Hl <]ge Jaargang. VRIJDAG 22 FEBRUARI 1924 No. 4390 9e£cidóc^Sou^omt DeABONNEMENTSPRlJS bedraagt bij vooruitbetaling ,Voor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post I 2.95 per kwartaaL pet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- nitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen Uj Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone adverfenllën 30 cent per reg9l< Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van bet tarief berekend. Kleine advertentiën. van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver buur, koop en verkoop 10.50. pit nummer bestast uit twea Ibladen. V „Politiek". r geer terecht werd door meerdere leden fler rechterzijde bij het politiek débat in de ffweede Kamer opgemerkt, dat de linkerzij de w-él critiseert op de bezuinigingsplannen Üer regeering, maar niet zelf aangeeft, wat ier dan wel zou moeten zijn voorgesteld. Het anti-rev. Kamerlid, de heer Schouten, heeft dit frisc-h en raak gezegd. Ook de heer Van Vuupen kwam gisteren, a. eenige financieel- technische opmerkin gen, met nadruk constateeren de armoede derlinkerzijde waar het geldt de oplossing Ivan do kwestie der tekort-dekking, daarbij [rijzend. op de zeer uiteenloopende inzich ten welke aan dien kant zijn ten beste gegeven over do richting, waarin bedoelde (oplossing ware te zoeken. (De Katholieke afgevaardigdo deed een be- joep op de overzijde, om in gemeenschappe lijk overleg van rechts en links tot het door allen gewenschte doel te geraken, opdat niet ide bezuinigingsmaatregelen door één zijde ivan'het parlement aan ons volk zouden wor den opgelegd. Maar, de linkerzijde zal juist willen, dat de bezuinigingsplannen alléén van de rech- terzijde uitgaan, zoodat deze, en deze alleen draagt de onaangenaamheden, welke nood takelijker wijze aan elke bezuimng vast zit ten! Hat is „politiek" tusschen aanhalings- feekens gUiTOiLAilD DE VOLKENBOND. ■pe a.s. bijneenkemsi van den Volkenbond. E c n belangrijke agenda. Haai' men verwacht, zal de acht-en- f^iatrzsla zitting vair -denVolk-G.ulx>n<lo- raad op 10*blaart a.s. te Genève beginnen. :Tal van belangrijke kwesties staan op de egenda-, o.a.: het rapport van de Memel- commissie; en de benoeming van vijf lo lden van de regeeringscommissie voor het Saargebied. Voorts is- er, behalve nog kwesties betreffende Danzig en den status 'der Duitscho kolonisten in Polen, de af bakening van de grens bij Jaworzina tus- fcchen Polen en Tsjecho-Slowakije. Eindelijk staan op de agenda: d.e finan 'cieelo reconstructie van Hongarije, de (vooruitgang in het herstel van Oostenrijk, jde beperking der bewapeningen, vraag stukken omtrent kinderverzorging en an dere omtrent vervoer. Ouitschland. 1 Maatregelen voor Rijksdagverkiezingen De minister van Binnenlandscho Zaken beeft den regeeringen van de landen op dracht gegeven de verkiezingslijsten voor de rijksdagverkiezingen onmiddellijk in ©rdo tc laten maken, opdat zij tegen 23 Haart gereed zijn. Dit zou er op wijzen, dat de regeering een ontbinding van -den rijksdag niet onwaarschijnlijk acht en dat zij dus ernst maakt met het plan om aan de noodverordeningen niet te laten tornen Wet a.s. Hitler-proces. Een belang r ij ke getuige gearresteerd. -J Aan do Beiersche grens is gearresteerd de handelsbediende Fritz Bölimel, wiens aanhouding door de justitie was gelast (Wegens gepleegd landverraad. Hij was de raan, die voor Hitier optrad als „gezant in Hongarije". Hiller gaf hem een aanbe veling mede voor de Hongaarsche rechts- radicalen UI lain, Bobula en Szemere, met wie hij 3 November een „staatsverdrag tusschen Hongarije en Beieren" sloot, waarbij Ullain zich verbond, in Honga rije op te treden op hetzelfde oogenblik dat Hitler in Beieren een Putsch zou beginnen na de Beiersche Putschislen van levens middelen to voorzien. later echter heeft Bölimel de Putsch plannen van Ullain en zijn aanhangers ,Ran de Hongaarsche autoriteiten verraden ên hij was dan ook de hoofdgetuige in proces, waarbij Ullain c.s. tot zes we- len^ gevangenisstraf werden veroordeeld m is dus allo kans, dat men bij het pro- !ces tegen Böhmel veel interessants zal .(Vernemen over Hiïtlor's buitenlandsche ^orbindingen. UIT HET BEZETTE GEBIED. De represailles der Franschef». He toestand in de Palts. k begint steeds zwaarder1 be- L door de opgelegde sanc- JjM. De Fransche krijgsgedelegeorde is foor een ander vervangen, die dadelijk f^&ijzolaans gesteld heeft, die voor even- boef9 ver<*ere beroeringen zullen moeten 1 - OQ- Auto's, motorfietsen en gewone rij 91 wielen zijn verboden, zoowel als alle per soonlijk verkeer na 7 uur 's avonds. De correspondent van de „Times" te Ludwigshafen mei dit: Verdere berichten uit verschillende ge deelten van de Palts bevestigen het ver moeden, dat het beginsel van, ,geen repre sailles" door do Franschen op allerlei wij zen wordt toegepast, behalve onpartijdig. De separatisten, die de bevolking aan vallen, gaan vrij uit, terwijl zij, die de se- partisten aanvallen, worden gearresteerd. Te Bergzabern arresteerden de Fran schen drie personen, op grond, dat zij „voornemens waren geweest, deel te ne men aan den aanval op het districts bureau". Ondanks het feit, dat een dergelijke aan val op het districtsbureau nimmer heeft plaats gehad, is het systeem van gijze laars ingevoerd. Te Landau heeft de burgemeester van de plaatselijke Fransche vertegenwoordiging opdracht gekregen een geheime lijst van zeven gijzelaars op te stellen, onder wie de voornaamste personen der stad, die verantwoordelijk zullen zijn voor de vei ligheid van alle separatisten, hun fami lies en hun eigendom ter plaatse. Do be dreiging van arrostatio hangit dus boven iederen burger, wanneer zich slechts een enkel individueel geval van wraak voor- y doet. Alle bezitters 'van wapens in de stad Pirmaseps werden op hevel der bezet- tingsautoriteiten ontwapend. Do gendar merie ds nog in het bezit barer wapens, doch van de Duitscho politie zijn ook de sabels afgenomen. Te Kaiserlautern zijn 11 politie-beamb- ten gearresteerd. De Duitscbe politie is in haar dienstuitoefening geschorst. Alle wa pens, met -uitzondering van de sabels, wer den haar afgenomen. De Duitscbe veilig heidsbeambten moeten samen met Fran sche soldaten patrouilleeren. Een proces te Pirmasens. Uit Pirmasens wordt aan het „Berl. den Franschen de berechting opgedragen van de z.g. aanstichters tot den aanval op het Berzirksambt. Het heeft den schijn, alsof het tot oen herhaling van het Dus- seldorfsche Schupoproces zal komen. Waarschijnlijk zal de bekende advocaat dr. Grimm de verdediging <Ler Paltser be klaagden op zich nemen. Frankrijk. De positie v^n Poincaré. De Senaat on de kieswet wijziging e'n. Bij de debatten in den Senaat over een voorgestelde kieswotwijziging verklaarde Delahaye, een lid van de rechterzijde, diat als Poincaré dit debat zou winnen, hij slechts een kleine meerderheid zou halen, dank zij de stemmen der uiterste rechter zijde, zoodat hij dan als minister van uiterst rechts zou gelden. Spreker vraagt zich af, of het niet beter is, dat zijn partij tegen Poincaré zal stemmen, en hem aldus een zacht er ?n val bezorgen, dan hem wellicht wacht bij de behandeling van de machtigingswet en de 20 opcenten. Spreker verwijt Poincaré dat hij de meerderheid van do Kamer impopulair maakt, en aldus in de kaart der commu nisten speelt. Ten slotte wenschte spreker Poincaré „een zachten val op het kussen van het meerderheidsstelsel" toe. Daarna kwam aan de orde een amen- dement-Peytral (niemand kan gekozen worden verklaard, indien hij niet meer stemmen dan zijn concurrenten op zich vereenigd heeft). Deselves, de president van de Union Re- pnblicaine, bestreed het amendement, en betoogde, dat zijn groep zoowel vóór- als tegenstanders van het meerderheadsstelsel telt, doch dat unaniem besloten is, Poin caré te steunen. Uit verklaringen als van Delahaye en Deselves blijkt duidelijk, dat de stemming niet eigenlijk over het ontwerp is gegaan, doch in werkelijkheid over do kwestie vóór of tegen Poincaré. Hij haalde oen meerderheid van 150 tegen 134 stemmen, bij een aantal Senaatsleden van 314. Engeland. Het einde der havenstaking. Een succes der regeering. De havenarbeiders hebben het werk her vat, zoodat het conflict practisch is opge lost. Toch is het besluit van de stakings leiding nog nio bekrachtigd, zoodat er nog een geringe kans bestaat, dat de arbeiders conferentie de gestelde voorwaarden niot aanvaardt. Doch deze kans is al heel ge ring. Practisch kan de staking dan ook als volkomen geëindigd worden beschouwd en hierover heerscht algemeene voldoe ning, nadat het publiek op een langdurigen Strijd was voorbereid geworden. Voor de regeering en in het bijzonder voor Ramsay Mac Donald en Tom Shaw heteekent do spoedigo bijlogging van het conflict een succes, dat zij uitstekend ge bruiken'kan en door do kortstondige sta king is het prestige van het kabinet, dat o.a. in verband met de Poplar-kwestie aanmerkelijk geleden had, weder Versterkt. In het Lagerhuis werci minister Shaw toegejuicht en de avondbladen laten zich eveneens waardeerend uit. Alleen vragen zij zich algemeen af, waarom een staking noodig was. Tot hetzelfde vergelijk had men kunnen komen, voor do vakvereeni- gingen het uiterste middel to baat. namen. Men kan niet aannemen, dat de werkge vers reeds na twee dagen voor den dwang der arbeiders zwichtten. Derhalve moet men veronderstellen, dat zij niet oprecht waren, toen zij de vorige week verklaarden het laatste woord to hebben gesproken. Maar bluf zal bij toekomstige arbeidscon flicten de arbeiders er toe brengen steeds tot staking over te gaan, om bun wil door to drijven. Aldus ongeveer redeneert de „Evening Standard" en over bet algemeen kan men zeggen, dat de houding der werkgevers geen gunstigen indruk maakt, al stond dan ook de openbaro mcening vijandig tegen over de staking. Dat de sociale vrede thans voor gerui- men tijd hersteld is, kan helaas niet met eenige zekerheid worden beweerd. Binnen 8 weken loopt do overeenkomst tusschen de mijneigenaren en de mijnwerkers af en laatstgenoemden eischen oen kooger mi nimumloon en een grooter percentage in de winst. Wanneer ditmaal niet tijdig al het mo gelijke wordt gedaan, om tot een vergelijk te komen, zijn nieuwe sociale onlusten to verwachten, welke minstens even ernstige gevolgen kunnen hebben, als een langdu rige transportarbeiderss taking zou hebben gehad. De schikking. De schikking in zake de havenstaking getroffen, bestaat hierin, dat onmiddellijk één shilling loonsverliooging wordt toege staan, en op 1 Mei nogmaals een ver hooging van één shilling zal worden ver worden aangenomen. De Labourregcering en de oorlogsvloot. Werkverschaffing. In het Lagerhuis heeft de parlementaire secretaris van Marine, Ammon, medege deeld, dat de regeering met het oog op de ernstige werkloosheid heeft besloten voort te gaan met den houw van vijf kruisers en twee torpedojagers. Dat brengt natuurlijk een socialistische regeering in een eigenaardig licht en daar om verklaarde do premier Mac Donald, dat deze kruisers alleen dienen om andere van de sterkte afgevoerde te vervangen, en dat zij geen uitbreiding van de Brit- sche strijdkrachten ter zee beteekenen. Noorwegen. Massa-uitsluiting. 44.000 man bij het conflict betrokken. De jongste pogingen van de staatscom missie voor arbitrage, om de werkgevers en werknemers tot elkaar te brengen, zijn mislukt Gisteravond traden verdere uit sluitingen in werking. Bij het conflict zijn thans in totaal 44.000 man betrokken. Albanië Hongersnood in Skoetari. Naar de Servische bladen uit Albanië vernemen, is de toestand in Skoetari, waar hongersnood heerscht, onhoudbaar geworden. De stad is gedeeltelijk door de bevolking verlaten. Vele huisgezinnen zijn naar Zuid-Slavisch gebied verhuisd. In sommige kringen is het plan gerijpt om de Zuid-Slavische regeering te verzoe ken Skoetari te bezetten, om een einde te maken aan den onhoudbaren toestand cu rust en orde weer te herstellen. Amerika. De strijd In Mexico. De regeeringstroepen hebben de stad Modela Ingenioro bezet; de opstandelin gen ontruimden baar al vechtende. Een campagne tegen de Ku-Klux-Klan. Gemold wordt, dat vijftig vooraanstaan de New-Yorkers, met aan hun hoofd de welbekende publicist Nicholas Butler, een nationale campagne zijn begonnen om aan den senator voor Texas, Mavfield, zijn zetel te ontnemen en het land te bevrijden van de Ku-Klux-Klan. 8imibeiblahp Vragen van Kamerleden. De M. U. L. O.-s cholen en de leeft ij d van toelating. Op de vragen van den heer Heukels be treffende ongelijkheid in den toelat-ingslecf- tijd van leerlingen van scholen voor gewoon lager onderwijs en van scholen voor uitge breid en voor ineer uitgebreid lager onder wijs heeft minister de Visser geantwoord, dat artikel 11, eerste lid, der Lager Onder wijswet. en het daaruit voortvloeiend Kon. besluit van 13 Dec. 1920, dat is gewijzigd bij Kon. besluit van 19 Jan. 1924, alleen gel den voor de scholen voor gewoon lager onderwijs en mitsdien niet vcor de scholen voor uitgebreid lager onderwijs, bedeeld in al. 2 art. 193 dier wet. Wilde men laatstbedoelde soholen ook onder die regeling 'brengen, dan zou daar voor wetswijziging noodig zijn. De minister vindt vooralsnog geen aanleiding deze te bevorderen vooreerst, omdat ook voor het Kon., besluit van 19 Jan. 1924 de bepaling niet voor de scholen voor uitgebreid lager onderwijs en meer uitgebreid lager onder wijs heeft gegolden, en vervolgens, omdat deze scholen in den tegenwoordigen vorm uiterlijk tot en met 31 December 1925 voort bestaan. Onze bloemenhandel op Denemarken. Op de vragen van den heer Lovink be treffende het plegen van overleg met de Deensehe regeerim? in verband met de be moeilijking van Nederland sc'he bloembol len- en planterihandelaren bij den verkoop hunner artikelen in Denemarken heeft mi nister van Karnebeek geantwoord, dat naar aanleiding, van klachten van eenige Nedcr- landsobe handelaren de aandacht van de Deensehe regeering reeds eenlgen tijd ge leden op bovenbedoelde bezwaren is geves tigd en met verwijzing naar de omstandig heid, -dat daa-ibii niet slechts Nederland- sehe, maar ook Deensehe belangen betrok ken zijn. aangedrongen op een wijziging van de Deensehe verordening van 1829 in dien zin, dat de Nederland ache handelaren met hun Deensehe cliënten buiten de koop steden woonachtig, wederom ongehinderd zaken kunnen doen. Een beslissing ter zake heeft de Deen sehe re-geerhg nog niet genomen. Aange- teekend wordt hierbii echter, dat de Deen sehe regeering bereids aan een commissie heeft opgedragen. De invoer van Ned. rundvee in Z u i d-A f r i k a. Op de vragen van den heer de Boer be treffende het nemen van maatregelen tot opheffing van de bezwarende voorwaarden der Afrikaansehe Recreering ten opzichte van den import van Nederlandsch rundvee in Zuid-Afrika heeft minister van Karne beek 'geantwoord: Zuid-Afrika, is tot het uitbreken van den oorlog een afzetgebied van beteekenis voor ons fokvee geweest. Daarna zijn de gren zen van dat land evenwel voor ons vee ge sloten. aanvankelijk uit veterinaire over wegingen. In 't afgeloopen jaar werd Zuid- Afrika weer voor ons vee opengesteld, even wel onder zulke bezwarende voorwaarden, dat practisch de mogelijkheid tot invoer tot een minimum werd beperkt. De invoer werd alleen toegestaan, indien zoowel de dieren zelf als de dieren, waarvan zij af stammen, aan bepaalde eischen van exte rieur en productie beantwoordden. Deze eischen ziin zoodanig gesteld, dat slechts zeer weinige dieren daaraan kunnen vol doen, Aangezien deze dieren in den regel ook voor onze fokkerij groote waarde heb ben, kan de tegenwoordige regeling voor onze belangen niet. gunstig worden ge noemd. Opgemerkt zij nog. dat de genoemde eischen van kwaliteit alleen zijn gesteld ten aanzien van het Friesch-Holland8eh vee en dat bijv. voor de in Zuid-Afrika ingevoer de Engels oh e rassen deze voorwaarden niet gelden. Als reden voor deze verschillende eischen geeft die Zuid-Afrika arische gegeering op dat in Zuid-Afrika reeds een vrij omvang rijke veestapel van hst zwartbonte ras aan wezig is, zoodat er alleen behoefte zou be staan aan den invoer van uitmuntende dieren. De Ne-derlandsche regeering^ heeft reed: vele en langdurige pogingen in het werk gesteld om de Zuid-Afrikaansche regeering te bewegen, den invoer op grootere schaal mogelijk te maken. Tot heden echter is deze. niet bereid, be vonden, 'haar standpunt te wijzigen. De Directeur-Generaal der Posterijen. Benoeming van deiï heer D u ynsteel Naar in welingelichte kringen; verluidt, zou de heer Duynstee, inspecteur der Poste rijen;, destijds toegevoegd aan den Post- chéque en Girodienst, in aanmerking komen voor do benoeming tot directeur-generaal der Posterijen en Telegrafie. Minister Aalbcrse. Volgens do Tijd is het bericht der Rsb.. dat minister Aalbcrse zal aftreden, zoodra. zijn begrooting zal ziin behandeld, van allen grond ontbloot. Minister Aalbkrse zal in geen geval de opvolger van mr. Kolkman zijn. MET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Verschillende bijzonderheden omtrent het optreden der Franschen in de Palts. De positie van Poincaré in den Fran schen Senaat. Het einde van de havenstaking in Enge* land. BINNENLAND. Antwoorden op vragen van Kamerleden inzake onzen bloemenhandel op Denemar ken; den invoer van Ned. rundvee in Zuid- Afrika; de M.U.L.O.-scholen en de leeftijd van toelating. Mededeelingen over het collectief ar-i beidscontract in het schildersbedrijf. LEIDEN. Tentoonstellling van „Herwonnen Le venskracht". Lezingen. Viering derde lustrum van „Geloof en Wetenschap" OMGEVING. Ook de Gemeenteraad van Veur heeft de annexatie-kwestie besproken. Uit hst schildersbedrijf. Onder handelingen. In de deze week gehouden conferentie der vertegenwoordigers van patroons- en gezelJeubonden in het schildersbedrijf, heb ben de patroons zich ïia uitvoerige be sprekingen bereid verklaard, om oncier nadere goedkeuring van de patroonsorga nisaties hun standpunt in het algemeen nog eens te herzien. In verband daarmee besloten zij met den wensch dor gezellen-organisaties ten opzichte van den werkdag rekening te houden en den 8i-urendag te handhaven, zooals deze in het geldende contract is op genomen. -.riem j-, iiuinm?ninii I.'I i ru i*vur--. hadden, deelden "de patroons vernier mede dat zij bereid waren inzake de uurloonen boven hun laatste bod twee cent op te komen, zoodat het loon zou worden inde resp. klassen: 72, 62, 58, 52 en 48 cent per uur. Ten opzichte van de doorbetaling der christelijke feestdagen, zooals die than3 geldt, handhaafden de patroons hun voor stel, om in de plaats daarvan te bepalen, dat gedurende het geheele jaar 2 pet. bo ven het geldende loon zal worden uitge keerd. De afloop van het contract, door patroons voorgesteld op 31 Januari, zal ongetwijfeld blijven vastgesteld op. i Maart. Nadat de patroons deze voorstellen had den gedaan, hebben de vertegenwoordigers der gezellen-organisaties overleg gepleegd over do vraag, of ze alsnog een stap tot toenadering zouden kunnen doen. Het re sultaat dezer overwegingen was, dat zij aan de patroonsvertegenwoordigers mee deelden, bereid te zijn tot het doen van een consessie. De patroons verklaarden evenwel niet geneigd te zijn, hun aanbod inzake de loonen nog te verhoogen. De organisaties zullen zich thans in eigen kring beraden over de aan le nemen houding cn de al of niet aanvaarding van het contract. Uit de textielnijverheid. Men meldt uit Twente aan do „N.R.Crt." Terwijl in Twente de textielfabrieken van de meeste fabrikanten door staking en uitsluiting reeds geruimen tijd stil staan, wordt er aan de overzijde der grens, met name Nordhorn, Cro.nau, Rhei- ne enz. weer druk in deze fabrieken ge werkt. Ook arbeiders, die in Twente wo nen en vóór den oorlog in genoemde plaat sen werkten, worden gaandeweg weer aan genomen." Zoo werken er uit Denekamp weer een 70-tal to Nordhorn cn uit Lesser, Lonneker en Enschedé enkele honderden te Gronau. Van de stakers en uitgestotenen hebben ook reeds verscheidenen lieproefd daar werk te bekomen, doch meestal zon der succes: het eerst komen hun vroegere arbeiders uit Twente daarvoor bij de Duitscbe fabrikanten in aanmerking. Werkverruiming. De Rijkscommissic-Werkvënniiimng hoeft lo 's-GravenSiago vergaderd onder voor zitterschap van prof. dr. W. H Nolens. Mededering werd gedaan van do geval len, waarin de bemiddeling der commissie werd ingeroepen, om te bevorderen, c a aan Nederlandsch fabrikaat de voorkeur boven buitenlandsch. of althans een gelijke kans als aan het buitenlandsch kan wor den gegeven. Hieruit bleek, dat Uocrrcl verbetering op dit gebied viel vast ta stellen, nog sleur en vooroordel blijit Uit de behandelde stukken kwam dui delijk naar voren, dat enkele in het geheel niet op d? hoogte set:men t,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1