dam is geëindigd ten sfbtte met een. oenheidsresolutie. Het recept van de con gressen der S. D. A. P. ie hier kostelijk na gevolgd Van wat aan de aanneming van de een heids-resolutie is vooraf gegaan hebben wij in de twee laatste nummers onzen lezere een proefje gegeven. Hier volge nog zulk 'n fragment uit een der verslagen het is lang niet het pikantste! Dr. Knuttel (Leiden) zegt niet te gelooven flat de partij na dit congres van alle herrie af zal zijn. Spreker kent die menschen te goed. Zij kunnen geestelijk niet leven zon der herrie te schoppen. De Visser: Zijn dat b er oeps herriemakers JJfGelach). Dr, Knuttel: Ja, dat zijn het, Spr. vindt het 'tweeslachtig, om een oppositie, die mon zegt als organisatie niet te erkennen, toch in het P. B. enz. op te nemen. De Hoo (Amsterdam) bestrijdt eveneens 'de oppositie die hij verwijt nimmer eeniig werk voor de partij te hebben gedaan. Der gelijke leden kunnen wij missen. Aan het slot van den, avond kwam nog de afgevaardigde Gerritsen (Deventer) aan het woord, die een bellen en scherpen aanval op 'de oppositie richtte. Weet gij congres riep spreker uit waar het De Kadt om te doen is 1 Niet om de politieke richting 1 Iran de partijhij wil voorzitter van het IP.B. worden. (Hoonend gelach). 'Hij mag dan, omdat hij De Kadt heet icherpe nagels hebben, maar wij in den Achterhoek zullen hem die knippen, zooals hij nog nooit geknipt ia. (Applaus en ge- lach). Sneevliet: Hoogstaande discussie van dit Congres(Protesten). De afgevaardigde van Beverwijk 1 Verval- itching van brieven is hoogerl (Applaus). Gerritsen (Deventer): Is het misschien een hoogstaande discussie als Bouwman bij ïnij thuis zegt: Het ia geen politieke partij, "Üe wij hebben, het is een corrupte bende. (Rumoer). •y Spreker besluit met te zeggen: „Let op wat voor haring zij van de oppositie in den ton hebben. Want het zijn geen nieuwe, maar oude, die weldra beginnen te stinken." (Daverend applaus). Wij vragen ons af, hoe men in zulk een partij nog bogen durft opvrijheid broederschapHoe men zichzelf nog durft wij3 wijsmaken, dat men de kwali teiten heeft, om de gemeenschap te kunnen beheeren of besturen. Als het onder de partijgenooten zoo ge steld is, hoe moet dan wel de gezindheid zijn ten opzichte van tegenstanders! BUITENLAND De Rapporten der Deskundigen. De aanneming docr Duitschland. Berlijn zal schriftelijk antwoorden. Uit Berlijn wordt geseind, dat de Duit- sche rijksregeering besloten heeft de rap porten der experts in principe te aan vaarden, en daarvan schriftelijk kennis te geven aan de Commissie van Herstelt© Parijs. Heden zal dat schriftelijk antwoord aan do Commissie van Herstel worden overhandigd. In het antwoord wordt medegedeeld, dat de Duitsche regeering bereid is, op den grondslag van de adviezen der ex perts mede te werken aan de oplossing van de kwestie der schadeloosstelling. De nadruk wordt gelegd op de grondgedachte van de adviezen, n.l. dat de voorstellen der experts een ondeelbaar geheel vormen Ha! antwoord der Britten. Algeheele instemming. Mac Donald heeft aangaande de rap porten o.m. het volgende verklaard: In -het rapport van de eerste commissie van experts wordt duidelijk verklaard, dat het eon ondeelbaar geheel vormt en dat de onderleelcenaars alle verantwoor delijkheid verwerpen, indien sommige hunner aanbevelingen mochten worden aanvaard en andere verworpen. De Britsche regeering hecht zóóveel belang aan deze aanbevelingen, welke tot onmiddellijke uitvoering kunnen worden gebracht, dat zij harerzijds bereid is het plan in zijn geheel te ondersteunen, mits alle andere betrokken partijen bereid zijn hetzelfde te doen. Een rede van Poincaré. Geen ontruiming van het Roergebied. Gisteravond heeft Poincaré een rede ge houden aan een banket der republikeinsch democratische partij. Poincaré noemde de rapporten der deskundigen een bevesti ging van .de Fransche politiek, omdat nu is komen vast te staan, dat Duitschland slechts armoedo gefingeerd heeft. De Roer bezetting heeft een dubbele uitwerking gehad, n.l. als een demonstratie van Frankrijks goed inzicht tegenover de ge allieerden en als een dwangmiddel ten op zichte van Duitschland. De Commissie van Herstel moet thans een definitief plan opstellen, ten einde van Duitschland de aanneming der noo- dige wetten te verkrijgen en de controle organiseeren, waartoe door de 'experts ge adviseerd wordt. Dit plan in zijn geheel zal ongetwijfeld het herstel van de economische en fiscale eenheid van het Duitsche rijk bewerk stelligen, maar niet na een principieels verklaring, niet na aanneming met tegen zin, dat is zooals de experts opzettelijk schrijven, alleen nadat Duitschland zich, van goeden wil bezield, zich ertoe heeft gèzet het vredesverdrag na te komen, zal men ons kunnen vragen onze tegenwoor dige panden tegen andere te verruilen. Er kan geen sprake van zijn, dat wij het Roergebied zullen ontruimen voordat wij betaling hebben gekregen van dat deel der schadeloosstelling, waarop wij recht hebben. Er kan evenmin sprake van zijn, dat wij het gebied waarop wij thans de hand hebben gelegd, zullen loslaten, zonder dat wij over de middelen beschik ken, om den tegenwoordigen toestand met zekerheid vlug te kunnen herstellen in dien zulks noodig mocht zijn. Duitschland. Tegen de actie der geheime bonden. Een verordening der Hooge commissie In verband met onlangs door de Fran- sobe veiligheidspolitie op het spoor ge komen geheime organisaties in de bezette gebieden, welke opwekten tot bet aangaan van een verbintenis bij den Reichswehr, hetgeen formeel bij het verdrag van Ver sailles verboden is, heeft de Hooge Com missie na ruggespraak met de bevelheb bers der Engelsche, FTansche en Belgi sche bezettingstroepen, _een verordening uitgevaardigd, waarin aan dit verbod herinnerd wordt, en waaTbij zware staf- fen worden vastgesteld tegen iederen in woner der bezette gebieden, die zou deel nemen aan eenige militaire oefening of lid is van genoemde organisaties. Tot deze straffen behoort o.a. de uitzet ting uit de bezette gebieden. De rijksdagverkiezingen. Minister Emminger treedt af. Bij de verkiezingen voor den Rijksdag heeft het Centrum voor het oerst weder eigen candidaten gesteld tegenover de Beiersche Volkspartij. Dit heeft natuurlijk een vijandelijke stemming doen ontstaan, welk ook in de Rijksregeering haar weg heeft gevonden. Ten gevolge hiervan heeft heden de rijksminister van Justitie, dr. Emminger, die tot de Beiersche Volks partij behoort, zijn ontslag ingediend. Andere ministers schijnen er nog bij hem te hebben op aangedrongen om te blijvon. Dit was hem echter door de partij-dis cipline onmogelijk. De onderstaatssecretaris van Justitie, dr. Joel, is, in afwachting van de benoe ming van een nieuwen functionnaris, met de leiding .van het departement belast. Een nieuw ministerie in Thuringen. Een actie tegen de Joods che Staatsambtenaren Gisteren -heeft de Thuringsche landdag een nieuw ministerie gekozen. Het oude is bezweken onder den drang van de Völ- kischen, die willen dat allo joodsche staatsambtenaren, vooral de heer Loëb, directeur van de staatsbank, van hun ambt ontheven worden. Twee der vorigo ministers zijn her kozen, maar een derde, die de porte feuille van financiën had en over het ontslag van Loëb zou hebben te heslissen, is vervangen door den heer von Kuech- zner. Geheel Duitschland zit nu met span ning naar Weimar te zien, om het ver loop der zaken aldaar te volgen. Het is evident, dat een ontslag van ambtenaren, alleen omdat zij semieten in plaats van Ariërs zijn, regelrecht tegen den geest en de letter van de grondwet inclruischt. Sommige bladen rekenen er dan ook op, dat de rijksdag op het laat ste oogenblik zal ingrijpen. Cc moord op een Vlaamsch student Het bericht over den aanslag te Leuven wordt bevestigd. Het slachtoffer is de heer A. Vallaeys, student-ingenieur, die als soldaat aan den Yzer stond. Hij was voorzitter van de commissie voor de fees telijkheden van het 9e Groot-Nederlandsch Studenten-congres. Dinsdag tegen den ochtend werd hij door een fascistische bende aangerand. Zijn rechter long werd door een revolverschot doorboord. Hij moest naar het verhandhuis worden ge voerd, waar een inwendige bloedstorting werd geconstateerd. Zijn toestand is nog onzeker. Deze laffe aanslag heeft groote beroe ring gebracht in de Vlaamschgezinde stu dentenkringen. Dit is na Herman van den Reeck de tweede student, die valt als slachtoffer van de franskiljonsche reactie. Frankrijk. Do dood van Philippe Daudst Geen moord maar zelfmoord Het gerechtelijke onderzoek naar de oorzaken van den dood van Philippe Daudet is geëindigd. De rechter van in structie heeft zelfmoord geconcludeerd, bij gebrek aan eenig bewijs van moord. Léon Daudet, de vader van Philippe, zal een nieuw onderzoek aanvragen, het welk deze droevige aangelegenheid zal doen voortduren. Engeland. Do Russische delegatie Weinig optimisme In Engelsche kringen heerscht weinig optimisme ten aanzien van de resultaten der Engelsch-Russische conferentie. Bovendien heeft de Russische delegatie geen zeer goeden indruk gemaakt, aan gezien zij bijna een half uur later dan afgesproken was in Downingstreet ver scheen en daardoor den geheelen gang van zaken in de war stuurde. Daar deze vertraging door geen enkel feit was te verontschuldigen, was de stem ming toen de Russen verschenen, minder gunstig. Do Rljkstenioonsteiling. Er bestaat thans geen vrees meer, diat de Engelsche wereldtentoonstelling de volgende week niet gereed zal zijn. Het aantal arbeiders is zeer uitgebreid en de werkzaamheden schieten thans snel op. De prachtige witte paleizen, waarin de tentoonstellingen van Indië en de domini- 1 ons zijn ondergebracht, zijn zoo goed als gereed en de arbeiders aan de Engelsche gebouwen van de nijverheid en kunst heb ben dërr achterstand ingehaald. De openingsplechtigheid heeft plaats in het stadion, en meer dan honderdduizend personen zullen de plechtigheid bijwonen, terwijl de rede van den koning, zooals reeds gemeld door luidsprekers wordt overgebracht naar het nog veel grooter aantal bezoekers in andere gedeelten van de tentoonstelling. De prins van Wales, die voorzitter van de tentoonstelling is, zal den koning, die met de koningin in een galarijtuig naar Wembley komt, begroeten. Italië Het Vaticaan en de fascisten. Een protest van den H. Stoel. Door zijn officieel orgaan, de Osservatore Romano, heeft het Vaticaan een scherp protest gericht tot de regeering wegens de gewelddadige behandeling door do fascis ten van priesters en R.-K. leeken in de districten, waar de regeeringslijst geen voldoende aantal stemmen kreeg. Het groot probleem, waarvoor de regee ring gesteld is, zoo wordt gezegd, is om allo partijen er van te doordringen, dat zij de heerschende macht is. Om dit te ver vullen moet zij eerst loeren haar eigen vol gelingen onder controle te houden. In weerwil van de herhaalde verzoeken om discipline duren do aanslagen voort, vooral tegen Katholieken, met medeweten van de nationale militie en onder de oogen der politie. Spanje. Een verklaring van Primo de Rivera. Een officieele partij. Generaal Primo de Rivera heeft te Bar celona verklaard, dat hij den koning een besluit ter teekening zal voorleggen, waar hij zeer strenge strafmaatregelen, zelfs de doodstraf, tegen de bedrijvers van aan slagen op treinen, banken, enz. uitgevaar digd worden. Hij deelde verder mede, dat hij aan de gouverneurs van do provincie een rond schrijven zou richten om hun op to dragen een officieele partij te vormen onder den naam van vaderlandschen bond; die den officieelen steun der regeering zou hebben Primo do Rivera hoopt, dat dezo partij de meerderheid hij de eerstvolgende ver kiezingen zou kunnen krijgen en een regee- ringsinstrüment zou kunnen voeren, dat op het tegenwoordig militair directorium kan volgen en den grondwettigen toestand zal herstellen. Turkije. Uitwijzingen van Christenen door de Turken. Naar Havas uit Beiroet meldt, gaan de Turken voort met de uitwijzingen der Christenen. Sinds 15 Februari j.l. zijn 2568 Christenen uit de streek van Oerfa in Syrië aangekomen. Zij waren van alles beroofd. Overigens zijn deze uitwijzingen gcén nieuw feit. Sinds 1919 zijn 85000 Christenen als vluchtelingen in Syrië aan gekomen. NET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Berlijn antwoordt schriftelijk, dat Duitschland de rapporten der deskundi gen aanvaardt. Poincaré over de rapporten en do Roerbezetting. Een actie tegen de Joodsche Staats ambtenaren In Thüringen. De moord op den Vlaamschen student te Leuven. BINNENLAND. De bemiddelinfjspGgingen om het con flict In de Textiel-industrie bij te leggen/ hebben nog geen succes. Instelling van een commissie om ver vereenvoudiging te brengen In de Rijks- Zieker.huis-exploitatie. Nadere bijzonderheden omtrent het ge val van hongerdood te Baarn. (Gemengde Berichten). LEIDEN. De „draadlooze" voor het Kantongerecht BlfflMEHLAHm R.-K. UNIVERSITEIT N ij m e e g s eh e Universiteit s-V ereeniging Naar men ons bericht is te Nijmegen opgericht de „Nijmeegsche Universiteits- Vereeniging". Soortgelijke vereenigingen bestaan in de andere universiteitssteden en ook hier biedt deze vereeniging aan de burgers der stad gelegenheid om onze Universiteit hoofdzakelijk moreel te steu nen en hare belangen en die van hare stu denten te behartigen, terwijl door de ver eeniging er naar wordt gestreefd een nauwer contact en meerdere belangstel ling tusschen de Universiteit en de inge zetenen van Nijmegen tot stand te bren gen. Zij stelt zich voor lezingen en voor drachten te doen houden, waartoe op ruime schaal toegang zal worden vrijge steld en later subsidies te verlcenen voor wetenschappelijke onderzoekingen, het aanschaffen van hij zonder kostbare wer ken, kortom al datgene te doen, wat de be- teekenis en het 'aanzien der «Nijmeegsche Universiteit kan hevordoren. Het Bestuur wordt gevormd door drie leden van den Akademischen Senaat, drie inwoners van Nijmegen en den Voorzitter der R. K. Studentenvereniging. DE SCHADELOOSSTELLING DER KAMERLEDEN. Het is nu langzamerhand een publiek geheim geworden de „Ned." heeft het j.L Zaterdag in een hoofdartikel medege deeld dat de Christelijk-Hislorischo leden van de Tweede Kamer 10 pCt. van hunne schadeloosstelling vrijwillig afstaan Sedert 1 Januari j.l. wordt dat bedrag op hun verzoek ingehouden. Thans schrijft „De Standaard" in een driestar onder het „Vrijwillig" hoöfdje 't volgende: „Het spreekt ons bedunkens van zelf, dat de Kamerleden thans vrijwillig af stand zullen doen van een deel van hun schadeloosstelling, nu zij met de voorstel len van de Regeering zijn medegegaan om op de salarissen der ambtenaren een- kor ting toe te passen. De Regeering kon hier geen voorstel doen, tenzij een voorstel tot Grondwets wijziging. En daaraan kan dadelijk niet worden gedacht. Maar zij sprak het reeds wel uit, dat hier do vrijwillige weg zou moeten worden bewandeld. De Anti-Revolutionnaire Club zal geen oogenblik geaarzeld hebben dien aangaande het besluit te nemen, maar zij stelde zich, blijkens de opmerking van dpn heer Rutgers bij de jongste debatten, op het standpunt, dat niet slechts het eene of andere Kamerlid, de eene of andere groep, maar h.eel de Kamer het goede voorbeeld behoort te geven, door vrijwillig af te te staan wat aan anderen door wet of be sluit moet worden ontnomen. Het was goed gezien, dat de heer Rut gers deze kwestie nogmaals ter sprake bracht. Al werd in het antwoord natuur lijk niets nieuws vernomen, het was noo dig, dat nog eens nadrukkelijk weTd ge constateerd, wat redelijkerwijze raag wor den verwacht". DE SALARISVERLAGING. Oud-minister van Fi lanc.iën, nr. S. de Vries Cm. sprak gisteravond voor de Chr. werklied-envereenigïng „Patrimonium" te 's-Gravenhage, over het onderwerp: „Kun nen onze loonen, sagarissen en arbeidstij den gehandhaafd blijven"? De heer De Vries betoogde, dat door den oorlog niet alleen de oorlogvoerende lan den, doch ook Nederland armer is gewor den. Vóór den oorlog werd ons nat:onaal vermogen getaxeerd op 20 mil'iard en thans op 30 milliard, doch, zegt spreker, de gulden is in koopkracht tot op de helft gedaald. Wil men conpürreeren, Jan zal geprodu ceerd moeten worden tegen prijzen, d'e de buitenlandsche prijzen nabij komen. In dit verband wees spr. er op, dat in het pro gram der A.-h. partij de wensch wordi uitgesproken, dat de rege°ring door het uitvaardigen van invoerverboden de bui tenlandsche concurrentie kan vermrade ren. Het wil hem voorkomen, dat op dit gebied, meer gedaan kan worden dan ce- beurt. Op de materiaalkosten, noch op de algemeeno onkosten kan de fabrikant noe menswaard verminderen. Er blijft dus niet anders over dan bet loon te herzien. Met de loonkwestie, zeide spreker, hangt die van den arbeidstijd nauw saimn De verleng'ng van den arbeidstijd^ 's zelfs van groote be teekenis. Spr. gaf dus in overweging, een verlengden arbeidstijd te aanvaarden. Ten opziohte van de ambtenaren staat de zaak onigszins anders, omdat zij m den regel geen arbeid presteeren waarvan het resultaat concurreerond moet zijn. Met de meeste stelligheid wilde spr. als zijn meening uitspreken, dat li j inkrim ping van ons budget, de salarissen moeten worden aangetast, al wilde hij niet ontken nen, dat de wijze, waarop dit is geschied, niet zijn sympathie heeft. Tot nu toe is het steenvasle gewoonte geweest, van de overheid eenmaal toege kende salarissen te bestendigen, althans eenzijdig niet te verlagen. Nu zegt de overheid, het recht te hebben, cenzijd g het salaris te kunnen verlagen.. Juister was hot geweest, indien de regeering een ander standpunt had ingenomen en tot overleg ware bereid geweest. In dit opzicht ware wel wat te berei-t ken geweest. Met betrekking tot bet ont werp om kennisnemijg van den rechter op dit punt onmogelijk 'te maken, merkte

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1