PUROL
'Augustus verschaft ons de vergelijking
van twee portretten, een portret uit Helle-
ïiistischen tijd en oen portret van Augus
lus. Bij het eerste treft hot sterk persoon
lijke. in de houding van het hoofd, de rich
ling van den blik, de naturalistische bij
zonderheden, de gepassioneerde uitdruk
king. Het portret van Augustus is meer
geïdealiseerd; de naturalistische details
zijn opgenomen in het geheel; het persoon-
lijko is veel minder sterk uitgewerkt; er is
gezocht naar harmonisch weergeven van
de gelaatstrekken; do uitdrukking is bc
'zonken. Op die wijze spreekt tot ons bij
'dezo kunst vooral het streven naar oven-
wiclit zonder scherpe accenten, maar met
een zorgvuldige verdeeling van licht
echaduw en met een fijn spel van lijnen.
Deze eigenaardigheden vinden wij bij
•.verschillende uitingen van kunst terug. Bij
de kunst der gesneden steenen kan men.
naast de camee van het Penningkabinet
in Den Haag met het portret van een prin
ses uit het huis van Augustus, noemen de
Gemma Augustea te Weenen, met de af-
beeldiug van den triumf van Tiberius
het jaar 12, of de groote gesneden steen
le Parijs, waar Germanicus is afgebeeld
,vóór Tiberius als Keizer in het jaar 17.na
j zijn overwinningen op de Germanen
,- -Vooral bij het eerst genoemde stuk treft
'de fraaie verdeeling van licht en scha
duw, de zorgvuldige overgangen der vor
men, de wel overwogen compositie. Bij
den tweeden steen is de compositie reeds
meer dramatisch en daarbij worden
f ook weer herinnerd aan de Hellenistische
f kunst met haar krachtiger vormen en le-
vendiger opvatting.
Een bijzonder sprekend voorbeeld van.
'de kunst der Hellenistische stcensnijder.-
i is de Tazza Farnese, oen schaal die zon
der twijfel te Alexandria door een zeer
bedreven kunstenaar is vervaardigd.
Ook bij zilveren vaatwerk merken wij
'dezelfde eigenschappen op. Het vaatwerk
rut den schat van Hildesheim, thans in
het Museum te Berlijn, vertoont de har
monische bijzonderheid van den vorm en
de fijn overwogen bijzonderheden bij de
ornamenten, die wij als karaktertrekken
der kunst uit deu tijd van Augustus mo
gen boscbouwen. De vergelijking met ander
zilveren vaatwerk als de voorwerpen uit
den schat van Boscorcale in het Lou
vre, maakt ons de bijzondere kwaliteiten
van do stukken uit den tijd van Augustus
duidelijk.
Van oen andere zijde lecren wij dez»
kunst kennen door de geschilderde decora
tie op de wanden van vertrekken, ontdekt
op den Palatijnsclien heuvel te Rome, waar
men mag vermoeden, oen gedeelte van
huis van Livia, de gemalin van Augustus
en de moeder van Keizer Tiberius. Deze
decoratie, met haar drukke motieven, her
innert aan de kunst van den Hellenist!
.schen lijd. Het is waarschijnlijk, dat men
dezen vprm van wandversiering nog
den tijd van Augustus heeft toegepast,
naast de meer ingetogen kunst van muur
.decoratie uit dezen tijd, die wij uit Pom-
poji kennen. Een nadere aanwijzing geven
ous de overblijfselen van een kostbaar in
gerichte woning, die men heeft ontdekt in
den tuin van den Farnesina te Rome. De
motieven* der muurschilderingen bowijzeu,
dat deze woning in' den tijd kort vóór
Augustus is gedecoreerd; de details her
inneren aan Egyptische kunst en, naar
men heeft vermoed, is dit het paleis, dat
Caesar a oor Cleopatra te Rome door
Egyptisch-Grieksche kunstenaars heeft
infen inrichten.
Op deze wijze loeren wij de .herkomst
van dezo kunst uit Egypte kennen en be
grijp, h wij ook de voorliefde voor haar in
den tijd van Augustus.
hi.
Ned. R.-K. Volksbond.
V).' afd. Leiden van den Ned. R.-K. Vo'.ks-
uiul hield gisteravond in het Bondsgc-
bouw een algemeene ledenvergadering,
welke geleid werd door den vice-voorzitter,
den heer P. v. d. Staak, daar de voorz
de hoor J. Xribuis", door ziekte verhin-
derd was.
Na opening met gebed, deelde de voorz.
mede, dat het bestuur als volgt is samen
gesteld: J. Nijhuis, le voorzitter, P. v. d.
Staak 2e voorz., W. v. Kesteren le secre
taris. Angenént 2e seer.. H. J. M. Ho-
rirkx le penningmeester. J. Kriek 2e pen
ningmeester, de Keuning, v. Dam en B.
Klein commissarissen.
Verder deelde de voorzitter mede. dat
het bestuur besloten heeft le benoemen een
conunisie van exploitaties en financiën,
zulks met het oog op den minder goeden,
toestand der financiën.
De notulen der vorige vergadering wer
den na lezing ouveranderd vastgesteld.
Voor het lidmaatschap, van den bond had-'
den zich weder 16 personen opgegeven.
Naar aanleiding van de in de vorige
vergadering besproken kwestie inzake een
adres aan de regeering om vermindering
der indirecte belasting, deelt de secr. mede,
dat de Eed. van Volks- en Werklieden ver.
^err dergelijk adres hoeft verzonden, doch
dat inmiddels de belasting op de thee is
verhoogd
Ken adres om van de regeering te ver
krijgen een uitvoerverbod van aardappe
len. is niet verzonden, wijl- dit artikel het
eenige is. dat voor uitvoer geschikt is.
order deelde de secr.- mede. dat, hoe
wel liet aanvankelijk geoorloofd was de
contributie voor de vakvereeniging van ?t
belas:inginkomen af te trekken, thans door
den -Minister is bepaald, dat deze contribu
tie niet mag worden afgetrokken. Ge
tracht zal worden in hoogste instantie oen
uitspraak uit te lokken.
Inzake liet verzoek om vermindering van
schoolgeld hij e.v. werkloosheid, doelt de
secr, mede, dat B. en W. dezer gemeente
hebben bericht, dat de Lager Onderwijs
wet 1020 zulks niet toelaat.
Ten slotte wekte spr. de bondsleden op
om bij werkloosheid raad te vragen om I
vermindering van belasting te kunnen be
komen, hetgeen meermalen succes beeft.
voorz. deelt hierna mede. dat op d'e
eerstvolgende vergadering behandeling en
herziening der statuten zal plaats hebben.
Hierna kwam aan de orde een voorstel
van een der bondsleden voor de a.s. Cen
trale Raadsvergadering, luidend als volgt:
De afd. Leiden van deu N. IL K. Volks
hond. draagt het Centraal Bestuur op, om
in samenwerking met liet vakbureau te
trachten een collectief abonnement af te
sluiten op het dagblad de Volkskrant, b.v.
door een reductie-abonnement uitsluitend
voor georganiseerden. Nu de Volkskrant
werkelijk de goede richting in gaat en met
den lijd medegaat, is het van groot be
lang dat alle Katli. georganiseerden hun
eigen arbeidsdagblad steunen en lezen. Ge
zien ook de groote propaganda voor de
Courant" en ,,Het Haagsche Volk" in den
laatsten tijd, is dubbele waakzaamheid ge-
wenscht. Do Volkskrant moet daartegen
over geplaatst worden.
Na eenige spreking werd besloten dit
voorstel bij don Centralen Raad in te die
nen.
Vervolgens verkreeg de Geestelijk Advi
seur, de Weleerw. Paler A. J. M. v. d.
Donk. het woord, die na een vurige toe
spraak over de liefde van het Goddelijk
Hart van Jezus wiens verheven voorbeeld
allen moeten navolgen, de plechtigheden
van de vernieuwing der Intronisatie van
het Goddelijk Hart verichtle.
Na deze indrukwekkende hulde nam de
voorzitter het woord om in eën treffende
toespraak een gepaste hulde te brengen
aan den heer Heemskerk voor 't vele dal hij
als voorzitter tien jaren voor den bond
beeft gedaan.
Als blijk van waardeering cn dank over
handigde spr. den heer Heemskerk namens
de bondsleden een oorkonde, vervaardigd
door een leeraar der teekenscbool, ter her
innering aan den grooten arbeid voor den
bloei der organisatie verricht.
De heer Heemskerk dankt in pessende
woorden voor deze aangename verrassin
gen en gaf de verzekring, dat het
schilderij hem steeds dankbaar zal herin
neren aan de prettige samenwerking van
bestuur en leden.
De voorz. deelde hierna mede, dat er als
nog een voorstel-van een der leden was in
gekomen, om het 30-jarig bestaan der afd.
op 17 September a.s. eenigszins feestelijk
te herdenken.
Na eenige bespreking werd besloten een
commissie te benoemen, die plannen hier
voor zal uitwerken. In deze commissie wer
den hierna benoemd de heeren v. d. Wey-
den, Ouwerkerk, Vuurpijl, la Rivière en
Kaak.
Na een rondvraag, waarin vele vragen
werden gesteld en beantwoord, werd de
vergadering gesloten met den Cbr. Groet.
Een Algemeene Handelsbeurs.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken
i'oor Rijnland heeft den Raad in kennis ge
steld met het feit, dat de Kamer van Koop
handel in haar vergadering van 10 Januari
jl. besloten heeft te Leiden eene 'Algemeene
Handelsbeurs te st-'chten.
Verschillende onderhandelingen en bespre
kingen zijn gevoerd met het resultaat, dat
wat de medewerking van den handel betr. l'
het succes aanvankelijk verzekerd is.
Zij richt-thans 'het verzoek tot den Raad
om voor het houden der beurs eiken Vrijdag
van 's morgens 10 tot 's middags 2 uur de
beschikking te mogen hebben over de Stads
gehoorzaal tegen eene vergoeding van f
per jaar. Indien de beurs in financieel op
zicht. slaagt, zal de Kamer alsdan gaarne
bereid zijn. aldus zegt zij in het adres
aan den Raad het minimum tarief te be
talen.
Zij stelt zich voor verdere bijzonderheden
zooals bijv. ook het gebruik van de tafels
welke thans in de Graanbeurs gebezigd wor
den, nader met Burgemeester en Wethou
ders te regelen.
Waar deze Handelsbeurs in het direct
voordeel is der gemeente Leiden, houdt de
Kamer van Koophandel zich ervan verze
kerd, dat zij op de medewerking van den
Raad ten volle zal kunnen rekenen, aldus
besluit bedoeld adres.
I RuweenSchraleHuid
DOOS 30, 00.90 Cent.
Bij Apoth. en Drogisten.
De directie der Stedelijke Lichtfabrie
ken verzoekt ons het volgende onder de
aandacht van onze lezers te brengen.
Herhaaldelijk wordt door de Afd. In
spectie geconstateerd, dal aangeslotenen
hunne electrische installatie door een niet-
akkundige, vaak zelfs door een volsla
gen leek in het electriciteitsvak, hebbeii
doen veranderen of uitbreiden. Een derge
lijke handelwijze is niet alleen in strijd
met de bepalingen der Electriciteitsveror-
dening, maar de aangeslotenen zijn ei
blijkbaar niet voldoende van doordrongen,
welke schadelijke gevolgen, zooals gelde
lijk verlies, gevaar voor brand en licha
melijk letsel, uit onoordeelkundig aange
brachte leidingen of toestellen kunnen
voorspruiten. Dezer dagen werd wederom
zulk een geval ontdekt; een lichtpunt was
op zulk een onoordeelkundige wijze bijge
maakt. dat in één maand een stroomver-
lies van 100 K.W.U ontstond, hetgeen dus
een belangrijk geldelijk nadeel voor den
aangeslotene betèekende.
De directie meent daarom goed le doen
het bovenstaande ter algemeene kennis te
brengen en den aangeslotenen In overwe
ging te geven werkzaamheden aan hunne
electrische installatie slechts te doen uit
voeren door ter zake kundigen, bij voor
keur door een gevestigd installateur, die
in slaat is een en ander geheel naar de
eischen en voorschriften te verrichten.
ingezonden Stukken
[Builen Teraafeo&rdelljkheid der Eedaclie)
3 October.
31. de Redacteur
Uit herhaaldelijk tot mij gerichte vragen
blijkt, dat velen nog altijd zeer oppervlak
kig lezen of slecht verstaan, en het zal van
nut zijn, de navolgende uiteenzetting in uw
blad plaatsing 1e verleenen, waarvoor ik U
bij voorbaat dank zeg.
Stic fh ting m o n u m e n t.
Het daarvoor gevormde Comité is geheel
zelfstandig opgericht en staat als zoodanig
buiten de 'i Oet ober vereen igtng.
Alleen heeft het Bestuur dor 3 October-
Vereeniging uit den aard der zaak
alle mogelijke medewerking, tot berei
king van het sympathieke doel, toegezegd,
opdat het waardige monument er komcl
De lezing der zoo mooie artikelen van de
hand A an prof. P. J. B. zal wel den meesten.
Leidenaren do overtuiging hebben gegeven,
dat de helden Jan van Hout, Johan v. d.
Does en Louis de Boisot, naast Burg. v, .d'.
Wcrff, aanspraak mogen maken op huldiging
hunner nagedachtenis in den vorm van het-
beoogde monument.
De medewerking, die de 3 Oct ober-Veree
niging biedt, bestaat thans uit. den verkoop
van monument kaartjes, die worden aar^e-
boden bij dc lidmaatschapskaarten der Ver
eeniging. De verkoop der kaartjes a-an 25
cent gaat flink, die van een gulden echter
trager. Alleen moeten de boden vaak meer
dere malen terugkomen, en dit geeft, aanlei
ding nog eens te verzoeken: Legt. uw con
tributie gereed, plus een luttele gulden voor
het monument.
Het rij voorts nog eens gememoreerd: Er
bèstaat m o g e 1 ij k li c i d; dat aan deze.
kaartjes een zeker voorrecht zal worden toe
gekend bij dc a.s. feestviering op 2, 3 of 4
October.
Straatversierin g.
Deze gaat geheel uit a-an do 3-Octcber-Ver
eeniging. Het Voorzitterschap eer Sub-Com
missie is in handen van het- Bestuurslid, den
heer Touw,, terwijl de Ver. V. V. V.. de 3
31 id de n et a nd s-Ve r. en de L. A. W. E T ieder
hun afgevaardigden, hebben aangewezen.
Deze Commissie zal de -hoofdlijnen trachten
aan te geven, en hoopt op veler steun tot
vorming van Straat- cn Buurt-Comuiissies,
Een ieder woleke dus vriend en kennis op,
medewerking te' vorleeiien opdat de stad
bij de a.s. feesten in feestkleed kom?.
Winkelweek.
Deze wordt niet door de 3 Octobor-Verec-
niging op touw gezet. Dit ligt zooals eer
der terecht opgemerkt is geworden méér
op den weg der 31 iddenstancls-0rga 11 isa-ties,
Avelke dan ook bereids plannen keest eren.
Dat de verwezenlijking van de winkelweek
het Bestuur der 3 Ocfcober-Verceniging sym
pathiek is, spreekt van zelf. Hoe meer fees
telijkheid, des te meer vreemdelingen te Lei
den zullen komen'des té beter dc zaken ook
zullen profiteeren.
Ten slótte'Ieder, die inlichtingen wenscht
of goede ideeën kan voor de- dag brengen,
melde zich schriftelijk tot dc.i Secretaris.
Hoogachtend.
X. G. SPAARGAREN.
Secr. 2 Oct.-Ver. Haagv cg 31.
Leiden, 15 Maart 1924.
Land» en Tninbossnr
DE BESTUIVING DER BLOEMEN.
Om schoonheid to hebben, zoo zegt men.
moet aanwezig ziin eenheid in verschei
denheid." Verschillende -onderdeelen
ten harmonisch samenwerken tót een juist
en afgesloten geheel. Een schilderij
zal dan schoon genoemd mogen worden
wanneer dc val en de plooiiug vaii het
kleed, de houding van het lichaam, de tint
der omgeving samenwerken tot do
beelding van liet ideaal, dat zich de kun
stenaar schiep.
Een bloempjo van schoonheid zouden
Avij der bloemen bestuiving mogen noe
men. Langs duizenderlei Avegen en doel
matige inrichtingen, allo ksoogend één
doel, dat de kunstenaar bij uitnemendheid
God, zich vormde, Avect de natuur de over
brenging van liet stuifmeel to bewerken.
Deze schoonheid Avillen wij genieten, ons
er in verlustigend telkenmale, als wij een
wandeling deen door boseh of veld, want
we behoeA'en niet. bevreesd te zijn, dat
het beschouwen der natuurwerken ons
vervelen zal, schoon en treffend blij a-en
zij hoe meer wij. haar genieten, en door
gronden.
Het bestuiven der bloemen kon op twee
manieren geschieden. Het stuifmeel
Avikkelt zich in een enorm groot getal in
de holmhokjes der meeldraden, komt vrij
landt aan op den stempel derzalfd'
bloem of op dien eèner andere. Natuurlijk
moet deze a-an hetzelfde soort zijn, anders
wordt elke uitwerking gemist. Ii\ liet
eerste geval spreekt men a-an zclfbestui-
in het tweede van kruisbestuivinj
Deze is verreweg dc beste. Zoo zal, om een
.oorbeeld aan le halen, rogge bij zclfbe-
tuiving geen zaad zetten of zoo het al
gezet wordt, dan zal het zijn zwak en bij
uitzaaiing niet in staat blijken om in een
frisschen halm op te schieten. In het al
gemeen streeft de natuur dan ook naar de
kruisbestuiving. Eerst als c'eze om de een
of andere ongunstige omstandigheid niet
heeft kunnen geschieden, neemt de natuur,
gedreven door de zucht van instandhou
ding der soort, als laatste redmiddel de
zelfbestuiving te baat. Doch moest de
plant in eenige generaties dii voortzetten,
dan zouden haar nakomelingen zulke
zwakkelingen' en stumpert1 s zijn, dat zij
in don strijd om het bestaan, in de worste
ling met. haar sterker natuürgénóoteii
tellig ten gronde zouden gaan. Om dit
te beletten heeft de natuur door een Avet,
haar ingegrifi. honderden voorzorgsmaat-
gelen genomen, dio zoo heerlijk schoon
en zoo doelmatig zijn ingericht, dat. zij ons
met verbazing vervullen, dat zij eiken on
bevooroordeelde zich met verwondering
deen afvragen: hoe is het mogelijk, dat
menschen, vaak begaafd met de schoonste
cn alzijdigste talenten, dit. alles over het
hoofd zien, of erger boudweg loochenen.
,Men zal misschien goed deen", zoo zegt
men. „het gehcele begrip doelmatig of on
doelmatig uit. dc natuurwetenschap te ver
rijd eren. Omdat de mensch zich verbeeldt
flat hij zich bij zijn handelingen laat lei-
ffen door een doel, gaat hij zich voorstel
len, dat ook in de natuur zulk oen doel ie
vinden zou zijn." Nu willen wij a*aor het
aangehaalde niet' veel woorden verspillen, 1
wanfc ieder 'wc-ritenhendo "weet en is zich
zelf bewust., dat hij bij al zijn handelingen
een doel beoogt, dat hij door aanwending
van gepaste middelen" tracht te bereiken,
Hot regent buiten of er Avaait een scherpe
noordenwind; dan steekt men zich in oen
Avanne jas, met het doel geen last te krij
gen van te groote vochtigheid of koude.
Zien Avij nu in do levende natuur bij die
ren of planten handelingen of inrichtin
gen, die geschikt blijken, om een doel. dat
zij bcoogen, te treffen, dan noemen
dezo doelmatig. En wanneer verder de
vraag gesteld Avordt: hoe heeft do natuur
van dieren en planten dezo doelmatige
handelingen of inrichtingen verworven,
dan luidt het antwoord: niet door het
blinde loeA'al of door de wisselwerking
van natuurkrachten, die ons niets verkla
ren, heeft de-natuur deze a-erkregcn, maar
rij achterhaalt daardoor het ideaal, dat
de Schepper van 't heelal zich vormde, zij
volvobrt daardoor do Avet, die God haar
heeft ingeprent. Om aan te toonen en over
tuigend te bewijzen, dat het blinde tocA-a
of, wat dies meer zij, ons totaal in den
steek laat. bij het ïcdelijk a-erklaren der
natuurverschijnselen staan wij stil bij
eenige heerlijke, ik zou zeggen bewonde
renswaardige inrichtingen, die het bestui
ven der bloemen ons te genieten geeft,
Vallisneria spiralis is een Avaterplant,
groeiend en bloeiend in Zuid-Europa. Het
is een tweehuirig gewas. Bij dergelijke
staan do stamper cn nieeldraadbloenien
altijd over twee indiA-idus verspreid. Wil
zaad bij deze plant zich zetten, dan is
het natuurlijk noodzakelijk, dat kruisbe
striving voorafga, daar geen enkele bloem
zich zelf bevruchten kan, Avant zij is een
slachtig. De bloemen worden bij Vallisnc-
ria spiralis gevormd onder het water door
kelk en kroonbladercn, echter zorgend,
dat geen droppeltje Avatcr het stuifmeel
bcvochtige. Do wand zou daardoor barsten
en alle verdere uitwerking gemist. Avorden.
Tegen den bloeitijd laten dc meeldraden
bloemen les van do bloeiwijzo en stijgen
op naar boven. Dc bloembekleedsels Avij
ken uiteen, slaan con weinig naar aclite:
cm zoover mogelijk den bloembodem bo
ven het wateroppervlak te verheffen. In
tusschen heeft do plant ook gezorgd, dat
do stamperbloeïnen door verlenging en uit-
grociing van den bloemsteel naar boA-en
komen. Deze laat echter de plant niet
lc-s. - Daar staan de mannelijke en vrouwe
lijke bloemen op korten afstand A-an el
kaar, zacht, schommelend op het waterop
pervlak, dat door een licht tochtjo is bc-
Avcgcm Stamper en meeldraadblocmen ra
ken elkaar aan. En dc bestuiving en be
vruchting beeft plaats. De mannelijke
bloem heeft haar functie verricht. Zij ver
welkt, vcrschrcmmelt cn zakt naar bene
den, cm de humusvorming to bcA-orderen.
En ook de vrouwelijke blccm heeft haar
doel bereikt. Dc plant rolt den bloemsteel
op, zoolang totdat het zaad den bodem
bereikt. Een nieuwe plant schiet daar
liet volgende jaar weelderig op, niet te
kort- bij de moederplant. Yoe-ding en adem
haling zouden cr door belet worden:
Maar laat ik het heerlijks verhalen, dat
een inlandsehe wa-terplanfc 'ons te genieten
geeft. Beter d?.n bij dc voorgaande zal de
waarheid dcor do aa-o ar neming getoetst
kunnen worden. In de Zuiderzee schiet
welig het. zeegras op, zelfs zoo welig, dat
het gcheelo bcssehen een groene kleur
geeft. Gemaaid, geroot en gedroogd dient
het lot vulling van kussens en peluws, of
tct verpakking van glas enz. Als groote
uitzondering mag van deze plant zij is
ook fcweehuizig vermeld worden dat het
stuifmeel onder water vrijkomt. Door de
inwerking van het zout Avatcr bederven
de stuifmeelkorrcls niet, maar groeien uit
tot een lange buis. Zij zijn "dan niet onge
lijk aan lange schimmeldraden, vrij zwem
mend in het Avater als een waterslangefcjc.
Middelerwijl hebben dc vrouAvcüjke bloe
men een langen trechtervormigien stempel
gevormd, ver boven de bloem uitstekend.
Licht zou liet kunnen gebeuren, dat, we
gens de groote uitgestrektheid der zee,
geen enkele stuifmeelbuis op den stempel
zou aanlanden. Cm nu deze kans zoo ge
ring mogelijk te maken, produceert dc
bloem 'n groote kwantiteit stuifmeel, zelfs
het zeewater krijgt er soms een bruinach
tige kleur door. Gewoonlijk ook staan
stamper en meeldraadblocmen niet A-er van
elkaar. Bestuiving en bevruchting kan dan
ook niet uitblijven en heeft onder gewenc
omstandigheden zeker plaat.-, wanfc '•tem
pel- en stuifmeel zijn op'elkaar berekend.
dan oolc dat vele sluifmeclkorreïs kun
doel getroffen hebben, Avant de hazelnoten'
ontwikkelen zich in een zeer groot aantal
Avat zonder bestuiving en bevruchting on
mogelijk kan geschieden.
Voegen wij hieraan nog iets toe over do
insektenbloemcn. Een ontelbare reeks van
diertjes, alle OA-erbrengers van het stuif.)
meel, ligt er tusschen de colibris van
Amerika, do reusachtige vlinders van Ccy-J
Ion, wier vlucht naar de 20 c.M. gaat, en'
de kleine mugjes cn blaaspooten van onzo
streken die slechts eenige millimeters me
ten. Iedere bloem echter heeft haar trouwt"'
bezoekers en bestuivers. Zoo wordt be-
tvrijfeld of Avel iemand ooit bij do Yucca.
gloriosa vruchten heeft waargenomen. Do
A'linder dio haar bestuiven zou, schijnt
uitgeston-cn te zijn.
Talrijke e'gonaradigheden bij do insck-
tenblocmen stemmen overeen met den i
vorm cn levenswijze hunner 'bestuivers.
Bloemen, die oa-erdag bloeien, worden
slechts bezocht door dagvlinders, bloemen
die 's nachts ontluikon, trekken enkel do
aandacht van avond- of nachtvlinders,
's Avonds omstreeks zes uur ontplooit het
knikkende lijmkruid (silene nutans L.)
bloemkroon. Den gchcelen nacht blijft
geopend. Tegen zonsopgang, Avanneer haar
bestuivers hun donkere schuilhoeken heb
ben opgezocht, vouwt zij de bloembekleed
sels op. Dit herhaalt zij minstens driemaal.-j
Den eersten avond spreidt de bloem haar
kroon, uitloopend in tien slippen, stervor--'If
mig uit. waarop vijf meeldraden naar bui-
ten schieten, die den bezoekers hun stuif-; I
meel aanbieden. Den volgenden avond} I
komt de tweede krans van meeldraden aan,
de beurt, want opnieuw ontplooit zich do
bloemkroon, die gedurende een dag geslo-,
ten was, cm ongenoode gasten te
Insekten, die gedurende den dag naburige
bloemen' bezoeken, mogen niet tot een be-
'.oek verleid worden. Stuifmeel is ni
voorhanden. Geen wederdienst zou het
jsekt dus voor het genieten van den zoeten
nektar aan clc bloem kunnen bewijzen. Een.
trouwe bezoeker is de nachtvlinder, dian-
thoccia albimacula. Do heldere witte klcUf
der kroon, de scherpe geur. naar hyaciu.
then lielcend. trekken sterk zijn aandacht.
Bezoekt hij de bloem, dan verlaat hij haaf
niet /.onder eenig stuifmeel mede te nemen.
Avant de honingbakjes zijn niet te bereiken-
of hij stoot niet zijn lichaam tegen <Ie
meeldraden aan, a\ aardoor de helmstokjes
het rijpe stuifmeel loslaten, dat door
stceksels licht aan de haartjes- van
insekt blijft kleven-. Bezoekt de vlinder l_
een - volgende bloem, dan heeft cl' zeker
kruisbestuiving plaats. Zelfs het Avijfjo
legt haar eieren in het vruchtbeginsel van
knikkende lijmkruid, tevens echter zor
gend, dat de overige bloemen door het
tuifmecl dat zij meevoert, bcstoA-cn avo:-
den. De eitjes komen spoedig uit, de lar
ven eten van het. rijke voedsel in het
vruchtbeginsel, do zaadknoppen, zoodat
ij ook spoedig volwassen zijn. Dan veria-
ten zij hun aangenaam a-crblijf, om zich
aan den voet der plant in le poppen. Een
•ïindervcrzamelaar zal hier dan ook do.
poppen vin-den.
Beidé, do plant en dc vlinder zijn op
Ikaar bcreken-1; ja in huil leven cn voort
bestaan totaal van elkaar afhankelijk. 1
bloem verschaft den vlinder, ve-edsel cu
huisvesting voor zijn nakomelingen, <k
linder daarentegen zorgt dcor de kruis
bestuiving, dat de plant in een nageslacht
blijft atcoi i.bestaan. Zorgt. men. dat Diar.-
hoceia albimacula de bloem in een afge
sloten ruimte niet genaken kan, dan zet
zij geen zaad en do plant sterft uit.
Bij dergelijke sclioone natuuryersohijn-
clen. dio wij boArcn aanhaalden, cn
gemakkelijk met honderden vermeerderd,
unr.cii avorcLen, durven spreken va
linde toeval cf Avissehverking. van natuur- j
raehlen, lijkt ons niet minder too dan ccit
bespotting cn beschimping te zijn van wat
natuur-ons heerlijks en bewonderens-
aardigs tc genieten geeft. Neen, niet liet
blinde tccAal of natuurkrachten treden j
hier ordenend cn. regelend op. maar
erstand Aan God, Avanfc ,.elke plant
elk dier heeft een Avetbcek. waarin niks j
ooi-geschreven is, wat zij te deen hebb;n.
en elke lcA-ende ecl van het - geheele j
lichaam bezit in haar kern een afschrift
an dit av el boek."
V
Niet minder treffend geschiedt de be
stuiving bij Avind- en insektenbloemen.
Het stuifmeel komt bij deze terecht op.den
stempel a-an een andere bloem door den
wind of door dc insekten.
Als voorbeeld van een windbloem zouden
wij den hazelaar kunnen nemen, iedereen
wel bekend, niet. alleen om zijn smakelijke
•ruclit, maar ook als eerste bloeier van
iet. voorjaar. Sommige jaren staat hij
'èeds einde Januari in a-qllen bloei. Dit
jaar echter bloeide bij om liet gure voor
jaar slechts einde Februari. Gedurende de
maand Januari groeien en zAvellen dc meel
draadbloemen aan tot dikke en lange
trosjes, die slechts wachten tot dc leA-en-
hrengende zon haar verwarmende stralen
uitgiet, om zich to ontdoen aTan hun kost«
baren schat, het stuifmeel.' Geen rijke
bladertooi is op dezen tijd aan boom of
struik to bespeuren. Ze zouden de stuif-
mcellcorrels beletten hun doel den stem
pel der stamperbloem, te bereiken. Bloem
bekleedsels heeft de plant niet aangelegd,
insekten aan tc lokken, die nog in hun
winterslaap zijn Aveggedoezeld. Daarbij
zc zouden te veel voedingsstoff-en ver
bruikt. hebben, die nuttiger besteed kon
den1 Avordien tot vorming van een grootef
get-al stuifmeelkorrels. Schudt oen takje.
Een gele stofwolk a-an stuifmeel A-erspreidt
zich! Het is droog ert. fijn on rond van
'orm. Geen uitsteeksels of aanhangsels
vertoont het. Eenige kereltjes zullen tel
lig op den stempel vallen, te meer daar de
rouwelijke cn mannelijke bloemen aan
eenizelfdcn tak kort bij elkaar staan, Avant
dc plant is eenhuizig. 's Zomers zien wij
EENJARIGE ZAAIBLOEMEN.
•De tijd voor het zaaien van eenjarige blcc-1
men Ax>or perkbeplanting en om te snijden,
is weer bijna aangebroken en aangezien hel
ve or de li?fhebber-s(stcrs), niet gemakkelijk']
is, een keuze te deen, uit een prijscourant
A'ol met latijnsche named is liet misschien
wel dc moeite waard, eenige wenken te pc-
ven. alsook eenige na-men van beproefd®
bloemen en planten.
Zij, die in de kamer of in een bakje Av:iie!
zaaien kunnen nu reeds beginnen.
In de kamer kan men het beste zaaien
in potten cf kistjes, die gevuld worden i
een zanderig en rechthoudend g-rendmenp
sel bijA-. I deel fijne turfmolm, i deel zsnl
en 1 deel zwarte tuinaarde of bladaavdc-i
Voedsel behoeft do grond waarin gezaaid-
Avordt niet zoo A*eel te bevatten, want. i
dra dc plantjes 1 2 c.M. 'boven den gr
slaan moet men ze toch verspenen, d. i.
regelmat-ige afstanden in een ander ba-x]®
zetten, met behulp A-an een puntig slokjt]
Heeft men een bakje van eenige ramen
dan kan men het beste direct in den gr«Wj
van den bak zaaien en dan kan men cci>
maal versponen in dat bakje, voor zc buiten
in den tuin komen.
Om buiten direct te zaaien, moet men nte'
Aiat geduld hebben, tct liet- gevaar :i0f:
nachtvorsten zoo ont, \cer voorbij i\ tl.
dus half tot eind April.
Algemeene wenken.
Zaai steeds boven op den grond (al"3 [lC_|,j
kleine hoeveelheden betreft) en dek
zaad toe met ee:i aardlaagje, dat ongcvcfjJ
even dik is als liet zaad
druk de aarde, na het zaaien, met
plankje stevig aan
leg. na het zaaien over het gis
men in bakjes gezaaid heeft, en
op den grond, een courant of een zak. t;Ui
de scherpe zonnestralen te
indien
