30 Jaargang.
©Ö^IDERDAfS 21 FEBRUAPB 1024
A"o. 4338
3)e £eidboke Qowtmü
teABONNEMENTSPRIJSbedrasgt bij vooruiibetallng
or Leiden 19 cent per week I 2.50 per kwartaal,
is onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
franco per post 1 2.95 per kwartaal,
jet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnes ver-
rrijsbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
itbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct-, met Geïllustreerd
rsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTiE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewona adverlentiëri 30 cenl per regeb
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine adverlentiën. van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop 10.50.
Qil nummer bestaat eit tares
aden.
„Medezeggenschap."
Wij wezen er gisteren op, dat men het
begrip medezeggenschap der arbeiders in
/het bedrijf al te zeer naar de hoogte kan
kpvoeren" idealistisch en utopistisch,
Maar ongeveer terzelfder tijd als wij
Mit schreven sprak de leider van den Vrij
heidsbond in do Tweede Kamer, do heer
/Dresselliuys, ook over medezeggenschap
fler arbeiders en zeidc, dat do Vrij
heidsbond daar voor is
V Wij zijn voor overleg en samenwerking
jbsscben werkgevers en werknemers, ver
klaarde de heer Dresselhuys.
De voorzitter van den Vrijheidsbond
Wöüsckte niet terug te gaan tot do „vrij
heid" van het Manchester-liheralisme, dat
de Tweede Kamer zijn vertegenwoor
diging vindt in mej. Van Dorp.
Maar, waarin dan wel het overleg en
Öe samenwerking, door den Vrijheidshond
fzoo vurig begeerd zullen moeten be
slaan, we kregen het niet te hooren.
De Katholieke afgevaardigde Kuiper mocht
^hierbij terecht vragen, of hetgeen zich
momenteel in Twente afspeelt een
'staaltje is van de „gezonde liberale ge
dachte", waaraan we zoozeer bejhoefta
gouden hebben volgens den heer Dressel
huys.
Ook deed wat de heer D. in het mid-
fflen bracht het vermoeden rijzen, dat
i't overleg en de samenwerking uitslui
tend worden verlangd om tot verlaging
ider productiekosten te geraken door werk-
.lijd-verlengmg.
Men mag bij Vrijheidsbondsche welwil
lendheid voor cn toenadering tot do niet-
bezitten'de klasse wel een klein beetje
"achterdochtig zijn.
Daar is reden voor.
gUiTESILAÜS
I. r>
Duitschland.
De rijksdag weer bijeen.
Ve.rzet tegen de nood-
t verordeningen.
F Voordat de rijksdag na een vacant ie
ffan meer dan twee maanden gister weer
voor het eerst is bijeengekomen, hebben
jdo verschillende fracties besprekingen ge
poerd over de houding, die zij zullen aan
nemen (en aanzien van de noodverordenin
gen, welke de regeering in dien tusschen-
ijijd op grond van de machtigingswet heeft
jiitgevaardigd.
4 De sociaal-democratische fractie heeft
besloten een voorstel te doen tegen de al-
'gemeene valorisatie van hypotheken en
tegen de huurbelasting, niettegenstaande
de regeering zich verzet tegen iedere wij-
fcigtug van de door haar noodzakelijk ge
hechte fiscale noodverordeningen.
ft Dreigende staking te Hamburg.
f- Do arbeiders op de HamhargSche
scheepswerven hebben een loonsverhooging
ijvan 45 tot 60 pfenning gevraagd. Deze
{Vordering werd door de patroons van de
i&and gewezen, maar dezen verklaarden
^zich lot onderhandelen bereid, zoo de ar
beidsduur iels verlengd werd. Dit voorstel
%iverd door do werknemers verworpen,
'Waarop dezen in een talrijk bezochte ver
gadering het besluit namen het werk neer
jte leggen. i I
O,
k\ Op reis door het bezette gebied.
)- Socialisten „eingesperr t".
Maandag j.L, aldus meldt de „Vor-
V tyarts", reisde con internationaal geztel-
ïchap van socialisten, uit Luxemburg ko-
jjhttud, door het bezette gebied. Onder hen
^bevonden zich o.a. de Duitscher Crispien
do Oostenrijker dr. Otto Bauer. Zij
■teisden met een trein van de regie en on
derhielden zich met elkaar, niet lettend
©P een burger, die hun gesprekken met
JToote aandacht volgde. In Trier vroeg de
wurger den sociaal-democraten, him pas-
«en te (oonen en maakte zichzelf desge
vraagd bekend als een detective der Fran-
Gcho militaire autoriteiten. In Coblenz
aangekomen, werd het geheele gezelschap
gearresteerd. Eerst na eenige uren weiden
socialisten weer vrijgelaten.
Frankrijk.
Een politieke moordaanslag te Parijs.
luitenant van Mussolini
in Frankrijk vermoord.
*Wvizi, de algemeen secretaris van
ascisten in Frankrijk, de luitenant van
-ftiüf3? dus> gisteravond omstreeks 10
|L/ terwijl hij dineerde ineien Itoliaansch
JPari'^a11^ Van de gTO°'9 boulevards te
J np r een kellner neergeschoten.
Jp hr^8 bopeloozen toestond naar een
Ik geDracht en heeft twee ko-
tI, 1 hoofd"
^hner, die onmiddellijk gearresteerd
werd, was eerst 's morgens in het restau
rant in dienst gekomen. Men vermoedt
met een Italiaansch communist te doen te
hebben. Bonservizi was te Parijs hoofd
redacteur van het Italiaansch blad „l'Italie
nouvelle".
Deze politieke aanslag wekt natuurlijk
groot opzien.
Het vergaan van de „Dixmuda".
Een collectieve, geen persoon-
lijko verantwoorde lijkhcid.
Het rapport van de enquête-commissie
inzake het verlies van het luchtschip „Dix
mude" is gister gepubliceerd. Do eenstem
mige conclusie der commissie is, dat de
gesignaleerde collectieve verantwoordelijk
heid niet dient te worden vervolgd, en dat
geen enkele particuliere verantwoordelijk
heid zou kunnen worden vastgestelde
Engeland.
Do havenstaking.
Solidariteitsstakingon.
De leiders van de vakgroep-transport
arbeiders te 'land hebben in een gister
avond gehouden vergadering besloten het
door den Nationalen Bond van Transport
arbeiders ingesteldo stakingscomité' te ver
zoeken, terstond een werkstaking voor de
transportarbeiders te land af te kondigen.
Dit is een ernstige uitbreiding van de
slaking. waardoor ook de voerlieden er
bij worden betrokken, terwijl ook het goe
derenvervoer per spoor er door zal wor
den stilgelegd.
Gister zijn in het Oosten van Londen
twee druk-bezochte vergaderingen van z.g.
„blauwe" (leden van den Algemeenen
Bond van Stuwadoors, Lichterlieden en
Havenarbeiders) gehouden. In deze ver
gaderingen werd besloten, heden even
eens het werk neer te leggen.
Een gister in het Noorden van Londen
uitgebroken plaatselijke staking van auto-
bushestuurdevs heeft niets met den strijd
der havenarbeiders te maken, maar be
treft de invoering van een nieuwo -dienst
regeling, waartegen het personeel zich
verzet.
Een gunstige wending.
Ofschoon niets met zekerheid omtrent
de verdere ontwikkeling der gebeurtenis
sen kan worden voorspeld, aldus werd
gisteravond gemeld, staat het toch vast,
dat -een wending is ingetreden in de sta
kingssituatie.
Het hof van onderzoek werd gister plot
seling verdaagd tot hedenmiddag in ver
hand met het feit, dat de werkgevers een
geheime bijeenkomst in de kamer van
scheepvaart zouden hebben belegd, tenein
de met een aanbod voor den dag te komen,
op grond waarvan de onderhandelingen
zouden kunnen worden hervat.
Naar de „Evening Standard" verneemt
is het zeer wel mogelijk, dat directe be
sprekingen met de vakvereeniging onmid
dellijk weder zullen worden aangeknoopt,
waarbij de kansen op een vergelijk gun
stig zouden staan.
Volgens een gisteravond ingekomen be
richt hebben de werkgevers telefonisch een
belangrijk aanbod aan Bovin gedaan. De
ze ontving het aanbod, terwijl hij aan een
bijeenkomst van het stakingscomité deel
nam. Hij beloofde het aan het comité voor
to leggen en den werkgevers gisteravond
om 9 uur een antwoord te doen toekomen.
Dit i3 klaarblijkelijk de reden, waarom
de patroons thans opnieuw zijn bijeen
gekomen.
HET CONFLICT OPGELOST.
Vannacht overeenstemming
bereikt..
Gisteravond laat besloten de werkgevers,
met de stemmen van de werkgevers uit
Liverpool tegen toe te stemmen in een
loonsverhooging van 2 shilling. Door dit
besluit der werkgevers zijn de gisteren
begonnen werkzaamheden van den door
de regeering ingestelden raad van onder
zoek plotseling afgebroken. De krachtige
houding der regeering en het instellen van
dezen raad hebben veel bijgedragen tot het
spoedig einde van het conflict. De werk
zaamheden worden zoo spoedig mogelijk
hervat. Naar alle havens is telegrafisch
mededeeling gedaan, dat nog heden het
werk weer zal worden hervat en dat tegen
het einde der week de toestand weer nor-
maal zal zijn.
i-*~~
Hongarije.
De val der Hongaarsche kroon. T
Twee ministers afgetreden.
In de plenaire zitting van de Nationale
Vergadering, evenals in de commissie voor
financietele aangelegenheden, werd do
minister van Financiën Kalloy tijdens de
bespreking van de maatregelen tot be
scherming van de kroon door alle opposi
tiepartijen hevig aangevallen. Later viel
ook de regeringspartij den minister aan
en eischte zijn aftreden.
Des na oen conferentie met
graaf Bethlen en den minister van Bui-
tenlandsche Zaken Daruvary, is de mi
nister van Financiën Kalloy afgetreden.
Graaf Bethlen heeft onmiddellijk de fi-
nancieele aangelegenheden opgedragen aan
den minister van Handel.
Do economische toestand is zeer ge
schokt. De regeering tracht door voorloo-
pige maatregelen den toestand meester te
worden.
Ook de minister van Justitie, Nagy,
heeft officieel zijn ontslag aangevraagd.
De positie van Nagy was onhoudbaar ge
worden door zijn houding tegenover de
leeningspolitiek van Bethlen.
De oppositie wil thans Bethlen houden
aan zijn solidariteitsverklaring met alle
ministers en eischt het aftreden van do
geheele regeering.
Rusland.
De opstanden tegen de Sovjets.
Verdere uitbreiding?
Naar het persagentschap Rador meldt,
zou blijkens berichten uit welingelichte
Russische bron de opstand, die in Rus
land is uitgebroken, onder de boerenorga-
nisaties veld hebben j^ewonnen. Dezo iaat-
sten zouden thans do macht in handen
hebben in Zuid- en Oost-Siberië en Mid
den-Rusland. De bevolking zou toebereid
selen treffen tot de omverwerping van
het heerschende régime.
Vorige week, zoo meldt dezelfde dienst,
zijn ernstige onlusten in de buurt van
Moskou uitgebroken, waarbij tevens po
groms voorvielen, die echter door het
Roodo Leger zijn onderdrukt.
De boeren weigeren zich aan den mili
tairen dienst te onderwerpen.
Te Odessa namen de onlusten grootel
afmetingen aan. Do opstandelingen steken
do winkels in de steden in brand.
„S. S. S. R." inplaats van „Rusland".
Volgens de Duitsche bladen zou het
Russische Commissariaat voor Buiten-^
landsche Aangelegenheden aan alle diplo
matieke vertegen woord "Tts te Moskou
officieel hebben verzocht, den naam „Rus
land" te vervangen door „Bond der Socia
listische Sovjet-Republieken", kortweg aan
geduid door de (Russische) voorletters:
S. S. S. R.
Amerika.
De strijd in Mexico.
In een hinderlaag.
Naar uit Vera Cruz gemeld wordt, zou
de generaal der Mexicaansche bondstroe-
pen, Topet, nabij Puerto Blanco met 2000
man in een hinderlaag zijn gevallen en
zware verliezen hebben geleden.
Een offensief.
De opmarsch der regeeringstroepen
tegen de 1200 rebellen, die in het Noorde
lijk deel der provincie Vera Cruz ope-
reeren, is volgens het ministerie van Oor
log gisteren begonnen.. Er nemen 6000
man aan deel.
Een bloedbad op de Phïlipoïjrsen.
9 Politiemannen en 35 fanatici
gedood.
Bij een gevecht te Balana in de provin
cie Augusta op de Philippijnen zijn 9
politie-ambtenaren en 35 godsdienstfana
tici gedood.
BiHÜBEMLJtaSD
>i-i
DE TWEEDE KAMER EN DE
RIJWIELBELASTING.
'J „Het paard der democratie"
De bezwaren tegen de heffing.
Verschenen is 'het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer in zake de voorgestelde hef
fing van een belasting op rijwielen.
Verschillende leden voerden ernstige be
zwaren tegen dit wetsontwerp aan. Zij
merkten op, dat enkele jaren geleden het
rijwiel als grondslag voor de Personeele be
lasting is vervallen cn dat ter goedmaking
van de daardoor veroorzaakte derving van
inkomsten de belasting naar den grondslag
huurwaarde werd verhoogd. Naar hun mee
ning behoort een belasting, die is afge
schaft, niet na zoo korten tijd opnieuw te
worden ingevoerd. Daartegen bestaat te
meer bezwaar, omdat, door deze belasting
groote belangen worden aangetast. Het rij
wiel wordt te recht geloemd „het paard
van de democratie". De arbdiders worden
er door in de gelegenheid gesteld buiten do
steden te wonen. Het is dan ook voor tal
van personen oen onontbeerlijk vervoer
middel geworden; vooral op het platteland
is het voor vele arbeiders, die op grooten
afstand van hun werk wonen', en voor
kleine boeren onmisbaar.
Aan deze belasting is voorts het bezwaar
verbonden, dat geen rekening wordt ge
houden met draagkracht.
Bovendien werd opgemerkt, dat het be
drag der belasting ook te hoog is in ver
houding tot- de waarde van het rijwiel; vele
rijwielen worden voor f 30 aangeschaft. Men
zou er geen bezwaar tegen hébben, indien
alleen rijwielen, die ter ontspanning worden
gebezigd, werden belast.
Andere leden verklaarden in de tegen
woordige tijdsomstandigheden met een be
lasting op rijwielen te kunnen medegaan.
Het werd o. a. billijk geacht, dat de rijwiel
houders eenige vergoeding aan 'het Rijk be
talen voor de kosten, aan de rijwielpaden
besteed. Mocht binnen eenigen tijd een be
lasting op automobielen en andere motor
rijtuigen wegens het gebruik van de wegen
worden ingevoerd, dan zal het gevolg van
de onderhavige heffing kunnen zijn dat de
rijwielen niet voor een dergelijke belasting
in aanmerking worden gebracht.
Sommige leden zouden tegen de voorga
stelde belasting geen bezwaar hebben, in
dien daarbij tevens een zekere progressie
werd voorgesteld. Naar hun meening zou
dit het best kunnen geschieden door deze
heffing te incorporeeron bij een andere
reeds bestaande belasting. Do houders van
rijwielen zouden naar hun inkomen kunnen
worden verdeeld in twee klassen, waarvoor
de heffing dan onderscheidenlijk f 6.— en
f 1.50 zou kunnen bedragen. Wellicht zou de
opbrengst da-n nog hooger zijn dan bij het
voorgestelde tarief.
Enkele leden, die met het denkbeeld van
progressie in beginsel instemden, zouden
dit slechts in het wetsontwerp willen zien
opgenomen, indien de perceptiekosten daar-
door niet te zeer zouden kunnen worden
vermeerderd. Zij wenschten daarover het
oordeel der Regeerin.g to vernemen.
Gevraagd werd, om de totstandkoming
van. dit wetsontwerp ten gevolge zal heb
ben. dat de Provinciale Staten de bevoegd
heid verliezen om weggeld te heffen van
rijwielen, waarmede van de provinciale
wegen wordt gebruik gemaakt, zooals in de
provincie Noord-Brabant geschiedt.
Tevens weid nog de vraag gesteld, of voor
de uitvoering van dit wetsontwerp nieuw
personeel zal moeten worden aangesteld.
Koninklijke Besluiten.
Posterijen en Telegrafie.
Bij K. B. zijn benoemd: tot directeur van
hot post- en telegraafkantoor te Tenlo, P.
Klaasen. thans directeur van het post- en
telegraafkantoor te Tiel; tot directeur van
het postkantoor te 's-Hertogenbosch P. C.
van der "Veer, thans directeur van het post
kantoor te Goes; tot directeur van het tele
graafkantoor te Zwolle A. Jonas, thans
hoofdcommies der telegrafie; tot directeur
van het post- en telegraafkantoor te Heeren
veen A. I. J. Schmalhausen, thans direc
teur van het post- en telegraafkantoor te
Naaldwijk;
en de directeur van liet post- en telegraaf
kantoor te Helmond B. J. E. ten Brink eer
vol van zijn tegenwoordig beheer ontheven,
zullende hij tijdelijk met andere werkzaam
heden worden belast.
Notariaat.
Bij K. B. zijn benoemd tot notaris binnen
het arrondissement: 1. 's Hertogenbosch, ter
standplaats de gemeente Lith. H. B. J. Lee
mans, candidaat-nolaris, te Roosendaal; 2.
Leeuwarden, ter standplaats Gorredijk. ge
meente Opsterland, J. van der Sluis, candi-
daat-notaris, te Gorredijk; 3. Groningen, ter
standplaats de gemeente Groningen, H. A.
Buisman candiooat-n o t» ris, te Leiden.
De portvrijdom voor Kerkgenootschappen.
Geon wijziging in dc bestaande
regeling te wachten.
Do Haagsclio redacteur van de „Msbd."
schrijft:
Wij hebben goeden grond om aan te ne
men. dat er geen wijziging in de thans be
slaande regeling van don portvrijdom voor
Kerkgenootschappen is to verwachten.
Melklcvering aan Duitschland.
75000 liter per dag voor de
maand klaart.
De Haagscho redacteur van do „Msbd."
meldt:
Gisteren is to Den Haag onderhandeld
over oen nieuwo overeenkomst inzako do
melklevering aan Duitschland. Zooals ge
meld, waren partijen van Nederlandsche
zijde: do Alg. Ned. Zuivelbond en do Ver-
eeniging voor Zuivelindustrie en melkhy-
giënie, en van Duitsche zijde: de Veremig-
te Milchversorgungen fiir das Rhein—
Weslfalisches Indutsriebezirk und Nach-
bare-gehitte te Essen.
Naar wij vernomen zijn de zaken tot al
ler genoegen geregeld en is een overeen
komst gesloten, waarbij voor do maand
Maart gemiddeld minstens 75.000 liter
melk per dag aan Duitschland zal worden
geleverd.
Zeer waarschijnlijk zal ook in April
melk door Duitschland worden afgenomen
doch voor die maand is nog geen defini
tieve overeenkomst getroffen.
Werkloosheid en belasting-Inning.
Hot R. K. Vakbureau wendt
zich tot den minister.
Het Bureau voor de R. K. Vakorganisatie
heeft de aandacht van den Minister van Fi-
MET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
De havenstaking in Engeland Is opga*
heven. Gisteravond laat hebben de werk*
gevers de gevraagde loonsverhooging too*
gestaan. Het werk wordt heden hervat.
Ministercrisis in Hongarije.
De opstanden in Rusland zouden zich
voortdurend uitbreiden.
Een bloedbad op de Philippijnen
De Egyptische regeering heeft het con
tract met Carter aangaande do onderzoe
kingen in de graftombe van Toetankhamen
als verbroken beschouwd. (Wetenschap).
BINNENLAND.
Het voorloopig verslag van de Tweede
Kamer nopens het wetsontwerp tot invoe
ring van oen rijwielbelasting.
De onderhandelingen in het houtbedrijf
en in het stucadcorshedriif (2de blad).
OMGEVING.
De annexatie-kwestie in den gemeente
raad van Sfempwijk.
nanciën erop gevestigd, dab de wijze, waar
op in sommige gemeenten de belastinggel
den worden geind, ertoe leidt, dat personen,
die gedurende kortoren of lntigeren tijd door
werkloosheid werden getroffen, na. bekomen
van arbeid, opnieuw in ernstige moeilijkhe
den worden gebracht. Het Bureau wijst erop
dat de door werkloosheid getroffen arbeider
gedurende de periode, dat hij zonder ver
diensten is, in de grootste financieele raoei-
lij'fcheden verkeert. Vooral van den gehuw
den arbeider wordt dan alle overleg en
krachtsinspanning gevraagd, om te voorko
men, dat zijn gezin voor langen tijd aan ar
moede ten prooi blijft.
Ook na het verkrijgen van arbeid doen
zich nog lang de gevolgen van de werkloos
heid in het gezin gevoelen.
Uit de aan het Bureau verstrekte gege
vens blijkt, dat vaak vanwege de admini
stratie der belastingen beslag wordt gelegd
op een niet onbeduidend deel van het ar
beidsloon, zoodra de voorheen werklooze ar
beid beeft kunnen aanvaarden. Gezinnen,
die geruimen tijd terdege de gevolgen der
werkloosheid hebben ondervonden worden
nadat het eenmaal aan het hoofd des ge-
zins gelukt is aan den arbeid te gaan
door het inhouden van aanmerkelijke bedra
gen opnieuw op een zware proef gesteld, ter
wijl de mogelijkheid, om den achterstand
die door de werkloosheid in het gezin ont
stond, geleidelijk eenigermate in te halen,
wordt ontnomen.
Het is daarom, dat het Bureau den Minis-,
ter verzoekt den inspecteurs in overweging
to willen geven, "bij de inning der belastin
gen met de moeilijke omstandigheden der
voorheen door werkloosheid getroffen gezin
nen ernstig rekening te willen houden, door
ofwel het tijdstip van de inning der belas
tinggelden te verschuiven, ofwel de weke
lijks to innen bedragen zoodanig te verla
gen, dat redelijkerwijze kan worden aange
nomen, dat bedoelde gezinnen niet al te zeer
worden getroffen.
Herziening Indische Taricfwct.
Ingediend is een wetsontwerp der par-
tieële herziening der Indische tariefwet.-
Meerdere ontvangst geraamd op ongeveer
1.7 millioen 'sjaars. Treedt ze 1 Mei a.s.
in werking, dan brengt zij in dit jaar nog
f 1.13 millioen in do Indische schatkist.
Een gedenkzuil voor Wilson fe Den Haag?
Bij een rede, die hij Maandag ter huldi
ging wan Wilson's nagedachtenis heeft
uitgesproken in het Palaco Theatre te
New-York, heeft do vroegere Amerikaan-
scho gezant te Rome, Robert Underwood
Johnson, het plan geopperd om ter her
innering aan Wilson gedenkzuilen op to
richten to Den Haag cn Genève.
Dc verklaring, waarbij ten aanzien van
de gemeente Amsterdam i3 verklaard, dat
het tegenwoordige huurpeil der woningen,
waarop do Huurcommissiewet van toepas
sing is, eene van de artt. 1 en 3 dier wet af-
wijkendo regeling vordert, is met ingang van
1 Mei a.r,. ingetrokken.
Do gewone audiëntie van den minister
van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
zal op Donderdag 21 Februari e.k. niet
doorgaan.
De audiëntie van den minister van Ar
beid, zal op Donderdag 21 Februari 1921 niet
plaats 'hebben.
STATEN-QENERAAL
EERSTE KAMEL.
Vorgadcrang van Vsloren.
Goedgekeurd worden cmgo wetsont
werpen, o. a.:
Naturalisatie F. N. Alexander cn U
anderen.: Naturalisatie P. H. Basten eü