WOENSD/&& 19 MAART 1S24
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
15e Jaargang.
rQ. 4412
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post I 2.95 per kwartaal.
Het Geïïlnstreerd Zondagsblad Is voor de Abounds ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feesfdage
TIL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 u POSTBUS No. II
,D„E»AD-ERTENTIEPR,JS BEDRAAGT:
Gewon, advertentlën 30
cent per regeli
'it nummer bestazt uit t>M
Jaden.
be-
Beginselen en leven.
Onze beginselen moeten ons leven
aielen en beheerschen.
Oók 't spreekt eigenlijk vanzelf
©ns doen en laten in de politiek.
Politiek, niet gedragen door onze begin
selen, wordt ons iets minderwaardigs
gelijk ook feitelijk meermalen kan worden
geconstateerd.
Politiek, die is gegrond op onze begin
selen, is een voornaam deel van den strijd,
die wij voeren voor ons Roomsch recht,
voor de doorvoering der Christelijke leer en
practijk in do maatschappij,.... voor het
recht ook in het bijzonder der oecono-
misch-zwakken, der armen en behoefti-
gen.
In een vergadering der afdeeling Amster
dam van den Vrijheidsbond heeft de heer
de Ridder een zestal stellingen verde
digd, waarin hij het innig verband po
seerde tusschen levensbeschouwing
staatkundige partij.
„Er bestaal" zoo luidt de eerste stel
ling- „een nauw verband tusschen
's mcuschen levensbeschouwing en zijne
politieke opvattingen."
En in de tweede werd gezegd: „Een
staatkundige partij moet de politieke ver
schijningsvorm zijn eener geestelijke stroo-
piing. Waar die geestelijke strooming ver
dwijnt, droogt de voedingsbron der staat
kundige partij op."
Merkwaardig was aldus merkt „Het
•Centrum" op dat de liberale spreker
zich daarbij vooral beriep op de Recht-
sclic partijen, in de eerste plaats op de on
ze, waarvan hij o.m. zeide: „De Roomsch-
Kstholieke partij is een voorbeeld, waar-
fair de kracht niet verklaard kan worden
door de actie van de politiek alleen. Die
dankt dp kracht hieraan, dat het Roomsch-
dom zich over het leven hoeft verbroid."
Zoo is het en zoo moet het zijn in het
individueele leven van iederen Katholiek:
Leven uit onza uc«
j.Roorncsh-dom". uit het 1,nomc°l1 °:J"'
BUITENLAND
De regeringsverklaring.
Bezuigingingen en belastin gen
Onder groote belangstelling, zoowel van
do zijde van het publiek, als van. de poli-
iici, lazen Theunis en Masson gisternamid-
iag in Kamer en Senaat do regeeringsvex-
ilaringen voor.
Daarin worden onder verwijzen naar de
depreciatie van do Belgische valuta eerst
ca vooral bezuinigingen aangekondigd.
Doch bezuiniging alleen volstaat niet, ook
aieuwo belastingen zullen worden inge-
Tocrd.
Wat betreft de buitenlandscho politiek
_j-rdt in de verklarings gezegd:
„Heel de buitenlandscho politiek der vo
ltige regceriug werd beheerscht door. do
y>rg om tot een billijke en practiscke op-
ossing van do herstelkwostie to geraken.
Zij heeft daardoor do beslissing geno
men om aan do zijde van Frankrijk aan
een operatie van druk en dwang deel te
ïie'men.
Het vraagstuk is thans in een nieuw
stadium getreden.
Deskundigen uit do geallieerde landen,
waarhij zich Amerikaansche deskundigen
hebben gevoegd, bestudeeren er do voor
naamste gezichtspunten van.
De werkelijkheid indachtig, matig maar
vastbesloten in ouzo eigen vorderingen, zul
!en wij eischen datgene, wat wij beschou
wen als wettig, onontbeerlijk en vereenig-
haar met wat practisch mogelijk is".
Het debat.
De rogeeringsverklaring werd alleen
joor de liberalen en door do Waalsche on
ca paar Brusselscho elementen der Katho
lieke partij toegejuicht. Do Katholieko
Haamsche democraten verroerden zich
niet.
Onmiddellijk na do voorlezing van het
document zette de socialistische oud-mi
nister Vandervelde het debat in. Hij ver
klaarde, dat do socialisten uit allo macht
do nieuwo regeering zullen bestrijden en
dat zij zullen ijveren voor de verkrijging
van het vrouwenkiesrecht voor de provin
ce, alsmede voor do indeeling van het le-
jer in Waalsche en Vlaamscho cenhoden.
Dit zijn, zooals men weet, tweo factoren,
dio geëigend zijn om in do rangen der
óvee regeer ingspar tij en de grootste on
enigheid te zaaien.
Een onverkwikkelijke geschiedenis.
In de Belgische gemeente Gilly heeft de
zer dagen een schandaal plaats gehad. Do
minderheid van den gemeenteraad heeft
jegen hot socialistisch collego een aan
dacht ingediend en laatstgenoemd lichaam
*rvan beschuldigd do doodkisten to hebben
wen doorzagen, welko do lijken van ge-
lallen. strijders, bevatten, zulks mot do be
doeling om ze in een grafkelder te kunnen
bijzetten.
Gebleken is n.L, dat de lijkkisten 2.20
M. lang waren en de graftombes slechts 2
M. Om nu toch do kiston to kunnen bij
zetten, zouden deze door afzagen 20 c.M.
ingekort zijn, waardoor bovendien do lij
ken gcscliouden werden. Hot paTket stolt
een uitgebreid onderzoek in naar deze
onverkwikkelijke geschiedenis.
Duitschland.
Hei Hitler-proces.
Ludendorff en Kardinaal
Faulhaber.
Gister nam generaal Ludendorff voor
de rechtbank weer het woord, om zijn
houding tegenover kardinaal Faulhaber
nader te preciseeren. In hoofdzaak word
het geschil gereduceerd tot een elkander
niet hegrijpen.
De generaal houdt echter vol, dat het
ultramontanisme een gevaar is voor het
Duitsche rijk.
Heden en morgen zullen geen zittingen
gehouden worden. Vrijdag beginnen de
pleidooien. Het ls echter nog onzeker, of
deze in het openbaar zullen worden ge
houden. i
De uitspraak van de rechtbank wordt
op den 31sten voorzien, juist dus op het
laatste nippertje, daar op 1 April de volks-
rech thank en in Beieren ophouden te be
staan.
Mgr. Pacelli te Berlijn.
De kwestie van liet concordaat
met Beieren.
Naar do Belgische redacteur van de
„Msbd." verneemt, staat het bezoek van
mgr. Pacelli aan Berlijn inderdaad in ver
band met het Beiersche concordaat.
De nuntius heeft vier" jaar lang met
Munchen over deze overeenkomst onder
handeld en men is het er nu over een3 ge
worden.
Do rijksregecring wil echter nagaan, of
het concordaat geheel in overeenstemming
mof's rijks wetten Aifo"
^MbTWorpc'n cn do
nuntius is ton verdere voorlichting naar
Berlijn overgekomen.
Frankrijk.
Pcincaré on de Katholieken.
Do toelating der congregaties
Zooals men weet, hangen nog steeds de
ontwerpen tot toelating van sonmuge on
derwijsgevende congregaties. Barres had
er een gunstig rarport over uitgebracht en
de inlossing van deze verkiezingsbelofte
zon slechts een kwestie behoeven te nyn
van een enkele kamerzitting. Toch trai
neert de zaak en om de paaT weken hooTt
men van den premier in de een of andere
redevoering een vaag in het uitzicht stellen
van de behandeling. Maar do ko™'
maar niet verder, en tenzij de 3(10 Katho
lieken in de Kamer eindelijk wijs worden,
lieeft het er alleo van, of deze wetgevende
periode zal verstreken zijn, zonder dat do
coneregatis zullen zijn toegelaten.
De waarheid is, dat van het thans r.og
onmachtige links er veel kabaal uitgaat
tegen dit glimpje van genoegdoening aan
de Katholieken. Dat Poincare. die z-ich
steeds meer naar het meest anti-papisti-
scbo links overbuigt, de radicalen met
durft te ontstemmen en dat hij zoekt de
zaak op de lange baan te houden Hij
houdt (laarmede tevens de Katholieko re
publikeinen schaakmat, die nog steeds van
oordeel schijnen, dat als zij zich maar
netjes houden Poincare wel zoo goed zal
zijn het kruimpje, van de tafel Ie laten
"do"' Crols" toont zich zeer hevreesd.dat
er van de zaak niets zal komen. Misschien
als de „Croix" zich wat vrager gevreesd
had getoond en zich, toen Fomcare de rech
terzijde nog noodig had, wat flinker had
betoond, dat dan aan de buitenwereld he
schouwspel was bespaard gebleven, dat
thans door het blad moet worden aange
kondigd. Het blad verzekert nl. dat de
regeering weer bezig is met de „ïnventa-
riseeren". Het precies na te gaan, of er
geen kloosterlingen onder het personeel
van de vrije scholen zijn verscholen, wat
het gebruik is van sommige der weder in
gebruik gegeven gestolen gebouwen, en.
Waarvoor dit alles! Om de radicalen en
socialisten to overtuigen van do tainted
der regeering? Om een nieuwe kersvervol
ging mogelijk te maken voor het goval do
linksche verwachtingen voor de Mei-stem-
bus in vervulling gaan-
En aan wie do schuld, aan wie anders
dan aan dat overgrooto deel der katholie
ke vertegenwoordigers en vertolkers der
publieke opinie, die onder do meest gun-
aiigc omstandigheden zich niet tot zelf
standigheid hebben welen op te werken en
wier cenigo politiek heeft bestaan in het
zic'i met handen en voeten overgeven aan
do Poincaré's en Millorands, die voor alles
anti-clcrieaal zijn, en do onaamieiSPhJfce
wetten onaantastbaar verklaren.
Maar aan Poincare te raken, dat is ook
in hun oogen majesteitsschennis.
Voor Ingezonden MededeeHngen wordt het
:i dubbele van het tarief berekend.
Kleins advertentlën» van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hunr en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Dc fiscale voorstellen in Frankrijk.
Het geheel door den Senaat
aangenomen.
De Senaat heeft gisteren do fiscale voor
stellen in hun geheel aangenomen met 151
tegen 23 stommen. De linkerzijde onthield
zich van stemming.
Engeland.
De Singaporc-plannen opgegeven.
In het Lagerhuis heeft Ammon, de par
lementaire secretaris der Admiraliteit, gis
ter medegedeeld, dat do regeering na alge-
heele overweging van de kwestie en over
leg met de dominions besloten heeft, niet
verder voort te gaan met het plan der vo
rige regeeringwn zake het vestigen van een
groote vioolbasis te Singapore.
Spanje.
De scheiding tusschen Kerk en Staat.
Hot Directorium heeft een besluit gepu
bliceerd, waarbij een kerkelijke commis
sie, onder voorzitterschap van den aarts
bisschop van Toledo, in het leven wordt
geroepen ter vooiberciding van maatrege
len om de kerk onafhankelijk te maken van
het burgerlijk gezag.
Een groot Spaansch offensief in Marokko
verwacht.
Volgens de bladen te Madrid, is Spanje
voornemns tegen midden April een groot
offensief in Marokko in te zeften.
Van hot Vaticaan.
De gezondheid van den Paus.
De Paus niet ziek.
Wij hebben achter het bericht van giste-
ren over den minder gunstigen gezond
heidstoestand van Z.H. don Paus eeS vrjng
zulk^ahrrm i"' u" "^regelde tijden
zulke alarmeerende berichten plegen on Ie
duiken. Ook ditmaal kan het bSt wor
den tegengesproken 0r
,„?ArïUS «oh in een goede ge-
zondhoK en woonde gisteren nof «n oft
«eItrRta ™St b!j
HET VOORKAAH3STE NIEUWS.
BUITENLAND.
De Belgische regeringsverklaring wordt
al dadelijk goed ontvangen.
Pcincaré cn de kwestie der toelating van
de rctigieuse congregaties.
Koning Foead van Egypte wil ook kalief
worden.
De gezondheidstoestand
Paus is uitstekend.
van Z. H. def
Italië
Gevechten te Milaan en Florence.
Het „Gioraalo d'Italia" meldt, dat bij
een gevecht tusschen fascisten en ardill te
Milaan een arditi geclood is.*
Te Florence is de politieke secretaris
van do fascistische sectio Van Citta Disca-
tello door een oud-legionnair van Fiume
met ecu revoIv,-f(i^|l1^lood.
Dc kerkvervolging.
Een proces tegen de
Georgische geestolijkheid.
Uit Riga wordt gemeld: De sovjetpers
geeft bijzonderheden over do te Tiflis be
handelde rechtszaak tegen de Georgischen
Katholieken priester Ambrosius, den me
tropoliet Nazarius en verschillende andere
kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders en
leeken, dio er van beschuldigd werden bij
de conferentie van Genua geprotesteerd te
hebben, dat de Russen de onafhankelijkheid
van Georgië verkrachten.
In den aanvang van de rechtszitting pro
testeerden de beklaagden er tegen, dat hun
geen faciliteiten werden verleend, wat be
treft hunne verdediging, doch deze protes
ten werden voor kennisgeving aangeno
men.
Naar de sovjetbladen verder weten mede
te deelen, hebben 13 Maart 1.1. circa 4000
werklieden het werk in den steek gelaten,
om vervolgens naar het theater te trekken,
waar het proces gehouden werd. Tien ge
deputeerden van de arbeiders traden do
zaal binnen en verzochten den rechter3
„deze verraders voorbeeldig te straffen".
Nadat de arbeiders do verzekering had
den ontvangen, dat do beschuldigden niet
zouden ontsnappen, verhief do geheelo
rechtbank zich en trad naar buiten om do
(laar verzamelde volksmenigte toe te spi'e-
ken, die banieren met zich voerde, waarop
veelvuldig opschriften als „Weg met do
Katholieken!" e.d. voorkwamen.
Het publiek verzocht den rechters de ge
vangenen ter dood to veroordeelen, waarop
do president van de rechtbank de toezeg
ging deed, dat oen voorbeeldig vonnis ge
veld zou worden.
De rechters trokken vervolgens naar het
theater terug en zetten do behandeling dei-
zaak voort, die geheel in den stijl gehou
den was van do politieke monster-proces
sen van Moskou.
Turkije,
De houding van den ex-kalief.
Ontevredenheid in regoeri ngs-
kringen.
In politieke kringen in Turkije ls men
verontwaardigd over den inhoud van het
manifest, dat do verbannen kalief Abdoel
Mcdjid dezer dagen v. Territot uit gericht
heeft in weerwil van 't feit, dat hij bij zijn
vertrek uit Gonstantinopel beloofde geen
verklaringen van politiekcn aard te zullen
afleggen.
Verschillende leden van de Nationale
Vergadering zien er een nieuw bewijs in
van het verraad tloor het Oltomaansche
huis gepleegd. Dez: afgevaardigden stellen
voor den ex-kalief een bedrag van 85.00U
Turkscho ponden uit de hem toegezegde
apanage te laten betalen en zijn bezittin
gen to Constantnopcl verbeurd te verkla
ren.
Ook koning Foead wil Kalief worden.
Uit Cairo wordt gemold, dat er eon be
weging gaande is om het kalifaat voor
Egypto te vorkrijgen met koning Foead
Als kalief.
JUNNENLAND
Koninklijke Besluiten.
Notariaat.
Dij Kon. besluit van 13 Maart zijn be-
ment- n°Uris binncn het arrondissc-
Amsterdam, ter standplaat, Amsterdam:
V" Douw, cand id aal-nota ris te Ainster-
Almelo, ter standplaats dc gemeente 01-
tienzaal: A. F. Xieuwenliuis. thans notaris
te Budel;
Arnhem, tor standplaats de gemeente Wa-
gén.iigen: K. M. do Haas, thans notaris te
bneeic.
Het geschil ir de textielnijverheid.
Een wetsontwerp.
Zooals loods gemeld, is hij do de Twecdo
-kamer ingekomen een voorstel van wet van
den lieer Albarda c.s. tot het instellen van
een onderzoek nopens het geschil in de tex-
tlelinjcrlieid. Het. voorstel is mode onder-
teekend door de bceren Troelstra, Sannes,
Brauligam, Hiemstra. Van Braambeek en
behaper.
De \oorsiellers wijzen er in hun memorie
niet alleen gevoelen aa-n do ondernemingen
en aan de aibeiders, de stilstand van een
groot aantal textielfabrieken is in hooge
mate nadeelig voor heb economisch leven
van het geheele land.
De voorstellers zijn van oordeeL dat dan
ook niet mag worden gewricht tot de arbcids
geschiller.wet in werking is getreden, waar
schijnlijk na 1 April. Van de pogingen tot
bemiddeling of arbitrage, die ingevolge die
wet mccten voorafgaan aan de instelling
eener enquete-commissie, is welslagen
hoogst onwaarschijnlijk, waar reeds twee
maal op ernstige wijze pogingen dienaan
gaande werden aangewend.
Het voorstel strekt om een door den Mi
nister van Arbeid te benoemen commissie
van de noodige bevoegdheden te voorzien.
Aangedrongen wordt op spoedige afdoe
ning van het voorstel door de Staten-Gene-
raal.
Rechten en verplichtingen van ambtenaren.
Een wetsontwerp.
Ingediend :'s een wetsontwerp, houdende
wettelijke regeling in zake de wijziging van
'bepalingen betreffende rechten en verplich
tingen van .ambtenaren.
In de Memorie van Toelichting merkt de
Regeering op, dat zij reeds heeft te kennen
gegeven, welk standpunt zij inneemt tegen
over de vraag der formeel-juridischo be
voegdheid zoowel tot vermindering van wed
den van in dienst zijnde ambtenaren in het
algemeen als tot de intrekking van het be
kende art. 40 van 'het Bezoldigingsbesluit
Burgerlijke Rijksambtenaren 1920 in het bij
zonder. Het betoog der Regeering strekte
daartoe, dat heb bestaan van de formeel
juridiscl e bevoegdheid voor 'betwisting niet
wel vatbaar is,
Intussehen mag de Regeering, hoezeer zij
van de juistheid van haar standpunt over
tuigd is. de oogen niet sluiten voor het feit,
dat bij de ontstentenis van geschreven rege
len, waardoor ons administratief recht zich
althans voor wat betreft zijn-grondbeginse
len, kenmerkt, zij voor heer bet-oog niet zon
der meer naar een-reehtstreeksche wetsbepa
ling kan verwijzen. Een van haar oordeel af
wijkend gevoelen cmtrent het- geldende
roelit is dan ook niet uitgesloten en omtrent
het standpunt hetwelk de rechterlijke macht
eventueel, te dien aanzien zou innemen, valt
met volstrekte zekerheid een voorspelling
niet te doen.
De Regeering is daarom met het oog op
het groote belang om ten deze alle onzeker
heid af te snij ten te rade gegeven, dat het
vastleggen in de wet van den rechtsregel,
waarvan, de Regeering is uitgegaan, wen-
sehelijk moet worden geacht-.
Daartoe strekt artikel 1 van het onderha
vige ontwerp.
Overigens is de Regeering er des te gcrcc-
der toe overgegaan het uitdrukkelijk vast
leggen in de wet van den naar haar oordeel
reeds geldenden regel aanhangig te maken,
omdat ter zake van <le vermindering der
wedden, welke onder de tegenwoordige om
standigheden onafwendbaar is., toch een wet-
binnenland.
Ingediend is het inifiatief-voorsiel Al-
f)arda c.s. toi het instellen van een onder-
•?cek nopens het geschil in de textielnijver-
neid.
Ingediend is een wcisoniwerp tct vast-
legging der formesl-juridische bevoegdheid
van het bevoegd gezag tot wijziging (ook
ten gunste) van de bepalingen inzake amb
tenaren (in salarisaanspraken b.v.).
Ingediend is een wetsontwerp tct ver.
mindering van de salarissen van dsn vice*
president en leden van den Raad var
State, van de leden der rechterlijke en var
die der militair-rechterlijke macht, maf
10 pet.
Een zoon van Minister v. Swaay is tei>
govolgo van een ongeluk overleden. (Ge
mengde Berichten).
telijke voorziening wordt vereischt. Dc La
gcr Onderwijswet 1920 bevat n.l. een over
gangsibepaling, waarbij aan vermindering
van wedden een grens wordt- gesteld, dk
niet kan worden gehandhaaï.l terwijl roi
nog op een ander punt het intreden van coe
yermindering van wedden, als thans nood if
is, niet is voorzien. Art, 2 van het ontwerp
bedeelt do nnodige voorzieningen te treffen.
y-^Wals - ■ngemcrH W ,'ti -te--*
ten ongunste van in cuer.st zijnde ambtena-
in-het bijzonder wat betreft <le regeling
der geldelijke aanspraken, van de bevoegd
heid irjpet worden gebruik gemaakt. Laatst
bedoelde vraag zal de P-egecring erkent
zulks gereedelijk in den regel, overeen
komstig hetgeen ook in het verleden is ge
schied, ontkennend moeten worden beant
woord. Voor zooveel de lagere colleges be
treft zal daartoe het toezicht van hooger ge
zag, evenals tot dusverr?., kunnen dienen-
Het gaat. in dezen echter alleen hierover, dat
wijziging ook ten ongunste rechten»
mogelijk moet worden geacht.
Het voorgestelde artikel luidt als volgt:
Bepalingen betreffende rechten en
verplichtingen van ambtenaren, daaron
der begrepen die betreffende hunne gel
delijke aanspraken als zoodanig, kun
nen door het ter vaststelling van die
bepalingen bevoegd gezag ook ten aan
zien van ten tijde der wijziging in dienst
zijnde functionarissen worden gewij.
zigd; in geval van zoodanige wijzigin*
kunnen over het tijdvak van de inwer
kingtreding der wijziging af nooh aa».
de door de wijziging vervallen bepalin
gen, noch aan daarop steunende beslui
ten aanspraken worden ontleend.
Voorgesteld wordt dit ontwerp te doen
ingaan op 1 April a.s.
Bezoldiging Raad van State en van de ledeiv
der rechterlijke macht.
Ingediend zijn ontwerpen van wet, hou
dende voorloopige voorziening ton aanzien
van bezoldiging respectievelijk van den
Raad. van State en van de leden der rechter
lijke en van die der militaïre-rechterlijke
maclit.
Voor de toelichting dezor ontwerpen vee
wijst de Regeering naar die, welke is gege
ven 'bij het overeenkomstige ontwerp va a
web, betrekking -hebbend op de bezoldiging
van de Algemeeno Rekenkamer.
De ontwerpen strekken om de voorloopigü
vermindering, welke blijkens die toelichting
naar het oordeel der Regeering moet wordei
tcegepast ten aanzien van hen, wier v.cdde
bij de wet is geregeld, tot stand te brengen
oor den Raad van State en voor de ledên
der rechterlijke en -militair-rechterlijk*"
macht.
(Deze vermindering gaat, naar men weet,
i met 1 Mei a.s. cn bedraagt tien ten hon
derd.).
Salarisverlaging Rijkspersoneel.
Maandag j.l. hield het „Comité van Tien"
uit de vijf samenwerkende Ovcrheidscen-
Irales, een vergadering ter bespreking van
dc stappen, welke het Comité zou kunnen
ondernemen in verband met de door liet
Kamerlid J. ter Laan aangevraagde inteiv
pellatie over het vastloopen van het over
leg tusschen Regeering en organisaties.
Verder kwam het wetsontwerp in bespre
king waarbij de Regeering voorstelt de wed
den van de leden der Algemeeno Rekenta«
mer met 10 pet. te verlagen en tevens aan
kondigt, welke plannen zij ten opzichte vaa
het Rijkspersoneel koestert.
