$5e Jaargang. DINSDAG 12 FEBRUARI 1924 No. 438i DeABONNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruitbetaling ,Voor Leiden 19 cent per week 9 2.50 per kwartaal. .JÈij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal, franco per post 12.95 per kwartaal. (Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné^s ver krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen 'X si' Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewona adverientiën 30 cent per regel< Voor Ingezonden Mededeelingcn wordt het dubbele van het tarief berekend. i Kleine adverientiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin j betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver. I huur, koop en verkoop 10.5O. |)it nummer bestast uit twee bladen. De ouders en de Sport. Er is waarlijk moecl voor noodig nog 'weer eens over dit ontwerp te schrijven, '■want al heel gemakkelijk wordt men uit gelachen of met een minachtend schouder ophalen voorbijgegaan, als men het waagt -in roomsche kringen to spreken over de noodzakelijkheid der roomscho sportbewc- f gjng. Deze mentaliteit van nog velen onder onder ons katholieken is zeker mede oor zaak, dat do roomsche sportbeweging niet (is wat zij wezen moest en wezen kon, als de belangstelling en de degelijke medc- werking, voorzoover die gevraagd werd, ook gegeven was door de katholieken. En toch is het een uitgemaakte zaak, dat de sportorganisatie voor de katho lieken op principieelen grondslag een abso- Jute noodzakelijkheid is, en ik zou wel eens een 18-karaats katholiek willen zien, 'die in ernst kan beweren, dat dit niet waar zou zijn. Maar een treurig gevolg van dit alles is, dat degenen, dio er voor moeten werken, hopeloos alleen staan, omdat zo missen den morcelcn steun en daardoor ook do geldelijke hulp van verreweg het grootste deel onzer katholieken. Toen dn sportbeweging gefundeerd werd op roomschen grondslag en de bisschop pen do statuten keurden, hadden alle ka tholieken terstond overal moeten klaar staan, wanneer hun hulp gevraagd werd. Ik wil mij dan nu meer bijzonder wen den tot do ouders van diegonen, die, op wat wijze dan ook, aan sport doen: zij zijn er ton minste direct bij geïnteresseerd. Die ouders herinner ik aan him duren plicht van opvoeding, waaronder vooral be hoort de verzorging der geestelijke be langen hunner kinderen; en ik uoem hot onverantwoord, als een vader of moeder het goed vindt, dat hun zoon of "dochter zich aansluit bij een neutrale sport- chib. Ik zal ook zeggen waarom, want velen schijnen het nog altijd niet te begrijpen, on men verwacht van zijn kinderen meer krach fin geloof en zeilen, dnu men redelij ker wijze kan en mag verwachten. 1 Wij hebben toch zeker in den katecliis- ïiras geleerd, dat een al to gemeenzame omgang met andersdenkenden moet verme den worden. Do reden daarvan is hierin ge legen, dat een niet-katholiek nu eenmaal op een ander standpunt staat, van andere beginselen uitgaat dan wij katholieken. Dat is misschien niet zijn schuld, en ik_ maak er dien andersdenkende geen verwijt van, maar constateer alleen het feit: hij denkt anders dan ik. En dat hij anders denkt dan ik, is niet over een of ander onderge schikt punt, maar gaat over de grondsla gen van het leven, over de verhouding tot God en tot do wetten van God. Wanneer men nu al te gemeenzaam met zoo iemand omgaat, loopt men gevaar, als men niet heel sterk in zijn schoenen staat, schade te lijden in zijn geloof of in zijn zoden, en op dat stuk van zaken kan het niet <!o minste schade lijden, want het is schade aan'de zaak van Gocl en do onsterfelijke ïiel. Wanneer men nu deze eenvoudige naarheid toepast op do sport, dan zal men Snoeten toegeven, dat een al to gemeen zame omgang met andersdenkenden daar jteel gemakkelijk kan voorkomen. Bekend As de zoogenaamde clubliefde: ze zijn niet Tan elkander te slaan. Bedenk daarbij, dat ?erreweg het meerendeel dergenen, die jan sport doen, in een gevaarlijke leef tijd zijn, een leeftijd vol idealen, maar die 9ok gemakkelijk krachtige ideeën van an- «lercn overneemt. Duidelijk moet het dus $ijn voor ieder verstandig denkend mensch, &at het lid zijn oener niet roomsche sport club voor zijn zoon of dochter een groot zeer ernstig gevaar medebrengt voor het geloof en de zeden. En nu is toch ze-^ >er iedere vader en moeder in geweten" ferplieht, waar ze kunnen, die gevaren 'oor hun kinderen verwijderd, te houden, '<*n bun dus te verbieden lid to zijn cener éiot-roomsche sportvereeniging. n Was er nu in het roomsche kamp niet iels dergelijks te vinden, dan was er mis schien nog cenigo reden om iets door de lingers lo zien; ik zeg misschien ?ant ik geloof, dat het wel zoo gevaar- sik is, dat dan de ouders eenvoudigweg zoon of dochter het „aan de sport maar moesten verbieden. Maar er is het roomscho kamp overvloed van gelo- |wilieid voor alle takken van sport ln •oomsch© clubs te beoefenen, want zij, die hef grooto belang in deze hebben begre pen, zorgen daar wel voor. Do ouders kunnen zich er dus nooit, uit praten en zijn voor hun geweten niet ver antwoord, zoolang zo hun kinderen laten in «en niet-roornsche sportclub. Men kom© hier niet 'aan met liet omioozele pTaatje: -■maar mijn .jongen wil niet anders", want do kinderen, ook do grooteren, hebben niets je willen, dan datgene wat bun ouders wil- en: 200 althans moet go zo hebben opge red. als uw opvoeding deugdelijk was. Maar Iaat ik cenigo gevaren met name Roemen; Daar is vooreerst do schending van den Zondag: de neutrale, niet-roomsche ver- ceniging liceft geen enkele reden op zich, om op Zon- cn feestdagen als het tijd is voor Mishooren, geen oefeningen to hou den, geen excursies to maken, wandel tochten to organiseeren t)f voetbalmat chen uit te schrijven. Eu het is dan ook een feit, dat dergelijke dingen op Zon dagmorgen' in het neutrale kamp geschie den. Let maar op. Vervolgens is daar in den omgang met niet-katholieken: het gesprek. Een Ka tholiek noemt bijv. vloeken kwaad: doet oén niet-katholiek dat ook altijd? Een ka tholiek leert met eerbied to spreken over God en zijn ouders en 't gezag: doet een andersdenkende dat ook? En wat zal ik zeggen van onkuische taal en lage gemeen heden? Een katholiek leert, dat dit zon dig is: die andere ook? Hierbij wil ik wat anders noemen, n.I. de opvatting van zedelijkheid. Een ka tholiek leert, dat iedere onzedige hande ling zondig is, een groote zonde: maar onder niet-katholieken zijn er. altijd zeer velen, die.beweren, dat het lioclemaal geen zonde is aan zijn natuurlijke driften toe te geven. Mij is oen feil bekend uit een an- dero stad, dat in een neutrale sportclub- vergadering van de 82 stemmen er 40 werden uitgebracht ten gunste van perso nen, die zicli in hun club absoluut misdra gen hadden op zedelijk gebied. Van die club waren verschillende katholiek©- jon gens lid. Is dat geen schande? Nu versta men mij goed: ik zeg niet, dat dergeLijke misdragingen niet kunnen voorkomen in roomsche clubs. Helaas, weet ik wel beter. Maar.... dan staat ook_ieder ander lid op het stand punt dat zoo iemand in de club niet thuis hoort. En het is onbestaanbaar, dat dooi de helft der leden zooiets zou verdedigd worden. En dat is het andersdenken in zijn orgsten vorm, dat iels wal absoluut kwaad is geen kwaad genoemd wordt. Er is nog meer. Gewoonlijk zijn do oudere jongens vergezeld van, of worden nageloopen door meisjes, soms ook door niet al to behoorlijke. Voelt een rooraschó vader en moedor niet, welk gevaar hier ligt voor een gemengde verkeering met al do ollovi rjo fvp frf»yf>1rrr»ix1—33— r .rfo gö me Iliei gelooft, gaat. dan maar eens zien naar"een voetbalmatch. O ik w.Qet wel, dat wo do jongelui niet behoeven op le sluiten, maar ze moedwillig op gevaarlijke wijze met el kaar in kennis brengen, is verboden. Let dan ook eens, nu we toch over meis jes spreken, op de m.i. onbehoorlijke en on vrouwelijke kleeding van de gymnaste in sommige niet-katholieke clubs. Is dat soms geen gevaar voor uw dochter, -dat zo haar schaamtegevoel inboet? En is het geen ver leiding voor de jongens daar naar te moe ten zien? Het lust mij niet er verder over uit to weiden, maar men moest begrijpen, dat als men-op een ander dan het katho lieke standpunt staat, men heel gemakke lijk dingen doet, die voor ons een erger nis zijn. En zoo is er nog meer. Men spreekt van sport verdw a- z i n g, en dan heeft men op het oog het ontaardend voetbalgecfoe; ,ik zeg „ontaar dend", want niet de voetbalsport is uit den boozo: als het maar sport blijft... Maar nu is het juist de neutrale sport beweging, van welke gezegd wordt, door de neutrale pers, dat zo een geldjagerij is ge worden, en daarvoor moeten wij katholie ken onze mensclien behoeden, terwijl wij leeren, aan sport to doen. En zoolang de leiding bij ons in handen is van onze priester behoeven we voor zulk een offi cieel© ontaarding niet hang to zijn. Inte gendeel, dan zal het opvoedkundige der sport tot zijn recht kunnen komen. Ouders, let op uw zaak, in deze: do godsdienstige en zedelijke opvoeding van uw kind en houdt ze af van de neutrale beweging. En gij, ouders, dio in do maatschappij een beter gesitueerde positio inneemt: denkt toch niet, dat het voornaam staat, als uw zoon of dochter lid is van een neu trale sportclub; maar geeft gij juist het voorbeeld door de roomsche sport te steu nen door het lidmaatschap uwer kinderen of door donateurschap. Het geld dat go geeft aan de neutraio beweging, is ont houden aan do Roomsche zaak! Een ieder, die dit gelezen heeft, ver- denke mij niet een voetbalmaniak te zijn; ik schreef dit om beterswil, hopend iets goed to bereiken. 'JAN VAN HAARLEM. BUITENLAMD Duiischland. Een communisten-complot. Do politie to Stuttgart heeft een 'com- munistischen koerier aangehouden en uit diens papieren ontdekt, dat het plan be stond, om op 13 Februari a.s. in geheel Duitschland een groote demonstratie t< houden, ten einde, zoo noodig met avdpen geweld, de straat te veroveren. b'ei K itlsr-proces. Heeft o n v o o r w a a r d e 1 ij k plaats t e Mün c h en. Uit Munch cn seint ccn medewerker van liet „Hbld.": In verband met den stroom van onjuis te berichten betreffende het proces-Hitier, kan ik op-grond van uit do bes to bronnen van heide partijen afkomstige berichten verzekeren, dat het proces onvoorwaarde lijk, en wel te Munch en, zal plaats hebben cn dat noch Wan don kant van VonKahr, noch van dien van Hitler of Ludendorff, ook maar do geringste poging zal worden gedaan tot opschorting of verhindering. Ook von Kalïr en von' Lcssow wenschcn dat liet proces in hel volle licht der open baarheid en zonder consideraties zal plaats hebben. Von Kahr heeft reeds de als getuigen gêdagva vdïgde ambtenaren n hot algemeen staa.^commissariaat van hun* verplichting tot het bewaren van mblsgélieimen ontslagen. Ook het bericht over onderhandelingen tusschen do partijen over 'voorstellen om elkaar to sparen cn tot uitwisseling van getuigen is tendentieus bedrog. Poehncr is weer geheel hersteld en Ilitler mankeert in liet geheel niets; -hij wordt niet geopereerd cn heeft nog nooit desbetreffende wenschcn geuit, zoo cl al bei den den 2Gsten zéker kunnen verschijnen. De separatisten in het Rijnland. Eon he too ging to D usseld orf. Er is door de separatisten te Dussel- dorf een propaganda-vergadering gehou den, waarvoor weinig animo bestond. Matt hes verklaarde in zijn redo inzake do ontbinding der z.g. voorloopige xegee- xing, dat de beweging niet in staat was, geweest een .duurzaam, succes to hoeken. Do tweede maal zou men het anders aan leggen cn uit de ervaring kracht putten voor een nieuwe beweging, welke reeds in wording is. België. De wantGfisdnmUir, -'•> "-nor-rwenen. JLonïhg Albert heeft Óen besluit gclec- kénd, waarbij Franiioisse, do directeur y;pn een particuliere fabriek, wordt be noemd tot directeur-generaal der spoor wegen met uitgebreide vo-machten, ten einde een einde te maken aan de wan- ordo bij de spoorwegen. Twee-en-zestig beambten en ambtenaren van verschillen de rang zijn op wachtgeld gesteld, of schoon zij nog niet den leeftijd bereikt hebben om gep ens ionneer d to worden. Amnestie-betooging ie Leuven. Een biddende menigte nabij de gevangenis. Te Leuven had Zondag do van Vlaamsch nationalistische zijde aangekondigde am- nestiebetooging plaats ten gunste van Borms en do andere politieke gevangenen, Ondanks het slechte weer was do opkomst talrijk. De betooging begon met een meeting, waarbij o.a. dr. Jacob het woord voerde en aan het eind deze bede uitsprak: „Heer, kon de zware beproeving ons geliefd Vlaanderen dan niet worden gespaard, ge laten aanvaarden wij haar uit Uwe hand en zeggen: Het zij zoo. En is deze stoffe lijke ellende de voorwaarde van Vlaande- rens opstanding, dan aanvaarden wij baar met droeve vreugde en smeeken wij: Leid ons niet in bekoring en laat ons zien, dat alles goed wordt". Na deze vergadering begaven de betoo- gors zich in groepjes van minder dan vijf personen naar het in de onmiddellijke om geving der gevangenis gelegen grondge bied van Heverlee, waar zij hun liederen zongen,om door Borms in zijn cel gehoord to worden. Vier meisjes, waaronder twee dochter tjes van Broms, vroegen aan de gevange nispoort -om bloemen bij Borms te mogen brengen, hetgeen geweigerd werd. Daarop legden zij de bloemen op den grond voor do poort en wilden ze niet medenemen toen de politie er haar toe wilde dwingen Op dat oogenblik knielden te Heverlee de betoogc-rs in do modder, om andermaal to bidden. De manifestatie eindigde met enkele kleine incidenten tusschen politie en betoogers. Engeland. De partij-vergadering der Tories. Baldwin als leider herkozen. Maandagmiddag heeft de partijvergade ring der conservatieven onder voorzitter schap van den ex-premier Baldwin plaats gehad. Baldwin zeido dat het program punt van een' gewijzigde tarievenpolitiek, waarop de partij bij de jongste verkiezin gen werd verslagen, geschrapt moest wor den, tenzij het. volk het nut ervan bijge bracht kan worden. De toekomstige partij politiek zou evenwel verder gericht zijn op bijzondere hulpverleening van de be- i dreigde industrieën, bet welk kon worden bereikt door uitbreiding van do beginselen voor beveiliging der. industrie. Daarna stelde lord Balfour do herkie zing van Baldwin als partijleider voor, hetgeen -met alg. stemmen geschiedde. Het Labeur-Kabinet. Eigenmachtig optreden van Minister W h e a 11 c y. Do regeering is in oen moeilijke positie gebracht door het optreden van den mi nister van gezondheid Whcatlev. Deze, dio tot de Sc-hotsche radicalen be hoort en dus niet van communistische tendenzén vrij is, heeft buiten zijn colle ga's om een beslissing genomen, welke niet alleen'bij de conservatieven, doch ook bij do liberalen op heftig verzet stuit. Do armenraad van dë tot Londen be- hoorende. -gemeente - Poplar, die overigens onder radicalen invloed, staat, heeft in overeenstemming met de socialistische, be ginselen allen werkloozen een uilkeering gedaan ten bedrage van hun-volle loon. Het gevolg, is, -dat .thans een vijfde deel der bevolking booge uitkecringen hebben ontvangen en dat ongeveer 100.000 pond meer uitgegeven zijn dan de wet veroor looft. Minister Wheailey heeft nu besloten, den armenraad vrij te stellen van do verplich ting dit. bedrag aan te zuiveren. Hierdoor heeft hij zich principieel met het zeer gc- vaarlijko s'roven van Poplar vereenigd. Andere radicaal socialistische armen raden kunnen hierdoor worden aangemoe digd, het wettig vastgestelde budget even eens onbeperkt lo overschrijden, waar door do financiën volkomen uit haar even wicht zouden worden gebracht cn ernstige sociale en politieke verwikkelingen zouden kunnen ontslaan. De meer gemaiigde collega's van Wheat- lev lubben dezen blijkbaar zijn eigen machtig optreden vel* wc ten, maar tevens heeft do regeering, die met Wheailey vol strekt niet accoord is, in een tweetal com muniques diens actie pogen le rechtvaar digen. Zij bevindt zic.li tegenover Wheailey in oen moeilijk© pGsilie, daar zij dezen vifdïïtüiVOkïl lüirt werpen, zonder zich dén hals te liaïen en daarclööé' dhi/gi Wheatley een machtspositie in hot kabiuct, welko aanleiding tot lal van conflict©» zal kunnen geven. Oostenrijk. Da beperking der bewapening. Een internationale conferontio to WBenen. Het mot den bondskanselier, Seipel, in nauwe betrekking staande „Neuo Sonntags- blatt" (Reichspost) verklaart, dat het voor nemen bestaat een internationale onlwa- peni.ngs-conferentie, zooals voorgesteld door den Engelsclien premier, Ramsay Mac Donald, in het voorjaar of begin zo mer van dit jaar te Weenen lo honden, Het voornemen bestaat ook Rusland uit te noodigen. Rusiand. De erkenning van de Sovjets. Wie volgt? In politieke kringen is de kwestie van de erkenning van Rusland aan de orde van den dag. Zelfs heeft het Moskouscho blad „Rabotskaja Moskwa" een prijsvraag uit geschreven: „Welke drio staten zullen het eerst het initiatief van Mac Donald en Mus solini navolgen?" Do politici meenen, dat Noorwegen nog deze week tot do erken ning van Rusland zal overgaan er. dat dan zullen volgen: Nederland, Joego slavië en België. De diplomatieke betrekkingen met het Valicaan. Naar een Engelsch blad meldt, zou bin nenkort een aanvang worden gemaakt met het herstel van de diplomatieko betrekkin gen tusschen sovjet-Rusland en het Vati- caan. De onderhandelingen daarover zou den ook do benoeming van een Pauselij ken nuntius to Moskou cn een Russischen gezant bij den H. Stoel omvatten. Worden de besprekingen volgens de thans bestaande plannen gevoerd, meldt het blad verder, dan zullen zij ongeveer Juli worden ten einde gebracht, terwijl tegen dien tijd Tschitscherin, do Russische minister van buitcnlaiidsche zaken lo Romo wordt verwacht. Men vermoedt, dat hij dan een bezoek zal brengen aan den H. Vader cn de be trekkingen tusschen het Valicaan cn zijn land op een meer plechtige wijze zal her stellen. Russische bannelingen omgekomen. Honderden doodgevroren op oen eiland in de Wi11o Zee. Uit Kopenhagen wordt gemold, dat vele honderden personen, die door do Russi sche Sovjet-regeering naar het eiland Solovelskoi in da Wilt© Zoo, verbannen waren, op weg daarheen doodgevroren zijn. De sovjet-autoriteiten te Moskou rap- HET VOORNAAMSTE NIEUWS. BUITENLAND. Het Hitler-proces gaat onvoorwaardelijk door. Baldwin als leider der conservatieven' herkozen. j Honderden Russische bannelingen om gekomen op een eiland in de Witte Zee. BINNENLAND. Hot onderwerp voor den Nedeiiandschen Katholiekendag in T925 is: De beteekenis van het Katholicisme voer de beschaving van Nederland. Bij de gisteren gevoerde besprekingen van de Directie der Ned. Spoorwegen met do personeelsorganisaties is de directie op verschillende punten aan de gecpnerdo be zwaren tegemoet gskemen. Verschenen is de Memorie van Ant woord op hei Voorloopig Verslag der Tweede Kamer inzake het 33 hoofdstuk (Buiteniandsche Zakan) der Staatsbegro ting 1924. Het NederJandsch Gezant* schap bij Z. H. den Paus. De Minister van Binneniandschc Zaker. en Landbouw heeft ingevolge art. 59 der Jachtwet 1923 dc wildschade-cemmissi°s ingestsld. Het wetsontwerp inzake de opschorting van hei verplichte 7e leerjaar zou door dc afdeel in gen der Twesde Kamer ongunstig zijn onivan^an. LEIDEN. De subsidieregeling voor do bijzónders bewaarscholen. ^Verslag Gemeenteraad). portoeren officieel, dat al deze bannelingen zijn omgekomen,, toen zij tracht ten lo ont vluchten. Amerika. Het peiroisum-schandaat. 'Aftreden van Dcnby ca Do Washingtonsche correspondent der „New-York Times" deelt mede, dat zoowel de minister van marine, Denhy, als d.» onderstaatssecretaris, Roosevelt, hun ont slag hebben genomen in verband met do onthullingen aangaande do petroleumter- reinen van Teapot Dome. Dczo zaak zou, naar het blad verneemt, nog steeds groo tere afmetingen aannemen. Da strijd in Mexico. Do federale troepen rukken Vera Cruz binnen. Do .federale troepen hebben Vera Cruz heroverd. B ij z on d c r h e d o n van don veldslag. Omtrent den veldslag tusschen do Mcxi- caanscho opstandelingen en do troepen van Obregon wordt nog gemeld, dat do slag plaats vond aan do Terma-rivier. Do opstandelingen hadden zicli aan do andere zijde der rivier verschanst. Vijfhonderd Meeicaansche Indianen, die zich bij do regeeringstroepen hadden gevoegd, wisten oen hulpbrug over de rivier te slaan. Te gen het vallen van den avond konden do voorst© loopgraven der opstandelingen worden bezet. Bij den slag werden de 5000 man op standelingen door de 10.000 man regen» ringstroepen verdreven. In den nacht heeft de cavalerie der re- gcering-Obregon een aanval op Foncitlan. gedaan, welko plaats door infanterie en cavalerie der opstandelingen werd verde digd. Tiet resultaat van den aanval i> nog niet bekend. Be opstandelingenleider llipo- lito Villa, een broeder van den eenigen Ujd geleden vermoorden rebcllengencraal Ran cho Villa, is leider der opstandelingen in het Noorden van Mexico. Volgens zijn beweren heeft hij een trein aangehouden met ccn hoeveelheid van 500 geweren cn een kwart millioen scherpe patronen, welke door de Vereenigde Staten aan Olnegon waren verkocht. Hij heeft (leze munitie, in beslag genomen, Generaal Fiores, de gou verneur van den staat Sinalao heeft zich aangesloten hij generaal Hucrln. DERDE ALGEMZENE NEffERLANDSCHE KATHOLIEKENDAG Reeds cenigo weken geleden is v Leb •hoofdbestuur der Ncderlamlscko Kal Inte kendagen gepubliceerd, dat de eerstvolgen de algemeene Nederlandse-lip Katholieken dag zal gehouden worden niet in den loop van dit jaar docli eerst in 1925. Het hoofd bestuur verzoekt ons thans, te willen mede- doelen, dat het onderwerp, hetwelk cp dieiï Katholiekendag zal behandeld worden zoo wel in de algemeene vergaderingen als ïrf

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1924 | | pagina 1