jge jaargang.
MAANDAG 25 FEB^ÖAÜI 1924
No. 4392
Ste £eidóokc Souaotu'
beABONNEMENTSPRIJSbodraagt bij vooruitbetaling
Yoor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal,
fej onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post f 2.95 per kwartaal,
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de AbonnGs ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
K I -ui9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTiE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. !l
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverfentiën 30 cent per rege!<
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
jpit nummer bestaat uit twea
bicden.
I!
|i
Nu een Hanzedag
7 Donderdag wordt to Leiden een Hanzedag
gehoudenM
Nu een Hanizedag? in deze tijd. van
malaise op organisatiegebied, van lusteloos
heid en gevoelloosheid op bet vereenigings-
Iterreïr». Wat zal dat uithalen? Men
krijgt er do mensclien toch niet!
i tj,oo spreken de pessimisten.
r Maar er zim ook personen, die wat opti
mistischer kiik op menschen en dingen beb-
ben. En gelukkig hebben deze laatste de
IBfanze-leiding.
Een Hanzedag moet slagen ook in
jtkzen tijd, vooral en juist in dezen tijd!
De ondervinding bewijst trouwens al dat
He-ze stelling niet to bout is opgezet.
1 In Hillegom is een Hanzedag gehouden
foor de bollenstreek, welke een zeer be
vredigend verloop heeft gehad; waarover
lillen hoogst tevreden waren.
En waarom wii meenett, dat j u i s t nu een
-Hanzedag reden heeft?
Eerstens, voor de overtuigde Hanceleden.
die bij alles wat de Hanze den laatsten tijd
moet doorstaan, toch ongetwijfeld wel eens
graag 'n hartig en hartelijk woordje door
deskundigen en bevoegden over hun organi
satie willen hooren spreken. Vervolgens, voor
fte lauwe Hon zeieden en voor de onverschil
lige katholieke niet-Haneeleden. Zii zullen
ÉÏch nu toch eindelijk wel 'ns verplicht ge
voelen om met overtuiging mot o v e r-
ifcuig i n g, dus redelijk gemotiveercl
Voo u» of t e g e n te kiezen; cm zich, wel-
Mtiisti, te prononceeren; om hun
'Blahdpiint zoo te bepalen, dat zij zich kan
ten verantwoorden voor anderen,
laar allereerst voor zichzelf.
De Hanzedag .te Leiden zal Donderdag
Slagen!' 'sMorgens is de H. Mis van 7.30 uur
$a de Harrebrucrskerk druk bezocht. Op de
ïDspeetievercradering te half 11 in den Foyer
far Stadsgehoorzaal zal de belangstelling
jfcor 'n open bespreking franc en vrij
teer groot zijn. On de propaganda vergade
ring om drie uur kernen er ongetwiifeld nog
telen bij. die den morgen niet. vrij konden
make en daarenboven verschijnen dan ook
reeds de dames, welke laatste natuurlijk in
tog grooteren getale present zijn op den
feestavond, die om half negen aanvangt.
Zoo zal het gaali, cfidat de Katholieke
middenstanders nu eenmaal geen menschen
lijn, die in tiiden van malaise, ook niet -in
tijden van malaise op organisatiegebied, hij
8o pakken blijven neerzitten.
amTEHuum
Duitschiand.
f*7T' De Rijksdag.
Een conflict onvermijdelijk?
Do Duitsch-nationale volkspartij heeft
*en voorstel ingediend tot algoheele' op
heffing van de derde belasting-noodveror
dening. Ofschoon men in politieke kringen
flieont, dat de motie wel verworpen zal
borden, is dat nog geenszins zeker. Mocht
de motie worden aangenomen, dan zal de
ïijkspresident Ebert den rijksdag ontbin
den.
Geheime wapenvoorraad in Thiiringen.
Voor de proletarische
H u n d e r ts c haften,
Naar aan de „De Allg. Ztg." uit Wcimar
Wordt gemeld, heeft de politie aldaar een
groote wapenmagazijn ontdekt. De voor-
ïaad bestond uit infanteriegeweren, ma
chinegeweren en handgranaten, die de
ïoormaligo minister Hermann had aange
kocht voor do bewapening der proletari
sche Hundertschaften en dat nog wel uit
jniddelen, die het Rijk ten behoeve van de
pchupo ter beschikking had gesteld.
Het Hitler-proces.
Uitgebreide politie
maatregelen.
Vandag begint in München het Hitler-
pces, dat niet alleen in Beieren, maar in
èeheel Duitschiand met buitengewone span
tverd tegemoet gezien.
Het tooneel, waar het proces zich zal
"spelen, is de krijgsschool. Sedert gister-
:en zijn de zic'h in arrest bevindende
agdeu in dat gebouw.
Men heeft speciaal dit gebouw uitgeko-
I e&, omdat het gemakkelijk te bewaken is
goed afgezet kan worden. Men is met
Je afzetting vxij ver gegaan. Een geheel
,l0k huizen in de onmiddellijke omgeving
door de politie afgezet. Om het gebouw
is door een bijzondere verordening
8A de regeering jurisdictie afgekondigd.
zittingen zullen plaats hebben in de
PWö eetzaal, waar vroeger 120 vaandrig»
Maaltijden gebruikten.
DE HERSTELKWESTIE.
Ce Duitsche kapitaalsvlucht.
Het bedrag op 61 milliard
goudmark geschat.
De tweede commissie van experts, on
der leiding van Reginald McKenna, is
vrijwel gereed met haar onderzoek' naar 't
bedrag der Duitsche kapitaalsvlucht. Vol
gens de „Chicago Tribune" schat zij de
deposito's van Duitsche burgers op vreem
de banken op ongeveer 61 milliard goud
mark. In verband hiermee moet eraan
worden herinnerd, dat de Amerikaanscho
minister Hoover dat bedrag had getaxeerd
op 5 milliard, Loucheur op 7 milliard, en
McKenna twee jaar geleden zelf als parti
culier op 4 milliard.
De maatregelen die de expertscommissie
noodig acht tot terugbrenging van deze
gelden naar Duitschiand zijn niet gepu
bliceerd.
Frankrijk.
De nieuwe fiscale wetfen.
Do strekking der voorstellen.
De door de regeering voorgestelde in
grijpende fiuancieelo maatregelen zijn,
zooals Zaterdag reeds gemeld, na een
nachtelijke zitting door de Kamer aange
nomen.
Kaar een toelichting van Havas nog
meldt, neemt Frankrijk, door de aanvaar
ding dezer wetten nieuwe belastingplich
ten op zich ten bedrage van 7,5 milliard
francs. w
Zoodoende zal het evenwicht hersteld
worden op do balans der schadevergoe
dingen, welko Duitschiand krachtens het
vredesverdrag had moeten betalen.
Do voornaamste der thans aangenomen
regeerings voorstellen zijn:
le. Bezuinigingen van één ^.milliard op
de begrooting.
2e. Strenge maatregelen tegen belasting
ontduiking, waarvan men extra inkomsten
van ongeveer één milliard verwacht.
3e. Het scheppen van nieuwe bronnen
Tan inkomsten, ten bedrage van yier mil
liard, die onmiddellijk na afkondiging der
wet zullen beginnen te komen, doordat ze
bijna -uitsluitend voortkomen uit de 20
extra opcenten, dio geheven worden op
alle reeds van kracht zijndo belastingen.
De wet machtigt voorts de regeering
aanmaak en verkoop van lucifers, thans
staatsmonopolie, aan bet particulier ini
tiatief terug te geven.
Engeland.
Heï havenconflïct.
De voorstellen aanvaard.
Gisteren hebben overal in Engeland
grooto meetings plaats gevonden van ha
venarbeiders, om te beslissen over de aan
neming of verwerping van het voorstel
der directies, hetwelk reeds door de lei
ders was aanvaard. Was men aanvanke
lijk optimistisch, weldra bleek, dat de
oppositie onder de arbeiders-gedelegeer
den grooter was dan de leiders gedacht
hadden. De beslissing werd uitgesteld en
nu is gister het woord gegeven aan do ar
beiders zelf, die met een overweldigende
meerderheid besloten hebben de voorge
stelde regeling der loonkwestie (terstond
1 shilling verhooging en met 1 Juni nog 1
shilling) te aanvaarden.
De eenige uitzondering vormt de bond
van stuwadoors, die 25.000 leden telt,
voor het meerendeel te Londen woonach
tig, en die besloten heeft de regeling te
verwerpen en do staking voort to zetten.
Het is niet waarschijnlijk, dat do arbeid
in de havens heden zal worden hervat,
hangende de formeele beslissing van do
gedelegeerden-vergadering, welke heden
bi jeep komt.
Rusland.
Anti-bolsjewistische complotten te
Petrograd.
Volgens een bericht uit Warschau heb
ben de sovjet-autoriteiten te Petrograd een
wijdvertakte geheime organisatie ontdekt
ter bevrijding van het land van het roode
bewind. Deze organisatie voerde onder do
garnizoenen van Petrograd en van tal van
Russische provincieplaatsen anti-bolsje
wistische propaganda, en-had nog voor de
maand Febitari een militairen opstand
voorbereid.
Albanië
Een politieke aanslag.
De premier licht gewond.
Een Stefani-bericht uit Tirana meldt:
Op het moment, dat de Albaneesche
premier Zogu de zittingszaal van de Na-
tionalo Vergadering binnentrad, loste een
student, Bekir Walter geheeten, een drie
tal revolverschoten op hem, waardoor de
premier aan een hand en een been licht
werd gewond.
De toestand van Zogu wekt absoluut
geen bezorgdheid. De dader werd gear-
Bulgarije.
Een communistische revolutie?
Geruchten uit Grieksche bron.
De nieuwsbladen te Athene publiceeren
onbevestigde geruchten omtrent een com
munistische revolutie in Bulgarije. De
republiek zou 'zijn uitgeroepen on koning
Boris zou uit het land zijn verdreven.
Voorts zouden de premier en een aantal
ministers zijn vermoord.
Te Londen was tot gisteravond laat geen
bevestiging ontvangen van de geruchten
uit Grieksche bron omtrent het uitbreken
van een nieuwe (communistische) revolu
tie in Bulgarije en het vermoorden van-den
Bulgaarschen premier en een aantal andere
ministers. Be Bulgaarscho legatie te Lon
den hecht derhalve geen geloof aan deze
geruchten. Een der secretarissen verklaar
de, dat de legatie stellig niet onkundig zou
zijn gebleven, ingeval deze gebeurtenis in
derdaad had plaats gevonden.
Ook de Bulgaarscho legatie te Parijs
spreekt do geruchten uit Athene ten stel
ligste tegen.
Amerika.
Het Olie-schandaal.
De secretaris van Goolidge
er bij botrokken.
Bascom Hemp, do secretaris van presi
dent Coolidge, zal waarschijnlijk heden
voor do senaatscommissie, belast met het
onderzoek van het Tcapot-schandaal wor
den geroepen. Hij zal vermoedelijk onder
vraagd worden met betrekking tot zijn be
zoek aan Palm Beach in den zomer van
1923, toen oud^minister Fall en Edward
Molean zich eveneens aldaar bevonden.
Een revolutionaire beweging in Ecuador.
In het noordelijk doel van de republiek
Ecuador is een revolutionaire beweging
uitgebroken, die is op touw gezet door do
conservatieve partij naar aanleiding van do
verkiezing van den liberaal Gonzalo Cor
dova tot president van do republiek. De
opstandelingen bezetten do steden Goyambo
en Ostoval, die zij bij de nadering van
regeringstroepen weer ontruimden. Vol
gens een officieel bericht zouden de opstan
dige troepen na mislukte aanvallen, tegen
de plaatsen Tulao en Ibazza aanstalten
maken om zich te verspreiden. De regee
ring denkt, dat de opstand over een papr
dagen volkomen zal zijn onderdrukt.
BlUÜiEEilLfê^Dil
In hef gehcele land is het rustig.
Kardinaal van Rcssum naar Den Bosch.
Naar het „Huisgezin" uit Rome ver
neemt moet het in het voornemen liggen
van Z. Em. Kardinaal van Rossum, die
dezen zomer ter gelegenheid van het Intern
Eucharistisch Congres in het land komt,
oen bezoek te brengen aan Den Bosch. Bij
nadere informatie deelde men het blad
mede dat hoogstwaarschijnlijk ter gelegen
beid van het liezoek van den Hollandse hen
Kerkvorst te Den Bosch een Diocesane
Missie-tentoonstelling zal worden gehou
den.
Een facultatieve 10-urendag verzocht.
Do Middenstandsraad heeft dc-n Minis
ter van Arbeid opnieuw mededeeling ge
daan van do ernstige concurrentie, die
patroons ondervinden doordien arbeiders,
na beëindiging van den wettelijken arbeids
tijd in dienst van him patroon, voor der
den arbeid verrichten.
Een bestrijden van dezo concurrentie
door bepalingenin het collectief arbeids
contract, acht de Raad ten eenenmale bui
tengesloten; zoowel patroons- als arbei
ders organisatio toch verklaren zich ten
deze in het algemeen onmachtig.
Voor een daadwerkelijke bestrijding van
het euvel is naar het oordeel van den Raad
wijziging der huidige Arbeidswet noodig.
Met het oog daarop wenscht do Midden-
s tandsraad de huidige Arbeidswet in dier
voege gewijzigd te zien, dat het mogelijk
zou worden, dat arbeiders, die langer dan
uur per dag willen arbeiden, in overleg
met hun werkgevers ook in dienst van
dezen werkgever tot ten hoogste 10 uur
per dag arbeid mogen verrichten.
Het congres van S.D.A.P. en N.V.V.
Zaterdag en Zondag is te Haarlem het
congres gehouden van S.D.A.P. en N.V.V.
over bedrijfsorganisatie en medezeggen
schap der arbeiders.
Voorzitter van het congres was de heer
R. Stenhuis, voorzitter van het Ned. Ver
bond van Vakvereenigingen, die o.m. warm
pleitte voor den ondernemingsraad aan elke
fabriek e.d., welker vergaderingen de on-
nemerin den regel niet zal mogen
bijwonen!
Bij de debatten Zaterdag en Zondag ge
houden openbaarden zich ook tegenstan
ders van den inleider. Prof. Mr. W. A.
Bonger stelt zich zelfs recht tegenover hem
Hij acht het een utopie, dat de arbeiders
de leiding in het bedrijf kunnen nemen,
Dat do ondernemingsraad op het terrein
van do leiding moet komen, acht hij on
juist, althans op dit oogenblikpraematuur
't Is niet in het belang van het bedrijf
en ook niet in dat der arbeiders, dat laatst
genoemden zich met de leiding van het be
drijf gaan bemoeien. Do ondernemersraad
zal zich voornamelijk hebben bezig te hou
den met de collectieve arbeidsovereenkomst
Hij noemt het foutief, dat do Raad zonder
den bedrijfsleider zal kunnen vergaderen.
't Is een onhoudbare positie in een be
drijf, dat de leiding moet dulden dat do
arbeiders zeggenschap hebben in de be
drijfsleiding aldus prof. Bonger.
(Men ziet bet, dat er in socialistische
kringen nog wel menschen, zeer vooraan
staande, zijn, die „conservatief"- kunnen
heeten met minstens evenveel reden aks
vele Katholieken, die als zoodanig door de
socialisten* worden gequalificeerd'-).
Er werd na de lange debatten geen
conclusie of resolutie aangenomen.
De Voorz; deelde Zondag mede, dat mr.
P. J. Troelstra Zaterdagmiddag tijdens 't
congres onwel was geworden en thans we
gens ongesteldheid zijn aangekondigde
redo niet kon houden.
In zijn slotwoord merkte do Voorz., de
lieer Schaper (die Zondag als tweede voor
zitter van de S.D.A.P. presideerde) nog
op, dat do S.D.A.P. gaarno met de „mo
derne" Katholieken wil samenwerken voor
do bedrijfsorganisatie, vooral aldus de
heer Schaper waar over het verschil
tusschen het stelsel-Veraart en het beden
behandelde rapport to spreken valt.
To gclegenertijd zulen de in het rapport
voorkomende ontwerpen van wet inzake
de medezeggenschap in de bedrijfsorgani
satie bij do Tweede Kamer worden inge
diend.
Er zal verder voor het nieuwe program
een groote propaganda-act ie op touw wor
den gezet.
Een.klein incident.
Als do Voorz. daarop het congres voor
gesloten verklaart, ontstaat een klein in
cident, doordat de lieer Massereeuw, di
recteur van Het Volk, liet woord ver
langt. Deze schijnt zich gegriefd te hebben
gevoeld, doordat do heer Stenhuis in zijn
redo heeft gezegd, dat bij de doorvoering
van de medezeggenschap cn de bedrijfsor
ganisatie liet uit is met de autocratische
heerschappij der honderden bedrijfskonin-
gen, en het dos ook uit is met de macht
van „Koning Massereeuw" (laatstgenoem
de heeft zich bij het debat geen bewon
deraar getoond van de medezeggenschap).
Het congres heeft echter te kennen ge
geven, dat het den heer Massereeuw niet
in de gelegenheid wilde stellen, daarom
trent een verklaring af te leggen.
Daarop is men uiteengegaan..
Z. H. Paus Pius XI heeft, naar „St.
Janski." meldt, den heer dr. H. Knippen
berg te Helmond begiftigd met het gouden
«erekruis Pro Ecclesia et Ponlifice.
Het bestur van den G. N. A. B. heeft
bij de Bijzondere Commissie van Overleg
in zaken rakende het personeel van den
dienst der Directe Belastingen, Invoer
rechten en Accijnzen ingediend een voor
stel tot reorganisatie van de personeels-
indeeling, voorzien van een uitvoerige toe
lichting. Het voorstel bedoelt te komen
tot vereenvoudiging der porsoneelsverkou-
dingen en tot een economischer exploita
tie van den dienst.
Het oude tabaksverkoophuis „De Mo
riaan" te Gouda, door de gemeente aange
kocht voor inrichting als museum, zal we
derom aan een tabakshandelaar verhuurd
worden. Door gebrek aan geld stond bei
reeds jaren lege.
Do gewone audiëntie van dien Minis
ter van Arbeid, handel en nijverheid zal
op Donderdag a.s. niet plaats hebben.
kerknieuws
HoogEerw. Pater-Generaal der
Minderbroeders.
Men meldt uit Rome aan de ,Msb.", dat
de Hoogeerw. Pater-Generaal Bernardanus
Klamper zich deze week zal inschepen naar
Malta, waar Z. H. E. de visitatie der Mal-
teesclie Minderbroeders-kloosters zal
richten. P. Laetus Himmelreich zal Z.H.E.
op deze reis vergezellen.
SF0ÜIT
HET VOGE3HAAH9STE NIEUWS.
BUITENLAND.
Heden begint te München het Hit'er-
proces. Uitgebreide voorzorgsmaatregelen
der politie.
De Engelsche havenarbeiders hebben zich
gisteren met evergreote meerderheid uit
gesproken voor aanneming der directie
voorstellen.
Onbevestigde geruchten omtrent een
communistische revolutie in Bulgarije.
BINNENLAND.
Nieuwe bezuinigingsplannen der regee
ring. De pensioenen (2do blad).
De S.D.A.P. en N.V.V. over bedrijfs
organisatie en medezeggenschap der ar
beiders.
LEIDEN.
De electrificatie van den spoorlijn Den
HaagLeiden.
om revanche te nemen, wanneer de LToiui-
denaars in liet Stadion komen.
De stand in deze klasse is nu:
A f d. H. Eerste klas.
gesp. gew
gel. veri. v.—t. pnt. gom.
Storm rog
els 15
12
1
2 40—10 25
1.66
Sparta
14
9
3
2 38—14 21
1.50
Haarlem
14
6
4
4 2526 16
1.14
H. B. S.
15
7
3
5 22—21 17
1.13
Excelsior
.13
5
3
5 21—18 13
1.—
BI. Wit
15
4
7
4 17—15 15
A. S. C.
13
5
2
6 21—26 12
0-98
U. V. V.
15
0
1
8 30—34 13
0.86
Quick
15
3
1
11 14—33 7
0.46
0. D. S.
15
2
1
12 15—46 5
0.33
VOETBAL.
NEDERLANDSCHE VOETBALBOND.
Een verregende Zondag.
De regen. trad. gisteren nog onverwacht als
spelbreker op en was oorzaak, dat er slechts
een enkele eerste klasse-wedstrijd werd ge
speeld, hl. StormvogelsBlauw Wit. Dc
Stadionbewoners hebben in een aantrekke-
lijken wedstrijd, waarin zij gedeeltelijk
meest sterker waren, onverdiend verloren,
doch het resultaat van gisteren zegt ons te
vens, dat Blauw-Wit een goede kans heeft
Van de overige klassen gingen eveneens
slechts enkele wedstrijden door. L. F. C. ver
loor wederom niet 1O van Celeritas en D.
V. V. moest met een 3O nederlaag voor
R. V. O. onderdoen.
A. S. C. II ging in Den Haag.ten onder,
waar de reserve-Haantjes er 31 van wisten
'te maken.
De Uitsiagen.
AFDEEI.ING IL
le klasse.
IJmuiden: StormvogelsBlauw Wit 1O
3de Klasse A.
Den Haag: CeleritasL. F. C. 1O
Den Raag: R. V. C.D. V .V. 3O
4e klasse
Den Haag: De "Ooievaars G. S. V. 32
Fes £e klasse A.
Den Haag: Quick IIA. S. C. 31
Reserve 3 o klasse.
Den Haag: V. U. C. II—St. Hooger III 1—3
De wedstrijd Blauw WitAjax.
De geheel e recette voor
het N. O. C.
Naar de ,.Tel". verneemt heeft het be
stuur van Blauw Wit'in zijn gisterenavond
gehouden vergadering besloten de opbrengst
van den wedstrijd Ajax—Blauw Wit geheel
af te staan aan het N. O. C., en dus niet,
zooals aanvankelijk in Blauw-Wit's bedoe
ling lag, dit bedrag uitsluitend ter beschik
king te stellen van ecnigo afzonderlijke
sportbonden.
Zooals men weet, had Ajax. toen eenigoc
tijd geleden het plan tot. dezen wedstrim
was geopperd, direct aan Blauw-Wit voorge
steld den wedstrijd geheel ten bate van liet
N. O. C. te spelen.
Hot is inderdaad van groot belang' dat
Blauw-Wit thans in dezen geest een besluit
heeft genomen, en wol daarom wijl de di
rectie van het Stadion reeds bij voorbaat
had toegezegd ook hèhr aandeel te zullen:
afstaan, indien de wedstrijd geheel ten voor
dcel o van het N. O. C. zou worden ge
speeld, zocdat de geheel e recette thans san
hc-t- N. O. C. ten goede komt.
Zoo belooft dus deze ontmoeting, behalve
een mooie propaganda, tevens een financiee-
len steun van groote beteekenis voor het
N. O. G'. en dus voor de Ned. sportyertegen-
woordiging op de Parijsche Olympiade te
zullen worden. En het is te hopen, dat in
het Stadion den 30en Maart geen plaatsje
onbezet zal blijven.
Uit liet bovenstaande bericht blijkt tevens
op afdoende wijze, dat er van een geschil
in verband met den opzet van dezen wed
strijd tusschen Ajax en Blauw-Wit. waarop
het officieel orgaan van den N. V. B. dezer
dagen doelde, gelukkig geen sprako is.
DIOC. 1IAARL. BOND.
De wedstrijden van gisteren.
Er is ook van hot programma van clou
D. H. V. B. door den aanhoudenden regen
niet veel terecht gekomen.
We ontvingen slechts de volgende na
slagen:
le klasse B.
Concordia IC. G. Z. W I
2o k 1 a s s o D.
E. M S. I—D. H. L. II !-3
4e klasse L.
otp TTY V P. II
o. L. C. v (geslaakt)
