15e Jaargang. VRIJDAG 28 MAART 1924 No. 4420 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per -week 12.50 per kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal. Franco per post fl 2.95 per kwartaal. Het Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné'a ver» krijgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, by voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen I. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 y POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I Gawona advertentlSn 30 cent per regeh Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentlSn. van ten hoogate 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver» huur, koop en verkoop fO.50. Dit nummer bestaat uêt dpia bladen. V Arbeidsgeschillen. Ons kleine land is dezer dagen getuige van verscheidene arbeidsgeschillen. Hier en daar is het tot een uitbarsting gekomen elders rommelt het nog. Het meeat droeve van al die geschillen is wel dat in de Twentsche te stiel-indu st rie. Hoewel het meestal zéér moeilijk is in een arbeidsgeschil partij te kiezen, wordt in deze toch wel de beoordeeling vergemakke- lijkt o.a. door dit feit, dat de Aartsbisschop van Utrecht openlijk zijn steun heeft- gege ven aan de uitgeslotenennatuurlijk is zulks geschiedt na volkomen objectieve voorlich- ting en ernstig beraad en dus ligt daar- in een vingerwijzing voor ons allen, Katho- jieken, waarvan wij dankbaar gebruik moe- ten maken en welke wij practisch moe ten benutten! Er is de laatste dagen gelukkig meer hoop gekomen op een bijlegging van het geschil. Moge het waar worden! Over het algemeen kan van de arbeids geschillen worden gezegd, dat zij zeer vaak voorkomen zouden worden, als beide par tijen wat dichter bij elkaar zouden staan en als een onberedeneerde, on-Christelijke zelfzucht en hebzucht en onverstandige kortzichtigheid daarbij wat naar achteren werden gedrongen Dan zou men elkaar ook beter verstaan. Dan zou de arbeider klaarder inzien, dat er omstandigheden kunnen zijn, welke een verslechtering der arbeidsvoorwaarden noodzakelijk maken zelfs in zijn eigen belang. Dan zou de werkgever helder begrijpen, dat ook zelfs al is het noodzakelijk den arbeider, die toch iheusch niet in over vloed baadt, een vermindcfring van zijn positie hard en. zwaar moet vallenEn hij, de werkgever, zal bij nlet-noodzake- ïijkheid daartoe zelf niet willen, overgaan; !©u ;bij noodzakelijkheid zich verplicht ge voelen, te trachten den arbeider daarvan eerst te overtuigen. Bij het dreigen van een arbeidsgeschil hebben Katholieke arbeiders en Ka tholieke werkgevers als zoodanig bij zondere verplichtingen, daar op hun ge dragingen din vooral de aandacht is ge vestigd din is er vaak gelegenheid de theorie van de solidariteit te toonen in de practijk, de Christelijke beginselen van rechtvaardigheid en naastenliefde als *t ware apologetisch te demonstreeren Bij de regeling der arbeidsvoorwaarden, bij de bepaling der arbeidsverhoudingen hebben de Katholieken, als zoodanig, ook zware verplichtingen, ontleend aan de verheven, mooie en strenge leer, die zij belijden én beleven moeten. MfiTEMLAMP Duitschland. Het Hitler-proces. Eon rede van Ludendorff en Hi 11 er. Gisteren is het proces eindelijk afgeloo- pen. De beklaagden hebben een laatste woordje gezegd. Kolonel Kriebel, de mili taire leider van den Kampfbund, protes teerde tegen de misleidende woorden van den Staatsanwalt, die telkens na een ge heime zitting in het openbaar durfde ver klaren, dat de marsch naar Berlijn niet 'bewezen was, ofschoon het daar wel dege- lijk bewezen werd. Beklaagde merkte ver- i. der op, zelfs in de geheime zittingen veel jfe moeten verzwijgen, om zijn vriendon in het noorden niet aan den Staatsanwalt uit fo leveren. Ludendorff wilde nan de woorden van zijn verdediger niets toevoegen, maar over (de völkische beweging spreken als een ,xnan, die zwaarder taak verricht heeft dan ^wie ook in deze zaal. Men ziet in hem den man van Tannenberg en zooveel roemrijke overwinningen, doch men kan niet zijn le vensarbeid zien, zijn strijd sedert 1904 in fden generalên staf voor de weerbaarheid -tegen jaloerschheid en kortzichtigheid. Hij 'schilderde, grootendeels improviseerend en ^ditmaal zéér welsprekend, zijn rol in den 4 oorlog,en den onwil, dien zijn eischen bij de bevolking wekken moesten, om dan tot een ^verheerlijking van de völkische beweging f te komen. „Slechts daar trof ik mannen, f 200 verklaarde Ludendorff, bereid het va- f derland te redden. De wereldgeschiednls Hegt mannen, die voor het vaderland strij den, geen vestingstraf op, maar brengt hen (in het Walhalla. In waarschuw luide, dat, .^Wanneer de völkische beweging zich niet iWoet ^oor te zetten, wij voor goed verloren (Wn". I Hitler hield daarop een donderrede van 'eenige uren, waarin hij zeido, dat hij de - ^eraietiger van het Marxisme had willen tijn. Op 1 April zal de uitspraak zijn. Een interpellatie betreffende hef Direkieriurn. In den Pruisischen staatsraad diende de soc.-dem. fractie eèn interpellatie in, waarbij aan de regeering wordt gevraagd, welke stappen zij denkt te doen wegens de eventueel© deelneming aan het voorgeno men Direktorium, dat de rijksregeering zou vervangen. Mgr. Testa. De apostolische legaat, mgr. Testa, die in bijzondere zending het Saargebied be reist, is te Trier aangekomen, waar hij een bezoek bracht aan den bisschop dier stad, mgr. Borne wasser. Mgr. Testa heeft zijn reis in het Saarge bied voortgezet. To Essen is het den legaat gelukt, do vrijlating van weer een nieuw aantal go- vangenen door de Franschen te bewerken. De militaire controle. Naar men verneemt, zal do regeering op de jongste nota inzako de geallieerde mi litaire controle in Duitschland in dezer voege antwoorden, dat een dergelijke con trole niet is voorzien door het vredesver drag en dat de regeering dientengevolge niet kan instaan voor evenuteele conflicten weshalve zij in overweging geeft, deze con trole te doen uitoefenen door bemiddeling van dón volkenhond. Frankrijk. De oiinistercrisls. Een verklaring van Millerand De „Matin" verklaart door Millerand ge machtigd te zijn tot het publiceeren van de volgende verklaring: „Wat de buitenlanscho politiek betreft, zal Frankrijk niet het Roergebied ontrui men, voordat de schadeloosstelling geheel is betaald. Wat de binnenlandsche politiek aangaat, wil Frankrijk het evenwicht in de begroo ting herstellen, geen nieuwe leeningen uit schrijven en géén uitgaven doen, welke niet gedekt worden door gelijkwaardige inkomsten. Millerand vertrouwt er op, dat Poincaré een nieuw ministerie zal vormen, doch ook elk ander ministerie zou eenzelfde politiek moeten voeren". Poincaré neemt de opdracht aan. Gistermiddag zes uur heeft Poincaré aan Millerand medegedeeld, dat hij de opdracht tot vorming van een nieuw kabinet aan vaardt. Hoewel dit algemeen verwacht werd,had toch het feit, dat de crisis langer dan ver moed was, traineerde, groote spanning in do wandelgangen van de Kamer verwekt. Men gelooft, dat er op breede schaal wij zigingen in het kabinet zullen worden ge bracht, zoodat Poincaré met een wezenlijk nieuw ministerie zal komen. Voorts verwacht men, dat de Kamerzit ting, welke op heden bepaald was niet zal kunnen doorgaan, daar het eventueel© nieuwe ministerie zijn program moet op stellen. De eerste kamerzitting zal misschien niet •voor Zondag plaats vinden. Zondag is de laatste gelegenheid, want voor einde Maart moet over de voorloop ige twaalfden van de begrooting der verhaalbare uitgaven wor den gestemd. De Senaat is daartoe voor Maandag bij eengeroepen. Poincaré de onmisbare. De Parijsche redacteur van de „Msbd." schrijft aan zijn blad: Wat vandaag (Woensdag) gebeurd is, gaat in beteekenis verre boven een minis- tercrisis uit. Het is het begin van een pro ces, waaruit het toekomstig politiek regime voor Frankrijk moet geboren worden. O, niet in den zin, dat in den staatsvorm on middellijk een volkomen verandering zal worden aangebracht: de vraag republiek of koningschap is nog niet aan de orde. De vraag is echter of de derde republiek, de waan van het laicisisme en al wat daaruit voortvloeit, voort zal kunnen gaan,het volk overgeleverd te houden aan een regeer macht, die door de eigenaardige adminis tratieve organisatie en maconnieke machts- verdeeling een volk een wil opdringt, die niet de zijne is. De Fransche officieele pers moge het doen voorkomen, dat het gebeurde een een voudige overrompeling zou zijn. Maar hoe kan zij daarin gelooven, zonder de oogen te sluiten voor het feit, dat het ministerie sinds lang ondermijnd is en dat in de re- geeringspartijen zelf een ontevredenheid is gaan leven, die zich eindelijk wel uiten moest. Consequent In haar misvatting be weert zij, dat het terugvoeren van dit mi nisterie naar de groene tafel in een hand omdraaien kan geschieden. Geloove wie het wil, maar wij betwijfelen het. Het is waar dat Poincaré op aanringen van Millerand zich bereid heeft getoond, opnieuw als ka binetsformateur op te treden. Natuurlijk, daar zit niets anders op. Millerand en Poincaré zijn de laatste steunpilaren van dit derde republieksregi- me. Zij zijn het met elkaar eens 1 wat men ook bewere. En kleine verschillen we ten zij af te platten in het belang van het land. Buiten hen slechts middelmatighe den, op het oogenblik, dat Frankrijk vóór alles een groot figuur noodlg heeft. Welk ministerie er ook moge komen, één ding staat voor ons vast. Als de door-en door vermoeide, zeventigjarige Poincaré op het oogenblik aan de kabinetsleiding vasthoudt, dan is het alleen, omdat hij weet dat hij het laatste steunpunt is van het stelsel, waarvan hij. misschien te let terlijk, de advocaat i3. Maar niet de eenige advocaat. Want daar is ook dat deel der rechterzijde, die sferke macht, die wij met opzet den laatslen tijd als de Katholieke republikeinen zijn gaan aanduiden. Wat zal de kiezersuitspraak zijn? Zal de gewel dig veldwinnende geestelijke beweging de volksbeweging deen ontwaken? Zullen in bepaalde districten de Roomsche kiezers opkomen voor hen. die openlijk durven be lijden? Welk een les staat dan velen te wachten. De tijd om voor zijn verantwoor delijkbeden op te komen nadert. Het einde van het combinatiegekuoei kan niet anders dan en weldadige zuivering zijn en al moest de nieuwe dageraad aanbreken als einde van een zeer stormigen nacht, de stormen zouden een weldaad zijn Engeland. De experten en Mac Donald. Geen invloed van de BritseheRegeering. Mac Donald zeide gisteren in het La gerhuis: „Ik wensch zondcr-eenigó reserve en ca tegorisch te verklaren, dat de Britsche regeering niet heeft getracht op eenigerlei wijze invloed uit te oefenen. Zij heeft geen vingerwijzingen gegbyen en heeft hen ook niet willen beïnvloeden. Het eenige gevolg van 't onderhoud, dat- ik Zaterdag met hen hgb gehad, lij mij op de hoogte hebben gesteld van een of twee dingen, die zij meenden, dat ik moest weten. Zij heb ben in het minst niet getracht raad bij mij in te winnen, hoe zij hun verslag zouden inrichten of iets dergelijks. De deskundi gen zullen hun verslag uitbrengen aan de commissie van herstel, die feitelijk de eigenaresse is der verslagen en deze zal rapporten doen toekomen aan alle belang hebbende regeeringen. Zoodra dit is ge schied, zal de Britsche regeering overgaan tot het onderzoek er van met het oog op de politiek- en financieele strekking en eerst daarna zal de regeering in staat zijn zich met de andere-regeeringen te verstaan over een gemeenschappelijke politiek." De verkeersstaking te Londen. Afkondiging van den „staat van nood" aanstaande. In het Lagerhuis verklaarde Ramsay Mac Donald met betrekking tot de ver keersstaking te Londen, dat ofschoon de werkgevers en arbeiders gisteravond wa ren bijeengekomen en de onderhandelin gen heden zouden voortduren, de regee ring toch gewapend moest zijn met be voegdheden, die noodig zouden zijn, voor het geval de staking zich uitbreidde, of voor het geval de behoefte van het pu bliek een of andere bijzondere actie ver- eischt. Een proclamatie, welke verklaart dat de „staat van nood" bestaat, zal daar om worden afgekondigd. Voorzien zal worden in een specialen transportdienst voor de ziekenhuizen. De grooto publieke diensten moeten worden gehandhaafd en bescherming moet worden verleend aan degenen, die betrekkingen in dienst van de overheid bekleeden. De re geering zou niet optreden als een organi satie tot het doen mislukken van de sta king. Zij zou rekening houden met de be hoeften van het publiek en niets doen om het stakingsveld uit te breiden, of het ge schil tusschen werkgevers en arbeiders te verscherpen. Baldwin en Lloyd George hechtten hun goedkeuring aan de houding der regee ring. De actie van Moskou. Een rede, die Bridgeman eergisteren in het Lagerhuis heeft gehouden, in verband met de arbeidsconflicten, heeft groot op zien gebaard. Bridgeman, die in het kabinet Baldwin minister van binnenlandsche zaken was en als zoodanig den geheimen politiedienst on der zijn ressort had, verklaarde, dat de actie van Moskou in vele conflicten duide lijk waarneembaar is. Hij waarschuwde de tegenwoordige re geering, dat zij geen erger vijanden had dan do communisten en de agenten van Moskou. De resultaten van de actie dezer personen leiden tot een vermindering van don invloed der vakvereenigingen. De muiterij in Ierland. De houding der regeering. Volgens berichten uit Dublin is de Ier- sche regeering bereid, genoegen te ne men met het ontslag der officieren die aan de muiterij hebben deelgenomen, cn zal zij, zoo dit geschiedt, aan de zaak vor der geen gevolg geven. Deze houding schijnt te zijn geïnspireerd door de over weging, dat een strenger optreden niet zon der uitwerking zou blijven op de stem ming der bevolking en aan de regeering wel eens bet leven zou kunnen kosten. Enypte. De kwestie van het Kalifaat. E en congres te Cairo. Een aantal Oleima's, onder wie eenige vooraanstaande Mohammedaansche rechts geleerden en theologen zijn te Cairo bij eengekomen, ten einde te beraadslagen over de huidige positie van bet kalifaat. Zij namen een resolutie aan, waarin werd verklaard, dat de afgezette kalief niet meer de noodige kwaliteiten voor die func tie bezit. Verder werd besloten tot bijeen roeping van een Moslim-congres te Cairo in 1925, om te beslissen wie tot kalief zal worden benoemd. Amerika. Een lid eener provinciale regeering van Canada geschorst. Uit Toronto wordt gemeld, dat de onder minister van do schatkist der Canadee- sche provincie Ontario, Matthews, als zoo danig is geschorst, na onthullingen voor de Commissie van Toezicht op de staats uitgaven inzake financieele transacties tij dens het bewind van den premier Drury. De opstand in Honduras. Een accoordje. Uit "Washington wordt gemeld, dat de verschillende revolutionaire leiders in Hon duras de handen inéén hebben geslagen tot herstel van de orde. Zij zijn overeen gekomen, dat Davila voorloopig als presi dent zal optreden en dat binnenkort ver kiezingen zullen worden gehouden. &i8a3fiSEiai.A£gD Koninklijke besluiten. Burgemeester. Bij K. B. is, met ingang van 16 April, benoemd tot burgemeester van' Giessen- Nieuwkerk, Peursum en Schelluinen, J. G. Diepenhorst, met toekenning van gelijk tijdig eervol ontslag als burgemeester van Tholen. De arbeidsgeschillenwet. Wanneer te verwachten. In haar eindverslag verklaart de com missie van rapporteurs er prijs op te stel len alsnog te vernemen of inderdaad de in werkingtreding van de arbeidsgeschillen wet tegen 1 April a.s. mag worden ver wacht ei^ of de minister voornemens is op grond van do bepalingen dezer wet stap pen te doen tot tusschenkomt in het in Twente nog steeds voortdurend geschil. Het Spoorwegpersoneel. Ook de andere organisaties aanvaarden de voorstellen. Na „St.-Raphael" hebben ook de Prot. Chr. Bond en de Ned. Ver. de voorstellen der directie aanvaard. De strijd in de bouwvakken1. De uitsluiting te Amsterdam. Naar de Telegr. verneemt, hebben tde Algemeen© Patroonsver., de Kath. pa troonsorganisatie, de Grondwerkerspa- troonsver. en de Burgerpatroonsverg'iste- ren besloten de uitsluiting af te kondigen voor a'lle leden dor moderne en syndica listische organisaties van bouwvakarbei ders te Amsterdam en voor de leden der Heiersver. Broederschap, welke laatste organ'satie de stakingsactie der bouwvak arbeiders steunt. Bij de genoemde vier patronosbotaiden zijn pl.m. 200 patroons aangesloten. De uitslhriting zal eveneens gelden voor de werken der gemeente en der woning bouwverenigingen. De daarbij geplaatste werklieden krijgen nml. eveneens imd'ivi- dueele contracten mét dezelfde voorwaar den als bet nieuwe c. c. bevat voorgelegd. De uitsluiting wordt morgen aan gezegd en gaat reeds den Maandag daar op in; voor zooverre individueele contrac ten van kracht tzijn, een week later "indien den betrokkenen geen individueel con tract voorgelegd was. De verwachting is, dat ten geVolge van den uitsluitingsmaatregel Maandag a.s. de meeste bouwwerken stil zullen 6taan; de zgn. oi'genbouwere, die vooral in plan- West en in do da,va-buurt vete werken on derhanden hebben, staan buiten de uit sluiting. Te 's-G r a ,v e n b a g e. Te 's-Gravenbage Is gisteren een sta- kersvergadering gebonden, welke door plm. 500 bouw vakarbeiders bezocht word. Besloten is alle mogelijke pogingen in het werk te stellen om de werklieden, die den c 8 Yi -urendag aanvaard hebben, alsnog tot MET VOORNAAMSTE ftSEU&S. BUITENLAND. In Frankrijk Is de ministercrisis nog niet opgelost. Poincaré heeft evenwel de op dracht tot formatie van een kabinet aatv vaard. Er worden tamelijk greote wijzigin gen verwacht. De verkeersstaking te Londen. De regee- rlng wil den „staat van nood" afkondigen. Een vergadering van vooraanstaande Muzelmannen heeft besloten tot een a.s. Moslim-congres in Caïro in 1925. De opstand in Honduras is bijgelegd. BINNENLAND. Mededeelingen betreffende het Eucharis tisch Congres. De Oorlcgsbegrooting is goedgekeurd met 4623 stemmen. De Tweede Kamer heeft de begrootins van Binnenlandsche Zaken verder behan deld. De Ned. Vereeniging en de Prot. Vereem- ging hebben de overeenkomst met de direc tie der Spoorwegen aanvaard. De uitsluiting In de bouwvakken te Am sterdam. OMGEVING. De Gemeenteraad van Hiüegom heeft be sloten den Zomertijd aan te nemen. 'het neerleggen van den arbeid te bewe gen. Een comité werd gevormd Hit de sta kers der verschillende organisaties om ook de ongeorganiseerden aan steunuit- keesringén te helpen. De postchèque- en Girodienst. Naar de N. R. Crt. verneemt, helt do commisste-König ten sterkste over bot aanvaarding van het stelsel der centrali satie. Tevens werd vernomen, dat het nog wel drie maanden kan duren, voordat de dienst op normale wijze hervat wordt. Een drie-hoofdige leiding. De Haagsche redacteur van het „Volk" meldt, dat aan het hoofd van de P. T. T. een directorium komt, dat als volgt zal zijn samengesteld: Voor den administratieven dienst mr. J. F. van Royen, algemeen secretaris bij do posterijen en telegrafie; voor den buiten dienst A. P. F. Duinstee, inspecteur te Maastricht, en voor den technisch en dienst I. J. J. H. van Embden, hoofdin genieur bïj de telegrafie te 's-Hertogen- bosch. De edelmetaalbedrijven voeren actie tegen de Waarborgwet. Benoemd is tot directeur van de hoo- gere burgerschool voor meisjes te Nijme gen de heer J. G. Deuss, directeur van de R.-K. hoogere burgerschool te Arnhem. De examens voor machinist en motor drijver hij de binnenvaart zullen dit jaar afgenomen worden te Amsterdam, Rotter dam en Dordrecht. Aanmelding vóór 5 April aan het secretariat, Binnenkant 22, Amsterdam. Zij die nog geen voldoende praktijk hebben, kunnen deelnemen aan het examen voor het „voorloopig diploma". Tot gemeente-ontvanger te Aalten is benoemd de heer H. J. Heesterman aldaar. De heer G. v. d. Stoep (A.-R.) te Pijnacker heeft bedankt als raadslid. Zijn opvolger zal zijn de heer G. M. v. d. VaarL Het dagelijksch bestuur der Gronin ger Mij. van Landbouw heeft zich tot de gemeentebesturen gewend met het ver zoek de schooltijden aan de lagere scholen niet nara den zomertijd, maar naar den zonnetijd, te regelen. De Amsterdam- '>6 wethouder voor de Financiën de heer Wibaut heeft op een bijeenkomst der bedrijfsdirecteuren, dat met het oog on den financieel en toestand der gemeente, groote kapitaals-uitgaven vermeden moeten worden, ook al is vuor een bepaald doel een gunstige rentabili- teitsrekening op te zetten. Het bestuur van de afd. Amstei3 :n van De Hanze stelt de leden voor, hei plaatselijk Hanz o-bureau met ingang van 1 April op te heffen en den directeur van het bureau eervol ontslag te geven mei ineang van 1 Oclobor. Letteren en Kunst Katholieke schrijvers* Naar „Het Centrum" verneemt, wordt op Sen Paaschdag as. te Tilburg oen on derlinge bijeenkomst gehouden van jon gere Katholieke schrijvers uit Holland en Vlaanderen. Op deze bijeenkomst zullen inleidingen worden gehouden door Wieif Moens, Anton van Duinkerken, Gerard Knuvelder, en door een der oudere-jonge* ren van welke groep de leidende figuren de bijeenkomst' znllen 'bijwónen Ir- Feb er.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1