15e Jaargang.
Z&TEÜDAG 9 FEBRUARI 3924
No. 4379
e Qeidóohe, Qowïa/nt
DeABO.NNEMENTSPRIJSbedraagt bij vooruiibètaling
yoo* Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post f 2.95 per kwartaal,
Eet Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen II.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTiE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone adverlentlën 30 een» per regel.
d oor Ingezonden Mededecïingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleins adverlentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver.'
huur, koop en verkoop IO.50.
Dit nummer bestaat uit wijf
bladen, waaronder het Geïl
lustreerd Zondagblad.
Cynische moraal.
Iu een correspondentie uit Rome 'in de
„Tel." wordt o.a. verteld, dat een jonge
Hollandsche vrouw .daar vrijwillig den
dood gezocht heeft. Zij had vergif inge
nomen en zich de polsaderen doorgesne
den, maar men vond haar tijdig genoeg,
haar in het leven .to behouden. Zij ligt
jn in een der ziekenhuizen in Rome.
Bij dit dramatisch geval voegt de cor
respondent het volgende commentaar:
.,Menschen zijn vreemde wezens.
Zij dooden dagelijks, ten eigen bate,
levende dingen der natuur. Zij dooden,
in wat zij oorlog noemen, hun mede-
i^ensehen en zijn daar trotsch pp.
Maar zij staan niet toe, dat een van
hen vrijwillig den dood zoekt. En zij
laten, door hun mannen der weten
schap, ter dood veroordeelde men-
Schcn, die duldelooze pijnen lijden,
zoo lang mogelijk in dit leven Yan
smarten houden.
Men noemt dat dan: nienschen-
liefde. In het ziekenhuis ligt de arme
die sterven wil en niet mag."
Cynische moraal! Do verheerlijking van
ion zelfmoord!
't Is in-treurig, dat zóó den lezers van
,$on „neutraal" blad vergif in de gedachten
)n in bet waardeeringsvermogen wordt
gedrongen
Waarom eigenlijk zou een mensch niet
Mclizelf van het leven mogen beroo-
*en En wat heeft het leven aan
Sraarde voor hem, die er niet meer van
genieten kan? Laat iemand
■tëlfinoord plegen, als hij dat nu eenmaal
*ilEn laat een ongelukkige maar
«oodgaau, hoe eerder des to beter voor
ion!
D't is de cynische gedachlengang van
not heidendom, ook van het modome h<y-
jwidom.
p \s j ook c*0 redelooze brutaliteit, ja
mensch, die zich heeft losgerukt van God,
§ie niet kénnen wil en dienen een God
Als dat hedendaagsche heidendom, als
3ie „beschaafde" mensch van dézen tijd
ióó voor ons staat, dan zien we, o zoo
•tiaar, do groote anti-these, welke óók do
gereld van heden in tweeën verdoelt: Ge-
ïoof en ongeloof!
V Verwarring
Dezer dagen was de kleine zaal van de
Stadsgehoorzaal bijna geheel gevuld voor
feil spreker, zekere heer Kengen, die oen
foordracht hield namens de „Orde van de
Ster in het Oosten" over „Als Christus
terug kwam".
Medegedeeld werd, dat. deze „Orde" als
eerste punt in haar beginsel-program
schrijft, dat „de leden der Orde geloovcn,
dat een groot geestelijk Leeraar spoedig
in de wereld zal verschijnen, en zij wen-
Schen zóó te leven, dat zij waardig zullen
Üjn Hem te kennen, wanneer Hij .komt."
Zij gelooven' dus
Zij gclooven en zijgaan voorbij
*et Geloof, dat de Goddelijke Leeraar, do
Socl-Mensch, vóór 20 eeuwen is komefi.
prediken
En zij misleiden anderen, of liever, do
feesten wellicht, zij misleiden zichzelf
3oor zelfbedrog.
Wat 'n verwarring toch in do
hoesten van zoo ontelbaar velen.
En wat 'n ernstige, zware plicht
Tust op hen, die in de gezegende kennis
Sijn der Waarheid en - deze bclèven
Sioetr-n!
bSUiTENLAHD
Duiischland.
1 De nieuwe betastingen.
Verzet van den R ij k s d a g.
De commissie van vijftien -uit den
Rijksdag heeft besloten do bespreking van
de in do Steuernotverordnung behandelde
oiidei vrerpen zonder nadere discussie naar
den Rijksdag te verwijzen. Behalve de so
ciaal-democraten en de democraten, schij
=ien thans ook de Duitsch-nationalen en
-o communisten le 'hebben besloten, do
verordening uiterlijk na do heropening
Mn do zitting van den Rijksdag af
stemmen.
Naar verluidt, is do regeering vastbe
sloten in ieder geval nood-verordeningen
uit te vaardigen. "Zij zal echter eerst nog.
trachten een compromis te treffen.
Hei complot tegen Generaal Von Sceckt.
Een der medeplichtigen
gearresteerd.
Eg politieke politie heeft in verband met
den tegen generaal Von Seeckt beraamden
aanslag een zekeren Gilbert, majoor 1). d,
een nog niet onopgehelderde rol heeft
dii
gespeeld, gearresteerd. De gearresteerde is
in verhoor genomen.
Dpitschladn en China.
Naar de North China Daily News uit
betrouwbare bron verneemt hebben Duitsoh
land en China een overeenkomst getroffen
waarbij Duitscliland zich verbindt China
'n oorlogssehadeloosstelling van 100.400.000
dollars uit te keeren.
UIT HET BEZETTE GEBIED.
De thans heerschende toestanden.
Do „onzichtbare" b c z e 11 i n g.
Vooraanstaande vertegenwoordigers van
het bezette gebied hebben gisteren to Ber
lijn een onderhoud gehad met cenige lo
den van bet rijkskabinet over do in Rijn
en Ruhrstreek beerscliende toestanden.
Do Fransclien en de Belgen zouden in
Ruhrgebied weer nieuwe troepen hebben
geconcentreerd, ze noemden die de „zicht
bare centralisatie van de onzichtbare be
zetting". Dat de bezetters niet van plan
zijn, binnen afzienbaren lijd weg te trek
ken, moge blijken uit het feit, -dat offi
cieren en onder-officieren veelal met hun
geheele familie overkomen en in door ben
geschikt geachte woningen hun intrek ne
men en do oorspronkelijke Duitsohe be
woners op straat zetten. Het mooisto 'van
al is, dat de kosten voor die uitzetting
door het rijk moeten worden gedragen.
Genoemde vertegenwoordigers drongen
er bij de rijksregeering op aan, al het mo
gelijk^ te doen, om de bevolking van den
.ondergang te redden en tegen inhumane
andelwijzen van do bezittende machten
te protesteeren.
De separatisten moeten het slot te Coblenz
ontruimen.
De Rijnland-Commissie heeft den sepa
ratisten gelast het slot te Goblenz, waar
zij sedert November j.l. waren gehuisvest,
te ontruimeu.
Emigratie-koorts.
trek van Hagen een emigratie-koorts. Hon
dorden willen naar Brazilië vertrekken. De
politie heeft verscheidene agenten gear
resteerd, die zich voor den aankoop van
grond grooto voorschotten in goudmark
ieten uitbetalen.
DE HERSTELKWESTIE.
Het onderzoek der Experts.
De g o u d b i 1 j c 11 o n b a n k.
Het door de Eerste Commissie van Ex
perts ontworpen ontwerp, wil den zetel
van de Duitsche goudbiljettenbauk in N e-
d er land of Zwitserland gevestigd zien,
ter vermijding van een. to nauw contact
met do Rijksbank. Ton opzichte van de
kwestie van do kapitaalsvoorziening, den
renteslandaard* en de deelneming van
Duibscbland in de bank, schijnt overeen
stemming te zijn bereikt.
Nog geen conclusies in zako
de k a p i t a a 1 s v ïu c li t.
Naar verluidt, beeft do tweede export-
commissie, welker leden gister Berlijn
hebben verlaten nog goon definitieve con
clusies gèformuleerdt in zake de kwestie
van de kapitaalsvluclit. Zij beeft van de
Duitsche regeering nog meer studiemate
riaal gevraagd, dat zij voor een gedeelte
gister nog te Berlijn heeft ontvangen, ter
wijl de Test baar naar Parijs zal worden
'nagezonden.
Engeland.
De Prins van Wales breekt zijn
sleutelbeen.
Do prins van Wales beeft bij oeu val van
zijn paard een sleutelbeen gebroken.
Er hebben zich echter geen verdere
complicaties voorgedaan, zoodat de toe
stand van den prins geen reden tot onge
rustheid geeft.
Rusland.
Naar een contra-revolutie.
Hot bolsjewisme in Siberië.
In een artikel van de „Daily Mail mor
den de toestanden beschreven, zooals die
tegenwoordig" bestaan in Siberië.
Dit uitgestrekte gebied is hevig vertoornd
op do bolsjewistische leiders. Siberië is
rood, maar er zijn er thans honderddui
zenden in het land, wien het onverschillig
is, of het bolsjewisme al dan niet wordt
ingevoerd, omdat het den handel heeft ge
ruïneerd en liet geld (dat lot voor korten
tijd nog gedeeltelijk uit zilveren munt be
stond) tot hel niveau van den ontwaarden
Russischen roebel liceft teruggebracht. Do
pelsjagers zijn. werkloos, omdat .zij, geen
munitie kunnen krijgen, en do pelzen voor
bijna niets aan do sovjet moeten verkoo-
pen. De boter-export is stopgezel, omdat
do agenten van groote koopers Siberië iiiet
kunnen bereiken en ook wijl do sovjet-
rcgeering- teveel in den particulieren han
del ingrijpt.
Hel spoorwegverkeer in Siberië gaat
over een lijn en wanneer eiken dag een
trein vertrekt, spreekt men reeds van een
goed functionneerenden dienst. Graan en
andere producten blijven dus in het bin
nenland. De veestapel wordt overal steeds
kleiner. Vroeger ging het den Siberiërs
goed, maar thans door liet bolsjewisme
verarmd, wachten zij ongeduldig op den
dag van-hun. verlossing. Breekt in Siberië
een opstand uit, dan zal do regeering van
Moskou vrijwel machteloos zijn, terwijl
het bovendien in Manlsjoerije nog wemelt
van witte, gardisten, overgebleven uit Ivolt-
sjak's leger.
Griekenland.
Venizeios.
Venizclo-s helft besloten voorloopig in
Athene te blijven. Zijn gezondheidstoestand
is aanmerkelijk verbeterd.
•Amerifka.
De Duitséhe gezant Wiedfeld.
In diplomatieke en politieke kringen te
Berlijn spreekt men van een mogelijk af
treden van den Duitschen gezant in
Washington, Wiedfeld, moreel noodig ge
worden in verband met de kwestie van het
niet-lialfstok-hijschen der gezantschaps-
vlag als teeken van rouw over den dood
van ex-president AVilson.
Men houdt het evenwel voor waarschijn-
ijk, dat de plannen tot aftreding reeds van
eel vroeger datum zijn en niets met ge
melde- kwestie uitstaande hebben.
De strijd in Mexico.
Uit gezaghebbende bron wordt gemeld,
dat de troepen van Ruerta, Puerto Mexico
(in het Zuiden van den Staat Vera Gruz)
hebben ontruimd.
Losgeld gevraagd voor een Engelschman.
Volgens berichten uit Mexico-City via
New-York zou do leider der opstandelin-
rnn '1 .Ir.
geld van 40.000 pond sterling vragen voor
den Engelschman MacKenzie, die in zijn
handen is gevallen.
Britsch-lndië
Gandhi's politieke actie.
Lijdelijk verzot niet noodig.
In een mededecling van den Indischen
nationalistischen leider Gandhi over zijn
politieke beginselen en zijn vrijlating, ver
klaart bij, dat allo gepraat jovcr zelfbe
stuur ij del is, zoolang niet alle Indische
gemeenschapsgroencn vereenigd zijn.
Gandhi gelooft in de doeltreffendheid van
een constructief program, voor de uitvoe
ring waarvan lijdelijk verzet niet noodig
is. Hij toont verder aan. dat geschillen
met gematigde partijen achterwege zullen
blijven evenals met de Engelsckè vrienden.
Gandhi's strijd gaat alleen tegen liet stel
sel der Britscke vegeering. maar niet tegen
lien, die dit stelsel uitvoeren.
Vorming van een
nationalistische part ij.
Uit Del li li wordt gemeld, dat 45 Swa-
rajisten en 27 Onafhankelijken. zich aan
een hebben gesloten tot vorming van een
nationalistische -artij. Zij zullen aan do
regcering verzoeken, een conferentie te be
leggen om een plan op te stellen voor in
stelling" van een Ir- volle verantwoordelijke
regeering van Indië.
Van het Vaticaan.
Pauselijke jjb't aan Oostenri'k,
Ter gelegenheid van don tweeden ver
jaardag van Zijn uitverkiezing tot Taus
en kroning beeft de H. Vader aan den kar-
dinaal-aartsbisscho van Wconen, voor do
armen van zijn diocees, 500.000 lire °"e-
zonden.
Een pauselijk gedelegeerde naar Moskou.
Volgens een bericht uit Rome zal het
Vaticaan een apostolisch gedelegeerde naar
Moskou zenden, die echter geen diploma
tieke functie zal beklceden.
mmmLÉUMto
De autc-bussen.
De concurrentie ni e t de
Spoor- en Tr a m wegen.
In de Memorie van Antwoord op het
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer
betreffende de waterstaatsbegrooting,
merkt de minister op, dat de autobussen
als openbaar -vervoermiddel aan de wet
van 23 April 1880 zijn onderworpen.
Omtrei.it een ontwerp tot aanvulling van
den algerecenen maatregel van bestuur
teneinde scherpere keuring te verzekeren
en overlading tegen te gaan, is bereids het
gevoelen der provinciale besturen ge
vraagd.
Wat wetswijziging betreft, zou ernstig
moeten worden "overwogen, of het noodza
kelijk is terug te keeren tot een concessie-
stelsel, dat dn 1880 onder de toenmalige
omstandigheden terecht veria';n is, dan
wel met eenvoudiger regeling volstaan zou
kunnen worden.
Immers zou een concessies-leisel kunnen
blijken te nopen lot aanmerkelijlcen om
slag en kosten, alleen reeds wegens uit
breiding van ambtelijke bemoeiingen.
In allen gevalle schijnt op den voor
grond te moeten komen de vraag, of auto
bussen, hoe nuttig zij ook als aan- en of-
i'oermiddel Aan spoor- en tramwegen en
voor afgezonderd liggende plaatsen kun
nen zijn, niettemin belmoren te worden
geweerd, voor zooveel zij als schadelijke
mededingers tegen spoor- en tramwegen
optreden.
Do Minister meent, dat vooral ten aan
zien van dergelijke belangrijke vragen het
verslag van deze commissie diout le wór
den afgewacht.
De wey Den HaagRotterdam.
G e s c h a t o p 5 m i 11 i o e. n.'
De aanleg van een weg voor gewoon ver
keer van 's Grave ullage via Delft naar
Rotterdam acht Minister Van Swaay, blij
kens zijn memorie van antwoord, zeer
nooclig, terwijl het werk ongetwijfeld zou
^'De^WlóiWg11 Jft* .l^Uiiding van de
perkt worden''lot do gedeelten Hoornbrug
Delft (Oostsingel) en Delft (Wippolder.)
Rotterdam. De kosten daarvan zijn ge
raamd op rond f 5 millicen. Het werk kan
in gedeelten worden uitgevoerd, waardoor
de kosten over acht lot tien jaar kunnen
worden verdeeld. Hij vertrouwt, dat ue
stukken lor zake van een oqlwerp-ontoigc-
ningswet voor dezen weg de Volksvertegen
woordiging spoedig zullen bereiken.
De Spoorv/cgsn.
Het tekort.
Uit de Memorie van Antwoord der A\ a-
terstaatsbegrooting onlleenen we, na bet
bovenstaande, nog bet volgende:
Do exploitatie-kosten der spoorwegen
zijn in '22 en '23 in totaal gedaald met
f45 millioen (op f .194 millioen in '21).
Over '2.3 zal de exploitatie-rekening nog
niet sluiten, daar de opbrengsten voortdu
rend achteruitgaan (in '22 met f 18.8 mil
lioen en van Jan. t/m. Sopt. opnieuw met
f 13.6 millioen). De minister acht een. al-
geheele tariefverlaging niet aanbevelens
waardig, maar wil partiecle verlaging be-
i vorderen.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS.
BUITENLAND.
Dl prins van Wales heeft zijn sleuteh
been gabroken.
Toestanden in Siberië.
Lawines in Tsjecho-Slowakije en Dos-;
ier.rijk. 22 personen omgekomen.
BINNENLAND
Eenige mededeelingen van den Minister
van Waterstaat. Men zio daarvoor do
rubriek Binnenland.
Do Regeering blijkt f300.000 subsidie
voor den bouw van het schip der Neder
land te hebben beschikbaar gesteld.
Een kruithuis te Muiderbsrg is in de
lucht gevlogen. (Gemengde Berichten).
De aanleg van dsn speerv/eg
Alphen—Boskoop.
De Minister van Waterstaat
vóór den aanleg.
Volgens de Memorie van Antsvoord op
het Voorloopig Verslag dor Tweede Ka
mer betreffende do Waterstaatsbegrooting
vereenigt do Minister zich met liet gevoe
len van de leden, welke van. meening wa
ren, dat do Regeering den aanleg van de
lijn Alphen a. d Rijn—Boskoop—Gouda
behoort te blijven bevorderen. Vooral Bos
koop kan, volgens den Minister, een goede
verbinding met het spoorwegnet niet lan
ger ontberen. d -
Posterijen en ie'egrafie.
Bij Kon. boshut ran 5 dezer zijn be-
inoemd:
nnet iiigaaig van 1 Maart -a.s., tot- direc-
toirr van iict post- en tv'iograafkanloor te
Ede J. G. Huygens, thans i>n gelijke be
trekking to Brammen; 'tot directeur van.
Ihet post- "en telegraafkantoor te BarneveM
lA. J. van Drumea, thans i'n gelijke betrek
king te Elburg; lot directeur van bot post-
1 'en telegraafkantoor te Eist (G.) L. V'van
•Hellemond, thams in .gelijke betrekking to
(Kaatsheuvel; tot directeur van bet post
ien telegraafkantoor te IJssehnonde G. J.
•E. Meijer, thans in geji'jke betrekking te
iHorst; tot directeur van bét post- en tele-
'graa[kantoor te BaaPifco H. Visser, thans in
Igetiijke betrekking te Ootmarsum;
met ingang van 1 April a.<s., 'tot direc-
tour van he'l post- en telegraafkantoor te
IDokkum B. Moindersma, thans lioofdcom-
Imi'cis der posterijen en telegrafie
is. met ingang van 1 Jun'i a.is., aan den
adjunct-directeur bij den dienst der jioste-
r-ijen A. J. Sloop, op zijn verzoek, .eervol
'ontslag verleend. i
Vragen,van Kamerleden.
Het Hollandsche schip op
FTansche werf.
Op de vragen van do Tweede Kamerleden
Kuiper en Van der Tempel be
treffende de bemoeiingen der regeenng om
den bouw van een scbip der Stoom vaart-
Maatschappij ..Nederland", thans aan een
Fransche werf opgedragen, aan een Neder-
landsche onderneming to doen toewijzen,
heeft minister Ruys do Be er e
b r o u c k o.m. het volgende geantwoord
Op 18 December van bet vorige jaar heeft
een der directeuren der Mij. „Nederland
oen korte bespreking gehad met den minis
ter van Financiën over de door dien direc-
teur gestelde vraag, of de regeering wild»
medewerken den bouw van een door zijn
maatschappij le bestellen mailschip in ons
land te verzekeren. Voor 18 December is
geenerlei 'beroep cp de regeering gedaan oiï
voor tien bouw in ons land hulp tc verloe
nen.
Aangezien, op 18 December juist dc inter
•departementale commissie, wélke in zaken
betreffende werkloozensteim de regcering
adviseert, zeu vergaderen, verzocht de mi
nister van Financiën deze commissie dedoo?
den directeur der maatschappij aanhangig
gemaakte zaak nader einder de oogen to
zien.
De commissie heeft aan dit verzoek on
middellijk voldaan én met-den directeur on
derhandeld. Heb resultaat van haar bespre
kingen heeft zij neergelegd in een advies
aan den minister. Openbaarmaking van dit?
advies komt den min. met 't oog op den in
houd. ongewenscht voor.
Uit _liet advies blijkt, dat. de inscliriivin-
combinaties onge-
deriftnJMhe industrie voorlnj to grjn, co™
dut de Fransche inschrijvilvren oomiiori'tt
lager waren.
Aangezien de Mij. .Nederland', aeb.k ran
de commissie door den hiervoren bedoelden
directeur rverd medegedeeld, er toe .vil e
medewerken, den'bouw hier te lande, helz.l
te Amsterdam, hetni tc Rotterdam te doen
plaats vinden, werd met dezen directeur
nagegaan, op welke wijze dit kon reschie-
den. Vit. do cijfers in het advies blpkt, lino
het mogeliik scheen, daar de mMtsehanmj
voleens den directeur met verschillende fac.
toren rekening wilde houden, o.m. door het
meevallen van den ins-"hriivi"S»pn«. haar
contract met de Nederlsndscho Scheren*-
bouwmaatschappij, minder uitgaven van tce*
zicht. eng. en korter levertijd, door een over-
heidssubsidie het werk 'hier te houden.
Door don minister werd do ebmmmne
daarop medegedeeld, dat do noodig ge
raamde subsidie lot. een maximum van
f noO.OOO kon worden toegezegd.
Dc commissie liad liet vertrouwen, dal den
daaropvolgenden Donderdag door do com-
missarisscti der Mii. Nederland een gun-
stig besluit zou worden genomen.
Tot haar leedwezen zag de commissie
zich evenwel genoodzaakt oen nader ndvies-
uit to brengen, waaruit 0.111. hinkt dat ter
vergadering van commissarissen, 111 ver-
band met het besluit, om met een stoom-
schip, doch oen motorschip to bestellen, het
verschil moeieliiker te overbruggen bleek to
zijn, dan aanvankelijk was aangenomen zoo
dat. do onderhandelingen tot geen resultaat
hadden geleid.
Hoewel het den minister ongewenseM
voorkomt, veel cijfers le pnbliceeren, acht
hij liet wel noodzakelijk, er op te wijzen,
'i do commissie machtigde, zoo noodig
een regeling voor to bereiden, welke do
Overheid - Kijk en Gemeente - op erro»
f 420.000 zou komen te staan. Hoeveel do
Mij. „Nederland" zelf dan nog zou bobben to
■dragen, blijkt uit het advies der commissie
uit de eveneens ter griffie gedeponeerd®
nota voor de directie der Stoomvaart-Maat
schappij „Nederland".
Ten aanzien van liet subsidie aan tie Vor-
eeniging voor Algemeens Sclicepvaatibe-
langen 'te Amsterdam in de kosten der ijs-
onmiming in het Noordzeekanaal, deelt de
Minister mede, dat die voorloopig moet
worden gesteld op ten hoogste f 15 000 |»r
jaar. Aangezien echter verlaging van 1
bedrag welKobt spoedig mogelijk «tan»
heeft, do Minister zich slechts bereid ver
klaard, de toekenning der bijdrage voordon
tijd van 5 jaren te bevorderen.
Het Staalsmijbbeilnjf.
Het hoofdbestuur van de Ag.
lAmbten.wsvereeni'gtog heeft zrök tot den
minister van binnenlamlsehe zaken en
üardibouw gewend nret oen adres, waarin
thet Öenkbee'd wordt geopperd om (to
(slaat niet langer aandeelhouder van liet
BbmUnvijnhedrijf te doen zjn, doch aas
IgeJitechieter voor dit bedrijf te Jolen op'
